quy định về phòng chống tham nhũng và thực tiễn áp dụng tại địa bàn tỉnh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (526.69 KB, 25 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ – LUẬT

KHOA LUẬT

------

Đơn vị kiến tập:

QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ PHÒNG, CHỐNG THAMNHŨNG VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI ĐỊA BÀN TỈNH ĐĂK NÔNG

Năm học: 2021 - 2022

Giảng viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện Lớp

Mã số sinh viên

: TS. Lê Nguyễn Gia Thiện : Nguyễn Phạm Đoàn Lê : K20503C

: K205030819

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bài báo cáo kiến tập trên, em đã nhận được sự định hướng, hỗ trợ, rất lớn từ thầy, cô giảng viên khoa Luật trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, bên cạnh đó là sự giúp đỡ ở đơn vị kiến tập tại địa phương – Cơ quan Thanh tra tỉnh Đăk Nông.

Em xin dành lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy Lê Nguyễn Gia Thiện - Cố vấn học tập lớp K20503C đã luôn hỗ trợ, giải đáp thắc mắc và cung cấp những thông tin, kiến thức cần thiết trong suốt thời gian thực hiện đề tài báo cáo. Cùng với đó, em xin gửi lời cảm ơn đến Ban Chủ nhiệm Khoa, Q thầy cơ trong Khoa vì đã định hướng và tạo điều kiện giới thiệu tới các đơn vị kiến tập.

Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến cô Phạm Thị Trà My – Chánh Thanh tra tỉnh Đăk Nơng vì đã tạo điều kiện, giúp đỡ em trong q trình kiến tập và hồn thành báo cáo kiến tập.

Em xin chân thành cảm ơn!

Thủ Đức, ngày 20 tháng 07 năm 2021 Sinh viên thực hiện

Nguyễn Phạm Đoàn Lê

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

3.1. Phương pháp nghiên cứu cơ sở lý thuyết ... 3

3.2. Phương pháp thu thập số liệu ... 3

2.1. Quy định của pháp luật Việt Nam về tham nhũng và phòng, chống tham nhũng ... 9

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

2.1.1 Những vấn đề chung về tham nhũng ... 9

2.1.1.1 Khái niệm và đặc trưng của tham nhũng ... 9

2.1.1.2. Các hành vi tham nhũng theo quy định của pháp luật ... 10

2.1.2. Những vấn đề chung về phòng, chống tham nhũng ... 10

2.1.2.1. Khái niệm phòng, chống tham nhũng ... 10

2.1.2.2 Quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng ... 10

2.2. Thực tiễn áp dụng cơng tác phịng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh Đăk Nông ... 14

2.2.1. Kết quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng trong phạm vi trách nhiệm của địa phương. ... 14

2.2.2. Kết quả thực hiện các biện pháp phòng, ngừa tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. ... 14

2.2.3. Kết quả phát hiện, xử lý tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị ... 15

2.3. Đánh giá và kiến nghị cá nhân về thực tiễn áp dụng, kết quả đạt được trong cơng tác phịng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh Đăk Nông. ... 16

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

PHẦN MỞ ĐẦU

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Sinh thời, Hồ Chủ Tịch từng nói “Tham ơ là hành động xấu xa nhất của con

người, là xâm phạm đến lợi ích chung của nhân dân, tức là kẻ địch của nhân dân”.

Trong sự phát triển của xã hội hiện đại ngày nay, cùng với sự hoàn thiện của bộ máy nhà nước, hệ thống pháp luật thì một trong những vấn đề ln được ưu tiên và quan tâm của Đảng, nhà nước và nhân dân chính là phịng, chống tệ nạn tham ơ, tham nhũng, bịn rút của cơng, bởi lẽ, đáng lí ra, những nguồn lực được tích góp từ mồ hơi, cơng sức của nhân dân ấy phải được dùng để phục vụ cho nhân dân, đất nước, phải được dùng để kiến tạo một Việt Nam mạnh mẽ đi trên con đường Chủ nghĩa xã hội, thì nay lại rơi vào tay của một số bộ phận, cá thể sử dụng nguồn lực ấy nhằm phục vụ lợi ích, nhu cầu của bản thân.

Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, cơ quan Thanh tra tỉnh có vai trò, chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật, từ đó, có thể thấy rằng, cơ quan Thanh tra tỉnh là một mắt xích quan trọng, góp phần to lớn trong cơng tác phịng, chống tham nhũng.

Với vị thế là một thành phố trẻ, một tỉnh đang phát triển với điều kiện vật chất và trình độ dân trí cịn nhiều khó khăn và hạn chế, vai trò của pháp luật trong việc phát triển kinh tế, xã hội là vô cùng to lớn, đặc biệt, để thuận lợi đi trên con đường phát triển, điều quan trọng là phải loại bỏ những tiêu cực, tệ nạn làm ảnh hưởng, kìm hãm sự phát triển của tỉnh mà một trong số đó là Tệ nạn tham ơ, tham nhũng.

Chính vì những lí do trên, với vai trò là một sinh viên chuyên ngành Luật Dân sự, em mong muốn được tìm hiểu những quy định của pháp luật, đặc biệt là hoạt động, phương pháp mà cơ quan Thanh tra Tỉnh Đăk Nông thực hiện nhằm phịng, chống tham nhũng, từ đó đưa ra một số nhận định, đánh giá kiến nghị, với hy vọng rằng sẽ là một hạt nhân đóng góp vào sự nghiệp phát triển, đẩy lùi tệ nạn của địa phương, em đã chọn kiến tập tại cơ quan Thanh tra Tỉnh Đăk Nơng và từ đó lựa

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

chọn đề tài: “Quy Định Của Pháp Luật Việt Nam Về Phòng, Chống Tham

Nhũng Và Thực Tiễn Áp Dụng Tại Địa Bàn Tỉnh Đăk Nông”.

Bài báo cáo được xây dựng bằng kiến thức và tìm hiểu của bản thân, vì vậy khơng tránh khỏi những thiếu sót, em hy vọng nhận được sự hỗ trợ, góp ý của thầy, cơ nhằm hoàn thiện hơn bản báo cáo kiến tập trên.

2. MỤC TIÊU KIẾN TẬP

Lại mượn một câu nói truyền cảm hứng của Hồ Chủ Tịch, “Học phải đi đôi với

hành. Học mà khơng hành thì học vơ ích, hành mà khơng học thì hành khơng trơi chảy”. Với lượng kiến thức nền tảng được trui rèn, tích luỹ qua hai năm học, việc

được thực hiện hoạt động kiến tập chính là cơ hội to lớn để em có thể vận dụng, áp dụng kiến thức mình có được vào thực tế, từ đó rút ra được kinh nghiệm, bài học, sự khác nhau tương quan giữa lí thuyết và thực tế.

Bên cạnh việc được có cơ hội trải nghiệm, cọ xát, áp dụng kiến thức vào thực tiễn, trong hoạt động kiến tập lần này, em đặt cho bản thân mục tiêu nắm và làm quen với bộ máy hoạt động của cơ quan Thanh tra Tỉnh Đăk Nơng nói riêng và bộ máy hoạt động của các cơ quan nhà nước nói chung, bởi, việc nắm được cấu trúc bộ máy của một cơ quan hay cách thức mà cơ quan đó hoạt động sẽ giúp bản thân em dễ dàng hơn trong việc giải quyết các vấn đề pháp luật có liên quan, cũng như làm quen với môi trường làm việc mà bản thân mình mong muốn được cống hiến và thử sức sau này.

3. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN

3.1. Phương pháp nghiên cứu cơ sở lý thuyết

Thu thập nguồn thông tin từ các văn bản quy phạm pháp luật, tài liệu, sách, báo và các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến việc kiến tập, từ đó bổ trợ cho việc xây dựng và hoàn thiện nội dung báo cáo kiến tập.

3.2. Phương pháp thu thập số liệu

Thu thập thông tin, số liệu từ các báo cáo kết quả quý, 6 tháng đầu năm 2022, các tài liệu có liên quan đến đề tài kiến tập.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

3.3. Phương pháp khảo sát thực tế

Qua những hoạt động kiến tập thực tế tại cơ quan Thanh tra Tỉnh Đăk Nông, từ đó thu thập dữ liệu, các vấn đề thực tế xảy ra tại cơ quan kiến tập, lấy đó làm nguồn dữ liệu, chất viết bài để xây dựng bản báo cáo kiến tập hoàn thiện và đầy đủ nội dung.

3.4. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu

Từ những thông tin, kiến thức thu thập được,tiến hành phân tích đánh giá tổng hợp, kết hợp với hệ thống hóa để có một cái nhìn tổng quan về đề tài nghiên cứu, liên kết và thống nhất toàn bộ các yếu tố thành một kết luận hoàn thiện, đưa ra các yếu tố bất cập và hướng giải quyết của vấn đề nghiên cứu.

4. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM KIẾN TẬP

- Thời gian bắt đầu: 20/6/2022 - Thời gian hoàn thành: 20/7/2022

- Địa điểm kiến tập: Cơ quan Thanh tra tỉnh Đăk Nông

- Hiểu được hệ thống, tổ chức nhân sự của một cơ quan nhà nước

- Rèn luyện được một số kỹ năng văn phòng chuyên dụng như Microsoft Word, Microsoft Excel.

- Hiểu được cơng tác phịng, chống tham nhũng tại địa bàn Tỉnh Đăk Nông.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

PHẦN 1. TỔNG QUAN VỀ TỈNH ĐĂK NÔNG VÀ CƠ QUAN THANH TRA TỈNH ĐĂK NÔNG.

1.1. Giới thiệu chung về tỉnh Đăk Nông.

1.1.1. Vị trí địa lý

Tỉnh Đăk Nơng được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm 2004, trên nền tảng tách ra từ 6 huyện ở phía Nam tỉnh Đăk Lăk. Tồn tỉnh có 1 thành phố và 7 huyện trực thuộc với tổng diện tích 6.509,27 km².

Tỉnh Đăk Nơng có vị trí địa lý:

- Phía bắc và đơng bắc giáp tỉnh Đắk Lắk. - Phía đơng và đơng Nam giáp tỉnh Lâm Đồng. - Phía nam giáp tỉnh Bình Phước.

- Phía tây giáp Campuchia.

Là tỉnh miền núi có độ cao dao động từ 600 – 700 mét, địa hình chạy dài và thấp dần từ đơng sang tây có sự xen kẽ giữa cao nguyên rộng lớn với các dải đồng bằng thấp trũng, chính vì cấu trúc địa hình trên mà chế độ khí hậu của tỉnh Đăk Nơng mang đặc điểm chung của kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo.

1.1.2. Thành tựu đạt được

Với những định hướng và chính sách đúng đắn của cấp lãnh đạo, cùng với đó là sự đồng lịng, nỗ lực của tồn thể người dân địa bàn tỉnh Đăk Nơng, trong 6 tháng đầu năm 2022, dù phải đối đầu với tình hình dịch bệnh căng thẳng, nhưng Tỉnh Đăk Nơng đã đạt được những thành tựu nhất định về kinh tế, xã hội, cụ thể:

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

- Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thực hiện 1.936 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2021.

- Giáo dục: Đã công nhận mới 09 trường học đạt chuẩn quốc gia.

- Văn hóa: Tỷ lệ xã đạt chuẩn văn hóa nơng thơn mới; phường, thị trấn văn minh đô thị đạt 60,56%1

Qua những số liệu trên, ta có một cái nhìn rõ nét hơn về sự phát triển và thành tựu đạt được của tỉnh Đăk Nông sáu tháng đầu năm 2022.

1.2. Tổng quan về Cơ quan Thanh tra Tỉnh Đắk Nơng

1.2.1. Vị trí và chức năng

Cơ quan Thanh tra tỉnh Đăk Nông là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Đăk Nơng, có chức năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh Đăk Nông quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.

Cơ quan Thanh tra tỉnh Đăk Nông chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Ủy ban nhân dân tỉnh Đăk Nông mà trực tiếp là Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đăk Nông; đồng thời chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về tổ chức, nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ.

Thanh tra tỉnh Đăk Nơng có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng, trụ sở đặt tại thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nơng.

Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, quốc phịng an ninh 6 tháng đầu năm và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2022 tỉnh Đăk Nông.

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

1.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn

Thanh tra Tỉnh Đăk Nơng có nhiệm vụ và quyền hạn như sau:

Trình Uỷ ban nhân dân tỉnh các dự thảo, chỉ thị, và các văn bản khác thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh về lĩnh vực thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng; các chương trình, đề án, biện pháp tổ chức thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước được giao.

Trình Chủ tịch Uỷ Ban nhân dân tỉnh dự thảo kế hoạch thanh tra hàng năm, dự thảo quyết định thành lập, sáp nhập, chia tách, giải thể các đơn vị thuộc Thanh tra tỉnh và các chương trình, kế hoạch khác theo quy định của pháp luật.

Tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chương trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng.

Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra công tác tổ chức, nghiệp vụ thanh tra hành chính, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với Thanh tra huyện, thị xã, thành phố, Thanh tra các sở.

Về thanh tra: Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra các vấn đề như: việc thực

hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố, của cơ quan chun mơn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, tính chính xác, hợp pháp các kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra, quyết định thanh tra lại vụ việc đã được Giám đốc sở kết luận nhưng phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật,..

Về giải quyết khiếu nại, tố cáo: Tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo; giải

quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật, hướng dẫn Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố, thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố, xác minh, xem xét, kết luận việc giải quyết tố cáo mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố, Giám đốc sở đã giải quyết nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật,….

Đặc biệt, liên quan đến đề tài báo cáo kiến tập chính là nhiệm vụ và quyền hạn về phòng, chống tham nhũng: Thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật

Downloaded by Vu Vu ()

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

về phòng, chống tham nhũng, phối hợp với cơ quan Kiểm toán nhà nước, cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong việc phát hiện hành vi tham nhũng, xử lý người có hành vi tham nhũng; tổng hợp kết quả kê khai, công khai, xác minh, kết luận, xử lý vi phạm về minh bạch tài sản, thu nhập trong phạm vi địa phương mình, kiểm tra, giám sát nội bộ nhằm ngăn chặn hành vi tham nhũng trong hoạt động thanh tra…..2

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

PHẦN 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG

2.1. Quy định của pháp luật Việt Nam về tham nhũng và phòng, chống tham nhũng

2.1.1 Những vấn đề chung về tham nhũng

2.1.1.1 Khái niệm và đặc trưng của tham nhũng

Tham nhũng là một vấn đề nan giải, gây nhức nhối cho biết bao thế hệ, thời kỳ của đất nước, đến giai đoạn hiện nay, tham nhũng được biến tướng với nhiều hình thức đa dạng và tinh vi, diễn ra ở mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, theo định nghĩa từ quy định của pháp luật : “Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi.”4 Người có chức vụ, quyền hạn được giới hạn ở những người trong khu vực nhà nước bao gồm các đơn vị, tổ chức, cơ quan.. có sử dụng ngân sách, vốn, tài sản của nhà nước.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, ta có thể xác định một số đặc trưng cơ bản của tham nhũng như sau:

Đầu tiên chính là việc chủ thể tham gia là những người có chức vụ, quyền hạn,

cụ thể hơn được quy định tại khoản 2, Điều 3, Luật phòng, chống tham nhũng năm 2018.

Thứ hai, chủ thể tham nhũng lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao như

phương tiện để trao đổi, đem lại lợi ích.

Thứ ba, mục đích của hành vi tham nhũng là vụ lợi, có nghĩa là chủ thể tham

nhũng cố ý dùng quyền hạn, chức vụ của mình để đạt được lợi ích, như vậy, ngay cả khi chưa đạt được lợi ích thì chủ thể tham nhũng vẫn có thể bị xử lý về hành vi

của mình.

Luật phịng, chống tham nhũng năm 2018.

Downloaded by Vu Vu ()

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

2.1.1.2. Các hành vi tham nhũng theo quy định của pháp luật

Tại điều 2, Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 đã liệt kê 12 hành vi được xác định là hành vi tham nhũng, theo đó, từ các hành vi trên, BLHS 2015 quy định có 7 tội phạm về tham nhũng bao gồm: Tội tham ô tài sản (Đ253), Tội nhận hối lộ (Đ354), Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Đ355), Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Đ356), Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ (Đ357), Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi (Đ358), Tội giả mạo trong công tác (Đ359).

2.1.2. Những vấn đề chung về phòng, chống tham nhũng

2.1.2.1. Khái niệm phòng, chống tham nhũng

Phòng, chống tham nhũng được hiểu là toàn bộ những biện pháp mà nhà nước sử dụng để phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn hành vi tham nhũng. Những biện pháp được trải đều trên các mặt lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Có thể hiểu Phịng, chống tham nhũng bao gồm hai lĩnh vực hoạt động:

Thứ nhất, phòng ngừa tham nhũng với những hoạt động như ban hành các văn

bản điều chỉnh, tuyên truyền, giáo dục, công khai minh bạch trong các hoạt động xây dựng và quản lí nhà nước nhằm giảm bớt các điều kiện, hành vi tham nhũng.

Thứ hai, chống tham nhũng với những hoạt động như khiếu nại, tố cáo, giám

sát, thanh tra, điều tra, xét xử…nhằm phát hiện, xử lý những hành vi tham nhũng, đảm bảo các đối tượng không tái phạm.

2.1.2.2 Quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng

Khái niệm

Pháp luật về phòng, chống tham nhũng được hiểu là hệ thống những quy phạm pháp luật do các cơ quan, tổ chức nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong cơng tác phịng, chống tham nhũng.

Dựa vào khái niệm trên, ta có thể xác định đối tượng, phương pháp điều chỉnh và nguồn của pháp luật phòng, chống tham nhũng như sau

Downloaded by Vu Vu ()

</div>