NGUYỄN QUANG TUYẾN: tâm sự cùng “Nước” pptx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (193.81 KB, 6 trang )
NGUYỄN QUANG TUYẾN: tâm sự
cùng “Nước”
NƯỚC
Triển lãm ảnh và video art của tác giả – nghệ sĩ thị giác Nguyễn
Quang Tuyến
Khai mạc hồi 17h30 ngày 10. 4. 2011
Tại Viet Art Center, 42 Yết Kiêu, Hà Nội
Kéo dài đến hết ngày 12. 4. 2011
Vào 17h ngày 12. 4. 2011 sẽ có cuộc tọa đàm về “nhiếp ảnh và video
art đương đại” do tác giả Nguyễn Quang Tuyến là diễn giả
(Mời các bạn xem đoạn video art Nước trước khi đọc bài nhé)
Nước, không phải là nước.
Khói, không phải là khói.
Ánh sáng, cũng không hẳn là ánh sáng
Nó là một hiệu ứng gì đó mà lần đầu tiên khi xem các tác phẩm của
Nguyễn Quang Tuyến tôi đã bị ám ảnh bởi cái cảm giác không thực ấy.
Cũng không đơn thuần là đẹp, là mơ hồ như người ta thường nghĩ về
những tác phẩm nghệ thuật dạng này. Chúng ở gianh giới giữa sự bình
an và bất an. Cho dù việc lấy ánh sáng làm chủ thể để tạo nên những
tác phẩm gần như là trừu tượng đen trắng này không hề làm tôi ngạc
nhiên, bởi lúc đó, tôi nghĩ công nghệ photoshop bây giờ thật ghê gớm,
thật hữu dụng để sáng tạo. Chỉ cho đến khi nghe anh bảo đấy là ảnh
100% và là thiên nhiên hoàn toàn, thì câu chuyện về những tác phẩm
của anh đã khiến tôi thực sự tò mò.
Sinh năm 1958 tại Hà Nội, Nguyễn Quang Tuyến đã sớm phải sống xa
tổ quốc từ khi anh mới 17 tuổi. Phiêu bạt đến Mỹ, cũng hết sức tình cờ
anh vào học tại trường nghệ thuật cộng đồng Orange Coast Community
College; rồi lấy một người vợ Mỹ gốc Nhật và sống trong sự mến mộ
văn hóa Nhật được truyền đời cho dù vợ anh là thế hệ thứ 3 ở Mỹ.
Không chỉ đam mê tạo hình mà còn đam mê âm nhạc, đặc biệt là nhạc
tự do ngẫu hứng với những tiết điệu đa dạng. Có lẽ vì thế mà trừu
tượng đã trở thành sở trường của anh trên các thử nghiệm khác nhau dù
là hội họa, video art, sound art, sắp đặt hay nhiếp ảnh từ năm 1990 với
nhiều sự kết
hợp đa dạng. Ở đó “Nước” cũng là chủ đề xuyên suốt con đường sáng
tác này.
Tuy nhiên, chỉ cho đến gần đây, Nguyễn Quang Tuyến mới tự cho rằng
anh đã gần đạt đến cái mà anh muốn bằng cách thay đổi cái nhìn ở
những tác phẩm này. Cái nhìn rút ra từ bản thể, mà con người phải lắng
rất sâu mới nhận thấy. Nó phải như được vẽ ra từ tâm tưởng. Do đó,
không còn chụp nước như sự phản chiếu trên bề mặt đơn thuần, anh đã
cố gắng đi sâu vào nó để có thể khắc họa sự vận động tự thân của dòng
chảy, của ánh sáng cũng như của lòng mình một cách cận cảnh nhất có
thể. Chỉ có như vậy, người ta mới có thể cảm nhận được nó với tất cả
sắc thái của sự tinh khiết, sự biến động và sự kỳ vĩ của thiên nhiên.
Còn tôi, khi ngắm nhìn những bức hình này, thì cảm như trong cái
sương khói hư vô ấy chứa đậm ẩn ức về cuộc đời anh. Sự cô đơn tìm
kiếm những ngả rẽ tự do, lòng trắc ẩn và niềm trăn trở về Việt Nam,
thậm chí cả sự đối sánh văn hóa Nhật anh cảm được từ vợ mình cũng
thẩm thấu vào đó. Nó phản chiếu thân phận của một người tha hương,
đã nhận đủ vào mình những bất trắc của cuộc đời gập gềnh như nước
trong tự nhiên luôn phải chảy theo những con đường không định sẵn.
Nước là mặt gương của thế giới do vậy nó cũng phản ánh trung thực
nhất cả cái hữu hình và cái vô hình. Anh và nước như thể đằm mình
vào nhau để trút bầu tâm sự trong những khoảnh khắc tĩnh lặng gần với
tâm trạng Thiền. Nhưng, tâm trạng ấy không thoát thực mà nhập vào sự
xáo động vô cùng để cảm nhận bằng tất cả tâm hồn mình.
Lan man trong những câu chuyện khác nhau, từ nghệ thuật cho đến xã
hội, Nguyễn Quang Tuyến, một lần nữa lại khiến cho tôi ngạc nhiên,
bởi dù ở tận đầu cực kia của trái đất, nhưng dường như anh vẫn sống
giữa lòng Việt Nam. Anh xem hầu hết các sự kiện nghệ thuật cùng các
bình luận và vui buồn cùng những câu chuyện, sự kiện của đất nước.
Có lẽ nó cũng là một động lực căn bản để anh sáng tác. Mặc dầu rất
trừu tượng, nhưng ở “Nước” của anh, dường như cái xã hội đang phát
triển ồn ào thái quá kia đang nhao đến bờ vực thẳm, như nước đang bị
đe dọa là thảm họa ô nhiễm trên toàn thế giới. Rồi cũng ở cái động
cùng tắc biến đó, lại có một dòng chảy tĩnh lặng của văn hóa phương
Đông, tìm về sự thuần khiết vĩnh cửu. Chúng hòa lẫn vào nhau đa tầng
nghĩa. Nó cũng giống như anh, khi sáng tạo ở xứ người, mà tâm thì
hướng về đất Việt.
Tuy nhiên nếu chỉ đơn giản là bắt chộp được cảm xúc từ những cú bấm
máy đơn lẻ hay liên tục, thì tác phẩm của anh có lẽ đã không thành
hình. Hầu như không sử dụng đến bất kỳ sự dàn dựng ánh sáng, hay kỹ
thuật photoshop để tạo ra hiệu quả, chỉ bằng việc cắt ra một lát nhỏ
trong cái thiên nhiên bao la ấy một góc của cảm xúc, rồi tổ hợp hoặc
chọn lọc chúng vào một tổng thể, anh đã khiến các tác phẩm có được
tiếng nói riêng. Anh bảo đấy là xã hội của anh, mà mỗi mảnh ghép
được tạo nên từ những cảm xúc riêng biệt, như cách anh ghi nhật ký
vậy, nhật ký về mình và về Việt Nam, một Việt Nam trong lòng thế
giới khi anh sống giữa những giá trị nhân bản. Nó là tình cảm, là tâm
huyết của dòng máu Việt chảy về cội nguồn, nơi anh đã sinh ra.
Nghệ thuật đến từ bến bờ của cảm xúc và là mối dây nối liền cảm xúc
với cảm xúc, nối những người con ở xa tổ quốc về với đồng bào của
mình. Cho dù trừu tượng, bỏ qua tất cả những lớp lang của hiện thực
bên ngoài, để giữ lại cái căn bản nhất của ngôn ngữ liên kết với tâm
tưởng. Xem những tác phẩm của anh, tôi cứ cảm giác như mình đang
được đọc một bài thơ, mà âm điệu của nó khi thì trầm hùng, khi lại
nặng nhọc, rồi vút lên trong suốt như nước lặng lẽ ánh lên những tia
nắng đầu hè.
