<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<i><b>“Tích hợp giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10 ở trường THPT ” </b></i>

2.2.2. Địa chỉ tích hợp giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10...5

2.2.3. Các giải pháp tích hợp giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10...11

2.2.4. Quy trình thiết kế hoạt động tích hợp giáo dục lối sống xanh qua bài lênlớp...16

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>1. PHẦN MỞ ĐẦU1.1. Lí do chọn sáng kiến</b>

Hiện nay, mơi trường sống đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi biến đổikhí hậu, ơ nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh...Thực trạng này đã và đang tácđộng không nhỏ đến sức khỏe và tinh thần của con người. Dịch bệnh Covid-19 điqua đã gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh khiến chúng ta phải nhìn nhận lại cácgiá trị về cuộc sống, xây dựng một lối sống xanh, bền vững và khỏe mạnh cả vềthể chất lẫn tinh thần.

Theo Báo cáo về Biến đổi Khí hậu và Sức khoẻ trước thềm Hội NghịThượng Đỉnh Biến đổi khí hậu lần thứ 26 của Liên Hợp Quốc (COP26), có mốiliên hệ khơng thể tách rời giữa mơi trường, khí hậu và sức khoẻ. Để duy trì mộtlối sống khỏe mạnh và bền vững, đã đến lúc chúng ta cần tìm hiểu về xu hướngsống xanh.

Ở Việt Nam, “lối sống xanh” đang dần trở thành xu hướng sống hiện đại,văn minh lịch sự. Tại các địa phương, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hộivà các trường học đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân, học sinh - sinhviên có lối sống lành mạnh, có ý thức bảo vệ và cải tạo mơi trường sống. Đó làtích cực tham gia các hoạt động: Không xả rác bừa bãi; tiết kiệm điện nước; chămsóc và bảo vệ cây xanh; có ý thức vệ sinh nơi ở, làm việc và nơi cơng cộng; tíchcực vận động, rèn luyện thể chất và tinh thần, tạo mảng xanh nơi mình sinhsống... Những việc làm này đã góp phần nâng cao chất lượng sống, bảo vệ mơitrường xung quanh.

Dạy học tích hợp là một trong những xu hướng chung của định hướng đổimới giáo dục hiện nay, giúp cho người học thực hiện tốt các nhiệm vụ học tập,thơng qua đó hình thành, phát triển các phẩm chất và năng lực cần thiết. Địa lí làmột trong số các mơn học có mối quan hệ chặt chẽ với giáo dục lối sống xanh vìđây là bộ mơn có tính tổng hợp cao, bao gồm các kiến thức về tự nhiên, dân cư,văn hóa, kinh tế - xã hội v.v... Do đó, có nhiều thuận lợi trong việc tích hợp giáodục lối sống xanh trong q trình dạy học mơn Địa lí.

<i><b>Từ những lí do trên, tơi lựa chọn đề tài “Tích hợp giáo dục lối sống xanhtrong dạy học Địa lí 10 ở trường THPT ” làm đối tượng nghiên cứu. Hi vọng có</b></i>

thể đóng góp một phần công sức nhỏ bé vào mục tiêu giáo dục bảo vệ mơi trườngvì sự phát triển bền vững của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1.2. Điểm mới của sáng kiến</b>

Nghiên cứu về lối sống xanh và thực hiện hoạt động tích hơp giáo dục lốisống xanh qua mơn Địa lí nói chung và Địa lí lớp 10 nói riêng đã được nhiều tácgiả quan tâm đến.

<i>- Nhiệm vụ giáo dục bảo vệ môi trường cấp Bộ năm 2017 “Biên soạn tàiliệu và tập huấn tuyên truyền lối sống xanh và tiêu dùng bền vững cho sinh viênngành sư phạm các tỉnh vùng duyên hải Nam Trung bộ” do TS. Nguyễn Thị</i>

Huyền và các cộng sự thực hiện. Đề tài đã xây dựng các bài học, các mơ hình“Sống xanh” và “Tiêu dùng bền vững” theo hướng tài liệu mở giúp giáo viên(GV) và sinh viên dễ dàng khai thác, vận dụng, áp dụng trong quá trình học tập,giảng dạy cũng như dễ sử dụng cho công tác tuyên truyền lối sống xanh và tiêudùng bền vững cho cộng đồng.

- Báo cáo nghiên cứu lối sống xanh của sinh viên. Nghiên cứu này nằmtrong khuôn khổ dự án “ Hợp tác hỗ trọ và phát triển giáo dục khơng chính thứcvà khơng chính quy nhằm vận động lối sống xanh, thích ứng và giảm thiểu biếnđổi khí hậu tại các trường đại học Việt nam và Lào” năm 2015 do Trung tâm Pháttriển Sáng kiến Cộng đồng và Môi trường (C&E) thực hiện, dưới sự tài trợ củaQuỹ Rosa Luxemburg, Văn phịng Đơng Nam Á.

- Năm 2019, Trần Thanh Thảo và các cộng sự đã thực hiện và công bố kếtquả nghiên cứu “Thực trạng tích hợp giáo dục mơi trường trong môn Sinh học tạicác trường THPT thành phố Cần Thơ”. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra địa chỉ tíchhợp và thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học để tích hợp giáo dục mơitrường trong mơn sinh học theo các địa chỉ cụ thể ở lớp 10, 11 và 12.

Như vậy, các tài liệu trên đã nghiên cứu và đề cập đến một số khía cạnhcủa hoạt động giáo dục lối sống xanh cũng như các vấn đề liên quan đến dạy họctích hợp. Tuy nhiên, chưa có tài liệu hay đề tài nào đi sâu vào việc nghiên cứuthực hiện hoạt động tích hợp giáo dục lối sống xanh qua mơn Địa lí 10. Do vậy,

<i><b>sáng kiến “Tích hợp giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10 ở trườngTHPT” là một đsáng kiến có sự kế thừa kết quả nghiên cứu của các đề tài trên</b></i>

nhưng vẫn có tính mới, tính sáng tạo phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản, toàndiện giáo dục hiện nay.

<b>2. PHẦN NỘI DUNG</b>

<b>2.1. Thực trạng liên quan đên vấn đề nghiên cứu</b>

<i>- Đối với giáo viên</i>

Hầu hết GV được hỏi đều cho rằng các nội dung đều là các vấn đề đượctồn xã hội quan tâm, vì vậy khi dạy học Địa lí nếu GV biết cách tích hợp kiến

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

thức giáo dục lối sống xanh vào bài học, học sinh (HS) có thêm liên hệ kiến thứcthực tiễn của thế giới hoặc địa phương, tiết dạy sẽ thêm hứng thú.

Về khả năng thực hiện tích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh qua mônĐịa lí ở trường phổ thơng hiện nay. Tất cả các GV khi trả lời đều khẳng định rằngcác nội dung của giáo dục lối sống xanh rất gần gũi với các nội dung được giảngdạy trong mơn Địa lí vì thế rất thuận lợi để tích hợp trong dạy học Địa lí 10. Nhưvậy, các giáo viên đều cho rằng tích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh trongdạy học Địa lí 10 là rất cần thiết, tuy nhiên hiện nay các giáo viên vẫn tiến hànhtheo kinh nghiệm, sở thích tự phát của cá nhân mà chưa có tài liệu hướng dẫn đểthực hiện đúng với quan điểm, nguyên tắc của giáo dục lối sống xanh.

<i>- Đối với học sinh</i>

Hiện nay, HS đã có những nhận thức đúng đắn về vai trò, ý nghĩa của việcgiáo dục lối sống xanh. Các em tỏ ra rất hứng thú đối với vấn đề này và đã cónhiều hành động thực hiện lối sống xanh nhằm bảo vệ môi trường xung quanh:Khơng vứt rác bừa bãi, tích cực trồng nhiều cây xanh, tiết kiệm điện, nước, hạnchế sử dụng bao bì nilon, chai nhựa, ... Đây chính là những tín hiệu đáng mừng đểmơn Địa lí ngày càng phát huy vai trị của mình trong việc nâng cao nhận thức vềlối sống xanh cho HS. Vì vậy, GV nên quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa trong việctổ chức hoạt động dạy học tích hợp giáo dục lối sống xanh qua mơn Địa lí, đặcbiệt là ở khối lớp 10 để HS được bộc lộ quan điểm và phát huy các năng lực củabản thân.

<i>Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động lên kết các đối tượngnghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khácnhau trong cùng một kế hoạch dạy học”</i>

Như vậy, ở đây tích hợp được hiểu như là sự hợp thành các bộ phận thànhthể thống nhất hồn chỉnh.

<i><b>b. Khái niệm dạy học tích hợp</b></i>

Theo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể năm 2018 của Bộ Giáo dục

<i>và Đào tạo định nghĩa: Dạy học tích hợp là định hướng dạy học giúp học sinh</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i>phát triển khả năng huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng,... thuộc nhiều lĩnh vựckhác nhau để giải quyết có hiệu quả các vấn đề trong học tập và trong cuộcsống, được thực hiện ngay trong quá trình lĩnh hội tri thức và rèn luyện kĩ năng.</i>

Dạy học tích hợp địi hỏi việc học tập trong nhà trường phải được gắn vớicác tình huống của cuộc sống mà sau này học sinh có thể đối mặt vì thế nó trởnên có ý nghĩa đối với học sinh.

<i><b>c. Mức độ dạy học tích hợp giáo dục lối sống xanh </b></i>

<i>- Mức độ lồng ghép, liên hệ</i>

+ Tích hợp lồng ghép, liên hệ có thể đưa các yếu tố nội dung gắn với thựctiễn, gắn với xã hội, gắn với các mơn học khác vào dịng chảy chủ đạo của nội dungbài học của mơn Địa lí.

+ Các môn học vẫn học riêng rẽ, tuy nhiên giáo viên có thể tìm thấy mốiquan hệ giữa kiến thức mơn Địa lí với nội dung các môn học khác và thực hiệnlồng ghép ở các thời điểm thích hợp.

Ví dụ: Bảo vệ mơi trường, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệchủ quyền biển đảo,…

<i>+ Vận dụng kiến thức liên môn</i>

Vận dụng kiến thức liên môn khi hoạt động học diễn ra xung quanh cácchủ đề, ở đó người học cần vận dụng các kiến thức của nhiều môn học để giảiquyết vấn đề đặt ra. Các chủ đề đó được gọi là chủ đề hội tụ .

Ví dụ: Tìm hiểu mơi trường địa phương

Tùy từng điều kiện thực tế ở mỗi địa phương và điều kiện về thời gian trongnăm học, GV tổ chức cho HS tìm hiểu mơi trường địa phương mình. GV chia lớpthành nhiều nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu một vấn đề trên tinh thần tự nguyện. Đối vớiHS thành phố có thể tìm hiểu về:

+ Ơ nhiễm nguồn nước (nước sinh hoạt, nước sông, nước hồ…): Hướng dẫnHS đo và phân tích mẫu nước về một số chỉ số đơn giản mà phịng thí nghiệmtrường có thể thực hiện như độ pH, độ đục, độ ơxy hịa tan, số lượng vi khuẩn.

+ Rác thải sinh hoạt tại địa phương: GV hướng dẫn HS thu thập những sốliệu, hình ảnh, điều tra thực tế về tình trạng rác thải sinh hoạt tại địa phương. Sau đóHS tìm hiểu về tác hại của rác thải sinh hoạt, đề xuất giải pháp khắc phục.

<i><b>d. Khái niệm về lối sống xanh</b></i>

Lối sống xanh chính là lối sống thân thiện với mơi trường, hài hòa vớithiên nhiên, là lối sống mà con người giảm thiểu tối đa phá vỡ cân bằng sinh thái,

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

hạn chế gây ô nhiễm môi trường giảm thiểu sử dụng cạn kiệt tài nguyên. Để sốngxanh phát huy hiệu quả tối đa, chúng ta phải áp dụng triệt để trên tất cả cácphương diện từ ăn, mặc, ở, đi lại, học tập, làm việc, giải trí… và bản thân mỗi cá

<i>nhân cần phải thay đổi những thói quen thường ngày. Đó chính là lý do vì sao,</i>

sống xanh đang dần trở thành xu hướng, là phong cách sống mà giới trẻ, hay nóirộng hơn là những người yêu và có ý thức trách nhiệm với môi trường đang quyếttâm theo đuổi.

<i><b>e. Ý nghĩa của việc dạy học tích hợp giáo dục lối sống xanh qua mơn Địa lí</b></i>

- Phù hợp với thực trạng, yêu cầu và xu hướng hiện nay: Môi trường sốngngột ngạt, tình trạng ơ nhiễm khơng khí đáng báo động ở các thành phố lớn, rácthải ngập tràn các đại dương,... vì vậy các quốc gia trên thế giới nói chung và ViệtNam nói riêng đã và đang tuyên truyền lối sống xanh trong cộng đồng nhằm giảmthiểu lượng rác thải ra môi trường, tạo một môi trường sống trong lành. Do vậy,việc tổ chức hoạt động giáo dục lối sống xanh là rất cần thiết, cung cấp cho HSnhững hiểu biết đầy đủ về kiến thức và kĩ năng sống xanh, giáo dục ý thức tráchnhiệm, hành vi của HS đối với vấn đề bảo vệ môi trường.

- Phát huy được vai trị, ý nghĩa của mơn Địa lí trong hệ thống các mơn họcở trường THPT. Địa lí là một mơn khoa học tổng hợp, có khả năng to lớn trongviệc tích hợp các nội dung giáo dục, đặc biệt là các nội dung liên quan đến môitrường sống và bảo vệ môi trường. Do vậy, việc tổ chức hoạt động giáo dục lốisống xanh qua môn Địa lí là rất phù hợp và có ý nghĩa thực tiễn cao. Đồng thời,nó làm cho giờ học Địa lí trở nên sinh động, thú vị và hấp dẫn.

- Góp phần nâng cao nhận thức của HS về lối sống xanh, hình thành lốisống văn minh, nhận thức được vai trò của việc thực hiện lối sống xanh nhằm bảovệ môi trường sống của gia đình và cộng đồng xung quanh. Từ đó, HS ý thức đượcvai trị và trách nhiệm của mình trong vấn đề tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhậnthức về lối sống xanh cho cộng đồng xung quanh.

<b>2.2.2. Địa chỉ tích hợp giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10 </b>

Nội dung chương trình mơn Địa lí lớp 10 gồm 2 phần: Địa lí tự nhiên vàĐịa lí KT - XH, mỗi phần có cơ hội tích hợp giáo sục lối sống xanh khác nhauđiều này được thể hiện qua bảng 2.1 và bảng 2.2.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>Bảng 2.1. ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC LỐI SỐNG XANH QUANỘI DUNG PHẦN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN</b>

<b>Địa chỉ tích hợp</b>

<b>độ tíchhợp</b>

Khíquyển

- Nhiệt độkhơng khí

- Theo báo cáo của Cơ quan Bảo vệ Mơitrường (EPA), nhiệt độ trung bình của TráiĐất ở cuối thế kỷ XIX đã tăng +0,8 °C vàthế kỷ XX tăng 0,6 ± 0,2 °C.

- Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khíhậu (IPCC) nghiên cứu sự gia tăng nồng độkhí nhà kính sinh ra từ các hoạt động củacon người như đốt nhiên liệu hóa thạch vàphá rừng làm cho nhiệt độ Trái Đất tăng lênkể từ giữa thế kỷ XX.

- Để làm giảm hiện tượng nóng lên tồncầu cần: Thơng qua rộng rãi mơ hình giảmphát thải khí nhà kính, tiết kiệm nănglượng, trồng rừng,… Năng lượng từ MặtTrời như bức xạ ánh sáng và nhiệt năng làmột trong những nguồn năng lượng sạch,không gây ô nhiễm môi trường. Một số ứngdụng nguồn năng lượng Mặt Trời trong đờisống như: Hệ thống nước nóng, hệ thốngsưởi ấm, điện Mặt Trời, pin Mặt Trời, xenăng lượng Mặt Trời,…

- Khí ápvà gió

- Năng lượng gió được coi là nguồnnăng lượng xanh dồi dào và phong phúnhất hiện nay, hầu hết các quốc gia sử dụngsức gió nhằm quay các tuabin phát điện đểsử dụng trong cuộc sống. Hiện nay tại ViệtNam, với điều kiện địa lý thuận lợi bờ biểndài, lượng gió nhiều và phân bổ đều quanhnăm đây sẽ là một dạng năng lượng đượcchú trọng phát triển ở hiện tại và tương lai.

- Nướctrên lục địa

- Các nguồn nước ngọt trên Trái Đấtđang bị suy giảm do nhiều nguyên nhân.Bảo vệ nguồn nước ngọt là yêu cầu cấpthiết hiện nay của tất cả các quốc gia trên

Lồngghép

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

- Nướcbiển và đại

dương

thế giới.

- Các giải pháp bảo vệ nguồn nước ngọt: + Sử dụng nguồn nước ngọt một cáchhiệu quả, tiết kiệm và tránh lãng phí.

+ Giữ sạch nguồn nước, tránh ơ nhiễmnguồn nước ngọt.

+ Phân phối lại nguồn nước ngọt trên thếgiới.

- Biển và đại dương ngày càng có vai trịto lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội:

+ Biển và đại dương cung cấp tài nguyênquý giá: tài nguyên sinh vật biển; tàinguyên khoáng sản biển; năng lượng sóngbiển, thủy triều,…

+ Biển và đại dương là môi trường chocác hoạt động kinh tế - xã hội; đánh bắt vànuôi trồng thủy sản, giao thông vận tảibiển, du lịch biển,…

+ Biển và đại dương góp phần điều hịakhí hậu, đảm bảo sự đa dạng sinh học.

Tuy nhiên, tài nguyên biển là có hạn vàdễ bị tổn thương. Vì vậy, con người cầnkhai thác biển và đại dương một cách hợp lívà bền vững.

Các nhân

hưởng đếnsự pháttriển, phânbố của sinhvật

- Nhân tốcon người

- Con người thông qua hoạt động kinh tếcó ảnh hưởng rất lớn đến sinh vật cả theohướng tích cực và tiêu cực. Để gớp phầnbảo vệ môi trường sống của các loại sinhvật, bằng hành động nhỏ, HS nên thườngxuyên tham gia vào các chương trình trồngcây gây rừng do Đồn thanh niên tổ chức,hoặc tiến hành trồng cây trong khuôn viêntrường học, khu dân cư,…

- Bên cạnh đó, HS có thể tìm kiếm thơngtin trên cơng cụ Ecosia thay cho Google,Ecosia là cơng cụ tìm kiếm thân thiện MTvới thơng điệp trồng cây gây rừng giúp cảithiện khí hậu và đời sống của người dân .

Lồngghép

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>Bảng 2.2. ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC LỐI SỐNG XANH QUANỘI DUNG PHẦN ĐỊA LÍ KT - XH</b>

<b>Địa chỉ</b>

<b>tích hợp^{Nội dung tích hợp}</b>

<b>Mứcđộ tíchhợp</b>

Địa lídân cư

- Đơ thịhóa

hưởng của đơthị hóa đếnphát triển KT– XH và MT.

- Đơ thị hóa tự phát đã làm cho môitrường bị ô nhiễm trầm trọng. Để làmgiảm tác động tiêu cực của đơ thị hóa lênmôi trường nên xây dựng các mô hìnhsống xanh thân thiện với mơi trường nhưxây dựng các đơ thị sinh thái có sự thiếtkế hài hịa với tự nhiên.

- Ví dụ: Khu đơ thị sinh thái EcoparkHưng Yên, khu căn hộ Masteri ThảoĐiền, khu đô thị Palm City, VinhomesRiverside, khu đô Thị Five Star EcoCity…

Địa lí cácngành kinhtế

- Địa lí ngànhnơng nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.+ Định hướng pháttriển nền nơng nghiệp trong tương lai

- Địa lí ngànhcơng ngiệp

- Phát triển nơng nghiệp thích ứng vớibiến đổi khí hậu: Tạo ra các giống mới,thay đổi quy mô và cơ cấu cây trồng phùhợp, phát triển thủy lợi,..

- Phát triển nông nghiệp công nghệ cao,ứng dụng khoa học công nghệ để quản líq trình sản xuất…

- Phát triển nông nghiệp xanh ( hữucơ); khai thác tối đa tài nguyên sạch,hướng đến mơ hình tăng trưởng bền vũnggắn với bảo vệ mơi trường.

- Ví dụ: Trang trại bị sữa organic tiêuchuẩn châu Âu do Vinamilk đầu tư vừakhánh thành tại Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồngvới tiêu chí bảo vệ mơi trường được đặtlên hàng đầu, tận dụng tối đa các nguồntài nguyên sẵn có như sử dụng phân hữucơ từ bị ni và tự sản xuất tồn bộ thứcăn xanh hữu cơ phục vụ nhu cầu của đànbò; sử dụng năng lượng tái tạo biogas,năng lượng mặt trời, giảm hiệu ứng nhàkính, thân thiện với mơi trường.

- Nhằm hạn chế tác động đến môitrường của nguồn năng lượng từ nhiênliệu hóa thạch, thế giới đang hướng tới sử

Liên hệ

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

+ Công nghiệp điện lực

+ Côngnghiệpsản xuất

+ Côngnghiệp

dụng các nguồn năng lượng tái tạo như:Năng lượng từ Mặt Trời, gió, sóng, thủytriều,… Đây là một trong những cáchgiúp giải quyết vấn đề tăng nhu cầu nănglượng và giảm tác động đến môi trường.

- Cho đến nay tại tỉnh Quảng Bình,Cơng ty TNHH Năng lượng xanh Dohwa(Hàn Quốc) đầu tư và đưa vào vận hànhgiai đoạn 1 Nhà máy điện mặt trời tại xãNgư Thủy Bắc, huyện Lệ thủy với côngsuất 49,5 MWp nhằm giảm áp lực cungcấp điện của hệ thống thủy điện của khuvực.

- Nên hạn chế mua sắm các sản phẩmgiày, quần áo, phụ kiện nếu không cầnthiết. Không nên sử dụng thời trang làmtừ da, lông động vật.

- Có thể tái sử dụng các sản phẩm maymặc thành các vật dụng cần thiết như: táisử dụng quần jean để làm túi, balo cho trẻem, sử dụng áo cũ làm giẻ lau,…

- Bên cạnh đó cũng có mua sắm nhữngloại thời trang thân thiện với môi trườngnhư thời trang làm từ vải hữu cơ, túi xáchlàm từ vải không dệt,…

- Nên sử dụng các sản phẩm xanh,sạch, làm quen với lối sống xanh –organic sử dụng các sản phẩm hữu cơ,nhằm bảo vệ mơi trường.

- Ví dụ: Sử dụng sữa organic của cáchãng sữa Vinamilk, TH True Milk,…Mua thực phẩm ở những siêu thị lớn,những cửa hàng có đăng kí an tồn thựcphẩm.

ngành dịchvụ

- Địa língành giaothông

vận tải+ Đường ôtô

- Sử dụng các phương tiện ô tô thânthiện với môi trường như ơ tơ điện, ơ tơHybrid (Ơ tơ Hybrid đang là một trongnhững mẫu xe khá thịnh hành tại các quốcgia phát triển. Nguồn động lực trên xe baogồm cả động cơ đốt trong và động cơđiện, công suất của xe được cung cấp bởicả hai động cơ nói trên), ơ tơ năng lượngsạch như: ô tô sử dụng nhiên liệu hydro, ôtô sử dụng năng lượng mặt trời, ô tô sửdụng nước.

Liên hệ

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

+ Đườngsắt

- Sử dụng các loại nhiên liệu sinh họcnhư xăng E5 nhằm giảm lượng CO<small>2</small> thảira môi trường.

- HS nên sử dụng các phương tiện dichuyển thân thiện với môi trường như xeđạp, xe đạp điện, xe máy điện, sử dụngphương tiện công cộng,…

- Các nhà nghiên cứu, sản xuất đã vàđang cố gắng mở ra một tương lai xanhcho ngành đường sắt. 9/2018 Đức là quốcgia đầu tiên đưa tàu chạy bằng năng lượnghydro vào sử dụng, ngay sau đó các quốcgia như Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốccũng lên kế hoạch phát triển đường sắt sửdụng công nghệ hydro.

- Ý tưởng sử dụng hệ thống tàu chạybằng điện sử dụng quang năng, bằng cáchkết nối các tấm pin năng lượng Mặt Trờivào chính đường ray sẽ giúp tàu đượccung cấp điện hiệu quả hơn.

- Địa língành du lịch

- Để đẩy mạnh chất lượng dịch vụ,nâng cao nhận thức cộng đồng nâng caotrách nhiệm bảo vệ môi trường du lịch, ởViệt Nam thời gian qua, một số địaphương, công ty lữ hành, khách sạn đã cónhiều lưu trong việc phát triển du lịchxanh: Như tại một số tỉnh thành Tây Bắcđã có du lịch cộng đồng; Thừa Thiên -Huế chú trọng du lịch nhà vườn; một sốtỉnh Nam Bộ phát triển du lịch miệtvườn,..

Liên hệ

Phát triểnbền vũngvà tăng

Phát triểnbền vững

- Môi trường của chúng ta phải đối mặtvới những vấn đề nghiêm trọng và có xuhướng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.Đó là sự ơ nhiễm mơi trường ( đất, nước,khơng khí), biến đổi khí hậu, lượng chấtthải quá lớn chưa qua xử lí đổ ra môitrường, mất đa dạng sinh học, nạn phárừng, sự suy giảm lớp ơ - zơn, mưa a-xít,...

- Những thách thức này đưa chúng tavào thời kì khủng hoảng mơi trường. Dođó, việc nâng cao nhận thức về các vấn đề

Lồngghép

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

- Tăngtrưởngxanh

môi trường và hành động để giải quyếtcác vấn đề đó đang trở nên quan trọnghơn bao giờ hết.

- Ví dụ: Chính sách phát triển xã hộicarbon thấp đã được nghiên cứu kỹ vàChính phủ Nhật Bản đã đặt ra các mụctiêu cắt giảm phát thải khí nhà kính rấtcao. Cụ thể tới năm 2020, giảm 25% sovới mức năm 1990 và tới năm 2050 giảm80% so với mức phát thải carbon của năm1990. Chính phủ Nhật Bản cũng đề ramục tiêu năng lượng tái tạo, như một mụctiêu quan trọng cùng với mục tiêu cắtgiảm khí nhà kính là tới năm 2020, tăng tỉphần năng lượng tái tạo trong tổng cungnăng lượng sơ cấp lên mức 10%.

- Tăng trưởng xanh lấy chính các hoạtđộng giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệmơi trường, thích ứng với biến đổi khíhậu làm động lực cho tăng trưởng kinh tế.

- Tăng trưởng xanh hướng tới việc sửdụng tài nguyên có hạn của Trái Đất mộtcách hiệu quả hơn, tăng năng suất laođộng, đồng thời giảm các tác động đếnmôi trường.

- Tăng trưởng xanh cũng thể hiện ởviệc giảm bất bình đẳng thơng qua tiêudùng xanh, đổi mới sản xuất và kinhdoanh..

- Ví dụ: Thay vì dùng túi nilon, nhiềungười nội trợ ở các thành phố lớn củaViệt Nam mang theo sẵn túi đựng khi tớicác cửa hàng, siêu thị hoặc sử dụng túinilon sinh học để đựng hàng hóa. Nhiềucửa hàng tạo cho mình phong cách riêngvới các túi đựng được làm từ giấy hay túisinh thái. Những túi này thường có nhữngdịng thông điệp rất ý nghĩa.

+ Như túi sinh thái (Lohas) của hệthống siêu thị Vinmart có dịng chữ “ Tiêudùng xanh - Sống an lành”.

+ Một số mặt hàng rau quả được bọcbằng lá chuối ở siêu thị GO ( BigC).

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>2.2.3. Các giải pháp tích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh trong dạy học Địa lí 10</b>

<i><b>a. Vận dụng phương pháp dạy học tích cực để tích hợp giáo dục lối sống xanh trong mơn Địa lí 10</b></i>

Để vận dụng bất kì một phương pháp nào vào dạy học điều đầu tiên phảiquan tâm là mục tiêu, nội dung bài học. Mục tiêu và nội dung đề ra khác nhau thìviệc lựa chọn phương pháp khác nhau.

Một số phương pháp dạy học tích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh trongdạy học Địa lí 10 là

<i>- Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề</i>

Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề ưu điểm là có hiệu suất cao trongviệc phát triển tư duy của HS. Tình huống có vấn đề giúp HS xác định rõ nhiệmvụ nhận thức, tạo nhu cầu nhận thức ở người học. Ngồi ra, tình huống có vấn đềcịn tạo hứng thú cho người học, giúp cho HS biết cách giải quyết vấn đề bằnghoạt động tư duy dựa vào vốn kiến thức nhất định đã có về vấn đề đó.

Ví dụ: Khi giáo viên dạy nội dung: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên, giáoviên đặt ra tình huống: Tại sao nói “Trong thời đại mà lồi người có những bước tiếnnhảy vọt trong kinh tế và khoa học kĩ thuật, thì cũng là lúc mơi trường sinh thái bị ơnhiễm và suy thoái nghiêm trọng”?.

<i>- Phương pháp học tập hợp tác theo nhóm</i>

Phương pháp dạy học theo nhóm giúp HS tham gia tích cực vào q trình họctập, lắng nghe, ghi lại và chia sẻ những kinh nghiệm và quan điểm khác nhau của mọingười, đưa ra ý kiến giải quyết một vấn đề chung. Ngoài ra phương pháp dạy họctheo nhóm khơng chỉ phát huy tính tích cực, tự giác, khả năng chủ động, sáng tạotrong hoạt động nhận thức của HS, tạo điều kiện để mọi người cùng tham gia, chia sẻkinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, chuẩn bị cho lao động phân công hợp tác trong cộngđồng mà qua cách học này nhiều kĩ năng xã hội cũng được hình thành và phát triểnnhư: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng trình bày, diễn đạt, kĩ năngtập hợp và ghi chép tư liệu, kĩ năng báo cáo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Ví dụ: Trong nội dung “Một số quy luật của lớp vỏ địa lí” GV sử dụngphương pháp dạy học nhóm để tìm hiểu về “Tìm hiểu quy luật thống nhất và hoànchỉnh của lớp vỏ địa lí”.

- GV chia nhóm và giao nhiệm vụ cho các nhóm:

+ Nhóm 1: Lấy ví dụ chứng minh rằng khi có sự thay đổi của thực vật thìcác thành phần tự nhiên khác sẽ thay đổi.

+ Nhóm 2: Lấy ví dụ chứng minh rằng khi nguồn nước thay đổi (ví dụ nhưkhi con người đắp đập xây dựng nhà máy thuỷ điện) thì các thành phần tự nhiênkhác sẽ thay đổi.

+ Nhóm 3: Lấy ví dụ chứng minh rằng khi có sự thay đổi của nhiệt độ thìcác thành phần tự nhiên khác sẽ thay đổi.

- HS trong nhóm trao đổi, bổ sung cho nhau. Đại diện nhóm phát biểu, cácnhóm khác bổ sung. GV chuẩn kiến thức.

<i>- Phương pháp dạy học theo dự án</i>

Phương pháp dạy học dự án hướng tới tính tự lực, tích cực và chủ động củangười học cùng với sự hướng dẫn của người GV. GV là người hướng dẫn HSthực hiện những vấn đề giáo dục lối sống xanh mang tính thực tiễn xã hội (ví dụdự án: Ô nhiễm bụi và tiếng ồn trong các làng nghề, rác thải nhựa tại địaphương...). Dự án giáo dục lối sống xanh có sự kết hợp giữa lí thuyết và thựchành và cuối cùng là một sản phẩm cụ thể. HS thực hiện nhiệm vụ cụ thể thuộccác giai đoạn từ việc xác định mục đích, lập kế hoạch dự án, thực hiện dự án,kiểm tra và điều chỉnh dự án, trình bày sản phẩm dự án, đánh giá q trình và sảnphẩm. Thơng qua đó giúp HS khơng chỉ có được nhiều kiến thức học tập mà cịnhình thành được nhiều kĩ năng cho bản thân gắn liền với thực tiễn sâu sắc. Kếtthúc dự án là những sản phẩm cụ thể và được trình bày một cách khoa học, rõràng.

Các bước tiến hành dự án:

- Xây dựng kế hoạch dạy học theo dự án- Giới thiệu dự án, giao nhiệm vụ

- Thực hiện dự án

- Tổng kết đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ trong dự án

<i><b>b. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thơng trong dạy họctích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh Địa lí 10</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Hiện nay, công nghệ thông tin đã ảnh hưởng sâu sắc tới tất cả các lĩnh vựctrong giáo dục, ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong dạy học góp phần đổi mớiphương pháp dạy học, hiện đại hoá phương tiện dạy học, làm thay đổi chất lượngdạy học đặc biệt là dạy học mơn Địa lí.

Việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong dạy học tích hợp nội dung giáodục lối sống xanh, học sinh dễ dàng nhận biết được mối quan hệ giữa các hiệntượng và tái hiện được các khái niệm, quy luật địa lí, làm cơ sở cho việc đúc rútkinh nghiệm và áp dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống.

Các phần mềm công nghệ mới hiện đang sử dụng góp phần đổi mớiphương pháp dạy học:

- Công cụ tra cứu tài liệu GDLSX: Phần mềm tìm kiếm thơng tin và tra cứubản đồ thế giới: Microsoft Encata, GIS, Google Earth, Google Maps, Google Books.

- Công cụ hỗ trợ HS tự học: Phần mềm giúp HS tự học ở nhà như SunTimes, NASA World Wind…

- Công cụ hỗ trợ xây dựng và hỗ trợ giảng bài:

+ Phần mềm thiết kế trình diễn PowerPoint và một số phần mềm có khả năngtích hợp với PowerPoint: Poster, ISpring Presenter, Articulate Studio...

+ Phần mềm hỗ trợ xây dựng bài giảng điện tử: Violet, eXe, AdobePresenter, Macromedia Flash, Mind Manager, ImindMap, Photoshop …

<b>Hình 2.1. SỬ DỤNG PHẦN POSTER TRONG DẠY HỌC</b>

- Các trang mạng xã hội như: Facebook, messenger, email, zalo…cũng làphương tiện hiệu quả giúp HS và GV tương tác nhanh chóng và tiện ích. Nhờ cómạng xã hội, GV có thể giao cho HS làm bài tập dự án, bài tập vận dụng về giáo dục

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

lối xống xanh mà không cần gặp mặt trực tiếp để trao đổi hàng ngày. Ngoài ra, HScó thể tận dụng những tiện ích của mạng xã hội để thực hiện các dự án về tuyêntruyền các vấn đề giáo dục lối sống xanh.

<i><b>c. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS trong dạy học tích hợp nội dung giáo dục lối sống xanh Địa lí 10 </b></i>

GV nên đưa ra các câu hỏi kiểm tra là tình huống có vấn đề mang tính thựctiễn, điều này yêu cầu HS vừa vận dụng được kiến thức được học ở nhà trường, vừavận dụng kiến thức từ kinh nghiệm bản thân hay kinh nghiệm thực tiễn để giảiquyết vấn đề.

Ví dụ: Dựa vào in fographic dưới đây, em hãy cho biết: “ Việt Nam có nhiềuđiều kiện thuận lợi để phát triển năng lượng tái tạo, nếu là nhà đầu tư trong lĩnh vựcnăng lượng em sẽ đầu tư vào loại hình năng lượng nào”?.

<b>Hình 2.2. INFOGRAPHIC PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO</b>

Một số cách thức đánh giá quá trình trong tích hợp nội dung giáo dục lốisống xanh trong dạy học Địa lí, đó là

- Theo dõi sự tiến bộ học tập về kiến thức, năng lực, phẩm chất của họcsinh thông qua quan sát, dự giờ, nhật kí học tập, kế hoạch học tập. Hoạt độngđánh gái nên được lặp đi lặp lại nhiều lần và có phản hồi tích cực, kịp thời để thúcđẩy sự tiến bộ của HS.

</div>