<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>MÔN KỸ NĂNG THẨM ĐỊNH, THẨM TRA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT </b>

<b><small>BỘ TƯ PHÁP</small></b>

<b><small>TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>BIÊN BẢN XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ THAM GIA VÀ KẾT QUẢ THAM GIALÀM BÀI TẬP NHĨM</b>

Tổng số thành viên: 11 Nhóm trưởng: Trần Diệp Anh

Môn học: Kỹ năng thẩm định, thẩm tra văn bản quy phạm pháp luật

Xác nhận mức độ tham gia và kết quả tham gia của từng sinh viên trong việc thực hiện bài tập nhóm đề bài số 1. Kết quả như sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>2. Đánh giá về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và sự cần thiết banhành dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ...1</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>BẢNG CHỮ VIẾT TẮT</b>

Phòng cháy, chữa cháy : PCCC Cứu nạn, cứu hộ : CNCH

<b>Too long to read onyour phone? Save</b>

to read later on your computer

Save to a Studylist

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>MỞ ĐẦU</b>

Hiện nay, Luật PCCC năm 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC năm 2013 đang là những văn bản pháp lý trực tiếp điều chỉnh về cơng tác PCCC - một vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong đảm bảo an ninh, trật tự, an tồn xã hội. Tuy nhiên, khơng thể phủ nhận những hạn chế, bất cập đã và đang tồn tại trong quá trình triển khai thi hành Luật những năm vừa qua. Vì vậy, nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn và tăng cường công tác quản lý Nhà nước về PCCC trong tình hình mới, dự thảo Luật PCCC và CNCH đã được đưa ra và lấy ý kiến từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Với tư cách là cơ quan thẩm định, nhóm tập trung xác định chủ thể thẩm định, thẩm tra và phát biểu về phạm vi, đối tượng điều chỉnh và sự cần thiết ban hành của dự thảo Luật PCCC và CNCH.

<b>NỘI DUNG</b>

<b>1. Xác định chủ thể thẩm định dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ </b>

Về việc thẩm định dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết do Chính phủ trình, khoản 1 Điều 58 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020) quy định: “

, ngồi ra, “

Theo đó, dự thảo Luật PCCC và CNCH do Chính phủ trình Quốc hội, vì vậy, Bộ Tư pháp sẽ là chủ thể tiến hành thẩm định. Mặt khác, đây là dự thảo do Bộ Cơng an xây dựng nhằm hồn thiện quy định pháp luật về PCCC, CNCH và nội dung của dự thảo có thể xem như khơng q phức tạp hay liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, do đó, khơng nhất thiết phải thành lập Hội đồng thẩm định.

Tựu trung, chủ thể thẩm định dự thảo Luật PCCC và CNCH được xác định là <i><b>Bộ Tư pháp</b></i>.

<b>2. Đánh giá về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và sự cần thiết ban hành dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ </b>

<b>2.1. Về phạm vi điều chỉnh</b>

Về phạm vi điều chỉnh, Điều 1 dự thảo Luật PCCC và CNCH quy định: “

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Việc quy định phạm vi điều chỉnh như trên là phù hợp với 4 nhóm chính sách được nêu tại đề nghị xây dựng Luật PCCC và CNCH, cụ thể bao gồm: Chính sách 1: “Hồn thiện quy định về cơng tác phịng cháy”; Chính sách 2: “Hồn thiện quy định về chữa cháy”; Chính sách 3: “Hồn thiện quy định tổ chức lực lượng phòng cháy và chữa cháy, phương tiện phịng cháy, chữa cháy”; Chính sách 4: “Quy định cơng tác cứu nạn, cứu hộ”.

Có thể thấy, so với Luật PCCC năm 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC năm 2013, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật PCCC và CNCH đã có sự mở rộng. Cụ thể, bên cạnh việc tiếp tục điều chỉnh về PCCC, xây dựng lực lượng và phương tiện cho hoạt động PCCC, dự thảo đã mở rộng

Về cơ bản, giữa tên gọi và phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật PCCC và CNCH đã có sự phù hợp. Căn cứ vào phạm vi điều chỉnh, dự thảo luật này quy định các vấn đề liên quan đến PCCC, CNCH cũng như xây dựng, bố trí lực lượng, nhiệm vụ, phương tiện và bảo đảm điều kiện cho hoạt động này. Tên

mà dự thảo điều chỉnh.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp năm 2013, quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế trong trường hợp cần thiết

. Tuy nhiên, hoạt động CNCH hiện nay lại chỉ được quy định trong Nghị định số 83/2017/NĐ-CP quy định về công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng PCCC là chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp bởi công tác CNCH trong những trường hợp này có thể làm hạn chế quyền con người, quyền cơng dân. Do đó, việc quy định về hoạt động CNCH được đưa vào phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Luật PCCC và CNCH là phù hợp với quy định của Hiến pháp 2013.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc xác định phạm vi điều chỉnh của nội dung CNCH trong dự thảo. Bởi dự thảo quy định phạm vi hoạt động CNCH là

; mà vấn đề này cũng được quy định tại nhiều văn bản luật có liên quan đến phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố (ví dụ như Điều 27 Luật Phịng thủ dân sự 2023 quy định về tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; Khoản 1 Điều 26 Luật Phòng, chống thiên tai 2020 quy định về thực hiện hoạt động tìm kiếm cứu nạn khi xuất hiện sạt lở đất; Khoản 7 Điều 84 Luật Giao thông đường bộ 2019 quy định về tổ chức cứu nạn giao thông đường bộ; Khoản 2 Điều 52 dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định về cứu nạn, cứu hộ khi xảy ra vụ tai nạn giao thông đường bộ).

Về cơ bản, các quy định trong dự thảo đã có sự tương thích nhất định với phạm vi điều chỉnh của dự thảo. Cụ thể, bố cục của dự thảo gồm 8 chương với 58 Điều, trong đó mỗi chương đều là sự cụ thể hóa các nội dung được nêu tại phạm vi điều chỉnh. Ví như các quy định tại chương II và chương III tương

định tại chương IV tương ứng với nội dung

trong phạm vi điều chỉnh; quy định tại chương V tương ứng với nội dung “

” trong pham vi điều chỉnh; quy định tại chương VI tương ứng với nội dung “

trong phạm vi điều chỉnh. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số điểm chưa phù hợp cần cơ quan soạn thảo tiến hành xem xét sửa đổi, bổ sung. Cụ thể, tại quy định về bồi thường tài sản tham gia chữa cháy tại Điều 25 của dự thảo:

nếu dẫn chiếu đến quy định của luật khác và quy định cũng liên quan đến phạm vi điều chỉnh bảo đảm điều kiện cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ thì việc xác định phạm vi liên quan có phần khó khăn. Ngồi ra, về điều động, huy động lực lượng, phương tiện tham gia chữa cháy, các quy định trong dự thảo xác định lực lượng nịng cốt có phần hẹp hơn so với phạm vi điều chỉnh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>2.2. Về đối tượng áp dụng </b>

Về đối tượng áp dụng, Điều 2 dự thảo Luật PCCC và CNCH liệt kê các nhóm đối tượng bao gồm: “

Việc quy định phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng đã có sự tương thích với nhau, phù hợp với chính sách trong tờ trình đề nghị xây dựng luật. Việc quy định đối tượng áp dụng như vậy là cần thiết nhằm đặt ra trách nhiệm cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân quan tâm thường xuyên tới công tác PCCC và CNCH, qua đó đảm bảo sự hiệu quả và tính ứng dụng của Luật.

Ngồi cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hoạt động, sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam, Luật PCCC năm 2001, sửa đổi bổ sung năm 2013 còn xác định nội dung liên quan đến điều ước quốc tế trong quy định về đối tượng áp dụng, cụ thể: “trong trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội Việt Nam ký kết hoặc tham gia có quy định khác với Luật này thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó” . Tuy nhiên, dự thảo Luật PCCC và<small>2</small>

CNCH đã bỏ phần đối tượng áp dụng này do có sự trùng lặp với quy định tại khoản 5 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 . Bộ<small>3</small>

Tư pháp đánh giá, quy định về đối tượng áp dụng của Dự thảo Luật PCCC và CNCH đã đảm bảo tính thống nhất với các văn bản có liên quan.

Đối tượng áp dụng của dự thảo Luật PCCC và CNCH không bao gồm một đối tượng riêng lẻ mà là tất cả cơ quan, tổ chức, cá nhân trên lãnh thổ nước Cộnh hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Có thể nói, trách nhiệm PCCC, CNCH là của từng cá nhân và của toàn xã hội. Điều này cũng phù hợp với các quy định trong dự thảo khi phân chia trách nhiệm cho các cơ quan nhà nước từ trung ương tới địa phương, các tổ chức đoàn thể là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ, hộ gia đình, chủ cơ sở và người dân sinh sống trên lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

<b>2.3. Về sự cần thiết ban hành </b>

<i><b>2.3.1. Cơ sở thực tiễn</b></i>

, thực tiễn cho thấy tần suất xảy ra cháy, nổ ngày càng tăng, cụ thể tổng số vụ giai đoạn 2012-2022 đã tăng 13,5% so với giai đoạn

<small> Điều 2 Luật Phòng cháy, chữa cháy năm 2001, sửa đổi, bổ sung năm 2013.</small>

<small>Khoản 5 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định: “Trong trường hợp văn bảnquy phạm pháp luật trong nước và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

2001-2011. Các vụ cháy thường diễn ra ở khu vực thành thị, chiếm tỉ lệ 53,4%, trong đó: các vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản (thiệt hại ước tính hàng ngàn tỷ đồng) thường tập trung tại các khu vực có tốc độ phát triển kinh tế nhanh, có nhiều khu công nghiệp; các vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người tập trung chủ yếu tại các khu dân cư, nhất là loại hình nhà ở riêng lẻ, nhà ở kết hợp với sản xuất kinh doanh, cơ sở tập trung đông người.

, từ năm 2013 đến năm 2022, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tham gia tổ chức 20.857 vụ CNCH (65,3% là các sự cố, tai nạn trong đám cháy), cứu được 6.468 người, tìm được 3.129 thi thể nạn nhân . Ngồi ra, còn hàng<small>5</small>

trăm vụ sự cố, tai nạn nhỏ khác được nhân dân, lực lượng tại chỗ thực hiện nhưng khơng có báo cáo về để tổ chức thống kê.

Diễn biến phức tạp của các vụ cháy, nổ, sự cố, tai nạn xuất phát từ nhiều nguyên nhân về mặt chủ quan và khách quan, trong đó cần xem xét đến một số nhóm nguyên nhân chủ yếu như:

, vẫn tồn tại nhiều hạn chế như công tác chỉ đạo của một số Bộ, ngành, UBND địa phương cịn mang tính hình thức, chưa quyết liệt, triệt để; công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ PCCC và CNCH cịn chưa chặt chẽ. Đặc biệt, tính đến hết năm 2022, cả nước vẫn cịn 4.298 cơng trình có nguy cơ về cháy, nổ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được thẩm duyệt thiết kế hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC .<small>6</small>

, ngân sách hạn chế hay khó khăn trong cân đối ngân sách tại nhiều địa phương đã dẫn đến tình trạng xuống cấp phương tiện, doanh trại của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH: số xe chữa cháy đã sử dụng trên 20 năm chiếm gần 30%; còn thiếu các phương tiện chữa cháy đặc chủng như chữa cháy xăng dầu, hóa chất, xe CNCH cơng trình ngầm; có nơi doanh trại phải sử dụng chung cơ sở hạ tầng với các đơn vị khác hoặc đi thuê, mượn…

, hệ thống giao thông vẫn tồn tại nhiều bất cập như mạng lưới đường xá nội đô nhỏ hẹp, các tuyến đường bị hạn chế chiều rộng và chiều cao hoặc không bảo đảm tải trọng cho xe chữa cháy đi qua, nhiều ngõ ngách sâu ảnh hưởng đến quá trình di chuyển của các loại phương tiện chữa cháy, CNCH.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

, biên chế lực lượng này ở nhiều địa phương còn hạn chế, một số đơn vị hành chính cấp huyện chưa có đội Cảnh sát PCCC và CNCH. Đối với lực lượng PCCC dân phòng, thành viên đội đa phần là người già nên điều kiện về sức khỏe, năng lực để xử lý các tình huống cháy, nổ chưa đảm bảo hiệu quả.

, một bộ phận người dân chưa có ý thức cao trong tuân thủ các quy định về PCCC, thậm chí vì lợi nhuận mà bất chấp hoạt động kinh doanh tại các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao.

Việc xây dựng và ban hành Luật PCCC và CNCH, như vậy, là cần thiết để khắc phục những bất cập còn tồn tại trong thực tế kể trên.

<i><b>2.3.2. Cơ sở pháp lý</b></i>

Trong những năm qua, Quốc hội đã ban hành một số luật về PCCC bao gồm: Luật PCCC năm 2001; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC năm 2013;… Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định hướng dẫn thi hành, trong đó có Nghị định 78/2011/NĐ-CP quy định việc phối hợp giữa Bộ Công an với Bộ Quốc phịng trong tổ chức thực hiện cơng tác PCCC đối với cơ sở quốc phòng; Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phòng cháy chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC,... Hệ thống văn bản pháp luật trên đã đi vào cuộc sống, trở thành công cụ pháp lý quan trọng trong cơng tác PCCC và CNCH. Tuy nhiên, q trình thực hiện các quy định của pháp luật vẫn còn những bất cập như:

- Tuy hoạt động PCCC đã được quy định trong Luật nhưng công tác CNCH lại mới chỉ được quy định trong nghị định của Chính phủ. Điều này không bảo đảm phù hợp với Hiến pháp 2013, không bảo đảm cơ sở pháp lý đúng đắn để lực lượng PCCC và CNCH thực hiện nhiệm vụ bởi hoạt động PCCC và CNCH có liên quan đến quyền con người, quyền công dân mà theo quy định của Hiến pháp 2013 phải được quy định trong các văn bản luật.

- Một số quy định của Luật PCCC còn mang tính ngun tắc chung, chưa phân cơng rõ trách nhiệm trong công tác quản lý về PCCC và CNCH giữa các Bộ, ngành địa phương; các quy định còn chồng chéo, chưa phù hợp với điều kiện thực tế. Một số trường hợp xảy ra tình trạng khốn trắng cho lực lượng PCCC và CNCH. Ngoài ra, một số quy định của Luật có tính khả thi chưa cao như một số địa phương, đơn vị hành chính cấp huyện chưa có đội PCCC và CNCH; một số nơi chất lượng hoạt động của lực lượng PCCC còn hạn chế, hoạt động mang tính chất hình thức;...

- Về quy định trong hoạt động CNCH vẫn còn nhiều vướng mắc do còn thiếu cơ sở pháp lý. Các nghị định trước đó mặc dù đã tạo được cơ sở pháp lý

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

bước đầu cho việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ CNCH nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội trong tình hình hiện nay

Do đó, để khắc phục được những bất cập trên, cần thiết phải xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Luật PCCC và CNCH.

<i><b>2.3.3. Cơ sở chính trị</b></i>

Việc ban hành Luật PCCC và CNCH nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng về tăng cường sự lãnh đạo, quản lý về công tác PCCC và CNCH được nêu tại một số văn bản như:

- Văn kiện Đại hội XIII của Đảng xác định: Tăng cường cơng tác phịng, chống cháy, nổ và tìm kiếm CNCH; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các đe doạ an ninh phi truyền thống, nhất là nhiệm vụ CNCH, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; thực hiện tốt chính sách xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người;

- Chỉ thị số 47-CT/TW ngày 25/6/2015 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC: chú trọng hoàn thiện hệ thống pháp luật, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực PCCC và CNCH; - Nghị quyết số 99/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về việc tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về PCCC đề ra nhiệm vụ, giải pháp: Tổng kết, rà sốt, nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật PCCC và các quy định của pháp luật có liên quan;

- Kết luận số 19-KL/TW ngày 14-10-2021 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Đề án số 292-ĐA/ĐĐQH15 ngày 20/10/2021 của Đảng đề ra nhiệm vụ xây dựng dự án Luật điều chỉnh về PCCC và CNCH.

- Kết luận số 02-KL/TW ngày 18/5/2021 của Ban Bí thư khóa XIII về việc tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cơng tác PCCC: Tiếp tục hồn thiện chính sách, pháp luật về PCCC, CNCH.

<b>KẾT LUẬN</b>

PCCC và CNCH đóng vai trị đặc biệt quan trọng trong đảm bảo an ninh, trật tự, an tồn xã hội. Vì vậy, không chỉ tại Việt Nam mà hầu hết các nước trên thế giới đều rất coi trọng công tác này và việc ban hành một Dự thảo Luật PCCC và CNCH địi hỏi cần phải có sự cẩn trọng, chính xác, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn khách quan.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Thực hiện Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, căn cứ Tờ trình dự án Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ của Bộ Cơng an cùng các tài liệu khác có liên quan, Bộ Tư pháp có ý kiến về sự cần thiết ban hành Luật; đối tượng, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật như sau:

<b>I. VỀ SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH VĂN BẢN</b>

, về cơ sở thực tiễn.

, thực tiễn cho thấy tần suất xảy ra cháy, nổ ngày càng tăng, cụ thể tổng số vụ giai đoạn 2012-2022 đã tăng 13,5% so với giai đoạn 2001-2011. Các vụ cháy thường diễn ra ở khu vực thành thị, chiếm tỉ lệ 53,4%, trong đó: các vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản (thiệt hại ước tính hàng ngàn tỷ đồng) thường tập trung tại các khu vực có tốc độ phát triển kinh tế nhanh, có nhiều khu cơng nghiệp; các vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người tập trung chủ yếu tại các khu dân cư, nhất là loại hình nhà ở riêng lẻ, nhà ở kết hợp với sản xuất kinh doanh, cơ sở tập trung đông người.

, từ năm 2013 đến năm 2022, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đã tham gia tổ chức 20.857 vụ cứu nạn, cứu hộ (65,3% là các sự cố, tai nạn trong đám cháy), cứu được 6.468 người, tìm được 3.129 thi thể nạn nhân. Ngồi ra, còn hàng trăm vụ sự cố, tai nạn nhỏ khác được nhân dân, lực lượng tại chỗ thực hiện nhưng khơng có báo cáo về để tổ chức thống kê.

</div>