chuyên đề số 5 diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới trong 3 năm gần đây phân tích và chỉ rõ nguyên nhân của những diễn biến đó

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.65 MB, 23 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNGKHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH</b>

<b>BÁO CÁO NHĨM KINH TẾ VI MƠChun đề số 5: </b>

<b>Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thếgiới trong 3 năm gần đây. Phân tích và chỉ</b>

<b>rõ nguyên nhân của những diễn biến đó. </b>

<b>TPHCM, NGÀY 18 THÁNG 6 NĂM 2023</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>ĐÁNH GIÁ CÔNG VIỆC CỦA CÁC THÀNH VIÊN</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNGKHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH</b>

- Khả năng diễn đạt của người thuyết trình- Tương tác với lớp

2,01,01,01,02 Phản biện:

- Kĩ năng trả lời câu hỏi- Tinh thần nhóm

<b>Điểm chữ: ... (làm tròn đến 1 sốthập phân)</b>

<i>Ngày ……….tháng …… năm 20….. </i>

<b>Giảng viên chấm điểm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNGKHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH</b>

Lời mở đầu: trình bày tóm tắt nội dung và cấu

<i>Ngày ……….tháng …… năm 20….. </i>

<b>Giảng viên chấm điểm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<small>1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...1</small>

<small>2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG...3</small>

<small>3. CHƯƠNG 3: GỢI Ý GIẢI PHÁP VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...11</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>PHẦN MỞ ĐẦU</b>

<b>LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU</b>

Kể từ khi dầu thơ được tìm thấy trên trái đất, một kỷ ngun mới cho ngành nănglượng đã thực sự bắt đầu. Dầu thơ, cùng với các sản phẩm dầu thơ trong đó có xăngdầu đã trở thành năng lượng khơng thể thiếu đối với lồi người. Thị trường dầu thơtrên thế giới liên tục biến động và ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả các sản phẩm từ nó.Dầu thơ cũng là nguyên vật liệu đầu vào quan trọng của rất nhiều ngành sản xuất cơngnghiệp, vì thế những tin tức xoay quanh thị trường dầu thô thường rất đa dạng vàphong phú Vì vậy mà ngành sản xuất dầu thơ dần trở thành ngành kinh doanh lớn nhất.

và toàn diện nhất thế giới. Điều này đã mở rộng tới mọi đối tượng, các nhà khoan dầumạo hiểm, tới các tổng công ty nhà nước khiến cho thương mại, thị trường, chiến lượckinh doanh, sự thay đổi về công nghệ của các nền kinh tế quốc gia và thế giới pháttriển, đồng thời đây cũng là nguyên nhân gây ra nhiều biến động xã hội.

Nhận thấy tầm quan trọng của dầu thô cùng với sự biến động giá dầu không ngừng đãthu hút sự chú ý của các nhà kinh tế đi sâu vào nghiên cứu thị trường dầu thô trên thếgiới. Trong những năm gần đây đặc biệt là giai đoạn 2021-2023, giá cả xăng dầu trongnước và cả thế giới ln trong tình trạng bất ổn và khó dự đốn, gây ảnh hưởng khơngnhỏ tới sản xuất, tiêu dùng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Do đó, nhằm vận dụngkiến thức đã học từ môn Kinh tế vi mơ vào thực tiễn, nhóm chúng em sẽ ngun cứuvề mặt lý luận của vấn đề này, đưa ra những nhận định về nguyên nhân khiến giá dầubiến động trong thời gian qua từ đó rút ra những giải pháp cần thiết nhằm ổn định thịtrường xăng dầu trong nước với đề tài nghiên cứu là “Phân tích diễn biến giá dầu thôtrên thị trường thế giới trong 3 năm gần đây”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Để phân loại giá trị của dầu mỏ, người ta dựa vào nhiều tiêu chí khác nhau, thơngthường người ta dùng tỷ trọng và độ nhớt tương đối để phân ra “dầu nhẹ”, “trungbình”, “dầu nặng” , hoặc dựa vào hàm lượng lưu huỳnh có trong dầu mà phân ra “dầungọt”, “dầu chua”.

Thế giới có hơn 160 loại dầu thơ khác nhau, trong đó có 2 loại dầu tiêu chuẩn theo khuvực phổ biến nhất là West Texas Intermediate (WTI) và Brent Blend (thường được gọilà Brent). WTI là loại dầu được khai thác từ các giàn khoan ở Mỹ và được vận chuyểnbằng đường ống. Loại dầu này rất nhẹ và ngọt, phù hợp để tinh chế xăng chất lượngcao. Dầu Brent là một loại dầu thô được khai thác tại các mỏ khu vực Biển Bắc. Loạidầu này được coi là tiêu chuẩn phổ biến tại các thị trường châu Âu, châu Á và châuPhi.

Dầu thơ là nhiên liệu trong q trình chế biến xăng dầu. Sau khi được đưa lên từ mỏ,nó được chế biên hay còn gọi là lọc dầu. “Người ta dựa vào sự khác nhau về nhiệt độsôi của các chất trong dầu thô để phân tách chúng thành các phân đoạn có khoảngnhiệt độ sơi khác nhau ở áp suất khí quyển, tương ứng với xăng (các chất có nhiệt độsơi từ 35- 1800C), dầu hỏa (các chất có nhiệt độ sôi trong khoảng 180-2500C), dầudiezen (250-3500C;). Cặn chưng cất khí quyển có nhiệt độ sơi trên 3500C phải chưng

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

cất tiếp ở áp suất thấp (chân khơng) để lấy ra phân đoạn có nhiệt độ sơi 400-5500Cđược chế biến tiếp qua công nghệ crackinh xúc tác để sản xuất các sản phẩm nhẹ nhưxăng, dầu hỏa, nhiên liệu diesel ... hoặc sản xuất các loại dầu nhờn.”(nangluongquocte, 2015)

Có thể nói, tất cả các nền kinh tế có liên quan tới xăng dầu như công nghiệp, nôngnghiệp, vận tải… đều cần tới nhiên liệu là xăng dầu và các chế phẩm khác của dầu thô.Như vậy, dầu thô cung cấp năng lượng cho các hoạt động sản xuất cũng như đời sống,và nó đóng vai trị huyết mạch trong nền kinh tế. Nếu sự lưu thông huyết mạch bị tắcnghẽn hoặc có sự bất thường, chắc chắn các khía cạnh khác của nền kinh tế quốc giacũng như trên thế giới bị ảnh hưởng theo.

Cung là số lượng hàng hóa, dịch vụ mà người bán có khả năng bán và sẵn sàng bán tạicác mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định với giả định các nhân tốkhác không đổi.

Cầu là số lượng hàng hóa, dịch vụ mà người mua có khả năng và sẵn sàng mua ở cácmức giá khác nhau trong một thời gian nhất định, với các điều kiện khác không thayđổi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG 2.1 Diễn biến giá dầu thơ năm 2021</b>

<small>Hình 2. 1 Diễn biến giá dầu thơ trên thị trường thế giới 2021. ĐVT: USD/thùng (Nguồn: Petrotimesgroup)</small>

Năm 2021 chứng kiến sự biến động của giá dầu ở mức thấp hơn so với năm 2020 vớisự dao động trong khoảng 47 USD/thùng (mức thấp nhất) đến 86 USD/thùng (mức caonhất). (Petro Times, 2022)

Trong q I, giá dầu thơ có xu hướng tăng, vào giữa tháng 3 giá WTI và Brent tăng lênkhoảng 65-70 USD/thùng, nhưng vào cuối quý giá giảm mạnh xuống mức 55-60USD/thùng. Sự biến động mạnh mẽ của giá dầu được tác động bởi sự phục hồi kinh tếtoàn cầu và các biện pháp hạn chế cung dầu từ OPEC+ khiến cho nguồn cung suygiảm, đẩy giá dầu lên cao.

Quý II: Giá dầu thô tiếp tục tăng, cụ thể vào giữa tháng 8 giá WTI và Brent tăng vượtmức 70-75 USD/. Các yếu tố như kỳ vọng về phục hồi kinh tế mạnh mẽ, cắt giảm sảnlượng của OPEC+ và nhu cầu người dân tăng cao đã góp phần tác động mạnh mẽ đếngiá dầu thơ.

Q III: Giá dầu thơ có xu hướng giảm trong giai đoạn này, cụ thể giảm mạnh nhất

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

vào giữa tháng 8 khi giá WTI và Brent giảm xuống chỉ còn khoảng xấp xỉ 65 USD/thùng, nhưng đến cuối quý giá dầu dần tăng trở lại. Lý do chính là bởi lo ngại về sựgia tăng các trường hợp nhiễm COVID-19 mới ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu vềnăng lượng của con người.

Quý IV: Giá dầu thô biến động mạnh mẽ nhất vào giai đoạn này khi đột ngột tăng caorồi lại sụt giảm nhanh chóng. Đỉnh cao của WTI và Brent là vào ngày 19/10 với mứcgiá tăng gần 85 USD/thùng. Cuối tháng 11, giá sụt giảm mạnh chỉ còn khoảng 60-65USD/thùng. Nhưng bất kỳ sự sụt giảm nào của giá dầu cũng đều sẽ được phục hồinhanh chóng. Nguyên nhân cho sự sụt giảm này vì tình hình thế giới lúc này đang phảichịu ảnh hưởng của sự xuất hiện biến chủng Covid-19 mới (Omicron) gây lo ngại vềviệc phục hồi kinh tế, nguồn cung dầu thô được tăng cường khi một số nước xuất khodự trữ dầu chiến lược… khiến giá xăng dầu giảm.

Chốt năm 2021, WTI ở mức 75,21 USD/thùng, tăng 55% trong năm, mức tăng caonhất kể từ năm 2009. Trong khi đó Brent chốt hạ ở mức 77,85 USD/thùng, tăng 51%trong năm và có mức tăng lớn nhất của Brent kể từ năm 2016. (Petro Times, 2022) Một số nhân tố quan trọng tác động đến xu hướng biến động giá dầu thô trên thịtrường thế giới năm 2021 có thể kể đến việc chuyển giao quyền lực tại Nhà Trắng sangTổng thống mới Joe Biden tương đối thuận lợi, khơng có nhiều vướng mắc, điều nàytác động rất tích cực đến thị trường kinh tế, tài chính, hàng hóa tồn cầu cụ thể là tácđộng đến giá dầu thơ trong giai đoạn đầu năm 2021. Tình hình dịch bệnh Covid-19được cải thiện, mặc dù đến cuối 2021, giá dầu thô bị ảnh hưởng đôi chút vào tháng 11-12 bởi sự xuất hiện của biến chủng Omicron. Nhưng nói về tổng thể, tình hình dịchbệnh đã được cải thiện rất tốt, đặc biệt là quá trình tiêm chủng tại các nước lớn nhưMỹ hay TQ đạt tỉ lệ lớn, điều này giúp nền kinh tế trở lại hoạt động bình thường, hoạtđộng cơng nghiệp hàng hóa, giao thơng được khơi phục đã góp phần tác động tích cựclên giá của dầu thô khi nhu cầu sử dụng của người dân tăng lên. Ngoài ra, OPEC vàNga kiểm sốt nguồn cung rất tốt, thơng qua việc cam kết cắt giảm sản lượng dầu thônhằm ổn định giá, trung bình mức cam kết tuân thủ cắt giảm sản lượng của khốiOPEC+ trong năm 2021 là khoảng 113%, thậm chí lên 115-116%. Việc cắt giảm dầuthơ này đã giúp ổn định thị trường, tránh giá dầu trượt sâu hơn nhưng cũng đồng nghĩa

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

với việc giá dầu sẽ tăng cao hơn. Còn tại thị trường kinh tế - tài chính, biến động tỷgiá, sự lạm phát, những yếu tố này có tác động như: lạm phát cao sẽ có xu hướng dẫnđến giá dầu cao hơn và ngược lại và khi đồng USD suy yếu, các nước có thể mua dầuvới giá rẻ hơn, khi này nhu cầu mua vào sẽ tăng lên kéo theo sự gia tăng của giá. Tóm lại, năm 2021 đã kết thúc với một kết quả được coi là khá tích cực khi thị trườngxăng dầu thế giới có xu hướng tăng trong cả năm 2021. Bất chấp một thị trường kinhtế đầy biến động với những vấn đề không mấy thuận lợi như dịch bệnh Covid-19 diễnra phức tạp, toàn bộ chuỗi cung ứng trên thế giới bị đình trệ, những ngành tiêu tốnnhiều năng lượng như vận tải hành khách, hàng hóa bằng đường khơng, đường bộ vàđường biển đều vận hành dưới công suất. Tuy nhiên, những tác động này không kéolùi được đà tăng giá của giá dầu trong năm 2021.

Năm 2022 là một năm có nhiều biến động về giá và nguồn cung của thị trường dầu thôthế giới, có thể coi là một năm “dị biệt”. Sau nhiều tháng phong tỏa và hạn chế do đạidịch Covid-19, vào đầu năm 2022, một số quốc gia bắt đầu mở cửa trở lại nền kinh tế,lạm phát được kiểm sốt, nhiều việc làm được tạo ra và hàng hóa giao dịch bắt đầuphát triển hơn.

“Vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, cả thế giới đều phải đối mặt với một cú sốc về kinhtế và chính trị do cuộc tranh chấp giữa Ukraine và Nga mà vẫn đang diễn ra cho đếnngày nay. Có thể kể đến một số quốc gia lớn trên thế giới, ví dụ: Mỹ, Liên minh châuu (EU) đã liên tục áp đặt và tham gia các lệnh cấm vận kinh tế và chính trị đối vớiNga, cũng bởi vì Nga nằm trong số những quốc gia sản xuất và phân phối dầu mỏ lớntrên thế giới. Các thị trường liên quan đến tiền tệ, tài chính, vận chuyển, nguyên nhiênliệu và dầu mỏ đều chịu ảnh hưởng lớn ở nhiều quốc gia khác nhau vào đầu năm, cácvấn đề về nguồn cung dầu mỏ, dẫn đến giá dầu biến động theo nhiều cách khác nhau”(Pvoil, 2022)

Cũng vào năm này, giá xăng dầu liên tục đạt đỉnh cao lịch sử, trong khi nguồn cung bịgián đoạn ở nhiều thời điểm. Từ đầu năm 2022, giá dầu thơ trong nước và thế giới đãcó xu hướng tăng nhanh điều này dẫn tới một loạt hoạt đô žng sản xuất kinh doanh của

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

nhiều doanh nghiệp (đặc biệt trong các lĩnh vực vận tải, thủy sản...) cũng như đời sốngcủa người dân bị ảnh hưởng, trong đó cịn có các hoạt động phát triển kinh tế, chínhtrị, xã hội đất nước.

<small>Hình 2. 2 Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới 2022. ĐVT: USD/thùng (Nguồn: Sở Giao dịch Hàng hóaViệt Nam) </small>

“Giá dầu bình quân WTI và Brent đều biến động mạnh qua các tháng. Tháng 1/2022,giá dầu bình quân WTI là 82,98 USD/ thùng và Brent là 85,57 USD/ thùng, tháng 2 cósự chuyển biến tăng nhẹ dần lên nâng mức giá Brent và WTI lên lần lượt khoảng 96,23USD/ thùng và 94,56 USD/ thùng vào giữa tháng nhưng đến tháng 3 tăng vọt lên108,26 USD/ thùng và 112,46 USD/ thùng” (Pvoil, 2022). Giá dầu chạm ngưỡng đỉnhcao khi mà cả dầu Brent và WTI đều đạt mức giá cao nhất trong năm.

“Khi giá dầu và chỉ số lạm phát liên tiếp tăng trong những ngày đầu năm, các nhân tốmới đã xuất hiện. Sau khi Nga thực hiện chiến dịch qn sự đặc biệt ở phía đơngUkraine, các nước công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7) và các nước liên minh đãáp đặt các lệnh trừng phạt vào các khu vực của Nga như về tài chính, logistics và nănglượng. Do Nga là quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn thứ ba trên thế giới và xuất khẩu sảnphẩm dầu mỏ chủ đạo trên toàn cầu, nên biện pháp này đã gây ảnh hưởng lớn đếnnguồn cung dầu mỏ của thế giới. Liên minh Châu u là nơi đóng góp khoảng 60% tổngsố dầu thơ mà Nga đã sản xuất, tương ứng với một phần ba tổng số dầu mỏ mà khốinày đã mua” (Tin Tức, 2022). Những sự kiện này đã khiến cho dầu thô trở nên phổbiến trên thế giới với giá dầu dao động 100 USD/ thùng, đặc biệt là ở những khu vực

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

có nền kinh tế phát triển, lạm phát trở thành vấn đề toàn cầu được ghi nhận ở mức caonhất 40 năm, vào tháng 5 nó đã đạt đến 8,6%.

Trong quý II, giá dầu thô thay đổi chóng mặt. Nhìn chung, giá dầu Brent và WTI tăngnhẹ trong tháng 4, đạt đỉnh cao gần 114,3 USD/ thùng và 103,6 USD/ thùng. Tuynhiên, giá dầu có dấu hiệu giảm dần về cuối tháng. Đến tháng 5, giá dầu bắt đầu có xuhướng tăng trở lại. Có thể nói đây là quý mà giá dầu biến động ổn định nhất khi mà giádầu WTI và Brent đều tăng không có xu hướng giảm, cuối tháng 6 giá dầu thơ WTIgiao dịch ở mức 111,7 USD/ thùng, giá dầu Brent giao dịch ở mức khoảng 117,6 USD/thùng. “Kết thúc phiên giao dịch cuối ngày 28/6, giá dầu thô Brent tăng 2,5 USD lên117,58 USD/ thùng, trong khi giá dầu WTI của Mỹ tăng 2 USD lên 111,76 USD/thùng”. (Giao Thông, 2022)

“Theo Reuters, giá dầu thế giới hơm nay duy trì đà tăng do lo ngại tình trạng nguồncung thắt chặt ngày một lớn hơn khi các nhu cầu tiêu thụ dầu tồn cầu duy trì đà phụchồi và các lệnh trừng phạt đối với Nga vẫn đang khiến việc vận chuyển dầu thô từnước này đến các nước tiêu thụ vơ cùng khó khăn” (Thanh Niên, 2022). Bên cạnh đó,các nhà sản xuất khai thác dầu lớn trong khối OPEC+ cũng khó có thể tăng đủ sảnlượng như cam kết. Điều này có nghĩa là nếu nhu cầu tăng lên, sẽ khơng có lực lượngnguồn cung nào khác có thể sẵn sàng lấp đầy khoảng trống, bù đắp khoản thiếu hụt, vàdẫn tới giá cả tăng.

Sang quý III, tháng 7 được coi là tháng có sự biến động lớn về giá dầu khi mà chỉtrong nửa tháng, giá dầu đã sụt giảm mạnh gần 25 USD còn xấp xỉ 100 USD/ thùngđối với dầu Brent và hơn 95 USD/ thùng đối với WTI. Con số này tiếp tục đi xuốngvào tháng 9 với mức giá của Brent và WTI lần lượt là 92,12 USD/ thùng và 86,09USD/ thùng vào giữa tháng, đến cuối quý giá dầu đi xuống giảm mạnh, giá WTI chỉrơi vào khoảng thấp nhất là 76,71 USD/ thùng còn với dầu Brent giá thấp nhất daođộng ở mức 84,06 USD. “Sự lao dốc của cả hai điểm chuẩn này, theo các nhà phântích, là do sự mạnh lên của đồng đô la Mỹ, sự giảm cầu từ Trung Quốc - quốc gia nhậpkhẩu dầu hàng đầu thế giới bởi khả năng áp đặt các hạn chế Covid-19 mới, cũng nhưsự gia tăng lo ngại về một cuộc suy thối kinh tế tồn cầu” (Qn đội Nhân dân, 2022)Đến cuối năm 2022, giá dầu khơng có sự chuyển biến tăng dần mà cịn tiếp tục có xu

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

thế đi xuống. Kể từ đầu tháng 11, giá dầu Brent đã giảm hơn 15% và được giao dịchchỉ quanh mức 84 USD/ thùng. Do tình hình dịch bệnh bùng phát, các ca nhiễmCOVID-19 tăng chóng mặt làm giảm kỳ vọng tăng trưởng nhu cầu sử dụng dầu tạiTrung Quốc- quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất trên thế giới. “Giá dầu thô ngọt nhẹMỹ (WTI) phiên 30/12 cũng tăng 50 USD (0,6%) lên mức 78,90 USD/ thùng sau khiđóng cửa giảm 0,7% vào ngày 29/12” (Dân Việt, 2022)

Có thể nói 2022 là một năm vơ cùng đặc biệt đối với thị trường hàng hóa, khi mànhững rủi ro về nguồn cung diễn biến thất thường điều đó dẫn đến một loạt hệ quả ảnhhưởng đến giá cả, làm nhiều giai đoạn giá dầu biến đổi tăng giảm chóng mặt. Chungia Salameh nói: "Tơi cho rằng giá dầu Brent có thể vượt trên 100 USD trong quý đầutiên năm 2023 và thậm chí lên đến 105-110 USD/thùng vì giá trần đã bắt đầu tăng lên.Giá dầu đã tăng 17% - lên mức hơn 85 USD - kể từ khi những hạn chế đối với dầu củaNga được áp đặt vào tháng 12." (Vietnamplus, 2022)

Bước sang 2023, Ngân hàng thế giới (World Bank) cảnh bảo rằng nền kinh tế tồn cầusẽ rất gần với suy thối, dẫn đến tăng trưởng yếu ở tất cả các nền kinh tế hàng đầu thếgiới (gồm Mỹ, châu Âu và Trung Quốc).

“Theo một cuộc khảo sát của Reuters, giá dầu Brent được dự báo ở mức trung bình89,37 USD/thùng vào năm 2023, còn giá dầu WTI khoảng 84,84 USD/thùng do tăngtrưởng kinh tế toàn cầu chậm lại” (Zingnews, 2023)

</div>