Kỷ yếu hội thảo khoa học: Đánh giá tác động của TPP đối với hệ thống pháp luật thuế và dịch vụ tài chính ở Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (12.15 MB, 132 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BỘTUPHÁP

—-l TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC

pANH GIÁ TÁC DONG CUA TPP DOI VỚI HỆ THONG

PHÁP LUAT THUÊ VA DICH VỤ TÀI CHÍNH

Ở VIỆT NAM

Hà Nội - 2016

—

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

2 | Hoàn thiện các qui định về hoàn thiện các qui định v thuế, phí hai quan | 17

| theo théa thuận TPP của Viet Nam

| 18: Nguễn Minh Hin _|

3 | Phân tích các quy định trong thoa thuận TPP và việc hoàn thiện hệ thống | 26

pháp luật về thu ở Việt Nam

| TS Nguyễn Minh Hằng, ThS. Hoàng Minh Thái

4 [ Win để quản lý và s dung thuế Chống bán phá giá của nước nhập Kaku | 36 | shin từ các quy định trong khuôn khổ WTO dén các cam kết của Việt Nam

| trong TPP và minh chứng từ vụ kiện D8217

TS. Nguyễn Thị Thu Hiền, Trần Thue Yên

‘Vai trò của hệ thống thuế nhằm đảm bảo thương mại công bằng 6 Việt Nam | — 47

trong khuôn khô TPP

|__| ths. Tào Thi Huệ: ThS. Trần Trong Thing

8 | Hoàn thiện pháp luật về thuế báo vệ môi trường dap ứng một số yêu chu] 74

Th$ Nguyễn Thị Hằn

9 | Tác động của việc gia nhập TPP với việc hoàn thiện phấp luật về các dich |_ 84

‘vu ngân hàng ở Viet Nam

ThS. Đào Anh Tuyét

10 | Hoàn thiện các quy định pháp luật về quan If ngoại t va tỷ giá đấp ứng|_ 100

cam kết TPP mà Việt Nam tham gia

TT | Tác động của TPP đối với

bio hiểm ở Việt Nam

Ths. Nguyễn Hải Yến

| |[TE[Ngyên ức diễn kện tham gia bio hidm va cang clp dich vy bio him | 125

~ | | trong bối cảnh việt nam ký kết hiệp định TPP

| 7S. Nguyễn Thị Tình, Thế. Đổ Phương Thảo.

lộc hoàn thiện các quy định pháp luật về địch vụ |_— 116

iG TÂU THs TW TRỢ VEN

Ms l0): HA +

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

CHUYEN DE: NHỮNG THÁCH THỨC DOI VỚI THẺ CHẾ THUÊ KHI VIỆT

NAMGIANHẬPTPP *

GS.TS.L2 Hồng Hanh

Dit vấn đề

‘Higp định TPP là sự kiện có ảnh hưởng rất lớn đến thé chế kinh tế Việt Nam do. thách thức và cơ hội mà nó ạo ra ho đất nước dang trên đ hội nhập sâu vào nền kính tế thể giới. Thách thức mà TPP mang lại cho Việt Nam liên quan đến rt nhiều thé chế khác nhau. Những thách thức này liên quan rất nhiều đến th chế thuế, một lĩnh vực mà Việt Nam dang cịn tương đổi yếu trong q trình hội nhập quốc tế cũng như trong, iệc phát tiễn kinh tế thi trường, Bài vết này phân tích một số thách thức mà TPP đặt ra đối với thé chế thu.

1. TPP và những thách thức đặt ra đối với thể chế cin Việt Nam

1.1. Bàn về thể ché

Khai niệm thể chế, cơ chế, qui chế là những khái niệm được dùng phổ biến trong các văn kiện chính tri, trong các chính sách và khoa học quản lý, khoa học kinh tế và pháp. ý. C6 khá nhiều định nghĩa khác nhau về thế chế song biện lại vẫn chua có định nghĩa về thể chế được coi là phổ biển và có được chấp nhận một cách đầy đủ ở Việt Nam. PGS.TS "Nguyễn Minh Đoan cho rằng thể chế bao gồm nhiễ thể chế khác nhau như pháp luật, đạo đức, tập quán, tin điền tôn giáo, quy định của các doin thé, quy trớc của các cộng đồng din cư. “Những thể chế này được sinh ra do nbu cầu tổ chức, quản lý những hoại động hig của con người rong đối sống công đồng với lắc đụng là những công cụ điều chỉnỔ quan hệ xã hội trội te và hướng chúng phái tridn theo những mạc đích nhất đinh) dé quản lý mặt xã hội của đồi sống xã hội trên những bình diện và pham vi khác

nhau vì một xã hội trật tự, én định và phát trién” Chúng có chung mục dich trong việc

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

cguản If đôi nắng xã Hội, giáo dục nhân cách, phẩm chất và năng lục cho cá nhân luôn hỗ trợ lẫn nhau trong việc phục vụ mục dich chung của công đẳng"

Quan điểm của PGS.TS Nguyễn Minh Đoan hiu như đồng nhất khái niệm thể chế

"với khái niệm pháp luật. PGS.TS Nguyễn Minh Đoan cho ring "các thé chế quản lý xã:

hội ở Việt Nam đầu chứa đựng những quy the xử sự chung, là khuân mẫu cho hành vĩ cơn người, chi dẫn cho mọi người cách xử sự trong những tinh huống nhất định của cube

sống. Điễu này cũng có nghĩa là ching đã chỉ ra cách xử sự về phạm vi xử sự của conngười trong những hoàn cảnh, điều kiện nhất định, cũng như những hệ quả cỗ thé xảy ra

cối với các chủ thé thực hiện đúng hoặc vi phạm chúng”.

GS.TS. Nguyễn Thanh Tuyển MBA, Nguyễn Lê Anh cũng cho rằng thể chế là hệ thống pháp chế gồm: Hiến pháp (luật me, luật căn bản); các bộ luật (luật cơ bản va luật “hank xử”), các quy định, các quy tắc, chế định.... nhằm hải hòa các quyền lợi và trách nhiệm của mỗi công dân, mọi 18 chức trong một trật tự XH, bướng tới sự tổng hỏa các lợi Ích của cơng đồng. Trang thơng tin điện tử của Học viện hành chỉnh đưa ra định nghĩa thể chế như sau: “Thể chế bao gầm toàn bộ các cơ quan Nhà „ưác với lệ thẳng quy định do Nhà nước xác lập trong hệ thống văn bản pháp luật của Nhà nước và được Nhà nước. sử dụng,đỄ điều chỉnh và tạo ra các hành vi và mdi quan bệ gia Nà nước với công dân, các tổ chức nhằm thết lập kỷ cương xã hột. Những quan điểm của các nhà khoa bọc rêu trên thể hiện sự đồng nhất khí thể chế với hệ thống pháp luật.

“Theo tác giả, quan điểm của các nhà khoa học của GS.TS. Nguyễn Thanh Tuyển. MBA. Nguyễn Lê Anh, PGS.TS Nguyễn Minh Đoan, của Học viện Hành chính Quốc gia đứng nhưng chưa đủ, Khái niệm thể chế có nội hàm rộng hơn nhiều, thậm chí đơi khi can mơ hồ. Vì thế, để phân tích được những tác động của TPP đổi với thé chế kinh tế xã hội

nói chung và thể chế thuế nói riêng cần xác định được đầy đủ, ít nhất là ở mức độ tương

ˆ Nguyễn Minh Đoan. Thể chế, thie chế xã hội ở Việt Nam và vai ở của chúng đối với quân ý hát tiễn

hội, CHuyên đồ thực hiệu rong khn khỗ ĐỀ tí ấp nhà nước "Hệ thắng pháp lý VI Năm tong

quản lý phát tiễn xã hội và mơ hình hướng tới Cộng đồng ASEAN”

2G5.Ts Ngun Thanh Tuyển, MBBA Ngiyễn Lê Anh. Mi quan bệ hữu có giữa thé chế, cơ chế v8 chínhsich, cơ chế điều hành à hành í ứng xử. Tạp chí Hội nhập và hát tiễn số 2, tháng 9/2015

> ntplrww napa. vn/blogiphan-biet-theche-nha-nvoe the che-tvava-the-che-banh-chinh htm

o

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

đối, nội hàm của thể chế. Theo tác giả, cần hiểu thể chế theo định nghĩa được Diễn đàn “Kinh tế Thế giới (WEF) đưa ra theo đó thể chế có thể được hiểu là tồn bộ những gì tạo

thành khung khổ trật tự cho các quan hệ của con người, định vị cơ chế thực thi và giới

"hạn của các quan hệ giữa các bên tham gia tương tác; là ý chí chung của cộng đồng xã hội

trong việc xác lập trật tự, những quy tắc, những rằng buộc và các chuẩn mực, giá trị chung được mọi người chia sẻ”, Định nghĩa của WEF ở nhiễu khía cạnh cơ bản tương, đồng với nghiên cứu của Simon Anholt, người cho rằng thể chế bao gồm ba yếu tố: luật

pháp, bộ máy nhà nước, phương thức điều hành đắt nước. Giá tị phổ biến về thể chế của

những nước phát triển thuộc OECD (được xem như là những nước có thương hiệu quốc sia tốt nhất) là din chủ, tam quyển phân lập, kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế.. Những giá trị này có tính bén vững vì dù ở những nước này đã nỗ ra hàng chục cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội, nhưng không những đã khơng phá hủy những gif tri bin vững Ấy,

mà cịn làm cho những giá tr phổ biến ấy ngày cảng hoàn thiện hon. Douglass North,

người được giải thưởng Nobel kinh tế. năm 1993) cho rằng thể chế là những rằng buộc. ‘ma con người tạo ra để định hướng cho những tương tác giữa người với người. Hoặc nói

một cách khác, thể chế là những “luật choi trong một xã hội”. Nếu chúng làm tốt thi sẽ

khích lệ cơn người hành động theo hướng tạo ra những kết quả tốt đẹp, và ngược lại. Những “Iugt chơi” này bao gồm những thể chế chính thức (chẳng hạn như luật pháp, quyền sở hữu, cách thức tổ chức quyển lực nhà nước) và những thể chế phi chính thức.

(chẳng hạn như những tục lệ, truyền thống, và chuẩn mực ứng xử trong xl hội). North cho

ring những thé chế khơng chính thức cũng rất quan trọng, chúng có ảnh hưởng đối với sự hành công hay thất bại của những thể chế chính thức. Thi dụ, cho dù nhiễu đạo luật được ban hành nhưng nếu thiếu vắng tỉnh thần thượng tơn pháp luật thì hiệu quả của chúng chẳng là bao’.

PGS, TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật & Chương trình giảng dạy kinh tếFulbright, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh cũng có quan điểm về thé chế khá

“Din din Kinh tế thé giái WEF: Báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu năm 2009, 2010.

* Chom lọc từ Douglas North (1990), “Thể chế thay đổi th chế, và thành ti kính tế ” New York,

‘Cambridge University Press. Bản dịch đành cho mục đích giảng day của FETP do Cao Hào Thi, Trần Thị

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

tương đằng với khái niệm thé chế của Douglas hay của WEF khi cho rằng thể chế là mộtkhi niệm rộng, được định nghĩa bao quát, đơi khi mơ hồ, gồm những luật chơi chính

thức hoặc phi chinh thức định hình nén phương thức ứng xử của con người.

"Khải quất lại, theo tắc gíá, nĩi vẻ thể chế fa nĩi về hg thống chính sileh và pháp uật với tư cách là các qui tắc của cuộc cuộc chơi kinh tế xã hội; các thiết chế và cơ chế ‘vin hành cuộc chơi túc là chủ thể tham gia cuộc chơi với phương thức choi được xác định. Noi cách khác, thé chế bao gỗm: Pháp luật, chính sách và ede qui tắc phi chính thúc; các cơ quan nhà nước cĩ chức nằng quản JY lĩnh vực nhất định và tồn bộ các phương.

thức, méi quan hệ tương tác giữa chúng với các chủ thể khác tham gia vào lĩnh vực đĩ. “Thể chế của một quốc gia, vùng lãnh thổ bao gồm: Thể chế chính thức và thé chế phi chính thức. Thể chế chính đhức gồm hiến pháp, luật, đặc biệt là các quyền sẽ hữu, Mật pháp về tr do khé ước, tự do cạnh tranh, tổ. chức cơng quyền, nhất là các thiết chế thi hành pháp luật và những quy trình kiếm soĩt quyền lực cơng cơng khác được thực hiện bởi những cơ chế khách quan, Thể chế phi chính thứcgồm vớ tận các quy tắc bắt thank văn. quy phạm, những điều cắm ky được tuân thủ trong quan hệ gita nhĩm người. HỆ thống các thiết chế cũng phức tạp và da dang phù thuộc vào tổ chức bộ máy nhà nước va

“quyền lực chính tị, kính tế của mnỗi quốc gia. Cũng ty thuộc vào các yến tổ này mi các

co chễ, phương thức vận hành cũng cơ thé cĩ sự khắc nhan.

“Tuy cố thể khác nhau về cách tiếp cận nội hm của thể chế song hầu như tồn bộ tác nhà khoa học đều thống nhất về vai trị to lớn của thé chế trong phát triển xã hội và «quan lý phát triển xã hội. Vai trị của thể chế thể hiện ở các khía cạnh sau:

Thứ ni, thể chế đồng vai trồ định hướng, hướng dẫn, tạo khuơn khỗ cho việc tổ

'chức, vận hành xã hội. Điều này cĩ thể nhìn thấy rất rõ ở vai trị của các yếu tố thể chế khác nhau như chính sách, pháp luật và các thiết chế. Một hệ thống chính sách phù hợp, phản ảnh được nhu cẩu phát triển của xã hội chắc chấn sẽ giúp định hướng cho các chủ.

thé trong xã hội,'buộc họ hộc khuyến khích họ thực hiện những hành vi cĩ lợi cho sự

phát triển đĩ.

“Thứ hai, tồn bộ các yêu tổ thể chế như chính sách, pháp luật, các thiết chế tạo nền

tang kinh tế, chính trị, xã hội cứa quốc gia. Vĩ dụ điển hình nhất đĩ là chế độ sở hữu. Việc

4

©

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

hạn chế chế độ tư hữu hay chế độ công hữu có ảnh hưởng rất lớn đến các quan hệ sản xuất trong đó có quan hệ sở hữu với tư cách là nền tàng. Việc thừa nhận những tổ chức,

cá nhân nào là chủ sở hữu của tư liệu sản xuất sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của. kinh tế. Tương tự, phương thức tổ chức quyền lực nhà nước cũng ảnh hưởng rất lớn đến.

sự phát triển của nền dân chủ và mức độ bảo vệ quyền con người. Cách tổ chức quyền Ie, phương thức quan hệ giữa các thiết chế quyền Ire, cơ chế thực hiện các mối quan hệ

eiữa nhà nước và cá nhân có tác dung định hướng rit lớn đến hành vi của các tổ chức, cơ.

quan nhà nước cũng như cá nhân.

“Thứ ba, thể chế đồng vai trd quan trọng trong việc duy trì một chính quyền tốt, hạn chế tham nhũng. So sánh giữa các quốc gia với những hệ thống thể chế khác nhau cho thấy mức độ tham những của bộ máy nhà nước có sự khác nhau. Thực tế này được lý giải bởi tính minh bạch của thé chế, hiệu quả sự kiểm soát quyền lực và mức độ tham gia của. êm soát bộ máy nhà nước và chỉ tiêu công. Nhữag thể chế dn chủ có vai

trị địc biệt trong việc hạn chế tham những và từ đó thie dy được sự phát triển kinh tế xã

hội. Nhiều nghiên cứu quốc tế và trong nước cho thấy một quốc gia có được một thé chế én chủ và kiểm soát hữu hiệu quyền lực nhà nước và chỉ tiêu công sẽ cố được sự phát triển kinh tẾ, chính tủ, xã hội mạnh, bén vững.

Thứ te, thể chế góp phân rt lớn rong việc kiểm soát và khai thác các nguồn lực xã hội. Sự tổn tại của các nhóm lợi ích trong xã hội là một thye té và điền nay đương, nhiên dẫn đến những xu hướng khác nhau trong việc sử dụng nguồn lực xã hội. Các nhóm. lợi ích sẽ bất chấp lọ ích phát triển quốc gia, tìm cách chỉ phối và sử dụng nguồn lực xã cho nhóm mình. Thực tiễn Việt Nam cho thấy các nhóm lợi ích .đã chỉ phối như thế nào trong vige triển khai các du án. Bắt chấp tính hiệu quả của dự ấn, các nhóm lợi ích thường triển vận động, xin cắp phép và triển khai các dự án lớn. Những, chỉ phí cho dự án chảy một phần lớn vào các nhóm lợi ích song dự án sau khi triển khai xong thi dip chiếu, không hoạt động. Tình trạng này khó xảy ra hoặc xây ra rất hạn hữu ở

các quốc gia noi có thể chế dân chủ và việc kiểm soát hữu hiệu đối với các nguồn lực.

'Những thể chế được xây dựng dựa trên quan niệm hoạt động của nhà nước dang đựa trên

tiền đóng thuế của người din, phải để người din kiểm sốt chắc chấn sẽ hạn chế được

tham nhũng, Cũng chính vi vậy có thể nói rằng thể chế có khả năng hạn chế và loại bỏ các

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

khuyết tật xã hội khác. Thực tin của Việt Nam ở trong một vai lĩnh vực nhất định cho

3 nghĩa của thể chế rong việc khắc phục khuyết tt xã hội, chính tị, quản ly. Việctriển khai mạnh các giải pháp cải cách hành chính trong Tĩnh vực tiếp cận thi trường trong

thời gian vừa qua đã góp phần xóa bỏ nhiều bắt cập trong thủ tục đăng ký doanh nghiệp,

rit ngắn thoi gian (hành lập doanh nghiệp từ hàng năm, hing thắng xuống còn một vai

ngày. „

‘Tuy nhiên, ảnh hưởng của thể chế không chi diễn ra theo chiều tích eve mã nó cịn

cdiễn ra theo chiều tiêu cục. Khi các thể chế xã hội khác phản ánh không đúng thực tiễn và.

‘yeu cầu phát tiễn kinh tế xã hội (ác định chủ thể, cơ chế, nội dung các hoạt động quản lý phat tiến xã hội không phù hợp...), được xây dụng không phù hợp với các điều kiện

kinh té - xã hội của đất nước, với yêu cẩu của sự phát triển xã hội, chủng sẽ kìm hãm sự

"hát triển xã hội, thậm chí cịn có thể mang lại những tác hại nhất định cho quá trình quản lý phất triển xã hội. Chẳng hạn, thé chế về nhân lực, đặc biệt là các qui trình và phương,

“thức tuyển chọn, sử dụng cán bộ hiện nay dang góp phần tgo nêu bộ máy nhá nước quan

, thida hiệu quả và them những ngày căng nghiêm trọng.

£2, Nin điện cúc qui định cũa TPP có Kui năng tạo ra các thúch thức đối với

nén kink tế của Việt Nam

1.2.1. Tổng quan các thách thức mà TPP đặt ra đối với Việt Nam

'Các thách thức và cơ hội mà TPP đem lại cho Việt Nam được đề cập đến rất nhiều. trong các nghiên cứu trong và ngoài nước. Tuy nhiền, uhin chung, cộng đồng doanh.

nghiệp, các cơ quan nhà nước vẫn có xu hướng nhìn nhận các cơ hội và thách thức một

cách riêng biệt mã Không đặt chúng trong một chỉnh thể, chưa lý giải được đến tận nguồn cội những thách thức và cơ hội này. Điều này vừa có thé lâm cho nhiều cơ quan nhá nước hoặc doanh nghiệp lạc quan quá vỀ những. vọng của TPP, không thấy hết những,

thách thức tiềm tang, vừa có thể tạo ra những sự hối nghỉ đối với các cơ hội và sự lo.

đối với các thách thức. Những cơ hội và thách thức ma TPP đem lại được liên quan rực

tiếp đến nhau, tương tác với nhau trong một thể thống nhất.

°

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Tựa trên mô phỏng rên về mối trơng tác trực tip giữa cơ hội và thách thức cũng: hư giữa các cơ hội và thách thức với nhau, chúng ta có thé liệt kê một số tương tác cơ

ban sau:

"Những tác động loại trừ nhau

= Cơ hội mở rộng thị trường quốc tế và yêu cầu mở cửa thị trường cho các đoanh ehiệp, nhà đầu tư từ các nước TPP.

~ Việc mở cửa thị trường và nguy cơ phá sản hoặc đánh mắt thị trường nội địa vào.

tay các doanh nghiệp và nhà đầu te nước ngoài

- Giảm thuế suất đối mặt với nguy cơ giảm thu ngân sách

~ Mé cửn thị trường đối mặt với sự cạnh tranh khốc tiệt

đối mặt với thực trang quân tỉ lạc hậu của doanh nghiệp Việt

~ Quân trị tiên

~ Thu hút đầu tư đối mặt với vấn đề môi trường.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

~ Cơ hội hoàn thiện thể chế đối mặt với xu thé status quo, tức là sức i trong các thé

in hành.

“Những tác tong hỗ rợ và túc đây

+ Quinđại và năng lực cạnh tranh

~ Năng lực cạnh tranh và việc mở rộng thị trường,

~ Hoàn thiện thể chế và thu hút đầu tư.

~ Công nghệ hiện đại và năng lực cạnh tranh

~ Năng lực cạnh tranh thấp và việc phá sin doanh nghiệp nội- Thể chế nặng nề, cứng nhắc va năng lực cạnh tranh thấp

(C6 thé liệt kê nhiều hơn những tác động thuận chiều và xuôi chide giữa các cơ hội vi đhách thức mà đất nước ta có thể có được hoặc đối mặt khi TPP có hiệu lực. Ở những

góc nhìn khác nhau, trong các Tinh vực khác nhau, các nhề khoa học và các nhà hoạt động

thực tiễn có thể có những phân tích đánh giá. Những phân tích và đánh giá về lĩnh vực thuế trong hội thảo này sẽ cho thấy sự đa dạng, phúc tạp của các tương tác giữa cơ hội và

thách thức

‘Dé góp phẩn tạo nên sự thống nhất cho các báo cáo của những nhà khoa học trong hội thảo này, cần thiết phải hình thành khung J6 gies cho việc tiếp cặn vấn để nghiên cứu. Các nghiên cứu được thực hiện và trình bay ở đây liên quan đến TPP và thách thức đối với thể chế về thuế của Việt Nam. Chính vi vậy, logfes tgp cận vấn đề phải đạt được những yêu cầu sau:

Thứ nhất, phải thống nhất được nội hàm của khái niệm thể chế, it nhất là trong,

phạm wi những nghiên cứu về thể chế thuế. Những trình bày ở trên về nội hám của thé chết

đơi hỏi phải nhìn nhận những thách thức đặt ra đối với Việt Nam trong lĩnh vực thuế phải bao gồm: 2

~ Hệ thống chính sách và pháp luật về thuế;

= Các cơ quan thực thì pháp luật và chính sách về thuế

= Những qui tình quan iy thuế,

©

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

~ Các doanh nghiệp, nha đầu tư và cá nhân. s

Thứ hai, xem xết các thách thức và cơ hội trong cả các tác động loại trừ và tác

động thúc day từ đó xác định được xu hướng chủ đạo của thách thức hoặc cơ hội. Ví dụ, phải phân tích được vì sao việc giảm các thuế suất theo cam kết TPP làm suy giảm ngân.

sách thu và hiện tượng này có phải chủ đạo khơng và có yếu tổ mio có thé bù dip không.

Thứ ba, cần xem xét các thách thức, cơ hội từ trong bản thân các nguyên tắc và qui. định của TPP. TPP bao gồm nhiều nguyên tắc và qui định điều chỉnh các lĩnh vực khác

nhau như thương mai hang hóa, dịch vụ, sở hữu trí tuệ, lao động, mua bán công wv. Mỗi

nguyên tắc hoặc qui định của TPP ở góc độ này hay góc độ khác đều có thể có những ảnh "hưởng đối với thể chế thuế, Chính vì vậy, những phân tích về cơ hội, thách thức phải xuất

phát từ những nguyên tắc, qui định trực tiếp nhất đối với thể chế thuế,

1.2.2, Luận về cơ hội và thách thúc đối với thé chế về thuế.

CCác sơ hội và thách thức mà TPP khi có hiệu lực sẽ mang lại cho Việt Nam, như.

i phân ích ở trên, khí đa dạng và có nhiều ý nghĩa, phạm vi khác nhau. Trong số đó, các co hội và thách thức v thuế là đáng lưu ý nhất, Trước hết, chúng ta hãy phn tích vi sao thể chế về thuế cần được đặc biệt chú ý khi Việt Nam gia nhập TPP.

Thứ nhất, thuế là lĩnh vực quan trọng vì gắn với nguồn thu ngân sách và từ đó là

các hoạt động kinh tế xã hội và các cân đối cơ bản của quốc gia. Bắt cứ sự thay đổi nào.

trong chính sách thuế của quốc gia đều kéo theo những biến động về kinh tế xã hội. Sự thay đối chính sách thuế, pháp luật thuế thường kéo theo những biến động này ngay lập tức. Tầm quan trong và sự nhạy cảm này khiến thể chế thuế luôn được nằm trong sự chú ý.

đặc biệt của các cơ quan lập pháp và hành pháp.

Thứ hai, ở nước ta, chính sách và hệ thống pháp luật thuế rắt phức tạp và khó tiên

lượng. Diều này thể hiện ở các khía cạnh san: _

~ Theo nguyên Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường nói Việt Nam có hệ thống.

"pháp luật phức tạp nhất thé giới. Nếu điều đó đúng như vậy thì trong hệ thống pháp luật‘Vigt Nam, pháp luật về thuế phức tạp nhất. Việt Nam có số lượng khổng lồ các văn bảnhấp luật về thuế,

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

~ Pháp luật về thuế thường xuyên thay đỗi đo những thông tw được liên tục ban

hành bơi Bộ Tài chính. Nội dung các thông tu này thường liên quan đến qui trinh thủ tye

‘quan lý thuế, đến cơ. lực thi các qui định về thuế, Quan trọng hơn nữa là các thông tư

này được các cơ quan thuế chú trọng thực hiện hơn.

> Pháp luật về thuế có khá nhiều mẩu thuẫn và chồng chéo nhau và thậm chí có khi còn hạn chế hiệu lực của các qui phạm pháp luật khác.

hội theo ch'hướng tiêu cục.

TPP sẽ mang lại cơ hội gì cho thé chế thud?

‘Co hội lớn nhất mà ‘TPP mang lại cho thể chế thuế chính là việc doanh nghiệp Việt ‘Nam được hướng rất nhiều sự lợi ích khi được xuất khẩu hàng hóa, dich vụ vào 12 quốc gia thành viên với thuế suất rt thấp hoặc bằng không, Các nước thành viên cam kết về sẽ Xóa bỏ thuế nhập khẩu dành cho hang hóa của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực. khoáng tử 78 - 95% số dng thud và xứa bỏ hoàn toàn tir 97 - 100% đồng thud, Các mặt

"hàng cịn lại sẽ có lộ trình xóa bỏ thuế trong vòng Š - 10 năm, trừ một số mặt hàng nhạy cam có lộ trình trên 10 năm hoặc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan. Nhiễu mặt bảng xuất khẩu chữ lực của Việt Nam vào thị trường TPP được buởng thuế sult 0% ngay sau khi Hiệp định.có hiệu lực hoặc sau 3 - 5 năm như nông sản, thủy săn, một s6 mặt hàng diệt may, giày dép, dồ gỗ, hàng điện, điện tử, cao su. Hầu hết các nước có biếu thuế áp. dụng chung cho tất cả các nước còn lại, trờ MY áp dung riêng lộ trình giảm thuế với hàng.

"hóa của từng thành viên TPP.

Co hội lớn thứ bai là các doanh nghiệp Việt Nam trong tương lai sẽ được tiếp cận

với hệ thống chính sách, pháp luật vé thuế minh bạch, ổn định và có thé điên liệu được trong dài hạn. Điều này xảy ra là do các thé chế thuê sẽ phải được hoàn thiện để đáp img các cam kết theo TPP.

TPP sẽ tạo ra thách thức gì cho thé chế thud?

10

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

“Thể chế về thuế đang đứng trước nhiều thách thức lớn bắt nguồn từ nhiều cam kết theo TPP. Riêng cam kết về thuế Nhập khẩu của Việt Nam dành cho các nước, Việt Nam. sẽ cam kết xóa bỏ gin 100% số đồng thuế trong Hiệp định TPP, theo đó:

~ 65,8% số đồng thuế có thuế suắt 0tgay khi Hiệp định có hiệu lực;

86,5% số dng thuế có thu suất 0% vào năm thứ 4 kẻ từ khi Hiệp định có hiệu

~ 97,89% số dng thuế có thuế suất 0% vào năm thứ 1 kế từ khi Hiệp định có hiệu

“Các mặt hàng cịn lại cam kết xố bỏ thuế nhập khẩu với lộ tình xóa bỏ thuế tối da

ào năm thứ 16 hoặc theo hạn ngạch thuế quan.

'Những cam kết nay của Việt Nam đương nhiên dẫn đến những thách thúc sau: ~ Việt Nam phải sửa đổi hệ thống các luật thuế, đặc biệt là thuế thu nhập khẩu. nhằm hiện thực hóa các cam kết của mình theo TPP. Nếu xét về cơ chế xây dụng pháp. uật như hiện tại, cụ thể là Quốc hội không boạt động chuyên trách, việc xây dựng pháp luật là hoạt động mang tính liên ngành, mức độ tham gia của cộng đồng vào việc hình thành chính sách và qui trình soạn thảo luật ..v nên 48 sửa đổi, ban bành mới một hệ thống pháp luật để đáp ứng yêu cầu của TPP ngay lập tức khi nó có hiệu lực là khơng đơn

et Nam và hoại động cân chúng về cơ bản chưa dip

- Hệ thắng cơ quan thuế của

ứng được yêu cầu của một nền kinh tế được quản trị và giám sát phù hop bằng cơng cụ thuế. Chính sách thuế của Việt Nam từ xưa đến nay hẳu như chú trọng vào nguồn thu những it chủ ý đến yếu tố phát triển, đến khả năng kiến tạo của cơng cụ thuế. Tính hành.

chính, cơ chế xin cho, sự sách nhiều và tình trạng tham những đang khiến cho hệ thống.

các cơ quan thuế có thé đáp ứng tốt yêu cầu hội nhập. Cải cách hệ thống các cơ quan thuế

là một thách thức lớn, Tuy nhiên, với nhiều cải cách hành chính đã được thực hiện, đặc.

biệt đối với cơ quan hải quan, việc hồn thiện hệ thống cơ quan thuế cũng có thể thực.

hiện được.

2. Những nguyên tắc và qui định cơ bản của TPP có tác động đến thể chế thuế

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Ìip định TPP cĩ nhiều qui định liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến thé chế về

thuế. Vi vậy, nhận điện các qui định này và ảnh hưởng của chúng đổi với thé chế thuế cĩ -Ý nghĩa quan trọng cho việc hồn thiện các thé chế thé này. Các qui định của TPP liên

quan đến thể chế thuế cĩ bầu nhự ở các chương của Hiệp định trong tập trung nhiều ở

phn mé đầu, chương IT (Dai ngộ quốc gia và tiếp cận thị trường hing hĩa); Chương V

(Quin lý hai quan và tạo thuận lợi thương mại); Chương 26 (Minh bạch và chống tham

hđng). Phản tích tổng thé các qui định của TPP cĩ liên quan đến thé chế thuế, cĩ thể thấy

các qui định sau day cĩ thé cĩ những tác động lớn.

- Trong phần mở đầu, TPP yêu cầu các nước thành viên thành lập một khuơn khổ

pháp lý và thương mại cĩ thé dy đốn được cho thương mại và đầu tư trên nguyên tắc các

bên cùng cĩ lợi. Khuơn khổ pháp lý và thương mại liên quan đến mọi Tinh vực và rước t là thể chế về thuế. Việc mở của thị trưởng 6 bắt cứ nước nào cũng gặp thách thức về

thuế và hàng rào kỹ (huật. Vì vậy cĩ thể khẳng định việc VN cam kết mở cửa thị trường

thi địi hỏi phải hồn thiện thể chế thuế,

~ TPP yêu tầu các quốc gia thành viên tạo thuận lợi cho thương mei khu vực bằng. cách khoyến khích áp dung thủ tye hải quan hiệu quả và minh bạch 48 giảm chỉ phí và ‘dam bảo khả năng dự báo cho các nhà nhập khẩu và xuất khẩu của các Bên. Qui định này cũng đối Việt Nam hồn thiện hệ thống thuế, đặc biệt là thuế xuất nhập khẩu. Như nêu

trên, hệ thống thuế của Việt Nam phic tạp, khĩ tiên liệu và Hatt mind bạch thập do sự thn

‘tai quá nhiễu các qui chế nội bộ tài chính được ban hành theo các thơng tư. Giải tơa tinh

trạng này chắc chin là thách thức của Việt Nam.

~ TPP yêu cầu các thành viên đảm bảo sự minh bạch, quản trị tốt và tính pháp.

quyển của pháp luật, loại trừ hĩi lộ vả thain những trong thương mại và đầu tư. Thể. chế thuế của Việt Nam hiện đang ở trong tinh trang khĩ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu này. Chính vi thé, yêu cầu nảy cũng đặt ra thách thức lớn đối với Việt Nam.

Điều L3. gia TPP qui định thuế hãi quan là bắt kỳ #áốz thud Hoke phí náo link vào hoặc cĩ lien quan đến việc nhập Kid một mặt hàng, và bẫ kỳ khoản thuế phụ hay ph phí liên quan đẫn việc nhập khẩu đĩ, nhưng khơng bao gồm Khộn nào

sau dy:

a

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

(@) một khoản phí tương tự với thuế nội địa áp đặt theo Điều IM: 2 của GATT 1994;

(®) phí hoặc lệ phí khác liên quan đến việc nhập khẩu tương ứng với chi phí của. các địch vụ được cụng cấp: và

(©) thuế chống bán phá giá hoặc thuế chống trợ cấp.

(én thể chế thuế cia mình để đảm bảo.

(Qui định này buộc Việt Nam phải hồn

Hing khơng có các thuế, phí bay phụ thủ nào áp dụng trái với cam kết này đối với hàng, hóa nhập khẩu vào Việt Nam. Thách thức này cũng được tạo ra bởi qui định của 2.15 của TPP qui định rằng khơng Bên nào được thu phí, lệ phí đánh vào hoặc có liên quan đến việc nhập khẩu hoặc xuất khẩu theo đơn giá hang hóa.

~ TPP qui định các thành viên phải kip thời công bố các thông tin sau đây để cho. cân để dng mà khơng có phân biệt đố xử

php cúc bên liên quan

(@) thủ tue nhập khẩu, xuất khẩu và quá cảnh (bao gồm công, sân bay và điềm làm thứ tục nhập cảnh khác), các biểu mẫu và tài liệu cân thiết; $

(6) thud suất áp dung đối với hoặc có liên quan đến nhập khẩu hoặc xuất khẩu; (e) Các quy tắc để phân loại hoặc xác định giá trị của sản phẩm cho mục đích hải

(@ các luật, quy định và quyết định hành chính áp dung chung liên quan đến quo tắc xuất xú;

Ý Điều Il, 2 GATT 1994 qu định chế độ đãi ngộ quốc gia về thuế theo để Hãng nhập khẩu ừ nh hổ củabắt cứ một bên ký kết nào sẽ không phi chịu, dù rực tiếp bay gián ip, các khoản thuế bay các khoản thụôi địa thu bit loại nào vượt quá mức chúng được áp dụng, di trực tip bay giản tiếp với sản phimội tương ty. Hơn nữa, không một bên ký ết nào ap dạng of loại thế hay khoản thu khác trọng nội

địa ti với các nguyên tắc đã nêu ti khoản | Điễu IL, Mọi khoản thuế hay khoản thu nội địa hoe mọi"uật lệ quy tắc hoặc quy ịnh nên tại khoản đầu i, áp dụng với sin phẩm nhập Kb cũng như với sin

phẩm nội tương tự và được đánh với sản phẩm nhập khẫu- vào lúc và tại no nhập khẫu khơng vì thể mà

khơng được coi là một khoản thuế hay khoăn thu nội địa hoặc mọi laậ lệ, gu tc hoặc quy định nu tikhoản đầu iên và do vay sẽ chịu sự dit chính của các quy định của điề TM.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

(©) các hạn chế và quy định cắm đắi với nhập khẩu, xuất khẩu, quá cảnh;

O) phí và lệ phí dp dụng đãi với hoặc liên quan đến nhập khẩu, xuất khẩu, quá

(@) Các quy định về xử phạt đất với vi phạm về thủ tụe nhập khẩu, xudr khẩu, g4ins

(8) thủ te Hi nại;

t0) các thỏa thuận hoặc các phần của thỏa thuận liên quan đến nhập khẩu, xuất hu quá cảnh với (các) qube gia Mác

(0) các thủ tục hành chính liên quan đến việc áp đặt hạn ngạch thuế quan; và, (8) sự liên hệ giãa các bệ thắng danh pháp qude gia mới và cũ.

Qui định này của TPP buộc Việt Nam phải khắc phục tinh trạng thiểu min hạch và thiếu tỉnh tiên liệu của các qui trình thủ thục hành chính liên quan đến quản lý thuế, các phí và lệ phí áp dụng theo các quyết định hành chính của cơ quan quản lý thuế hoặc

của chính quyền Trung ương, địa phương.

- Điều 2.30 TPP qui định phạm vi áp dụng và quy định chung theo đó mỗi Bên sẽ thực hiện và điỀu hành hạn ngạch thuế quan theo Điều XIII của GATT 1994 (bao gồm.

phan dién giải), Hiệp định cấp phép nhập khẩu và Điễu 2.13 (Giấy phép nhập khẩu). Tắt

cả hạn ngọch thué quan do mật Bên ban hành theo Hiệp định này sẽ được đưa vào Biểu. thuế của Ben đó trong Phụ lục 2-D (X6a bỏ thuế quan); phải bio dim rằng các thủ we quan lý han ngạch thuế quan của minh được công khai và công hằng, khơng có các thủ tục hành chính khơng cần thiết, đáp ứng tốt với điều kiện thị trường và được quản lý một cách kịp thời. Diễn 2.30 cũng qui định Bên quản lý một hạn ngạch thuế quan phải công bổ tắt cả các thông tin liên quan đến việc quản lý hạn ngạch thuế quan của mình, bao gm phạm. vĩ của hạn ngạch và các điều kiện; và, nếu hạn ngạch thuế quan sẽ được phân bổ, thủ tục

4p dung, thời hạn áp dụng, và các phương pháp hoặc thủ tục sẽ được sử dung cho việc

"phân bỗ hoặc phân bổ lại trên được trang web của minh ít nhất 90 ngày trước ngày bắt đầu áp dụng hạn ngạch thuế quan có liên quan. Mỗi Bên phải quản lý hạn ngạch thuế quan của mình nhằm cho phép các nhà nhập khẩu có cơ hội sận đựng toàn bộ hạn ngạch thuế quan.

°

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Điều 2.34 TPP qui định mỗi Bên phải xác định (các) đối tượng hoặc tổ chức chịu

trách nhiệm quản lý hạn ngạch thuế quan của mình, chỉ định ít nhất một đầu mối liên lạc

để tạo điều kiện thông tin ác vấn quan đến việc quản lý

"hạn ngạch thuế quan của minh, và cung cấp thông tn chỉ tết về (cde) đầu mối lên lạc của

mình cho các Bên cịn lại. Mỗi Bên phải thơng báo ngay cho bên kia về việc sửa đổi các thông tin về (các) đầu mối liên lạc của mình. Trong trường hợp một hạn ngạch thuế quan

“được quản lý bởi một cơ chế phân bổ, tên và địa chỉ của đối tượng cấp phát phải được.

công bé trên trang web chuyên ding.

lạc giữa các Bên

Qui định nêu trên của TPP đặt ra nhưng thách thức lớn cho Việt Nam trong việc

nhận điện và khắc phục những hạn chế thương mại tự do thông qua việc áp đụng hạn

"gạch. Hạn ngạch tồn tại ở nhiền nước khác nhau do yêu cầu bảo hộ thương mại song các

qui định hạn ngạch ở Việt Nam phần lớn được thực hiện trên cơ chế xin cho và vì thể tính

‘minh bạch rất thấp và tính hận chế thương mại tự do là rất lớn. Trong bối cảnh đó, việc

khắc phục những bắt cập của quản lý hạn ngạch thuế quan đáp ứng các qui định của TPP không hề đễ dàng.

= Điều 5.1 TPP qui định về thủ tục hai quan và tạo thuận lợi trong thương mại theo đồ mỗi Bên phải bảo dm thủ tục hải quan của mình được áp dụng một cách đồng nhất, mình bạch, và có thé dự đốn. Điều 5.2 qui định mỗi Bên phải: _*

(8) Khuyến khích hợp tác với các Bên khác liên quan đến các vin đề hãi quan quan trọng

có ảnh hưởng đến hàng hóa được giao dịch giữa các bên; (b) nỗ lực gi cho mỗi Bên

thông báo trước về mọi thay đổi bành chính quan trong, thay đổi về pháp luật hoặc quy

định, hoặc biện pháp tương tự liên quan đến pháp luật hoặc các quy định điều chỉnh việc

xuất khẩu hoặc nhập khẩu của mình có thé ảnh hưởng lớn đến hoạt động của Hiệp định. này. Mỗi Bên, theo pháp luật của mình, phải hợp tác với các Bên khác thông qua việc

chia sẽ thông tin và các hoạt động khác phù hợp nhằm tuân thủ pháp luật và các quy định

có liên quan,

CCác qui định trên đây của TPP liên quan trực tiếp đến cơ quan hãi quan, một trong

những thành tố quan trọng của thể chế thuế ở Việt Nam, có vai trị đặc biệt quan trọng.trong thương mại quốc tế. Mặc dù trải qua nhiều cải cách hành chính và nhiều bước hiện

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

đại hóa, hệ thống cơ quan hai quan Việt Nam vẫn chưa thể hoàn toàn đáp ng các yêu cầu của TPP đối với lĩnh vực này. Đây chính là thách thức đối với thé chế thuế của nước ta.

~ Điễu 26.2 của TPP qui định các yêu cầu đối với các Bên trong việc cơng khai chính sich, pháp luật và các biên pháp hành chính liêu quan đến hoạt động thương mai.

‘Theo TPP mỗi Bến bảo đảm rằng các đạo luật, quy định, thủ tục và quy định hanh chính

ấp dụng chung đổi với bất kỳ vấn để nào quy định tại Hiệp định này được công bố kịp thời hoặc có sẵn, cho phép những người quan tâm và các Ben lâm quen với chúng. Trong phạm vi có thé, mỗi Bên có trách nhiệm cơng bố trước các biện pháp được nêu tại khoản 1 mà minh đề xuất 48 áp dụng; và tạo cho những người quan tâm và các Bên khác một co hội hợp lý để đóng góp ý kiến về những biển phẩp được đề xuất. TPP cũng qui định rõ phương thite công khai, thời hạn công khai các văn bin pháp luật và các qui chế

“Những qui định trên của TPP khá cụ thể và liên quan đến tit cá các cơ quan của

Nha nước Việt Nam và cá cơ quan thuế, hải quan cũng khơng nằm ngồi các yếu cầu

cơng khai đó. Theo đánh giá của nhiều tổ chức quốc tế thi mức độ mở của chính phủ Việt Nam được đánh giá ở mức thấp. Tính minh bach trong pháp luật và chính sách cúa Việt Nam, đặc biệt là chỉ số tham những cũng không được đánh giá cao. Vi dụ, Tô chức Minh bach quốc té xếp hang Việt Nam ở bậc thứ 112 trong số 167 nước được đánh giá về mức độ tham những với tổng số điểm khá ỗn định là 31 điểm trong các năm 2012, 2013, 2014 và 2015”,

“Những phân tích trên về các thách thúc đối với thé chế thuế là rất lớn, Khả năng tận dung được các cơ hội mã TPP mang fai phụ thuộc rit nhiễu vào khả năng vượt qua

các thách thức đối với thể chế nói cung và thể chế thuế nói riêng.

Intemational Transparency. Corruption Perceptions Index 2015 <hitpfwwew transparency. orglepi2015>

s

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

HOÀN THIỆN CÁC QUI ĐỊNH VE THUE, PHÍ HAI QUAN THEO THOA THUAN TPP CUA VIỆT NAM

TS. Nguyễn Minh Hằng

1. Tổng quan thỏa thuận về thuế, phí hải quan trong Hiệp định đối tác

xuyên Thái Bình Dương (Trans-Paeife Partnership Agreement ~TPP)

Hiệp định đối tác xuyên Thái Binh Dương (Trans-Pacific Partnership Agreement ~ 'TPP). Tinh đến tháng 12/2014, Hiệp định TPP đã có 12 nước chính thức tham gia dim phán va dự định sẽ kết thúc dim phán và ký kết vào năm 2015. Năm 2010, Việt Nam đã

chính thức tham gia đâm phán Higp định.

“Thỏa thuận về thuế, phí Hải quan trong Hiệp định TPP hướng tới mục tiêu bãi bỏ

thuế và efe rào căn thương mại hàng hóa, dich vụ và đầu te, nhằm tạo ra những cơ hội mới cho người lao động và doanh nghiệp cũng như những lợi ích trực tiếp cho người tiêu

dang, Theo đó, Hiệp định TPP yêu cầu các nước tham gia cam kết thục hiện mở cửa tồn

diện về hàng hod có nghĩa rằng mức thuế gần như là đưa về 0, chỉ trừ một số rt t mặt

bàng cục Ki nhạy cảm như đường sa... thi sẽ qua cơ chế song phương. Cịn lại, hẳu như

khơng có mặt hing nào & mức thuế rên 0%, nến có thì triển khai các lộ trình đưa mức

thuế về 0%. Bên cạnh đó, các quy định trong cách thức tiếp cận của hiệp định TPP là cách.

tiếp cận “chọn-bỏ”. Đó là, chỉ cho phép các nước bảo lưu một số lượng hạn chế các

ngành, phân ngành, mà phải giải tình với lý do hợp lý đỂ được bảo lưu, Nếu khơng giải trình được lý do nhạy cảm đố, thi phi tuân thủ đúng những nguyên tắc TPP, tức là phải

mở của. Trong đảm phần TPP thi lại khác, Việt Nam sẽ chỉ được giữ lại một số ngành mà thấy cần phải bảo lưu, còn lại những ngành khác phải mở cửa. Như vậy, cách tiếp theo

Hiệp định TPP sẽ mạnh hơn, minh bạch hơn và chắc chấn hơn với các doanh nghiệp.

Chính vì thể Việt Nam dang kỳ vọng Hiệp định TPP sẽ thúc diy mạnh mé hoạt động xuất

khẩu hàng hoá trê thị trường đối tác đồng thời mang li lợi thế cạnh tranh lớn và triển vong phát tiễn cho nhiều ngành hing, đặc biệtlà đột may, da giày, thuỷ sản và đồ cố.

2. Thực trạng thực biện các cam kết TPP về thuế, phí hai quan và thách thức đối với Việt Nam

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

“Chủ động và tích oye hội nhập quốc tế ln là chính sich nhất quán của Việt Nam

những năm qua. Ké từ khi gia nhập WTO vá tham gia đầm phán TPP, Việt Nam đã

"nghiêm chỉnh thực hiện ce cam kết, cụ thể như sau:

Thứ nhất, thực hiện cắt giảm thud quan

“Trên cơ sở các thỏa thuận đã ký kếc, hàng năm Bộ Tài chỉnh đã ban hành thông tư.

quy định chi tiết danh mục các mặt hàng thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu đối với hàng "hóa có xuất xứ WO vả cắt giảm thuế xuất khẩu theo cam kết với các nước WTO. Việc cất giảm thuế trong WTO được thực hiện theo lộ trình 12 năm (từ 11/1/2007 đến

11/1/2019), theo đó thuế suất tính theo giả tị trung bình tại thời điểm gia nhập WTO là

g cịn 11,4% vào năm 2019. Tương tự như thé, các cam kết của

17,5% và phải giảm

‘TPP thậm chí đồi hoi một mic cắt giảm tiệt để hơn với hoạt động thương mại giữa 12 quốc gia thành viên, với hầu hết các nhóm hàng hóa được xác định mức thuế suất thuế nhập khẩu phải được đưa về 0%.

Thứ hai, hải hoà hoá mã hàng hoá

"Đề đảm bảo thuận lợi cho giao thương hàng hóa và thực hiện thơa thuận với WTO, 'Việt Nam đã có nhiễu nỗ lực trong việc nghiên cứu sửa đổi, bd sung các quy định pháp. "uật về nhân Jogi và xác định mã hang hóa. Bắng việc ban hành Thông tư số 49/2010/ TT-BIC ngày 12/4/2010 hướng dẫn việc phân loại, áp dụng mức thuế đổi với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, Bộ Tài chính đã tiến một bude dai trong việc đưa các quy định về hãi quan của Việt Nam gần hơn với các thơng lệ quốc tế. Theo đó, đanh mục biểu thuế xuất.

khẩu, nhập khẩu của Việt Nam được xây dựng trên cơ sở Hệ thống hài hịa mơ ta và mã

‘hoa hàng hóa (HS) của Tổ chức Hai quan Thế giới (WCO). Quốc hội đã ban hành Luật Hải quan năm 2014, là nền ting để Việt Nam tiếp tục hồn thiện quy định về phân loại

hàng hóa. Trên cơ sở Luật Hai quan 2014 và các luật, nghị định có liên quan, ngày

30/1/2015, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 14/2015/TT-BTC hướng dẫn về phân

loại hàng hóa, phần tích để phần loại hàng bóa, phân tích để kiểm tra chất lượng, kiểm tra

an toàn thực phẩm đối với hing hóa xuất khẩu, nhập khẩn.

“Thứ ba, thực hiện đơn giãn hoá thả tục hành chink trong tĩnh vực thuế và hãi

°

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

"Nhằm thực hiện các cam kết khi tham gia Hiệp định TPP, những năm gin đây

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết và chỉ đạo thực hiện quyết ligt, đồng bộ

nhiều giỏi pháp, nhất là cải cách thủ tục hành chính trong các Tinh vực về thu, hái quan.

Cu thể: thực hiện sửa đổi bỗ sung Luật Quản lý thu theo hướng đơn giản hóa các hủ tục

bành chính thuế, rit ngắn thời gian giải quyết hd sơ cho người nộp thuế; quy định cơ sở

pháp lý để phục vụ mục tiêu cải cách, hiện đại hoa và hội nhập quốc tế; tăng chế tài xử. phạt vi phạm về thuế để nâng cao hiệu lực công tác quản lý thuế. Đáng chủ ý là vie cải

cách thủ te hành chính thuế đã được triển khai ở tất cả các lĩnh vục quan lý thuế như:

ing ký thuế, kê Khai thuế, nộp thuế, miễn giảm thuế, hoàn thuế... Khổng những vậy, Luật sửa đổi một số điều của các Luật thuế năm 2015 cũng giảm đáng kế số thời gian nộp

thuế của doanh nghiệp nhờ thực hiện kê khai điện tử

"Những năm gin day Việt Nam cũng thực hiện thành công cơ chế bãi quan một cửa

quốc gia gắn với quá trình cải cách và hiện đại hóa hải quan. Theo đó, Việt Nam đã ban.

hành hàng loạt văn bản pháp luật nhằm đơn giản hóa thủ tục hải quan và thí điểm thực

hiện th tục hai quan điện tử. Từ ngày 1/4/2014, Việt Nam đã chính thức áp dụng trên diện rộng phương thức thông quan điện tử với sự vận hành của hệ thống VNACCS/VCIS. "Việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp

trong việc tiết kiệm thời gian thơng quan, giải phóng hàng, giẩm chỉ phí, nhân sự trong.

“quế tình ầm thủ te.

‘Nhu vậy, nhìn vào lộ trình các cam kết về thuế và phí hải quan khj tham gia Hiệp.

định TPP thì về oo bản, Việt Nam đã thực hiện được các mục tiêu đề ra. R6 răng qué trình tham gia TPP đã đang và sẽ đưa lại những cơ hội thuận lợi cho kinh tế Việt Nam trên nhiều phương điện. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội có được do việc hội nhập thé giới thông qua các hiệp định thương mại mang lại, Việt Nam cần thấy hết những thách thức.

mà chúng ta phải đối đầu, nhất là trong điều kiện nước ta là một nước đang phát triển ở

trình độ thấp, quản lý nhà nước cịn nhiều yếu kém và bit cấp, doanh nghiệp và đội ngĩ doanh nhân còn nhỏ bế. Những thách thức nay bắt nguồn từ sự chênh lệch giữa năng lực

nội sinh của đất nước với yêu cầu hội nhập, từ những tác động tiêu cực tiềm ting của.

chính q trình thông qua việc thực hiện các hiệp định thương mại tự do (thương mại

“quốc tế). Có thể khái quát những thách thức đối với Việt Nam trong Tinh vực thuế và phí

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

"bãi quan khi tham gia TPP như saw:

Git nguồn thu ngân sich từ thuế nhập khẫu, tăng áp lực cạnh tranh

cho các đoanh nghiệp

‘Theo đóng lộ trình cam kết TPP thi các dong thuế quan sẽ giảm dẫn về 0% khiến ho doanh thu về thuế nhập khẩu giảm. Điều này ảnh hưởng lớn đến nguồn thu ngân sách, khiến cho Chính phủ có thể tim cách bà đấp nguồn thâm hụt này bằng các nguồn lực khác,

"như tăng các loại thuế khác, tăng vay nợ hoặc cit giấm chỉ tiêu thường xuyên, trợ cấp

hoặc đầu tư công nhằm giữ én định ngân sich. Tuy nhiên, một số chính sách đó có thể cán trớ nỗ lực hồi phục nền kinh tế, tăng khả năng xảy ra bất ơn định kính tế vĩ m6.

Bén cạnh áp lục giảm nguồn thu ngân sách nhà nước túi việc giảm các dòng thuế

quan vé 0% khi tham gia TPP cũng gây ra sức ép cạnh tranh lớn đối với các doanh nghiệp. "Việt Nam. Ngay cả với hoạt động xuất khẩu, khi tham gia TPP, các DN Việt Nam sẽ phải “đối mặt với nhiều no cán kỹ thuật và yêu cầu xuất xứ nghiêm ngặt. Theo điều khoản về xuất xứ hàng hóa được đề xuất ở TPP, các sản phẩm xuất khẩu trong các nước thành viêm phải có xuất xứ nội khối TPP mới được hưởng ưu đãi. Đây là một bat lợi vì Việt Nam chủ. yến nhập khẩu từ các nước bên ngoài TPP như Trung Quốc, Hàn Quốc để gia công hàng. xuất khẩu, nếu không chuyển đổi được ving nguyên liệu, hàng xuất khẩu của Việt Nam se không được hưởng iu đãi thuế,

(i) _ Tăng chỉ phí cải cách hank cám của Chính ph và các chỉ phí củađoanh nghiệp

"Việc tổ chức thực hiện các quy định trong TPP sẽ là một gánh nặng lin đối với "Nhà nước trong việc gia nhập các cơng tóc liên quan, sửa dỗi quy định pháp luật nội địa, xây dung các cơ chế, thủ tục ban hành thực thi mới... Đằng thời việc thực thí cũng tạo ra

“nhiều chỉ phí cho DN, ví dụ như thay đổi cơng nghệ, thay đổi nguồn cung nguyên vật

liệu, bổ sung cơ chế kiểm soát,

“Trong thời kỷ hội nhập, các yêu cầu về đơn giản hoá thủ tục hành chính và hiện đại

hố trình ty, thi tục hành chính là yêu cầu cơ bản mã tắt cả các nước phải cam kết và thực

b

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

hiện. Vì thể, kế từ thời điểm Việt Nam tham gia TPP, yêu cầu cải cách hành chính trong, Tĩnh vực thuế và phí hãi quan ln ln được Nhà nước đặt lên hàng dẫu.

(iil) Hệ thống pháp tuật VIệt Nam quy dink về thuế chưa hoàn thiện dẫn đến

nhiễu bắt cập khi thực hign các cam két TPP

Thời gian qua, mặc dù Việt Nam đã ích cực hồn thiện hệ thống pháp Iuật thuế

nhức sửa đổi Luật quân lý thuế, Luật thuế xuất khẩu, nhập khẩu, Luật thuế giá tr gia

tăng... nhưng kết quả vẫn còn hạn chế. Cụ thể:

_Mét là, các văn bản pháp luật quy định về thuế cịn thiểu tính én định, rõ xing làm,

cho chính sách thuế khơng minh bạch và doanh nghiệp bị động khi có sự thay đổi về thuế,

hợp cụ thé giữa các cơ quan quản lý nhà nước với doanh

‘Hei là, php luật còn thiếu nhiều quy định điều chỉnh các vấn đề thực tiễn. Luật

thuế xuất khẩu, nhập khẩu đang thiếu quy định miễn thuế đối với hàng hoá có giá tr tối

thiểu hoặc có số tiền thuế phải nộp dưới mức quy định, thiểu quy định về thuế hỗn hợp (gồm cả thuế suất theo tỷ lệ phần trim và thuế suất tuyệt đi), hạn ngạch thuế quan, thế

guy định về miễn thuế đối với máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm nhập để phục vụ thay thé, sửa chữa tau bién tấu bay nước ngoài, tam xuất để phục vụ thay thé sửa chữa tải

biển, tu bay Việt Nam ở nước ngoài...

Ba ta, kỹ thuật tính thuế phic tạp. Hiện nay, đối với thuế xuất khẩu, nhập khẩu mức thuế suất vừa quy định theo phân loại hàng hoá, vừa theo xuất xứ lâm biểu thuế quá

phức tạp và dẫn đến nhiều mức thuế cho cùng một mặc hing. Thuế đành cho hing nhập.

khẩu bao gồm nhiều thứ thuế, cả thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng nên thuế suất

` rất cao (như 616 từ 5096-2009), Tuy có thuận tiện là tập trung nhưng không phủ hợp v thông 1g quốc ế, dễ bị hiểu Him là bạn chế hang nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam,

“Bắn là, các văn bản pháp luật thuế chưa thống nhất với các chính sách liên quan, gây khó khẩn trong việc triển khai trên thực tế, đơn cư như quy định về tị giá tính thuế xudt khẩu, nhập khẩu chưa thống nhất với quy định của Luật Hải quan số 54/2014/QH13. May quy định miễn thuế hàng hóa nhập khẩu tạo tà sản cổ định của dự ấn ưu đãi đầu ur

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

chưa phù hợp với việc bổ sung thêm hoặc bãi bô mỘt số đối tượng (huộc điện được hưởng,ưu đãi đầu tu theo Luật Đầu tư.

“Năm là, nhiều quy định pháp luật thuế bắt cập, không phù hợp với thực tiễn áp

dụng, Hiện nay, ắt nhiều quy định của pháp luật thuế hiện hành chưa dp ứng yêu cầu

‘ia tinh hình phát in kinh t x hội của đất nước, cần được cải cách, đổi mới hon nữa,kee: Quy định mie khung thuế suất trong thuế xuất khẩu, nhập khẩu bao gm cả mức tốithiểu và mức tốt đa như hiện nay khơng có ý nghĩa, vì thực chất mức thuế suất tra ối da.đã được cam kết cho toàn bộ biểu thuế với Tổ chức Thường mại thé giới (WTO) tại thời

điểm gia nhập, Luật Thuế Xuất khẩu, thuế Nhập khẩu cũng chưa quy định miễn thuế đối

với một số trường hợp đặc thù cần được ww dai như hàng hóa nhập khẩu để phục vụ cho

biễn dio có điều kiện kinh Ế, chính tr, an ninh, quốc phịng đặc biệt Khơ khăn; máy móc,

thiết bị, dung cụ chuyên ding... vốn là nội đụng được TPP đặc biệt quan tâm,

3. Giải pháp hoàn thiện các quy định về thuế, phí hãi quan dép ứng cam kết

3.1 Cân nhắc

‘ve lý thuyết, giảm thuế nhập khẩu tì thu thuế nhập khẩu sẽ giảm. Trên thực Ế, tỷ

trọng thu thuế nhập khẩu trong tông thu từ host động xuất nhập khẩu giai đoạn trước ội nhập (2001-2006) là 32% vả giảm xuống còn khoảng 20% giai đoạn sau hội nhập

(2007-2014). Tuy nhiên, thuế nhập khẩu chỉ là một trong 4 loại thuế thu từ hoạt độnghập khẩu. Cụ th có thuế nhập kho, shud tiêu thụ đặc biệ thuế giá tr gia tang (VAT) va

thuế bio vệ môi trường. Trong 4 loi shud nảy chi có thué nhập khẩu là giảm theo cam

“Như vậy, vẫn đề đặ ra là Bộ Tải chính cần tinh toén đến cơ cấu nguồn thu để dim bio thủ NSNN cho năm 2015 cũng như các năm từ nay đến năm 2020. Theo đó, Bộ Tài chính na dính tốn việc xây đựng lộ trình phả hợp đối với từng mặt hằng như cam kết giảm thuế dài hơn đối với các mặt hàng mà đối tác có lợi thế cạnh tranh hay cổ kim ngạch nhập khẩu lớn, đồng thời có các biện pháp chính sách tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp.

4.2. Hom thign pháp luật thud và hãi quan

dco chu nguẫn thu `

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Những phân tích trên cho thấy, việc sửa đổi hệ thống thuế và hải quan chính là bước đi nền ting để tiếp tục thực hiện các thỏa thuận khác về kinh tế nhằm đạt được các

thoả thuận trong TPP:

“Một là, hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế nội địa theo đúng lộ trình đã cam kết.

“Theo các cam kết, Việt Nam cần tiếp tục xử lý hệ thống thuế nội địa, bỗ sung cho việc thực biện giám thuế theo lộ trình đến năm 2018 đối với những mặt hàng nhạy cảm, trong đồ, đặc biệt là những mặt hing sẽ giảm mạnh thuế nhập khẩu như 6 tô, xe may. Đồng thời, nghiên cira điều chỉnh tăng thuế suất thuế tiêu thy đặc biệt đối với 6 tô, xe máy và một số mặt hẻng khác ở mức hợp lý và mở rộng diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là một giải phép cần nghĩ đến để bổ sung cho sự suy giảm nguồn thu của thuế nhập khẩu. Điều chỉnh tăng mức thư thuế bảo vệ môi trường và danh mục các hàng hóa chịu thuế bảo vệ. mơi trường cũng là một hướng cin nghiên cứu nhằm đăm bảo ngudn thu từ thuế. Điều chỉnh giêm số lượng các nhóm hàng hóa, dich vụ khơng chịu thuế giá trị gia tăng từ 25 nhóm hiện nay xuống cịn khoảng 10 nhém như thơng lệ quốc tế cũng có tác động mở. rong cơ sở thuế giá trị gia tăng nhằm tăng thu hợp lý. Thêm vào đó, mức thuế suất thuế.

giá trị gia tang hiện hành cịn khá thấp, có thể nghiên cứu ting lên trong thời gian tới

Trong khu vực Đơng Nam A thì Lo, Thái Lan, Indonesia đều có lựa chọn thuế suất thuế giá trì gie tăng tiêu chuẩn là 10%, còn ở một số nước áp dụng duy nhất một mức thuế suất thuế giá trị gia tăng thì mức thuế thường từ 12% đến 20%. Trước mắt, cin đưa một số nhóm hàng bóa, dịch vụ thuộc nhóm 4% lên 10%. Sau đó, cần nghiên cứu năng mức thuế

suất thuế giá tị gia tăng tiêu chuẩn lên trên 10%. Mức nâng cụ thể bao nhiều cần đượctính tốn dựa trên các số liệu cụ thé về tác động đến thu ngân sách, giá cả bàng hóa, địch

‘vu và các biến số kinh tế vĩ mô khác.

Biểu đồ xu hướng thay đôi của thuế suất thuế giá tri gia tăng trên thế.

* hup:/hwwov nippon conven/estoree00039/

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Hai a, iếp we đồng bộ hôa hệ thông pháp luật về hãi quan để hướng dẫn thực hiện

Luật Hải quan 2014 và thể chế hóa thành các văn bản guy phạm pháp luật và hoàn thiện.uy tinh để tổ chức thực hiệo các hỏa thuận về xuất xứ, hệ thống tự động cấp giẤy chứng

“hận xuất xứ vã các thủ tục hãi quan điện tử, kiểm tra sau thông quan trong mdi trường

ASW... là những công việc quan trọng cần lim trong thời sian cảng sớm cảng tố để đảm:

báo thực hiển nghiêm túc các théa thuận TPP.

Be là tiếp te nghiên cứu sữa đổi, bỗ sung dé dim bảo tính thơng nhất và minh

bose nh si Buể it khẩu fh khẫ cũng như ca hộ tông Hai và gin thuế, Theo đồ, cần rả sốt tồn bộ các văn bản pháp luật vỀ thuế để sửa đổi những nội

dung mẫu thuễn giữa với các văn bản pháp luật khác vả những nội dung khơng rõ rang có

thé hiểu theo nhiễu cách Khác nhau, giảm đến mức thấp nhất các trường hợp ngoại lê

ˆ trong quy định pháp luật thu.

43. Tip tue ci cch, đơn giản hoá thả tục hành chính xỀ thud va hai quan ip ứng yêu cầu phát triển.

“Chiến lược cải cách hệ thống thu giai đoạn 2011 - 2020 đã nếu rõ mặt tiêu của cải sách quản lý thuế, 6614 "Hiện đại hố tồn điện cơng tác quản ý thuế cả vé phương pháp

qui lý, thi tục hành chích theo địh bướng chuẩn mye quốc 16; Nông cao hiệu quả, hiệu

°

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

lực bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ; Kiện toàn hoàn thiện cơ sỡ vật chất, trang thiết bị;

“Tăng cường tuyên truyền, hi try và cong cấp dich vụ cho người nộp thuế; Năng cao năng

Lực hoạt động thanh tra, kiểm tra, gifm sát tuân thủ pháp luật; Ứng dung công nghệ thông,

tin và áp dung thuế điện tử để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế, phần đấu

dua Việt Nam thuộc nhóm các nước hàng đầu khu vực Đông Nam A trong xếp hạng mức

6 thuận lợi về thuế vào năm 2020". Dé thực hiện các mục tiêu nêu trên, Việt Nam cân tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp sau đây:

“Mới là, day mạnh cải cách hành chính thuế và hãi quan mà trọng tâm là đơn giản hóa và minh bạch hoa thủ tục thuế và thủ tục hải quan đã được Chính phủ xác định là

trọng tâm: công tác năm 2014 và những năm tiếp theo. Tiếp tục rà soát và đơn giản hoá thủ tục hành chính về mức thuế suất, phương pháp tính, giá tính... cũng như mẫu biểu ke

Khải

‘Hei là, cần áp dụng hệ thống quân lý thuế, hải quan hiện đại dựa trên nén tăng tin

học hiện đại, tiến tới áp dung tự động hoá diy đã các mẫu kê khai thué; tăng cường sử ung các hình thức địch v thanh toán hiện đại của các ngân hàng (bương mai như: thu thuế que ATM, bưu điện, irtemet..iếp tục hoàn thiện cơ chế thực hiện thủ tục kê khai hãi quan điện tử qua hệ thống hành chính một cửa.

Ba là, tang cường hợp tác với các nước trong khu vục và thé giới thực hiện tích "hợp thué và hãi quan với các nước nhằm chuẩn bị tích cục cho các hoạt động hợp tác khỉ

“đạt được thoả thuận TPP.

Những cam kết về thuế và hai quan ở Việt Nam thời gian qua là bước di quan trong

du tiên dễ Việt Nam hội nhập khu wae và thé giới. Với những điều chỉnh hợp lý trong

+ thời gian tới, chính sách thuế và hãi quan chắc chắn sẽ góp phần tích cực để Việt Nam trở

hành một thành viên tiêu biểu khí đạt được thoả thuận TPP.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

'CHUYÊN ĐÈ: PRAN TÍCH CÁC QUY ĐỊNH TRONG THOA THUẬN TPPVÀ."VIỆC HOÀN THIỆN HỆ THONG PHÁP LUẬT VE THUÊ Ở VIỆT NAM.

TS. Nguyễn Mirth Hằng"

IWS. Hoàng Minh Thái ”

1... Tổng quan vé TPP và các thoả thuận trong TPP về thuế của Việt Nam Higp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Binh Dương (Trans ~ Pacific

Strategic Beonomie Parutership Agreement, viết eit là *TPP") là một thée thuận thương,

"mại tự đo khu vực có phạm vi điều chỉnh khá todn diện. TPP được khỏi xướng với mặc

đích thúc đây các nên kính s wong khu vực Châu A — Thái Binh Dương bước sang giai

“đoạn hợp tác và hội nhập mới, giúp tăng cường luân chuyển hàng hóa giữa các nước dễđảng hơn nhờ việc đỡ bỗ các bằng rio thuế quan, hạn ngạch nhập khẩu và các biện pháp

vu đãi hàng nội địa.

Đến nay, TPP bao gồm 12 think viền gồm: Hoa Kỳ, Uc, Niu Dân, Xin-ga-po, +

"Nhật Bản, Maciaixi-a, Bru-nây, Pêm, Chile, Casna-da, Me-xi-cô và Việt Nam. Việc ký

kết TPP dã kình thành một khu vực mậu dịch tự do chiếm khoảng 40% tổng GDP toàn cầu va khoảng 1/3 tổng kim ngạch thương mại thé giới. TPP là một higp định Khu vực, các nước tham gia TPP nhất trí xây đựng một biểu thuế tadng nhất cũng như các quy tắc xuất xứ chung để giúp các doant nghiệp tận dung được hiệp định một cách dễ đăng hơn, “Cách tiếp cần mang tính khu vực này sẽ giúp thúc diy mạng lưới thương mại khu vực, từ. 445 nâng cao năng lực cạnh tanh của các doanh nghiệp va khuyến khích sử dụng các sản

faphẩm đẫu vào của TPP.

`Với mục tiêu đỡ bỏ hàng rào thuế quan, TPP được thiết kế để rằng buộc các quốc gia thành viên không được phép đồng thai duy trì hoặc mở rộng bét cứ một hing rào thương mei nào khác, Những vấn để tỗn tai v8 quý định hạn chế xuất khẩu, trợ cấp của Chính phủ (đặc biệt trong tinh vực nơng nghiệp)... được quy định rất chặt chẽ theo

hướng loại trừ.

26

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Cíc nội dung cam kết về thuế của TPP chủ yếu được quy định tại Chương 2 của Hiệp định — Nguyên tắc đối xử quốc gia và iệc iếp cận thị trường ~ tập trung vào các nội

dung chích, bao gồm:

a. Cit, giảm thuế quan”

Tiều hốt các nước có biểu thuế áp dụng chung cho tất cả các nước còn lại trừ Hoa

Kỳ ap dụng tiêng lộ trình giêm thuế với hing héa của ting thành viên TPP. Việt Nam có 16 tình cem kết cụ thể với tất cá 11 quốc gia đối tác của Hiệp định như sau:

Đi với thuế nhập Khẩu:

= 68,8% số đồng thuế có thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực;

= 86,5% số ding thu có thuế suất 0% vào năm thứ 4 kế từ khi Hiệp định có

biện lực:

~ __ 87,8% số dang thuế có thuế suất 0% vào năm thứ 11kể từ khi Hiệp định có

hiệu lực;

~ _ˆ Các mặt hàng cịn lại cam kết xố bổ thuế nhập khẩu với lộ trình xóa bỏ thuế

Tối da vào năm thứ 16 hoặc theo hạn ngạch thuế quan. = Mộtsố nhóm hơng cố cam kết cụ thể bao gồm:

+ Sảm phẩm cơng nghiệp: Ơ tơ; Sắt thép, xăng đầu; Nhựa và sản phẩm nhựa;

Ha chết và sin phẩm hóa chất; Giấy, đồ gỗ; Máy móc, thiết bị, Dật may, giảy

đếp; Rượu bia.

+ Sản phẩm nông nghiập và tity són: Thịt eh; Thị lợn; Gạo; Ngơ; Sữa và các

sin phẩm từ sữa; Thực phẩm chế bin từ thì Mặt hing đường, trứng, muỗi; Lá

thuốc lá, Thuốc lá điều; Phân bón '°

` Phó Bộ mơn Luật Tải chính — Ngân hàng, Ktos Pháp luật Kinh tẾ, Đại học Luật Hã Nội

** Giảng vién Bộ mơn Luật Tài chính ~ Ngân hing, Khoa Pháp lut Kinh tố, Đại học Luật Hà NộiXem phụ lục 2-D TPP

TM Xem Thông co bảo chỉ của Bộ Tài chink "Tôm tt cam kết thuế quan trong TPP”

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Đất vot thuế xuất Mẫu:

‘Vigt Nam cam kết xóa b6 thuế xuất khẩn đối với phần lớn các mặt hàng hiện dangấp dụng thuế xuất khẩu, theo lộ trinh từ 5-15 năm. Một số nhóm mặt hàng quan trọng nhưthan đá, dầu mé và một số loại quặng, khoáng sản (70 mật hing) được tiếp tục duy tìthuế xuất khẩu

%.. Thuế Chống bán phá giá và Thuế Ching trợ cấp

Là một trường hợp đặc biệt của thuế nhập khẩn, Thuế Chống bán phá giá (Anti-dumping Duty — AD) và Thuế chống ug cắp (Countervalins Duty CVP) được quy

định tại Chương 6 ~ Phịng vệ thương mại.

Cée quy đình của TPP khơng làm ảnh hưởng tới các quyển và nghĩa vụ của các

thành viên về AD va CVD trong khuôn khổ WTO, cũng không trao thêm quyền và nghĩa

‘yu Bổ sung, Tuy nhiên các quy định của TPP thúc diy việc áp dung AD và CVD một cách

minh bạch va đồng thủ tye, như: Thủ tục thông báo bằng văn bản cho mộ thành viên về việc dp dụng AD, CVD; cưng cấp tài liệu và công khai các sự kiện quan trong khí áp dụng AD, CVD. Khơng một quy định nào của TPP làm ảnh hưởng tới quyền của các quốc gia

thành viên rong việc sử dung và thực thi các biện pháp liên quan tới AD, CVD.

2. Thực trạng pháp luật thuế Việt Nam trước thời điểm ‘TPP được thông

"Bối cảnh hội nhập deng đặt ra những áp lực không nhỏ đối với nền kinh tế và cộng,

“đồng doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Để tiếp tục hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho DN, ngày

26/11/2014, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều tại các Luật về thuế

(Luft số 71/2014/QH13 có hiệu lực kể từ 11/2015). Chính phủ cũng đã ban hành một số

Š hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, thúc đấy sản xuất kinh doanh giải pháp chính sách thuế

(Nehi định 91/2014/NĐ-CP ngây 01/10/2014 sửa đỗ, bổ sung 4 Nghị định của Chính phủ

Về thuế và được hướng dẫn tại Thơng tư 151/2014/TT-BTC ngày 10/10/2014 của Bộ Tài chính). Trong đó, có nhiều "trợ lực” đã được áp dung ngay tong năm 2014 và cơ bản

tháo gữ được nhiễu khó khăn cho DN. Các quy định vỀ chính sách ưu đãi thuế, về điều

kiện, thời gian ro đãi thuế rõ ring, minh bạch và to thuận lợi hơn cho DN. Cụ thé:

°

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

+. Thuế thu nhập đoanh nghiệp

“Thứ nk, bỗ song quy định về đối tượng, khoản thu nhập được hưởng trụ đãi thuế thủ nhập doanh nghiệp (TNDN) trong finh vực nông nghiệp, nông thôn đối với các trường

hợp miễn thuế, áp dung thuế suất 10%, 15% so với mức thuế suất thuế TNDN phổ thông

Thứ hai, bỗ sung vào diện đối tượng được hường tư đã thuế TNDN ở mức cao

nhất (huế suất ưu đấi 1096 trong 15 năm, miễn thuế trong 04 năm kế từ khi có thu nhập và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo) đối với dự án sản xuất sin

chịu thuế

phẩm công nghiệp hỗ trợ.

Thứ ba, bỗ sung vào điện đối tượng được hưởng ưu đại thuế TNDN ở mức cao

nhất &huế suất ru đấi 10% trong 1Š năm, miễn thuế trong 04 năm kể từ khi có thu nhập

chịu thuế và giảm 50% số thuế phải nộp rong 9 năm tiếp theo) đối với dự án sản xuất có

quy mơ lớn. Trường hợp dự án quy mô lớn đáp ứng thêm một trong các tiêu chí về doanh

thủ, về số ao động sử dung hoặc thuộc Tinh vực đầu tr hạ ting kinh tế kỹ thuật theo quy định của Chính phủ thì được xem Xét kéo dài thời gian áp dụng thuế suất ưu đãi 10%

thêm 15 nã.

Thier, bỗ sung nguyên tắc áp dụng wu đãi thuế khi php luật về thuế TNDN có sự thay đổi. Theo đó, DN có dự án đầu tư được hướng wu dai thuế TNDN theo quy định của pháp loật về thuế TNDN tại thi diém cắp phép hoặc cấp giấy chứng nhận đầu tư.

Thit năm, bỗ sung nguyên ắc về thụ thuế TNDN đối với trường hợp DN Việt

Nam đầu tr mm nước ngoài nhằm khuyến khích hợp lý đầu tw ra nước ngồi chuyển thu

nhập về Việt Nam.

Thứ sáu, bỗ sung vào điện thu nhập miễn thuế đối với: các quỹ của Nhà nước hoạt

động khơng vi mục tiêu lợi nhuận do Chính phi, Thủ tướng Chính phủ quy định hoặc

“quyết định được thank lập;

Thứ bay, bãi bồ quy định khống chế tính vào chỉ phí được trừ khi xác định thu

nhập tính thuế TNDN đối với chỉ quảng cáo, khuyến mại của DN...

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Thứ nhất, b& sung vào diện đối tượng không chịu thuế đối với tau đánh bắt xa bờ, —

chuyển 3 nhóm mat hàng thuộc điện áp dụng thuế suất $9 sang đối tượng không chịuthuế là: Phân bón; thức ăn gia sức, gia cằm và thức ăn cho vật ni khác; máy móc, thiết

bị chun ding phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.

Thứ hai bỗ sung quy định về giá dắt được trừ để tính thuế giá tei gia tăng (GTGT)

đối vớt trường hợp cơ sở kinh doanh nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các tổchức, cá nhân: Là giá ait tại thời điểm nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất bao gồm,cả giá trị cơ sở ho tầng (nếu cổ)...

Thức ba, ĐỒ sung quy định không áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 0% đổi với thuốc lá, nượu, bia nhập khẩu sau đó xuất khẩu, góp phần ngăn chặn việc gian lận hoàn

thuế đối với đối với thuốc lá, rượu, ba nhập khẩu sau xuất khẩu.

Thứ te, bb sung quy định cơ sở kinh doanh trong giai đoạn đầu nz chưa hoạt động

sẵn xuất inh doanh nhưng phải giải thé, phá sân hoặc chấm đứt hoạt động chưa phát sinh thuế GTGT đầu ra từ how động kinh đosnh chính theo dự án đầu tư thì chưa phải điều chính lại số thuế GTGT đề kê kha, khu trừ boặc đã được hồn. §

+. Thuế thu nhập cá nhân,

Thứ nhất, bỗ sung thu nhập thuộc diện miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối.

với: Thu nhập từ tiền lương, diễn công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho che hãng tau nước ngoài hoặc các hãng tu Việt Nam vận tải quốc tế, Thu nhập của cá

nhân là chủ tau, cá nhân có quyền sử đụng tâu và cá nhân làm việc trên tau có được từ

hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khei dhác, đánh bất

thủy sản xã be.

Thứ hoi, quy định về thuế đối với cá nhân kinh doanh: Quy định cá nhân kinh. oanh nộp thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm (%9) trên doanh thủ tương ứng với từng lĩnh ‘we, ngành nghề sản xuất kinh doan và giao Chính phù quy định chỉ tiết mức thuế (96) ‘eu thể đồi với từng lĩnh vục, ngành nghề sản xuất kind doanh.

30

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Thứ ba, VỀ thuế với chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân: Căn cứ theo Luật số 71/2014/QH13 và Nghị định 12/2015/NĐ-CP thì cá nhân chuyển nhượng chứng khoán.

sập thuế theo mức 0,19 trên giá bán chứng khoán từng lẫn,

Thứ ne, VỀ thuế với chuyển nhượng bắt động sản: Quy định cá nhân chuyển

nhượng bắt động sản nộp thuế theo mức 2% trén giá chuyển nhượng tùng lẫn.

Thứ năm: bãi b6 việc thu thuế TNCN đổi với thu nhập từ trúng thường trong

casino (đồng Hi điều chỉnh tăng mức thud su thuế tiêu thự đặc biệt đối với kinh doanh

casino từ 30%6 hiện nay lên mức 3596 và giao Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan thuế giám

tát, quản lý trực tiếp doanh số và quo định về tý lệ dn định tỷ lệ thud TNDN trên doanh:

gi đối với cơ sở kink doanh casino.)

d. Thuế tài nguyên

Thứ nhất, bỗ sung vào điện đối tượng không thu thuế tải nguyên đổi với: Nước

thiên nhiên, bao gỗm nước mặt và nước đưới đất, ding cho nông nghiệp, âm nghiệp, ngự

nghiệp, diém nghiệp; Nước biển 48 làm mát máy (nếu đáp ứng diễu kiện đảm bảo các yêu cầu về môi trường, về hiệu quả sử dụng nước tuần hồn và điều kiện kính tế kỹ thuật

chuyên ngành); Yến sto đo tổ chức, cế nhân thủ được từ hoạt động đầu tư xây dựng nhà “để đẫn dụ chim yến tự nhiên về nuôi và khai thác.

thuế tải nguyên đối với ải nguyên khai thác Không Thứ hai, quy định về

tiêu thy trong nước ma xuất khẩu lä trị giá hải quan của tài nguyên khai thác xuất khẩu,

không bao gồm thuế xuất khẩu

Thức ba, bỖ sung nguyên tắc để UBND cấp tỉnh xác định gi tính thuế tài nguyên, Cin cổ gi tính tuế tải nguyên đã xác định để áp đụng sản lượng tính thuế đơi với đơn vị tài ngun. Giá tính thuế đối với tai nguyên kh thác được xác định ở khâu nào thi sin

lượng tinh thuế tài nguyên áp dụng tai khâu đó.

« Luật Qn lý thuế

Thứ nhất, bỗ sang quy định người nộp thuế không phải nộp các chứng từ trong hỗ

sơ khai, nộp thuế, hỗ sơ hoàn thuế và các hồ sơ thuế khác mã cơ quan quản lý nhà nước

aes,

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

hức hai, quy định hồ sơ khai các loại thué của DN (thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặcbiệt thuế ti nguyên..) chỉ gồm tờ khai thuế,

Thức ba, bỗ sung quy định về tỷ giá tính thuế khi chuyển đối đồng tiền nộp thuế từ-aeoi té sang đồng Việt Nam. Việc quy định ty gid giao dịch thực tế tại thời điểm phátsinh sẽ đâm bảo phù hợp với thực tiễn, khắc phục những khó Khăn vướng mắc, lạo điều

kiện cho người nộp thuế giảm chỉ phí quản lý và khơng ảnh hướng tới thu ngân sách nhà

Thứ: ue, quy định xử lý đối với việc chậm nộp tiền thuế, trong đó quy định rõ

người nộp thuế chậm nộp tiền thuế so với thời hạn quy định, thời hạn gia hen nộp thuế,

thời hạn ghi trong thông báo của cơ quan quản lý thuế, thời hạn trong quyết định xử lý

của cơ quan quân i thuế thì phải nộp đủ tiễn thuế và iền châm nộp theo mức 0,05%6/ngày, in thuế chậm nộp.

tính trên số

Thứ nam, bỗ sung quy định kéo dài xia hạn nộp thuế không quá 02 năm kể từ

ngày hết thời hạn nộp thuế đối với hàng héa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu có

chu kỹ sin xuất, dự trữ dài hơn 275 ngày hoặc do phía khách hàng hủy hợp đồng hoặc

kéo dài thời gian giao hing khơng có khả năng nộp thuế đồng hạn.

Thứ sấu, quy định vỀ trách nhiệm cũa cơ quan quân lý thuế trong việc xác nhận hoàn thinh nghĩa vụ nộp thué bằng văn bản khi người nộp thuế có yêu cầu

Thứ Bảy, quy nh vỀ trách nhiệm của người khai thu và nộp thuế điện tử.

sửa đổi đông bộ

cing với việc ban hành chính sách hỗ trợ khác...

các luật thuế lần này sẽ góp phần quan lượng rong việc cải thiện mơi trường đầu tư, cũng, số niềm tin kính đoạnh và kỳ vọng tạo nên một cú hich mạnh mé cho DN trong năm

‘The động của việc gia nhập TPP đối với Pháp luật thuế cũa Việt Nam

và giải pháp hồn thiện

"”hepZavaaw mot gov-miponal/pagelporalimof_vn/1370S862pers i

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

‘Ti góc độ quan lý nhà nước, việc tham gia TPP có thé đưa đến một làn sóng cải

cách lệu quá và phù hợp với thơng lệ quốc tế. Theo đó,

chính sick: pháp luật thu của Việt Nam sẽ phải điều chỉnh để phi hợp với các cam kết quốc tẾ, Sự điều chink này sẽ góp phần hồn thiện khn khổ pháp lý để thu hút được vốn đầu tư nước ngồi, thúc đẩy sự phát triển của nn kính tế Việt Nam. Bên cạnh những yếu la đến một số tác động tiêu

Š thể chế và bảnh chính mới,

tổ thuận lợi trên thì việc Việt Nam tham gia TPP cũng có t

cove nhất định mà Việt Nam cần tính đến dé chủ động cổ biện pháp đối phó, cụ thé:

8) Nguén thu ngân sách từ thuế nhập khẩu giảm đi do thuế xuất thuế nhập khẩu sẽ giảm về bằng 0%. Vấn đề này đặt ra yêu cầu rit lớn đối với pháp luật Việt Nam 46 là cn phải vừa hoàn thiện, sửa đổi pháp luật trong nước cho phủ hợp với cam kết khỉ tham gia TPP vừa phải có những chính sách phù hợp để dim bảo nguồn thủ ngân sách trong giai đoạn trước mắt.

Việc sụt giảm nguồn thu còn diễn ra ở thuế TNDN khi nó trở thành biểu so sánh mức độ thu hút vốn đẫu tư nước ngoài. Do các hàng rào thuế quan đã được đỡ bỏ, ác nền kinh tổ dang phát triển cạnh tranh gay git với nhau để trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động dầu sư. Lợi thế cạnh tranh để nhận thấy nhất nằm ở thuế suất thuế TNDN. Thué suất cảng cao, lợi tức sau thuế của doanh nghiệp cảng thấp. Vi vậy tong "những năm: gần đây, Việt Nam đã nỗ lực dé đạt một mức thu suất trang bình trong tương quan Với các nước có cùng điều kiện kinh tế, Hiện nay thuế TNDN ở Việt Nam đã giảm xuống mức 20%, Thuế suất này chỉ được áp dụng một cách đầy đủ trên mọi loại hình

doanh nghiệp vio năm 2016 (giảm một mức 5% so với thuế suất thuế TNDN trước đầy)Điều đó lại cảng go sức ép lên quỹ ngân sách nhà nước.

Git pháp cho tinh trang này có thé cân nhắc đến một chính sách gia ting“en thu đối với thud tiêu thy đặc biệt và thuế giá tỉ gia tăng. Việc tăng thuế khôngnhững đem lại nguồn thu cho Chính phả ma nó cịn có tác động hỗ trợ trực tiếp cho khuwwe sản xuất trong nước (đối với thuế thuế giá t gia tăng) khi thuế gi tr gia tăng ở ViệtNam hiện nay được ấn định ở mức 10%, nằm trong nhớm thuế suất thấp trên thể giới

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Bigu đồ so sánh thuế suất phổ thông giữa các quốc gin trên thé giới (2013)

| Global Comparison of National VAT Rates :

‘chi để xác định các sản phẩm nhạy câm cũng như mức độ nhạy cảm của từng nhóm sẵn

- phẩm (qua đó xác định phương án bảo hộ thuế quan tương ứng) là rất quan trong. Hơn

nữa, các tiêu chí nay cũng là yấu tổ cốt lõi để đâm bảo biện pháp báo hộ bằng thuế quancho các sin phẩm nhạy cm khơng bj lạm dung/anh hưởng bởi vận động chính sách để trở

thành công cy bảo bộ bắt hợp lý cho mot số ngành, gây ra bắt bình đẳng giữa các ngành

hay nuôi dưỡng thôi quen ÿ lại của một số ngành. Cụ thé, chỉ nên bảo hộ bằng thuế quansắc ngơnh mã () sẵn phẩm được sin xuất bởi nhóm dân cư nhạy cảm, thu nhập thấp, để bị .„ˆh8pJ/Novavnipbon eomenffestorevh00039

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

tổn thương nhất; khơng sử dụng thuế quan để bảo vệ các đối tượng khác; (ii) sản phẩm.

cần hạn chế bằng hàng rào thuế quan để bảo vệ các lợi ích cơng cộng ở trong nước (mơi

"trường, sức khỏe tính mạng con người, văn hóa đạo đức...

trưởng hợp cụ thể, có thể kế đến thuế giá trị gia ting, một loi thuế có tác động rộng và trực tiếp nhất tới toàn bộ nền kinh tế, Bén cạnh ý tưởng về việc gia ting một

tỷ lệ hợp lý trong mức thuế suất của thuế giá tị gia tăng, cần tập trung vào tính cơng bằng,

ccủa thuế, khơng để nó trở thành gánh nặng trên sự đồng góp chủ yếu từ những người có

thụ nhập thấp. Theo đó, cần thu hợp nhóm đối tượng được miễn và áp dụng mic thuế suit

5% rên cơ sở xác định những hàng hóa, dịch vụ “ximg ding” được hưởng những ưu đãi

này. Các nhóm hàng hỏa, dịch vụ cin được nghiên cứu một cách toàn diện về độ giãn về

nhủ cầu của nó trong xã hội khí có một thay đổi trong mức giá. Từ đó, chỉ áp dụng một

* thấp hơn cho những nhóm hàng hóa, dịch vụ có độ giãn về cầu cao, đảm

mức thuế s

bio tinh cân bằng của việc tạo lập nguồn thu từ nhóm người có thu nhập cao và người có thu nhập thấp

ung, phương thức thu thập nguồn tha từ thuế cũng cin được diy mạnh thông qua việc áp dụng những nguyên lý quản lý thuế hiện đại. Trong đó, để khơng lam gia ting chỉ phi quản lý, có thể áp dụng những cơ chế khuyến khích cũng nh chế ải hiệu quả để các chủ thể thêm gia vào các hoạt động ngoại thương và thương mại nội địa đều trở thành những thức cho nhà nước. Khun khích sử dang hóa đơn, chứng từ,

nhân viên thuế phi ct

xăng buộc tréch nhiệm nộp thuế cưa cd bên bản lẫn bên mua có thé là những ý tướng ban đầu.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

CHUYEN DB: VAN DE QUAN LÝ VÀ SỬ DUNG THUE CHONG BAN PHA GIÁ. CUA NƯỚC NHẬP KHẨU NHÌN TỪ CÁC QUY ĐỊNH TRONG KHUÔN KHO

WTO DEN CÁC CAM KET CUA VIET NAM TRONG TPP VÀ MINH CHUNG

Thuế chống bán phá giá là một biện pháp phòng vệ thương mại được sử dụng phổ

biến trong thương mại quốc t hiện nay, Thuế chồng bán phá giá bao gồm thuế chống bán

in

‘hi giá tạm thời va thuế chống bản pha giá chính thức.

Thuế chống bán ph giá tam thời là biện pháp được sử dụng trong qué trình điều tra ở mức độ cần thiết để ngăn chặn thiệt hại nghiêm trọng có thể xây ra.” Thơng thường, ~ (đây là khoản thuế bổ sung tạm thời áp đụng đối với hàng nhập khẩu đang bị điều tra chống bán phá giá sau khi có quyết định sơ bộ của cơ quan có thẳm quyền của nước nhập khẩu về việc hàng nhập khẩu có bán phá giá với biên độ đáng kế và hành vi này có gây thiệt hại Node de dog gây thiệt hại hoặc gây tên bại vật chất đến sự hình thành ngành cơng

nghiệp mới trong tương Iai."

“Theo quy địh của pháp luật Vigt Nam, Bộ trưởng Bộ thương mại (nay là Bộ Cơng

khẳng định hing hố bị di ta có bán phá giá và có gAy thệt hi hoặc có de don gây

thiệt hại” Mức thuế này không được phép vượt quá biên độ biện độ bán phá giá trong kết "Tring Khoo Pháp lt omg mọi ge tế Trường Đại hoe Lut Hà Nội

* Khoa Php ut tama ma ude Trường Do lọc ri Hồ Nội

pitu9.1 ADA.

'* pid VI, Điều XVI. GATT và Điều 9 ADA.

` Điệu õ,iễu 20 Pháp lnhchẳng bản ph i hing nhập khẩu vào Vi Na năm 2008,

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

luận sơ bộ, chỉ đủ để loại bỏ các hành vi cạnh tranh không lành mạnh của nhà sản. xudvxuér khẩu hing hod nude ngoài. Ngoài ra thué này được đảm bảo thanh toán bằng tiền đặt cọc hoặc bing các biện pháp khác theo quy định của pháp luật. Thời hạn áp thuế theo luột định là không quá 120 ngây ké ừ ngày có quyết định áp dụng biện pháp này

“Thuế chống bán phế giá chính thức là khoản thuế bổ sung bên cạnh thuế nhập khẩu thông thường, do cơ quan có thẳm quyền của nước nhập khẩu ban hành nhằm mục đích chống lạ việc bán phá giá và loại bỏ những thiệt hại do hành vi nhập khẩu bán phá giá

iy ra Treng một vụ kiện chống bán phá giá thông thường, sau khi biện pháp tạm thời

‘oc áp đụng, giai đoạn điều tra thứ hai được bắt đầu và trong giai đoạn này các cơ quan cổ thẩm quyén sẽ tiến hành thu thập chứng cứ để xác minh và khẳng định việc bản phá giá và thiệt hai do sin phim bán phá giá gây ra. Trê cơ sử kết luận của giai đoạn bai ny cơ quan có thẳm quyền sẽ xác định mức thuế chống bán phá gid. Nhu vậy, khi có kết luận cối cùng khẳng định có đủ điều kiện để áp đặt thuế chống bán phá giá, cơ quan có thắm “quyền của nước nhập khẩu sẽ quyết định hai vấn đề: ) có áp đặt thuế chống bán phá giá hay không; (ji) mức thuế chống bán phá giá là bằng hay đưới biên độ phá giá

Phap luật Việt Nam quy định thuế chống bán phá giá là thuế nhập khẩu bổ sung duge áp dụng tong trường hợp hàng hoá bán phá giá nhập khẩu vào Việt Nam gây ra hoặc de doạ gây ra thiệt hại đông kể cho ngành sản xuất trong nước.'” Theo quy định, Bộ trường Bộ Công thương ra quyết định áp dụng hoặc không áp dụng thuế chống bán phá giá. Thuế suất thu chống bán phá gid không được vượt quá biên độ bán phá gid trong kết luận coối cùng. Thời han áp thuế không quá 5 năm, kể từ ngây áp dụng các biện pháp

chống bán phd giá. Pháp luật Việt Nam cũng quy định trường hợp áp dụng thu chống

bán phá giá có hiệu lực trở về trước và hướng dẫn cụ thể những nội dung về quyết định áp

dụng thuế chống bán phá giá, hoàn tri khoản tiễn chênh lệch về thuế chồng bản phá tạm

thời hoặc các khoản dim bảo thanh toán thuế chống bán phá giá tạm thời, xác định biên độ bán phá giá riêng đếi với những nhà sản xuất, xuất khẩu thơng qua xuất khẩu hàng hố

ˆ* Điều VI, Điền XVI GATT và Điễu 9 ADA.

° Khoản 1 id 12 Php lệnh chống bán phá giá hing nhập khẩu vio Việt Nam, Nội dung niy cũng được

làm rõ tì Điều 4 Luật thuế xuất khẩn nhập khẩu (sa đổ) 2016

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

là đối tượng đang bị áp dung thuế chống bán ph giá trong giai đoạn điều tr v.v. Trách

xhiệm của các cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp quản lý hành chính đối với

thuế chống báo phé được quy định rỡ. Theo đề, Bộ trưởng Bộ Công thương chịu tráchnhiệm tổ chúc thi hành quy định. Bộ Tài chính hưởng dẫn thủ tục thu, nộp ngân sách nhà

nước các khoản thuế chống bán phá giá hàng hod nhập Khẩu vào Viet Nam, thủ tục hoàn

tra khoản tiễn chênh lệch về thu chồng bán ph giá tạm thời hoặc các khoản bảo đảmthanh toân thuế chống bán phá giá tạm Un.

Thuế chống bán phá giá là một loại thuế và nó gắn liễn với quyền lợi của một quốc:

‘ia như các loi thuế khác, Bất kì một nhà nước nào cũng có quyền thụ thuế và quyết định

v8 việc sử dụng khoản thuế thu được trong phạm vĩ cai quân của mình. Đây là một nộidung cực kì quan trọng của chủ quyền quốc gia ~ chit quyền chính tị pháp lý đã được luậtpháp quốc tế công nhận và tôn trong.”* Như vậy, quản lý thuế thuộc nhớm quyền chính tị

pháp lý của các quốc gia. Và rỡ ning quan lý thuế chính là hoạt động quản lý nhà nước.

Theo 66, Nhà nước nhân danh chỉnh minh hoặc thông qua hoạt động của các cơ quan ~

‘nie năng thực hiện các nhóm quan hộ sau: quan hệ phát sink ong quá tình quan lý

thuế: quan hệ pt sinh trong quá tịnh thực hiện nghĩa vụ thuế và quan hệ phát sinh trong quá hình xử lý vi phạm và khiếu nại vềthuế”' Việc quản lý và sử dụng thuế chống bán Thứ giá sẽ tuân thủ các quy định về quân lý cả sử đụng thuế nói chung trừ trường hợp có uy định khác,

‘em thêm: Điều 22, 23 Pháp lành chống bán phả a hàng nhập khẩu vào Việt Nam; Điều 38, Điều 39,Điều 40, Điều 43, Digu 42 Nghị định 90/3005/NĐ-CP quy định chỉ i si hành một số điều của pháp lệnh,

` hông bán phi giá hàng fod nhập khẩn vio Việt Nam,

` Bid 44 Nghị din 90/2008/ND.CP quy định chỉ thi hành một số du của Pháp lệnh chống hin phí

sid hàng hoá nhập khẩu vào Việ Nam.

ˆ Điều 2 Hiển chương Liên hop quốc

Vige phân chí các nhơm quan hệ là đối tượng điều chính của phi hộ thuế căn cử vao Tinh vục hoạt

động và nội dung hoạt động củ các chú tế, Xem thêm Trường ĐH Luật Hà Nội (2014), Giáo trình Lut

‘tad Việt Nam, Nxb Cơng a nhận đâm, Hà Nộ, 25-26.

</div>