<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM </b>

<b>CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC </b>

<b>LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

<b>Hà Nội- 2021</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM --- </b>

<b>TRẦN THỊ HƯƠNG GIANG </b>

<b>QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐGKẾT QUẢ HỌC TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC </b>

<b>CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC </b>

<b>LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 9 14 01 14

<b>Người hướng dẫn khoa học: </b>

<b>Hướng dẫn 1: PGS.TS Nguyễn Đức Minh Hướng dẫn 2: TS. Phạm Quang Sáng </b>

<b>Hà Nội-2021 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LỜI CAM ĐOAN </b>

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng công bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Luận án này được hoàn thành, ngoài nỗ lực của bản thân, tác giả còn nhận được nhiều sự giúp đỡ của quý thầy cô giáo, các nhà khoa học, gia đình, đồng nghiệp và bạn bè.

Tác giả xin trân trọng bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Đức Minh và TS. Phạm Quang Sáng- những người thầy đã tận tình chỉ bảo, trực tiếp hướng dẫn, đóng góp những ý kiến quý báu cho tác giả trong suốt quá trình thực hiện Luận án.

Tác giả xin cảm ơn lãnh đạo Viện KHGD Việt Nam, lãnh đạo Ban NC ĐG Giáo dục, Phòng QLKH, Đào tạo và Hợp tác Quốc tế và toàn thể đồng nghiệp nơi tác giả đang công tác đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, khích lệ tinh thần và chia sẻ kinh nghiệm để tác giả hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình trong thời gian qua.

Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, giáo viên, học sinh các trường tiểu học ở Hà Nội, Thái Nguyên, Hưng Yên, Cần Thơ, Nghệ An và Thành phố Hồ Chí Minh đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp thơng tin, hỗ trợ tác giả trong quá trình thực hiện các nội dung nghiên cứu của luận án.

Cuối cùng, tác giả xin được cảm ơn những người thân yêu trong gia đình đã theo sát, thơng cảm, sẻ chia và động viên kịp thời để tác giả có thể tập trung mọi nguồn lực cho việc hoàn thành luận án này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>MỤC LỤC </b>

<b>PHẦN MỞ ĐẦU ... 1</b>

1.Lí do chọn đề tài ... 1

2. Mục đích nghiên cứu ... 3

3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu ... 4

4. Giả thuyết khoa học ... 4

5. Nội dung và phạm vi nghiên cứu ... 4

6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ... 5

7. Những luận điểm bảo vệ ... 6

8. Những đóng góp mới của luận án ... 6

9. Cấu trúc của luận án ... 7

<b>CHƯƠNG 1. -CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC ... 8</b>

<b>1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề. ... 8</b>

1.1.1 Nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập ... 8

1.1.2 Nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 13

1.1.3 Nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh ... 16

1.1.4 Những vấn đề chưa được giải quyết trong các cơng trình nghiên cứu 19 <b>1.2 Một số khái niệm cơ bản ... 19</b>

<b>1.3 Các vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 26</b>

1.3.1 Đặc điểm phát triển của học sinh tiểu học ... 26

1.3.2 Những năng lực cần phát triển cho học sinh tiểu học ... 29

1.3.3 Khung đánh giá năng lực học sinh tiểu học ... 29

1.3.4 Vai trò của đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học trong quá

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

tiểu học ... 40

<b>1.4 Các lý thuyết vận dụng trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 44</b>

1.4.1 Xu hướng đổi mới hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh .. 44

1.4.2 Lý thuyết phát triển năng lực học sinh ... 46

1.4.3 Lý thuyết quản lý sự thay đổi ... 50

1.4.4 Vận dụng lý thuyết phát triển năng lực học sinh và lý thuyết quản lý sự thay đổi trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ... 51

<b>1.5 Nội dung quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học... 56</b>

1.5.1 Quản lý xác định mục tiêu đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 56

1.5.2 Quản lý lựa chọn nội dung đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 59

1.5.3 Quản lý lựa chọn phương pháp, công cụ đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 60

1.5.4 Quản lý lựa chọn hình thức thực hiện đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 61

1.5.5 Quản lý phân tích kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 62

1.5.6 Quản lý công bố và sử dụng kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 62

1.5.7 Quản lý lưu trữ hồ sơ đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 63

1.5.8 Quản lý các lực lượng có trách nhiệm tham gia vào hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 64

<b>1.6 Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 66</b>

1.6.1 Văn bản chỉ đạo của cơ quan quản lý các cấp ... 66

1.6.2 Nhận thức, năng lực của cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên ... 66

1.6.3 Mong muốn của cha mẹ học sinh ... 67

1.6.4 Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động ĐGkết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 67

<b>Kết luận chương 1 ... 68</b>

<b>CHƯƠNG 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐGKẾT QUẢ HỌC TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TIỂU HỌC ... 70</b>

<b>2.1 Kinh nghiệm quốc tế trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 70</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

2.1.1 Quản lý xác định mục tiêu đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển

năng lực của học sinh tiểu học ... 70

2.1.2 Quản lý lựa chọn nội dung đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 72

2.1.3 Quản lý lựa chọn phương pháp, công cụ đánh kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 74

2.1.4 Quản lý áp dụng hình thức đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 81

2.1.5 Quản lý phân tích, sử dụng và cơng bố kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 82

2.1.6 Quản lý các bên tham gia vào hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 84

2.1.7 Bài học kinh nghiệm ... 85

<b>2.2 Khái quát về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập học sinh tiểu học ở Việt Nam ... 85</b>

2.2.1 Đổi mới đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ở Việt Nam và những yêu cầu cần đạt về năng lực của giáo dục tiểu học ... 85

2.2.2 Cơ cấu quản lý giáo dục tiểu học ... 90

2.2.3 Về quy mô mạng lưới giáo dục tiểu học ... 91

2.2.4 Đặc điểm hoạt động của các trường tiểu học ... 91

2.2.5 Các văn bản chỉ đạo triển khai đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học ... 92

<b>2.3 Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 94</b>

2.3.1 Mục đích khảo sát ... 94

2.3.2 Đối tượng và địa điểm khảo sát ... 94

2.3.3 Nội dung khảo sát ... 95

2.3.4 Tiến trình thực hiện khảo sát và xử lý kết quả khảo sát ... 95

2.3.5 Thang đo ... 96

2.3.6 Thời gian tiến hành khảo sát ... 97

<b>2.4 Thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 97</b>

2.4.1 Thực trạng xác định mục tiêu đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 97

2.4.2 Thực trạng lựa chọn nội dung đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 99

2.4.3 Thực trạng áp dụng phương pháp, công cụ đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 100 2.4.4 Thực trạng áp dụng hình thức đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

năng lực học sinh tiểu học ... 104 2.4.5 Thực trạng phân tích kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 105 2.4.6 Thực trạng công bố và sử dụng kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 106 2.4.7 Thực trạng lưu giữ kết quả đánh giá của học sinh tiểu học ... 108 2.4.8 Thực trạng tham gia của các lực lượng có trách nhiệm vào hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học . 108

<b>2.5 Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh trường tiểu học... 110</b>

2.5.1 Thực trạng quản lý xác định mục tiêu đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 110 2.5.2 Thực trạng quản lý lựa chọn nội dung đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 113 2.5.3 Thực trạng quản lý áp dụng công cụ, phương pháp đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 115 2.5.4 Thực trạng quản lý áp dụng hình thức đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 117 2.5.5 Thực trạng quản lý phân tích kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 118 2.5.6 Thực trạng quản lý công bố và sử dụng kết quả đánh giá nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 120 2.5.7 Thực trạng quản lý lưu trữ hồ sơ đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực cho học sinh tiểu học ... 123 2.5.8 Thực trạng quản lý các lực lượng có trách nhiệm tham gia vào hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát tiển năng lực học sinh tiểu học ... 125 2.5.9 Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh ... 128

<b>2.6 Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 129</b>

2.6.1 Điểm mạnh trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 129 2.6.2 Điểm yếu trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 130 2.6.3 Thuận lợi trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 132 2.6.4 Những khó khăn trong quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 132

<b>Kết luận chương 2 ... 134</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐGKẾT QUẢ HỌC TẬP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TIỂU HỌC VÀ THỰC </b>

<b>NGHIỆM ... 135</b>

<b>3.1 Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ... 135</b>

3.1.1 Nguyên tắc bảo đảm tính pháp lí ... 135

3.1.2 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi, hiệu quả ... 135

3.1.3 Nguyên tắc tính hệ thống, kế thừa và phát triển ... 136

<b>3.2 Giải pháp quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học... 136</b>

3.2.1 Giải pháp 1: Xây dựng văn bản hướng dẫn đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh của trường tiểu học ... 136

3.2.2 Giải pháp 2: Kế hoạch hóa đầu tư phương tiện phục vụ đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 139

3.2.3 Giải pháp 3: Chỉ đạo và định hướng sự tham gia của các lực lượng có trách nhiệm thực hiện đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 142

3.2.4 Giải pháp 4: Tổ chức nâng cao nhận thức, trình độ chun mơn của giáo viên về đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học. ... 145

3.2.5 Giải pháp 5: Tổ chức đổi mới và hoàn thiện quy trình đánh giá kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 151

3.2.6 Giải pháp 6: Xây dựng khung năng lực đánh giá học sinh của giáo viên tiểu học ... 155

<b>3.3 Mối quan hệ giữa các giải pháp ... 163</b>

<b>3.4 Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các giải pháp ... 163</b>

3.4.1 Mục đích khảo nghiệm ... 163

3.4.2 Nội dung khảo nghiệm ... 163

3.4.3 Phương pháp khảo nghiệm ... 163

3.4.4 Cách đánh giá kết quả khảo nghiệm ... 163

3.4.5 Kết quả khảo nghiệm ... 164

<b>3.5 Thử nghiệm giải pháp ... 165</b>

3.5.1 Cơ sở lựa chọn giải pháp thử nghiệm ... 165

3.5.2 Mục đích thử nghiệm ... 166

3.5.3 Giả thuyết thử nghiệm ... 166

3.5.4 Đối tượng và phạm vi thử nghiệm ... 166

3.5.5 Phương pháp đánh giá giải pháp thử nghiệm... 166

3.5.6 Tiêu chí và thang đo ... 167

3.5.7 Tiến trình thử nghiệm ... 167

3.5.8 Kết quả thử nghiệm và nhận định, đánh giá ... 168

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

3.5.9 Đánh giá kết quả thử nghiệm ... 171 Bảng 1.1- Khung đánh giá năng lực giao tiếp ... 30

Bảng 1.2- Khung tiêu chí đánh giá năng lực tự phục vụ, tự quản ... 30

Bảng 1.3-Nhóm tiêu chí khoa học, Ngơn ngữ Anh, Khoa học xã hội, Toán ... 31

Bảng 1.4-Chuẩn đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo (ACARA, 2014) 31 Bảng 1.5-Chuẩn và mức chuẩn năng lực tư duy phê phán và sáng tạo, Singapore .. 33

Bảng 1.6-Phương pháp ĐGKQHT nhằm phát triển NL của HS... 40

Bảng 1.7-Phân tích các cơng cụ ĐG ... 42

Bảng 1.8-So sánh ĐG năng lực và kiến thức kỹ năng ... 46

Bảng 1.9-Mục tiêu ĐG kết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh ở Hồng Kông ... 57

Bảng 2.1-Yêu cầu cần đạt về năng lực chung ... 87

Bảng 2.2-Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù của học sinh ... 89

Bảng 2.3-Đối tượng khảo sát định lượng ... 95

Bảng 2.4-Đối tượng khảo sát định tính ... 95

Bảng 2.5-Sử dụng phương pháp ĐGKQHT của HS tiểu học ... 101

Bảng 2.6-Mức độ thực hiện các bước trong quy trình phân tích kết quả ĐG ... 105

Bảng 2.7- Báo cáo phân tích kết quả ĐG về phát triển năng lực của HS ... 106

Bảng 2.8-Ý kiến của CBLQ và GV về việc công bố thông tin về kết quả ĐG ... 107

Bảng 2.9- Ý kiến về sử dụng kết quả ĐGKQHT nhằm phát triển năng lực của HS ... 107

Bảng 2.10-Ý kiến của CBQL và GV về lưu trữ hồ sơ ĐG kết quả học tập ... 108

Bảng 2.11- Thực trạng quản lý xác định mục tiêu ĐGkết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh tiểu học ... 112

Bảng 2.12-Quản lý lựa chọn nội dung ĐG kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học ... 114

Bảng 2.13-Ý kiến của GV và CBQL về lựa chọn công cụ, phương pháp ĐGKQHT nhằm phát triển NL của HS tiểu học ... 115

Bảng 2.14- Quản lý lựa chọn hình thức ĐG kết quả học tập nhằm phát triển năng lực học sinh tiểu học... 117

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Bảng 2.15-Ý kiến của GV và CBQL về phân tích KQĐGKQHT nhằm phát triển NL

Bảng 2.19-ĐG của GV và CBQL một số trường tiểu học ở Hà Nội về mức độ nâng cao NL về quản lý hoạt động ĐGKQHT nhằm phát triển NL HS ... 126

Bảng 2.20- Mức độ quản lý sự tham gia của CMHS vào hoạt động ĐGkết quả học tập nhằm phát triển năng lực của học sinh ... 128

Bảng 3.1-Thiết kế ĐGkết quả học tập ... 138

Bảng 3.2-Kế hoạch ĐGkết quả học tập của học sinh... 138

Bảng 3.3- Xây dựng công cụ ĐG kết quả học tập ... 139

Bảng 3.4- Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông ... 156

Bảng 3.5- Chuẩn năng lực ĐG học sinh của giáo viên tiểu học ... 159

Bảng 3.6- Đánh giá của CBQL và GV các trường TH về mức độ cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ... 164

Bảng 3.7- Kết quả nhận thức, kiến thức và kỹ năng của nhóm GV trước và sau thực nghiệm ... 168

Bảng 3.8- Tiêu chí ĐG giá trị p của phép kiểm chứng t-test ... 169

Bảng 3.9- Kết quả khảo sát về nhận thức, kiến thức và kỹ năng của nhóm GV trước và sau thực nghiệm ... 170

Bảng 3.10- Mức độ ảnh hưởng của tác động ... 170

Bảng 3.11- Tiêu chí Cohen ... 171

<b>HÌNH </b> Hình 1.1 Vùng phát triển hiện tại và gần của học sinh (Vygotsky, 1978) ... 49

Hình 1.2 Diễn giải tiêu chí như đường phát triển NL thực hiện (Robert Glaser, 2009)... 49

Hình 1.3- Mơ hình từ ĐGđến chính sách của ATC21S ... 52

Hình 1.4- Khung ĐG phát triển (Patrick Griffin và cộng sự) ... 53

Hình 2.1-Khung ĐG trên lớp học, British Columbia, Canada ... 76

Hình 2.2-ĐG tồn diện trong các nhà trường tiểu học ... 78

Hình 2.3-Mơ hình quản lý ngành của trường tiểu học ... 91

Hình 3.1- Cấu trúc chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông ... 158

<b>BIỂU ĐỒ </b>

</div>