<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NƠNG CỐNG</b>

<b>SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM</b>

<b>MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHOHỌC SINH LỚP 6 THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.</b> 4

<b>4. Phương pháp nghiên cứu.</b> 4

<b>1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm</b> 5

<b>2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm</b> 5

<b>3. Các giải pháp giải quyết vấn đề.</b> 6

<i><b>3.1. Giải pháp 1: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong tiết</b></i>

<i><b>3.2. Giải pháp 2: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm thông qua các</b></i>

<i><b>3.3. Giải pháp 3: Điều tra kĩ năng sớng của học sinh THCS CơngChính và một số học sinh của các trường THCS lân cậntrong huyện Nông Cống.</b></i>

<i><b>3.4. Giải pháp 4: Quan sát, tiếp xúc, giúp đỡ, tư vấn học sinh rèn</b></i>

<b>4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.</b> 17

<b>III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ</b> 17

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>I. PHẦN MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài.</b>

Xây dựng lớp học thân thiện, hạnh phúc là một trong những tiêu chí gópphần xây dựng phong trào trường học thân thiện – Học sinh tích cực và hướngđến “ trường học hạnh phúc”. Có thể nói đây là một phong trào có ý nghĩa hếtsức quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện nay đang có nhiều biến động xẩy ravề đạo đức xuống cấp của một số học sinh.

Lớp học thân thiện, hạnh phúc là tạo ra một môi trường dạy học thânthiện, gần gũi và đầy ắp tiếng cười. Có tiếng cười trong mối quan hệ thầy trị thìchất lượng tiết học ngày càng hiệu quả hơn tỉ lệ học sinh cá biệt, học sinh bỏ họcsẽ giảm hơn. Nhưng để thực hiện được thành công lớp học thân thiện, hạnh phúckhông phải là chuyện đơn giản mà cần có một kế hoạch hành động cụ thể, thiếtthực và phù hợp với lứa tuổi học sinh.

Nâng cao kỹ năng sống cho học sinh là một trong những nhiệm vụ hàngđầu của lớp học thân thiện. Nếu có một lớp học đạt chất lượng thân thiện thìkhơng thể thiếu yếu tố kĩ năng sống trong mỗi học sinh. Đất nước ta trongnhững năm gần đây có những bước phát triển vượt bậc về kinh tế, chính trị, vănhóa, giáo dục. Được như vậy là nhờ sự đầu tư rất lớn cho nền giáo dục của Đảngvà nhà nước. Đặc biệt thấy rõ nhất là sự đổi mới chương trình giáo dục phổthơng 2018.

Để đáp ứng u cầu giảng dạy theo hình thức đổi mới đó thì Giáo viên nóichung và giáo viên THCS nói riêng phải phát huy tính chủ động, sáng tạo để đổimới phương pháp dạy-học trong điều kiện hội nhập quốc tế; học sinh tích cực,chủ động trong học tập, vui chơi …Chính vì vậy giáo viên tăng cường giáo dục

<i><b>và thực hành kỹ năng sống . Năm nội dung xây dựng “Xây dựng trường họcthân thiện, học sinh tích cực” mà cốt lõi là rèn kĩ năng sống cho học sinh chính</b></i>

là sự cụ thể hóa trong việc “dạy tốt - học tốt” trong giai đoạn hiện nay.

Học sinh THCS nói chung và học sinh lớp 6 nói riêng là lứa tuổi bắt đầu

<i>dậy thì, đang ở “ngã ba đường” của sự phát triển. Trong thời kỳ này, nếu các em</i>

được định hướng đúng , có kỹ năng sống tốt thì dễ trở thành cá nhân thành đạt.Ngược lại nếu định hướng sai, thiếu kỹ năng sống ,bị tác động bởi các yếu tố

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

tiêu cực thì sẽ xuất hiện hàng loạt nguy cơ dẫn các em đến bên bờ của sự lệchlạc về nhận thức, thái độ, hành vi và nhân cách.

Nhiều năm qua, được sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường tôi đượcgiao nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp 6, tôi nhận thấy rằng làm công tác

<i>chủ nhiệm lớp 6 thực sự rất vất vả. Các em đang ở lứa tuổi “ dở ương dở</i>

<i>sượng”, lúc này tâm sinh lý các em đã bắt đầu thay đổi.Vì vậy,ở lứa tuổi này</i>

bên cạnh việc giúp các em có những kiến thức khoa học thì việc giáo dục kỹnăng sống là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng góp phần pháttriển năng phẩm chất và năng lực tốt cho các em.

Để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có thể có nhiều hình thức, biệnpháp khác nhau nhưng trong đó giáo dục kĩ năng sống thông qua các hoạtđộng trải nghiệm mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. Bởi lẽ, qua các hoạt độngtrải nghiệm các em được trực tiếp tham gia, trải nghiệm và thực hành từ đóvốn sống, vốn kinh nghiệm và các kĩ năng được hình thành và phát triển. Việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm là một bộ phận quan trọng trongchương trình giáo dục, là con đường để gắn Học với Hành, lí thuyết với thựctiễn. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội: Học để biết, Học đểlàm việc, Học để tự khẳng định mình và Học để cùng chung sống.

<i>Vậy! Làm thế nào để giáo dục tốt kĩ năng sống cho học sinh?</i>

Nhận thức rõ thực trạng và vai trò quan trọng của hoạt động trải nghiệmtrong công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, từ đầu năm học 2022-

<i><b>2023 , tơi đã đầu tư thời gian nghiên cứu, tìm tịi và đưa ra sáng kiến: Giáodục kĩ năng sống cho học sinh lớp 6 thông qua các hoạt động trải nghiệm</b></i>

để chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp tại trường tơi cơng tác.

<b>2. Mục đích nghiên cứu.</b>

Với sáng kiến tôi đưa ra nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dụctồn diện trong nhà trường. Đồng thời giáo dục một kĩ năng sống cần thiết chohọc sinh lớp 6. Đó là:

<i>Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp và trong các hoạt độnghọc tập, lao động.</i>

<i>Góp phần nâng cao khả năng thích với mơi trường sống, khả năng hợptác, làm việc theo nhóm, kĩ năng điều hành các hoạt động tập thể của họcsinh.</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i>Giúp học sinh biết chia sẻ, biết giúp đỡ người khác trong cuộc sống. Giúp học sinh hứng thú, tích cực và phát huy được khả năng của bản thân,đặc biệt là giúp học sinh có hứng thú, u thích và cảm thấy hạnh phúc, vui vẻkhi đến trường. Điều này sẽ là nền tảng cho sự phát triển sự tự tin, để học sinhluôn cảm thấy “ mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.</i>

Cung cấp thêm cho giáo viên một số cách thức đổi mới không chỉ ở giờsinh hoạt lớp mà cịn áp dụng cho các hoạt động trong và ngồi nhà trường.Khơng những vậy cịn có thể áp dụng cho việc dạy học nhiều môn học kháctrong nhà trường THCS nói chung.

<b>3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.</b>

<i><b>3.1. Đới tượng nghiên cứu:</b></i>

Sáng kiến này được tôi nghiên cứu và áp dụng tại lớp 6C trường THCSCơng Chính từ năm học 2022-2023.

<i><b>3.2. Phạm vi nghiên cứu:</b></i>

<i>3.2.1 Giới hạn đối tượng nghiên cứu </i>

Trong phạm vi sáng kiến này chúng tôi chỉ nghiên cứu về việc ứng dụng,sử dụng các hình thức tổ chức hoạt động dạy học theo hướng tích cực nhằm giáodục kĩ năng sống cho học sinh lớp 6 thông qua các hoạt động trải nghiệm.

<i>3.2.2 Giới hạn về địa bàn nghiên cứu:</i>

Trường THCS Cơng Chính

<i>3.2.3 Giới hạn về khách thể khảo sát</i>

Tồn bộ học sinh lớp 6 Trường THCS Cơng Chính

<b>4. Phương pháp nghiên cứu.</b>

<i><b>4.1. Phương pháp nghiên cứu: </b></i>

- Nghiên cứu lí thuyết: Về cách thức tổ chức các hoạt động : Tổ chức cáchoạt động trong giờ sinh hoạt lớp, ngoài giờ sinh hoạt lớp như: Văn nghệ, cáccuộc thi, tham quan, du lịch, các hoạt động nhân đạo.

- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.- Điều tra

- Phương pháp phân tích

<i><b>4.2. Thời gian nghiên cứu: Năm học 2022 - 2023</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>II. PHẦN NỘI DUNG1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.</b>

Trong cuộc sống hiện nay các em có đầy đủ điều kiện, chất lượng sốngcao hơn. Tuy nhiên không vì thế mà giáo viên quên đi nhiệm vụ của mình là rèncho các em có nhiều kĩ năng trong cuộc sống. Muốn rèn luyện kĩ năng sống chohọc sinh, trước hết mỗi cán bộ giáo viên phải luôn có ý thức trau dồi đạo đức,năng lực, phẩm chất nhà giáo, ln cố gắng để tự hồn thiện mình, tạo được sựtin yêu và quý trọng của học sinh để giáo viên thực sự là tấm gương sáng chohọc sinh noi theo.

Giáo viên phải có ý thức xây dựng tập thể, có trách nhiệm với đồngnghiệp và tập thể, sống đồn kết, chan hịa, đối xử thân thiện, chân thành vớiđồng nghiệp, luôn đề cao lương tâm và trách nhiệm với nghề nghiệp, thươngyêu, tôn trọng và đối xử công bằng với mọi học sinh, tránh xúc phạm về thânthể và danh dự của học sinh. Như vậy thông qua các hoạt động trải nghiệm tronggiờ sinh hoạt lớp và ngoài giờ lên lớp ,giáo viên chú trọng rèn cho học sinhnhững kĩ năng sống cơ bản, cần thiết, phù hợp với cuộc sống xã hội hiện nay.

<b>2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.</b>

Tình trạng thiếu kỹ năng sống đang khiến các em trong độ tuổi học THCSgặp nhiều lúng túng trong việc giải quyết các vấn đề của bản thân dẫn đến tìnhtrạng thiếu tự tin, khủng hoảng về tâm lý. Chính vì nhiều học sinh, vì thiếu kỹnăng sống đã trở thành nạn nhân của những tệ nạn xã hội, thành những học sinhkhông ngoan, thành người con hư của gia đình, thậm trí cịn dẫn đến vi phạmpháp luật ở tuổi vị thành niên.

Giáo viên chủ nhiệm là người đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dụchọc sinh, đặc biệt là giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh. Tuy nhiên,công tác chủ nhiệm lớp thực tế là kiêm nhiệm, hiện nay chưa có một khóa đàotạo chính thức nào cho giáo viên chủ nhiệm và giáo viên chủ nhiệm cảm thấymệt mỏi, căng thẳng mỗi khi đến giờ sinh hoạt lớp. Chưa đưa ra được các giảipháp để tổ chức giờ sinh hoạt lớp hiệu quả, đặc biệt là trong chương trình hoạtđộng trải nghiệm mới như hiện nay. Phần lớn giáo viên ngại đổi mới thiết kế tổchức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh bởi vì để có tiết hoạt động trảinghiệm hiệu quả thì giáo viên phải đầu tư nhiều cơng sức và thời gian.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b> Trong năm học 2022-2023, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 6C</b>

trường THCS Cơng Chính, bước đầu tôi nhận thấy thực trạng của học sinh lớptôi như sau:

<i>Nhiều HS học khá tốt nhưng chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp vàtrong các hoạt động tập thể.</i>

<i>Học sinh đã được tham gia các hoạt động trải nghiệm nhưng hiệu quảchưa cao.</i>

<i>Kĩ năng trình bày một vấn đề trước đám đơng cịn thiếu tự tin , thiếu tưduy logic. khả năng hợp tác làm việc nhóm trong các hoạt động tập thể còn hạnchế.</i>

<i>Tinh thần tương thân, tương ái, sự chia sẻ, cảm thông và giúp đỡ lẫnnhau của học sinh chưa cao.</i>

<b>3. Các giải pháp giải quyết vấn đề.</b>

<i>Chúng ta đang xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”,hướng đến “Trường học hạnh phúc”, là nơi mà học sinh ln cảm thấy mình</i>

được quan tâm, yêu thương, chia sẻ, động viên và luôn cảm thấy hạnh phúc, vuivẻ khi đến trường. Vì vậy nội dung công tác chủ nhiệm cần được đổi mới mộtcách mạnh mẽ, đi vào chiều sâu. Đổi mới nội dung và cách thức tổ chức cáchoạt động trải nghiệm trong và ngoài giờ lên lớp là một trong những việc làmquan trọng. Mục đích là phát huy chủ thể học sinh; lấy học sinh làm trung tâmdưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm. Thơng qua đó để giáo dục một sốkĩ năng sống cần thiết cho các em.

Ngay từ tháng 9/2022 bản thân tôi đã xác định việc rèn kỹ năng sống chohọc sinh trong trường học là hết sức quan trọng và cần thiết, đồng thời tôi đãđưa ra một số giải pháp đề xuất với ban giám hiệu nhà trường nhằm tăng cườngcông tác rèn kỹ năng sống cho học sinh nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,làm chuyển biến đạo đức học sinh giúp các em có nhận thức đúng về hành vi,ứng xử một cách khoa học hợp lý đưa chất lượng đạo đức học sinh một cáchvững chắc. Ban giám hiệu nhà trường đã thống nhất thực hiện chỉ đạo tập thể sưphạm nhà trường thực hiện một số giải pháp sau để rèn kỹ năng sống cho họcsinh.

<i><b>3.1. Giải pháp 1: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong tiết sinh hoạtlớp. </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Hiểu rõ được vai trò, ý nghĩa của tiết sinh hoạt trong việc rèn kỹ năngsống cho học sinh, tơi ln tìm tịi để đa dạng hố nội dung và hình thức tổchức tiết sinh hoạt; thu hút tối đa sự tham gia của học sinh.

Căn cứ vào chủ đề sinh hoạt hàng tháng của nhà trường, tôi xây dựngkế hoạch hoạt động cụ thể của lớp theo từng tuần, từng tháng. Trong mỗi tiếtsinh hoạt lớp, hoạt động đánh giá, sơ kết thi đua tuần qua và xây dựng kếhoạch tuần tới, tôi tổ chức cho học sinh thảo luận tự đánh giá và xây dựngbiện pháp thực hiện kế hoạch đề ra. Như vậy, các em chính là người được thựchành, được trải nghiệm hoạt động, giáo viên chỉ là người hướng dẫn giúp đỡ,tư vấn cho học sinh. Qua đó rèn cho học sinh kĩ năng thảo luận nhóm, kĩ năngđiều hành, kĩ năng nhận xét đánh giá.

Trong hoạt động sinh hoạt theo chủ đề của tiết sinh hoạt, tôi tổ chức chohọc sinh các hoạt động trải nghiệm đa dạng về nội dung và phong phú về hìnhthức như vẽ tranh, diễn kịch, múa hát, đọc thơ, kể chuyện hay giao lưu…

<i>Ví dụ: Tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề: “Hành động vì thiên nhiên tươi</i>

đẹp”. Tơi đã phân cơng cho các nhóm chuẩn bị ở nhà rất cụ thể với nhiều hìnhthức phong phú như sau:

<b>Nhóm 1: Làm clip về những hành động vì thiên nhiên tươi đẹp.</b>

<b>Nhóm 2: Chụp ảnh và giới thiệu về những hành động vì thiên nhiên tươi</b>

Với hình thức tổ chức tiết sinh hoạt lớp như trên, học sinh lớp tơi vơ cùnghứng thú và tích cực hưởng ứng với mỗi chủ đề sinh hoạt. Đồng thời, tôi đã pháthuy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh; rèn cho các em kỹ năng làmviệc theo nhóm; kĩ năng giao tiếp - hợp tác; kĩ năng trình bày biểu diễn và họcsinh tự tin, mạnh dạn hơn.

<i><b>3.2. Giải pháp 2: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm thơng qua các hoạt độngngồi giờ lên lớp.</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<i>3.2.1. Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm trong nhàtrường.</i>

Căn cứ vào kế hoạch của nhà trường, kế hoạch của Đội tôi đã tổ chức chocác em tham gia một cách đầy đủ các hoạt động trải nghiệm trong nhàtrường.Cụ thể:

<i>* Tổ chức cho học sinh giao lưu: Giao lưu rung chuông vàng, giao lưu</i>

văn nghệ, kể chuyện về bác Hồ, các cuộc thi kéo co, bóng chuyền …và các emđã dành được nhiều giải thưởng cao. Qua đó, các em được tự tin thể hiện nănglực của mình, rèn cho các em kĩ năng thuyết trình, kĩ năng biểu diễn.

<i>Hình ảnh học sinh tham gia thi hội diễn văn nghệ. </i>

<i>* Tổ chức cho học sinh tham gia trải nghiệm: Căn cứ vào chủ đề sinh</i>

hoạt hàng tháng của nhà trường, tôi tổ chức cho học sinh tham gia các trảinghiệm phù hợp với học sinh lớp 6: Như cắt gọt hoa quả, cắm hoa,…

Thông qua những hoạt động này rèn cho học sinh sự khéo léo, khả năngthẩm mĩ và năng lực tự phục vụ bản thân.

<i>* Tổ chức các hoạt đơng lao động cơng ích: Hàng ngày, hàng tuần, hàng</i>

tháng tôi tổ chức cho học sinh chăm sóc bồn hoa cây cảnh, vệ sinh trường lớp,cơng sở, quét dọn chăm sóc đài tưởng niệm liệt sĩ xã Cơng Chính … Từ đó giáodục học sinh kĩ năng lao động.

<i>3.2.2. Tổ chức cho học sinh tham quan dã ngoại.</i>

Hoạt động trải nghiệm tham quan dã ngoại có ý nghĩa rất lớn đối với họcsinh. Thông qua các hoạt động tham quan dã ngoại, học sinh có thể học hỏi, tìmtịi sáng tạo, tiếp thu, tích lũy được những kinh nghiệm cho bản thân và hoànthành các kĩ năng trong cuộc sống.

Nhận thức rõ điều đó, nên trong cơng tác chủ nhiệm, tôi đã xây dựng kếhoạch tổ chức các hoạt động tham quan dã ngoại.

<i>Hình ảnh học sinh nhà trường thăm quan Thành Nhà Hồ</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Những hoạt động này, giúp các em tìm hiểu về di tích lịch sử của địaphương, giáo dục lòng biết ơn sâu sắc các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh, qua đóhình thành ở các em tình u q hương đất nước, lịng tự hào dân tộc.

Bên cạnh các hoạt động tham quan các di tích lịch sử, tơi cũng đã dànhthời gian tổ chức cho học sinh tham quan một số cơ sở sản xuất của địa phươngnhư tham quan nhà máy gạch, các xưởng may và cơ sở sản xuất Hương…

Với mục đích để cho học sinh tiếp cận với thực tế, nắm rõ được quy trìnhsản xuất gạch, quy trình may quần áo, sản xuất nấm mà các em đã được học ởsách vở. Cảm nhận được giá trị của sức lao động, từ đó giáo dục học sinh yêuquý người lao động và trân quý những sản phẩm do người lao động làm ra.

<i>3.2.3. Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động nhân đạo</i>

Việc tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động nhân đạo có ý nghĩa tolớn trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Là cơ hội để học sinh thểhiện sự cảm thông chia sẽ, tinh thần đoàn kết, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau .Chính vì vậy trong năm học, tơi đã thường xuyên tổ chức cho học sinh lớpmình trực tiếp tham gia các hoạt động nhân đạo.

Đối với những bạn có hồn cảnh khó khăn trong lớp, tơi vận động họcsinh quyên góp sách vở, đồ dùng học tập để giúp đỡ các bạn ngay từ khi bướcvào năm học.

Đối với các bạn học sinh vùng bị thiên tai, tôi đã vận động học sinh ủnghộ tiền giúp đỡ các bạn vượt qua khó khăn. Trong đợt ủng hộ Đồng bào miềnTrung bị bão lụt do nhà trường phát động, lớp tôi đã vận động được số tiền415.000 đồng để chia sẻ với bạn bè vùng lũ.

Đối với các chương trình thiện nguyện như chương trình “ Xn uthương” hay “Đơng ấm cho em” mà hàng năm nhà trường và Đồn xã tổ chức,tơi đã vận động học sinh, phụ huynh quyên góp tiền, hiện vật để chia sẻ đến cácbạn kém may mắn những món quà yêu thương và ấm áp.

Ngồi ra tơi cịn tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động nhân đạokhác, như mua tăm ủng hộ người mù, ủng hộ đồn nghệ thuật tình thương( những người khuyết tật ) động viên thăm hỏi bạn bè mỗi khi ốm đau hoạn nạn,thăm các gia đình có hồn cảnh đặc biệt khó khăn …

Qua hoạt động này, giáo dục học sinh biết chia sẻ, cảm thông, giúp đỡngười khác trong cuộc sống. Đồng thời góp phần hình thành và phát triển tồndiện nhân cách cho học sinh.

</div>