Luận văn thạc sĩ Luật học: Lý luận về quyền địa dịch và đề xuất hướng hoàn thiện pháp luật Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.81 MB, 92 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

LÊ BÙI HÙNG SƠN

LY LUẬN VE QUYỀN ĐỊA DỊCH VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG HOÀN THIỆN

PHÁP LUAT VIỆT NAM

HÀ NỘI, NĂM 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

LÊ BÙI HÙNG SƠN

LY LUẬN VE QUYỀN ĐỊA DỊCH VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG HOÀN THIỆN

PHÁP LUAT VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

'Chuyên ngành: Luật Dân sự và tố tung dân sựMã số: 8380103

HÀ NỘI, NĂM 2023

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Tác giả xin cam đoan đây lä cơng trình khoa học độc lập của riêng Tácgiả. Các kết quả nêu trong luận văn chưa được cơng bổ trong bất kỳ cơngtrình nao khác. Các số liêu trong luận văn la trung thực, có nguồn gốc 6 rằng,được trích dẫn đúng theo quy định. Tác giả xin chịu trách nhiệm về tính chính."zác và trung thực của Luân văn này,

TÁC GIÁ LUẬN VĂN

LÊ BÙI HÙNG SƠN

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LỜI CẢMƠN

Dé hoan thành Luận văn nảy, lời đầu tiên Tác giả xin gửi lời cam ơn.sâu sắc đến PGS TS. Bủi Đăng Hiểu, người đã cho Tac giã cảm hứng, giúp‘Tac giả lựa chon dé tai và tận tinh hướng dẫn, chi bảo Tác giả trong suốt q.trình lâm Luận văn.

Đơng thời, Tác giã cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các quý thaycổ trong khoa Pháp luật Dân sự va Tổ tung dân sự đã truyền đạt kiến thức,cách nghiên cửu, làm nên ting giúp Tac giã có đủ khả năng để hốn thànhLuận văn.

TÁC GIÁ LUẬN VĂN

LÊ BÙI HÙNG SƠN

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

1, Tinh cấp thiết của để tai nghiên cứu. 12. Tình hình nghiên cứu để tải

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu.3.1. Mục đích nghiên cứu.

4, Đối tượng và phạm vi nghiên cửu. 54.1. Đối tương nghiên cửu: 5

5. Phương pháp nghiên cứu. 56. Ý nghĩa vé mặt lý luận và thực tiến của luận văn. 66.1. Ý nghĩa về mặt lý luận. 66.2. Ý nghĩa thực tiễn 67. Cầu trúc của luân văn 6

CHƯƠNG 1: NHỮNG VAN DE LÝ LUẬN CHUNG VE QUYEN BIA

DICH. 8

1.1.1. Khai niệm bat động sản 81.1.2. Khai niệm về dia dich theo các học thuyết thời La Mã cỗ đại 91.1.3. Khai niệm về dia dịch theo quy định hiện hanh cia một sé quốc gia trênthể giới 101.1.4. Khai niêm về dia dich theo quy đính của Việt Nam. 11.2. Hanh lang pháp lý đổi với quyển địa dịch theo quy đính của pháp luậtViệt Nam 141.2.1. Căn cử xác lập va căn cứ cham chit. 14

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

1.2.3. Nguyên tắc quy định vả áp dựng quyền. 301.24. Nội dung quyền

KET LUẬN CHƯƠNG 1...

CHƯƠNG 2: NHỮNG VAN DE VE LÝ LUẬN VÀ THỰC TIEN ÁPDUNG CHE ĐỊNH QUYỀN ĐỊA DỊCH TẠI VIỆT NAM 29

2.1. Những vấn dé về lý luân đối với chế định có liên quan tới địa dich tạiViệt Nam 292.1.1. Bat cập về tên gọi 29

3.13. Bat cập trong việc ân định số lượng bất động sin chịu tác động của

KET LUẬN CHƯƠNG 2... 58CHƯƠNG 3: KIEN NGHỊ HOÀN THIỆN CHE ĐỊNH VE DIA DICH

TRONG PHÁP LUẬT VIET NAM.. 593.1, Kién nghỉ hoàn thiên những van đề về mặt lý luận. 503.1.1. Sửa đổi quy định tai điều 245 Bồ luật đân sự 2015 503.1.2. Sữa đỗi quy định về quyển vẻ cấp, thoát nước qua bat đông sin liênkế 62

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

pháp luật Việt Nam dé giải quyết những vẫn để thực tiễn 63.3.1. Về cơ chế dén bù cho chủ thé bi han chế quyên. 633.2.2. Về việc xác định đặc điểm của phân diện tích dat được sử dụng để thựchiện quyển dia dich và wu tiên lựa chọn bat động sẵn chiu dia dịch. 653.2.3. Ấn định chế tai cho hành vi vi phạm quyển dia địch ø3.2.4. Phương hướng mỡ rộng thêm nội dung của Quyển dia dịch. 68

KET LUẬN CHƯƠNG 3... TL

KET LUẬN CHUNG...

DANH MỤC TAI LIEU THAM KHAO...

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

PHÀN MỞ ĐÀU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.

Đất dai là một trong những tai nguyên mang ÿ nghĩa dc biết quan trongcủa dat nước, mang nhiễu ý ngiữa đặc biệt quan trong như là tư liệu sản xuất1a thành tơ chính nhằm tạo nên mơi trường sống của nhân dân ta nói riêng vanhân loại nói chung, vả la nén móng để xây đựng cơ sở hạ ting của đất nước

Hiển pháp nước ta đã quy định nhân mạnh: “Đắt dai 1a tat ngư

của quắc gia nguôn ive quan trọng phát triển đất nước, được quấn I} theopháp luật” (Khoăn 1 điều 54 Luật Hiển pháp năm 2013). Cũng chính bởi vìmang ÿ nghĩa đặc biết quan trọng như vậy, việc quan lý, sử dung đất dai hiệun đặc biệt

quả là một trong những nhiệm vụ tôi quan trong trong việc quy định chế địnhTuật điều chỉnh vé đất đại.

Nhằm mục đích quản lý, sử dụng dat dai có hiệu quả cao, nha nước ta nên.tăng cường công tác quản lý, thất chất quy định pháp luật và phổ biển mộtcách chính sắc nhất quy định của pháp luật vẻ quyển địa dich, hay "Quyểnđổi với bat động sẵn liên kể" ~ theo tên gọi của pháp luật hiện hành, đến vớitoàn thể nhân dân nước ta.

Tuy nhiê

với tất đông sản lién kế" đang có rất nhiễu lỗ hỗng hay những quy địnhkhơng chính sắc, gây khó hiểu với người đọc, thâm chí những nha nghiên cứuluật học đối với Tĩnh vực vé dat đai cũng có nhiều ban khoăn về vẫn dé này,Điều này được thể hiện r6 trong suốt thời gian tám năm áp dung chế định nay,một số quy định thuộc chế định “Quyền đổi với bắt đông săn liên kể" là chưaphủ hợp với thực tiễn và quy định của các văn bản luật khác. Mốt ví du tiêubiểu cho van dé nay được thể hiên rõ trong quy định tại điều 245 Bồ luật đân.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

cho việc Rhai thác một bắt động sản khác thuộc quy sở hiểu của người khác(got là bắt động sản hưởng qun)”. Quy định nay khơng chỉ rat khó hiểu má.con tiém ẩn ba van dé rất lớn. Thứ nhất, quy định nảy đã nhằm lấn chủ théhưởng quyển thành bất động sản, thử hai, phạm vi của quyển này có thékhông chỉ ap dụng với duy nhất một bat đông sản liên kể ngay sát ma có théáp dung với nhiễu bắt déng sản, tay thuộc vào địa thé tự nhiên nhằm đảm bảo,việc thực hiện quyên; thứ ba, quy định có dé cập đến một chủ thể khơng théxác định la “Người khác”, điêu nay gây ra nhiều băn khoăn, khó hiểu chongười đọc,

Khơng chỉ xuất hiện nhiễu bắt cập vẻ mat lý luân mã trong quy định liên.quan đến “Quyển đối với bat động sản liển kể” con tiém an một số bat cập.trong việc áp dung thực tiễn. Tiêu biểu như van đến thiêu quy định liên quan.đến việc bồi thường khi tiền hành thực hiên quyên va va thông số hợp lý dành.cho lối di qua, đường nước thải, đường thoát nước mưa và dây tai điển để vừađầm bảo nhu câu cho bên có bat đông sản bị vay bọc mà hạn chế tốt đa thiết

hai cho bên có nghĩa vụ. Từ đó dim bao quyên Loi cho tit cả các bên.

Căn cứ theo mật độ dân số tương đổi dày đặc của Việt Nam ta thì việc xuấthiện những bat động sản bị vay bọc 1a tương đối phổ biển. Co thể nói, nếu.khơng có hành lang pháp lý rõ rang, chắc chắn về quyển địa dich thì việc sửdụng dé dam bão nhu cầu sử dụng cho người dân thì việc sử dụng bat độngsản bi vây bọc là vô củng hạn chế, thậm chỉ có trường hợp cỏ thể hồn tồn.khơng thé sử dung được.

“Xuất phát từ những vẫn để nêu trên, tác giã cho rằng việc hoàn thiện chếđịnh về quyển địa dich ở nước ta nhằm giảm thiểu những bất cập trong thựctiễn thi hanh la vô củng quantrong va cấp thiết để tránh lãng phí va tận dụng.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

tơi đa nguồn lực của đất nước. Chính vì 1é đỏ, Tác gia đã lựa chọn để tai: “Lythuận về quyên địa địch và đề xuất hướng hoàn thiện Pháp luật Việt Nam”1a để tải luận văn thạc luật học, chuyên ngành dân sự của minh

2. Tình hình nghiên cứu dé tài

Một khoảng thời gian vẻ trước, căn cử theo khuôn khổ, định hướng vépháp luật của Việt Nam nói riêng cũng như các nước sã hội chủ nghĩa nóichung trên thể giới khơng cơng nhân đất dai như một loại tai sin được sở hữu‘tu nhân ma thuộc sở hữu tồn dân. Tử đó dan đến tinh trạng các quy định vềquyển địa dịch bị thiểu cơ sở vẻ pháp lý và thực tiễn đã không được chủtrong. Cũng chính vi lẽ đó ma các cơng trình nghiên cứu về vấn để nay lảtương đối hạn chế. Tuy nhiên theo dòng chay của thoi gian vả sự phát triển.của nên kinh tế, pháp lý của các quốc gia, Việt Nam nói riêng và các quốc giaxã hội chủ nghĩa trên thé giới nói chung đã đẫn cơng nhận sở hữu với đất đai,từ đó tạo cơ sỡ, nên móng cho chế định vé quyền dia dịch Theo đ, nhữngcơng trình nghiên cửu vẻ vẫn để nay cũng dẫn xuất hiện.

Sau khi bô luật dân sự năm 1995 được ban hành và đưa ra chế định vềquyền địa dich đã được chủ ý“Quyên sử dung hạn chế bất động săn lién kể”,

và lan đầu tiên được nhắc tới tại Việt Nam thông qua tác phẩm “Nghitén caiVỀ tài sản trong huật dân sự Việt Nami” của TS. Nguyễn Ngọc Điện với tên gọi“Quyền và ngiữa vụ láng giềng”. Tuy nhiên, do trọng tâm của tác phẩm nay lagiới thiêu vẻ các quy định của bô luật dân sư 1995 của nước ta nên chế địnhvề quyển dia dich trong tác phẩm nay đã không được để cập sâu.

Sau khi Bộ luật dân sự năm 2005 được ban hảnh và chế định về dia dich‘bat dau thể hiện được tằm quan trọng của minh, nhiều nha nghiên cứu luật‘hoc đã bắt đầu tiền hảnh nghiên cứu chuyên sau một cách có hệ thống vẻ chếđịnh này, tiêu biểu là tac phẩm “Quyên sử đụng han chế bắt động sản lién kÈ”

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

năm 2006 và tác phẩm “Quyén sử dung han chế bắt đông sản liên kê và vẫnđồ tranh chấp ranh giới" của TS. Trần Thi Huệ do Nhà xuất ban Tư pháp xuấtban năm 2011

Va sau khi Bộ luật dân sự năm 2015 ~ bô luật dân sự hiện hành được ban.thành, ngay cảng có nhiều cơng trình nghiên cứu vẻ chế định nảy được ra đời,tiêu biểu gồm có: Luận văn thạc si luật học “Quyên đổi với bắt động sản liên.kể theo quy đính của Pháp luật Việt Nam hiện hanh” (2017) của Tác gia LêHuyền Trang đã nghiên cứu khái quát trên cơ sở luật định về quyển đối với‘bat động sản liên kế, Tiếp theo đó lả tác phẩm “Quyển sở hữu tải sản vaquyền khác trong Bộ luật din sự 2015" của tác gid Pham Văn Tuyết được ramắt Ian đầu vào thang 4/2019 trong kỹ yếu khoa học cia Trường Đại hoc LuậtHa Nôi, Gắn đây nhất la - luân văn thạc sĩ Luật học “Quyển đối với bất động,sản liễn kẻ trong Bộ luật Dân sự năm 201

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu.

31. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của luận văn: Sửa đổi, bd sung va hoản thiện hệthông lý luận về quyên địa dich trong chế định “Quyền đối với bat đông sản.liển ké” va tao hanh lang pháp lý minh bach để giải quyết một số van dé thực.

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

tiến có liên quan nhằm góp phân nâng cao hiệu quả đối với hoạt động ap dụng.pháp luật có liên quan đến quyền dia dich nước ta hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được những mục đích nghiên cứu như trên, Tác giã xin đặt ra mốtsố nhiệm vụ cần giải quyết trong luân văn như sau:

3) Xéc định làm rõ những vẫn dé lý luân về quyền địa dich

'°) Dé xuất phương hướng sửa đổi, bd sung quy định tại chế định “Quyền.đổi với bất động sản liên kể” được quy định tại bộ luật dân sự 2015 nhằm.đâm bảo tinh lý luận trong quy định vé quyền dia dịch của pháp luật hiệnhành.

©) Nghiên cửu về thực trang áp dung pháp luật đổi với "Quyên đối với batđộng san liên kể" tại Việt nam và đưa ra phương án hoàn thiện quy định của.pháp luật.

4, Đối trong và phạm vi nghiên cứu.41. Đối trợng nghiên cứu:

Quyên địa dich - "Quyền đối với bat động sin liên Kể" được quy định tạimục 1, chương XIV Bộ luật dân sự 2015 với tiêu để “Quyền khác đối với tải

42. Pham vi nghiên cứu:

Các quy định của pháp luật đối với quyển địa dich — Quyển đối với batđông sản liên kể ở cả trong và ngồi nước, từ đó () xây dựng nén tang lý:Tuân, hành lang pháp lý vững chắc nhằm hoàn thiện các quy định của phápTuật hiện hành và (ii) đầm bão việc áp dung hiệu quả trong thực tiễn thi hành.

5. Phương pháp nghiên cứu.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:

5.1. Phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, đánh giá để xâydựng nên tăng lý luận đổi với quyền địa dich,

5.2. Phương pháp trao đổi, toa đảm với ca nhân hoặc tập thé các nhahoa học, các nha nghiên cứu để làm rõ nhưng vấn để tổn tại vớicA mặt lý luận và thực tiễn thi hành,

5.3... Tham khảo ý kiến của các chuyên gia, tiền hành phân tích, đánhgiá quan điểm, những bai học kinh nghiệm của những cán bộ lảm.công tác nghiên cửu và thực tiễn lâu năm.

6. Ý nghĩa về mặt lý luận và thục tiền của luận văn.61. Ý nghĩavềmặtlý luận

Kết quả nghiên cứu của luận văn là một tải liệu tham khảo phục vụ choviệc nghiên cứu khoa học về quyển địa dich của các sinh vién, các nhà khoahọc và các cán bộ lam việc tại các cơ quan quan lý nha nước

6.2. Ý nghĩa thực tiến

Luận văn chỉ ra những han chế, tổn tai trong các quy định vé "Quyển đổivới bat động sản lién kể" tại Việt Nam, từ đó đưa ra những kién nghỉ hoàn.thiện quy định về quyên đối với bat động sản lién k trong pháp luật hiện.hành nhằm tao cơ sở vững chắc cho các bên đương sư và các cơ quan quản lý

nhà nước áp dụng trên thực tiễn.

7. Cấu trúc của luận văn.

Ngoài phần mỡ đầu,

của luận văn cấu trúc có ba chương như sau:

ết luận, danh mục tải liệu tham khảo thi nội dung

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Chương 1: Những vấn dé lý luận chưng về quyền địa địch.

Chương 2: Những vấn đề về lý luận va thực tiễn áp dụng chế định địa

địch tại việt nam

Chương 3: Kiến nghị hoàn thiện chế định về địa dich trong pháp luật.

việt nam

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

QUYẺN ĐỊA DỊCH

11. Kháiniệmquyềnđịa

ịch

"Trước hết, nhằm lam rổ các chế định vẻ dia dich, tác giả xin đi qua khảiquát về đối tượng của chế định nảy để giúp người đọc có cải nhìn tổng quanhon về chế định nảy.

111. Kháiniệmbấtđộngsản:

Khởi nguồn tử quy định của Pháp luật La Mã cỗ đại, bat động sản được.định nghĩa la một loại tai sẵn có tinh chất khơng thé di dời, tức khơng thể thayđổi vị trí

Qua q trình phát triển cia quy định của pháp luật cũng như kế thừa giátrí của các quy định của pháp luật va thuộc tinh t nhiên của bất đông sẵn,quy định về bất động sin đã có sự phát triển, 1am 16 hơn so với trước, theo đóbất động sẵn sé bao gồm những tải sin sau day:

~ Đất đai, một bộ phan cầu thành lãnh thé, thuộc chủ quyền quốc gia, 1asự tổng hợp của mặt đất, mất nước, khoảng không gian trên mat đất, mặt nước‘va lòng dat được xác định về ranh giới, vị trí cụ thể.

- Nha, cơng trinh zây dựng gắn liên với dat đai và những tải sản khácgin liên với nh, cơng tình xây dựng đó, Những tài sản nảy khơng hồn toanJa khơng thé di đời, tuy nhiên, nó mang tính ổn định vả gan lién với đất cao,trường hợp di đồi thì có thé gây ra anh hưỡng lớn tới giá ti tải sản đó

-_ Những tài sản khác gắn lién với đất. Nhóm tài sản nảy thường baogém các loại tải nguyên thiên nhiên khống sản gắn liên với đất như than,dầu khí, vàng bac,... tai thời điểm mới sinh ra, chưa được khai thác va van

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

gin liên với lòng đất, và các loại tai sản khác mang tinh chat gắn lién với đấtvảihoặc sinh ra từ lòng đất.

112. Khái niệm về địa dịch theo các học thuyết thời La Mã cỗ đại

-_ Binh nghila

Quyển dia dịch là một loại dich quyền, được lần đầu ghỉ nhân trong quyđịnh của pháp luật La Mã cỗ dai, được thiết lập nhằm tao sự tiện ích cho việc.khai thác một bat đơng sin nhất đính hoặc có loi ích cho những chủ thể xácđịnh. Cụ thể hơn, từ “địch” trong "quyền dia dich” hay “dich quyển” mang ýnghĩa là phục dich hay dich vụ, theo dé địa dich chỉ viếc một bất đông sinkhông chi dem lại nguồn lợi cho chủ sở hữu của bat động săn đó ma cịn demlại lợi ích cho những bất đông sản xung quanh.

~_ Phân loại

'Về phương thức thực hiện, trong quy định của Luật La Mã cỗ đại, quyền.dia dich được phân biết thảnh hai loại là dia dịch chủ động và dia dịch biđông

Địa dich chủ động la chế định điều chỉnh các quan hệ ma theo đó vi mục.đích khai thác bat động sản của minh, chủ thé được hưởng quyền được phép.thực hiện hoặc yêu cầu chủ thể chiu quyền một số hảnh vi (Vi dụ: đi qua, dẫn.nước qua, ...). Mat khác, địa dich bi động la trường hop người chủ sở hữumảnh đất chịu dia dịch không được thực hiến mét số hành vi nhất đính nhằm.đâm bảo việc khai thác bat động sản của chủ thể hưởng quyển địa dich (Vi

"Về đối tượng áp dung, quyển dia dich trong quy định của Luật La Mã còn.được phân chia thành hai loại 1a quyền dia dich đối vật và quyền dia dich đốinhân Trong đỏ, địa dịch đối vật có thể hiểu la loại quyển dia địch gắn liên vớidụ trổ cửa, trồng cd

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

‘bat động san, theo do, việc chuyển nhượng bất động sản cho chủ thể khác.không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện quyển dia dịch Mat khác, quyền diađịch đối nhân lại gắn lién với một sô chủ thể nhất định được hưởng quyểnkhai thác bat động sản của chủ thé khác.

Tir đây, dưới thời La Mã cỗ đại, ché định dia dich được zác định lả chếđịnh điều chỉnh mối liên hệ giữa hai bất động sin khác nhau thuộc quyển sởhữu của hai chủ sở hữu khác nhau, theo dé thì một bất đông sin phải chiu“phiên luy" nhằm phục vụ bat động sin lúa

Hiện nay, với sự phát triển của các quan hệ xi hội vả theo quan điểm củanhiều quốc gia trên thể giới, quyền dia dich đang có nhiều cách hiểu khácnhau, cụ thé như sau:

113. Khai

quốc gia trên thể giới

Căn cử theo bộ luật dân sự Pháp (“Code civil des Frangais”), "Quyển diadich” được gọi là “Dich quyển" va được định nghĩa tai diéu 637 như sau:

“Une servitude est une charge imposée sur un héritage pour Tusage et luttedi héritage appartenaant à un autre propriétatre” tam dich là “Dich quyểnJa một nghữa vụ đối với một bắt động sản nhằm tạo điều kiện thuận lợi choViệc sit dhing một bắt đông sản thuộc số lu của người khác

"Nhân xét vé quy định về quyên dia dich của bộ luật dân sự Pháp. Theoquan điểm của tác giã, Quy định về "Quyên dia dich” cn cứ theo bộ luật dânsự của Pháp la tương đổi chính xác, tuy nhiên van ton tại Ing trong quy.định, cụ thé tai đây, bô luật dân sự Pháp ân định số lương bat động sin chịu.đĩa dich chi là một là chưa hop lý, bởi lẽ trong thực tiễn áp dung pháp huật, cónhiêu trường hop cân áp dung quyền dia dịch lên nhiễu bat đồng sẵn khácnhau thi mới có thể dim bao việc sử dung, khai thác của chi sở hữu bat đông,

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

sản được hưởng quyền. Co thé thay, việc giới hạn số lương bắt động sản chịu.địa dịch vừa khơng đem lại lợi ích gì, lại tiém an rủi ro rat lớn về việc thựchiện quyển dia dịch không hiệu quả, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đền quyền.và lợi ích của các bến đương sự.

Sau Pháp, có nhiều quốc gia trên thể giới cũng đã để cấp tới Quyển địadich hay Dịch quyền, tuy nhiền lại không quy định trực tiếp định ngiữa củaQuyền dia dich.

Một số ví dụ tiêu biểu:

Căn cử theo Bộ luật dân sự Nhật Bản, Quyền dia dich đã được quy địnhtại điều 280 như sau: “A person entitied to a servihide shall have the right to‘make lands of others avatlable for the benefit of their own lands inaccordance with purposes prescribed in the acts establishing the servitudestạm địch như sau: “Người được iưởng quyén dia dich có quyén sử dung đấtcủa người Rhác nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác bắt động sảncủa mình phù hợp với muc đích qny đmh trong văn bản xác lập về địa dich

Nhân xét vé quy định về quyền địa dich của bộ luật dn sự Nhất Ban: theoquan điểm của tác giã thi tương tư như với Pháp thi quy định tại bô luật dnsự Nhật Ban là tương đi chính xác, tuy nhiên vẫn cịn tơn tai điểm bắt cập ở.việc xác định chủ sở hữu của bất động sản chỉ co thé là người (cá nhân) maloại trừ di trường hợp là tổ chức (pháp nhân) cũng có thé là chủ sở hữu của‘vat động sản bị vay bọc. Do vậy can thiết sửa đổi bd sung về chủ thể hưởng.quyền bao gồm cả cá nhân và pháp nhân

Ngoài ra, Theo B6 luật dân sự Nga, quyển nảy còn được quy định tạidigu 274 như sau: “The owner of the inmaovabis property (the land plot andthe other realty) shail have the right to claim fom the owner of theneighboring land plot and if necessary, also fiom the owner of yet another

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

neighboring land plot (the servitude) be gramted to lim”, tạm dịch la: “Chữsở itu của bắt đông sân (Dat đai hoặc bat động sản khác) trong trường hopcẩn tiết có quyền yêu cầu chủ sở hữu bat đông sản lién ké cắp cho ho quyềnsử đụng han chế bắt động sản liễn kề

Nhận xét về quy định về quyền dia dịch của bộ luật dân sự Nga: theo quan.điểm của tác giả thi tương tư như với Pháp va Nhật thì quy đính tại bộ luậtdân sự Nga là tương đối chính zác, tuy nhiên vẫn còn tổn tại điểm bắt cập ởviệc sắc định đổi tương tác động của quyển nảy bị giới han chỉ bao gồm cácbất động sẵn "liền kể"

114... Khái niệm về địa dich theo quy định của Việt Nam

-_ Những Quy định trước đây

Chế dinh về địa dịch tại Việt Nam được quy định lân đâu tại Hoàng ViệtHồ luật, điều 629, cụ thể như sau: "Địa dich lả một bat đồng sản phải gánh,lâm ích cho bat động sản của người khác. Nếu bat đông sản liên ké khơng làm.ích cho bat động sản hưởng dia dịch thi bat động sin nay gp khó khăn trongviệc khai thác sử dung” Tiếp đến năm 1931, bô luật dân sự Bắc ky có quyđính về quyển dia dịch như sau: “Bia dịch là những sw phién luy buộc vàomột sở nha đất nao, để lợi dung cho một sở nha dat của người chủ khác”, vảvào năm 1972 theo bộ Dân luật Sài Gòn: "Địa dich la dich luy đất trên mộtbất đồng sản dé thuân lợi hay tiên ích cho bat động sản khác thuộc quyền sởhữu của người khác”. Về ban chất thì ngồi việc sử dụng thống nhất thuật ngữthì quy định cũng khá tương đẳng với các quốc gia khác trên thé giới.

Sau nảy vào năm 1995, quy định của pháp luật Việt Nam bắt đâu có sựthay đổi, cụ thé căn cứ theo quy định tại điều 278 Bộ luật dân sự 1905 va điều273 bơ luật dân sự 2005 thì quyển địa dịch theo quan điểm của nha lập pháp

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

“Chui sở hữu nhà, người sử dung đất có quyền sit dung bắt động sản liễni thuộc sỡ Hữu của người khác đỗ bảo đâm các nim cẩu của mình về lỗi a,cấp, thoái nước, cấp khi ga. đường dy tải điện, thông tin liên lạc và các nincâu cẩn thiết Khác một cách hop If, nhưng phải đền bù, nếu khơng có thoả.tna Rhu

Theo đó, ta có thé thay quan điểm lập pháp trước đây tương đối giốngnhau (chỉ có 1 điểm khác biệt duy nhất là 6 bộ luật dn sự 2005, nhà làm luậtđã bd sung thêm “Quyên về cấp khí ga”), nha làm luật có quan điểm tươngđổi giống nhau, đều quy định theo hướng tương tư như theo bộ luật dân sựcủa Nga, Nhất, tức không tiến hành quy đính trực tiếp định ngiấa mà liệt kêcác quyền và ngiĩa vụ có trong quyền dia dich.

i Quy đình hiện hành

Hiện nay, chế định về quyển đổi với bat động sẵn liên kể đang được quy.định tại mục 1 của Chương XIV: "Quyển khác đối với tai sản” với nội dungnhư sau

pike 208 1095‘Bn 273 Bộ it din 2005

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Căn cứ theo quy định tại điều 245 Bộ luật dân sw 2015, Việt Nam cũngkhơng cịn sử dung thuật ngữ "Quyển sử dung hạn chế bat đông sản lién kể"nhằm tránh nhằm lẫn với quyển sử dung đất ma thay bằng thuật ngữ “ Quyên.

đổi với bat động sản liên kể" với phương thức quy định định nghĩa trực tiếp,cụ thể

“Quyền đối với bắt động sản liền ké là quyền được thực hién trên một bắtđông sẵn (got là bắt động sản chin lưỡng quyên) nhằm phục vu cho việc khaithác một bắt đông sẵn khác thuộc quyén sở lu của người khác (got Ta bắtđộng sản hưởng quyên)

12. Hành lang pháp lý đối với quyền địa dịch theo quy định của

pháp luật Việt Nam

Do pháp luật Việt Nam hiện nay không sử dụng thuật ngữ “quyển diadich” ma thay bằng thuật ngữ “Quyển đổi với bất động sản liên kể”, riêng tạimục này, Tác gia xin tam thời sử dụng thuật ngữ “Quyển đối với bắt động sinliển kể" nhằm mục đích miêu tả, làm rõ về khung pháp lý hiện hành của ViệtNam

121. Căncứ xác lập va căn cứ chấm đứt

-_ Căn cứ sắc lập

Căn cứ theo quy định tại điều 246 Bộ luật dân sự 2015 quy định vẻ nhữngcăn cứ xác lập quyển đối với bat đông sản liễn kể, căn cứ theo quy định củapháp luật hiện hành, quyền đổi với bat động sản liên kê có 04 căn cứ zác lậpnhư sau

Thứ nhất, Quyên đỗi với bắt động sản liền kê có thé được xác lập theo diaThể tự nhiền

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

cut , Quyển đối với bat động sản lién kê có thé được xác lập dựa trên.các yếu tơ dia lý, ví dụ như vị trí, dia hình, mơi trường xung quanh của bấtđơng sản Theo đó, trường hợp dia thé tự nhiên của bất đơng sản gây khókhăn cho chủ sở hữu trong hoạt động khai thác bat động săn của mình, cénthiết có sự hỗ trợ, tạo điều kiện của chủ sỡ hữu bat động sản lién kể, chủ sởhữu bat đông gặp khó khăn trong việc khai thác có quyển yêu cầu chủ sở hữu.bất động sẵn liên kể tạo điều kiến cho minh sử dung hạn chế bat động sản liễnkể với mmục đích khai thác bất động sin của mình

‘Vi du: Ơng A có một bat động sản ở một ving núi cao hiểm trỡ, bi vay bocvva không thể khai thác, giao thương với bên ngồi nếu khơng di nhờ qua batđộng sản của Ông B. Vậy trong trường hợp nay, do địa thể tự nhiên, Ơng A cóqun u câu Ơng B dành cho mình một lỗi di chung trên bất động sin củaông B nhằm tạo diéu kiện cho Ông A khai thác bat động sin của mình

Đây là căn cứ mang ý nghĩa đắc biệt quan trong, lâm cơ sé, nội dung chocác căn cứ còn lại. Khác với các căn cứ cịn lại hình thành dựa trên ý chí củacác bên đương sự hoặc bên thứ ba, căn cứ nay hình thênh trên cơ sỡ lả đặcđiểm vật lý của bat động sản, dia thé tự nhiên chính la yếu tổ then chốt để xáclập và chấm dứt quyển đối với bat đông sản liên kể. Bởi lẽ, dia thé tư nhiên.thể hiện rõ nhu câu, tính cân thiết của việc áp dụng quyển đối với bất động.sản liên ké nhằm khai thác, sử dung đất.

Cũng nhờ đó mà dia thé tự nhiền ln là căn cứ được các cơ quan nhànước có thẩm quyển vả các bên đương su dua vào để giải quyết các tranh.chấp có liên quan đến quyển đối với bat động sin liên kể

Thứ hat, Quyền đối với bắt động sẵn liên kề có thé được xác lập theo théaTimfn

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Đúng theo nguyên tắc tôn trọng sự tự do — tự nguyên — théa thuận cia các.đương sự của pháp luật dân sự, nhằm dim bảo tinh linh hoạt, tạo cơ sỡ phápvới bat động,lý cho các bên thuân tiên thöa thuận zác lập, áp dung quyển

sản liên kể. Bộ luật dân sự đã quy định cho phép các đương sự được quyển.thỏa thuận với nhau để xác lập quyên đối với bat động sản liền kể.

Theo đó, chi cằn dm bảo tuân thủ các nguyên tắc chung của luật dân sựvà không tréi với quy định của pháp luật, các bên hoan toàn được tư do théathuận đổi với mọi vân dé của việc xác lập quyển đối với bat đông sản liên kẻ.

Thứ ba, Quyền đối với bắt động sản liền ké có thé được xác lap theo dtchúc

Tương tự với trường hợp xác lập quyển theo thỏa luân, căn cứ xác lậpquyền đổi với bất động sin liên kể theo di chúc cũng dua trên ngun tắc tơntrong ý chí của đương sự. Tuy nhiên, trường hop nay khác với trường hợp záclập quyền theo théa thuận ở chỗ rằng di chúc chi thể hiện y chí đơn phương.của người lập di chúc và chỉ có hiệu lực sau khi người lập di chúc đã qua đời.Theo đó, người được hưởng quyền đối với bat đơng sẵn liễn kể có quyền địnhđoạt lại quyển này như 1 loại tài sản cho người thừa kế của mảnh, từ đó taođiều kiện sử dụng thuân tiên cho họ trong qua trình sử dụng bat đơng sẵn saunay, trénh phát sinh những tranh chấp sau khi chủ sở hữu được hưởng quyển.đổi với bất động sản liên ké qua đời.

Thứ ne Quyén đối với bắt động sản liền kề có thé được xác lập theo quyanh của pháp luật.

Hiện nay, pháp luật có quy định một số trường hợp sẽ chủ động can thiệpđể xác lập quyền đổi với bắt động sản liên kê, cụ thể như sau:

a) Thứ nhất, Quyên đổi với bắt động sản lién kể va nghĩa vụ chấp hành sẽđược chuyển giao cùng với bat động san gắn liên với quyền nảy. Tức trong

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

trường hợp chủ sở hữu bat đồng sản được hưởng quy

liển kế chuyển nhượng bat đông sản nay cho một chủ thể khác thi chủ sở hữu.kế tiếp của bất động sản bi vay boc cũng sẽ được xác lập quyền đối với batđộng sẵn liền kể như chủ sở hữu trước đây. Tương tự với nghĩa vụ chấp hanhđổi với bat động sin

quyền đối với bat động sản liễn ké cũng sé được chuyển nhượng cùng với batđộng sản vay boc}

Quy định nay có ý nghĩa tinh gọn thi tục và han chế phát sinh tranh chấpgiữa các bên đương sự sau khi việc chuyển nhượng bat đông sản điển ra, bởi18 trừ trường hợp chủ sở hữu bất động sin bị vây bọc mua bat động sản vay‘boc thì những sự kiện chuyển nhượng khác van sé duy trì trang thái bị vaybọc. Chính vì lẽ đó, nếu quyền đổi với bat động sản liền kể khơng đượcchuyển nhượng cùng thì chủ sở hữu bất đông sản bị vây bọc sé lại yêu cầu xáclập lai quyền đối với bất động sản liên kẻ với căn cử do dia thể tự nhiên bị vay‘boc. Từ đó gây mắt thời gian, cơng sức của các bên.

'Ð) Thứ hai, căn cứ theo quy định tại khoản 3 điều 254 bộ luật dân sự 2015quy định vẻ việc sác lập quyển đối với bất động săn lién kể trong trường hợpbất động sin bi phân chia. Theo đó, trong quá trinh phân chia bat động sản thicác tiên cn dành 1 lỗi đi cho chi sở hữu bat đơng sin ở phía trong để tránhtình trạng bi vay bọc

©} Sau cũng, nội dung này cũng đóng vai trò phòng hở sự thay đổi của luậttrong tương lai, néu phát sinh những trường hop cân ác lap quyển đổi với batđộng sin liên ké sẽ kip thời được bé sung.

+ Căn cứ chấm đút

'V ban chất, quyền đổi với bất động sin lién kể sẽ phát sinh căn cử chamđứt khi căn cử xác lập quyền này không còn ý nghĩa. Cu thể, căn cứ theo điều

47 Bộ bột dẫn 2015

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

256 Bộ luật dân sự 2015 quy định về những những căn cử chấm dút quyển.đổi với bat động sản liễn kế bao gồm 4 căn cứ như sau:

Thứ nhất, Quyền đối với bắt động sản liền kề có thé bị chấm dứt trongtrường hợp bắt động sản hưởng quyén và bắt động sản chịu hưởng quyềnthuộc quyén sỡ lu của một người.

"Với trường hop nảy, khí bat động sin bị vay boc va bat đông sản vay boccủng thuộc quyền sở hữu của một chủ thé thì về ban chat hai bat đơng sản nay4 nhập lai lm một, theo đó, tỉnh trang bị vây bọc - căn cứ cân thiết để xáclập quyển đối với bat động sản liên kể và cả nhu cầu, tính cắp thiết đều khơng.con. Do vậy, việc châm đứt quyền đối với bắt đông san liên ké la điều hop lý.

Thứ hat, Quyền đối với bắt động sản liễn ke có thé bị chẩm đứt trongtrười ing hop việc sử đụng. khai thắc bắt đông sản Không còn làm phát sinh rimcầu hưởng quyền

Tương tự với căn cứ ở trên, pháp luật hiện hảnh quy định căn cử này vớitinh than để đâm bảo quyên lợi của chủ sở hữu bất động sẵn chịu quyển Tuynhiên, quy định nảy cịn có nhiều điểm mập mở, thiểu chính xác và dé gây.tiểu lâm cho người đọc, cụ thể

Đối với trường hop căn cử xác lap quyển đối với bat động săn liên kể đãkhơng cịn, tuy nhiên chủ sỡ hữu bất động sin bị vay bọc vẫn muốn tiếp tụcsử dụng lỗi di qua/léi thốt nước,... thì có liệu có thé chấm dứt việc thực hiệnquyền đối với bat động sin liên kể nhằm bao vé quyển và lợi ích chính đảngcủa chủ sở hữu bat động sẵn vây bọc hay không?

Tir đây ta nhân thấy được quy định trên là chưa hợp lý, đang tiém an rồi rotất lớn đổi với chủ sở hữu bat đông sản bi vây bọc. Cẩn có biện pháp sửa đổi'bổ sung hợp lý.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

chấm đt quyền đối với bất đồng sẵn liễn kể.đối với

Thứ te Quy động sản liền kê có thé bị chấm chit theo quyinh của luật.

Pháp luật hién hành đang chưa có quy định vẻ trường hop sẽ tiên hảnh chủ.động cham duit quyển đổi với bất đơng sin liên kẻ, tuy nhiên, quy đính nayvẫn là cân thiết nhằm đảm bao vé căn cứ điều chỉnh các quan hệ xã hội liêntục thay đổi trong tương lai va tránh gây zung đột giữa các văn ban pháp luậtvới nhau trong trường hợp tương lai cỏ văn bản khác có quy định liên quanđến nội dung này.

122. - Phạmvihiệulục

"Về phạm vi hiệu lực, béi 1é quyển đổi với bat đông sin liên ké la một loạivật quyển, theo đó, quyền đổi với bat động sẵn lién kể có hiểu lực với mọi cánhân va pháp nhân, theo đó, tat cả mọi cá nhân và pháp nhân có trảch nhiémtơn trọng quyển đối với bat động sản liên kể *

Tuy nhiền, ta cén làm rố rằng điều nảy khơng có nghĩa rằng tất cã các cảnhân vả pháp nhân có quyển thoải mái sử dụng các lối đi qua/léi thốtnước,... được hình thành do quyền đổi với bắt đồng sẵn liên kể, Bởi lế việc sitˆ ăn tao Bầu 347 Bộ hột din a1015

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

hạn: mục dich sử dụng, giới hạn của việc sử dụng và các diéu kiện khác theoquy định của pháp luật, thoả thuận của các bên vả văn ban xác lập quyền đổivới bat đơng sin liễn kể.

‘Theo đó, chỉ những cả nhân và pháp nhân dap ứng đủ điều kiên mới đượcat cả các cá nhân, tổ chức khác cótrách nhiém tơn trọng, khơng được xâm phạm qun nay.

hưởng quyển đối với bất động sản liên kể,

Vi dụ mình hoa

Ơng A là chủ sỡ hữu bat động sản bị vay boc bởi bắt động sản của ơng B.Ơng A đã thoả thuận với ông B về việc mỡ một lỗi đi qua nhằm phục vụ choviệc khai thác, sử dung bat đồng sản của ơng A, theo đó,

Vi du với cá nhân, khi ông A mời bạn bè, người thân qua nhà chơi thinhững cá nhân này có quyển đi qua lối dt chung

Vi dụ với pháp nhân, trường hợp ông A thuê công ty E sửa chữa đường,nước trong nhà, theo đó, cơng ty B cit nhân sự la ông C va ông D tới nha ôngA. Trong trường hop này, ông C và ông D, nhân danh Công ty E thực hiệnnhiệm vụ cũng được quyển di qua lỗi đi chung

123. Nguyên tắc quy định và áp dụng quyền

Căn cứ theo quy đính tai điều 248 bô luật dân sự 2015 quy định vé nguyênén kể, việc áp dung quyền nay trênđược ưu tiên theo théa thuận cia các bên Trưởng hợp các bênkhơng có thỏa thuận hoặc théa thuận áp dụng theo quy định của pháp luật thisẽ phải đăm bao thực hiện theo các nguyên tắc như sau:

tắc thực hiện quyển với bat đông sinthực

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Thứ nhất, việc thực hiện quyén

niu cầu hợp I của việc khai thắc bat động sản hưởng quyền phit hợp với mucdich sử dung của cả bắt đông sản hướng quyền và.

đồng sản chin hưởng

Cụ thể hơn, đây 1a nguyên tắc chung yêu câu các Bén cân tơn trong quyềnvà lợi ich chính đáng của bên cịn lại trong suốt q tình thực hiện quyền đổivới bất động sàn. Theo đó, nguyên tắc này yêu cầu các bên phải tuân thủ cácquy định mục dich sử dung, đặc điểm và yếu td khác của quyển đổi với batđông sản liễn ké đúng đã thod thuận, đăng ký với cơ quan nhà nước có thấmquyền, (ví dụ đổi với quyền vẻ lỗi đi qua thì các Bên cẩn tuân thủ chính xácnhững quy định như. vi trí mỡ lối di, phương thức mỡ lỗi di, chiéu dài, chiêurông của lối đi, mục dich sử dung,...) nhằm không gây ảnh hưởng sâu đến.quyền và lợi ích chính đáng của Bên cén lại

Tuy nhiên, việc quy định điều kiện mang tính chất chung chung như “nhucfu hợp lý” là chưa phù hợp là quá mũ mờ, chưa đủ minh bạch, rõ ring Việcáp dung quyên đổi với bat động sin liền ké đem tới một sự phiển luy rat lớncho chi sở hữu bat đông sản chịu quyển. Do đó, nếu bư qua ý chi của chủ sỡhữu bat động sản chịu quyển để áp dung quyển đối với bat đông sin liên kếnhằm thực hiện các nhu cẩu nâng cao như kinh doanh buôn bán hay di quabằng các phương tiện van ti lớn như xe ô tô,... 1a khơng hop lý, bai nó sẽtây ra thiệt hai quá lớn cho chủ sở hữu bắt động sin chịu quyền.

Tint hat, chủ sở hữit bắt động sản không được lạm dung quyền đối với batđộng sản chịu hướng quyền

Nguyên tắc này mang ý ngiĩa quy định chi tiết của nguyên tắc thứ nhất vềnghĩa vụ đối với chủ sỡ hữu bat đồng sin được hưởng quyển đối với bat đơngsản liên kể. Theo đó, chủ thể được hưởng qun déi với bat động sin liễn kẻ

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

ảnh hưởng đến quyển lợi của chủ sở hữu bat động sản chịu hưởng quyên.Hanh vi lạm dung quyên đối với bat động săn liên kể có thể được hiểu lahành vi sử dung quá mức, vượt quá quyển hạn được cho phép, bao gồm.nhưng không giới han những hảnh vi dưới đây:

~ Sit dụng phân diện tích đất để thực hiện quyền đối với bat động sin énkể si mục đích (Ví du: sử dụng lối di qua nhằm thực hiện các hoạt động kinhdoanh buôn bản, lưu trữ đỗ vat...)

-_ Lắn chiếm phân diện tích đắt để thực hiện quyền đối với bắt đông sintiên kế

Tint ba, chủ số hữm bắt động sản chin hưởng quyền không được thực hiệnhành vi ngăn can hoặc làm cho việc thực hiền quyền đối với bắt động sản“hưởng quyên trỏ nên khó Rhăm.

Tương tự như trên, đây là nguyên tắc quy định chỉ tiết nguyên tắc thứ nhấtvề nghĩa vụ của chủ sở hữu bat động sản chiu hưởng quyền. Theo đó, chủ thécho việc sử dụng và khai thác bat đông sản hưởng quyển của chủ thể đượchưởng quyển đổi với bắt đơng sản liễn kể.

Các hành vi này có thé bao gồm nhưng không giới han các hảnh vi sau: taora rao cân vất lý, gây én ảo, làm gián đoạn hoat đồng kinh doanh hay sinh.hoạt cia bên hưởng quyền, hoặc thực hiện các hành vi trải pháp luật nhằm căn.trở bến kia thực hiện quyền sỡ hữu của mình.

Tom lại, ba nguyên tắc cơ bản vẻ việc áp dung quyền đổi với bất đồng sảnliên kế có ý ngiĩa nhằm dim bảo quyên lợi của cả hai bén chủ sỡ hữu batđông sản liên kể, tao điển kiện cho viếc sử dung va khai thác bat động sin

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

diễn ra một cách hợp lý, hiệu qua, bảo vệ quyển lợi của từng bên, đồng thờiduy tri mơi trường cơng bằng va bình đẳng giữa các bên đương sự.

124. Nộidungquyền

¡i Quyểnvêlỗi đi qua

Căn cứ điều 254 bộ luật dan sư 2015 quy định về quyền về lối đi qua, ta có.ối đi qua đang được quy định.thể hiểu hanh lang pháp lý đối với quyển vẻ

như sau

3) Điển kiện áp dụng quyền

co Thử nhất, quyển vẻ lối di qua chỉ phát sinh trong trường hợp có batđơng sin bi vay bọc bởi một hay nhiễu bắt động sản khác. Sư vây bọc nảyđược thể hiện bởi tinh trang bat đồng sin bi vây boc không có lồi di ra đườngcơng cơng hoặc cỏ nhưng diện tích khơng đáp ứng được nhu cầu đi ra đườngcơng cơng,

© Thi hai, về đặc điểm của lối di qua: Léi đi qua nay can dim bảonguyên tắc hop lý và thuận tiên, it gây phiên ha cho các bên. Điển nay sẽđược căn cứ trên các tiêu chi sau: (i) Đặc điểm cụ thể của địa điểm, (ii) Loiích của bat đông sản bị vây bọc, va (ii) Mức thiết hai của bat động sin mỡ lỗiđi qua.

Co thể thấy ring tại đây, pháp luật hiện hành đang quy định theo hướngtương đối chung chung, làm khung nguyên tắc cho các bên tiến hành thoảthuận mỡ lỗi di qua

+b) Nội dung quyên: Chủ sỡ hữu bắt đồng sin bi vây bọc có quyền yêu cầu.chủ sở hữu bắt động sản vây bọc bắt động sin bi vây bọc bat động sin của.minh mảnh mỡ cho mình một lỗi di hop lý trên bat động sin của họ

©) Đề" bù: Chủ sở hữu bất đông sản bị vây bọc khi yêu câu chủ sở hữu batđông sản vay bọc mỡ lỗi di có nghĩa vụ đến bù cho chủ sở hữu bat động vây

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

luật cĩ quy định khác (Trường hợp dành lối đi cẩn thiết khi một bat động sản.được chia thảnh nhiễu phẫn cho các chữ sở hữu)

Theo đỏ, về mức đền bù sẽ cĩ 02 hướng ác định như sau:Thứ nhất, các tên tiên hành tự thộ thuận về mức đền bù.

‘Thi hai, cơ quan nha nước cĩ thẩm quyền sẽ căn cử theo quy định củapháp luật hiện hành để xác định mức dén bù.

Hiện nay, tuy pháp luật hiện hành vẫn chưa cĩ quy định cụ thể về việc apdụng mức đến bù khi thực hiện quyển vẻ lối di qua, do đĩ cơ quan nhà nướccĩ thẩm quyên cén định giá bắt động sản dựa trên một trong hai hệ thơng giáđất là hệ thơng giá dat thi trường và hệ thơng giá đất theo quy định của pháp.Tuất

Căn cử theo quy định tại khoản 2 điều 114 luật dét dai 2013 quy định vẻmục đích sử dụng của hệ thống gia dat theo luật định thì hệ thống này hiệnnay chủ yếu được sử dụng để xác định giá đất khi thực hiện các quyền vanghĩa vụ với nha nước, bao gồm"

a. Tính tiền sử dung đất khi Nhà nước cơng nhân quyền sử dụng đất ở củahộ gia đính, cá nhân đối với phan diện tích trong hạn mức, cho phép chuyển.mục dich sử dụng đất từ đất nơng nghiệp, đắt phi nơng nghiệp khơng phải lảđất ỡ sang đất ở đổi với phản diện tích trong hạn mức giao đất ở cho hộ giađính, cá nhân,

'°b. Tinh thuế sử dụng đất,

c. Tinh phí vả lệ phí trong quản lý, sử dụng đất dai;

dd. Tính tiên xử phat vi pham hành chính trong lính vực đất đai,

e_ Tính tiên bơi thường cho Nha nước khi gây thiệt hại trong quản lý vàsử dụng đất đai;

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

£ Tinh gia trị quyển sit dụng đất để trả cho người tự nguyên trả lại đấtcho Nha nước đối với trường hợp đất trả lại 1a đất Nhà nước giao đất có thutiên sử dụng dat, cơng nhân quyển sử dụng đất có thu tiền sử dung đất, datthuê trả tiễn thuê đắt mét lẫn cho cã théi gian thuê.

© Theo đó hệ thơng giá đất luật đính theo quy định của luật dat dai 2013không được sử dung để đính giá đất trong trường hợp nay. Từ đó, cơ quan nhanước có thẩm quyển can sử dụng hệ thơng gia theo thị trường để định gia làm.căn cử để tinh mức đền bit khi áp dụng quyền đối với bat động sẵn liên kế.

ii. Quyến mắc dây tải điện, thông tin liên lạc

Căn cứ điều 255 Bộ luật din sự 2015 quy định về quyền mắc dây tải điện,thông tin liên lạc, ta có thể hiểu hành lang pháp lý đối với quyền mắc day tảiđiên, thông tin liên lac đang được quy định như sau:

3) Điễu kiện áp dung: Cùng với sự phát triển manh mé của nên kinh tế, hệthống công nghệ, nhu cầu sử dung điện và các hệ thống liên lạc đã trỡ thànhnhu cầu tất yếu của người dân Do vay, điều kiện duy nhất đổi với việc ápdụng quyên này là

'Việc lắp đặt cân được thực hiện 1 cách hợp lý, hạn chế gây phiên ha, đảm.‘bao an toàn va thuận tiên cho các chủ sé hữu bat động sin chịu quyền

Ð) Nội dung quyển Chủ sé hữu bat đơng sản có quyển mắc đường dây taiđiện, thông tin liên lạc quả bat đông sản của chủ sở hữu khác một cách hợp lývvà đầm bao an toàn va thuận tiện cho các chủ sở hữu đó.

©) Đề" bù: Do đặc trưng của quyển nay là đi đường dây qua vùng trời trên‘vat động sản dẫn đến mức độ gây phién ha va ảnh hưởng xảu đối với những.chủ sở hữu bất động sản chịu quyền là không lớn. Vậy nên pháp luật không ânđịnh ngiấa vu dén bù đối với quyên này mã chỉ quy định về việc béi thườngtrong trường hợp gây thiệt hại

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Bộ luật dân sự năm 2015 quy định vềquyền cấp, thốt nước, ta có thể hiểu hành lang pháp lý đối với quyển vẻ cấp,thoát nước đang được quy định như sau:

Căn cử theo quy định tại điều 2

a) Điểu kiên áp dung. Do địa thé tự nhiền mà việc cấp, thoát nước củamột bat động sẵn bất buộc phải thực hiện qua một bắt động sin khác

) Nội dung quyền: Chủ sở hữu bat đồng sản có nước chảy qua có ngiãa‘vu dành một lối cấp, thốt nước thích hợp cho chủ sỡ hữu bat động sản có nhucầu và khơng được căn trở hay ngăn chăn dòng chy.

c) Dén bù: Khác với các quyển đổi với bat động san liên ké khác, luậtđang quy định theo hướng chủ sở hữu bat động sin có nước chảy qua mặcnhiên có trách nhiệm dành lối cấp, thốt nước cho chủ sở hữu bat đơng sẵn cónhu cầu. Thêm nữa, nha làm luật cũng xac định rằng việc để danh một lồi cap,thốt nước khơng gây ảnh hưởng đáng kể đối với hoạt động khai thác của chủ.sở hữu đối với bat đơng sản có nước chảy qua. Do vậy, luật không quy địnhngiữa vụ đến bi bất buộc đối với quyển nay và chỉ quy định vẻ việc bơithường trong trường hợp có thiệt hại không do nước tự nhiên chảy từ vi ticao xuống thấp gây ra

iv. Quyển về tưới nước, tưới tiêu trong canh tac

Căn cứ theo quy định tai điều 253 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định véquyển tưới nước, tưới tiêu trong canh tác, ta có thể hiểu hảnh lang pháp ly đổi‘voi quyên về cấp, thoát nước đang được quy định như sau:

a) Diu kiện áp dụng: Do đây 1a quyển phục vu cho hoạt đồng nông,nghiệp, do vây vẻ đối tương được hưởng quyển bị giới hạn chỉ dảnh chonhững người có quyển sử dụng đất canh tac. Ngồi ra, nhà làm luật khơng

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

tiến hành quy định cụ thể về điều kiện áp dụng đổi với quyển nảy ma chỉđừng lai ở quy định mang tính chất định tính vé đặc điểm của lỗi dẫn nướccần phải "thích hợp va thuận tiên cho việc tưới tiêu”

Ð) Nội dung quyền: Người có quyền sử dung đất canh tác khi có nhu cầu.về tưới tiêu trong canh tác có quyển yêu cầu những người sử dung đất xung.quanh để cho minh một lối dẫn nước thích hợp để đâm bảo thuận tiện choviệc tưới tiêu

©) Đền bù: Tương tự như đối với các quyển vẻ cấp, thoát nước và quyềnvẻ mắc dây tải điện thì đối với quyển về tưới nước, tưới tiêu trong canh táccũng không đặt nghĩa vu đến bù bất buộc đổi với người có quyên yêu câu machi đặt ra nghĩa vụ bồi thường trong trường hợp gây ra thiệt hại.

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Qua những phân tích ở trên, luận văn đã lâm rổ van để lý luận của quyểnđịa dịch từ pháp luật La Mã cỗ đại, nguồn gốc của chế định nảy, vả các quốcgia khác trên thé giới. Từ đó so sinh với quy định hiện hành của pháp luật"Việt Nam nhằm chỉ ra những vẫn dé trong quy định của pháp luật Viết Namđổi với chế định về địa dịch

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

CHƯƠNG 2: NHỮNG VANDE VE LÝ LUẬN VẢ THỰCTIEN ÁP DUNG CHE ĐỊNH PIA DỊCH TẠI VIET NAM

2.1. _ Những van đềvề lý luận đối với chế định có

dịch tại Việt Nam.

Trong quả trình nghiên cửu, tác giã nhận ra rằng. inh “Quyền đổi vớibất động sẵn liên kể" - chế định hiện đang được sử dụng nhằm mục đích thaythé chế định về quyền dia dich, đã bộc 16 khơng ít lỗ hồng, thiéu sót về mặt lyluận so với chế định quyên dia dich, cụ thé bao gồm:

211. Bấtcậpvềtêngọi

Trong mọi ngữ cảnh, từ “lién kể” nhẫn manh vào sự tiếp giáp, liên kếthoặc liên tiếp giữa các đối tượng, sự việc, thời gian hoặc khơng gian makhơng có sự ngất quãng hay chia cắt. Trường hợp được sử dung trong méiquan hệ không gian, từ "liên kể" được sử dụng để miêu tả múi liên kết giữa.hai đổi tượng trong không gian nằm cạnh nhau mà không cỏ bat kỳ khoảngkhơng hay chướng ngại vật nằm giữa chúng Ví du, hai ngôi nhà liên kể nhauđể chi hai ngôi nha có chung tường hoặc tường của chúng nằm sắt nhau vakhơng có khoảng khơng nào nắm giữa

Theo đó, thuật ngữ “Bắt động sẵn liên kể" có thi là để miêu ta hai batđộng sản nằm sát nhau, khơng có bat kỳ vật thể nào như một bắt động sankhác, khoảng không,... nằm giữa ngăn cách hai bắt đồng sin này.

“Xét tới tính chất và thực tiễn ap dụng pháp luật đối với “Qun đối với bắtđơng sẵn liên ké” thì việc sử dung thuật ngữ bất đông sẵn liên kể ở đây làkhơng chính xác, béi lẽ trong nhiều trường hợp phát sinh trên thực tiễn thinhiễu chủ sở hữu bắt đông sản "không liên kể" với bất động sin của chủ thểthưởng quyền nhưng van phải “chịu hưởng quyên”.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

‘Vi dụ tiêu biểu ở đây có thể lây trường hợp một bat động sản bi vây bọc.bi nhiều lớp bat động sẵn cia nhiễu chủ sở hữu khác nhau, việc mỡ lồi đi raphải được thực hiện di qua hai hay nhiễu bat đông sản vây bọc. Vay ở trường‘hop nay, quyền nảy đã tác động lên những bat động sản không lién kể với batđộng sản bi vay bọc.

Chính vì 1é đó, việc đặt tên nhóm quyền nay là “Quyển đối với bat động,sản liên kế" là chưa hợp lý và dé gây hiểu nhằm đổi với người doc.

212. Bat cập trong việc xác định chủ thể

Căn cứ theo quy định tại điều 245 bộ luật dân sư 2015 quy định vẻ khái niệmcủa quyển đổi với bắt động sản liên ké thì về mất lý luân, khái niệm luật địnhđổi với quyển đổi với bắt đông sản liên kể đang xác định chủ thể hưởngquyền khơng chính sác

Căn cử theo quy định tai điều 1 bơ luật dân sự 2015, ta có thé xác định chủ.thể của quan hê pháp luật dân sự bao gồm 2 loại là

- Cả nhân: Ca nhân có thé la cơng dân, người nước ngồi, người khơngquốc tịch

- Pháp nhân: Pháp nhân là một tổ chức được công nhân khí đáp ứng đẩyđũ các điều kiện theo quy đính của pháp luật, bao gồm: (i) Được thênh lậptheo quy định cia luật, đi) Có cơ câu tổ chức, (ii) Có tài sản độc lập và cókhả năng tự chíu trách nhiém bằng tải sin của mình, (iv) Có khả năng tư nhân.danh bản thân tham gia các quan hệ pháp luật một cach độc lập.

Từ căn cứ như trên, ta có thể dé dang nhận thấy rang đổi tượng có khảnăng thụ hưởng quyển hay chíu hưởng quyển chỉ có thể lé cả nhân hoặc phápnhân (tức chủ thể của quan hệ pháp luật dân su).

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Đối chiếu sang quy định vẻ quyền đối với bat động sẵn liên kể, ở đây, nhàlâm luật đang quy định bat động sản được sác định là đối tượng chịu hưởngquyén/ đối tượng hưởng quyển Đây la mét nội dung sai vẻ bản chất, bởi lế‘vat động sản không phải lả một chủ thé, khơng thé có năng lực pháp luật đân.sự và năng lực hanh vi dân sự để “hưởng quyền” (yêu cầu một chủ thể khácthực hiện một hay nhiều nghĩa vụ để phục vu cho quyển và lợi ích của mình)hay “chiu hưởng quyền” (thực hiện một hay nhiều nghĩa vụ để phục vụ choquyền va lợi ich của một chủ thể khác).

© Do vậy, việc quy định “bat động sản chịu hưởng quyền" và “bat độngsản hưỡng quyển" theo quy định của bé luật dén sự hiên hành là khơng có cơsở và khơng chính sác

213. Bat cập trong việc ấn định số Inong bất động sản chịu tác

động của quyền.

Điều 245 bộ luật dân sự 2015 đã quy định ấn định rổ rằng. “Quyển đôi vớibất động sản lién kể là quyển được thực hiện trên một bất đông sin”. Vayngay tai đây, nhà làm luật đã ấn định về nghĩa vu thực hiện quyển nay chỉđược áp dụng đối với chủ sỡ hữu của một bắt động sin duy nhất

Quy định nay là chưa hop lý, bối lế căn cứ theo thực tiễn áp dung phápuật, đối với nhiêu trường hợp, việc thực hiến quyền đối với bắt đông sin liênkể trên thực tiễn can áp dụng trên nhiễu bat đông sản để dim bao cho việcthực hiện quyển và hoạt đông khai thác bat đơng sin của bên có quyển ucầu. Việc ấn đính số lương bắt động sẵn chịu tác đơng của quyền nảy cịn córủi ro về mặt pháp lý cao

‘Vi dụ, trường hợp chủ sở hữu bắt động sin bi vây bọc yêu câu các chủ séhữu bat động sản vay bọc mở một lỗi di hợp lý để có thể thực hiện hoạt động.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

thiểu là hai bất động sản khác nhau Lợi dụng việc luât có quy định rằngquyền về lối di qua thuộc nhóm quyền đối với bắt động sản liền kể được pháp.luật quy định ring chỉ có thé tác động lên một bat đông sản lién kể với tấtđông sin bị vây bọc, một trong hai chủ sở hữu bat động sin bi tác động khôngđẳng y vẻ việc mỡ lỗi di cho bat đơng sản bị vây boc. Từ đó, việc thực hiệnquyển đối với bat động san liên kê, ở đây mở lôi di qua duy nhất một bat động,sản liễn kẻ không đạt được mục tiêu la phá giải trang thái bị vay bọc, theo đó,chủ sở hữu bat động sản nay van không thể tiền hành khai thác bắt động sancủa mình

Ngồi ra, việc ấn đính chỉ số lượng chỉ một bất động sẵn bi tác động bởiquyển nay có mầu thuẫn với các quy định cịn lại của luật, cụ thể là ở cácquyền cụ thể thuộc chế định nay, bao gồm:

~_ Đối với quyén tưới nước, tiêu nước trong canh tác. "Người có quyển sửdung đất canh tác khi có nhu cẩu về tưới nước, tiêu nước, có quyển yêu cầu.“những” người sử dụng đất xung quanh”.

~ Đối với quyén mắc đường day tãi điện , thông tin liên lạc qua bat độngsản khác. “Chủ sở hữu bat động sản có quyên mắc đường dây tải điện, thông,tin liên lạc qua bắt động sản của "các" chủ sở hữu khác một cách hợp ly”

> Theo đó một lan nữa nhân mạnh số lượng chủ sở hữu bat động sản chịu.tác động của quyển nay có thé là nhiêu chủ thể, đông thời sô lượng bat động.sản chiu tác đơng cũng có thể la nhiễu bat đơng sản khác nhau.

v._ Quy định điễn giải có phan khó hiểu cho người doc

Điều 245 bộ luật dân sư 2015 đang sử dung hai cum từ không thể xác định.là "bất động sin khác” va "người khác"

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Tir “khác” trong tiếng Viết được sử dụng như một tinh từ để chỉ sự khácbiết giữa các đổi tương, hiên tương, ý kiến, hộc mối quan hé hoặc để phân.biệt hoặc xác dinh một đổi tương khơng phải la đối tương được sắc định trước.đĩ

'Vậy dé cum từ “bat đơng sản khác” và “người khác" cĩ nghĩa thi ta cầnxác định được đối tương "bắt đơng sin” vả "ngựđược để cập trước đĩ làđơi tượng nào

Đối chiếu theo quy định tại bộ luật dân sự hiện hảnh, ta cĩ thé thấy.

a) Đối với đổi tượng “bat động sản”: Tại điều 245 bộ luật dân sự 2015,nhà làm luật cĩ nhắc đến đối tương này, nhưng hồn tồn khơng miêu ta bắtkỹ tinh chất nào của đổi tượng này, Từ đĩ dln đến vấn dé: Đối tượng "tấtđơng sản” tuy cĩ được nhắc đến trước đĩ, nhưng lai hồn toản khơng thể xác.định là đổi tượng nào, từ đĩ kéo theo đối tượng “bat động sản khác” ở phía.sau cứng khơng thể xac định được là đối tượng nao. Theo đĩ cũng dẫn đếnhậu quả rằng việc đất tên “tất đơng săn chịu hưỡng quyền” và “bat động sản.hưởng quyển" là khơng cĩ ý ngiãa, bai lẽ đây là các đổi tượng khơng thể zácđịnh và chưa được phân biệt với nhau.

9) Đối với đối tượng “người khác": Dé thấy tại điều 245 bơ luật dân sw2015, nha lâm luật hồn tồn chưa để cập đến bat kỳ chủ thể nảo, theo đĩ chữthể “người khác” nay cứng khơng thể xác định được la chủ thé nao. Ngoai ra,việc diễn giải chủ sở hữu bat động sin giới hạn chỉ cĩ thể là người, tức cánhân trong quy đính về chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự. Căn cứ theo quyđịnh của pháp luật hiện hành thi pháp nhân cũng cĩ thể là chủ sỡ hữu batđơng sin. Do vay, việc giới hạn về chủ thể của quyền nay chỉ cĩ thé là cảnhân là khơng hợp lý, khơng chính xác với thực tiễn thí hành pháp luật.