<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG CAO ĐNG L T TRNG THNH PH H CH MINH Y BAN NHÂN

<b>Nguyễn Hoàng ThiệnNguyễn Văn Thanh Bùi Nguyễn Nhật ThanhNguyễn Minh Thuận Lê Trung TínTP.HCM, TH<NG 3 NĂM 2022 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b> UBND TP HỒ CHÍ MINH Cộng Hòa-Xã Hội-Chủ Nghĩa-Việt NamTRƯỜNG CAO ĐẲNG LÝ TỰ TRỌNG Độc lập-tự do-hạnh phúc THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>NHIỆM VZ ĐỒ <N HỌC PH[N ӀӀ</b>ӀӀ

<b>Đ\ TÀI: THI CÔNG HỆ THỐNG VI SAI LÊN MƠ HÌNHGi_o viên hưang dbn: Trn Th Sơn.</b>

1. Hà Tuấn MSSV: 19002473

<b>Khoa: Động LựcLap: 19C1-CNÔ7Nội Dung:</b>

Chương I: TLng quan hệ thống treo. Chương II: Quy trình tháo lắp cụm vi sai. Chương III: Hư hỏng kiểm tra sửa chữa. Chương IV: Thi cơng trên mơ hình. THỜI GIAN THC HIỆN:

Ngày giao đ_ tài: 21/5/2021. Ngày hoàn thành: 17/3/2022.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Điểm Số</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>ĐIỂM CHẤM CÔNG THEO CÔNG VIỆC</b>

<b>3</b> Nguyễn Văn Thanh 19002382 ^{Tháo, sơn, mua vật liệu,}_{dọn dẹp vệ sinh.}

dẹp vệ sinh.

<b>12</b> Lê Trung Tín 19002376 ^{Tháo, ráp, mua vật liệu,}_{dọn dẹp vệ sinh.}

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>Lời Mở Đu</b>

Trong vài năm gần đây, n_n kinh tế Việt Nam có những bước phát triển vượt bậc, Kỹ thuật khoa học cao, cùng với việc chính phủ đang đầu tư rất nhi_u vào quy hoạch và xây dựng hệ thống giao thông vận tải, đã khiến ô tô trở thành phương tiện đi lại tiện nghi và phL biến, được nhi_u người quan tâm. Không như các nước phát triển, với Việt Nam thì ơ tơ vẫn là chủ đ_ mới mẻ, đặc biệt là những ứng dụng công nghệ tiên tiến trên xe. Vì thế, việc nghiên cứu v_ ơ tơ là rất cần thiết và là cơ sở để các nhà nhập khẩu cũng như các nhà sản xuất trong nước kiểm tra chất lượng xe khi nhập cũng như sau khi xe xuất xưởng, đồng thời trang bị kiến thức cho người mua và sử dụng xe có hiệu quả kinh tế cao.

Khi xe chuyển động trên đường, có rất nhi_u yếu tố tác động như: tải trọng, vận tốc chuyển động, tốc độ quay, đi_u kiện mặt đường… những yếu tố này luôn thay đLi và gây ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình chuyển động và tốc độ của xe. Chúng làm quá trình chuyển động của xe mất Ln định, ảnh hưởng đến tốc độ của xe, làm giảm tuLi thọ của xe… và các nhà sản xuất xe hàng đầu thế giới đã và đang không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm của mình và một trong những nghiên cứu nhằm đáp ứng những yêu cầu trên đó là nghiên cứu v_ hệ thống Vi Sai.

Với các lý do trên đây mà chúng em đã chọn đ_ tài v_ hệ thống Vi Sai thiết nghĩ đ_ tài này phù hợp với chuyên nghành em đang học tại trường, nghành công nghệ ôtô.

Do thời gian làm đồ án có hạn cùng với kiến thức cịn hạn chế, trong đồ án khơng tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn Thầy Trần Thế Sơn đã giúp đỡ chúng em rất nhi_u trong thời gian làm đồ án này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>Lời Cảm Ơn</b>

Trong suốt qúa trình thực hiện đ_ tài, tuy nhóm làm đ_ tài đã gặp khơng ít khó khăn nhưng vì sự giúp đỡ nhiệt tình và chân thành từ quý thầy cơ, bạn bè đ_ tài của chúng em đã hịan thành tốt. Xin chân thành cảm ơn Thầy Trần Thế Sơn nhiệt tình hướng dẫn giúp đỡ chúng em trong quá trình làm đ_ tài. Xin được cảm ơn Khoa Động Lực đã tạo đi_u kiện cho chúng em được tiến hành làm đồ án học phần II tại xưởng và các trang thiết bị, máy móc cần thiết để có thể hồn thành việc tu sửa mơ hình hệ thống vi sai đúng tiến độ, cũng như đã giúp đỡ quan tâm chúng em rất nhi_u. Xin được cảm ơn quý Thầy Cô trong Khoa Động Lực đã quan tâm giúp đỡ nhóm trong suốt quá trình thực hiện đ_ tài.



</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Hình 1.1: Cấu tạo bộ vi sai bánh răng...11

Hình 1.2: Nguyên lý làm việc của bộ vi sai...12

1.1.5 Cơ cấu khoá vi sai...13

Hình 1.3: Cơ cấu khóa vi sai...13

Hình 1.8: Truy_n lực chính đơn trong cầu chủ động...21

Hình 1.9: Truy_n lực chính trong Transaxle...22

Hình 1.10: Truy_n lực chính kép trong cầu chủ động...22

CHƯƠNG II QUY TRÌNH THÁO LẮP CỤM VI SAI TRÊN Ơ TƠ...24

<b>2.1 Th_o vi sai...24</b>

Hình 2.1: Tháo bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ xe...24

Hình 2.2: Tháo bánh răng vành chậu của bộ vi sai...24

Hình 2.3: Tháo bánh răng bán trục và trục bánh răng vi sai...25

Hình 2.4: Tháo bulong bắt các bánh răng vành chậu...25

Hình 2.5: Tháo các chốt hãm và tháo trục bánh răng vi sai, bánh răng bán trục...26

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Hình 2.6: Tháo trục bánh răng vi sai và bánh răng bán trục, bánh răng vi sai và đệm hãm

Hình 2.10: Đánh dấu vị trí, nhanh chóng lắp bánh răng vành chậu và hộp vi sai...28

Hình 2.11: Siết cái bulong theo đường chéo...29

HÌnh 2.12: Lắp bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ...29

CHƯƠNG III: HƯ HỎNG KIỂM TRA SỬA CHỮA...30

3.2. Hư hỏng, kiểm tra, sửa chữa bán trục...31

3.3. Hư hỏng , kiểm tra , sửa chữa may ơ bánh xe...31

3.4. Hư hỏng, kiểm tra, sửa chữa truy_n lực chính...32

Hình 3.1: Đo khe hở cặp bánh răng ăn khớp...33

Hình 3.2: Kiểm tra độ đảo bánh răng vành chậu...34

CHƯƠNG IV: THI CÔNG TRÊN MƠ HÌNH...35

1. Q TRÌNH THÁO V VỆ SINH TRỤC VI SAI...36

2. Q Trình lắp và làm khung và hồn thành bộ Vi sai.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>CHƯƠNG I: TỔNG QUAN NHỮNG VẤN Đ\ CHUNG V\ HỆ THỐNG VI SAITRÊN Ô TƠ</b>

<b>1.1 Bộ vi sai.1.1.1 Nhiệm vụ.</b>

 Phân phối mơmen quay ra các bán trục.

 Cho phép bán trục quay với tốc độ khác nhau khi xe quay vòng hay chuyển động trên đường không bằng phẳng.

<b>1.1.2 Phân loại.</b>

* Theo cơng dụng của bộ vi sai có hai loại:

 Vi sai đối xứng: phân phối mômen giữa các bán trục; được đặt trong cầu chủ động và còn gọi là vi sai giữa các bánh xe.

 Vi sai không đối xứng: dùng phân phối mômen ra các cầu chủ động, được đặt trong hộp phân phối và còn gọi là bộ vi sai trung tâm.

* Theo cấu tạo của bộ visai có ba loại:  Vi sai dùng bánh răng côn.

 Vỏ bộ vi sai lắp chặt với bánh răng vành chậu hay bánh răng trung gian lớn. Trục chữ thập đặt cố định trong vỏ vi sai, đầu trục chữ thập lắp tự do bốn bánh răng hành tinh. Trục chữ thập và các bánh răng hành tinh luôn quay cùng với vỏ vi sai. Các bánh răng hành tinh luôn ăn khớp với hai bánh răng bán trục. Phía trong bánh răng bán trục có rãnh then hoa để lắp với bán trục. Giữa bánh răng bán trục và vỏ hộp vi sai có tấm đệm một mặt trơn một

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

mặt có hốc chứa dầu bôi trơn. ( Ở một số xe công suất nhỏ, hộp vi sai chỉ có hai bánh răng hành tinh lắp tự do).

 Bộ vi sai được quay trên 2 vịng bi cơn đặt trong hốc của vỏ cầu, phía ngồi vịng bi có các căn đệm và đai ốc hãm hoặc có đai ốc đi_u chỉnh để chỉnh độ dơ dọc và đi_u chỉnh vị trí của bộ vi sai.

<b>Hình 1.1: Cấu tạo bộ vi sai b_nh răng.1.1.4 Nguyên lý làm việc. </b>

Mômen quay của động cơ đưa đến truy_n lực chính, bánh răng bị động quay và vỏ bộ vi sai quay. Vỏ bộ vi sai kéo trục chữ thập và các bánh răng hành tinh quay theo. Vì các bánh răng hành tinh ln ăn khớp với bánh răng bán trục nên kéo các bánh răng bán trục cùng quay với vỏ bộ vi sai, qua bán trục mômen xoắn đưa tới các bánh xe chủ động.

Khi xe chạy trên đường thẳng và phẳng, hai bánh xe chủ động chịu một lực cản bằng nhau. Lực tác động lên các bánh răng hành tinh cân bằng từ hai phía nên bánh răng hành tinh khơng quay trên trục của nó, kéo hai bánh răng bán trục quay cùng tốc độ với vỏ bộ vi sai.Tốc độ hai bánh xe bằng nhau.

Khi xe chạy trên đường vòng, các bánh răng hành tinh vẫn kéo hai bánh răng bán trục quay cùng với vỏ bộ vi sai. Trong trường hợp này, lực cản lăn của bánh xe trong lớn hơn nên lực

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

tác động lên các bánh răng hành tinh không cân bằng nhau, chúng tự quay xung quanh trục và làm các bánh răng bán trục quay với tốc độ khác nhau:

 Zht, Zbt Số răng của bánh răng hành tinh và bánh răng mặt trời.

Do đó tốc độ bánh xe trong giảm đi bao nhiêu thì tốc độ bánh xe ngồi tăng lên bấy nhiêu và tLng số vòng quay của bai bên bánh xe là không đLi và bằng hai lần số vịng quay của vỏ vi sai. Với đặc tính truy_n động này, bộ vi sai luôn tự động đi_u chỉnh tốc độ của hai bánh xe chủ động khác nhau để khi quay vòng hay chuyển động trên đường khơng bằng phẳng, hai bánh xe khơng bị lết trượt.

Tóm lại khi xe chạy trên đường thẳng, các chi tiết của bộ vi sai cùng quay với vỏ như một khối thống nhất. Còn khi xe quay vòng, các bánh răng vừa quay cùng với vỏ vi sai, vừa

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

quay quanh trục của mình. Các bánh răng chuyển động tương đối với vỏ vi sai làm các bán trục quay với tốc độ khác nhau.

<b>1.1.5 Cơ cấu kho_ vi sai.</b>

Nhiệm vụ:

Khi xe bị sa lầy, bộ vi sai sẽ hoạt động tương tự như xe chuyển động trên đường vịng. Bánh xe trên đất khơ sẽ đứng n, cịn bánh xe trong sình lầy quay trượt với tốc độ gấp đôi vỏ bộ vi sai. Xe không tiến được để thốt sa lầy.

Cải tiến tình trạng này bằng cách dùng cơ cấu khóa vi sai hay dùng bộ vi sai giới hạn trượt hoặc không trượt.

Cơ cấu này dùng cho loại xe có tính năng việt dã cao, hoạt động trên các loại đường lầy lội.

<b>1.1.6 Cấu tạo.</b>

Cơ cấu khố vi sai gồm có bộ phận đi_u khiển và khớp gài vi sai. Khớp gài vi sai có vành răng trong lắp di trượt bằng then hoa với vành răng cố định trên vỏ vi sai và vành răng ngồi tương ứng trên bán trục.

<b>Hình 1.3: Cơ cấu khóa vi sai.</b>

a. Cấu tạo bộ vi sai có cơ cấu khố cứng vi sai. b. Sơ đồ cấu tạo bộ vi sai có cơ cấu khóa cứng vi sai.

<b>1.1.7 Hoạt động.</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Khi xe bị sa lầy, di trượt khớp gài vi sai để vành răng trong ăn khớp với vành răng ngoài trên bán trục làm bán trục được nối cứng với vỏ bộ vi sai, khố cho bộ vi sai khơng hoạt động. Mômen động cơ tập trung cho bánh xe trên n_n đất cứng và xe dễ dàng vượt qua sa lầy. Sau khi xe vượt sa lầy, phải ngắt cơ cấu khoá vi sai để bộ vi sai hoạt động bình thường.Cơ cấu khố vi sai được đi_u khiển bằng tay hoặc đi_u khiển điện từ - khí nén.

<b>1.1.8. B_n trục.</b>

Bán trục hay nữa trục có tác dụng truy_n mơmen xoắn từ bọ truy_n lực chính, qua cơ cấu vi sai tới bánh xe chủ động.

Nhiệm vụ:

Truy_n mômen xoắn từ hộp vi sai tới bánh xe chủ động.

<b>1.2 Phân loại.</b>

Căn cứ vào mức độ chịu tải, bán trục được chia ra hai loại sau:  Trục thoát tải một nửa.

 Bán trục thốt tải hồn tồn.

<b>1.2.1 Cấu tạo</b>

Bán trục là một trục bằng thép, đầu trong có rãnh then hoa để lắp với bánh răng bán trục, đầu ngoài có mặt bích để truy_n động cho bánh xe chủ động.

Tuỳ theo cách lắp ghép moay ơ và bán trục với dầm cầu mà theo mức độ thoát tải của bán trục khác nhau.

a. Bán trục thoát tải một nửa

Loại bán trục này được dùng phL biến cho xe du lịch và xe vận tải nhỏ. Vỏ bộ vi sai lắp với vỏ cầu qua vịng bi cơn. Đầu trong của bán trục lắp vào bánh răng bán trục của bộ vi sai nhưng không phải đỡ trọng lượng bộ vi sai. Đầu ngồi bán trục tựa lên vịng bi đặt trong vỏ cầu và liên kết với bánh xe. Bán trục chịu toàn bộ trọng lượng của xe, lực chi_u trục T lúc bánh xe bị trượt ngang, gây ra mômen uốn trong mặt phẳng thẳng đứng. Lực kéo F ( vng góc với mặt phẳng hình vẽ) tác dụng lên lốp xe do mômen M truy_n tới bánh xe cũng gây uốn bán trục trong mặt phẳng nằm ngang. Khi phanh xe lực phanh thay lực kéo gây uốn bán trục ngược chi_u so với lực kéo. Nếu bán trục gãy, bánh xe sẽ rời khỏi cầu xe.

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<b>Hình 1.10: Truyền lực chính kép trong cu chủ động.</b>

1. Bánh răng vành chậu; 2. Bánh răng quả dứa; 3. Bánh răng trục trung gian nhỏ; 4. Bánh răng trung gian lớn; 5, 9 vòng bi; 6. trục bánh răng quả dứa; 7. Vỏ lắp bánh răng quả dứa và trục trung gian; 8. Bán trục; 10. Vỏ cầu.

Trục trung gian quay trơn trên vòng bi cơn đặt trên vỏ cầu, phía ngồi có nắp và đệm đi_u chỉnh. Bánh răng trung gian lớn lắp với vỏ vi sai bằng các bulông.

 Hoạt động: Khi bánh răng quả dứa nhận truy_n động từ trục các đăng, mômen quay được truy_n tới bánh răng vành chậu, bánh răng trung gian nhỏ, bánh răng trung gian lớn và vỏ bộ vi sai.

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

<b>CHƯƠNG II. QUY TRÌNH TH<O LẮP CZM VI SAI TRÊN Ơ TƠ</b>

<b>2.1Th_o vi sai.</b>

Khi tháo rời vi sai, trước tiên hãy thoát tất cả các chi tiết xung quanh hộp vi sai. Sau đó là khe hở ăn khớp của bánh răng bán trục và tháo rời hộp vi sai.

- Bước 1: Tháo bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ xe.

Hình 2.1: Tháo bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ xe.

- Bước 2: Tháo bánh răng vành chậu của bộ vi sai.

Hình 2.2: Tháo bánh răng vành chậu của bộ vi sai.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

- Bước 3: Tháo bánh răng bán trục và trục bánh răng vi sai.

Hình 2.3: Tháo bánh răng bán trục và trục bánh răng vi sai.

- Bước 4: Tháo bulong bắt các bánh răng vành chậu.

Hình 2.4: Tháo bulong bắt các bánh răng vành chậu.

- Bước 5: Tháo các chốt hãm và tháo trục bánh răng vi sai, bánh răng bán trục. a. Tháo chốt hãm

(1) Trước tiên hãy cân bằng hộp vi sai bằng cách giữ nó trên êto giữa những tấm nhôm m_m.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<b>Chú ý: Không xiết êtô quá chặt.</b>

(2) Dùng búa cao su để nhả phần hãm xung quanh của chốt hãm .

<b>Hình 2.5: Tháo các chốt hãm và tháo trục bánh răng vi sai, bánh răng bán trục.</b>

b) Tháo trục bánh răng vi sai và bánh răng bán trục, bánh răng vi sai và đệm hãm ra khỏi hộp vi sai.

Hình 2.6: Tháo trục bánh răng vi sai và bánh răng bán trục, bánh răng vi sai và đệm hãm ra khỏi hộp vi sai.

<b>2.2Lắp r_p bộ vi sai.</b>

Lắp ráp hộp vi sai và đi_u chỉnh khe hở ăn khớp theo tiêu chuẩn. sau đó gắn những chi tiết xung quanh hộp vi sai.

- Bước 1: lắp bộ vi sai, kiểm tra khe hở ăn khớp bánh răng bán trục vi sai.

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Hình 2.7: lắp bộ vi sai, kiểm tra khe hở ăn khớp bánh răng bán trục vi sai. (1) Lắp bánh răng bán trục và đệm dọc trục vào hộp vi sai.

<b>Gợi ý: Hãy chọn một đệm có chi_u dày giống như chi_u dày của đệm được đo khi tháo ra. </b>

(2) Lắp bánh răng vi sai và đệm dọc trục lên hộp vi sai.

(3) Gióng thẳng các lL của hộp vi sai với các lL của bánh răng vi sai bằng cách xoay các bánh răng vi sai để lắp vào trục bánh răng vi sai.

- Bước 2: lắp bánh răng vành chậu vi sai.

Nung nóng bánh rang vành chậu. Dùng máy sấy dung nóng bánh răng vành chậu đến nhiệt độ 90-100 độ.

Hình 2.8: Lắp bánh răng vành chậu.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

Hình 2.9: Lắp bánh răng vành chậu. 1. Lau sạch bánh rănh vành chậu.

2. Đánh dấu vị trí, nhanh chóng lắp bánh răng vành chậu và hộp vi sai.

Hình 2.10: Đánh dấu vị trí, nhanh chóng lắp bánh răng vành chậu và hộp vi sai. Siết bulong bắt bánh răng vành chậu để bánh răng không bị dịch chuyển giữ nó trên êtơ với tấm nhơm m_m.

<b>Chú ý:</b>

- Khơng xiết êtô quá chặt.

- Để phân phối lực căng đ_u khi tháo các bulong, hãy nới lõng cái bulong theo đường chéo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Hình 2.11: siết cái bulong theo đường chéo.

Bước 3: lắp bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ.

HÌnh 2.12: lắp bánh răng chủ động đồng hồ tốc độ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<b>CHƯƠNG III: HƯ HỎNG KIỂM TRA SỬA CHỮA.3.1. Hư hỏng, kiểm tra, sửa chữa bộ vi sai.</b>

a. Hư hỏng:

 Các bánh răng bị mòn hỏng, dạng mòn hỏng giống như các bánh răng ở bộ truy_n lực chính.Riêng các bánh răng bán trục cịn bị hỏng phần then hoa. Nguyên nhân chủ yếu là do ma sát và các bánh răng bị va đập nhất là trong khi xe bị phanh đột ngột hoặc thay đLi

 Kiểm tra bánh răng, rãnh then hoa bằng dưỡng.

 Trục chữ thập và đệm lưng dùng panme để kiểm tra đo kích thước và so sánh với kích thước tiêu chuẩn.

c. Sửa chữa:

 Bánh răng và rãnh then hoa sửa chữa tương tự như các bánh răng khác.  Trục chữ thập mịn thì mạ Crơm sau đó gia cơng lại.

 Lỗ bánh răng hành tinh bị mịn rộng thì doa rộng, ép bạc và doa lỗ bạc cho phù hợp với cL trục chữ thập.

 Nếu đệm lưng mịn thì đo khe hở giữa bánh răng hành tinh và bánh răng bán trục sau đó chọn b_ dày đệm cho phù hợp. Đo khe hở của cặp bánh răng này bằng đồng hồ so. Cách gá đồng hồ và kiểm tra tương tự như kiểm tra khe hở cặp bánh răng truy_n lực chính. Chú ý khi xoay bánh răng bán trục để kiểm tra cần ép chặt 1 bánh răng hành vào vỏ hộp vi sai.

Khe hở ăn khớp: Xe Toyota Hiace là: 0,05 0,2 mm._ Xe din 13 là: 0,08 0,25 mm._

Nếu lớn hơn hay nhỏ hơn ta chọn chi_u dầy đệm lưng cho phù hợp. Độ dày đệm có các loại: 0,8 mm, 0,9 mm, 1.0 mm, 1,2 mm, 1,3 mm.

</div>