<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b> </b>

<b>HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN KHOA CƠ BẢN – BỘ MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ</b>

<b>TIỂU LUẬN</b>

<b> MƠN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN</b>

<b>ĐỀ TÀI: “ Vấn đề “ Tội phạm công nghệ cao”từ góc nhìn của cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên”</b>

GVHD: TS Nguyễn Tiến Hùng SVTH: Lã Hồng Hạnh

Mã sinh viên: 7143401014 Lớp: QTMA 14A

<b>HÀ NỘI - 2023</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b> PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ TIỂU LUẬN</b>

<b>STTNội dung, nhận xétGiảng viên nhận xét ĐiểmĐiểmkết luậngiảng viên</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>MỤC LỤC </b>

<b> Trang </b>

<b>PHẦN MỞ ĐẦU 4</b>

<b>1. Lý do chọn đề tài 4</b>

<b>2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4</b>

<b>3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5</b>

4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

<b>5. Những đóng góp mới của đề tài 5</b>

<b>6. Kết cấu của đề tài 6</b>

<b>PHẦN NỘI DUNG </b>

<b>7</b>

CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN VỀ <b>CẶP PHẠM TRÙ TẤT NHIÊN VÀ NGẪU NHIÊN 7</b>

<b>1.1. Khái niệm tội phạm công nghệ cao 7</b>

<b>1.2. Phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên 8</b>

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CỦA<b> ĐỀ TÀI TỘI PHẠM CÔNG NGHỆ CAO 10</b>

<b>2.1. Thực trạng tội phạm công nghệ cao ở nước ta hiện nay 10</b>

<b>2.2. Một số xu hướng, phương thức, thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao 112.3. Nguyên nhân dẫn tới tội phạm công nghệ cao ngày càng gia tăng 12</b>

<b>2.4. Hạn chế trong việc phòng chống tội phạm công nghệ cao 13</b>

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ VẤN ĐỀ TỘI PHẠM

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Vấn đề “Tội phạm cơng nghệ cao” từ gócnhìn của cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên”.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu2.1. Mục đích

Cung cấp cái nhìn bao qt về tội phạm cơng nghệ cao, từ đó đưa ra một vàigiải pháp nhằm khắc phục tình trạng này.

2.2. Nhiệm vụ

- Nêu bật cơ sở lí luận mà đề tài đề cập.

- Nêu lên thực trạng vấn nạn “tội phạm công nghệ cao”.- Đưa ra xu hướng, phương thức phạm tội.

- Đưa ra nguyên nhân và giải pháp giảm thiểu vấn nạn trên.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

3.1. Đối tượng

Đề tài nghiên cứu về vấn đề tội phạm công nghệ cao.3.2. Phạm vi

Đề tài giới hạn phạm vi nghiên cứu như sau:

- Về nội dung nghiên cứu: vấn đề tội phạm công nghệ cao ở nước ta.Gồm 2 phần lý luận và thực tiễn:

- Về mặt lý luận: làm rõ thêm khung lý luận về vấn đề tội phạm công nghệ cao.- Về mặt thực tiễn: Phát hiện các vấn đề tội phạm công nghệ cao, chỉ rõ nhữnghạn chế trong việc ngăn chặn, phòng tránh tội phạm công nghệ cao ở nước ta. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

4.1. Cơ sở lý luận

Dựa trên cơ sở lý luận và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tưtưởng Hồ Chí Minh cùng các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam.4.2. Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình nghiên cứu và trình bày luận án, tác giả sử dụng phương phápluận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; đồng thời vận dụng quan điểm kháchquan, quan điểm toàn diện, quan điểm phát triển, quan điểm lịch sử cụ thể, quanđiểm thực tiễn.

5. Những đóng góp mới của đề tài5.1. Về lý luận

Làm rõ thêm khung lý luận về vấn đề tội phạm công nghệ cao.5.2. Về thực tiễn

Phát hiện các vấn đề tội phạm công nghệ cao, chỉ rõ những hạn chế trong việcngăn chặn, phòng tránh tội phạm công nghệ cao ở nước ta; đưa ra những giảipháp khắc phục tình trạng này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

6. Kết cấu của đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, bài tiểu luận gồm3 chương như sau:

● Chương 1: Quan điểm của triết học Mác - Lênin về cặp phạm trù tất nhiênvà ngẫu nhiên.

● Chương 2: Thực trạng và những vấn đề đặt ra của đề tài tội phạm côngnghệ cao.

● Chương 3: Giải pháp nhằm hạn chế vấn đề tội phạm công nghệ cao .

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>NỘI DUNG</b>

<b>CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC - LÊNINVỀ CẶP PHẠM TRÙ TẤT NHIÊN VÀ NGẪU NHIÊN</b>

1.1. Khái niệm tội phạm công nghệ cao

Tội phạm công nghệ cao hoặc tội phạm ảo hay tội phạm không gian ảo(tiếng Anh: Cyber criminal là bất kỳ hành động phi pháp nào liên quan đến một<b>) </b>

máy tính hoặc một mạng máy tính. Các máy tính có thể được dùng như phươngtiện để thực hiện các hoạt động phạm pháp hoặc cũng có thể là mục tiêu củahành vi phạm tội. Tội phạm công nghệ cao được định nghĩa là: hành vi phạmpháp có chủ đích đối với một cá nhân, một nhóm người hay một tổ chức nào đó,gây ảnh hưởng xấu đến danh tiếng của nạn nhân hoặc gây hại về mặt vật chấthoặc tinh thần cho nạn nhân một cách trực tiếp hoặc gián tiếp bằng những côngnghệ hiện đại liên quan đến mạng viễn thông như Internet (việc này cũng baogồm các nhóm chat, email, mạng xã hội,....) và điện thoại (các công nghệBluetooth, 3G, SMS, MMS,...). Các hoạt động tội phạm công nghệ cao ngày nayđều là những mối đe dọa tới an ninh và nền kinh tế của quốc gia. Những vấn đềxoay quanh tội phạm công nghệ cao thường bao gồm các hoạt động bất hợppháp như: chiếm dụng và sử dụng trái phép tài nguyên máy tính (hacking), viphạm bản quyền, các chương trình giám sát bất hợp pháp, tống tiền và ấu dâm.Ở những mức độ trầm trọng hơn, các hoạt động tội phạm cơng nghệ cao cịnnhắm đến việc phá hoại các hệ thống máy tính bằng cách phát tán các mã độc,ăn cắp các thông tin về thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng của nạn nhân, lấy cắpcác thơng tin tình báo, bí mật quốc gia, mua bán trái phép vũ khí, ma túy, nơ lệtình dục. Các chính phủ ở các quốc gia ngày nay và cả những tổ chức phi chínhphủ đều có những hoạt động dính líu đến tội phạm cơng nghệ như các hoạtđộng gián điệp mạng. Do ảnh hưởng của các hoạt động tội phạm công nghệ caoxuyên biên giới có thể làm ảnh hưởng tới nhiều quốc gia, nguy cơ của những

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

cuộc chiến tranh trên không gian mạng giữa các nước là điều không thể tránhkhỏi. [11]

1.2. Phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên

1.2.1. Khái niệm cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên

- Tất nhiên là phạm trù chỉ mối liên hệ bản chất, do nguyên nhân cơ bản bêntrong sự vật, hiện tượng quy định và trong điều kiện nhất định phải xảy ra đúngnhư thế chứ không thể khác.

- Ngẫu nhiên là phạm trù chỉ mối liên hệ không bản chất, do ngun nhân, hồncảnh bên ngồi quy định nên có thể xuất hiện, có thể khơng xuất hiện, có thểxuất hiện thế này hoặc xuất hiện thế khác.

1.2.2. Mối quan hệ giữa ngẫu nhiên và tất nhiên

- Tất nhiên và ngẫu nhiên đều tồn tại khách quan và đều có vai trò nhất định đốivới sự vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng, trong đó cái tất nhiên đóngvai trị quyết định. Tuy nhiên, trong q trình vận động khơng phải chỉ có tấtnhiên mới đóng vai trị quan trọng mà cả tất nhiên và ngẫu nhiên cũng đóng gópmột phần đáng kể. Nếu mà cái tất nhiên có tác dụng chi phối sự phát triển của sựvật thì cái ngẫu nhiên có tác dụng làm cho sự vật diễn ra nhanh hay chậm.- Tất nhiên và ngẫu nhiên tồn tại trong sự thống nhất biện chứng với nhau.Khơng có cái tất nhiên thuần túy và ngẫu nhiên thuần túy. Cái tất nhiên bao giờcũng vạch đường đi cho mình thơng qua vơ số cái ngẫu nhiên. Cịn ngẫu nhiênlà hình thức biểu hiện của tất nhiên, là cái bổ sung cho tất nhiên.

- Tất nhiên và ngẫu nhiên không phải tồn tại vĩnh viễn ở trạng thái cũ mà thườngxuyên thay đổi, phát triển và trong những điều kiện nhất định chúng có thểchuyển hóa cho nhau.

1.2.3. Mối tương quan

Phạm trù tất nhiên có quan hệ với phạm trù "cái chung", "ngun nhân", tínhquy luật, nhưng khơng đồng nhất với những phạm trù đó. Cái tất yếu là cáichung, nhưng không phải mọi cái chung đều là tất yếu. Nếu cái chung đượcquyết định bởi bản chất nội tại của sự vật, khi đó cái chung gắn liền với cái tất

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

nhiên, là hình thức thể hiện của cái tất nhiên. Nếu cái chung không được quyếtđịnh bởi bản chất nội tại, mà chỉ là những sự lặp lại một số những thuộc tínhkhác ổn định nào đấy của sự vật, khi đó cái chung là hình thức thể hiện của cáingẫu nhiên.

Và khơng phải chỉ có cái tất nhiên mới có nguyên nhân, mà cả ngẫu nhiên vàtất nhiên đều có nguyên nhân. Đồng thời cũng không nên cho những hiện tượngcon người chưa nhận thức được nguyên nhân là hiện tượng ngẫu nhiên, cònnhững hiện tượng con người đã nhận thức được nguyên nhân và chi phối đượcnó là cái tất nhiên. Tất nhiên và ngẫu nhiên đều có quy luật, những quy luật quyđịnh sự xuất hiện cái tất nhiên khác với quy luật quy định sự xuất hiện cái ngẫunhiên. [2]

1.2.4. Ý nghĩa của phương pháp luận

- Tất nhiên nhất định phải xảy ra đúng như thế nên trong hoạt động thực tiễn cầndựa vào tất nhiên chứ không thể dựa dẫm vào ngẫu nhiên và như vậy, nhiệm vụcủa khoa học là tìm cho được mối liên hệ tất nhiên chả hiện thực khách quan.- Tất nhiên không tồn tại dưới dạng thuần túy bên trong hoạt động nhận thức chỉcó thể chỉ ra được tất nhiên bằng cách nghiên cứu những ngẫu nhiên mà tấtnhiên phải đi qua.

- Ngẫu nhiên có ảnh hưởng đến nhịp độ phát triển, thậm chí cịn có thể làm chotiến trình phát triển của sự vật, hiện tượng đột ngột biến đổi, do vậy không nênbỏ qua ngẫu nhiên mà phải có những phương án dự phòng trường hợp các sự cốngẫu nhiên xuất hiện bất ngờ.

- Ranh giới giữa ngẫu nhiên và tất nhiên chỉ là tương đối nên sau khi nhận thứcđược các điều kiện có thể tạo ra sự chuyển hố trên, có thể tạo ra điều kiện thuậnlợi để “biến” ngẫu nhiên phù hợp với thực tiễn thành tất nhiên và tất nhiênkhông phù hợp với thực tiễn thành ngẫu nhiên. [1tr101]

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RACỦA ĐỀ TÀI TỘI PHẠM CƠNG NGHỆ CAO</b>

2.1. Thực trạng tội phạm cơng nghệ cao ở nước ta hiện nay

Tội phạm sử dụng công nghệ cao đứng thứ hai trong các loại tội phạm nguyhiểm nhất, sau tội phạm khủng bố và Viê {t Nam đang đứng trong top 7 thế giớivề các hoạt động đe dọa tấn công mạng. Số các vụ án mà đối tượng lợi dụngmạng internet để thực hiện hành vi tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càngnhiều và tinh vi hơn, đặc biệt có sự liên kết giữa tội phạm trong và ngồi nướcthơng qua các phương pháp tấn cơng vào hệ thống như là Phishing (lừa đảo),Deface (xâm nhập), Malware (phần mềm độc hại)… để tấn công vào người sửdụng. Số liệu tổng hợp trong giai đoạn 2010 – 2019 có 207.353 cuộc tấn cơngvào Việt Nam, trong đó Phishing là 29.059 cuộc (14,01%), Deface là 105.971cuộc (chiếm 51,11%), Malware là 72.323 cuộc (chiếm 34,88%). [7]

Chỉ với từ khoá “Bắt giữ tội phạm cơng nghệ cao” trên cơng cụ tìm kiếmgoogle, chúng ta đã thu về được khoảng 19.100.000 kết quả trong vòng 0,39giây. Qua có thể thấy loại tội phạm này trong thời gian qua đã có chiều hướnggia tăng như thế nào. Nhất là trong thời gian cao điểm đại dịch Covid-19, khihầu hết mọi người dành thời gian thực hiện giãn cách xã hội để làm việc trựctuyến tại nhà, thì loại tội phạm này lại triển khai mạnh các hoạt động lừa đảotrên không gian mạng, nhất là đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ngườidân. [6]

Theo thống kê của Cục An tồn thơng tin, trong q I/2021 đã có tổng số1.271 cuộc tấn cơng mạng, gây ra sự cố nhằm vào các hệ thống thông tin tạiViệt Nam. Với các phương thức như: tấn công cài mã độc, tấn công lừa đảo, tấncông thay đổi giao diện. Theo đại biểu, tình trạng rị rỉ dữ liệu người dùng hiệnnay vẫn chưa được kiểm soát, nhiều trang mạng trong nước và quốc tế vẫn liêntục rao bán dữ liệu chứa thông tin về căn cước công dân số, điện thoại, thư điệntử của hàng triệu người Việt Nam. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào các sản phẩmbảo mật, diệt virus, quản trị văn phòng vẫn dừng ở các con số khiêm tốn. [4]

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

2.2. Một số xu hướng, phương thức, thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao

<b>- </b>Giả danh cán bô { Cơng an, Viê {n Kiểm sát, Tịa án gọi điện cho người dân đểthực hiện hành vi lừa đảo, gây sức ép, yêu cầu khác nhau như: phục vụ điều tra,làm người dân hoang mang… Từ đó, phải chuyển một số tiền lớn vào một tàikhoản do các đối tượng này cung cấp.

- Lừa đảo qua mạng xã hô {i: chiếm quyền điều khiển tài khoản mạng xã hội củangười bị hại, tiếp tục tạo ra các kịch bản nhắn tin lừa đảo đến danh sách bạn bècủa người bị hại; kết bạn qua mạng xã hội và hứa hẹn gửi quà có giá trị... Sauđó, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền nộp thuế hoặc lệ phí hải quan nhằm chiếmđoạt tiền; hoặc gửi tin nhắn qua Facebook, Zalo... thông báo trúng thưởng và đềnghị nộp phí để nhận thưởng.

- Tấn công mạng để chiếm đoạt thông tin, tài khoản, cụ thể như: tấn công hộpthư điện tử, thay đổi nội dung các thư điện tử, nội dung các giao dịch, hợp đồngthương mại để chiếm đoạt tài sản; hoặc giả mạo các trang thông tin điện tử, cácdịch vụ trực tuyến để lấy cắp thông tin tài khoản của khách hàng và rút tiền.- Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động thương mại điện tửnhư: các đối tượng mở các trang cá nhân bán hàng online, đă {t hàng, sau đóquảng cáo, rao bán các mặt hàng, yêu cầu bị hại chuyển khoản đặt cọc. Sau khinhận cọc hay được chuyển khoản trước để đặt mua hàng, đối tượng không giaohàng hoặc giao hàng giả, hàng kém chất lượng, chúng thường khóa trang mạngcủa mình hoặc xóa hẳn để xóa dấu vết, bỏ số điện thoại và chiếm đoạt tài sảncủa bị hại.

- Thơng qua hình thức kinh doanh đa cấp hoặc qua các sàn giao dịch ảo (sànvàng, ngoại tệ, bất động sản), tự lập hoặc đứng ra làm đầu mối cho sàn giao dịchnước ngồi để lơi kéo khách hàng mở tài khoản giao dịch để chiếm đoạt tiền đầutư.

- Giả mạo cán bộ ngân hàng yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã PIN hoặc thông tinthẻ để xử lý sự cố liên quan đến các giao dịch ngân hàng của người dân đểchiếm đoạt tài sản. [8]

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

- Xu hướng tấn công, truy cập qua VPN (Virtual Private Network - là công nghệxây dựng hệ thống mạng riêng ảo nhằm đáp ứng nhu cầu chia sẻ thông tin, truycập từ xa và tiết kiệm chi phí) trở nên phổ biến, do gia tăng ứng dụng truy cậpqua VPN, khi nhân viên thường xuyên phải làm việc ở ngồi văn phịng.Theo Báo cáo tổng kết của Kaspersky năm 2014 (Kaspersky Security Bulletin2014), có 1,4 triệu vụ tấn công người dùng bằng mã độc trên Android năm 2014,tăng gấp 4 lần so với năm 2013. Trong đó, Việt Nam đứng thứ 6 trên tồn thếgiới về số người dùng thiết bị di động bị mã độc tấn cơng. Nguy cơ mất an tồnthơng tin (ATTT) đang ở mức đáng báo động khi Việt Nam có gần 50% sốngười dùng có nguy cơ nhiễm mã độc khi sử dụng Internet trên máy tính, xếphạng 4 trên toàn thế giới; và đứng đầu thế giới với gần 70% người dùng máytính dễ bị nhiễm mã độc, phần mềm độc hại cục bộ (qua USB, thẻ nhớ,…).Ngồi ra, Microsoft ước tính rằng có khoảng 80% máy tính tại Việt Nam nhiễmcác loại mã độc và phần mềm độc hại. [10]

2.3. Nguyên nhân dẫn tới tội phạm công nghệ cao ngày càng gia tăng

- Về an ninh xã hội: xuất phát từ các thế lực thù địch, phản động với mục đíchthơng qua mạng viễn thông để chống phá, xuyên tạc các chủ trương, đường lối,chính sách của Đảng và Nhà Nước. Bọn chúng mong muốn lơi kéo nhân dânViệt Nam về phía chúng, biến nhân dân thành công cụ chống phá lại Đảng vàNhà Nước.

- Về trật tự an toàn xã hội: xuất phát từ mục đích muốn đánh cắp thơng tin và hệthống của cơ quan, doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế của Nhà nước. Tội phạmcông nghệ cao thực hiện hành vi tấn công, phá hoại, lây nhiễm virus, phần mềmgián điệp, mã tin học độc hại…, với mức độ, tính chất vô cùng nghiêm trọng, đãlàm rối loạn hoạt động của hệ thống và lộ lọt thông tin.

- Về xã hội: vì mục đích tư lợi như chiếm đoạt tài sản, lừa đảo, tống tiền, đedọa,.... Hành vi sử dụng điện thoại để gọi điện lừa gạt tiền, hoặc gửi nhữngđường liên kết nhằm hack tài khoản người dùng để chiếm đoạt thơng tin vớimục đích đeo dọa, tống tiền,...[8]

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

- Ý thức trong việc truy cập Internet, sử dụng dịch vụ nền tảng số của người ViệtNam còn tương đối thấp và còn rất chủ quan. Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 80trên thế giới về ứng dụng công nghệ thông tin. Tuy nhiên, tỷ lệ người dân có ýthức trong việc bảo đảm an tồn thơng tin chỉ khoảng 11%, trong khi đó, tại cácnước phát triển, tỷ lệ này chiếm tới 60%.

- Hệ thống bảo mật thông tin của nước ta còn nhiều lỗ hổng, chưa đủ sức đươngđầu với tội phạm công nghệ cao. An ninh mạng vẫn chưa thực sự được quan tâmtại các cơ quan, doanh nghiệp.

- Việc xử lý tội phạm cơng nghệ cao cịn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Tại Việt Nam,Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (năm 2009 (có hiệu lựcthi hành từ 1/1/2010) đã sửa đổi, bổ sung thêm 5 điều luật để xử lý tội phạmtrong lĩnh vực Công nghệ thông tin và viễn thơng (Điều 224-226b). Trên thựctiễn, dù có nhiều hành vi vi phạm được các cơ quan chức năng điều tra, pháthiện thời gian qua nhưng số lượng các vụ án loại này được đưa ra xét xử rất ít.Theo Cục Cảnh sát Phịng chống tội phạm sử dụng cơng nghệ cao (C50), BộCông an, từ năm 2010-6/2014 lực lượng Cảnh sát Phòng chống tội phạm sửdụng công nghệ cao trên cả nước đã phát hiện và xác minh 11.476 đầu mối vụviệc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến yếu tố cơng nghệ cao với3.220 đối tượng, trong đó 823 vụ việc và 1.990 đối tượng là do C50; 450 vụ việcvà 1.230 đối tượng là do Công an các địa phương; tổng thiệt hại do loại tội phạmtrong lĩnh vực này gây ra lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng. [10]

2.4. Hạn chế trong việc phịng chống tội phạm cơng nghệ cao

- Khó khăn trong việc thu thập, bảo quản và đánh giá chứng cứ bởi dấu vết thunhập thường thể hiện chứng cứ điện tử, với đặc điểm dễ bị sửa chữa, xố bớt,hay chèn thêm thơng tin nếu khơng được lưu giữ, giám sát theo quy trình chặtchẽ sẽ khó đảm bảo được chính xác, tồn vẹn so với nguyên gốc dẫn tới việcđánh giá chứng cứ để chứng minh tội phạm là hết sức khó khăn. Đối tượng cũngcó thể dễ dàng tiêu huỷ các thiết bị lưu trữ, đặc biệt gây ra hỏng hóc về mặt vậtlý làm cho việc khôi phục dữ liệu trở nên vơ cùng khó khăn và hoặc nếu có phục

</div>