1

Mua theo nhóm tại Việt Nam - tương lai đầy thách thức

Theo một khảo sát mới đây của Masso Survey, một số chuyên gia cho
rằng hình thức kinh doanh mua theo nhóm sẽ tiếp tục phát triển tại Việt
Nam trong thời gian tới. Đây là một thị trường tiềm năng nhưng cũng
đầy thách thức
"Sự mới lạ của hình thức kinh doanh này đang giảm dần, điều đó cũng có
nghĩa là các trang mua theo nhóm sẽ tiến hóa lên một bậc cao hơn” Jeffrey
Grau - chuyên gia phân tích cơ bản ở eMarketer, một hãng nghiên cứu thị
trường trực tuyến, chia sẻ.
Ngày nay, rất khó để lướt Facebook, chấp nhận một Evite hoặc đọc một
webiste tin tức địa phương mà không bị làm phiền bởi những quảng cáo kiểu
như phiếu giảm giá 70% dịch vụ massage, một tá bánh cupcake với chỉ một
nửa giá, hoặc học nhảy dù với giá chỉ một phần ba Thủ phạm là ai? Một
làn sóng các công ty đang đổ vào ngành công nghiệp phiếu mua chung với
sự phát triển nhanh chóng của công ty dẫn đầu trong hình thức kinh doanh
này - Groupon.
Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng coi việc mua theo nhóm giống chơi trò
chơi, và họ thích ý tưởng sử dụng các khoản tiền nhỏ vào những thứ họ
không thường mua - như là cơ hội để đi nhảy dù. Nhưng dần dần, người tiêu
dùng trở nên kén chọn hơn khi họ nhận ra họ không thật sự sử dụng các
phiếu giảm giá của lớp nấu ăn, hoặc họ thử nhảy dù nhưng không thích nó.
2

Vậy thì đứng trên phương diện một công ty cung cấp sản phẩm phiếu mua
chung, các doanh nghiệp thế giới và Việt Nam đang gặp phải những thách
thức và có được những cơ hội gì trong ngành hàng "nóng" này?
Thị trường phiếu mua chung thế giới
Groupon đã đối mặt với sự cạnh tranh từ đối thủ Living Social, người được

hậu thuẫn bởi gã khổng lồ bán lẻ trực tuyến Amazon; mạng xã hội Facebook
vừa mới tung ra một hệ thống phiếu mua chung trên 5 quốc gia; công cụ tìm
kiếm phổ biến nhất Google - với tin đồn đang dự định mua lại Groupon -
cũng đang kiểm tra công cụ riêng của chính nó ở một số thị trường.

Chính Groupon đang có tham vọng mở rộng và chuẩn bị tăng vốn thông qua
việc gia nhập thị trường chứng khoán với dự định sẽ định giá trị công ty từ
15 đến 25 tỷ USD, theo Bloomberg.

“Không có dấu hiệu nào của sự quá tải”, GS. Utpal Dholakia - ngành
marketing trường đại học Rice, người so sánh hiện trạng mở rộng nhanh
chóng của thị trường phiếu mua chung với những ngày đầu của nền công
nghiệp dot-com những năm 1990, tuyên bố.

Giống như các công ty được thành lập trong những năm đầu bùng nổ
internet, phần lớn các công ty mua theo nhóm này dần dần sẽ tan vỡ, các
chuyên gia cho biết.

“Sẽ có một sự chấn chỉnh thị trường, và dần dần số công ty tồn tại được sẽ
chỉ đếm trên đầu ngón tay”, Jeffrey Grau - chuyên gia phân tích cơ bản ở
eMarketer, một hãng nghiên cứu thị trường trực tuyến, chia sẻ.

Có một vấn đề mà các công ty đang phải đối mặt là thực sự chỉ có một số ít
người tiêu dùng đã thử các phiếu mua hàng này, vì thế việc dự đoán qui mô
thị trường có thể lớn tới mức nào là khá khó khăn.

Một cuộc thăm dò ý kiến cuối tháng qua của Harris Interactive - với tư cách
là Viện Kế toán công cộng Hoa Kỳ - đã phát hiện rằng, chỉ 10% người tham
gia khảo sát đã mua hàng theo hình thức mua theo nhóm trong năm qua.
Nhưng điều đó không có nghĩa là thiếu cơ hội. Người tiêu dùng hằng ngày

đều được tiếp xúc với rất nhiều phiếu mua chung với hàng loạt sự giảm giá
đặc biệt trên hàng hóa hoặc dịch vụ trong thời hạn ngắn.
3

Ngoài những công ty lớn như Groupon đã cung cấp phiếu mua chung cho
500 thị trường tại 44 nước, thị trường đang tràn ngập những công ty nhỏ
hơn, những người đánh vào thị trường ngách, trải dài từ báo chí địa phương
cho đến các dịch vụ đặt bàn nhà hàng trên Open Table (một website chuyên
đặt bàn để sử dụng dịch vụ tại các nhà hàng tại nhiều nơi trên thế giới).

Ngành này đã trở nên quá đông đúc. “Có quá nhiều website mà một người
tiêu dùng muốn ghé đến khi cần mua phiếu mua chung, thậm chí là đối với
người tiêu dùng săn hàng trả giá”, Grau chia sẻ.

Ít nhất là bây giờ, những phiếu mua chung xuất hiện trước mắt người tiêu
dùng cũng đã được sàng lọc thông qua các yếu tố nhân khẩu học.
Groupon cho biết rằng người dùng chủ yếu của công ty là giới nữ, từ 18–34
tuổi, khoảng một phần hai đang độc thân. Living Social cho biết 70% người
dùng của nó là phụ nữ và 51% dưới 35 tuổi.

Các công ty mua theo nhóm cũng cần đảm bảo họ có đủ lý do hấp dẫn để
khách hàng hiện tại quay lại website của mình. Grau cho biết, nhiều người
dùng coi việc mua theo nhóm giống chơi trò chơi, và họ thích ý tưởng sử
dụng các khoản tiền nhỏ vào những thứ họ không thường mua - như là cơ
hội để đi nhảy dù.

“Nếu bạn đang mua những thứ trong danh sách mua sắm, bạn sẽ không đến
Groupon”, ông ta nói.

Maire Griffin, người phát ngôn của Living Social cho biết cô ta nghĩ lịch sử

đã cho thấy rằng người tiêu dùng luôn luôn bị hấp dẫn với việc trải nghiệm
những cái mới, và cô ta mong điều đó không thay đổi.

Griffin cho biết Living Social đã làm nhiều cách để thử tấn công nhiều
khách hàng hơn. Ngoài những phiếu mua chung hàng ngày, công ty còn
cung cấp thêm nhiều ưu đãi nhắm đến các hộ gia đình, du lịch và họp nhóm
bên ngoài như du lịch trượt tuyết. Griffin cũng quảng bá rộng rãi những
phiếu mua chung có giá trị ở các thành phố lớn như New York và
Washington, D.C

“Tất cả những đề xuất chúng tôi đang đưa ra hấp dẫn một số lượng lớn các
nhóm người khác nhau”, cô ta cho biết.

Grau cho biết rằng khi mô hình mua theo nhóm bão hòa, sẽ có nhiều công ty
4

cung cấp các ưu đãi nhắm đến các nhóm người dùng liên quan đến nhau
hoặc chuyên biệt, ví dụ như là người chạy bộ hoặc người chơi đua thuyền.

Ông nhìn thấy điểm tương đồng giữa sự hào hứng của mua theo nhóm và
các trang đấu giá trực tuyến khởi đầu bởi eBay. Qua nhiều năm, ông ta lưu
ý, người mua hàng đã bắt đầu mệt mỏi bởi cách thức đấu giá và eBay đã bắt
đầu đưa ra nhiều mức giá cố định hơn.

“Sự mới lạ của việc này đang giảm dần, điều đó cũng có nghĩa là các trang
mua theo nhóm sẽ tiến hóa lên một bậc cao hơn”, Grau cho biết.
Hiện trạng thiếu chiến lược phát triển tại Việt Nam
Mô hình mua theo nhóm đã thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng Việt
Nam trong vòng chưa đầy 2 năm – nơi có 31% dân số sử dụng internet và
phần lớn là dân số trẻ. Hình thức mua theo nhóm này cũng phù hợp với thói

quen thích các sản phẩm dịch vụ giảm giá của người dân, đặc biệt là trong
thời điểm giá cả tăng cao và xu hướng thắt chặc chi tiêu như hiện nay.
Tự phát là chính

Tuy ra đời muộn và sao chép ý tưởng từ Groupon, nhưng từ năm 2010 đến
nay, thị trường này tại Việt Nam đang phát triển rất sôi động với hơn chục
website khác nhau, và các deal hiện nay cũng rất đa dạng, từ các dịch vụ ăn
uống, giải trí đến các lớp học, sản phẩm tiêu dùng.

Dựa theo thời gian phát triển và số lượng người dùng hiện nay, có 4 doanh
nghiệp nổi trội nhất trong ngành này là nhommua.com, muachung, cungmua
và hotdeal.
nhommua.com và muachung là các sản phẩm được phát triển từ
diadiem.com hay công ty CP Truyền thông Việt Nam trên cơ sở có lượng
người sử dụng lớn và sự đầu tư bài bản từ các nhà đầu tư, có đối tác chuyên
nghiệp từ nước ngoài, có nhân sự có kinh nghiệm xây dựng mô hình mua
theo nhóm. Đa số các công ty còn lại đang tham gia vào thị trường này đều
đang hoạt động trên cơ sở tận dụng người sử dụng từ các nguồn khác và xem
như là một giá trị dịch vụ gia tăng cho khách hàng.

Vì đặc thù cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam chưa cao nên hình thức
thanh toán và quy trình mua bán hiện nay cũng tốn nhiều chi phí cho các
5

công ty cung cấp dịch vụ này, do đó, việc đảm bảo cạnh tranh được và vẫn
có lợi nhuận trong những năm đầu là khá khó.
Thiếu sự khác biệt

Các mặt hàng kinh doanh theo hình thức này hiện khá đa dạng. Không quá
khó để kiếm một phiếu ăn uống tại các nhà hàng hay để tham gia hoạt động

bắn súng sơn hay thậm chí một khóa học SEO marketing với giá hấp dẫn
trên các trang này.
Ngoài tiêu chí cốt lõi là giá rẻ, hầu hết các công ty cung cấp loại hình này
chưa có một sự khác biệt rõ rệt nào để cạnh tranh, trừ dealdulich - đơn vị tập
trung các deal du lịch tại Việt Nam.
Hầu hết, các công ty dạng này đều đang tập trung phát triển tại thị trường
phía Nam, nơi năng động và mức độ tham gia các deal cao hơn so với phía
Bắc.
muachung đang là đơn vị dẫn đầu thị trường này một phần nhờ đây là thị
trường truyền thống của nó, đồng thời đã tiến tới xây dựng các showrom
nhằm hỗ trợ khách hàng có nơi để kiểm chứng sản phẩm trước khi mua dùng
trong thực tế.
Thiếu tập trung nguồn lực và dàn trải
Trong số nhiều công ty theo dạng này, Zingdeal là một trong những đơn vị
lớn, ra đời sớm nhất nhưng đã đóng cửa với lý do tập trung phát triển hoạt
động kinh doanh chính của công ty hiện nay. Đây có thể xem là dẫn chứng
cho thấy tầm quan trọng của việc tập trung đầu tư nhằm đảm bảo sự thành
công. Theo đó, cần có kế hoạch dài hạn và bài bản hơn. Doanh nghiệp không
những phải nắm vững về việc kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử,
công nghệ, mà còn phải biết nắm bắt tâm lý, thói quen của người tiêu dùng
để đưa ra các deal hấp dẫn, phù hợp.
Tình trạng phát triển dàn trải đang rất phổ biến tại Việt Nam.
Với sự phát triển của internet hiện nay, khách hàng có thể dễ dàng tìm kiếm
thông tin và tăng khả năng tìm được giá tốt nhất cho các món hàng mà mình
muốn. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn có tâm lý lo ngại về uy tín của doanh
nghiệp, chất lượng sản phẩm cũng như sự làm giá của các deal nhằm tạo ra
sự giảm giá ảo.
6

Các công ty mua theo nhóm tại Việt Nam đang đi trên con đường cũ của

hình thức kinh doanh này trên thế giới.
Trong một khảo sát mới đây của Masso Survey, một số chuyên gia cho rằng
hình thức kinh doanh mua theo nhóm này sẽ tiếp tục phát triển tại Việt Nam
trong thời gian tới. Đây vẫn là thị trường tiềm năng, nhưng cũng đầy thách
thức. Các doanh nghiệp cần tìm hiểu về nhu cầu, hành vi cũng như thói quen
mua sắm của khách hàng để từ đó định hướng chiến lược kinh doanh và
từng bước xây dựng thương hiệu một cách rõ ràng và hiệu quả hơn.
Các doanh nghiệp cũng cần có sự đầu tư lớn và dài hạn để tạo được sự khác
biệt, định vị hình ảnh thương hiệu nhằm tạo ra uy tín bằng chất lượng sản
phẩm và dịch vụ cung cấp, thông qua đó xây dựng niềm tin thương hiệu lâu
dài đối với người tiêu dùng cũng như thu hút được nhiều deal hấp dẫn hơn từ
phía nhà cung cấp.