<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAMKHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH</b>

<b>LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚINHO GIÁO</b>

Giáo viên hướng dẫn

<b>Trần Thanh Tuấn</b>

Nhóm thực hiện

<b>Nhóm 1</b>

<b>TP Hồ Chí Minh - 2023</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>BẢNG PHÂN CHIA CÔNG VIỆC NHĨM</b>

<b>Mức độhồn thành</b>

1 Trần Quang Hn 2258130012 ^{Tổng hợp và sửa}chữa bổ sung ^100%

2 Huỳnh Tiểu Mẩn 2258130011

Chương I - Nguồn gốc và lịch sử hình thành Nho giáo

3 Vũ Tấn Đức 2258130026

Chương II - Các đặc điểm của Nho giáo

4 Dương Huỳnh Như 2258130021

Chương III - Sự du nhập và ảnh hưởng của Nho giáo đến Việt Nam

5 Trịnh Thanh Vàng 2258130007

Chương II - Các đặc điểm của Nho giáo

6 Huỳnh Tuấn Duy 2258130024

Chương III - Sự du nhập và ảnh hưởng của Nho giáo đến Việt Nam

7 Phan Cao Minh Huy 2258130018

Chương II - Các đặc điểm của Nho giáo

100%8 Nhan Ngọc Hảo Tiên 2258130034 Làm powerpoint

Chương I - Nguồn gốc và lịch sử hình

100%

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

thành Nho giáo

<b>MỤC LỤC</b>

CHƯƠNG I - Nguồn Gốc Và Lịch Sử Hình Thành Nho Gíao...5CHƯƠNG II - Các Đặc Điểm Của Nho Gíao...7

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

CHƯƠNG III - Sự Du Nhập Và Ảnh Hưởng Của Nho Giáo Đến Việt Nam...81. Sự du nhập của Nho giáo đến Việt Nam...82. Ảnh hưởng của Nho giáo đến Việt Nam...9CHƯƠNG IV - Những Sự Kiện Và Ngày Lễ Liên Quan Đến Nho Gíao Ở Việt Nam... 12CHƯƠNG V - Tài Liệu Liên Quan...14Tài Liệu Tham Khảo...15

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>CHƯƠNG I - Nguồn Gốc Và Lịch Sử Hình Thành Nho Gíao</b>

Nho giáo bắt đầu hình thành từ thời Chu (1111 TCN – 256 TCN) với các nhà tư tưởng tiên phong như Khổng Tử, Mạnh Tử... và trở thành tư tưởng chủ đạo của người Trung Quốc từ thời nhà Hán.

- Thời Chu: Những dạng tư tưởng tiền Nho giáo xuất hiện dưới ảnh hưởngcủa binh thư và Lễ nghi Chu. Khổng Tử (551-479 TCN) thành lập ra Thánh đạo nhằm xây dựng xã hội trên cơ sở nhân nghĩa. Tư tưởng Nho giáo bắt đầu hình thành với ưu tiên đạo đức và chính nghĩa.

- Thời Chiến Quốc: Nho giáo phát triển mạnh mẽ dưới tác động của bối cảnh hỗn chiến. Mạnh Tử (khoảng 372–289 TCN) bổ sung và phát triển tư tưởng Nho giáo của Khổng Tử, tập trung vào quản lý xã hội. Tư tưởng Nho giáo trở nên hoàn thiện hơn.

- Thời Tây Hán: Nho giáo được lập làm quốc giáo và trở thành dòng chínhthống của Trung Quốc, ảnh hưởng mạnh mẽ đến đời sống chính trị và xã hội. Nho học trở thành con đường của vinh hiển, được phát triển và bảo tồn ở TrungQuốc nhiều thế hệ.

Tóm lại, chịu ảnh hưởng từ tư tưởng và truyền thống Chu, Nho giáo dần được hình thành và phát triển bởi Khổng Tử, Mạnh Tử và các nhà tư tưởng khác, rồi trở thành tư tưởng chính thống ở Trung Quốc từ thời Hán. Đây là quá trình lịch sử dài với những thay đổi và bổ sung liên tục.

Các thế hệ nhà Nho thuộc các thời kỳ lịch sử khác nhau chẳng những phảikế thừa các bậc tiền bối của họ mà luôn luôn phải va chạm với thực tế của cuộcsống, phải cọ sát với nhiều học thuyết khác, nhiều tôn giáo khác cho nên họ bị bắt buộc phải đem nhiều điều mới bổ sung mãi vào nội dung của cái Nho giáo được Khổng Tử và các môn đệ hệ thống hóa từ thời Xuân Thu. Ra đời vào

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

khoảng thế kỉ VI TCN ở Trung Quốc, người sáng lập là Khổng Tử - một nhà hiền triết vĩ đại Trung Quốc. Khổng Tử là vị thầy được mọi người, mọi đời công nhận là vị tơn sư của đạo Nho. Song đạo Nho có trước Khổng Tử. Đến Khổng Tử thì Nho giáo trở thành ít nhiều có hệ thống, mang ít nhiều tính tích cực và nhân bản hơn là trước kia tuy Khổng nói “thuật nhi bất tác”. Cơng của Khổng ở đó, cũng như ở chỗ đào tạo được nhiều học trò giỏi có uy tín lớn, có sức truyền đạo, được thiên hạ tôn là bậc hiền trong lúc Khổng Tử được tôn là thánh. Nho giáo được mệnh danh là đạo của thánh hiền. Ông đã tổng hợp lại các quan điểm về tư tưởng, lẽ sống rời rạc trong lịch sử để đưa ra một quy chuẩn hoàn chỉnh nhất cho Nho giáo. Khổng Tử được xem là “giáo chủ” của Nho giáo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>CHƯƠNG II - Các Đặc Điểm Của Nho Gíao</b>

Nho giáo là một tư tưởng triết học và tôn giáo phát triển lâu dài ở Trung Quốc, có nhiều đặc điểm chung:

- Tơn sùng Đạo: Đạo được coi là nguyên tổ của vũ trụ và mọi sự vật, nguồn gốc duy nhất của hiện tượng. Nho giáo nhấn mạnh tuân thủ đạo lý, hướng đến sự hài hòa của con người với vũ trụ.

- Ưu tiên đạo đức: Đạo đức là trung tâm của tư tưởng Nho giáo, đặc biệt lànhân nghĩa. Những điều như nhân ái, trung hậu, khiêm nhường,...được coi trọng cao độ.

- Phục vụ xã hội: Theo Nho giáo, người Nho phải sống có trách nhiệm vớixã hội, phục vụ cho sự ổn định và thịnh vượng. Chức quan là con đường vinh hiển cao nhất.

- Trọng thực tế: Nho giáo đặc biệt coi trọng việc ứng dụng tư tưởng vào cuộc sống thực tế, nhằm xây dựng một xã hội hài hịa và ổn định.

- Kính trọng truyền thống: Nho giáo đặt nặng việc bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa, coi đó là nền tảng vững chắc cho sự phát triển xã hội.- Ảnh hưởng mạnh mẽ: Nho giáo ảnh hưởng mạnh mẽ đến suy nghĩ, đời sống văn hóa và chính trị của người Trung Quốc hàng ngàn năm qua, thậm chí sang các quốc gia khác ở Đơng Á.

Đó là những yếu tố tạo nên vẻ đặc sắc và uy tín lâu bền của tư tưởng Nho giáo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>CHƯƠNG III - Sự Du Nhập Và Ảnh Hưởng Của Nho Giáo Đến ViệtNam</b>

<b>1. Sự du nhập của Nho giáo đến Việt Nam</b>

Hán Nho đã được các quan lại Trung Hoa như Tích Quang, Nhâm Diên,Sỹ Nhiếp ra sức truyền bá từ đầu Cơng ngun. Tuy nhiên, vì đây là thứ vănhóa do kẻ xâm lược áp đặt cho nên, suốt cả giai đoạn chống Bắc thuộc, Nhogiáo chưa có chỗ đứng trong xã hội Việt Nam. Đến năm 1070, với sự kiện LíThánh Tơng cho lập Văn Miếu thờ Chu Cơng, Khổng Tử, mới có thể xem làNho giáo được tiếp nhận thính thức. Chính vì vậy mà Nho giáo ở Việt Nam chủyếu là Tống Nho chứ không phải Hán Nho, Đường Nho hay Minh Nho, ThanhNho.

Đời Trần có Chu Văn An đào tạo được khá đơng học trị. Các nhà nhonhững lớp đầu tiên này ra sức bài xích Phật giáo để khẳng định chỗ đứng củamình. Tuy nhiên, cho đến gần cuối đời Trần, Nho giáo vẫn chưa được chấpnhận rộng rãi.

Lê Quát, học trò Chu Văn An, thấy toàn dân theo Phật mà thờ ơ với Nhonên đã bất bình viết trên một tấm bia: “Ta từ lúc nhỏ đã đọc sách, chăm vàoviệc cổ kim cũng rõ được ít nhiều đạo lí thánh hiền để khai hóa cho dân, vậymà chưa được người trong một làng nào tin ta. Ta thường đi du lãm sơn xuyên,cùng nam cực bắc, tìm những chỗ gọi là học cung, gọi là Văn Miếu, thì rất ítthấy, vì vậy ta lấy làm hổ thẹn với bọn Phật đồ lắm vậy”. Khơng cứ gì nơi thơndã, ngay ở triều đình, các tập tục của Nho giáo cũng rất xa lạ với ta. Đời Trần,từng có người đề nghị cải tổ triều đình theo mẫu phương Bắc liền đã bị vuaTrần cự tuyệt. Tuy nhiên, nho sĩ càng đơng thì xu hướng dập khuôn giáo điềucàng nặng. Trần Nghệ Tông (1321-1394, ở ngơi 1370 -1372) đã phải than:“Triều trước dựng nước có luật pháp, chế độ riêng, không theo quy chế của nhàTống là vì Nam Bắc nước nào làm chủ nước đó, khơng phải bắt chước nhau.Khoảng năm Đại Tự (đời Dụ Tơng), bọn học trị mặt trắng được dùng, khơnghiểu ý nghĩa sâu xa của việc lập pháp, đem phép cũ của tổ tông thay đổi theotục phương Bắc cả. như về y phục, nhạc chương… thật không kể xiết”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Trong cuộc kháng chiến 10 năm chống quân Minh (1418- 1408), cácnhà nho Việt Nam tập hợp dưới cờ Lê Lợi đã có những đóng góp to lớn. Sự lớnmạnh của Nho giáo Việt Nam (điều kiện chủ quan) cùng với nhu cầu cải cáchquản lí đất nước (yêu cầu khách quan) đã dẫn đến việc triều Lê đưa Nho giáothành quốc giáo: sự phát triển của Nho giáo chuyển sang giai đoạn mới – giaiđoạn Nho giáo độc tơn. Từ đó, Nho giáo thịnh suy theo bước thăng trầm củatriều đình: Thời Lê sơ thì Nho giáo thịnh, chí sĩ đua nhau đi thi để ra làm việcnước. Thời Lê mạt thì Nho giáo suy, nhiều nhà nhà xuất sắc (như Nguyễn BìnhKhiêm) lui về ở ẩn. Nhà Nguyễn lên cầm quyền, địa vị Nho giáo một lần nữađược khẳng định để rồi mất hẳn khi phải đối mặt với sự tấn cơng của văn hóaphương Tây.

Nét độc đáo của văn hóa Việt Nam là khi tiếp thu cái ngoại lai, nó tiếpnhận từng yếu tố riêng lẻ và Việt Nam hóa để rồi cấu tạo lại theo cách củamình. Nho giáo Việt Nam là một hệ thống như thế.

<b>2. Ảnh hưởng của Nho giáo đến Việt Nam</b>

Nho giáo là một trong những tơn giáo có ảnh hưởng lớn tại Việt Nam từ thế kỷ thứ 10 đến thế kỷ thứ 19. Chính điều đó đã góp phần mang đến những ảnh hưởng tích cực và cả tiêu cực.

Mặt tích cực:

- Giáo dục: Nho giáo đã góp phần lớn trong việc phát triển giáo dục ở Việt Nam. Nhờ vào các trường học nho giáo, nhiều học sinh đã được đào tạo về triết học, văn học, lịch sử, nhân đạo và kỹ năng sống.

- Văn hóa: Nho giáo đã truyền bá các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, bao gồm tơn trọng gia đình, tơn trọng người lớn tuổi, tơntrọng giáo dục và tơn trọng văn hóa.

- Xã hội: Nho giáo đã đóng góp tích cực trong việc xây dựng xã hội Việt Nam với các giá trị sống như tơn trọng, trung thực, cống hiến và kiên trì.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

- Tôn giáo: Nho giáo đã cho phép người dân tìm kiếm sự thanh tịnh và trở nên tốt hơn thông qua việc tu hành và thực hành các giá trị đạo đức.

- Khoa học: Nho giáo đã đóng góp tích cực cho việc phát triển khoa học và công nghệ tại Việt Nam, bao gồm cả các lĩnh vực như y học và nông nghiệp.

Những ảnh hưởng tích cực của nho giáo đã giúp củng cố văn hóa, lịch sử và tơn giáo của Việt Nam.

Mặt tiêu cực:

- Cấm đánh giá cao phụ nữ: Nho giáo coi phụ nữ là đối tượng thấp hèn và không xứng đáng với sự tơn trọng. Điều này đã góp phần vào việc cấm đánh giá cao phụ nữ và làm giảm đáng kể vai trò của họ trong xã hội.

- Giáo dục hạn chế: Nho giáo tập trung vào việc giảng dạy triết học và tôn giáo, trong khi bỏ qua các kỹ năng thực tiễn, dẫn đến giáo dục hạn chế và không đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội.

- Gây áp lực cho tôn giáo khác: Nho giáo từng có những hành động đàn áp tôn giáo khác và thúc đẩy sự đồng nhất tôn giáo, gây áp lực và gây mất cân bằng trong các tơn giáo khác.

- Góp phần vào việc giữ gìn phân biệt giai cấp: Nho giáo cho rằng sự phân biệt giai cấp là chuyện bình thường và khơng cần phải thay đổi. Điều này đã góp phần vào việc giữ gìn phân biệt giai cấp trong xã hội Việt Nam.

- Gây ra các cuộc nổi loạn: Nho giáo cũng từng góp phần vào việc gây ra các cuộc nổi loạn và xung đột trong lịch sử Việt Nam, như cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng các ảnh hưởng tiêu cực này đều xuất phát từ quan điểm và thực tiễn trong quá khứ, và hiện nay nho giáo đã thay đổi và điều chỉnh những quan điểm này để phù hợp với thực tiễn và giá trị nhân văn của thời đại.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>CHƯƠNG IV - Những Sự Kiện Và Ngày Lễ Liên Quan Đến NhoGíao Ở Việt Nam</b>

Nho giáo là một trong những tôn giáo lớn tại Việt Nam và đã góp phần quan trọng vào lịch sử và văn hóa của đất nước. Dưới đây là một số sự kiện và ngày lễ liên quan đến nho giáo ở Việt Nam:

- Ngày khai trương Đại Nội Huế: Đây là ngày kỷ niệm việc khai trương Đại Nội Huế - kinh thành của triều đình nhà Nguyễn - một trong những triều đại được ảnh hưởng mạnh bởi nho giáo. Ngày này được tổ chức vào ngày 1 tháng 2 âm lịch hàng năm.

- Lễ Vu Lan: Lễ Vu Lan là ngày lễ văn hóa truyền thống của Việt Nam, được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm. Đây là ngày lễ kính mẫu tử, có nguồn gốc từ nho giáo và được ảnh hưởng bởi triết lý Đạo Phật.

- Lễ Tết Nguyên Đán: Lễ Tết Nguyên Đán là ngày lễ quan trọng nhất của năm tại Việt Nam, được tổ chức vào ngày 1 tháng 1 âm lịch hàng năm.Lễ này có nguồn gốc từ nho giáo và được ảnh hưởng bởi triết lý Đạo Phật.

- Lễ Hội Thanh Minh: Lễ Hội Thanh Minh là một trong những ngàylễ truyền thống của Việt Nam, được tổ chức vào ngày 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là ngày lễ kính tổ tiên và được ảnh hưởng bởi triết lý của nho giáo.- Lễ Hội Cầu Đất: Lễ Hội Cầu Đất là một trong những lễ hội truyền thống của Việt Nam, được tổ chức vào ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm. Lễ này có nguồn gốc từ nho giáo và được tổ chức để tôn vinh Thần Nông - vị thần bảo vệ đất trời và sản vật.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

Các sự kiện và ngày lễ trên đây đều có ảnh hưởng lớn đến văn hóa và tơn giáo của Việt Nam và thể hiện sự đa dạng và phong phú của nền văn hóa Việt Nam.

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>CHƯƠNG V - Tài Liệu Liên Quan</b>

"The Religion of China: Confucianism and Taoism" của Max Weber. Đây là một trong những tài liệu cổ điển về Nho giáo, được viết bởi nhà xã hội học nổi tiếng Max Weber. Tài liệu này giải thích về nguồn gốc, lịch sử và tư tưởng của Nho giáo.

"The Analects" của Confucius. Đây là một tác phẩm văn học quan trọng của Nho giáo, chứa đựng những lời dạy của Confucius, một nhân vật quan trọng của Nho giáo.

"The Book of Mencius" của Mencius. Tương tự như "The Analects", tác phẩm này cũng chứa đựng những lời dạy của Mencius, một nhà tư tưởng của Nho giáo.

"The Great Learning" và "The Doctrine of the Mean" là hai tác phẩm kháccủa Nho giáo, được cho là có nguồn gốc từ thời kỳ của Confucius.

"The Encyclopedia of Confucianism" của Xinzhong Yao. Đây là một tài liệu tham khảo toàn diện về Confucianism, bao gồm cả Nho giáo.

"The Cambridge Companion to Confucius" của Michael Nylan. Tài liệu này giới thiệu về cuộc đời và tư tưởng của Confucius, và tầm quan trọng của ông đối với Nho giáo

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>Tài Liệu Tham Khảo</b>

Sự Du Nhập Và Ảnh Hưởng Của Nho Giáo Đến Văn Hóa Việt Nam, Nho Giáo TrongLịch Sử Tư Tưởng Văn Hóa Việt Nam (tcnducpho.edu.vn)

Ảnh hưởng của Nho giáo trong văn hóa Việt Nam (vass.gov.vn)

Ảnh hưởng của Nho giáo tới sự hình thành và phát triển lịch sử tưtưởng Việt Nam (luatminhkhue.vn)

MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA NHO GIÁO VIỆT NAM THÔNG TIN PHÁP LUẬT DÂN SỰ (phapluatdansu.edu.vn)

-Tiểu Luận: Nho giáo và ảnh hưởng của nho giáo ở Việt Nam(dichvuvietluanvan.com)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI - TIN TỨC VÀ SỰ KIỆN (vnu.edu.vn)

</div>