Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (754.87 KB, 11 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN TÍNH THỂ TÍCHVẬT THỂ TRONG XOAY</b>
<b>2. Dạng 2: Cho hình phẳng </b>
<i>x b</i> . Khi quay hình phẳng
<i>Tính thể tích V của vật thể nằm giữa hai mặt phẳng x</i>0,<i>x</i>1 biết rằng thiết diện của vật thể cắt bởi mặt
<i>phẳng vng góc với trục Ox tại điểm có hồnh độ x</i>
<i>Diện tích một tam giác đều cạnh x được tính theo cơng thức</i> <small>2</small> 3.
<b>Ví dụ 2: (Đề minh họa BGD)</b>
Tính thể tích của phần vật thể giới hạn bởi 2 mặt phẳng <i>x </i>1 và <i>x </i>1 biết rằng khi cắt vật thể bởi mặt
<i>phẳng tùy ý vng góc với trục Ox tại điểm có hồnh độ x</i>
Diện tích thiết diện <i>S</i> <i>S x</i>
Thể tích vật thể có thiết diện biến đổi đều là:
<i>Đây là 1 dạng toán lạ, xuất hiện trong sách giáo khoa nâng cao. Nếu học sinh chưa biết cách làm thì rấtkhó nhưng biết cách làm rồi thì lại đơn giản.</i>
<b>Ví dụ 3: (Sở GD – ĐT Phú Thọ)</b>
Tính thể tích vật thể giới hạn bởi 2 mặt phẳng <i>x </i>1 và <i>x </i>4 biết rằng khi cắt vật thể bởi mặt phẳng tùy ý
<i>vng góc với trục Ox tại điểm có hồnh độ x</i>
Có một vật hình trịn xoay có dạng giống như một cái ly dưới dây. Người ta đo được đường kính của
<i>miệng ly là 4cm và chiều cao là 6cm. Biết rằng thiết diện của chiếc ly cắt bởi mặt phẳng đối xứng là một</i>
Parabol. Tính thể tích của vật thể đã cho
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>A. </b>12 <b>B. 12C. </b><sup>72</sup>
<b>D. </b><sup>72</sup>
<b>Giải </b>
<i>Gắn hệ trục tọa độ Oxy vào hình bên tương ứng I là gốc tọa độ, IO là trục hồnh. </i>
Gọi phương trình Parabol là <small>2</small>
<i>y ax</i> <i>bc c</i>Parabol qua <i>I</i>
Lấy <i>M</i>
<i>bán kính là MN với N là giao điểm của đường tròn và Parabol.</i>
<b>=> Chọn APhân tích:</b>
<i>Bài tốn này là bài mở rộng của dạng 1. Nếu thiết diện có diện tích S y thì thể tích vật thể sẽ là</i>
<i>Cho hình phẳng D giới hạn bởi y</i> 2 sin <i>x</i>, trục hoành và các đường thẳng <i>x</i>0,<i>x </i> . Khối trịn
<i>xoay tạo thành khi D quay quanh trục hồnh có thể tích là bao nhiêu?</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">Tính giá trị tích phân:
2 sin <i>x dx</i>8.28 2 1
Từ đó suy ra <i>V</i> 2
<b>=> Chọn BPhân tích:</b>
<i>Dù đề bài cho 2 cận sẵn rồi nhưng chúng ta vẫn cứ cẩn thận tìm xem có cận thứ 3 khơng. Nếu có cận thứ3 thì thể tích phải chia thành 2 thể tích nhỏ cộng lại với nhau.</i>
<i>Khi tính giá trị thể tích bằng máy tính casio ta chú ý không cần nhập giá trị vào tránh rối mắt.Trong các đáp án của loại này phải có nhân tử nếu khơng có thì sai ln. Ví dụ như đáp số D.</i>
<b>B. </b><sup>4</sup>
<b>C. </b><sup>16</sup>
<b>D. </b><sup>12</sup>
<b>Giải </b>
Đồ thị của hàm bậc 2 có dạng ParabolGọi hàm <i>y</i><i>f x</i>
<i>y ax</i> <i>bx c</i>Đồ thị đi qua gốc tọa độ 0<i>a</i>0<i>b c</i> 0 <i>c</i>0
<i>V</i> <sup></sup> <b> => Chọn A</b>
<b>Phân tích:</b>
<i>Một bài toán hay, đề bài yêu cầu ta phải đi xây dựng hàm y</i><i>f x</i>
<b>Ví dụ 7: (Sở GD – ĐT Hà Tĩnh). </b>
Ta vẽ hai nửa đường trịn như hình vẽ bên, trong đó đường kính của nửa đường trịn lớn gấp đơi đường
<i>kính của nửa đường trịn nhỏ. Biết rằng nửa đường trịn đường kính AB có diện tích là </i>8 và góc 30<small>0</small>
<i>BAC </i> . Tính thể tích của vật thể trịn xoay được tạo thành khi quay hình
<i>Gọi phương trình đường thẳng AC là y kx m</i> <i> với k là hệ số góc của đường thẳng và giá trị của k được</i>
tính theo cơng thức tan tan 30<sup>0</sup> <sup>1</sup>3
mà lại đi qua điểm
<i>A</i> <i>m</i> <i>y</i> <i>x. Ta coi đây là m</i>
<i>Gọi C là giao điểm của AC và đường trịn lớn ta tìm được C</i>
<i>Gọi D là giao điểm của AC và đường trịn nhỏ ta tìm được D</i>
<i>V</i> <sup></sup> <b> => Chọn B</b>
<b>Phân tích:</b>
<i>Bài tốn này nâng cao hơn nữa, để bài ẩn đi f x g x h x và ta phải gắn hệ trục tọa độ một cách</i>
<i>và y</i> 16
<b>Dạng 3: Thể tích vật thể sinh ra khi quay hình phẳng quanh OyVí dụ 8: (Sách bài tập Nâng cao). </b>
Tính thể tích khối trịn xoay tạo thành khi quay quanh trục tung hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số
<b>D. </b><sup>3</sup>
Vậy 2
<i>V</i> <sup></sup> <b> => Chọn C</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7"><b>Phân tích:</b>
<i>Bài tốn nhìn lạ nhưng ta nên làm quen để coi nó là bình thường vì vai trò của Ox và Oy là tương đương.</i>
Khi làm quen rồi thì thấy nó cũng thật dễ dàng
<b>Ví dụ 9: (Sách bài tập Nâng cao). </b>
Tính thể tích khối trịn xoay tạo thành khi quay quanh trục tung hình phẳng giới hạn bởi hàm số
<i>y x</i> <i>x</i> và đường thẳng <i>y ?</i>0
<b>D. </b><sup>8</sup>
<b>Ví dụ 10: (Sách bài tập Nâng cao). </b>
Tính thể tích khối trịn xoay tạo thành khi quay quanh trục tung hình phẳng giới hạn bởi đường tròn tâm
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">Phương trình tung độ: 2 1 <sup>2</sup> 2 1 <sup>2</sup> 1 <sup>2</sup> 0 <sup>1</sup>1
<b>Câu 1 (THPT Nguyễn Huệ - 2018).</b>
Cho hình phẳng
<b>Câu 2 (Chuyên Lê Hồng Phong – 2018).</b>
Cho
<i>V của khối tròn xoay tạo thành khi cho </i>
3<sup></sup><sub></sub> <sup></sup><sub></sub>
<b>Câu 4 (Chuyên Nguyễn Quang Diệu – 2018).</b>
<i>Tính thể tích khối trịn xoay được tạo nên bởi phép quay xung quanh trục Ox của mơt hình phẳng giới hạn</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9"><b>Câu 6 (THPT Giao Thùy – 2018).</b>
<i>Gọi y là thể tích vật thể trịn xoay khi quay hình phẳng giới hạn bởi các đường </i> <small>2</small>
<i>y e</i> <i>xx </i>1 <i>x </i>2 và0
<i>y quanh trục Ox. Tính giá trị của V.</i>
<b>A. </b><i>V</i> <small>2</small><i>e</i> <b>B. </b><i>V</i>
<b>Câu 7 (THPT Trung Giã – 2018). </b>
Tính thể tích khối trịn xoay khi quay hình phẳng giới hạn bởi <i>y</i>sin 2 .cos ,<i>xx y</i>0, 0
<i>quanh trục Ox.</i>
<b>A. </b>
<b>B. </b>
<b>C. </b>
<b>D. </b>
<b>Câu 8 (Chuyên ĐH Vinh – 2018).</b>
<i>Thể tích V của khối tròn xoay tạo thành khi quay hình phẳng giới hạn bởi các đường</i>
<b>Câu 9 (THPT Bảo Lâm - 2018).</b>
Cho hình
<i>, trục Ox và đường thẳng x </i>1. Thểtích của khối trịn xoay thu được khi quay hình
<b>Câu 10 (THPT Tuy Phước – 2018).</b>
Cho hình phẳng giới hạn bởi các đường cong<i>y</i>tan ,<i>x</i> trục hoành và hai đường thẳng 0,4
<b>Câu 11 (Chuyên Thái Ngun – 2018). </b>
Tính thể tích khối trịn xoay tạo thành khi cho hình Elip
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">Thể tích khối trịn xoay thu được khi quay hình phẳng giới hạn các đường <i>y</i> 2 <i>x y x y</i>, , xung0
<i>quanh trục Ox được tính theo cơng thức nào sau đây? </i>
<i>Cho hình phẳng D giới hạn bởi đường cong y</i> 2 sin , <i>x</i> trục hoành và các đường thẳng <i>x</i>0,<i>x </i> .
<i>Khối tròn xoay tạo thành khi quay D quay quanh trục hồnh có thể tích V bằng bao nhiêu?</i>
<b>A. </b><i>V</i> 2<small>2</small> <b>B. </b><i>V</i> 2
<b>Câu 14 (Sở GD – ĐT Phú Thọ - 2018).</b>
<i>Tính thể tích V của phần vật thể giới hạn bởi hai mặt phẳng x </i>1 và <i>x </i>4, biết rằng khi cắt vật thể bởi
<i>mặt phẳng tùy ý vuông góc với trục Ox tại điểm có hồnh độ x</i>
<b>A. </b><i>V</i> 63 3 <b>B. </b><i>V </i>126 3 <b>C. </b><i>V </i>63 3 <b>D. </b><i>V</i> 126 3
<b>Câu 15 (Đề Minh Họa – 2018).</b>
Tính thể tích V của phần vật thể giới hạn bởi hai mặt phẳng <i>x </i>1 và <i>x </i>3, biết rằng khi cắt vật thể bởi
<i>mặt phẳng tùy ý vng góc với trục Ox tại điểm có hồnh độ x</i>
<b>Câu 16 (SởGD&ĐT Bắc Giang – 2018).</b>
Có một vật thể là hình trịn xoay có dạng giống nhu một có ly nhưhình vẽ dưới đây. Người ta đo được đường kính của miệng ly là4cm và chiều cao là 6cm. Biết rằng thiết diện của chiếc ly cắt bởimặt phẳng đối xứng là một parabol. Tính thể tích
V cm của vậtthể đã cho.
<i>Cho hình phẳng D giới hạn bởi đường cong y e</i> <i><small>x</small></i>, trục hoành và các đường thẳng <i>x</i>0,<i>x</i>1. Khối
<i>tròn xoay tạo thành khi quay D quanh trục hồnh có thể tích V bằng bao nhiêu?</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">Thể tích khối trịn xoay do hình phẳng giới hạn bởi đồ thị hàm số
<b>Câu 19 (Chuyên Bến Tre - 2018). </b>
Gọi <i>V a là thể tích khối trịn xoay tạo bởi phép quay quanh trục Ox hình phẳng giới hạn bởi các đường</i>
Ta vẽ hai nửa đường trịn như hình vẽ bên, trong đó đường kính của nửa đường trịn lớn gấp đơi đường
<i>kính của nửa đường trịn nhỏ. Biết rằng nửa hình trịn đường kính AB có diện tích là </i>8 và <i>BAC </i>30<small>0</small>.Tính thể tích của vật thể trịn xoay được tạo thành khi quay hình