TUYỆT TÁC KHÔNG CÁNH
MÀ BAY
Gần đây, một số tác phẩm trứ danh tại các
viện bảo tàng từ Châu Âu sang châu Mỹ
đã bị mất trộm một cách bí ẩn. Tình hình
này khiến các nhà chức trách phải đề ra
nhiều biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt.

Từ Pháp
Theo Carol Vogel, đêm hôm Thứ Tư 19.
5. 2010, một người đàn ông đội mặt nạ
trùm đầu, chui qua cửa sổ bị đập vỡ kính,
tránh được hệ thống chuông báo động
chống trộm và “cuỗm” mất 5 tuyệt tác của
Picasso, Matisse và m
ột số danh họa khác,
trưng bày tại Viện Bảo tàng M
ỹ thuật Hiện
đại. Đây là m
ột vụ trộm tác phẩm mỹ thuật
vô cùng táo tợn với tổng trị giá 114 triệu –
127 triệu đô-la Mỹ.


AMEDEO
MONDIGLIANI-Phụ nữ
với cái quạt-Sơn dầu
Các quan chức Viện bảo tàng phát hiện vụ mất trộm này trước 7h sáng
ngày Thứ Năm, 20.5. Họ cho biết họ đã bắt được các hình ảnh video
ghi rõ một tên đạo chích vận đồ đen lẻn vào viện bảo tàng hiện đang
đặt tại Lâu đài Tokyo, (lâu đài này là biểu tượng của phong trào Art

Deco 1937) nằm bên bờ sông Seine, trông sang Tháp Eiffel.
Bọn trộm đã không gây ra còi báo động điện tử và ngay lập tức có
nhiều câu hỏi mới được nêu lên về an ninh bảo tàng tại thủ đô nước
Pháp.
Mùa hè năm ngoái, một đạo chích đã cuỗm một cuốn sổ ký họa bìa đỏ
gồm 33 bức phác họa của Picasso tại Viện bảo tàng Picasso trong khi
viện còn đang được tân trang. Trong trường hợp đó, hệ thống còi báo
động cũng đã không réo.
Vì vụ trộm này mà Viện Bảo tàng Mỹ thuật Hiện đại đã đóng cửa
không nhận khách thăm quan. Các nhân viên điều tra đã căng dây cấm
qua lại khu vực.
Các tác phẩm bị mất trộm là một phần của bộ sưu tầm thường xuyên
của viện bảo tàng, gồm các tác phẩm Chim bồ câu với những hạt đậu
xanh của Picasso, La Pastorale của Matisse, Cây Ô-liu gần l’Estaque
của Georges Braque, Phụ nữ với cái quạt của Amedeo Modigliani, và
Tĩnh vật đèn chùm của Fernand Léger.
Với vị thế đặc biệt của những tác phẩm này khiến chúng khó có thể bị
đem ra bán ngoài thị trường mỹ thuật. Vụ việc này đặt ra những câu h
ỏi
về liệu vụ trộm tranh này có phải là một hình thức “bắt cóc” để đòi tiền
chuộc của Viện bảo tàng?
Cảnh sát và các quan chức viện bảo tàng đề cập rất ít về tình trạng
không ho
ạt động của hệ thống an ninh. Đặc biệt né tránh các câu hỏi về
việc liệu hệ thống báo động không hoạt động hay nó đã bị vô hiệu hóa.

Người Paris, một tờ báo Pháp, đã trích đăng một nguồn tin không rõ từ
viện bảo tàng nói rằng chuông báo động đã không họat động trong hai
tháng và ban quản lý đã được thông báo về vấn đề này.
Nhưng tại một cuộc họp báo tổ chức vội vã bên ngoài Viện bảo tàng,

Christophe Girard, Phó thị trưởng phụ trách Văn hóa của thủ đô Paris,
đã nói với các phóng viên rằng Viện bảo tàng được trang bị các hệ
thống báo động và rằng 3 nhân viên bảo vệ có vũ trang đi tuần tra Viện
bảo tàng tối hôm Thứ Tư cho biết họ đã không nhận thấy có điều gì
khác thường xảy ra cả.
Ông Girard nói “Chúng ta phải để cho bên cảnh sát quyết định xem
chúng đã tránh được hệ thống báo động như thế nào.”
Ông còn nói thêm: “Vụ trộm được tiến hành “bởi một hoặc nhiều cá
nhân, rõ ràng rất có tổ chức”, chúng lẻn vào bằng cách đập vỡ kính cửa
sổ bên sườn nhà cánh phía đông của Lâu đài Tokyo.
Các sĩ quan cảnh sát đã đem đi các khung tranh nguyên gốc mà tên
trộm vứt lại để tìm dấu vân tay. Những chiếc khung tranh này bị bọn
trộm lèn qua những mảnh kính vỡ cửa sổ của viện bảo tàng.
Theo các nhà chức trách, các hình ảnh theo dõi trên camera cho thấy
hình một người đội mũ trùm kín đầu, chỉ để hở đôi mắt, vận đồ đen, đã
đập vỡ kính cửa sổ chui vào và sau đó sử dụng kéo cắt chốt cửa để dỡ
một tấm lưới.
Bertrand Delanoe, Thị trưởng Thành phố Paris, tỏ ra bị sốc và r
ất buồn,
bà nói: “vụ trộm này là một cuộc tấn công không thể tha thứ được vào
di sản văn hóa chung của Paris”.
Ông tuyên bố rằng viện bảo tàng này, thuộc quyền sở hữu của thành
phố. Nó sẽ tiếp tục đóng cửa trong khi cuộc điều tra đang tiến hành.
Ngày Thứ năm, Viện bảo tàng đã trưng một thông báo dán trên cánh
cửa kép rất nặng của Viện bảo tàng, nêu những “lý do kỹ thuật” khiến
Viện bảo tàng phải tạm thời đóng cửa.
Tới Brazil
Vụ trộm này khiến người ta nhớ lại một vụ khác ở tây bán cầu cũng v
ào
khoảng thời gian này trong năm và xảy ra ở Brazil cách đây hai năm.

Ben Sisario viết trên tờ TBNY ngày 21. 7. 2008, rằng cảnh sát São
Paulo, Brazil, đã thu hồi một bức tranh in của Picasso và bắt giữ một
người có liên hệ tới một vụ trộm tranh tại Viện bảo tàng Pinacoteca do
Estado. Tác phẩm nhan đề Họa sĩ với người mẫu, vẽ năm 1963, là một
trong số 4 tác phẩm bị mất trộm ngày 12.6, do 3 người có trang bị vũ
khí, trả phí vào cửa là 2.45 đô-la rồi sau đó khống chế các nhân viên
bảo vệ. Một bức tranh in khác của Picasso Minotaur, Drinker và Phụ
nữ, vẽ năm 1933, và hai bức tranh nữa của các họa sĩ Brazil, vẫn còn
bị mất dạng. Tổng giá trị của cả 4 tác phẩm này lên tới 612. 000 đô-la
Mỹ . Wesley Teobaldo Barros, 30 tuổi, đã bị bắt đêm hôm thứ Sáu
cùng với hai người khác lại không liên quan gì tới vụ trộm tại Viện bảo
tàng. Những người này đã được thẩm vấn riêng rẽ bởi vì họ đang mưu
toan lấy trộm một máy rút tiền (ATM). Trước sự ngạc nhiên của cảnh
sát, những người này đã nh
ắc đến bức tranh của Picasso trong một cuộc
trò chuyện trên điện thoại bị nghe trộm. Bức tranh in đã được thu hồi
“trong điều kiện hoàn hảo”, theo lời của Marcelo Araújo, giám đốc bảo
tàng, cho các phóng viên biết như vậy. Vụ trộm tại Pinacoteca do
Estado, Viện bảo tàng mỹ thuật cổ nhất ở São Paulo, là vụ trộm kiệt
tác thứ hai của Picasso xảy ra trong một thời gian ngắn tại thành phố
này. Trong vụ trước, tác phẩm Chân dung Suzanne Bloch đang trưng
tại Viện Bảo Tàng Mỹ thuật Sao Paulo bị mất. Cảnh sát cũng thu hồi
đồng thời bắt giữ hai nghi can sau đó vài tuần.
Cảnh sát nói rằng họ nghi có thể những tên trộm đã lấy bức Chân dung
Suzanne Bloch của Picasso và bức Công nhân Cà-phê của Candido
Portinari trưng tại Viện Bảo Tàng Mỹ thuật São Paulo.
Còn Lawrence van Gelder thì viết cũng trên tờ TBNY, ngày 11. 2 rằng
hai bức sơn dầu của Picasso trị giá 4.5 triệu đô-la Mỹ đã bị lấy trộm tại
một viện bảo tàng Thụy Sĩ ở Pfaeffikon. Các tác phẩm Đầu Ngựa vẽ
năm 1962, và bức Cốc với bình đựng nước, là hai bức mượn của Viện

bảo tàng Sprengel ở Hanover, Đức. Cảnh sát lập luận rằng việc bọn
trộm vô tình chạm phải hệ thống báo động trong lúc rời khỏi Viện bảo
tàng vào hồi 7 giờ sáng đã cho thấy rất có thể chúng đã lưu lại trong
bảo tàng từ sau giờ đóng cửa ngày hôm trước.
Tuyệt tác không cánh mà bay
Trong khi đó, theo Dave Itzkofb cho bi
ết (29.6.2010) một bức tranh của
Caravaggio được coi là đắt giá nhất ở Ukrainie đã được tìm thấy và thu
hồi ở Đức, 2 năm sau khi nó bị lấy trộm tại một viện bảo tàng ở
Odessa. Tác phẩm nhan đề Vụ bắt giữ Chúa Jesus (The Taking of
Christ) hay còn gọi là Nụ hôn của Judas (The kiss of Judas) do
Caravaggio vẽ hồi đầu thế kỷ 17, miêu tả chúa Jesus với các tông đồ
John và Judas đang bị bọn lính li gián. Tác phẩm này trước đây là của
Đại sứ Nga tại Pháp, rồi của Hoàng tử Nga trước khi nó được giao cho
Viện Bảo tàng Odessa, nơi nó đã bị lấy cắp năm 2008. Hôm thứ ba,
Anatoly Mogylyov, Bộ trưởng Nội vụ Ukranie trong một cuộc họp báo
đã nói với cảnh sát Ukranie và Đức đã thu hồi được tuyệt tác này và đã
bắt giữ những thành viên của một băng nhóm chuyên nghiệp lấy trộm
những tác phẩm mỹ thuật cao giá, bọn này đã cố bán tác phẩm trên ở
Berlin. Viện Bảo tàng Quốc gia Ireland ở Dublin cũng đang giữ một
“version” của bức tranh này.

Điền Thanh sưu tầm và giới thiệu
theo bài On Parisiant night a Picasso and a Matisse go out the window
đăng trên TBNY ngày 20/5/2010