Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.65 MB, 15 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG</b>
<b>PHẦN 1.HỆ THỐNG HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM </b>
<b>I. Khái ni m vềề c quan hành chính nhà nệơước</b>
- C quan hành chính nhà nơ ước là C quan qu n lý chung hay t ng lĩnh v c côngơ ả ừ ựtác, có nhi m v th c thi pháp lu t và ch đ o vi c th c hi n các chính sách, kếếệ ụ ự ậ ỉ ạ ệ ự ệho ch c a nhà nạ ủ ước.
- Ở ệ Vi t Nam, c quan hành chính nhà nơ ước được hình thành t cácừ c quanơquyếền l c nhà nự ướ cùng cấếp, Chính phủ là c quan hành chính nhà n c caoc ơ ướnhấết và là c quan chấếp hànhơ c aủ Quôếc h i, Chính ph do Quôếc h i thànhộ ủ ộl p,ậ y ban nhấn dấnỦ là c quan hành chính nhà nơ ướ ở ịc đ a phương và là cơquan chấếp hành c aủ H i đôềng nhấn dấn, do H i đôềng nhấn dấn và c quan cùngộ ộ ơcấếp bấều và miếễn nhi m. ệ
Vì v y mà ậ <b>Chính phủ và Ủy ban nhân dân các câấp</b> là h thôếng c quan hànhệ ơchính nhà nước.
<b>- Vềề thành phâền</b>
+ Căn cứ theo K1 Điều 95 Hiến pháp 2013 thì Chính phủ gồm Thủ tướng Chínhphủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngangbộ. Cơ cấu, số lượng thành viên Chính phủ do Quốc hội quyết định. Chính phủ làmviệc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số.
3. Thống nhất quản lý về kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, khoa học, côngnghệ, môi trường, thông tin, truyền thông, đối ngoại, quốc phòng, an ninh quốc
2
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">gia, trật tự, an toàn xã hội; thi hành lệnh động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh banbố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ Tổ quốc, bảo đảmtính mạng, tài sản của Nhân dân;
4. Trình Quốc hội quyết định thành lập, bãi bỏ bộ, cơ quan ngang bộ; thành lập,giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh, thành phố trực thuộc trungương, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; trình Ủy ban thường vụ Quốc hội quyếtđịnh thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính dướitỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
5. Thống nhất quản lý nền hành chính quốc gia; thực hiện quản lý về cán bộ, côngchức, viên chức và công vụ trong các cơ quan nhà nước; tổ chức công tác thanhtra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống quan liêu, tham nhũngtrong bộ máy nhà nước; lãnh đạo công tác của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quanthuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp; hướng dẫn, kiểm tra Hội đồng nhândân trong việc thực hiện văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên; tạo điều kiện đểHội đồng nhân dân thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do luật định;
6. Bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước và xã hội, quyền con người, quyền côngdân; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;
7. Tổ chức đàm phán, ký điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước theo ủy quyền củaChủ tịch nước; quyết định việc ký, gia nhập, phê duyệt hoặc chấm dứt hiệu lựcđiều ước quốc tế nhân danh Chính phủ, trừ điều ước quốc tế trình Quốc hội phêchuẩn quy định tại khoản 14 Điều 70; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, lợi ích chínhđáng của tổ chức và cơng dân Việt Nam ở nước ngồi;
8. Phối hợp với Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan trungương của tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn củamình.
<b>- Về trách nhiệm</b>
+ Chính phủ chịu sự giám sát của Chủ tịch nước và Quốc hội. Chính phủ phải chấphành:
Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội,
Pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ quốc hội Lệnh, quyết định của Chủ tích nước.
Chính phủ phải chịu trách nhiệm và báo cáo cơng tác trước Chủ tịch nước, Quốchội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, cách thức hoạt động của Chính phủ được quy địnhtại: <b>Chương VII Hiến pháp 2013</b>, Luật Tổ chức Chính phủ 2015, và Nghị địnhBan hành Quy chế làm việc của Chính phủ 2016.
Nghị định của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ là văn bản quyphạm pháp luật dưới luật Việt Nam.
<b>2. Bộ, cơ quan ngang bộ</b>
3
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>- Về danh sách các cơ quan trong bộ máy Chính phủ gồm 18 Bộ, 4 cơ quan</b>
ngang bộ
<b>Điều 39. Luật tổ chức chính phủ năm 2015 quy định :</b>
Bộ, cơ quan ngang bộ là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhànước về một hoặc một số ngành, lĩnh vực và dịch vụ cơng thuộc ngành, lĩnh vựctrong phạm vi tồn quốc.
+ Có trách nhiệm phối hợp để chuẩn bị các đề án chung trình Chính phủ và Thủtướng Chính phủ;
+ Phối hợp ban hành thông tư liên tịch chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các vấn đềthuộc chức năng quản lí nhà nước.
3. y ban nhân dân các câấpỦ
<b>- Về thành viên:</b>
+ Căn cứ theo <b>Đ8 Luật tổ chức chính quyền địa phương</b> thì Ủy ban nhân dângồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên, số lượng cụ thể Phó Chủ tịch Ủy bannhân dân các cấp do Chính phủ quy định.
<b>- Về cơ cấu tổ chức</b>
<b>I. Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân tỉnh</b>
- Căn c theo ứ <b>Đ20 Lu t t ch c chính quyềền đ a phậ ổ ứịươ thì ng</b>
1. y ban nhấn dấn t nh gơềm Ch t ch, Phó Ch t ch và các y viến.Ủ ỉ ủ ị ủ ị Ủ
4
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">Ủy ban nhân dân tỉnh loại I có khơng q bốn Phó Chủ tịch; tỉnh loại II và loại IIIcó khơng q ba Phó Chủ tịch.
Ủy viên Ủy ban nhân dân tỉnh gồm các Ủy viên là người đứng đầu cơ quan chuyênmôn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy viên phụ trách quân sự, Ủy viên phụ tráchcông an.
2. Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh gồm có các sở và cơ quantương đương sở.
<b>II. Về Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân huyện- Căn cứ theo Đ27 Luật tổ chức chính quyền địa phương thì</b>
1. Ủy ban nhân dân huyện gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên.
Ủy ban nhân dân huyện loại I có khơng q ba Phó Chủ tịch; huyện loại II và loạiIII có khơng q hai Phó Chủ tịch.
Ủy viên Ủy ban nhân dân huyện gồm các Ủy viên là người đứng đầu cơ quanchuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện, Ủy viên phụ trách quân sự, Ủy viênphụ trách công an.
2. Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện gồm có các phịng và cơquan tương đương phịng.
<b>III. Về Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân xã</b>
- Căn cứ theo <b>Đ34 Luật tổ chức địa phương</b> thì
1. Ủy ban nhân dân xã gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên phụ trách quân sự, Ủyviên phụ trách công an.
2. Ủy ban nhân dân xã loại I, loại II có khơng q hai Phó Chủ tịch; xã loại III cómột Phó Chủ tịch.
<b>- Về nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân các cấpI. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh</b>
Căn cứ theo <b>Đ21 Luật tổ chức chính quyền địa phương </b>thì nhiệm vụ, quyền hạncủa Ủy ban nhân dân tỉnh bao gồm:
- Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định các nội dung quy định tại các
<b>điểm a, b và c khoản 1, các điểm d, đ và e khoản 2, các khoản 3, 4, 5, 6 và 7 Điều</b>
<b>19 Luật tổ chức chính quyền địa phương và tổ chức thực hiện các nghị quyết</b>
của Hội đồng nhân dân tỉnh.
- Quy định tổ chức bộ máy và nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của cơ quan chuyênmôn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh.
- Tổ chức thực hiện ngân sách tỉnh, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát triểncông nghiệp, xây dựng, thương mại, dịch vụ, du lịch, nông nghiệp, lâm nghiệp,thủy sản, mạng lưới giao thông, thủy lợi; thực hiện các biện pháp quản lý, sử dụng
5
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">đất đai, rừng núi, sơng hồ, tài ngun nước, tài ngun khống sản, nguồn lợi ởvùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác; thực hiện các biện pháp phòng,chống thiên tai, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh trong phạm vi được phânquyền.
- Xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, dự án, đề án của tỉnh đối vớivùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khókhăn.
- Thực hiện các biện pháp xây dựng thế trận quốc phịng tồn dân gắn với thế trậnan ninh nhân dân trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng khu vựcphòng thủ vững chắc trên địa bàn tỉnh; tổ chức giáo dục quốc phịng, an ninh vàcơng tác qn sự địa phương; xây dựng và hoạt động tác chiến của bộ đội địaphương, dân quân tự vệ; xây dựng lực lượng dự bị động viên và huy động lựclượng bảo đảm yêu cầu nhiệm vụ theo quy định của pháp luật; xây dựng phongtrào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở địa phương.
- Thực hiện các nhiệm vụ về tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và phápluật, xây dựng chính quyền và địa giới hành chính, giáo dục, đào tạo, khoa học,cơng nghệ, văn hóa, thơng tin, thể dục, thể thao, y tế, lao động, chính sách xã hội,dân tộc, tơn giáo, quốc phịng, an ninh, trật tự, an tồn xã hội, hành chính tư pháp,bổ trợ tư pháp và các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nước ở trung ương phân cấp, ủyquyền.
- Phân cấp, ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp dưới, cơ quan, tổ chức khác thựchiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân tỉnh.
II. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp huyện
Căn cứ theo <b>Đ28 Luật tổ chức chính quyền địa phương </b>thì nhiệm vụ, quyền hạncủa Ủy ban nhân dân huyện bao gồm:
- Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân huyện quyết định các nội dung quy định tạicác điểm a, b, c và g khoản 1, khoản 2 và khoản 3 <b>Điều 26 Luật tổ chức chínhquyền địa phương và tổ chức thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân</b>
-- Thực hiện các nhiệm vụ về tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và phápluật, xây dựng chính quyền và địa giới hành chính, giáo dục, đào tạo, khoa học,
6
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">cơng nghệ, văn hóa, thơng tin, thể dục, thể thao, y tế, lao động, chính sách xã hội,dân tộc, tơn giáo, quốc phịng, an ninh, trật tự, an tồn xã hội, hành chính tư pháp,bổ trợ tư pháp và các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nước cấp trên phân cấp, ủyquyền.
- Phân cấp, ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức khác thực hiệncác nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân huyện.
III. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã
Căn cứ theo <b>Đ35 Luật tổ chức chính quyền địa phương </b>thì nhiệm vụ, quyền hạncủa Ủy ban nhân dân xã bao gồm:
- Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân xã quyết định các nội dung quy định tại cáckhoản 1, 2 và 4 <b>Điều 33 Luật tổ chức chính quyền địa phương</b> và tổ chức thựchiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã.
- Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương.
- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nước cấp trên phân cấp, ủy quyềncho Ủy ban nhân dân xã.
7
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8"><b>PHẦN 2.CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC</b>
<b>1 .Khái niệm, Cải cách hành chính là một sự thay đổi có kế hoạch, theo một mục</b>
tiêu nhất định được xác định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm tạo ranhững thay đổi trong các yếu tố cấu thành của nền hành chính, làm cho các cơquan hành chính nhà nước hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân,phục vụ xã hội ...
Những thành tựu khi cải cách hành chinh là
- Hệ thống thể chế pháp luật từng bước được đổi mới và hoàn thiện đúngkhông cần xây dựng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩavà phát huy quyền làm chủ của nhân dân
- Cơ bản các chủ trương quan điểm của đảng và nhà nước và chuyển nền kinhtế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hộichủ nghĩa được thể chế hóa thơng qua gần 100 văn bản pháp luật pháp lệnhban hành năm năm qua đã đào tạo xây dựng hoàn thiện khung pháp lý chocác thành phần kinh tế cho người dân làm ăn và sinh sống
- Khuôn khổ thể chế về tổ chức hoạt động của hệ thống hành chính nhà nướccơng chức cơng vụ được chú trọng đổi mới để đảm bảo thích ứng với yêucầu quản lý nhà nước trong điều kiện chuyển đổi này bọn nó
- Cơ sở pháp lý phân biệt giữa nhà nước với các hoạt động sự nghiệp dịch vụcông thúc đẩy xã hội hóa phân cơng phân cấp đã hình thành và từng bướcđược bổ sung và hoàn thiện
<b>2. Những nhược điểm nhân chủ yếu dẫn đến cải cách hành chính nhà nước</b>
-cơ cấu bộ máy hành chính cịn cồng kềnh hoạt động kém hiệu quả không thôngsuốt làm tăng biên chế và chi phí hành chính
- đội ngũ cán bộ cơng chức cịn hạn chế về trình độ cũng như phẩm chất đạo đức- sự phân cấp trong quản lý nhà nước còn bộc lộ nhiều hạn chế thực sự chưa quántriệt một cách triệt để nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý nhà nước-tình trạng phân tán thiếu trật tự kỷ cương trong hệ thống cơ quan hành chính nhànước có chiều hướng gia tăng
<b>3. Mục tiêu của cải cách bộ máy hành chính nhà nước</b>
<b>-Hướng tới xây dựng bộ máy hành chính nhà nước đơn giản tổ chức hợp lý</b>
8
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">- Hó chức năng nhiệm vụ quyền hạn phù hợp với hoạt động liên tục có kỷ cươngtrong khn khổ của hiến pháp và pháp luật
- Một số bộ máy hành chính nhà nước hướng vào phục vụ nhân dân chịu sự giámsát của nhân dân phát huy hợp lý và hiệu quả sức dân đảm bảo công= và văn minhcho mỗi người dân ở mọi vùng miền đất nước
<b>4. Cải cách bộ máy hành chính nhà nước phải được thực hiện trên cơ sở quántriệt đầy đủ các quan điểm </b>
- Trên cơ sở đảm bảo quyền lực nhà nước thống nhất có sự phân cơng phânnhiệm một cách hợp lý giữa 3 quyền lập pháp hành pháp và 4 pháp- Cải cách bộ máy hành chính nhà nước đặt trong bối cảnh xây dựng nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân do dân vì dân
- Tiến hành cải cách bộ bộ máy hành chính nhà nước là xu thế hội nhập quốctế
<b>4. Tiến hành cải cách bộ máy hành chính nhà nước phải đảm bảo theo cácnguyên tắc sau</b>
- Thể chế hóa kịp thời đường lối chủ trương chính sách của đảng về bộ máyhành chính nhà nước
- Ln xuất phát từ lợi ích của dân đáp ứng quyền lợi nguyện vọng của dânđảm bảo nguyên tắc “ quyền lực thuộc về nhân dân “
- Tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ để tổ chức và hoạt động bộ máy hànhchính nhà nước
- Phân biệt rõ ràng chức năng quản lý của nhà nước về kinh tế và quản lý sảnxuất kinh doanh
- Đảm bảo quản lý hành chính nhà nước theo ngành lĩnh vực với quản lý lãnhtheo lãnh thổ
- Xác định rõ chức năng nhiệm vụ quyền hạn của từng cơ quan trong bộ máyhành chính nhà nước của trung ương đến địa phương
<b>6. Phương hướng cải cách bộ máy hành chính nhà nước trong những nămtới</b>
- Xác định vị trí chức năng và nhiệm vụ quyền hạn của chính phủ
- Quy định một cách khách quan khoa học hợp lý chặt chẽ chức năng nhiệmvụ quyền hạn của các bộ cơ quan ngang bộ
9
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">- có sự phân cấp hợp lý mang tầm vĩ mô do trung ương quyết định tạo ra thếcho địa phương giải quyết những vấn đề lý nhà nước
- Có sự phân cấp hợp lý mang tầm vĩ mô do trung ương quyết định tạo ra chođịa phương giải quyết những vấn đề quản lí nhà nước quy mơ giữa các cấpchính quyền địa phương cần có sự phân cơng rõ ràng
<b>7 .Nội dung của cải cách hành chính nhà nước ( nghị quyết 76/NQ-CP )</b>
a, Cải cách thể chế
<b>- Mục tiêu</b>
Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế của nền hành chính nhà nước,đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực; nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trườngđịnh hướng xã hội chủ nghĩa, đồng bộ, hiện đại, hội nhập, trọng tâm là thịtrường các yếu tố sản xuất, nhất là thị trường quyền sử dụng đất, khoa học,công nghệ; tạo được bước đột phá trong huy động, phân bổ và sử dụng có hiệuquả các nguồn lực để thúc đẩy phát triển đất nước; tổ chức thi hành pháp luậtnghiêm minh, hiệu quả, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cá nhân, tổchức và toàn xã hội.
Nhiệm vụ
- Tiếp tục xây dựng, hồn thiện hệ thống thể chế, chính sách pháp luật về tổ chức bộ máy hành chính, chế độ công vụ đầy đủ, đồng bộ trên cơ sở Luật Tổ chức Chính phủ Luật Tổ chức chính quyền địa phương Luật Cán bộ, công chức Luật , , , Viên chức. Tiếp tục thể chế hóa các quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân, quyền và nghĩa vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp.
- Xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa :- Nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật:
- Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi pháp luật:b, Cải cách thủ tục hành chính
<b>Mục tiêu </b>
- Cải cách quyết liệt đồng bộ hiệu quả cách quy định thủ tục hành chính liên quanđến người dân doanh nghiệp thủ tục hành chính nội bộ giữa các cơ quan hànhchính nhà nước
<b>Nhiệm vụ </b>
10
</div>