Các trào lưu nghệ thuật, từ Trừu Tượng Động
Thái tới Ngôn Ngữ Và Ý Niệm (3)
Jackson Pollock ( 1912 – 1956 )
Nghệ sỹ được xưng tụng nhiều nhất trong số những họa sỹ Mỹ, tới New
York từ miền Tây. Những tác phẩm thời kỳ đầu của Pollock – có ảnh hưởng từ
thầy của ông là Thomas Hart Benton và từ những nghệ sỹ tranh tường Mexico như
Rivera, Siqueiros, Tamayos – ngay lập tức đã chịu tác động bởi các thực hành siêu
thực và lý thuyết tâm phân học của Jung. Vào giai đoạn cuối thập kỷ 40, ông bắt
đầu dùng thủ pháp rải sơn tự do lên mặt vải tole đặt trên sàn studio. Qua cách vẽ
này, những quyết định thẩm mỹ của họa sỹ đã được hình thành ngay trong tiến
trình làm việc và các bức họa hoàn tất của Pollock rốt cục ngập tràn tính nhịp điệu
và hành động. Ông cũng chính là một trong những nghệ sỹ Mỹ đầu tiên từ khước
các khổ tranh salon để lựa chọn những khuôn khổ lớn hơn –thậm chí tới tầm mức
của tranh hoành tráng ( mural painting ).
Tranh của Thomas Hart Benton, thầy trưởng khoa của Pollock
Tranh tường của Siqueros
The Key, một trong những bức tranh thời kỳ đầu của Jason Pollock, vẽ năm
1946
Jackson Pollock, Number One, 1948
Pollock đang rải sơn
Chi tiết tranh của Pollock
Barnett Newman, ( 1905 – 1970 )
Một trí giả và cũng là một biện luận gia sắc sảo, người cảnh báo về mối
nguy hiểm của phong cách trang trí trong nghệ thuật trừu tượng và đề nghị những
con đường mới. Kẻ dấn bước vào sự hỗn loạn (chaos ) để thấu hiểu lẽ sống chết và
cũng là kẻ từng định đề hóa ý tưởng gây sốc; "Trong lịch sử nhân loại “ những
hành vi mỹ học luôn vượt trước những hành vi xã hội“. Newman coi nền tân nghệ
thuật Mỹ như thể một mối quan tâm tới dạng kinh nghiệm siêu nghiệm
( transcendental experience )
Barnett Newmann ( 1905-1970)
Achilles, Barnett Newman
Barnett Newman, Adam
Tranh khổ lớn của Barnett Newmann trong bảo tàng nghệ thuật hiện đại Mỹ
Barnett Newman
Jericho, 1968-1969
106 x 112 1/2 inches (269.2 x 285.8 cm) Acrylic on canvas
Mark Rothko ( 1903 – 1970 )
sinh tại Nga, lớn lên ở Oregon, nhận học bổng tại đại học Yale, và rồi
chuyển tới Arts Students League để học hội họa. Những tác phẩm đầu tay của ông
theo phong cách biểu hiện, đã chịu ảnh hưởng từ Max Weber, thầy chủ nhiệm
khoa.Thế rồi, sau thời kỳ chịu ảnh hưởng từ chủ nghĩa siêu thực và tìm kiếm cho
mình một nền tảng thần bí quan trọng, ông đã ngộ ra phong cách của bản thân
cùng những mảng mầu rung nhoè. Rothko từng diễn giải rằng bức tranh của ông
buộc phải được vẽ theo khổ lớn để tạo áp lực mang đem người xem vào tận sâu
trong không gian của nó. Về cuối đời, ông từng thực hiện 14 bức tranh khổ lớn
cho một thánh thất Cơ đốc tại Houston.Từ khước mọi hàm chỉ về chủ đề, song
luôn duy trì kiểu dạng tranh ghép ba tấm trong hầu hết các tác phẩm đơn sắc trầm
tối của mình, Mark Rothko đã thành công trong việc ám gợi lên những ý nghĩa và
xúc cảm phổ quát không thể định dạng.
Mark Rothko ( 1903 – 1970 )
Slow Swirl at the Edge of the Sea, một bức tranh thời kỳ đầu của Mark
Rothko, vẽ năm 1944
Tranh ba tấm của Mark Rothko tại bảo tàng
Tranh của Mark Rothko tại bảo tàng nghệ thuật hiện đại Mỹ