<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

4.1. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH SINH THÁI ... 11

1.2.3. Những nguyên tắc cơ bản của DLST ... 18

1.2.4. Vai trò của phát triển DLST ... ... 20

CHƯƠNG 2: TIỀM NĂNG, HIỆN TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ỞTRÀNG AN ...

2.1. Khái quát về khu du lịch Tràng An ... ... 24

2.2. Tiềm năng du lịch ở Tràng An ...

2.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên ... ...

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Nghiên cứu, phát triển du lịch sinh thái tại khu du lịch Tràng An-Ninh Bình

2.2.2.Tài nguyên du lịch nhân văn: ...

2.2.3. Đánh giá chung về tài nguyên DLST tại khu du lịch Tràng An. ... 39

2.3. Hiện trạng phát triển du lịch tại Tràng An ... 41

2.3.1. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch ... 41

2.3.3. Các loại hình du lịch có thể tổ chức tại Tràng An ... 46

2.3.4. Nguồn lực lao động ... ..

2.3.5. Tình hình khách du lịch và Doanh thu ... 48

2.3.6. Marketing quảng cáo du lịch ... ... 50

2.3.7. Hiện trạng tổ chức quản lý và khai thác hoạt động du lịch sinh thái ởTràng An. ... ...

2.4. Đánh giá hiện trạng hoạt động du lịch của Tràng An theo nguyêntắc của du lịch sinh thái ... ... 56

2.4.1. Mức độ đảm bảo giáo dục và thuyết minh môi trường ...

2.4.2. Phân tích hiện trạng hỗ trợ bảo tồn tự nhiên ... 57

2.4.3. Thu hút sự tham gia của cộng đồng địa phương ...

2.4.4. Vấn đề bảo vệ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ... 60

2.4.5. Đánh giá chung ... ...

Hiện trạng tổ chức quản lý và khai thác hoạt động du lịch sinh thái ởTràng An. Hiện trạng tổ chức quản lý và khai thác hoạt động du lịch sinh thái ởTràng An. ...

Nghiên cứu, phát triển du lịch sinh thái tại khu du lịch Tràng An-Ninh Bình3.1.8. Phát triển du lịch gắn với đảm bảo an ninh quốc phịng, trật tự antồn xã hội. ... ...

3.2. Các mục tiêu và định hướng phát triển du lịch ở Tràng An ... 67

3.2.1. Mục tiêu của Tràng An trong việc phát triển DLST ... 67

3.2.2. Định hướng tổng quát ... ..

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

3.2.3. Định hướng chiến lược phát triển DLST tại Tràng An ....

3.3.4. Giải pháp về quy hoạch xây dựng ...

3.3.5. Giải pháp về giáo dục và đào tạo phát triển nguồn nhân lực ... 81

3.3.6. Giải pháp thu hút cộng đồng địa phương vào hoạt động du lịch3.3.7. Giải pháp về tiếp thị và tăng cường xúc tiến quảng bá DLST ...

3.3.8. Giải pháp đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch KẾT LUẬN ... ...

Mẫu phiếu điều tra ... ...

Hình ảnh khu du lịch Tràng An... ...

Danh mục sách tham khảo ... ...Nghiên cứu, phát triển du lịch sinh thái tại khu du lịch Tràng An-Ninh BìnhSinh viên: Nguyễn Thị Giang-VH1003 4

LỜI CẢM ƠN

Khóa luận tốt nghiệp là cơng trình nghiên cứu nhỏ bé, đánh dấu kết quảcuối cùng của quá trình học tập tại trường Đại học Dân lập Hải Phòng của em.

Trong suốt thời gian thực hiện khóa luận em đã nhận được rất nhiều sự giúpđỡ của các thầy cô, các đơn vị quản lý khu du lịchTràng An và gia đình, bạnbè.

Trước tiên em xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Lê ThanhTùng đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ em trong suốt q trình làmkhóa luận.

Em xin chân thành cảm ơn Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Ninh Bình,Doanh nghiệp Xuân Trường, Ban quản lý khu du lịch Tràng An đã nhiệt tình

giúp đỡ, cung cấp tư liệu cho em trong q trình nghiên cứu thực tế thực hiện

khóa luận.

Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã luôn quan tâm,tạo điều kiện cho em trong suốt q trình học tập và hồn thành bài khóa luận.

Do thời gian có hạn và trình độ của bản thân cịn nhiều hạn chế nên bài khóaluận của em khơng tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

chỉ bảo của các thầy cô giáo.Em xin chân thành cảm ơn!1.Lý do chọn đề tài

Ngày nay trên thế giới Du lịch đã trở thành nhu cầu cần thiết và tương đốiphổ biến với mỗi người. Đây chính là cơ hội lớn cho nghành Du lịch pháttriển trong hiện tại, cũng như trong tương lai, đóng góp ngày càng lớn vàothu nhập tồn cầu và mỗi quốc gia. Theo Tổ chức du lịch Thế giới (WTO)nhận định thì: “ Du lịch đóng góp 6% thu nhập của thế giới, là một trongnăm nghành kinh tế lớn nhất của hành tinh”

Ở Việt Nam, trong những thập niên gần đây, du lịch đã được sự quan tâm tolớn của Đảng, Nhà Nước và Tổng cục Du lịch (nay là Bộ Văn hoá – Thểthao và Du lịch). Nhận thức được tầm quan trọng của Du lịch đối với nềnkinh tế quốc dân, trong Nghị quyết của Đại hội Toàn quốc lần thứ VIII đãxác định: “ Phát triển du lịch tương xứng với tiềm năng to lớn của đất nướctheo hướng du lịch văn hoá, sinh thái và mơi trường. Xây dựng các chươngtrình và các điểm du lịch hấp dẫn về Văn hố, di tích lịch sử và khu danhlam thắng cảnh, đảm bảo sự phát triển bền vững của nghành du lịch”. Nhờđược sự quan tâm đúng đắn, kịp thời ấy đã tạo điều kiện ban đầu cho sự pháttriển du lịch với mục tiêu đưa du lịch trở thành nghành kinh tế mũi nhọntrong những năm tới.

Ninh Bình là một tỉnh có du lịch rất phát triển với nhiều điểm du lịch nổitiếng như: Tam Cốc - Bích Động, nhà thờ đá Phát Diệm, vườn quốc gia CúcPhương, cố đô Hoa Lư. Trong đó, cố đơ Hoa Lư là một di tích lịch sử tâmlinh có giá trị rất cao. Đây là kinh đơ xưa của người Việt do vua Đinh TiênHồng xây dựng vào thế kỷ X, lập nên nhà nước Đại Việt, mở đầu cho kỷnguyên mới của dân tộc - kỷ nguyên độc lập dân tộc, cho sự kế tiếp huyhoàng cả các triều đại phong kiến về sau. Do đó, cố đơ Hoa Lư có một giá trịlịch sử hết sức quan trọng, nó đánh dấu mốc lịch sử vàng son của dân tộc, nókhẳng định chủ quyền của dân tộc Việt Nam, và nó gắn liền với hai triều đạiphong kiến đầu tiên của dân tộc Việt Nam đó là triều Đinh và Tiền Lê. Với

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

giá trị lịch sử của mình, Cố Đơ Hoa Lư đã trở thành một điểm du lịch hếtsức hấp dẫn, thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế.Tuy nhiên, cố đơ khơng nằm đơn độc ở Hoa Lư mà nó nằm trong quần thểcác di tích khác có giá trị cao về lịch sử, sinh thái: Khu du lịch sinh tháiTràng An, Núi chùa Bái Đính, Chùa động Thiên Tơn... Khi xây dựng cố đơHoa Lư, vua Đinh Tiên Hồng rất chú trọng đến yếu tố thành để bảo vệ kinhđô, ông đã đặt Kinh Đô nằm giữa một vùng núi non trùng điệp, lấy các dãynúi đá vôi hùng vĩ xung quanh làm toà thành tự nhiên, kết hợp với tườngthành nhân tạo bên trong đã tạo ra một kinh đơ Hoa Lư vững chắc, hồnhtráng.

Qua trình đứt gãy, vận động của vỏ trái đất qua hàng triệu năm đã để lạitrong lịng các dãy núi đá vơi này hàng trăm hang động kỳ ảo, trong cáchang động này khơng chỉ có các nhũ đá mà cịn có một số ngơi chùa cổ kính,uy nghiêm, phần lớn được xây dựng trong q trình tồn tại của Kinh Đơ HoaLư. Bên cạnh đó, giữa các dãy núi cịn có các thung lũng hoang sơ với hàngtrăm loài động vật thực vật hoang dã đã tạo nên một khung cảnh sinh tháithơ mộng, đầy quyến rũ.

Sự kết hợp hài hoà giữa Cố Đơ với các di tích xung quanh sẽ tạo nên nét hấpdẫn đặc biệt cho Tràng An, xoá đi sự đơn độc của Cố đô Hoa lư, tạo nên mộtkhu du lịch Tràng An đa dạng về loại hình, phong phú về chủng loại, mớimẻ và độc đáo bởi sự nguyên sơ, sự kết hợp hài hoà gữa các tài ngyên nhântạo và thiên tạo. Khu du lịch Tràng An sẽ mang trong mình cả giá trị nhân văn, lịch sử, phong cảnh và khảo cổ

Nhận thấy được nét độc đáo và hấp dẫn này nên Sở Du lịch Ninh Bình kếthợp với các chủ đầu tư đang quy hoạch, đầu tư xây dựng, tu sửa các di tíchlịch sử xung quanh cố đô để tạo nên khu du lịchTràng An mới, độc đáo, hấpdẫn tạo động lực cho du lịch Ninh Bình phát triển mạnh hơn nữa.Chính vì sự hấp dẫn, mới mẻ, tầm quan trọng của khu Du Lịch Tràng Annên tác giả đã lựa chọn đề tài này mong tìm hiểu được nhiều hơn nữa về dulịch Tràng An nói riêng, du lịch Ninh Bình nói chung.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.

Trong niên luận này, tác giả sẽ cố gắng làm nổi bật lên hình dáng của khu dulịch Tràng An, đưa ra nét hấp dẫn du lịch của các điểm du lịch trong khu, sosánh sức hấp dẫn du lịch của khu du lịch Tràng An với các điểm du lịchkhác trong tỉnh Ninh Bình. Từ đó, tác giả sẽ phần nào chứng minh được khudu lịch Tràng An là sức bật mới của du lịch Ninh Bình.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Tài nguyên du lịch và thực trạng của hoạt động dulịch.

Phạm vi nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu trong phạm vi khu du lịchTràng An, với tổng diện tích là:1566 ha. Thuộc địa phận các xã: TrườngYên, Ninh Hải, Ninh Xuân (huyện Hoa Lư); Gia Sinh (huyện Gia Viễn);Ninh Nhất, phường Tân Thành (thành phố Ninh Bình).

4. Phương pháp nghiên cứu

4.1 Phương pháp thu thập và xử lý số liệu

Thông tin về đối tượng nghiên cứu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhausách, báo, internet… nên cần phải được phân loại, so sánh và chọn lọc kỹ.Đây là phương pháp giúp nhận rõ những thông tin xác thực và cần thiết đểthành lập ngân hàng số liệu.

4.2. Phương pháp khảo sát thực địa

Khảo sát thực địa là phương pháp nghiên cứu truyền thống nhưng lại là côngviệc bắt buộc đối với mỗi đề tài nghiên cứu. Việc có mặt tại thực địa, quansát trực tiếp và phỏng vấn những người có trách nhiệm các vấn đề có liênquan tới đề tài là rất cần thiêt. Để từ đó bổ xung cho lý luận được hoànchỉnh. Là cơ sở đánh giá ban đầu và thẩm định lại trong quá trình nghiêncứu. Trên cơ sở đó giúp đề ra các giải pháp hợp lý và khả thi.4.3. Phương pháp tổng hợp, so sánh

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Đây là phương pháp chính được sử dụng để xử lý tư liệu sau khi thu thậpđược từ các nguồn khác nhau và từ thực tế. Đây là phương pháp giúp choviệc đề suất các dự án, các định hướng, các chiến lược phát triển và triểnkhai quy hoạch các dự án mang tính khoa học và đạt hiệu quả cao.

Trong quá trình thực hiện niên luận, tác giả chủ yếu sử dụng phương phápthu thập, tổng hợp, phân tích tài liệu: sách, báo, internet...

5. Ý nghĩa của đề tài

Đề tài giúp thấy rõ được tiềm năng, thực trạng của hoạt động du lịch ở TràngAn, với những thuận lợi và hạn chế. Trên cơ sở đó, đề ra những giải pháp đểphát huy những lợi thế, khắc phục khó khăn góp phần thúc đẩy khu du lịchTràng An phát triển được bền vững, lâu dài, đúng tiềm năng.6. Kết cấu của đề tài

Ngoài phần Mở đầu, phần Kết kuận, phần Tài liệu tham khảo, Phụ lục. Nộidung chính của đề tài được kết cấu thành 3 Chương:

Chương I: Cơ sở lý luận về du lịch sinh thái

Chương II: Tiềm năng du lịch của khu du lịch Tràng An - Ninh BìnhChương III: Hiện trạng và một số giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch tạikhu du lịch Tràng An.

Chương 1

Ngày nay, du lịch đã thực sự trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổbiến khơng chỉ ở các nước phát triển mà cịn ở các nước đang phát triểntrong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay không chỉ ở nước ta nhậnthức về nội dung du lịch vẫn chưa thống nhất. Do hồn cảnh (thời gian, khuvực) khác nhau, dưới mỗi góc độ nghiên cứu khác nhau mỗi người có mộtcách hiểu về du lịch khác nhau. Đúng như một chuyên gia du lịch nhận định:“Đối với du lịch có bao nhiêu tác giả nghiên cứu thì có bấy nhiêu địnhnghĩa”

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Ở nước Anh, du lịch xuất phát từ tiếng “To Tour” có nghĩa là cuộcdạo chơi (Tour round the world-cuộc đi vòng quanh thế giới; to go for tourround the town- cuộc dạo quanh thành phố; tour of inspection- cuộc kinh lýkiểm tra, …). Tiếng Pháp, từ du lịch bắt nguồn từ Le Tour có nghĩa là cuộcdạo chơi, dã ngoại, … Theo nhà sử học Trần Quốc Vượng, Du lịch đượchiểu như sau: Du có nghĩa là đi chơi, Lịch là lịch lãm, từng trải, hiểu biết,như vây du lịch được hiểu là việc đi chơi nhằm tăng thêm kiến thức.

Như vậy, có khá nhiều khái niệm Du lịch nhưng tổng hợp lại ta thấy du lịchhàm chứa các yếu tố cơ bản sau:

<small></small> Du lịch là một hiện tượng kinh tế xã hội.

<small></small> Du lịch là sự di chuyển và tạm thời lưu trú ngoài nơi ở thường xuyêncủa các cá nhân hoặc tập thể nhằm thoả mãn các nhu cầu đa dạng của họ. <small></small> Du lịch là tập hợp các hoạt động kinh doanh phong phú và đa dạng

nhằm phục vụ cho các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời và các nhu cầu kháccủa cá nhân hoặc tập thể khi họ ở ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ. <small></small> Các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời của cá nhân hoặc tập thể đó đều

đồng thời có một số mục đích nhất định, trong đó có mục đích hồ bình.

Năm 1963, với mục đích quốc tế hố, tại Hội nghị Liên hợp quốc về du lịch

<i>họp ở Roma, các chuyên gia đã đưa ra định nghĩa về du lịch như sau: Dulịch là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hoạt động kinh tế bắtnguồn từ các cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hay tập thể ở bênngoài nơi ở thường xun của họ hay ngồi nước họ với mục đích hồ bình.Nơi họ đến lưu trú khơng phải là nơi làm việc của họ.</i>

Khác với quan điểm trên, các học giả biên soạn Từ điển Bách Khoa toànthư Việt Nam (1966) đã tách hai nội dung cơ bản của du lịch thành hai phầnriêng biệt.

<i>Nghĩa thứ nhất (đứng trên góc độ mục đích của chuyến đi): Du lịch làmột dạng nghỉ dưỡng sức tham quan tích cực của con người ngoài nơi cư</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<i>trú với mục đích: nghỉ ngơi, giải trí, xem danh lam thắng cảnh, di tích lịchsử, cơng trình văn hố, nghệ thuật, …</i>

<i>Nghĩa thứ hai (đứng trên góc độ kinh tế): Du lịch là một ngành kinhdoanh tổng hợp có hiệu quả cao về nhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiênnhiên, truyền thống lịch sử và văn hố dân tộc, từ đó góp phần tăng thêmtình u đất nước; đối với người nước ngồi là tình hữu nghị với dân tộcmình; về mặt kinh tế, du lịch là lĩnh vực kinh doah mang lại hiệu quả rấtlớn: có thể coi là hình thức xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ tại chỗ.</i>

Việc phân định rõ ràng hai nội dung cơ bản của khái niệm có ý nghĩa gópphần thúc đẩy sự phát triển du lịch. Cho đến nay, khơng ít người, thậm chíngay cả các cán bộ, nhân viên đang làm việc trong ngành du lịch, chỉ chorằng du lịch là một ngành kinh tế. Do đó, mục tiêu được quan tâm hàng đầulà mang lại hiệu quả kinh tế. Điều đó cũng có thể đồng nghĩa với việc tậndụng triệt để mọi nguồn tài nguyên, mọi cơ hội để kinh doanh. Trong khi đó,du lịch cịn là một hiện tượng xã hội, nó góp phần nâng cao dân trí, phục hồisức khoẻ cộng đồng, giáo dục lịng u nước, tính đồn kết, … Chính vì vậy,tồn xã hội phải có trách nhiệm đóng góp, hỗ trợ, đầu tư cho du lịch pháttriển như đối với giáo dục, thể thao hoặc một lĩnh vực văn hoá khác.

Theo Pháp lệnh du lịch (do chủ tịch nước CHXNCN Việt Nam công bố ngày20/02/1999): Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cư trú thườngxuyên của mình nhằm thoả mãn nhu cầu tham quan, giải trí, nghỉ dưỡngtrong một khoảng thời gian nhất định.

1.2.1 Khái niệm du lịch sinh thái

Năm 1991, đã xuất hiện khái niệm về Du lịch sinh thái. "Du lịch sinh thái là loại hình du lịch diễn ra trong các vùng có hệ sinh thái tự nhiên còn bảo tồn khá tốt nhằm mục tiêu nghiên cứu, chiêm ngưỡng, thưởng thức phong cảnh, động thực vật cũng như các giá trị văn hoá hiện hữu" (Boo, 1991).

Nhưng gần đây, người ta cho rằng nội dung căn bản của Du lịch sinh thái là tập trung vào mức độ trách nhiệm của con người đối với môi trường. Quan điểm thụ động cho rằng Du lịch sinh thái là du lịch hạn chế tối đa các suy thối mơi trường do du lịch tạo ra, là sự ngăn ngừa các tác động tiêu cựclên sinh thái, văn hoá và thẩm mỹ. Quan điểm chủ động cho rằng Du lịch sinh thái cịn phải đóng góp vào quản lý bền vững môi trường lãnh thổ du

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

lịch và phải quan tâm đến quyền lợi của nhân dân địa phương. Do đó, người ta đã đưa ra một khái niệm mới tương đối đầy đủ hơn:

"Du lịch sinh thái là du lịch có trách nhiệm với các khu thiên nhiên là nơi bảo tồn môi trường và cải thiện phúc lợi cho nhân dân địa phương". CHƠNG 2: TIỀM NĂNG, HIỆN TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ỞTRÀNG AN

2.1. Khái quát về khu du lịch Tràng An

Tràng An - vùng đất sơn thủy hữu tình, ken dày các giá trị văn hóa lịch sử. Được mệnh danh là “Hạ Long trên cạn”, vùng đất ấy đang đứng trước cơ hộitrở thành di sản thiên nhiên của thế giới.

<b> Với tổng diện tích 2.168ha, khu sinh thái Tràng An được bao bọc bởi các</b>

dãy núi đá vôi, các hồ nước và hang động tạo thành một quần thể liên hồn.Tràng An được ví như "bảo tàng địa chất ngồi trời" bởi toàn bộ khu vựcnày được bao bọc bởi các dãy núi đá vơi hình cánh cung giữa vùng chiêmtrũng ngập nước. Theo các nhà địa chất, Tràng An trước kia là một vùngbiển cổ, sau được tạo nên bởi quá trình vận động địa chất. Những khe nứtcủa sự vận động đó tạo ra các dịng chảy trong hang động đá vơi. Núi đá vơiở Tràng An có độ cao từ 150m đến 200m, mang đặc điểm nhiệt đới điểnhình với đỉnh dạng tháp, vịm; sườn vách dốc đứng. Phần rìa của núi đá làcác thung lũng bằng phẳng, dễ ngập nước vào mùa mưa tạo thành các hồ.Đặc điểm này tạo nên cảnh quan có nhiều dãy núi đá vôi thấp, trùng điệpbao quanh những hồ nước nối tiếp nhau, vừa hùng vĩ vừa nên thơ. Trong hệ thống hang động ở Tràng An có loại hang nằm ngang, xuyênqua lòng các dãy núi lớn, ngập nước thường xuyên được gọi là hang xuyênthủy. Hiện nay, đã phát hiện được 48 hang xuyên thủy, nối liền 31 thung(hồ) ở Tràng An với tổng chiều dài 12.226m, trong đó có những hang dàihơn 1km như hang Địa Linh, hang Sinh Dược, hang Mây… Được ví nhưmột trận đồ bát quái, quần thể hang động này chuyển nước đối lưu chảythông từ khe núi này đến khe núi kia và cùng với các dãy núi, hồ nước tạothành một thế trận liên hồn, khép kín. Trong hang có nhiều nhũ đá manghình thù độc đáo và sống động. Vì vậy, Tràng An cịn được mệnh danh là“Hạ Long trên cạn”.

Trải qua hàng thiên niên kỷ kiến tạo, khu sinh thái Tràng An mangtrong mình quần thể núi non hùng vĩ, nguyên sơ, góp phần tạo nên một hệđộng, thực vật phong phú. Tràng An có hệ động thực vật độc đáo với hệ sinhthái trên cạn, dưới nước đan xen nhau. Hệ sinh thái trên cạn với hơn 600 loàithực vật, 200 loài động vật, nhiều loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Hệ sinhthái dưới nước có khoảng 30 lồi động vật nổi, 40 lồi động vật đáy, nhiềuloài quý hiếm, đặc biệt là rùa cổ sọc.

</div>