đánh giá sinh trưởng và tính chất gỗ các dòng bạch đàn lai phục vụ cung cấp gỗ nguyên liệu trong khảo nghiệm dòng vô tính tại các tỉnh lạng sơn và yên bái

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (22.55 MB, 65 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP KHOA LÂM HỌC

Giáo viên hướng dẫn Họ và tên sinh viên Lớp

MSV Khóa học

: PGS.Ts. Phạm Minh Toại : Trần Văn Vũ

: K63-Lâm sinh : 1853010323 : 2018 - 2022

Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen Bai652410061:31:39 PM1:31:39 PM652410061:31:39 PM1:31:39 PM652410061:31:39 PM1:31:39 PM

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiDanh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen Bai

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LỜI CẢM ƠN

Sau 3 tháng làm việc khẩn trương, nghiêm túc tại Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam và Trường Đại học Lâm nghiệp, đến nay khóa luận tốt nghiệp đã được hồn thành. Có được kết quả này ngồi sự nỗ lực của sinh viên khơng thể thiếu sự giúp đỡ của Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Trường Đại học Lâm nghiệp và đặc biệt là Viện nghiên cứu giống và công nghệ sinh học, Viện nghiên cứu Công nghiệp rừng, đơn vị trực tiếp hỗ kinh phí, nhân lực, vật liệu nghiên cứu và hiện trường nghiên cứu thông qua các đề tài nghiên cứu do Viện chủ trì thực hiện.

Sinh viên xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng đến PGS.TS. Phạm Minh Toại, là người hướng dẫn khoa học, đã dành nhiều thời gian, công sức giúp đỡ sinh viên hồn thành khóa luận.

Xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Đức Thành, TS. Bùi Duy Ngọc và tồn thể cán bộ phịng Khoa học gỗ thuộc Viện Nghiên cứu Công nghiệp rừng; TS. Nguyễn Đức Kiên, TS. Đỗ Hữu Sơn và tập thể cán bộ Phòng Di truyền và Chọn tạo giống Viện nghiên cứu giống và công nghệ sinh học Lâm nghiệp, đã giúp đỡ sinh viên trong việc thu thập và xử lý số liệu.

Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cơ giáo, gia đình và bạn bè đồng nghiệp đã quan tâm sinh viên trong quá trình thực hiện khóa luận này.

Mặc dù đã nỗ lực làm việc, nhưng do trình độ cịn hạn chế, nên khóa luận sẽ khơng thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo, các nhà khoa học, các đồng nghiệp quan tâm đến vấn đề nghiên cứu để khóa luận được hồn thiện hơn.

Tơi xin cam đoan mọi số liệu trong khóa luận hoàn toàn trung thực và

đã,được sự đồng ý cho phép kế thừa hiện trường nghiên cứu của Dự án “Sản xuất thử các giống Bạch đàn lai UP và PB nhằm cung cấp gỗ lớn cho vùng Đông Bắc Bộ và Nam Trung Bộ” do TS. Đỗ Hữu Sơn, Viện Nghiên cứu Giống

và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp làm chủ nhiệm.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 12 tháng 6 năm 2022

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 2

1.1. Phân bố tự nhiên và đặc điểm của một số loài Bạch đàn ... 2

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ... 14

2.2. Giới hạn nghiên cứu ... 14

2.3. Nội dung nghiên cứu ... 14

2.4. Vật liệu nghiên cứu ... 15

2.5. Phương pháp nghiên cứu ... 15

2.5.1. Phương pháp kế thừa ... 15

2.5.2. Phương pháp thu thập số liệu ... 16

2.5.3. Phương pháp xử lý số liệu ... 21

CHƯƠNG III: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU ... 23

3.1. Vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu ... 23

3.2. Địa hình ... 24

3.3. Thủy văn ... 25

3.4. Đặc điểm đất đai ... 26

CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 27

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

4.1. Sinh trưởng của các dịng vơ tính Bạch đàn lai trong các khảo nghiệm mở

4.3.1. Khối lượng riêng của các dòng Bạch đàn lai ... 34

4.3.2. Chất lượng ván bóc của các dòng Bạch đàn lai ... 36

4.4. Xác định và đề xuất một số giống giống Bạch đàn lai có năng suất cao, chất lượng thân cây và tính chất gỗ tốt phục vụ trồng rừng sản xuất cung cấp nguyên liệu. ... 38

4.4.1. Kết quả chọn lọc tại Yên Bình, Yên Bái ... 38

4.4.2. Kết quả chọn lọc tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 40

CHƯƠNG V: KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KHUYẾN NGHỊ ... 44

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1. Vị trí địa lý, đặc điểm khí hậu khu vực nghiên cứu ... 23 Bảng 4.1. Sinh trưởng của các dòng Bạch đàn lai ở giai đoạn 40 tháng tuổi tại Yên Bình, Yên Bái (trồng: 06/2018; đo: 10/2021) ... 27 Bảng 4.2. Sinh trưởng của các dòng Bạch đàn lai ở giai đoạn 49 tháng tuổi tại Hữu Lũng, Lạng Sơn (trồng: 09/2017; đo: 10/2021) ... 28 Bảng 4.3. Các chỉ tiêu chất lượng thân cây các dịng vơ tính Bạch đàn lai tại Yên Bình, Yên Bái ... 30 Bảng 4.4. Các chỉ tiêu chất lượng thân cây các dịng vơ tính Bạch đàn lai tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 32 Bảng 4.5. Khối lượng riêng của các dòng bạch đàn tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 35 Bảng 4.6. Chất lượng ván bóc của các dòng bạch đàn tại Hữu Lũng, Lạng Sơn 36 Bảng 4.7. Năng suất của các dòng Bạch đàn lai ở giai đoạn 40 tháng tuổi tại Yên Bình, Yên Bái ... 39 Bảng 4.8. Năng suất của các giống Bạch đàn lai ở giai đoạn 49 tháng tuổi tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 41

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Phân bố tự nhiên bạch đàn urô (Nguồn: Eldridge và cộng sự, 1993) .. 2 Hình 1.2. Phân bố tự nhiên Bạch đàn pellita (Nguồn: Harwood, 1998) ... 4 Hình 2.1. Sơ đồ vị trí thu mẫu gỗ theo trục dọc thân cây ... 18 Hình 2.2. Cách nhận biết các khuyết tật ngoại quan thường gặp ... 20 Hình 4.1. Lâm phần rừng trồng Bạch đàn 40 tháng tuổi trong mơ hình khảo nghiệm mở rộng tại Yên Bình, Yên Bái ... 31 Hình 4.2. Lâm phần rừng trồng Bạch đàn 49 tháng tuổi trong mơ hình khảo nghiệm mở rộng tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 33 Hình 4.3. Chất lượng ván bóc của các dịng bạch đàn dùng làm ván mặt ... 37 Hình 4.4. Năng suất của các dịng vơ tính Bạch đàn lai tại Yên Bình, Yên Bái (trồng: 06/2018; đo: 10/2021) ... 40 Hình 4.5. Năng suất của các dịng vơ tính Bạch đàn laitại Hữu Lũng, Lạng Sơn (trồng: 09/2017; đo: 10/2021) ... 42

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu/Từ viết tắt Giải nghĩa đầy đủ

CP Eucalyptus camaldulensis x Eucalyptus pellita

D1.3 Đường kính ngang ngực Dtt Độ thẳng thân

EC Eucalyptus exserta x Eucalyptus camaldulensis

EU Eucalyptus exserta x Eucalyptus urophylla

Fpr Mức ý nghĩa thống kê Hvn Chiều cao vút ngọn Hdc Chiều cao dưới cành

Icl Chỉ tiêu chất lượng tổng hợp

Lsd Sai khác có ý nghĩa thống kê nhỏ nhất (Least significant difference)

NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn PB Eucalyptus pellita x Eucalyptus brassiana

PC Eucalyptus pellita x Eucalyptus camaldulensis

PU Eucalyptus pellita x Eucalyptus urophylla

UC Eucalyptus urophylla x Eucalyptus camaldulensis

UE Eucalyptus urophylla x Eucalyptus exserta

UG Eucalyptus urophylla x Eucalyptus grandis

UP Eucalyptus urophylla x Eucalyptus pellita

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

ĐẶT VẤN ĐỀ

Bạch đàn được du nhập vào Việt Nam từ những năm 1930 (Hoàng Chương, 1990), cùng với các loài Keo hiện nay rừng trồng bạch đàn đã góp phần đáng kể đáp ứng nhu cầu gỗ nguyên liệu cho công nghiệp giấy, ván dăm, gỗ trụ mỏ, gỗ củi, góp phần quan trọng vào việc xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống nhân dân nhiều vùng trên toàn quốc. Theo mục tiêu định hướng phát triển giống cây trồng vật nuôi tầm nhìn 2030, ngành lâm nghiệp cần có tỉ lệ giống cây lâm nghiệp được công nhận đưa vào sản xuất đạt từ 80% đến 90% trở lên trong đó có 80-90% cây giống bạch đàn và keo phục vụ trồng rừng sản xuất

được nhân từ mô, hom (Bộ NN&PTNT, 2015).

Cho đến nay đã có nhiều giống bạch đàn lai cho năng suất cao (từ 20-30 m

3

/ha/năm), không bị sâu bệnh hại và thích hợp với nhiều vùng sinh thái khác nhau, đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thơn (NN&PTNT) cơng nhận. Điển hình như các giống UP35, UP54, UP72, UP95, UP97, UP99, UG24, UE24, UP164, UP171, UP223, PB7, PB48. Trong đó các giống Bạch đàn lai UP, PB đã và đang được một số đơn vị sử dụng trồng rừng sản xuất, tuy nhiên số lượng và diện tích cịn hạn chế. Mặt khác, các giống này mới được đánh giá tại các khảo nghiệm trên một số vùng sinh thái, ở quy mơ thí nghiệm (1-2 ha/khảo nghiệm). Vì vậy, cần phải đánh giá để kiểm chứng các giống này thông qua khảo nghiệm mở rộng tại một số vùng sinh thái khác và ở quy mô lớn hơn.

Xuất phát từ thực tế và yêu cầu nêu trên, đề tài: “Đánh giá sinh trưởng và tính chất gỗ các dịng Bạch đàn lai phục vụ cung cấp gỗ ngun liệu trong khảo nghiệm dịng vơ tính tại các tỉnh Lạng Sơn và Yên Bái” đặt ra là rất cần

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Phân bố tự nhiên và đặc điểm của một số lồi Bạch đàn 1.1.1. Bạch đàn urơ

Bạch đàn urơ (Eucalyptus urophylla) có nguồn gốc từ Indonesia, phân bố

chủ yếu 7

o

30 - 10

o

vĩ độ Nam và 122 - 127

o

kinh Đông trên các dốc núi và trong các thung lũng trên các loại đất bazan, diệp thạch (schits) và phiến thạch, đôi khi mọc ở núi đá vôi. Bạch đàn urô phân bố ở độ cao 300 - 2960m trên mặt biển (chủ yếu ở độ cao 1000 - 2000m), lượng mưa trung bình hàng năm 600 - 2200mm/năm với 2 - 8 tháng khô. Các đảo chính có Bạch đàn urô phân bố tự nhiên là Flores (Egon và Lewotobi), Adona, Pantar, Alor, Wetar và Timor (Eldridge và cộng sự, 1993).

Hình 1.1. Phân bố tự nhiên bạch đàn urô (Nguồn: Eldridge và cộng sự, 1993)

Bạch đàn urơ là lồi cây gỗ lớn, nơi nguyên sản có thể cao 25 - 45m, đơi khi có thể đạt trên 55m, đường kính có thể đạt 1 - 2m. Bạch đàn urơ có khả năng thích nghi với các lập địa khác nhau và đang được sử dụng để gây trồng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới (Turnbull và Brooker, 1978) .

Mặc dù Bạch đàn urô không được gây trồng thuần lồi với diện tích lớn nhưng giống lai giữa Bạch đàn urơ và các lồi bạch đàn khác được sử dụng rất rộng rãi trong trồng rừng ở các nước, cho vùng khí hậu mát, ẩm ở Brazil,

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

urophylla x Eucalyptus grandis), GU (Eucalyptus grandis x Eucalyptus urophylla) (Nguyễn Hữu Sỹ, 2020) .

1.1.2. Bạch đàn pellita

Bạch đàn pellita (Eucalyptus pellita) có hai vùng phân bố tự nhiên chính

là phía nam đảo New Guinea (bao gồm tỉnh Irian Jaya của Indonesia và Papua New Guinea) và phía bắc bang Queensland, Australia (Harwood, 1998) ) .

Ở phía nam đảo New Guinea, Bạch đàn pellita phân bố từ vùng Morehead và Keru thuộc Papua New Guinea ở vĩ độ 8

0

30’ đến phía bắc Muting, Irian Jaya, Indonesia ở vĩ độ 7

0

40’ Nam và chủ yếu ở độ cao dưới 100 m so với mực nước biển. Vùng này có đặc trưng khí hậu nhiệt đới ẩm với nhiệt độ trung bình năm 27

0

C, nhiệt độ trung bình tháng nóng nhất 29

0

C và tháng lạnh nhất là 25

0

C và không chịu ảnh hưởng của mùa khô với lượng mưa hàng năm từ 1900 mm ở Morehead đến 2700 mm ở Muting, lượng mưa bình quân tháng từ 80 đến trên 120 mm (Van Rogel, 1963). Đặc điểm đất đai chủ yếu là dạng đất mùn có cát nâu, thốt nước tốt hoặc đất mùn sét phát triển trên phù sa bồi tích, độ pH từ 5 đến 6. Ở vùng này, Bạch đàn pellita phân bố rải rác giữa vùng rừng thường xanh và rừng mưa bán rụng lá (Harwood, 1998).

Ở phía bắc Queensland, Australia, Bạch đàn pellita phân bố từ Iron Range, Cape York Peninsula (vĩ độ 12

0

44’ Nam) tới Ingham (vĩ độ 18

0

36’ Nam), tập trung chủ yếu trong phạm vi 50 km dọc bờ biển ở độ cao dưới 600 m (Bootle, 1983; Harwood, 1998). Vùng này có đặc trưng khí hậu nhiệt đới với nhiệt độ trung bình năm khoảng 24

0

C, nhiệt độ trung bình tháng nóng nhất là 27

0

C và tháng lạnh nhất là 19

0

C, lượng mưa bình quân hàng năm khoảng 2100 – 2200 mm và có mùa khô kéo dài khoảng 4 tháng lượng mưa trung bình tháng thấp hơn 40 mm (Harwood, 1998).

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Hình 1.2. Phân bố tự nhiên Bạch đàn pellita (Nguồn: Harwood, 1998)

Bạch đàn pellita được coi là tương lai của rừng trồng vùng nhiệt đới ẩm do sinh trưởng nhanh, khả năng chống chịu sâu bệnh hại tốt và tính chất gỗ rất phù hợp cho làm gỗ xẻ, làm giấy cũng như nhiều hình thức sử dụng khác. Mặc dù được đưa vào trồng rừng ở quy mơ cơng nghiệp muộn hơn các lồi Bạch đàn khác nhưng do có đặc tính sinh trưởng nhanh, khả năng nhân giống cao, thích nghi với phạm vi môi trường rộng, chống chịu sâu bệnh tốt, và phù hợp với nhiều mục đích sử dụng gỗ khác nhau nên Bạch đàn pellita và các giống lai đã được gây trồng rộng rãi ở các nước nhiệt đới như Indonesia, Malaysia, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ (Harwood, 1998)

Đặc điểm nổi bật của Bạch đàn pellita là khả năng chống chịu sâu bệnh hại tốt. Ở Ấn Độ, Bạch đàn pellita bị Ong u bướu (Leptocybe invasa) gây hại ít nhất trong số 4 loài gồm Bạch đàn pellita, uro, grandis và giống lai uro x

grandis (Goud và công sự, 2010) [....].. Sâu ăn lá (Thyrinteina arnobia Stoll)

ảnh hưởng nghiêm trọng trên rừng trồng bạch đàn các loài tại bang Minas Gerais, Brazil; trong nghiên cứu với 11 loài bạch đàn cho thấy Bạch đàn saligna, Bạch đàn grandis là hai lồi mẫn cảm nhất, tiếp theo là Bạch đàn urơ,

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Bạch đàn cloeziana…, còn Bạch đàn pellita nằm trong nhóm kháng sâu cùng với Bạch đàn camal, Bạch đàn têrê.

Gỗ Bạch đàn pellita có màu đỏ đậm hoặc đỏ nhạt, màu sắc tương đối đồng nhất từ trong ra ngoài, thớ gỗ mịn, vân khá đẹp; ngoài ra gỗ loài này cịn có khối lượng riêng lớn, nhiệt lượng cao, hiệu suất bột giấy và chiều dài sợi gỗ lớn, tính chất cơ lý đáp ứng được yêu cầu về gỗ xẻ (Research Institute of Wood Industry, 2006).

Bạch đàn pellita là lồi có hiệu suất bột giấy khá cao (50%) tương đương với Bạch đàn uro, Bạch đàn grandis và chất lượng bột giấy tốt (Clark và Hicks, 1996). Đồng thời Bạch đàn pellita cũng rất ưa chuộng làm gỗ nhiên liệu đốt trong lò hơi sản xuất điện cũng như sản xuất viên nén năng lượng phục vụ đời sống hàng ngày do gỗ có giá trị nhiệt lượng cao (William S. Dvorak và cộng sự, 2011).

1.2. Ở ngoài nước

1.2.1. Nghiên cứu về lai giống và sử dụng giống lai trong trồng rừng

Trong trồng rừng kinh tế, giống lai được sử dụng khá rộng rãi đặc biệt là ở rừng trồng các loài cây mọc nhanh như keo, bạch đàn. Giống lai là giống chủ đạo trong trồng rừng bạch đàn ở nhiều nước trên thế giới, như giống lai giữa

giữa Bạch đàn urô và Bạch đàn grandis (Eucalyptus urophylla x Eucalyptus grandis) ở Brazil, Nam Phi và Trung Quốc hay giống lai giữa Bạch đàn caman với Bạch đàn deglupta (Eucalyptus camaldulensis x Eucalyptus deglupta) ở Thái

Lan (Brooker và Kleinig, 2012). Lai giống giữa các loài bạch đàn là chọn lọc các cá thể lai tốt nhất để nhân giống vơ tính vào sản xuất là hướng đi chính trong các chương trình nghiên cứu cải thiện giống bạch đàn ở hầu hết các nước trên thế giới (Turnbull, 1999; Goncalves, 2011). Thông qua nghiên cứu lai giống, chọn lọc cá thể lai và nhân giống vơ tính đã nâng năng suất rừng trồng bạch đàn ở các nước này lên rõ rệt, ở Brazil năng suất rừng trồng bạch đàn, chủ yếu là

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

giống lai giữa Bạch đàn urô với Bạch đàn grandis đã đạt đến trung bình 50m

3

/ha/năm ở quy mô rừng trồng công nghiệp và khoảng 25-30m

3

/ha/năm ở Trung Quốc.

40-Các nghiên cứu cho thấy, Bạch đàn pellita có khả năng lai giống với các lồi Bạch đàn khác như Bạch đàn brassiana, Bạch đàn urô và Bạch đàn caman tạo ra các giống lai có ưu thế lai rất tốt về sinh trưởng, đồng thời có tính chất gỗ tốt và có khả năng chống chịu sâu bệnh và các điều kiện hạn hán tốt (Harwood,

1998). Công ty PICOP của Philippines đã khảo nghiệm một số tổ hợp lai E. deglupta × E. pellita, E. urophylla × E. pellita. Kết quả khảo nghiệm sau 4 năm thu được chiều cao trung bình tổ hợp lai E. pellita × E. urophylla đạt 20m, gia đình tốt nhất của E. urophylla đạt 17m, trong khi đó xuất xứ tốt nhất từ

Queensland của Bạch đàn pellita là 15m (Harwood, 1998).

Chương trình cải thiện giống cho Bạch đàn pellita dựa trên phép lai thuận nghịch cũng được thực hiện và cho thấy sinh trưởng của các cá thể tốt nhất của các tổ hợp lai xa khác loài đã vượt trội các xuất xứ tốt của các loài bố mẹ (Harwood, 1998). Kết quả nghiên cứu của Mulawarman và cộng sự tại Indonesia cho thấy giống lai giữa Bạch đàn urô và Bạch đàn grandis với Bạch đàn pellita có sinh trưởng nhanh hơn so với các loài bố mẹ, vượt từ 20-25%. Giống lai này còn được kỳ vọng có thể tăng khối lượng riêng của gỗ từ 10-15% so với rừng trồng Bạch đàn urơ, qua đó nâng cao sản lượng bột giấy (Mulawarman và cộng sự, 2008).

1.2.2. Nghiên cứu cải thiện giống theo tính chất gỗ

Đường kính là chỉ tiêu quan trọng nhất đối với các nhà chế biến gỗ. Gỗ có đường kính lớn sẽ cho tỷ lệ thành khí từ gỗ tròn ra ván xẻ cao, xẻ được hộp lớn và có ứng suất sinh trưởng thấp. Độ thẳng thân, độ nhỏ cành và kích thước mắt chết có liên quan rất chặt chẽ đến tỷ lệ thành khí, độ cứng gỗ và khả năng ổn định hình dạng của gỗ. Đối với Bạch đàn pellita có đặc điểm sinh trưởng nhanh, thân rất thẳng, độ duy trì trục thân cao, khả năng tỉa cành tự nhiên tốt, cành

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

nhánh nhỏ chính vì vậy, lồi này rất phù hợp cho mục đích nghiên cứu làm gỗ xẻ (dẫn theo Trần Hữu Biển, 2015) .

Khối lượng riêng của gỗ là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất trong sản xuất gỗ xẻ vì nó liên quan đến hầu hết các yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm. Khối lượng riêng gỗ quan hệ chặt chẽ với các tính chất cơ học gỗ. Gỗ xây dựng và ván sàn cần gỗ có tỷ trọng cao do địi hỏi độ cứng, độ bền chịu lực và va đập cao (dẫn theo Trần Hữu Biển, 2015).

Về tính chất gỗ thì khối lượng riêng gỗ là tính trạng được nghiên cứu nhiều nhất. Các nghiên cứu đều cho thấy khối lượng riêng có hệ số di truyền từ trung bình đến cao, dao động từ 0,33 đến 0,83 phù hợp với kết quả nghiên cứu của Cornelius (1994). Hệ số di truyền về khối lượng riêng gỗ thường cao hơn so với các tính chất gỗ khác như hiệu suất bột giấy hay chiều dài sợi gỗ. Không có nhiều thơng tin về hệ số biến dị di truyền về khối lượng riêng gỗ ở Bạch đàn pellita, tuy nhiên theo một nghiên cứu tổng quan của Cornelius (1994) thì hệ số này với khối lượng riêng có trung bình là 5,1% thấp hơn so với các tính trạng sinh trưởng (9-11%) (dẫn theo Trần Hữu Biển, 2015).

1.3. Ở Việt Nam

1.3.1. Nghiên cứu lai giống và chọn lọc dòng Bạch đàn lai

Nghiên cứu lai giống Bạch đàn được bắt đầu ở nước ta từ những năm 1990 với cơng trình nghiên cứu lai giống một số lồi Bạch đàn (Lê Đình Khả và Nguyễn Việt, 2001). Các tác giả đã nghiên cứu lai giống giữa các loài Bạch đàn urô, Bạch đàn caman và Bạch đàn liễu. Trong cơng trình này các tác giả đã nghiên cứu một cách có hệ thống về mùa vụ ra hoa, phương pháp xử lý, bảo quản và cất trữ hạt phấn, môi trường nảy mầm hạt phấn và lai giống. Kết quả nghiên cứu cho thấy hạt phấn các lồi Bạch đàn có thể duy trì tỷ lệ nảy mầm cao trên 40% sau 4 năm cất trữ khi được làm khô bằng silicagel và cất trữ ở nhiệt độ -30

0

C. Thời điểm bung phấn ở Bạch đàn xảy ra khi nắp hoa chuyển từ màu xanh sang màu vàng kem. Thời điểm thụ phấn đạt tỷ lệ đậu quả cao nhất là 4 ngày sau

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

khi khử đực tiến hành khi nắp hoa chuyển từ màu xanh sang màu vàng kem. Kết quả đánh giá cho thấy giống lai khác loài giữa các loài bạch đàn có sinh trưởng nhanh hơn các lồi bố mẹ, đặc biệt là nhanh hơn hẳn so với hậu thế thụ phấn tự do của các cây bố mẹ tham gia lai giống, thể hiện ưu thế lai về sinh trưởng rất rõ rệt. Sinh trưởng của các cây lai của các nhóm lồi bố mẹ khác nhau có sự sai khác về sinh trưởng trên các dạng lập địa khác nhau, ví dụ giống lai giữa Bạch đàn urô và Bạch đàn caman (UC) có sinh trưởng nhanh hơn rõ rệt so với giống lai giữa Bạch đàn urô và Bạch đàn liễu (UE hoặc EU) trên lập địa có tầng đất sâu, ẩm và giàu dinh dưỡng ở vùng đồng bằng sông Hồng trong khi giống lai UE hoặc EU lại có sinh trưởng tốt hơn giống lai UC trên lập địa vùng đồi có tầng đất nơng, nghèo dinh dưỡng. Biểu hiện của ưu thế lai về sinh trưởng chịu ảnh hưởng của tế bào chất và điều kiện hoàn cảnh, nơi đất tốt bạch đàn sinh trưởng nhanh và biểu hiện ưu thế lai rõ rệt, ngược lại nơi đất xấu bạch đàn sinh trưởng chậm và ưu thế lai biểu hiện yếu hơn.

Trước năm 1995, công tác cải thiện giống tập trung vào việc chọn lọc các cây trội cho các loài Bạch đàn sinh trưởng tốt ở các vùng sinh thái, tiếp theo là khảo nghiệm dòng vơ tính để chọn ra các dịng có năng suất cao và khả năng thích nghi tốt. Một số dòng Bạch đàn urô năng suất cao cũng đã được nhập từ Trung Quốc để phục vụ cho trồng rừng. Vào năm 1993, một khảo nghiệm dịng vơ tính gồm 38 dịng Bạch đàn caman được chọn từ khu rừng trồng 4 năm tuổi được xây dựng tại Ba Vì, Hà Tây. Đường kính và chiều cao của tất cả các cây được chọn đều có độ vượt trên 1,5 lần độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình của khu rừng trồng. Kết quả đã có được 8 dịng sinh trưởng tốt hơn so với giống sản xuất của Bạch đàn caman (C), Bạch đàn liễu (E), Bạch đàn urô (U) và giống lai tự nhiên EC. Các kết quả ở tuổi 7 đã xác định 26 dòng sinh trưởng nhanh hơn Bạch đàn caman đối chứng và 12 dịng có sinh trưởng kém hơn. Đặc biệt, có 2 dịng C22 và C7 sinh trưởng nhanh nhất, có thể tích thân cây lớn gấp 2 lần Bạch đàn urô đối chứng và gấp 3 lần các dòng Bạch đàn caman. Khảo nghiệm này là một minh chứng tốt cho các tổ chức nghiên cứu lâm nghiệp địa phương về tính

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

cấp thiết của việc chọn lọc và khảo nghiệm dịng vơ tính (Lê Đình Khả và cộng sự, 2003). Cây trội dự tuyển của Bạch đàn urô cũng đã được khảo nghiệm dịng vơ tính. Trung tâm Nghiên cứu cây ngun liệu Giấy đã chọn được rất nhiều cây trội của Bạch đàn urô từ các khu rừng trồng và các khảo nghiệm xuất xứ và đã xây dựng các khảo nghiệm dịng vơ tính. Một số dịng này đã được công nhận là các giống tiến bộ kỹ thuật như dòng PN

2

, PN

3d

, PN

10

, PN

14

, PN

46

, PN

47

và PN

108

Từ năm 2005, trong khuôn khổ dự án Sida-SAREC về nghiên cứu cải

thiện giống cây rừng và đề tài “Nghiên cứu cải thiện giống nhằm tăng năng suất và chất lượng cho một số loài cây trồng rừng chủ lực” giai đoạn 2006-2010,

Trung tâm Nghiên cứu Giống cây rừng cũng đã có thêm những nghiên cứu lai giống giữa Bạch đàn urô (U) và Bạch đàn pellita (P). Kết quả nghiên cứu đã tạo ra 60 tổ hợp lai UP, PU và tiến hành xây dựng khảo nghiệm hậu thế giống lai tại Hà Nội, Nghệ An, Quảng Trị và Bình Dương. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 30 tháng tuổi cho thấy giống lai giữa hai loài bạch đàn này là rất có triển vọng cho trồng rừng ở miền Bắc và Bắc Trung bộ. Kết quả này cũng cho thấy có sự khác biệt rất lớn về sinh trưởng của các tổ hợp Bạch đàn lai trên các lập địa, chứng tỏ ảnh hưởng rất lớn của tương tác di truyền hoàn cảnh. Một số tổ hợp lai có sinh trưởng tốt hơn rõ rệt so với bố mẹ, U6 và PN14 tại Ba Vì và Đơng Hà đã được xác định với độ vượt trung bình về thể tích từ 20-50% (Nguyễn Đức Kiên và

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

cộng sự, 2009). Đặc biệt, nhiều tổ hợp lai UP vẫn duy trì được sức sống mạnh mẽ với tán lá khỏe mạnh trong điều kiện mùa đông lạnh và khô ở Ba Vì. Từ các kết quả đánh giá các tổ hợp lai tại Ba Vì, chọn lọc các cá thể lai có sinh trưởng nhanh, hình dạng thân đẹp để nhân giống đã được tiến hành và xây dựng các khảo nghiệm dịng vơ tính cùng với một số dịng Bạch đàn urơ và Bạch đàn lai UP mới chọn lọc (Hà Huy Thịnh và cộng sự, 2010). Năm 2013, Bộ NN&PTNT đã công nhận nhiều dòng là giống tiến bộ kỹ thuật và giống quốc gia, cụ thể là:

+ Bạch đàn urơ: các dịng U262, U416, U821, U892, U1088. + Bạch đàn lai: các dòng UP35, UP54, UP72, UP95, UP97, UP99.

Trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu chọn tạo giống có năng suất và chất lượng cao cho một số loài cây trồng rừng chủ lực” giai đoạn 2011-2015, từ kết

quả khảo nghiệm các tổ hợp lai, các tác giả đã tiến hành chọn lọc các cá thể lai tốt nhất trong các khảo nghiệm giống lai và khảo nghiệm dịng vơ tính nhằm chọn lọc ra những dịng vơ tính có sinh trưởng tốt nhất cho trồng rừng. Kết quả nghiên cứu chọn lọc dịng vơ tính bạch đàn lai UP tại n Thế, Bắc Giang cho thấy có sự sai khác rõ rệt giữa các dịng vơ tính về tất cả các chỉ tiêu sinh trưởng và chất lượng, các dịng vơ tính này có sinh trưởng vượt trội so với các giống đối chứng đã được công nhận (U6, PN14), và đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống mới cho các dịng vơ tính UP164, UP223, UP171, UP138, UP180, UP153, UP190 và UP236 (Hà Huy Thịnh và cộng sự, 2015).

Một kết quả nghiên cứu khác trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu chọn tạo giống Bạch đàn lai mới giữa Bạch đàn pellita và các loài bạch đàn khác”

giai đoạn 2011-2015, cũng đã chọn được một số dòng bạch đàn lai có sinh trưởng nhanh đồng thời có khả năng thích nghi cao trên dạng lập địa đất cát pha ở Hàm Thuận Nam, Bình Thuận và đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống mới cho các dịng vơ tính PB7, PB48, PB55, UP68BB, UP69BB, UP75BB (Nguyễn Đức Kiên và cộng sự, 2015).

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật tổng hợp để phát triển trồng rừng cung cấp gỗ lớn các loài Keo tai tượng, Keo lá tràm và Bạch đàn trên lập địa sau khai thác ít nhất hai chu kỳ tại một số vùng trồng rừng tập trung” đã tiến hành xây dựng các khảo nghiệm mở rộng các giống

Bạch đàn lai UP và Bạch đàn urô trên lập địa sau khai thác ít nhất hai chu kỳ tại Yên Bình, Yên Bái và Cam Lộ, Quảng Trị. Từ kết quả đánh giá khảo nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai và Bạch đàn urô tại thời điểm 40 tháng tuổi tại Cam Lộ, Quảng Trị và 36 tháng tuổi tại n Bình, n Bái cho thấy, các dịng Bạch đàn lai UP72, UP95, UP54 và UP99 có sinh trưởng nhanh, năng suất và chỉ tiêu chất lượng tổng hợp cao nhất trong khảo nghiệm cũng như vượt so với các giống đối chứng (U6, PN14), trong khi đó các dịng Bạch đàn urơ có sinh trưởng và chỉ tiêu chất lượng ở mức trung bình, dịng PN14 có sinh trưởng kém nhất trong khảo nghiệm. Trên cơ sở kết quả đánh giá của khảo nghiệm mở rộng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã công nhận mở rộng vùng trồng cho các giống Bạch đàn lai UP54, UP72, UP95 và UP99 (Võ Đại Hải và cộng sự, 2018) .

1.3.2. Nghiên cứu cải thiện giống theo tính chất gỗ

Trong giai đoạn vừa qua, nghiên cứu cải thiện giống theo hướng kết hợp giữa sinh trưởng với tính chất gỗ ở Bạch đàn đã được tiến hành, các nghiên cứu có thể kể đến như nghiên cứu trong dự án “Cải thiện chuỗi giá trị rừng trồng Bạch đàn ở Australia, Trung Quốc và Việt Nam: di truyền và lâm sinh” (Thomas và cộng sự, 2009) với Bạch đàn urô, một số nghiên cứu về khối lượng riêng, hàm lượng cellulose, độ co rút, mô đun đàn hồi cho Bạch đàn urô, Bạch đàn lai UP và Bạch đàn pellita (Nguyễn Đức Kiên, 2009b; Mai Trung Kiên, 2014; Trần Hữu Biển, 2015) .

Hệ số di truyền của tỷ trọng gỗ và cellulose (h

2

= 0,5 - 0,6) cao hơn so với các chỉ tiêu sinh trưởng (h

2

= 0,1 - 0,3). Kết quả đánh giá cho thấy tỷ trọng gỗ và hàm lượng cellulose có tương quan yếu với các chỉ tiêu sinh trưởng (Nguyễn Đức Kiên và cộng sự, 2009b). Kết quả nghiên cứu có thể tiến hành chọn lọc độc

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

lập các tính trạng mà không ảnh hưởng đến các tính trạng khác đồng thời cho thấy khả năng chọn lọc được các cá thể có sinh trưởng nhanh, tỷ trọng gỗ cao đồng thời hiệu suất bột giấy cao.

Đối với một số dòng Bạch đàn urơ có sự khác nhau về trị số pilodyn và tỷ trọng gỗ, trị số pilodyn biến động trong khoảng 9,7 - 17,6mm tùy địa điểm, tỷ trọng gỗ 0,43 - 0,59g/cm

3

. Tỷ trọng gỗ có tương quan âm và chặt so với pilodyn (r = -0,80 đến -0,92), có tương quan yếu với các chỉ tiêu sinh trưởng; vì vậy, có thể dùng pilodyn để xác định nhanh tỷ trọng gỗ ở mức độ gia đình và dịng vơ tính. Một số dịng vừa sinh trưởng tốt đồng thời có tỷ trọng gỗ cao; ngồi ra, một số dịng sinh trưởng kém đồng thời có tỷ trọng gỗ thấp; một số dòng sinh trưởng tốt nhưng tỷ trọng cao và ngược lại (Mai Trung Kiên, 2014).

Nghiên cứu của Thomas và cộng sự trên 80 cây thuộc 20 gia đình Bạch đàn uro trong khảo nghiệm hậu thế 10 năm tuổi tại Ba Vì cho thấy mơ đun đàn hồi 11,27 GPa (dao động từ 6,99 – 15,36 GPa), hệ số di truyền 0,472; mô đun đứt gãy trung bình 92,02 MPa (biến động từ 37,40 – 133,91), hệ số di truyền 0,452; độ co rút tiếp tuyến (ở 15% độ ẩm) trung bình 5,44% (biến động từ 5,44 – 8,55%), hệ số di truyền 0,066; độ co rút xuyên tâm dao động trong phạm vi từ 1,17 – 5,61%, trung bình 2,54%, hệ số di truyền 0,035; tỷ lệ co rút tiếp tuyến – xuyên tâm từ 1,03 đến 4,97 lần, trung bình 2,35 lần; hệ số di truyền bằng 0 (Thomas và cộng sự, 2009).

Nghiên cứu của Trần Hữu Biển ở Bạch đàn pellita 11 năm tuổi có khối lượng riêng đạt 584kg/m

3

; độ co rút theo hai chiều tiếp tuyến và xuyên tâm lần lượt là 4,0 và 2,5%, tỷ số độ co rút T/R là 1,6; mô đun đứt gãy và mô đun đàn hồi lần lượt là 195,6 MPa và 21,2 GPa. Các kết quả này cho thấy gỗ Bạch đàn pellita rất phù hợp làm đồ mộc, có thể sử dụng đóng đồ mộc nội thất hoặc sử

dụng trong xây dựng (Trần Hữu Biển, 2015) . 1.4. Một số nhận định

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Giống lai là giống chủ đạo trong trồng rừng bạch đàn ở nhiều nước trên thế giới. Lai giống giữa các loài bạch đàn kết hợp với chọn lọc cây trội trong tổ hợp lai và nhân giống sinh dưỡng đã góp phần nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng.

Hiện nay, gỗ của Bạch đàn lai đã được sử dụng làm bột giấy, dăm băm, gỗ chống lò và gỗ xẻ ở nhiều tỉnh trong cả nước, tuy nhiên chất lượng gỗ rừng trồng còn thấp do nguyên nhân khối lượng riêng thấp, độ co rút lớn và nhiều khuyết tật. Để nâng cao hiệu quả của quá trình sản xuất giấy, đồ gỗ gia dụng và tăng lợi nhuận cho các hộ trồng rừng thì cần nghiên cứu đánh giá và đề xuất cải thiện tổng hợp một số tính trạng bao gồm sinh trưởng, khối lượng riêng của gỗ, hiệu suất bột giấy và tính chất cơ lý gỗ.

Cùng với đó các nghiên cứu lai giống giữa các lồi bạch đàn, trong đó có Bạch đàn urơ và Bạch đàn pellita (UP), Bạch đàn pellita và Bạch đàn brassiana (PB) đã được thực hiện một cách khá bài bản và kết quả đã tạo ra được nhiều giống mới (UP, PB) có năng suất, chất lượng cao, một số giống đã được công nhận là giống tiến bộ kỹ thuật và giống quốc gia. Với khả năng sinh trưởng nhanh, thân thẳng, tỉa cành tự nhiên tốt, có khả năng chống chịu sâu bệnh hại, tính chất gỗ tốt. Đây là các giống lai đóng vai trị quan trọng trong trồng rừng ở

nước ta.

Tuy nhiên, một số giống Bạch đàn lai mới chọn tạo và đã được công nhận chỉ được trồng ở quy mô thí nghiệm, được cơng nhận cho một số vùng sinh thái hay lập địa cụ thể, việc khảo nghiệm mở rộng ở quy mô lớn hơn, điều kiện lập địa và sinh thái khác là rất cần thiết, nhằm đánh giá năng suất, chất lượng, tính chất gỗ của các giống và công nhận mở rộng vùng trồng cho các giống này.

Chính vì vậy đề tài: “Đánh giá sinh trưởng và tính chất gỗ các dòng Bạch đàn lai phục vụ cung cấp gỗ ngun liệu trong khảo nghiệm dịng vơ tính tại các tỉnh Lạng Sơn và Yên Bái” được tiến hành là rất cần thiết.

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

CHƯƠNG II: MỤC TIÊU, GIỚI HẠN, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

- Đánh giá được đặc điểm biến dị và khả năng di truyền của một số tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây trong khảo nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai.

- Xác định được tính chất gỗ của một số giống và xác định được một số giống Bạch đàn lai có năng suất cao; chất lượng thân cây và tính chất gỗ tốt

phục vụ trồng rừng sản xuất cung cấp nguyên liệu làm ván bóc. 2.2. Giới hạn nghiên cứu

- Về loài cây nghiên cứu:

Tên Việt Nam: Bạch đàn lai

Tổ hợp lai: UP (E. urophylla x E. pellita); PB (E. pellita x E. brassiana)

- Về địa điểm nghiên cứu: Khóa luận được thực hiện tại khu vực khảo

nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái và huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn.

- Về nội dung nghiên cứu:

+ Đề tài chỉ thực hiện nghiên cứu một số đặc điểm biến dị về sinh trưởng, chất lượng thân và tính chất gỗ của các dòng Bạch đàn lai tại khảo nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai tại Yên Bình, Yên Bái và tại Hữu Lũng, Lạng Sơn.

+ Đánh giá tiêu chí phản ánh chất lượng thân cây: chỉ thực hiện đánh giá thông qua phương pháp cho điểm Độ thẳng thâng (Dtt) và Chỉ tiêu sức khoẻ (Sk).

+ Nội dung đánh giá tính chất gỗ chỉ thực hiện đánh giá chỉ tiêu khối lượng riêng thông qua phương pháp gián tiếp bằng pilodyn và tại một điểm là Hữu Lũng, Lạng Sơn.

2.3. Nội dung nghiên cứu

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Để đạt được mục tiêu đề ra khóa luận đã triển khai những nội dung nghiên cứu cụ thể sau:

- Đánh giá sinh trưởng của các giống Bạch đàn lai trong khảo nghiệm mở rộng tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn và huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái.

- Đánh giá chất lượng thân cây của các giống Bạch đàn lai trong khảo nghiệm mở rộng tại khu vực nghiên cứu

- Đánh giá tính chất gỗ của các giống Bạch đàn lai (bao gồm: Đánh giá

khối lượng riêng và đánh giá chất lượng ván bóc của các dịng Bạch đàn lai)

trong khảo nghiệm mở rộng tại khu vực nghiên cứu.

- Đánh giá và đề xuất một số giống giống Bạch đàn lai có năng suất cao, chất lượng thân cây và tính chất gỗ tốt phục vụ trồng rừng sản xuất cung cấp nguyên liệu làm ván bóc.

2.4. Vật liệu nghiên cứu

Khảo nghiệm giống mở rộng bao gồm các giống Bạch đàn lai UP, PB, các dòng bạch đàn nhập từ Trung Quốc (CT3, DH32-29) và đối chứng là các giống Bạch đàn (U6, PN14)

Chi tiết vật liệu nghiên cứu của các khảo nghiệm tại Yên Bái và Lạng Sơn được thể hiện trong Phụ lục 01.

2.5. Phương pháp nghiên cứu

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Khảo nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai tại Yên Bình, Yên Bái:

- Bố trí thí nghiệm: 12 cơng thức, 4 lần lặp, 49 cây/ô (7 cây x 7 cây). - Thời gian trồng: Tháng 06 năm 2018.

Khảo nghiệm mở rộng các giống Bạch đàn lai tại Hữu Lũng, Lạng Sơn:

- Bố trí thí nghiệm: 15 cơng thức, 4 lần lặp, 49 cây/ô (7 cây x 7 cây). - Thời gian trồng: Tháng 09 năm 2017.

b. Các biện pháp kỹ thuật lâm sinh áp dụng: - Mật độ trồng: 1.660 cây/ha (3m x 2m).

- Làm đất: Phát dọn thực bì tồn diện, cuốc hố (40 x 40 x 40cm).

Phân bón: Bón lót 500g Phân hữu cơ vi sinh + 200g NPK/hố, chăm sóc và bón thúc năm thứ hai và năm thứ ba: 200gNPK/cây

2.5.1.2. Kế thừa tài liệu

Kế thừa các tài liệu nghiên cứu của dự án “Sản xuất thử các giống Bạch

đàn lai UP và PB nhằm cung cấp gỗ lớn cho vùng Đông Bắc Bộ và Nam Trung Bộ” do TS. Đỗ Hữu Sơn, Viện Nghiên cứu Giống và Công nghệ sinh học Lâm

nghiệp làm chủ nhiệm dự án, bao gồm: tài liệu thiết kế thí nghiệm của dự án, tài liệu khu vực nghiên cứu.

2.5.2. Phương pháp thu thập số liệu

Ngoài các số liệu kế thừa nêu trên, trong thời gian thực hiện khóa luận tốt nghiệp tơi đã tiến hành thu thập bổ sung các số liệu thông qua các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:

2.5.2.1. Điều tra các chỉ tiêu sinh trưởng

Điều tra tất cả các cây trong khảo nghiệm theo phương pháp được trình bày trong giáo trình Điều tra rừng (Vũ Tiến Hinh và Phạm Ngọc Dao, 1997).

Trong đó:

- Chiều cao vút ngọn (Hvn) được đo bằng thước đo cao Blumeleiss ( đơn

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

- Chiều cao dưới cành (Hdc): đo bằng thước đo cao Blumeleiss ( đơn vị:m) - Đường kính thân cây (D

1,3

): đo bằng thước đo vanh (đo tại vị trí 1,3m tính từ mặt đất)(đơn vị: cm).

2.5.2.2. Điều tra các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thân cây

Điều tra tất cả các cây trong các ơ của khu khảo nghiệm, trong đó:

- Độ thẳng thân (Dtt): được xác định bằng mục trắc và cho điểm theo 5 cấp (từ 1 đến 5) (Lê Đình Khả và Dương Mộng Hùng, 2003).

- Chỉ tiêu sức khoẻ (Sk) được xác định theo TCVN-8755: 2017, cụ thể như sau:

+ Cây rất phát triển (cây một ngọn, ngọn phát triển tốt, cành nhánh rất nhỏ, tán lá rất cân đối): 5 điểm.

+ Cây phát triển khá (cây một ngọn, ngọn phát triển khá, cành nhỏ, tán lá cân đối: 4 điểm.

+ Cây phát triển trung bình (ngọn chính phát triển bình thường, tán lá vừa phải): 3 điểm.

+ Cây kém phát triển (ngọn chính cong, 2 ngọn, cành to, tán lá thưa): 2 điểm.

+ Cây rất kém phát triển (ngọn khô, hoặc mất ngọn chính, tán rất thưa): 1 điểm.

2.5.2.3. Thu thập số liệu các tính chất gỗ

a) Chọn cây lấy mẫu:

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Trên cơ sở số liệu sinh trưởng, chọn lọc các dòng sinh trưởng tốt nhất trong khảo nghiệm tại Hữu Lũng, Lạng Sơn, gồm UP54; UP164; UP171; UP223; PB7; PB48 và 2 giống đối chứng DH32-29 và U6; mỗi dòng chọn ngẫu nhiên 4 cây ở 4 lặp khác nhau.

b) Xác định khối lượng riêng cơ bản: - Cắt cây lấy mẫu:

Mẫu gỗ để xác định khối lượng riêng cơ bản được thu theo từng thớt, có chiều dày 5cm, được thu thập tại các vị trí D

00

(cách mặt đất 30 cm), D

1.3

(lấy ở vị trí 1,3m) các thớt tiếp theo được cắt lần lượt cách nhau 150 cm tính từ vị trí D

1.3

đến đoạn thân ≤ 5cm. Các thớt gỗ được ghi ký hiệu mẫu, bọc bằng màng bọc nylon để bảo quản và vận chuyển về phịng thí nghiệm.

Hình 2.1. Sơ đồ vị trí thu mẫu gỗ theo trục dọc thân cây

- Phương pháp xác định khối lượng riêng cơ bản của gỗ:

Thể tích của mẫu được đo bằng máy đo tỉ trọng kế điện tử MD-300S dựa theo nguyên lý Archimedes, thể tích của mẫu (V

wt

) được xác định bằng cách so

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

sánh với thể tích nước bị mẫu chiếm chỗ ở 25

o

C. Mẫu sau xác định thể tích được sấy khơ ở điều kiện nhiệt độ 105

o

C tới khối lượng không đổi (m

w0

) và được cân bằng cân điện tử có độ chính xác đến 0,01g. Khối lượng riêng của mẫu được xác định bằng công thức:

P

cb

– khối lượng riêng cơ bản cơ bản của gỗ (g/cm

3

)

Khối lượng riêng của mỗi cây đươc xác định bằng khối lượng riêng trung bình của tất cả các thớt trên cây đó.

c) Đánh giá chất lượng ván bóc

- Cắt cây lấy mẫu: Cắt hạ cây, mỗi cây lấy 1 mẫu khúc gỗ trịn có độ dài 127 cm từ vị trí gốc đến vị trí ngang ngực. Khúc gỗ được được ghi ký hiệu mẫu và bọc kín hai đầu bằng màng bọc nylon để bảo quản.

- Bóc ván: Dùng máy chuyên dụng bóc ván tại Viện nghiên cứu Cơng nghiệp rừng, có kích thước dày là 2,0 mm, chiều dài ván bóc là 127 cm.

- Phương pháp đánh giá chất lượng ván bóc:

+ Xác định sai số chiều dày ván bóc: Chiều dày của ván được xác định theo TCVN 10316-2015, sử dụng thước đo có độ chính xác 0,01 mm để đo chiều dày tại 4 trung điểm (M1, M2, M3, M4) của 4 cạnh biên tấm ván, cách đường biên 10-20 mm, tránh những vị trí gỗ có cấu tạo đặc thù. Giá trị trung bình của 4 điểm đo (độ chính xác là 0,01 mm) được lấy làm giá trị chiều dày cho tấm ván bóc đó. Chiều dày trung bình của mỗi tấm ván sai lệch so với chiều dày danh nghĩa (2,0 mm) một giá trị nhỏ hơn hoặc bằng giá trị tuyệt đối của dung sai cho phép như Bảng 1 (với ván dày 2,0 mm, dung sai cho phép là  0,08 mm) thì ván đạt yêu cầu. Chênh lệch giữa giá trị lớn nhất và nhỏ nhất ở 4 điểm đo của ván

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

đạt yêu cầu cũng không được vượt quá tổng giá trị tuyệt đối của dung sai cho phép (tức là không lớn hơn 0,16 mm).

- Khuyết tật ngoại quan: Việc đo đếm các chỉ tiêu khuyết tật ngoại quan được thực theo tiêu chuẩn TCVN 10316-2015.

+ Việc đo đếm các chỉ tiêu khuyết tật ngoại quan được thực hiện trực tiếp trên tất các tấm ván bóc có được trong tất cả các khúc gỗ thí nghiệm, tuân theo tiêu chuẩn TCVN 10316-2015. Dung lượng mẫu tuỳ theo số tấm của từng khúc

gỗ bóc thí nghiệm.

+ Với ván bóc làm ván mặt từ gỗ cây lá rộng, khuyết tật ngoại quan được phân thành 5 cấp (I, II, II, IV và V). Với ván bóc dùng làm ván lõi, khuyết tật

ngoại quan được phân thành 2 cấp (I và II).

Để kết quả đánh giá các khuyết tật ngoại quan có độ tin cậy cao, nghiên cứu đã sử dụng bảng hướng dẫn về hình ảnh các khuyết tật được trình bày trong

VẾT NỨT

VẾT XƯỚCMẮT KIM

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Tỷ lệ sử dụng ván bóc của một khúc gỗ (Green veneer recovery/ GVR, %)

được tính bằng công thức sau:

GVR  veneer  veneer

(2.2)

Trong đó:

L

log

: là chiều dài khúc gỗ bóc, m

W

veneer

: là tổng của chiều rộng các tấm ván bóc lấy được sau khi đã loại bỏ phần ván do không đạt độ dày và chiều rộng, đo theo chiều vuông góc

2.5.3.2. Đánh giá mức độ biến dị giữa các gia đình bằng phương pháp phân tích phương sai 1 nhân tố

Số liệu được xử lý bằng các phần mềm thống kê chuyên dụng trong cải thiện giống bao gồm DATAPLUS 3.0 và Genstat 12.0 (CSIRO).

• Mơ hình xử lý thống kê:

𝛾 = µ + 𝘮 + 𝛼 + 𝜀 (2.4) Trong đó: µ - là trung bình chung tồn thí nghiệm

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

𝘮 – là ảnh hưởng của các thành phần cố định (fixed effects) như lặp, xuất xứ 𝛼 – là ảnh hưởng của các yếu tố ngẫu nhiên (random effects) như hàng, cột, gia đình

So sánh sai dị giữa các trung bình mẫu được tiến hành theo tiêu chuẩn Fisher (tiêu chuẩn F):

Nếu F.pr (xác suất tính được) < 0,001 và 0,05 thì sự sai khác giữa các trung bình mẫu là hết sức rõ rệt với mức tin cậy tương ứng là 99,9% hoặc 95%.

Nếu F.pr (xác suất tính được) > 0,05 thì sự sai khác giữa các trung bình mẫu là khơng rõ rệt.

Các số liệu thu thập đều được xử lý thống kê bằng mơ hình tốn học thích hợp với các cơng thức cụ thể sau:

- Trung bình mẫu: 𝑋̅ =

1

𝑛

∑

𝑛𝑖=1

𝑋

1

(2.5) - Phương sai: 𝑆

2

=

1

𝑛−1

∑

𝑛𝑖=1

(𝑋𝑖 − 𝑋)

2

(2.6) - Hệ số biến động (V%) được tính theo cơng thức:

V% =

𝑆𝑑

𝑋̅

𝑥100 (2.7) - Khoảng sai dị đảm bảo (Least Significant Diference).

Lsd = Sed x t

05

(k) (2.8) Trong đó:

+ Lsd: Khoảng sai dị có ý nghĩa giữa các trung bình mẫu

+ Sed (Standar error difference): sai tiêu chuẩn giữa các trung bình mẫu. + t

05

(k) giá trị t tra bảng ở mức xác suất có ý nghĩa 0,05 với bậc tự do k

(Nếu xác suất của F > 0,05 hoặc 0.01 có nghĩa là các công thức đồng nhất về giá trị so sánh; nếu xác suất của F < 0,05 hoặc 0,01 có nghĩa là giữa các cơng thức có sự sai khác rõ rệt, ở mức ý nghĩa 95% hoặc 99%).

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

CHƯƠNG III: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU 3.1. Vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu

Biểu tổng hợp đặc điểm vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu tại khu vực nghiên cứu được thể hiện bảng 3.1.

Bảng 3.1. Vị trí địa lý, đặc điểm khí hậu khu vực nghiên cứu

Tháng mưa >100 mm Trung

bình

Tối thấp trung

bình

Tối cao trung

+ Hữu Lũng là huyện nằm ở phía Tây - Nam của tỉnh Lạng Sơn, có toạ độ địa lý từ 21

0

23’ đến 21

0

45’ vĩ độ Bắc, từ 106

0

10’ đến 106

0

32’ kinh độ Đơng với diện tích tự nhiên là 806,74 km2. Phía Bắc giáp huyện Văn Quan và huyện Bắc Sơn; phía Tây giáp tỉnh Thái Nguyên; phía Tây Nam và Nam giáp tỉnh Bắc Giang; phía Đơng giáp huyện Chi Lăng và huyện Lục Ngạn, Lạng Giang tỉnh Bắc Giang.

+ Hữu Lũng chịu sự ảnh hưởng của khí hậu vùng núi phía Bắc, khơ lạnh và ít mưa về mùa Đơng, nóng ẩm, mưa nhiều về mùa hè. Nhiệt độ khơng khí trung bình hàng năm là 22,7

0

C. Tháng 7 có nhiệt độ khơng khí trung bình cao nhất là 28,5

0

C. Tháng 01 có nhiệt độ khơng khí trung bình thấp nhất là 2,5

0

C.

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

+ Lượng mưa trung bình năm là 1.488,2mm với 135 ngày mưa trong năm và phân bố từ 13 - 17 ngày/tháng, tăng dần từ tháng 5 đến tháng 8. Mùa mưa kéo dài từ tháng 4 đến tháng 10 và chiếm trên 90% lượng mưa cả năm. Mùa khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau và chiếm trên 9% lượng mưa cả năm.

- Yên Bình, Yên Bái:

+ Yên Bình là huyện vùng thấp của tỉnh Yên Bái, nằm trên tọa độ địa lý từ 21º44’30’’ đến 21º54’25’’ vĩ độ Bắc, từ 104º00’ kinh độ Đơng, có tổng diện tích tự nhiên 77.261,79 ha bao kín ba mặt hồ Thác Bà, phía Bắc giáp huyện Lục Yên; phía Tây giáp Văn Yên, Trấn Yên, thành phố Yên Bái, phía Nam giáp tỉnh Phú Thọ và phía Đơng là tỉnh Tun Quang.

+ n Bình nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, do ảnh hưởng của địa hình mùa đơng nhiều đợt rét buốt hình thành sương muối, mùa hè đơi khi xuất hiện gió lốc. Nhiệt độ khơng khí trung bình là 23

0

C. Tháng 7 có nhiệt độ khơng khí trung bình cao nhất là 28,5

0

C. Tháng 01 có nhiệt độ khơng khí trung bình thấp nhất là 2,5

0

C. + Lượng mưa trung bình năm 2.121mm/năm, số ngày mưa trung bình là 136 ngày (tập trung từ tháng 5 - 9 hàng năm), độ ẩm trung bình là 37%.

3.2. Địa hình

Huyện Hữu Lũng thuộc vùng núi thấp của tỉnh Lạng Sơn, địa hình được phân chia rõ giữa vùng núi đá vơi ở phía Tây Bắc và vùng núi đất ở phía Đơng Nam. Phần lớn diện tích ở vùng núi đá vơi có độ cao 450 - 500m và ở vùng núi đất có độ cao trên dưới 100 m so với mặt nước biển. Nhìn chung, địa hình phức tạp, bị chia cắt bởi các dãy núi đá vôi và các dãy núi đất. Địa hình núi đá chiếm trên 25% tổng diện tích tự nhiên. Xen kẽ giữa vùng núi đá là những thung lũng nhỏ địa hình tương đối bằng phẳng, là vùng đất sản xuất nông nghiệp của cư dân.

Huyện Yên Bình nằm trong một quần thể bao gồm nhiều đồi và núi thấp thuộc thung lũng sông Chảy, ở đây đỉnh cao trên 1.000m rất ít, đa số chỉ cao

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

địa khối nâng lên và là nhân cấu trúc của tồn miền Đơng Bắc được cấu tạo chủ yếu bằng đá phiến, đá cát kết, đá phiến kết tinh và các đá biến chất khác. Trải qua một thời kỳ bào mòn lâu dài đỉnh núi bị san bằng, sườn núi khơng cịn độ dốc lớn.

3.3. Thủy văn

Hệ thống sông, suối, kênh, mương của huyện Hữu Lũng có khoảng 1.427,96 ha gồm có 2 con sông lớn chảy qua là sông Thương và sông Trung. Sông Thương dài 157 km bắt nguồn từ dãy núi Nà Pá Phước cao 600m gần ga Bản Thí của huyện Chi Lăng chảy qua huyện theo hướng Đông Bắc-Tây Nam xuôi về tỉnh Bắc Giang. Sông Thương gặp sông Trung chảy từ Thái Nguyên về ở Na Hoa xã Hồ Sơn. Trong địa bàn của huyện, thung lũng Sông Thương được mở rộng trên 30 km. Sông Thương có độ rộng bình qn chỉ 6 m, độ cao trung bình 176 m, độ dốc lưu vực 12,5%, lưu vực dịng chảy trung bình năm là 6,46 m

3

/s, lưu lượng vào mùa lũ chiếm khoảng 67,6 - 74,9%, còn mùa cạn là 25,1 - 32,4%.

Chế độ thủy văn của huyện Yên Bình đặc biệt phong phú nhờ có sơng Chảy, hồ Thác Bà cùng hệ thống sông suối dày đặc. Sông Chảy là một phụ lưu lớn của sông Lô - cịn gọi là Trơi Thủy hoặc Lôi Giang, hàng năm sông Chảy vận chuyển gần 4 tỷ mét khối nước từ Minh Chuẩn (Lục Yên) qua hồ Thác Bà tới Hán Đà, Đại Minh với nhiều ghềnh thác tạo nguồn thủy năng lớn. Huyện n Bình bao trọn hồ Thác Bà có diện tích 23.400ha; trong đó mặt nước chiếm tới 19.050ha; 1.334 đồi và đảo lớn, nhỏ chiếm đến 4.350ha; chiều dài của hồ là 80km, chiều rộng từ 5 - 15km, sâu từ 15 - 34m, chứa được 3 - 3,9 tỷ mét khối nước. Ngồi sơng Chảy, cịn có hệ thống suối ngòi lớn nhỏ đổ vào hồ như ngịi Hành, ngịi Tráng, ngịi Bích Đà, ngòi Lòi, ngòi Dầu, ngòi Cát, ngòi Úc, ngòi Biệc... chứa lượng phù sa và thức ăn cho thủy sinh vật phát triển.

65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM65Monday, June 10, 20241:31:40 PM1:31:40 PM

65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM65Monday, June 10, 20241:31:41 PM1:31:41 PM

65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM65Monday, June 10, 20241:31:42 PM1:31:42 PM

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

</div>

đánh giá sinh trưởng và tính chất gỗ các dòng bạch đàn lai phục vụ cung cấp gỗ nguyên liệu trong khảo nghiệm dòng vô tính tại các tỉnh lạng sơn và yên bái

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP KHOA LÂM HỌC </b>

<b>Giáo viên hướng dẫn Họ và tên sinh viên Lớp </b>

<b>MSV Khóa học </b>

<b>: PGS.Ts. Phạm Minh Toại : Trần Văn Vũ </b>

<b>: K63-Lâm sinh : 1853010323 : 2018 - 2022 </b>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Sinh viên xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng đến PGS.TS. Phạm Minh Toại, là người hướng dẫn khoa học, đã dành nhiều thời gian, công sức giúp đỡ sinh viên hồn thành khóa luận.

Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cơ giáo, gia đình và bạn bè đồng nghiệp đã quan tâm sinh viên trong quá trình thực hiện khóa luận này.

Tơi xin cam đoan mọi số liệu trong khóa luận hoàn toàn trung thực và

và Công nghệ sinh học Lâm nghiệp làm chủ nhiệm.

<i>Xin chân thành cảm ơn! </i>

<i><b>Hà Nội, ngày 12 tháng 6 năm 2022 </b></i>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 2

1.1. Phân bố tự nhiên và đặc điểm của một số loài Bạch đàn ... 2

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ... 14

2.2. Giới hạn nghiên cứu ... 14

2.3. Nội dung nghiên cứu ... 14

2.4. Vật liệu nghiên cứu ... 15

2.5. Phương pháp nghiên cứu ... 15

<i><b>2.5.1. Phương pháp kế thừa ... 15 </b></i>

<i><b>2.5.2. Phương pháp thu thập số liệu ... 16 </b></i>

<i><b>2.5.3. Phương pháp xử lý số liệu ... 21 </b></i>

<b>CHƯƠNG III: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU ... 23 </b>

3.1. Vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu ... 23

3.2. Địa hình ... 24

3.3. Thủy văn ... 25

3.4. Đặc điểm đất đai ... 26

<b>CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 27 </b>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

4.1. Sinh trưởng của các dịng vơ tính Bạch đàn lai trong các khảo nghiệm mở

<i><b>4.3.1. Khối lượng riêng của các dòng Bạch đàn lai ... 34 </b></i>

<i><b>4.3.2. Chất lượng ván bóc của các dòng Bạch đàn lai ... 36 </b></i>

4.4. Xác định và đề xuất một số giống giống Bạch đàn lai có năng suất cao, chất lượng thân cây và tính chất gỗ tốt phục vụ trồng rừng sản xuất cung cấp nguyên liệu. ... 38

<i>4.4.1. Kết quả chọn lọc tại Yên Bình, Yên Bái ... 38</i>

<i><b>4.4.2. Kết quả chọn lọc tại Hữu Lũng, Lạng Sơn ... 40 </b></i>

<b>CHƯƠNG V: KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KHUYẾN NGHỊ ... 44 </b>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU </b>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>DANH MỤC CÁC HÌNH </b>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT </b>

<b>Ký hiệu/Từ viết tắt Giải nghĩa đầy đủ </b>

CP <i>Eucalyptus camaldulensis x Eucalyptus pellita </i>

D1.3 Đường kính ngang ngực Dtt Độ thẳng thân

EC <i>Eucalyptus exserta x Eucalyptus camaldulensis </i>

EU <i>Eucalyptus exserta x Eucalyptus urophylla </i>

Fpr Mức ý nghĩa thống kê Hvn Chiều cao vút ngọn Hdc Chiều cao dưới cành

Icl Chỉ tiêu chất lượng tổng hợp

Lsd Sai khác có ý nghĩa thống kê nhỏ nhất (Least significant difference)

NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn PB <i>Eucalyptus pellita x Eucalyptus brassiana </i>

PC <i>Eucalyptus pellita x Eucalyptus camaldulensis </i>

PU <i>Eucalyptus pellita x Eucalyptus urophylla </i>

UC <i>Eucalyptus urophylla x Eucalyptus camaldulensis </i>

UE <i>Eucalyptus urophylla x Eucalyptus exserta </i>

UG <i>Eucalyptus urophylla x Eucalyptus grandis </i>

UP <i>Eucalyptus urophylla x Eucalyptus pellita </i>

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ </b>

<i>được nhân từ mô, hom (Bộ NN&PTNT, 2015). </i>

Cho đến nay đã có nhiều giống bạch đàn lai cho năng suất cao (từ 20-30 m

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<b>CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU </b>

<b>1.1. Phân bố tự nhiên và đặc điểm của một số lồi Bạch đàn 1.1.1. Bạch đàn urơ </b>

<i>Bạch đàn urơ (Eucalyptus urophylla) có nguồn gốc từ Indonesia, phân bố </i>

chủ yếu 7

30 - 10

vĩ độ Nam và 122 - 127

<b>Hình 1.1. Phân bố tự nhiên bạch đàn urô (Nguồn: Eldridge và cộng sự, 1993) </b>

Mặc dù Bạch đàn urô không được gây trồng thuần lồi với diện tích lớn nhưng giống lai giữa Bạch đàn urơ và các lồi bạch đàn khác được sử dụng rất rộng rãi trong trồng rừng ở các nước, cho vùng khí hậu mát, ẩm ở Brazil,

65Danh Gia Sinh Truong Va Tinh Chat Go Cac Dong Bach Dan Lai Phuc Vu Cung Cap Go Nguyen Lieu Trong Khao Nghiem Dong Vo Tinh Tai Cac Tinh Lang Son Va Yen BaiMonday, June 10, 2024

<i>urophylla x Eucalyptus grandis), GU (Eucalyptus grandis x Eucalyptus urophylla) (Nguyễn Hữu Sỹ, 2020) . </i>

<b>1.1.2. Bạch đàn pellita </b>

<i>Bạch đàn pellita (Eucalyptus pellita) có hai vùng phân bố tự nhiên chính </i>

là phía nam đảo New Guinea (bao gồm tỉnh Irian Jaya của Indonesia và Papua New Guinea) và phía bắc bang Queensland, Australia (Harwood, 1998) ) .

Ở phía nam đảo New Guinea, Bạch đàn pellita phân bố từ vùng Morehead và Keru thuộc Papua New Guinea ở vĩ độ 8

30’ đến phía bắc Muting, Irian Jaya, Indonesia ở vĩ độ 7