đường lối chiến lược của đảng cộng sản việt nam khi bước vào công cuộc đổi mới và hiện nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.73 MB, 19 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>S N VI T NAMẢỆ(VNR201)</b>

<b>Chủ đ : Nềềội dung chính trong Đường lốối c aủĐ ng ta có gì khácả</b>

<b>Sinh viên thực hiện: Nguy n Thu ềễHằềng</b>

<b>MSSV: HS130090Lớp: JS1302</b>

<b>Giảng viên: Ki u Văn Namềề</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<small>a.Đường lối của Đảng ta khi bước vào công cuộc đổi mới...10</small>

<small>b.Đường lối chiến lược của Đảng ta hiện nay...11</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>A. Phần mở đầu</b>

Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập đã chấmdứt sự khủng khoảng về đường lối cứu nước kéo dài mấy thập kỷ, đồngthời chứng tỏ giai cấp vô sản Việt Nam đã trưởng thành và đủ sức lãnhđạo cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam đi theocon đường mới - con đường cách mạng vô sản. Đảng chủ trương làm tưsản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để tiến tới xã hội cộngsản chủ nghĩa.

Trong các chính thể hiện đại, bất luận nhà nước và xã hội nào cũng đềudo giai cấp nhất định lãnh đạo thơng qua chính đảng đại diện cho giai cấpấy. Một đảng duy nhất cầm quyền hay lưỡng đảng, đa đảng thay nhau cầmquyền là do tương quan lực lượng chính trị ở từng quốc gia quy định.Đảng Cộng sản Việt Nam là chính đảng duy nhất cầm quyền, lãnh đạo Nhànước và xã hội, do tương quan lực lượng chính trị Việt Nam quy định,được lịch sử lựa chọn, được nhân dân tin tưởng, trao gửi trọng trách bằnghiến định và được khẳng định bằng năng lực, hiệu quả lãnh đạo.

Năm 1930, Đảng cộng sản Việt Nam ra đời đánh dấu bước ngoặt củacách mạng Việt Nam. Kể từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhândân ta đã giành được những thắng lợi vĩ đại. Cách mạng tháng 8 - 1945thành công khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà (nay là Cộnghoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam), thắng lợi của cuộc kháng chiến chốngPháp, chống Mỹ cứu nước đem lại độc lập tự do và thống nhất đất nước,đưa nước ta bước vào sự nghiệp đổi mới và từng bước quá độ lên Chủnghĩa xã hội. Với những thắng lợi giành được trong thế kỷ XX, nước ta từmột nước thuộc địa nửa phong kiến đã trở thành một quốc gia độc lập, tựdo, phát triển theo con đường Xã Hội Chủ Nghĩa có quan hệ rộng rãi, có vịthế ngày càng quan trọng trong khu vực và trên thế giới. Nhân dân ta từthân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội. Đấtnước ta từ một nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu bước vào thời kỳ đổi mớicơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trên một chặng đường dài có bao nhiêu

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

biến cố, sự kiện phức tạp của tình hình trong nước và quốc tế, đất nướcphải đương đầu với đủ loại kẻ thù với bao khó khăn thử thách có nhữnglúc ở trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” nhưng dưới sự lãnh đạo củaĐảng, đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh, con thuyền cách mạng Việt Namvẫn cập bến vinh quang. Thực tế lịch sử đã chứng minh hùng hồn một điềukhông thể phủ nhận, đó là sự lãnh đạo của Đảng - nhân tố quyết định mọithắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Bên cạnh việc chỉ đạo chiến lược để xây dựng lực lượng cáchmạng,chĩa mũi nhọn đấu tranh vào đế quốc tay sai, giành độc lập, chínhquyền cho nhân dân, Đảng cũng có những chuyển hướng trong chủtrương đường lối và có sự đổi mới tư duy, biện pháp để phát triển toàndiện mọi lĩnh vực. Nghiên cứu vấn đề này sẽ giúp chúng ta nhận thức mộtcách hệ thống, cơ bản ban đầu về quá trình hình thành đường lối đổi mớicủa Đảng ta. Qua đó có thể hiểu được sự đúng đắn, sáng tạo trong đườnglối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam trong từng giai đoạn để có thêmniềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.

<i><b>2. Phương pháp làm bài</b></i>

Lấy Chủ Nghĩa Mác-Lênin và các quan điểm có tính phương pháp luậncủa Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng Sản Việt Nam làm cơ sở phươngpháp luận cho việc nghiên cứu quá trình hình thành đường lối đổi mới vàđặc biệt của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

Theo phương pháp luận sử học, đồng thời dựa vào phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin và kết hợp chặt chẽ các phương pháp lịch sử với so sánh, thống kê nhằm làm nổi bật những đường lối chính sách nổi bật của Đảng gần 20 năm qua.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Ngay sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước ta ởtrong hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc” và phải đương đầu với kẻ thù cóvũ khí hiện đại, trong khi lực lượng của ta nhỏ bé, ít kinh nghiệm, vũ khíthơ sơ, lạc hậu. Song, Đảng ta vẫn kiên định chủ trương vừa kháng chiến,vừa kiến quốc, bồi dưỡng sức dân về tinh thần và vật chất. Đặc biệt làquan tâm, chăm lo dân chủ, chú trọng quyền cơng dân, thi hành chính sáchgiảm tơ, giảm tức, phát động quần chúng cải cách ruộng đất, hồn thànhthực hiện người cày có ruộng.

Nhờ chính sách đúng đắn, kịp thời, linh hoạt của Đảng, Nhân dân tađoàn kết một lịng, mn người như một đã anh dũng chiến đấu để làmnên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, buộc Chính phủ Phápphải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ (ngày 20/7/1954), lập lại hịa bình ở ĐơngDương. Sự kiện này đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Lần đầutiên trong lịch sử, một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nướcthực dân hùng mạnh. Đó là một thắng lợi vẻ vang của nhân dân Việt Nam,

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Cùng một lúc phải tiến hành hai chiến lược, hai nhiệm vụ cách mạng làđiều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Việt Nam và thế giới. Để giải quyếtnhiệm vụ to lớn và quan trọng đó, Đảng ta đề ra đường lối đúng đắn, phùhợp với thực tiễn của đất nước và thế giới, đáp ứng nguyện vọng củaNhân dân. Đối với miền Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Miền Bắcnhất định phải tiến lên chủ nghĩa xã hội. Mà đặc điểm to nhất của ta trongthời kỳ quá độ là từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên chủnghĩa xã hội không phải kinh qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa”.Đối với nhiệm vụ cách mạng miền Nam và cả nước, Người chỉ rõ: “Tăngcường đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh thực hiện thống nhất nướcnhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, hoàn thành cách mạng dân tộc, dânchủ trong cả nước; ra sức củng cố và đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xãhội; xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủvà giàu mạnh; tích cực góp phần bảo vệ hịa bình ở Đơng Dương, ĐơngNam Á và thế giới”.

Trong bài viết "Hồ Chí Minh - một nhà tư tưởng lớn”, Giáo sư SingoShibata (Nhật Bản) khẳng định: “Một trong những cống hiến quan trọngcủa Cụ Hồ Chí Minh và Đảng Lao động Việt Nam là đã đề ra lý luận về chủnghĩa xã hội khi vẫn tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân. Theo tôi đượcbiết Đảng Lao động Việt Nam là Đảng đầu tiên trong các Đảng mácxít trênthế giới vận dụng lý luận này”. Thực tiễn cho thấy, dưới ngọn cờ của chủnghĩa Mác - Lênin, Đảng ta đã tỏ rõ trí tuệ, bản lĩnh và sáng tạo, lãnh đạoNhân dân giành những thắng lợi to lớn trong công cuộc xây dựng chủ

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Từ khi cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là trong 35 nămđổi mới, Đảng ta đã nắm vững, vận dụng sáng tạo phát triển chủ nghĩaMác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời kế thừa, phát huy nhữnggiá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại,vận dụng sáng tạo kinh nghiệm thế giới; không ngừng làm giàu trí tuệ, kinhnghiệm, bản lĩnh, phương pháp, nâng cao phẩm chất đạo đức. Đường lốicủa Đảng thể hiện ở sự đổi mới tồn diện, đồng bộ, có bước đi phù hợp;tôn trọng quy luật khách quan, xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, coitrọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, kịp thời giải quyết những vấnđề do thực tiễn đặt ra.

Đảng ta thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực lãnhđạo, cầm quyền và sức chiến đấu, thể hiện bản chất của một Đảng cáchmạng chân chính, đạo đức, văn minh, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc,phục vụ Nhân dân. Đảng ln chú trọng phịng, chống những nguy cơ sailầm về đường lối, bệnh quan liêu, sự thoái hóa, biến chất của cán bộ, đảngviên. Mặt khác, Đảng ta tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung vàcán bộ cấp chiến lược nói riêng đủ phẩm chất, năng lực và uy tín để giảiquyết những vấn đề thực tiễn đặt ra.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Trong tác phẩm <i>Đường Kách mệnh </i>(viết năm 1927), Lãnh tụ Nguyễn ÁiQuốc đã chỉ rõ cho mọi người hiểu vì sao cách mạng là việc chung của cảdân chúng chứ không phải là việc của một hay hai người. Người chỉ rõcách mạng Pháp năm 1789, cách mạng Nga năm 1917 đã dạy cho chúngta rằng, dân chúng công nông là gốc của cách mạng; đàn bà, trẻ con cũnggiúp cách mạng được nhiều. Những tư tưởng nêu trên của Lãnh tụNguyễn Ái Quốc không chỉ được truyền bá trong lớp thanh niên yêu nướcđầu tiên của Việt Nam, mà còn thể hiện nhất quán, xuyên suốt từ khi Đảngta ra đời cho đến nay.

Mỗi thời kỳ cách mạng tùy theo hoàn cảnh, điều kiện cụ thể, Đảng tathành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất với những tên gọi khác nhau. Thờikỳ 1936-1939 gắn liền với Mặt trận Dân chủ chống phát xít và phản độngthuộc địa ở Đông Dương, với phong trào đấu tranh địi các quyền tự do,dân chủ, uy tín của Đảng ta được mở rộng và ăn sâu vào quần chúngnhân dân.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 gắn liền với Mặt trậnViệt Minh và các đoàn thể cứu quốc. Khẳng định tính chất lúc bấy giờ củacách mạng Việt Nam là cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, Đảng ta nêukhẩu hiệu chính là đồn kết tồn dân, tạm thời gác khẩu hiệu cách mạngruộng đất, chỉ đề ra chính sách giảm tơ, giảm tức và tịch thu ruộng đất củađế quốc, Việt gian chia cho dân cày. Với chương trình rõ ràng, thiết thực,phù hợp với nguyện vọng của toàn dân, Mặt trận Việt Minh đã đồn kếtđược mọi lực lượng u nước, trong đó có cả giai cấp địa chủ, chống đếquốc và tay sai. Thắng lợi đó đã chứng tỏ rằng: “Việc gì đúng với nguyệnvọng nhân dân thì được quần chúng nhân dân ủng hộ và hăng hái đấutranh, và như vậy mới thật là một phong trào quần chúng. Nó cũng dạychúng ta rằng: Phải hết sức tránh những bệnh chủ quan, hẹp hịi.v.v.”.

Chín năm kháng chiến trường kỳ gian khổ (1945-1954), Đảng ta đã pháthuy sức mạnh, mở rộng và củng cố Mặt trận Dân tộc thống nhất, từ Mặttrận Việt Minh đi tới Mặt trận Liên Việt - Việt Minh. Một trong những thànhcông lớn là Đảng đã khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, huy độnglòng hăng hái, quyết tâm của toàn dân bằng phong trào thi đua yêu nước.Chủ tịch Hồ Chí Minh đã yêu cầu quyết tâm phải sửa đổi lối làm việc,

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

chống thói quan liêu, mệnh lệnh, xa dân, coi thường quần chúng, đồng thờiđề cao lối làm việc quần chúng, từ trong quần chúng ra và trở lại nơi quầnchúng. Người khẳng định phải theo đúng đường lối nhân dân, thực hiệnđại đoàn kết toàn dân tộc, thực hành dân vận theo phương châm “baonhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền hạn, lực lượng đều ở nơi dân”;“có lực lượng dân chúng việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được.Khơng có, thì việc gì làm cũng khơng xong. Dân chúng biết giải quyết nhiềuvấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi,những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi khơng ra”(7); “Làm đúng ý nguyện củadân thì ắt thành. Làm trái ý nguyện của dân thì ắt bại”.

Thắng lợi vẻ vang sau 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và xâydựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc một lần nữa khẳng định sức mạnh tolớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh vàĐảng ta khơi dậy, tập hợp. Lịng u nước và sự đồn kết của Nhân dândưới sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng là cội nguồn sức mạnhđưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trong cuộcđấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc và góp phần xứng đáng vàophong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

Chiến tranh kết thúc, đất nước thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xãhội và tiến hành công cuộc đổi mới với phương châm nhìn thẳng vào sựthật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật, mà trước hết u cầu “trongtồn bộ hoạt động của mình, Đảng phải quán triệt tư tưởng “lấy dân làmgốc”, xây dựng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động”.

“Lấy dân làm gốc” thể hiện tư tưởng của một đảng cầm quyền chânchính cách mạng, đạo đức, văn minh. Đảng cầm quyền thì phải chăm lo,củng cố sự liên hệ giữa Đảng với Nhân dân. Mọi chủ trương, chính sáchcủa Đảng phải xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng của Nhân dân; khơi dậyđược lòng hăng hái, đồng tình ủng hộ của quần chúng. Mỗi đảng viên phảixứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của Nhân dân;thường xuyên đấu tranh ngăn chặn thói quan liêu, mệnh lệnh, coi thườngvà xa rời quần chúng, đi ngược lại với lợi ích của quần chúng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, nhất là sau khi trở thànhđảng cầm quyền và đặc biệt từ khi lãnh đạo đất nước tiến hành công cuộcđổi mới, Đảng ta đã lãnh đạo đất nước, lãnh đạo nhân dân giành đượcnhững thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Cụ thể, năm 1989 tổng sảnphẩm nội địa (GDP) của Việt Nam mới đạt 6,3 tỷ USD, nhưng đến năm2020 quy mô nền kinh tế Việt Nam đã đạt 268,4 tỷ USD. Trong khu vựcASEAN, quy mô nền kinh tế Việt Nam hiện đã đứng thứ 4. Cùng với đó,đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Nhưvậy so với trước Đổi mới, quy mô nền kinh tế đã khác, “bộ mặt”, diện mạonền kinh tế, cũng như đời sống nhân dân đã khác… Đó chính là cơ đồ,tiềm lực, vị thế mà ngày nay Việt Nam đã gây dựng được.

Có được thành quả đó bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, nhưng mộttrong những nguyên nhân mà cũng là bài học chủ yếu là nhờ Đảng đã cóđường lối lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn, luôn lấy dân làm gốc, theo đúngđường lối nhân dân, làm đúng ý nguyện của nhân dân, mở rộng và tăngcường khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy sức mạnh của cả dân tộc. Vănkiện Đại hội ĐBTQ lần thứ VIII của Đảng đã nhấn mạnh: “Cách mạng là sựnghiệp của nhân dân, vì nhân dân và do nhân dân. Chính những ý kiến,nguyện vọng và sáng kiến của nhân dân là nguồn gốc hình thành đườnglối đổi mới của Đảng. Cũng do nhân dân hưởng ứng đường lối đổi mới,dũng cảm phấn đấu, vượt qua biết bao khó khăn, thử thách mà công cuộcđổi mới đạt được thành tựu hơm nay”. Đó cũng chính là một trong nhữngbài học kinh nghiệm lớn được Đảng ta đúc rút trong Cương lĩnh xây dựngđất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triểnnăm 2011), đó là: “Chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi lịchsử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọngchính đáng của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiếtvới nhân dân. Quan liêu, tham nhũng, xa rời nhân dân sẽ dẫn đến nhữngtổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước, của chế độ xã hội chủnghĩa và của Đảng”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<i><b>2. Đường lối chiến lược của Đảng Cộng sản Việt Nam khi bước vào công cuộc đổi mới và hiện nay</b></i>

<i>Trước hết, thực hiện cơng cuộc đổi mới có nghĩa là thay đổi phương</i>

thức, chiến lược đi lên chủ nghĩa xã hội, nhưng không xa rời mục tiêu xãhội chủ nghĩa, mà thực hiện mục tiêu ấy bằng phương thức, chiến lượcmới. Đây là quan điểm cơ bản nhất, là nền tảng cho các quan điểm khác.Thực tế cho thấy, ở Liên Xô và các nước Đông Âu trước đây, thực hiện cảitổ mà từ bỏ mục tiêu xã hội chủ nghĩa thì sẽ dẫn đến mất phương hướngvà hỗn loạn.

<i>Thứ hai,</i> tiếp tục thực hiện mục tiêu xã hội chủ nghĩa thì tất yếu phảigiữ vững vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng sản, không chấp nhận đa ngunchính trị, đa đảng đối lập, vì đây là nhân tố tiên quyết để thực hiện mục tiêuxã hội chủ nghĩa. Trong quá trình thực hiện cải tổ, ban lãnh đạo ĐảngCộng sản Liên Xơ đã quyết định xóa bỏ Điều 6, Hiến pháp Liên Xơ về vaitrị lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Thực chất, đó khơng chỉ là sự tướcquyền lãnh đạo của Đảng về mặt pháp lý, thừa nhận đa nguyên chính trị,đa đảng đối lập, tạo điều kiện cho các lực lượng chính trị khác vươn lênđoạt quyền, mà còn là sự từ bỏ mục tiêu xã hội chủ nghĩa.

<i>Thứ ba,</i> tiếp tục thực hiện mục tiêu xã hội chủ nghĩa và giữ vững vaitrò lãnh đạo của Đảng Cộng sản thì tất yếu phải lấy chủ nghĩa Mác - Lê-ninlàm nền tảng tư tưởng, bởi chủ nghĩa Mác - Lê-nin không chỉ là nền tảngtư tưởng của Đảng, mà còn là cơ sở để xây dựng hệ tư tưởng của toàn xãhội và nhờ đó mới có thể thực hiện được mục tiêu xã hội chủ nghĩa.Ngược lại, nếu từ bỏ mục tiêu xã hội chủ nghĩa thì tất yếu dẫn đến phủnhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tiếp nhận hệ tư tưởng tư sản, như Gc-ba-chốp đã thực hiện trong cơng cuộc cải tổ ở Liên Xơ trước đây.

<i>Thứ tư,</i> giữ vững vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với Nhànước và xã hội nói chung, nhất là đối với lực lượng vũ trang (quân đội vàcông an). Đảng phải lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối và trực tiếp lực lượng vũtrang. Bởi vì, nếu lực lượng vũ trang bị trung lập hóa, chỉ có trách nhiệmbảo vệ độc lập chủ quyền và an ninh quốc gia, không phụ thuộc vào đảng

</div>