Luận văn thạc sĩ Luật học: Đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai - Thực trạng và giải pháp

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.72 MB, 91 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BOTUPHAP TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUAT HÀ NỘI

VŨ TRUNG DUNG

LUẬN VAN THẠC SĨ LUAT HỌC

(Định hướng ứng dụng)

HÀ NỘI - 2019

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

VŨ TRUNG DUNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành : LuậtHiếnpháp - LuậtHành chính Mã số : 8380102.

Người hướng dẫn khoa học: TS. Phan Thị Lan Huong

HÀ NỘI - 2019

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM BOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là cơng trình nghiên cửa cũa tơi, có sự HỖ trợ từ Giáo viên hướng dẫn là TS. Phan Tht Lan Hương. Cúc nôi mg nghiên cửa và kết quả trong đề tài này là trung thực. Những số liệu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét. đánh gid duoc chỉnh tác giả tha thập từ các nguén khác mhau có ghi rố trong pin tài liêu tham khảo. Ngồi ra dB tài cịn sử dung một số nhận xát. đánh giá cfing như số liệu của tác gid cơ quan tỗ chức khác và ciing thé hiện trong phan tài liệu tham khảo. Nếu phát hiện có bắt cứ sự gian lận nào, tơi xin chịu trách nhiệm trước hội đồng cĩing niwe kết quả luân

văn cũa rain

“Bà Nội, ngày.... tháng... năm 2019Tác giả

Vii Trung Dũng

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

ĐKKS Đăng ký khai sinh'ƯBND: Uy ban nhân dân.

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

DANH MỤC CÁC BANG

Số hiện. Tên bảng. Trang

"Thực trang đăng ký hộ tịch có u tơ nước ngồi tai Ủy

Bảng 1 | ban nhân dân huyện Bảo Thắng từ năm 2016 đến hết nim) 40

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

CHƯƠNG 1: NHUNG VAN DE LÝ LUẬN VE HỘ TỊCH VÀ ĐĂNG KY

HỘ TỊCH..

1.2.1. Nội dung pháp

1.2.2. Nội dung pháp luật điều chink về đăng kj hộ tịch...

1⁄4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đăng ký hộ tich

KET LUẬN CHƯƠNG1..

CHUONG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIEN ĐĂNG KY HO TỊCH TREN DIA BAN HUYỆN BẢO THANG, TINH LAO CAI...3

2.2.1. Hoạt động đăng ký hộ tịch trêu địa bàn lu

2.2.2. Cải cách thai tục hành chính về đăng kj lộ tich..

2.2.3. Ghi chép và bảo quản hệ thông sô hộ tịch, hỗ sơ hộ tịch trong

2.2.4, Ung dung công nghệ trong công tác đăng ký và quản ý hộ tich. 46 3.3.5. Hoạt động kiêmtra, giám sút hoạt động đăng kj, quản lý hộ tịch:

rên địa bàn luyện Bão Thăng. -47

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

-482.2.6 Xiephạt vi phạm hành chink trong đăng ký h

2.3. Những hạn chế, vudng mắc trong hoạt động đăng ký hệ tịch trên địa ban

huyện Bie Thắng, tinh Lào Cai. s0

tit các quy định của pháp Luật về hộ tch... 50đăng lý hộ tịch trên dia

5S582.3.2, Nhiing han ché trong công tác quản.

bin Imyện Bão Thắng, tĩnh Lio Cai...2.2.3. Nguyên nhân của thực trang.

KET LUẬN CHƯƠNG 2... .62

CHƯƠNG 63

GIẢI PHÁP NANG CAO HIEU QUA ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TREN DIA BAN HUYỆN BAO THANG, TINH LAO CAI. 63

3.1. Quan điểm hoàn thiện pháp hột lộ tịch và nang cae hiệu quả đăng kỹ hộ

tịch trên địa bàn huyện Bio Thắng

3.2. Mat số giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả đãi

ban huyện Bie Thing

3.2.1 Hoàn thiện pháp huật về hộ tick: :én, giáo dục pháp luật dé nâng cao ýiưức và thay đỗi nhận tite của người dan 65

3.2.3. Đào tạo bi dưỡng, ning cao ý thức, trách nhiệm đội ngũ công

chiức ttepháp hộ tịch trong hoat động đăng ký hộ tich.. -66

3.2.4, Tiệp tục cãi cách thai tuc hành chính trong đăng Wy hộ tch... 67

3.2.5. Đẫy mạnh công tác giảm sút, thanh tra, Thực hiện

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Hồ tịch va các hoạt động liên quan đến hoạt động của một con người lảnhiệm vụ quan trong luôn được các quốc gia quan tâm thực hiến. Thơng qua

hoạt đơng quản lý hơ tích, tao cơ sở pháp lý dé Nhà nước công nhận và bảo

hộ quyển con người, quyển, nghĩa vụ công dân, đồng thời có biển pháp quản.lý dân cư một cách khoa học, phục vụ thiết thực cho việc xây dựng, hoạch

định chỉnh sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của dat nước.

Tai hau hết các nước, các sự kiến hỗ tịch của cơn người từ khi sinh ra đến khichết như khai sinh, kết hôn, ly hơn, ni cơn ni, giám hộ, thay đổi, cảichính hộ tịch, khai tữ... déu được đăng ký.

G nước ta, van dé hộ tịch đã có lịch sử từ lâu (thời nhà Trén). Trai qua các thời kỷ phong kiến, thực dân, hộ tịch luôn gắn với van dé quản lý con

người (*đinh”), bên cạnh van để quan lý đất đai ("điển") - là hai vẫn để đãtừng được thực hiến một cách bai bản, có hệ thing Sau Cách mạng thángTam năm 1945, công tác đăng ký va quan lý hơ tịch được Nha nước ta tiếp

tuc duy trì và phát triển. Theo tính thân Sắc lệnh số 47/SL ngày 10/10/1945 của Chủ tich Hỗ Chi Minh, các thé lệ đăng ký hộ tích đã được quy định trong

Bộ Dân luật giãn yêu được áp dung ở Nam ky, Hoang Việt hô luật được ápdụng ỡ Trung ky va Dân luật Bắc kỹ, tiếp tục được ap dung ở Việt Nam Điều

đó cho thấy cơng tác hộ tịch đồng vai trị quan trong va ln được duy trì

trong bat cứ hoan cảnh nào

Trong thời kỹ đổi mới, căn cứ vào quy định của Bộ luật Dân sự, Luật

Hôn nhân va gia định va các luật liên quan khác, Chính phủ đã ban hành các

văn bản, Nghĩ định diéu chỉnh lĩnh vực hô tịch. Trong Hiển pháp năm 2013 và Bộ Luật đân sự năm 2015 tiếp tục thể chế hóa các quy định về quyển và

nghĩa vụ cơ bin của công dân, quyền nhân thân của con người như: Quyển.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

; quyển được khai sinh, quyểnđược khai tir, quyển được kết hôn, quyển ly hôn; quyên nhân, khơng nhân chamẹ con... theo đó Hộ tích lả những sự kiện cơ bản sắc nhân tỉnh trạng nhân.

thân của một người từ khi sinh ra đến khi chết đi.

‘Voi tốc độ phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay, cả dat nước

đang trong tiến trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế diễn ra

ngày cảng sâu rộng, Trong quả trình hơi nhập quốc tế, quyển con người nói

chung và quyển cơng dân nói riêng đòi hỏi được ghỉ nhận và bao đầm thực

hiện theo pháp luất vả cơng ước quốc tế Chính vi vậy mã trong Hiển pháp

năm 2013 đã nhiễu quy định mới dé cao quyên con người, quyền va ngiấa vụ.

cơ bản của cơng dan va cũng thể chế hóa các quy định pháp luật về hộ tịch là.

một nội dung quan trọng được quy định trong Hiển pháp,

Huyện Bao Thing là một huyện vùng thắp của tỉnh Lao Cai Cùng với sự

phat triển của đất nước trong những năm gan đây huyện đã có nhiều chuyển. triển tích cực đặc biệt lả trong công tác đăng ký hộ tịch. Việc triển khai các

văn ban pháp luật vé hô tịch trên địa bản huyện đã đảm bao việc đăng ký vaquản lý hộ tịch của công dân kip thời va đúng quy định. Tuy nhiên, do đặc

điểm địa lý và tình hình đân cư có nhiều đơng bảo dân tộc thiểu số, qua q. trình triển khai Luật hơ tịch năm 2014 trên thực tế đã nảy sinh ra những khó

khăn vướng mắc từ phía người dân cũng như từ cơ quan quản lý, Ngoài ramột số quy định của Luật dai hỏi khả cao về cach thức thực hiến, điều kiênđâm bão thực hiện mã thực tế tại huyện Bão Thẳng nói riêng cũng như TinhLao Cai nói chung chưa đáp ứng được kip thời, nhiều quy định gắp vướng,

mắc trong thực thi vi chưa có văn bản giải thích, cơ sở vật chất, nguồn nhân. lực chưa được chuẩn bị sẵn sảng để thực hiện. Chỉnh những khó khăn nêu trên dẫn đến việc thực hiện đăng ký hộ tịch theo Luật hộ tịch năm 2014 trên. địa bản huyện Bảo Thắng vẫn cịn nhiều khó khăn, bắt cập.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

ký hơ tích, chỉ rổ những ngun nhân của các hạn chế, trên cơ sở đó đưa ranhững kiến nghỉ góp phén nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiếu quả đăng ký hôtich trên dia bản huyện Bảo Thắng, tỉnh Lao Cai. Đây chính la lý do tác giả

lựa chọn để tai "Đăng ký hộ tịch trên dia bản huyện Bảo Thing, tinh Lao Cai ~ thực trạng và giải pháp” để nghiên cứu.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Hồ tịch có vai trị hết sức quan trọng, thực hiện pháp luật về hộ tịch.không những liên quan đến nhân thân của con người mả còn liên quan đến

chế đơ chỉnh trị, kinh tế xã hội quốc phịng, an ninh, quyển và nghĩa vụ cơ bản của công dan, cơ cầu, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan Nha nước, thể chế hóa mơi quan hệ giữa Dang lãnh đạo, nhân dân lam chủ, Nha nước quản lý. Do đó khi triển khai Luật hộ tịch va các văn bản liên quan đền. hô tịch đã có nhiễu cơng trình nghiên cứu, các ln an, luân văn, bai bao, tap

chi dé cập đến van để hộ tịch va các chính sách thực hiện cơng tac hộ tịch đãđược công bô như.

~ Quy định mới vẻ đăng ký và quản lý hộ tịch, NXB. Chính trị quốc gia,2006, tac giả đã nêu và phân tích các quy định mới trong công tác đăng ký vàquản lý hộ tịch theo quy định tại Nghỉ định số 158/2005/NĐ-CP.

- Nghiệp vụ đăng ký hô tich, NXB Tư pháp, 2007; tác giả hướng dẫn.

nghiệp vụ thực hiện các thủ tục đăng ký hé tích như đăng ký khai sinh, khai‘ti, kết hôn, nhân cha me con.

~ Quân lý nha nước về hô tịch ở cắp x8, huyện Đan Phương, Luận văn.thạc sỹ hành chính cơng, 2011; Phạm Hồng Hồn Tác giã phân tích thựctrang quản lý nha nước về hơ tịch và đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả quản.

ý nha nước vé hộ tịch trên dia ban các xã ở huyền Dan Phuong

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

~ Quin lý nha nước vẻ hộ tịch ~ lý luận, thực trang va phương hướng đổi mới, Luận văn thạc sỹ luật, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Ha Nội, 2003,

Pham Trong Cường Tác giả tiền hành khảo sit thực trang việc quan lý hô

tịch ở Việt Nam trong thời gian qua và nêu những ưu nhược điểm của công,

việc này đồng thời đưa ra một số quan điểm, phương hướng đổi mới nhằm.nâng cao hiệu quả quản lý nha nước vé hộ tịch

- Luên văn “Thực hiện pháp luật vẻ hồ tịch trên dia bản tinh ThaiNguyên hiển nay”; Luân văn thạc sỹ luật học, Lê Thi Minh Hiểu, PGS TS

Nguyễn Thị Héi hướng dẫn.

- Luận văn “Céng tác quản lý hộ tịch, thựctai huyền Sóc Sơn ~Thành phơ Hà Nội”, Luân văn thạc sỹ luật học, Nguyễn Thị Kim Ngân, TS

‘Tran Thị Hiển hướng dẫn.

- Bai viết “Sw can thiết ban hảnh Luật Hộ tịch”, tác giả Phạm Trong. Cường, tap chi Nghiên cửu lập pháp, số 11/2005.

- Bài viết “Quan ly nhà nước về hộ tịch ở nước ta hiện nay”, tác giá DinhNgoc Giang, tap chi Quản lý nhà nước, số 01/2015.

én khi Luật hộ tịch năm 2014 được ban hanh và có hiệu lực từ ngày01/01/2016 đến nay, thì số lượng các cơng trình nghiên cứu về hộ tịch chua

nhiều. Có thể kể đến một số cơng trình nghiên cứu về vẫn để nảy như:

Trân Thi Hi hướng

- Bai viết “Dao tao, bồi đưỡng công chức Tw pháp Hồ tích đáp ứng yêu

cầu triển khai Luật hộ tịch” tác giả Trần Thu Hường, báo Dân chủ va pháp

Tuất số chuyên để 4/2015

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

- Bài viết "Một số van để vẻ triển khai Luật hộ tich”, tác gia Uyên Nhi, Bao Dân chủ và Pháp luật số chuyên để 4/2015

‘Voi sự phát triển ngày cảng nhanh chóng của đất nước, các mối quan hé

của cơng dân cũng có nhiễu biển đơng các cơng trình nghiên cứu trên đã phân

tích cụ thể những tơn tai hạn chế về mặt lý thuyết, luật hoc cũng như về mat thực tiễn tại một số địa phương tuy nhiên đối với mỗi ving mién, đặc điểm. dân cư khác nhau công tac đăng ký hộ tịch cũng có nhiễu điểm khác biệt dẫn. đến những tên tại, khó khăn khi triển khai Luật Hồ tịch năm 2014 từ khí có hiệu lực dén nay cũng có nhiêu khác biệt. Do đó căn cử vào những cơng trình.

nghiên cứu liên quan, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu phân tích những vẫn.

để lý luận và thực tiễn hoạt đông đăng ký hô tịch trên địa bản huyện Bão Thắng, tinh Lao Cai trong giai đoạn Luật Hộ tịch năm 2014 đã được triển khai hơn ba năm, với đặc điểm là một địa phương vùng núi có nhiễu dân tộc thiểu số, vả la một trong những huyện có những bước tiến vượt bậc sau gan

30 năm tách tĩnh, thành lập tinh Lao Cai (tach từ năm 1991)

3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài

Luận văn ngoai việc làm rõ những vẫn để lý luận vé hộ tịch, còn taptrung phân tích thực trạng thực hiên hoạt động đăng ký hộ tịch Để xuất

những giải pháp để nâng cao hiệu qua thực hiên hoạt động đăng ký hô tịch nói

chung, những giải pháp để nâng cao hiệu quả thực hiện hoat động quản lý,đăng kỹ hộ tịch trên địa bản huyện Bao Thắng, tinh Lao Cai nói riêng

4. Đối trợng và phạm vi nghiên cứu.

Đồi tượng nghiên cứu của luận văn là cơ sở lý luận vẻ hộ tịch như khái

niém, đặc điểm va vai trò của hộ tịch, thực tiễn pháp luật về cơng tac đăng ký.

hộ tích tại cấp xã va huyện trên địa bản huyện Bao Thang, tỉnh Lao Cai.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Pham vi nghiên cứu của luân văn lé các quy định của pháp luật về hoạt

đông đăng ký hộ tịch được triển khai tại huyện Bão Thắng, tỉnh Lao Cai

'Về nội dung, luận văn tìm hiểu các quy định về đăng ký hộ tịch tại cấp

huyện và cấp sã theo Luật Hộ tích năm 2014, trong đó tập trung nghiên cứu.

pháp luật trong công tác đăng ký hộ tịch tại Ủy ban nhân dan cấp xã và Ủy.

‘ban nhân dân cấp huyện. Trên cơ sỡ đó, luận văn đưa ra các kiến nghị nhằm.hồn thiện hơn các quy đính về hộ tịch và tăng cường hiệu quả quản lý, đăngký hộ tịch trên địa bản huyện Bảo Thing

‘Vé không gian, luôn văn chủ yếu tập trung nghiên cứu việc thực hiện.công tác đăng ký hô tịch trên dia bảnhuyện Bảo Thắng, tinh Lao Cai. Vé thờigian luận văn giới hạn nghiên cửu các văn bản pháp luật quy đính vé đăng kyhộ tịch trước khí Luật hộ tịch năm 2014 ra đời và theo Luật hô tịch năm 2014

5. Phương pháp nghiên cứu.

Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cửu cụ thể, trong đó

đặc tiệt chú trong: phương pháp hệ thống, phân tích — tổng hợp, phương pháp

so sánh, điều tra zã hội học, Phương pháp thu thập thông tin trực tiép: quan

sát, Phương pháp thu thập thông tin gian tiếp: Phân tích vả tổng hợp số liêu

qua nghiên cửu các từ liều, tai liêu tham khảo, Nguồn từ mang Intemet,Thông tin báo cáo sơ kết, tổng kết của Bô Tư pháp, UBND tinh Lao Cai vécông tác từ pháp qua các năm, Báo cáo định ky UBND huyện, xã, thị trần trên

địa bản huyện Bảo Thắng. Cụ tỉ

~ Chương 1, để lam sáng tỏ những van dé lý luận vẻ hộ tịch, luận văn sử

dụng phương pháp hệ thông, so sánh, phân tích nhắm kam rõ thêm quan niệm,nội dung của công tác đăng ký hộ tịch

- Chương 2, luận văn sử dụng phương pháp phân tích, thống ké, sơ sánh

để phân tích thực trang cơng tác đăng ký hộ tịch trên địa bản huyện Bão

Thắng.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

trên địa bàn huyện Bao Thắng hiện nay.

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn.

Luận văn la cơ sỡ hệ thơng hóa những vấn để lý luận chung về hộ tịch,

đăng ký hộ tích, đánh gi thực trang cơng tác đăng ký hộ tịch, từ đó đưa ra

những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện Luật hô tich ở huyện Bao

‘Thang, tỉnh Lao Cai.

Luận văn đưa ra những số liệu thông kê thực tế vé việc thi hành phápluật và công tác đăng ký hộ tịch trên dia bản huyện. Từ đó rút ra những nhân.xét, đánh giá vé mức độ cũng như hiệu qua thí hành Luật Hộ tịch và đóng gópý kiến giúp cho việc thực hiện Luật Hộ tich được thực hiện có hiệu quả trên

địa bàn huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

Luận văn có thể dùng làm tai liêu tham khảo trong thực tế thực hiện.

công tác đăng ký hộ tịch trên địa bản huyện Bảo Thẳng trong những năm tới,cũng như là nguồn tư liệu tham khảo cho những người nghiên cứu các để tailiên quan đến hộ tịch.

T. Kết cầu của luận văn.

Luận văn gồm 3 chương.

Chương 1: Những van dé lý luận về hộ tịch và đăng ký hơ tích

Chương 2: Thực trang pháp luật và thực tiễn đăng ký hộ tịch trên địa bản

huyện Bao Thang, tỉnh Lao Cai.

Chương 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả đăng ký hô tịch trên địa bảnhuyện Bao Thang, tỉnh Lao Cai.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

CHƯƠNG 1:

NHUNG VAN DE LÝ LUẬN VE HỘ TỊCH VÀ ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH 1.1 Khái niệm về hộ tịch và đăng ký hộ tịch.

LLL Khái niệm hộ tịch

LLLL Về khía cạnh ngơn ngất học

“Hồ tich” là một trong những khái niệm đặc biệt cia hệ thống khối niệmpháp lý tiếng Việt. Bản thân từ “hô tich” là từ ghép gốc Hán và hồn tốn.

khơng dé Việt hóa. Tuy nhiên, do khái niêm nảy được sử dung tử lâu, mang. tính Lich sử và trở thành ngôn ngữ phổ thông, quen thuộc với nhân thức của người dân Qua nghiên cứu của các nhà khoa học thể hiện tại các bộ sử liệu như “Đại Việt sử ký tồn thư”, “Lịch triểu hiến chương loại chí”, “

thơng giám cương mục” v.v. có thé thay thuật ngữ “hộ tịch” đã xuất hiện từ

iệt sử

rất sớm, bên cạnh nó cịn các từ cổ có liên quan và cùng nằm trong phạm trù. quản lý dân cư như "trướng tịch”, “hộ khẩu”, "số dân bạ”, "chính hổ”, "đại in” vv. Tuy nhiên, theo “Đại Nam Quốc âm tự vị”, cudn từ điển của tác giả.

Huỳnh Tinh Paulus Của được biên soạn từ năm 1895 với phương pháp "tham.dụng chữ Nho và lay 24 chữ cái phương Tay lam chữ bổ" thi trong bộ chữ“hổ” chưa có từ "hơ tịch”

Xét từ góc đơ ngơn ngữ hoc, "Hơ tích” là một từ ghép gốc Hán chínhphụ, được ghép bởi hai thảnh tổ có nghĩa độc lập, trong đó “tich” là thánh tổchính, “hơ” lả thành tơ phu. Xét vẻ mặt từ loai thi đây la một danh từ thuộc.

nhóm danh từ chỉ khai niệm trừu tượng. Nếu tim hiểu riêng từng thảnh tổ thi có thể thấy, các từ didn tiếng Việt hiện nay khá thông nhất trong cách hiểu về

từng từ đơn nay. Theo đó, từ "hộ" khi sử dụng la danh từ có nhiêu ngiấa khác

nhau, nhưng trong đó có một ngiĩa trực tiép là "dân sự" hoặc "nhà 6”, hiểu

xông ra là "đơn vị để quản lý dân số, gồm những người cùng ăn ở với nhau”.

Tương tự, từ “tich” có nghĩa là “số sách” hoặc là “số sách đăng ky quan hệ lệ

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

nên khảo cứu qua các từ điển tiếng Việt thi thấy có nhiễu cách giải nghĩa từ “hộ tịch” rất khác nhau.

Các Từ điển Hán - Việt của nhiều tác giã khác nhau như Đảo Duy Anh, Nguyễn Văn Khôn, Hoang Thúc Trâm, Nguyễn Lân, Bửu Kê có những sự

tương đồng và những khía canh khác biệt trong cách giải ngiĩa từ "hộ tich”.Dưới dây 1a một số cách giải nghĩa:

“Hộ tịch: Quyễn số cũa Chính phũ biên chép số người, chức nghiệp và

Tịch quản của từng người "”

“Hộ tịch: Sỗ biên dân số có ghi rõ tên ho, quê quán và chức nghiệp của Từng người”

“Hộ tịch: Số biên nhận số một địa phương hoặc cả tồn quốc, trong có. hủ rỡ tên họ, quê quán và chức nghiép của từng người"

“Hộ tịch: SỐ sách ghi chép tên, ho, nghề nghiệp dân cư ngụ trong xã

“Hộ tịch: Quyén sé ght chép tên tuỗi, qué quán, nghề nghiệp của mọi người trong một dia phương”

Bên cạnh những cách giải nghĩa của các từ điển Hán ~ Việt nói trên, một số từ điển lại giải nghĩa từ "hộ tịch” ð những khía cạnh khác hỗn. Dưới day là

một số ví du:

“Hộ tịch: số cũa cơ quan dân chính đăng i} cư dân trong địa phương

‘minh theo từng hột"

ÌĐìo Duy An: Gain yêu Hin — Việt từ đẫn quyin thượng, Noo, Hoot hoc 3ã hội 1993, 3044 Niguvin Vin Tên: Han _ Vit từ đến, Nh ch Khai BH, Si Gan, 1960, 404,

2 Hoang Tước Trâm) Hin — Vệttn từ đến, TanSen qua, St Gon, 74 296

4 Bên Bí. Te dn Hin Vêttỳ nguyện, No, Thun Hoe. Tha phd Hồ Chi Minh, 1999, 514Nga Lin (hủ biển) Tê độn R vi ngữ Hin Vat Nb. Thanh ps H Chỉ Mai 1988, 331

“Viện ngơn ng học (Hồng Phê chủ bn): Từ đến ting Vit, lin 0 năm, Nob. Đà Nẵng, 1999, 442

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

“Hộ tịch: Các sự kiện trong đời sống của một người thuộc sự quản Ip

của pháp lu

“Hộ tịch: qun cư trú, được chính quy cơng nhận của một người tatơi mình ở thường xuyên, của những người thường trù thuộc củng một hơ, do

chính qun cấp cho từng hộ để xuất trình kit cằn”

Nhìn một cách tổng quát, có thé thay các tác giã tuy đưa ra những cách. định nghĩa khác nhau vẻ khát niệm hộ tịch nhưng trong những cách định

nghĩa này chỉ ra những dâu hiệu đặc trừng của hộ tịch:

"Thứ nhất, hộ tịch là việc ghỉ chép các quan hệ gia đính cia một người,"Thứ hai, các quan hệ gia đỉnh thuộc pham vi quan tâm của hộ tịch phải lanhững quan hệ phát sinh trên cơ sở ba sự kiện quan trọng trong cuộc đời của

mỗi con người, đó là sinh, tử, kết hôn,

Thứ ba, chứng thư hô tịch là loại giấy tờ pháp lý có gia trị chứng mình.

chính ic các đặc điểm nhân thân cơ bản của một cá nhân,

1112. Về khía canh pháp Ip

~ VỀ quan niệm của khoa học pháp i nước ngoài xem xét từ khia cạnh.

pháp lý, theo các tải liêu được Liên hiệp quốc công nhên và chính thức sửdụng thường xuyên thi khái niệm “Civil registration” có ngiấa lả "Đăng ký

hộ tịch là việc ghí nhớ liên tục đặc điểm vẻ sự tôn tai va tinh trang dan sự của mỗi cá nhân liên quan đến dan số được quy định bởi sắc lệnh, luật hoặc điều

18 phù hop với yêu cầu của pháp luật mỗi quốc gia.

Pháp luật Cơng hịa Pháp lại quy định về hộ tích tương đối rơng và cụ.

thể, thể hiện được các sự kiện cơ ban trong cuộc đời mỗi con người đồng thời

{Neuf Nhu Ý (Qbản) Đại đến Tổng Vit Nob Vấn bôi — Thing th, 1998, 935

°NggỄn Vin Dam Từ đến trừng giv bên trồng ang Việt, ph, Vận ớt Trảng vn, Hi Nội 1999,

Bộ trpháp, Bio cio tng tổng hợp io st Wah ngưện ca mốt số nước về cng te đíng ký bồ teh 2

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

qua đó thay rõ được quá trinh đăng ký hộ tịch tai cơ quan co thấm quyển của. Pháp. Hộ tịch được thể hiện trong số thuyền bộ bao gồm các chứng thư hộ

tịch. Các chứng thư hộ tich phải ghi rõ năm, tháng, ngày, giờ lép chứng thư,tên, ho của viên chức hộ tích, tên, ho, nghề nghiệp và nơi cư trú của tất cả

những người có tên ghi trong chứng thư. Cu thể như ngày sinh và nơi sinh của

cha vả me trong Chứng thư khai sinh vả Chứng thư công nhận con, của đứatrẻ trong Chứng thư công nhân con; cia vợ hoặc chồng trong Chứng thư kết

hôn, của người chết trong các giấy khai tử (Điều 34 vả Điều 59 Bộ Luật dân.

sự của Cơng hịa Pháp)

"Pháp luật Cơng hịa Liên bang Đức quy định về vẫn để hộ tịch tương đổi toán diện va khoa học, hô tịch là tổng thé các quan hệ vé nhân thân của một

cá nhân ma sự bão đảm những quan hệ đó có ý nghĩa quan trong đối với từng

cá nhân với toàn thé nhân dân, đặc biết lé những sự kiện sinh, tử, kết hôn Do vậy việc đăng ký hộ tịch thể hiện tính chat chế, là van để pháp ly không thé thiếu trong đời sống cơn người nói riêng cũng như sự tổn tai, phát triển của xã

hội nói chung,

Ở Ao, các việc về hộ tịch được ghi vao số và có ngân hang dữ liệu là cơ sở để thực hiện các việc hơ tịch cũng như các thủ tục hành chính khác có liên

quan đến con người. Hộ tịch bao gồm các việc: đăng ký khai sinh, đăng ky

kết hôn, ly hôn, đăng ky thay đổi hộ tịch, đăng ký thay đổi giới tinh, đăng ký.

khai tit, đăng ký nhân con

"Nếu như ở Pháp, hộ tịch 1a các chứng thư hộ tịch thì ở Nhất Bản, Hộ tích.

1ä số nỗi hộ tịch (Điều 7 Luật Hồ tịch Nhật Ban). Luật Hộ tịch Nhật Bản điều

chỉnh các lĩnh vực như đăng ký khai sinh, khai tit, kết hôn, ly hôn, đăng kýthửa nhận con thông qua việc tuyên bô ý chi, nhận ni con ni, thơng báo

tun bé mắt tích, chấm dứt viếc nuôi con nuôi, thông bảo tỉnh trang hôn. nhân, thay đổi hộ tịch.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Đồi với pháp luật Việt Nam thi "hộ tịch” được quy định là những sự kiện.như đăng ky khai sinh, kết hôn; khai tử, giám hộ, nhân cha, me, con; thay đổi,

cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, bổ sung thông tin hộ tịch, ghi vào số hô. tịch việc thay đổi hộ tích của cá nhân theo bản án, quyết định của cơ quan nhả nước có thẩm quyên, Ghi vào Số hộ tịch sự kiện khai sinh, kết hôn; ly hôn,

ủy việc kết hôn, giảm hô, nhân cha, me, con; xác định cha, me, cơn; nuôicon nuôi, thay đổi hộ tịch, khai từ của công dân Việt Nam đã được giãi quyếttại cơ quan có thẩm quyên của nước ngoải, Xác nhên hoặc ghi vào Số hộ íchcác việc hô tịch khác theo quy định của pháp luật và sắc định tỉnh trang nhân

thân của cá nhân tử khi sinh ra đến khi chết”

‘Theo quan điểm của tác giả có thể hiểu khái niệm “hộ tịch” là căn cứ

pháp lý sắc đính tinh trạng nhân thân, quyền, nghĩa vụ của cá nhân từ khi sinh.ra dén khi chết bao gồm: khai sinh, kết hôn, giám hộ, nhân cha, me, con; thay

đổi, cãi chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, bỗ sung thông tin hộ tịch, khai tir, thay đổi quốc tịch, xác định cha, me, con, xác định lại giới tính, ni con

ni, chấm dit việc ni con nuôi, ly hôn, hủy viée kết hôn trái pháp luật,

công nhân việc kết hôn, công nhận giám hộ, tuyên bé hoặc hủy tuyên bồ mốt người mat tích, đã chét, bi mat hoặc hạn chế năng lực hảnh vi dan sự.

“Xết tie khía canh là một khát niệm pháp If, "hô tịch" cũng là một thuậtngữ đặc biệt trong hệ thống khái niệm pháp lý tiéng Việt, Ban thân khái niêm.

nay hồn toan khơng dễ định nghĩa, tức là việc sử dụng nó khơng thuận tiện theo ngun ta sử dụng ngôn ngữ khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Tuy nhiên có thể thấy khái niệm hộ tịch chứa dung trong nó yếu tổ truyền thống, lich sử va đã là một khái miệm có tính chất pho thông, ăn sâu trong.

nhận thức nhân dân nên các nhà lập pháp đã sử dụng nó với tư cảch là mộtthuật ngữ chun mơn va định nghĩa nó trong văn ban

* khoăn 1, Điễu 2, Luật hộ deh nấm 2014.

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

tịch" cũng mang những đặc điểm riêng biệt sau:

"Thứ nhất, hộ tịch là quyền nhân thân, gắn chit với cá nhân con người.Điều 25 Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định: “Quyên nhân thân được quy

định trong Bộ luật nay là quyền dan sự gắn lién với mỗi cá nhân, không thé chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp pháp luật cỏ quy định khác” Nour vay, quyển nhân thân ở đây là những gia trị gin liên với mỗi

giúp phân biết cá nhân này với cá nhãn khác, khơng thé có điểm chung về

nhân thân của người nay với người khác Mỗi người chỉ có một thời điểm. sinh, một thời điểm chết, các dâu hiệu về cha dé, mẹ đẻ, dân tộc, giới tính va

1a các gia trị nhân thân quan trong phát sinh gắn chặt với một con người từ

"hi sinh ra đến khi chết

Thứ hai, hô tịch là những gia trị vé nguyên tắc không chuyển đổi cho

người khác. Đặc điểm nay 1a hệ quả của đặc điểm thứ nhất. Theo đó có thé

thấy hộ tịch La một giá trị nhân thân khơng gắn với tài sẵn, vậy nên nó khơng

thể bị chuyển dich cho người khác. Điểu nay dẫn đến việc thực hiện các sự kiện hộ tịch phải do trực tiếp cá nhân người đó thực hiện, tử trường hợp pháp

luật có quy đính khác (như: khai sinh có thể do bô, me đi đăng ký khai sinh,khai tử do người thân của người chết đi đăng ký khai tờ)

"Thứ ba, hộ tịch là những sự kiện nhân thân khơng lượng hóa được thànhtiển. Với ban chất của hộ tịch là việc ghi lại những sự kiến gin với nhân thân.của cơn người như sự kiện sinh, tử, kết hơn, .. đo vay nó có tính chất phi vết

chất, không thé cân do dong đêm được va cũng không phải là một loại bảng ‘hoa có thể trao đổi trên thị trường,

1.13. Khái niệm đăng kj lộ tich

Ở nước ta đã có rất nhiều văn bản khác nhau quy định vẻ cơng tác hơ tịch, đăng ký hơ tích nhưng đến tên Nghỉ định số 158/2005/NĐ-CP nêu khái

niêm "đăng ký hộ tích” bằng phương pháp mé tả như sau

i cả nhân,

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Đăng ký hộ tịch theo quy đính của Nghị định nay là việc cơ quan nhả

nước có thẩm quyền gém: Xác nhận các sự kiện: sinh, kết hơn, tử, ni con. Gi, cải chính, bổ sung, điều chỉnh hộ

tịch, xác định lại dan tộc, xác định lại giới tinh; Căn cứ vào Quyết định của cơ

quan nhà nước có thẩm quyền, ghi vào số hộ tịch các việc: xác định cha, me

nuôi, giám hô, nhận cha, me con; thay

con, thay đổi quốc tích; ly hơn, hủy việc kết hôn trái pháp luật, chém đứt muối

con nuối.

Hiện nay, tai Điều 2 Luật Hộ tích năm 2014 có quy định rõ: “Đăng lý

tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyễn xác nhận hoặc ghi vào Số hộ tịch các sw kiện hộ tịch cũa cả nhân, tao cơ sở pháp I để Nhà nước bão hô

qnyén lợi ich hợp pháp của cả nhân, thực hiện quân if v8 dân cw”

Nhu vậy Một công dân khi sinh ra, để đươc hưởng các quyền và nghĩavụ cơ bản của công dân được quy định tai chương 2, Hiển pháp năm 2013 thiviệc đăng ký khai sinh cỏ ý nghĩa vô củng quan trong. Giấy khai sinh lá giây

tờ có giá trị pháp lý về nhân thân một con người và là tién dé để thực hiện các quyển công dân như quyển học tập, quyển bầu cử, quyển Khám chữa bệnh... Đối với việc đăng ky kết hơn được quy định trong Luật hồ tích, đây cũng là một quyển của cơng dan được cu thể hóa từ Điều 36 Hiếp pháp năm

2013, khi công dân đăng ký kết hôn sẽ được cấp Giây chứng nhân kết hơn day

Ja văn bản do cơ quan nha nước có thẩm quyền cấp cho hai bên nam, nữ khi đăng ký. Khi cơng dân có sự thay đổi thơng tin vé nhân thân như đã nêu ở trên thì khí di đăng ký được cơ quan nhà nước có thẩm quyển xác nhân hoặc ghi vào Số hộ tịch các sự kiên hộ tịch của cá nhân, tạo cơ sử pháp lý dé Nha nước bảo hộ.

quyển, lợi ích hợp pháp của cả nhân, thực hiện quản lý vẻ dan cư.

1.2. Nội dung pháp luật điều chỉnh về

12.1. Nội dung pháp luật điều chink về lộ te

"Tôn trong và bảo đảm quyển nhân thân của cả nhân, điển nay đầm bãothực hiện quy định cia Hiển pháp năm 2013 vẻ vấn dé bao vệ nhân quyền

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

trong đó có quyển nhân thân. Hộ tịch lá những gia trị nhân thân gắn với mỗi cá nhân con người, do vậy nó phải được pháp luật tơn trọng va bao vệ. Mỗi

cá nhân chỉ có một sự kiên hộ tịch quan trong trong đời, việc nắm bat và ghỉnhận kip thời, chính sác các sự kiện hộ tịch chính la nhằm giúp người dân.bão về được quyển nhân thân của mình một cách chỉnh xác nhất. Ngo Hiểnpháp cịn một số văn bản cũng điều chỉnh trực tiếp vẻ van dé hô tịch như BO

luật Dân sư năm 2005 (quy định về quyển nhân thân), Luật Bao vệ Chăm sóc và Giáo dục tré em năm 2004 (quy định về quyển được đăng ký khai sinh va có quốc tịch) nay là Luật tré em, Luật Hôn nhân va gia đình năm 2000 (quy'

định vẻ kết hơn, nhận cha, me, con), Ludt Ni con ni năm 2010... ngồiza cịn có tới 06 Nghị định, 01 Thơng tw lên tịch và 05 Thông tư cũng điềuchỉnh trực tiếp trong lĩnh vực hộ tịch. Hình thức pháp luật diéu chỉnh về hộ

tích là cách thức thể hiện nội dung của cơ quan quan lý nhà nước đổi với việc hộ tịch, là hoạt động biểu hiện ra bên ngoài của chủ thể quan ly nha nước về hô tịch nhằm thực hiện tác động quản lý va hoãn thành những nhiệm vụ đất ra trước đó, Có thể kế đến một số hình thức qn lý nhà nước vé hơ tịch như sau:

Thứ nhất, Ban hành các văn bản quy pham pháp luật về hô tịch. Đây lả

‘hinh thức quan trọng nhất trong hoạt động của các chủ thể quản lý nhà nước.

vẻ hô tịch nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Trong các van bản.quy phạm pháp luật đó sẽ quy định những quy tắc chung trong lĩnh vực hô

tịch, những nhiệm vụ, quyên hạn, nghĩa vu cu thé của các bên tham gia quan hệ quân lý nhà nước vé hộ tích cũng như xác định rõ thẩm quyển va thủ tục

tiến hành các hoạt động của các chủ thé quản ly. Hiện nay, Luật hộ tịch năm.

2014 là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất trong đó có các quy định về hộ tich

và quan lý hộ tich. Bên cạnh dé cịn có các văn ban do Chính phủ ban hành.

nhằm quy định chỉ tiết và hướng dẫn thí hành Luật hộ tịch năm 2014

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Thứ hai, Ban hảnh các văn bản áp dụng quy phạm pháp luật vẻ hộ tịchĐây là hoạt động chủ yéu của các cơ quan hành chính nhả nước có chức năng

quản lý hơ tịch Đối với những việc liên quan đến van để đăng ký hộ tích hoặc

quản lý hộ tịch mà văn bản quy pham pháp luật chưa quy định hoặc quy định

chưa cụ thé thi việc ban hanh các văn bản áp dung pháp luật la một hình thức giải quyết. Hình thức cia các văn bản này có thé là các văn bản trả lời hoặc công văn hướng dẫn nghiệp vu... Thông qua việc ban hanh các văn ban nay, các chủ thé quản lý hảnh chính nha nước vé hộ tích sẽ tác động trực tiếp và giải quyết ip thời các van để của cơ quan cấp dưới, cá nhân, tổ chức tham gia

vào quan hệ quản lý nhà nước về hô tịch

"Thứ ba, Tổ chức thực hiện đăng ký các sự kiện hộ tịch như đăng ký khai sinh, khai tt, kết hôn... đây là hoạt động diễn ra thường xuyên va chủ yéu do

cán bộ Tưpháp Hộ tich thực hiện

"Thứ từ, Áp dụng các biên pháp t chức thực hiện trực tiếp. Đây là hoạt đông không thể thiểu của quản lý hành chính nha nước nói chung và quản lý noha nước về hộ tịch nỏi riêng. Hoạt đông tổ chức do các chủ thé quan lý hảnh. chỉnh nhà nước vẻ hộ tịch tién hành nhằm đảm bảo điều kiên cơ sé vat chất,

bộ máy và con người tiên hành hoạt động quản lý hộ tích một cách có hiệuquả nhất

Thứ năm, Ứng dụng kỹ thuật nghiệp vụ vào đăng ký, quản lý hộ tich

Trong thời kỳ cách mang 4.0 với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, các loại

hình dich vụ cơng trực tuyển được tăng cường thi việc quản lý hộ tích, đặcbiết là đăng ký hộ tịch đòi hỏi ứng dung cơng nghệ thơng tin; đơn giãn hóa

giây từ như bỏ số hộ khẩu, đăng ký hộ tịch trực tuyến, liên thông đăng ky

khai sinh với cắp mã số định danh công dân.

Hiện nay, Luật hộ tịch năm 2014 ra đời chính là sư thể hiên rổ rang nhất

sur quan tâm ngày càng sâu sắc của nha nước tới công tác hô tịch, tai khoản 1,

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Điều 1 Luật hộ tịch năm 2014 quy định. "Tuất máy guy đinh về hộ tịch

quyén, nghia vụ, nguyên tắc, thẩm quyên, tìm tục đăng lý hộ tịch: Cơ sở die liện hộ tịch và quân lÿ nhà nước về lộ tích ". Đây là văn ban pháp lý quy định vé van để hộ tịch có tinh pháp lý cao nhất, điều chỉnh những sự kiện như: đăng ký khai sinh; kết hôn, khai tử, giảm hồ, nhân cha, me, con; thay đổi, cải chính hộ tịch, sác đính lại dân tộc, bỗ sung thơng tin hộ tích; ghi vào số hộ tịch việc thay déi hé tịch của cá nhân theo bản an, quyết đính của cơ quan nha nước có thẩm quyển, Ghi vào Số hộ tịch sự kiện khai sinh; kết hôn, ly

hôn, hủy việc kết hồn, giám hô, nhân cha, me, con, sắc định cha, me, con,

nuôi con nuôi, thay đổi hộ tịch; khai tử của công dân Việt Nam đã được giải quyết tai cơ quan có thẩm quyền của nước ngồi, Xác nhận hoặc ghi vào Số

hộ tịch các việc hộ tích khác theo quy định của pháp luật và sác định tìnhtrang nhân thân của cá nhân từ khi sinh ra đến khi chết. Các sự kiện nảy đượcnhà nước ghi nhân, quản lý thông qua hoạt động đăng ký hộ tịch của công

dân với cơ quan nha nước có thẩm quyền.

1.2.2. Nội dungpháp luật điêu chính về đăng lý hộ tich

Hoạt đơng đăng ký hơ tịch có vai trị quan trọng trong cơng tác quan lý,thống kê dân số và quản lý xã hội của chính quyển địa phương Thơng quaviệc đăng ký hơ tích, cơ quan quản lý có thể theo dối được thực trạng biểnđông vé hộ tịch nhằm kip thời bao đảm các quyển va lợi ich hợp pháp củacông dân, làm cơ si cho việc hoạch định và xây dựng các chính sách phát

triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phịng, chính sách dân số và kế hoạch hóa

gia dinh, Việc thực hiện đăng ký hộ tích phải được thực hiến nhanh chóng,

kíp thời, đúng thẩm quyển. Pháp luật quy định vẻ việc đăng ký hộ tích được thể chế hố tại Luật hơ tịch ngày 20/11/2014, tại khoản 2, Điều 2 của Luật

quy định: “Đăng lý hộ tích là việc co quan nhà nước có thẩm qun xác nhận

Toặc ght vào SỐ hộ tịch các sự hiện hộ tịch của cá nhân, tao cơ sỡ pháp If đỗ

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

“Nà nước bảo lộ guylợi ích hop pháp của cá nhân, thực hiện quản if vềdân cue”

Lut cũng quy định các nguyên tắc khi đăng ký hộ tịch như. Mỗi sự kiện. hộ tịch chỉ được đăng ky tại một cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyển theo quy định. Cá nhân có thể được đăng ký hộ tịch tai cơ quan đăng ky hộ tích noi

thường trú, tam trú hoặc nơi đang sinh sống, Trường hợp cá nhân không đăng

icy tai nơi thường trú thì Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã,

Cơ quan đại điện nơi đã đăng ký hộ tích cho cá nhân có trách nhiệm thơng

báo việc đăng ký hộ tich đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cá nhân đó thường

trủ. Việc đăng ký hộ tịch phải được thực hiện nhanh chóng, kip thời, đẩy đủ

và trung thực. Moi sự kiện hộ tịch sau khi đăng ký vào Số hơ tích phải được

cấp nhật kip thời, đây đủ vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tir Nha nước đanghướng tới xây dưng hệ thông cơ sé dữ liệu hộ tịch quốc gia, do vậy khi thựchiện thủ tục hành chỉnh thì cơng chức Tư pháp Hộ tịch phải thực hiện cậpnhật ngay, Khi đã có cơ sở dữ liệu quốc gia về hộ tịch, việc quan lý của nhat dé dang va nhanh chóng, tiết kiêm, cơng dân di lại hay làm việccũng thuận lợi hơn bởi không cân phải mang theo nhiễu giấy tờ cá nhân. Nội

dung khai sinh, kết hôn, ly hơn, khai tử, thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch,

"ác định lại dân tộc là thông tin đâu vào của cơ sở đữ liêu quốc gia về dân cư.Việc ứng dung công nghệ thông tin, sử dung phẩn mém đăng ký hộ tích labiên pháp số hóa thơng tin hộ tịch cả nhân, trong đó thơng tin khai sinh làthông tin hô tịch gắc. Từ thông tin hô tịch gốc, các thông tin khác sẽ được câpnhật theo biển đông hộ tịch của từng cá nhân. Các thủ tục đăng ký hô tịchphải dim bao công khai, minh bach đáp ứng yêu cầu trong cải cách hảnh.chính ở nước ta Hộ tích la những sự kiên cơ bản xác đính tinh trang nhân

thân cia một người từ khi sinh ra đến khi chết di. Chính vi vay hoạt đơng,

đăng ký hô tịch là một hoạt động quan trong va hau như ai cũng phải thực

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

hiên. Chính vi vậy việc dim bảo tính cơng khai, minh bach cia các thủ tục

đăng ký hộ tịch sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi muốn đi đăng ky

hộ tịch vả giúp cho quản ly nha nước vé hộ tích đạt hiệu qua.

Cac quy định về đăng ký hộ tịch được quy định cu thể tai chương II ding ký hô tịch hộ tịch tai Ủy ban nhân dân cap zã gồm 7 mục, 22 điều, từ Điều 13

đến Điều 34. Đây là một trong những chương quan trong quy định cơ bản về

thẩm quyên, trình tự và thủ tục đăng ký các loại việc hộ tịch trong nước thuộc. thấm quyển của Uy ban nhân dân cấp x4, bao gém: Dang ký khai sinh; Dang ký kết hôn, Đăng ký giám hô, Đăng ký nhận cha, mẹ, con, Đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch, bd sung thông tin hộ tịch; Ghi vào Sỏ hộ tịch việc thay đổi hộ tịch theo quyết đính của cơ quan nhà nước có thẩm quyển, Đăng ký khai tử. Chương IT quy đính việc Đăng ký hộ tịch tại Ủy ban nhân dân cấp huyện. gồm 7 Mục, 18 điều, từ Điều 35 đến Điều 52 Quy định cụ thé vẻ thẩm quyền,

trình tự, thi tục đăng ky các loại việc hồ tích có u tổ nước ngồi, bao gồm:Đăng ký khai sinh; Đăng ky kết hôn, Đăng ký giám hô, Đăng ký nhân cha,

me, con; Đăng ky thay đỗi, cải chính hộ tịch, ac định lai dan tộc, bổ sung

thông tin hộ tịch, Ghi vao Số hô tịch việc hộ tịch của công dân Việt Nam đã

được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyên của nước ngoài, Dang ký khai tử.

Chương IV của Luat Đăng ký hộ tịch tại cơ quan đại diện gồm 4 điều, từ Điền53 dén Điều 56 quy định Cơ quan đại điện là một trong 3 hệ théng cơ quan có

thấm quyền đăng ký hộ tịch theo dự thao Luật, viếc đăng ký hộ tịch tại Cơ

quan đại diện góp phan bão đảm qun và lợi ích hợp pháp của cơng dân ViệtNam ex tr tại nước ngoài. Chương nay quy định một số vẫn đẻ chung mangtính nguyên tắc đối với việc đăng ký hô tịch tai Cơ quan đại điên như: nguyên.

tắc bão đảm phù hợp pháp luật của nước tiếp nhận (Điểu 53), cán bộ thực hiện việc đăng ký hô tịch (Điền 54), viée lập Số hộ tích tai Bơ Ngoại giao

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

(Điều 55) và trách nhiệm báo cáo của Cơ quan đại diện sau khi thực hiện

đăng ký hơ tịch (Điều 5)

'Về trình tự, thủ tục việc đăng ký các su kiện hộ tịch được quy đính rõtrong Luật vẻ thành phan hỗ sơ, thời gian giải quyết, trình tự thực hiện, taođiều kiện thuân lợi cho công dân khi thực hiện việc đăng ký các sự kiên hơtích

13. Cac yếu tố anh hưởng đến hoạt động đăng ký hộ tịch

Thực tiễn quan lý nhà nước vẻ hộ tich cũng như đăng ký hộ tịch cho

thấy, mắc dù pháp luật đã quy định trách nhiém của các cơ quan nha nước vacông dân trong việc đăng ký va quản lý hộ tịch và có khơng ít các biện phápnhằm tăng cường hiệu quả hoạt động đăng ký hô tịch nhưng trên thực tế hoạt

đơng nảy vẫn cịn gấp khó khăn, vướng mắc. Chính vì vay cẩn xác định những yếu tổ anh hưởng đến việc đăng ký hộ tịch dé sây dựng được những giải pháp hiệu quả cho hoạt động này. Có thể ké đến các yêu tổ sau:

"Thứ nhất, yếu tô kinh tế sã hội. Sự phát triển của kinh tế - zã hội là một

yên tổ có tác động rất lớn đến việc thực hiện pháp luật nói chung và thực hiện.

pháp luật về hơ tịch nói riêng, Đời sống kinh tế phát triển dẫn đến trình độ nhận thức của người đân được nâng cao, điều kiện tiếp xúc với các quy định.

của pháp luật cũng thuận lợi hơn Tử đó ý thức thực hiện trách nhiệm vanghĩa vụ của người dân trong việc đăng ký hộ tịch được cải thiện Bến cạnh.

đó khi nên kinh tế phat triển, chúng ta có điêu kiên dé nâng cao cơ sỡ vật chat,

tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ cũng như kinh nghiệm của các

nước trên thé giới vào quan lý nha nước về hộ tịch tại Việt Nam.

‘Tuy nhiên khi kinh tế phát triển dẫn đến đời sông con người được nang cao, từ đó phát sinh nhiều mối quan hệ pháp luật phức tap. Các quan hệ pháp. luật về hơ tịch cũng khơng cịn đơn giản chỉ là đăng ký khai sinh, khai tử

thông thường nữa ma các thủ tục sẽ phức tạp hơn về con người, sự việc, cách.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

hộ tịch như một trường hợp đăng key nhiễu lẫn, nhiễu nơi, các sự kiện hộ tichphát sinh nhưng không được đăng ký hoặc đăng ký không kip thời

"Thứ hai, yêu tổ pháp lý. Chất lương của văn bản quy phạm pháp luật la

điểu kiện cần thiết để đâm bảo cho pháp luật được triển khai có hiệu quả va cơng tác đăng ký diễn ra thuân lợi. Theo đỏ các văn bản quy phạm pháp luật

của nha nước về hồ tịch sé tạo thành hành lang pháp lý cho công tác đăng ky

hộ tịch; bảo đâm sự thống nhất trong toàn quốc và các cơ quan đại diện trong.

việc thực hiện các văn bản pháp luật về hộ tịch, bao dm tính cơng khai, minh

bạch vé thẩm quyển, trình tự, thủ tục, thời gian giải quyết các yêu câu đăng ky

hộ tịch Từ đó tạo điều kiện thuân lợi cho người dên khi có yêu câu đăng kyhộ tich. Việc xây dựng hệ thống các văn ban pháp luật về hộ tịch phải đáp

ứng được yêu cau quan ly nha nước vả phù hợp với đặc điểm vùng miễn,

phong tục, tập quan của người dân

"Thứ ba, u tổ trình độ dân trí. Đây là yếu tô quan trong ảnh hưởng sâu

sắc tới việc thực hiện pháp luật vé hộ tịch. Yêu tố này được nhìn nhân tir phía các chủ thể có thẩm quyển quản ly nha nước vẻ hộ tịch cũng như ý thức tự

giác, chủ động đăng ký hộ tịch của người dân.

Cùng với xu thể tồn câu hóa va sự phát triển của nên kinh tế tri thức, người dân và các cơ quan, tổ chức ngày cảng coi trọng hơn giá trị của các

giây từ hồ tích. Ý thức thực hiện trách nhiệm đăng ký hô tịch vả giữ gìn các

giây tờ hộ tịch được nâng lên rat nhiêu. Mỗi người dân đã hiểu rổ sự can thiết của việc đăng ký các sự kiện hô tịch để được nha nước bao hộ các quyển cơ ‘ban. Bên cạnh đó các cơ quan nha nước được giao thẩm quyền cũng xac định.

16 chức trảch nhiệm vụ của mình trong công tác hộ tịch, coi dé là cơ sỡ cần.

thiết để thực hiện quan lý dân cư vả xây dựng các chính sách x hội phủ hợp.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Tuy nhiên, do điều kiện phát triển kinh tế zã hội và đặc điểm dân cư ở mỗi địa phương là khác nhau nên trình đơ dân trí cũng khác nhau. Tại một số địa phương, do hạn chế về hiểu biết pháp luật nên van để về hộ tịch chưa. được coi trọng, Tình trang này diễn ra chủ yêu 6 vùng nông thôn, miễn núi nơi người dân vẫn chưa có sự hiểu biết vẻ pháp luật nhiều và công tác tuyên truyền, phổ biển pháp luật ở những địa phương nay cịn yếu kém. Chính vi

vây việc đăng ký hô tịch ở những địa phương này sẽ gặp khó khăn.

Bên cạnh đó một bộ phân người dân tuy ý thức được ỡ mức độ nhất định.sự cẩn thiết của việc đăng ký hộ tịch nhưng lại có hồn cảnh đặc biệt như có

con người giá thú, sinh con thứ ba, con ôm yếu, bệnh tật... nên dẫn đến tâm ly

ngại đăng ký hộ tịch Đường xá di lại khó khăn, thu nhập thập, tinh trang thấthọc cũng là những yêu tổ gay trở ngại cho người dân trong việc đăng ký hộtịch

Ngoài ra ý thức thực hiện pháp luật của người dân còn bi chỉ phối bởi

yên tô phong tục, tép quán va truyền thông dao đức ở mỗi địa phương, vùng

miễn khác nhau. Hộ tích ln gắn với con người, mỗi người lại có một nguồn.côi, một dong máu, một dân tộc và kèm theo đó 1a những phong tục, tập quán,truyền thống ving miễn Vì lẽ đó, việc thực hiện pháp luật về hồ tich luôn bị

ảnh hưởng bởi những yếu tổ kể trên. Tại một số địa phương van còn tổn tại những phong tục lạc hậu như lam các lễ cúng khi có việc sinh, việc tử, tảo hơn... sẽ dẫn đến việc thực hiện các quy định về hộ tịch của người dân khơng

được dim bão về thời gian quy đính, cách thức thực hiện

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

con người, la những gia trị về nguyên tắc không chuyển đổi cho người khác,

là những sự kiện nhân thân khơng lương hóa được thành tin. Do vậy, đăng

ký vả quản lý hô tịch là nhiệm vụ quan trọng luôn được các quốc gia quan. tam thực hiện vả cin xem xét đến việc ding ký hơ tịch của các cấp chính quyển Đăng ký hộ tịch ở nước ta là việc cơ quan nha nước có thẩm quyển. xác nhận hoặc ghi vao Số hộ tịch các sự kiện hộ tịch của cá nhân, tạo cơ sở pháp lý để Nha nước bao hộ quyên, lợi ích hop pháp của cá nhân, thực hiện. quan lý về dân cư. Thực tiễn cho thay, khi kinh tế phát triển dẫn đến đời song

con người được nâng cao, từ đó phát sinh nhiêu mồi quan hệ pháp luật phức

tạp, bên cạnh đó do điều kiện kinh tế xã hội, đặc điểm dân cư ở mỗi địa phương là khác nhau dẫn đến trình độ dân trí, sự hiểu biết pháp luật cũng.

khác nhau nên cũng có những tác động khơng nhỏ đến hoạt động đăng ký hộ

tịch Do vậy đăng ký hộ tịch đã góp phân tạo cơ sở để nhả nước quản lý, hoạch định các chính sich phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc

phịng đăm bao an sinh sã hội, quản lý dân cư va thực hiện một số quyền.nhân thân cơ bản của công dân đã được ghi nhân trong Hiển pháp nước cơnghố xế hội chủ nghĩa Việt Nam.

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

CHƯƠNG 2:

THUC TRẠNG PHAP LUẬT VÀ THỰC TIEN ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TREN DIA BAN HUYỆN BAO THẮNG, TINH LAO CAI

2.1. Thực trạng pháp luật về đăng ký hộ tịch.

Trong chương 1, Luận văn đã phân tích, đăng ký hộ tích là nhiệm vụquan trọng hàng đâu vả luôn được các nước trên thé giới quan tâm thực hiện

Đối với nước ta, vẫn để về đăng ký, quên ly hộ tịch được thực hiện từ khá sớm. Cùng với các thời kỳ hình thành, giữ nước và phát triển của đất nước, đăng ký va quản lý hơ tích đã có những bước phát triển nhất định, đi vào chiéu sâu và ngày cảng khẳng định được vai trò cũng như tam quan trọng đối

với nhà nước trong quản lý xã hội, gop phan bảo đảm ngày cảng tốt hon

quyền va lợi ích hợp pháp của công dân. Trong bồi cảnh đất nước bước sang giai đoạn phát triển mới, công cuộc hội nhập quốc tế diễn ra ngày cảng sâu.

xông, cùng với sự nghiệp công nghiệp héa, hiện đại hda của đất nước gắn với

việc địch chuyển dan cư trong nước va ngoài nước ngày cảng gia tăng thi vẫn.

để quan lý, đăng ký hộ tịch đã bộc 16 nhiêu tôn tại, yêu kém Những tổn tại,hạn chế đó đã anh hưởng đến việc thực hiến quyển, lợi ich hop pháp của côngdân, gây khó khăn, phiên hà cho cơng dân, đẳng thời cũng ảnh hưởng đếnchất lượng đăng ky của các cấp chính quyền. Ngồi ra, trên phương dién quốc

tế, những tơn tại đó đã tạo ra sự thiều tin cậy của cơ quan có thẩm quyền nước. ngồi đối với các giấy tử hộ tịch của nước ta, một số nước còn chưa tin tưởng. ‘vao giấy từ hộ tịch của nước ta. Điều đó ảnh hưởng đền uy tín, vị thé của Việt ‘Nam trên trường quốc tế.

Dé có cơ sở pháp lý dn định, lâu dai vả thông nhất cho hoạt động đăng.

ký hộ tịch, tim ra những nguyên nhân đồng thời khắc phục những tén tại, hạn.chế như đã nêu ở trên Đặc biệt là trong béi cén thi hành Hiển pháp năm2013 với nhiều quy định mới để cao quyền con người, quyển, nghĩa vụ cơ ban

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

của công dân, đặc biết la để công tac đăng ky hộ tịch theo hướng chuyên nghiệp, hiểu quả, tin cây vả đồng bồ, hệ thông gop phản thúc dy sự phát tnén của đất nước trong thời ky mới thi việc hoàn thiên hệ thống pháp luật về hô. tịch la hễt sức cần thiết

2.1.1. Các quy định pháp luật của nhà nude về đăng kj lộ tich

2111 Hệ tiig các quy định của Nhà nước vỗ đăng kf hộ tịch trướcâm có Luật Hộ tịch năm 2014

"Trước khi có Luật hộ tịch ra đời thi việc đăng ký va quan lý hộ tích có từ

thời phong kiến nha Trần và các triểu đại phong kiến tiếp theo. Tuy nhiên, sau khi trải qua thời ky Pháp thuộc, tại miễn Nam với Sắc lệnh ngày 03/10/1883 fay tah GE lau sk bã dh cho tgướt Vide Nema Gad ty được ae gội ki lân bởi các Sắc lệnh ngày 10/2/1893 va Sắc lệnh ngay 23/7/1931. Ở miễn Bac

công tác đăng ký hô tịch được thực hiến theo “Bộ dân luật Bắc kỳ” ngày03/2/1931, tai miễn Trung việc quản lý hộ tịch được thực hiện theo quy định

của “Bộ Hoang Việt Trung Hộ Luật” do triéu đính nha Nguyễn ban hanh ngày.

Sau khi cách mạng tháng Tam thành cơng, tại phiến hop ngày04/10/1945, Chính phủ lêm thời của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hịa đã

thơng nhất ban hành sắc lệnh ngảy 10/10/1945 cho phép tạm thời duy trì hiệu. lực các luật lệ của chế độ cũ theo nguyên tắc các luật lệ nay chỉ có giá trị thi hành nêu “khổng trái với nén độc lập của nước Việt Nam và chính thé dân

chủ cơng hịa“ Sau hơn 10 năm duy tri hiệu lực các luật lê của chế độ cũ,ngày 08/5/1956 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Nghị định số

“64/TTg ban Điều lệ đăng ký hô tịch đầu tiên được đảnh dầu sự điều chỉnh

pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch của nước ta. Đến năm 1961 thi bị bai bỗ vàthay thé bằng bản Diéu lệ đăng ky hộ tịch ngày 16/01/1961 ban hành kèm.theo Nghị định số 04/CP của Hội đồng Chính phủ, tuy nhiên, mơ hình quản.

ly, đăng ký hộ tịch vẫn được duy tri, cũng cổ suốt thời gian nay.

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

én ngày 10/10/1908, Chỉnh phi ban hảnh Nghĩ đính số

83/1908/NĐ-CP vé đăng ký hộ tịch thay thé Băn điều lệ năm 1961. Nghị định đã sác địnhđôi ngũ can bô hộ tịch - tư pháp 1a một trong bồn chức danh chuyên môn của

‘Uy ban nhân dân cắp xã dan dan được hình thành, làm nịng cốt giúp Ban Tư.

pháp xã thực hiện nhiêm vu đăng ký va quản lý hộ tịch. Nghĩ định là một dầu.

mốc quan trọng trong sự phát triển của công tác quản lý hộ tịch của nước ta, tạo nên những chuyển biến rõ nét, đưa công tác quản lý nhả nước vẻ hộ tịch. dân dân di vào nên nếp va bước đâu thích ứng với quá trình hội nhập.

Sau hơn 07 năm thực hiện Nghị định số 83/1998/NĐ-CP vẻ đăng ký hôtịch đã zảy ra một số bat cập, tôn tại do vay, ngày 27/12/2005 Chính phũ đãban hành Nghị định số 158/2005/NĐ-CP vẻ đăng ký va quản lý hô tịch thay

thé Nghị định 83/1998/NĐ-CP, đẳng thời Nghỉ định số 68/2002/NĐ-CP cũng được sửa déi, bỗ sung bởi Nghị định số 69/2006/NĐ-CP ngày 21/7/2006. Với. việc ban hảnh 2 văn bản này, việc phân cấp thẩm quyền đăng ký hộ tịch trong hệ thông cơ quan quản lý hộ tịch lại có những thay đổi đáng kể, nhằm giải

phóng vai trị của Uy ban nhân dân cấp tỉnh khỏi khối lượng công việc sự vụ.

không phủ hợp với chức năng của cơ quan quản lý có thẩm quyền chung cao

nhất tại địa phương

Song song với các quy định vẻ đăng ký hộ tịch cơn có các quy định vềxử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp như Nghỉ địnhsố 87/2001/NĐ-CP ngày 21 tháng 11 năm 2001 của Chính phủ về zử phạt vipham hành chính trong lĩnh vực hơn nhân gia đính, Nghỉ định số 76/2006/NĐ-CP ngày 02 tháng 8 năm 2006 quy đính vẻ xử phạt vi pham hành chính trong,Tĩnh vực tư pháp, Nghị định số 60/2009/NĐ-CP ngày 23 tháng 7 năm 2009

của Chỉnh phủ quy đính về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực turpháp và hiện nay là Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013, Nghĩ

định số 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 sữa đổi Nghỉ định số

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong tĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành.

chính tư pháp, hơn nhân vả gia đình, thí hành an dân sự, phá sản doanh.nghiệp, hợp tác x

"Ngồi những quy đính có tính ngun tắc liên quan đến hộ tịch va đăngký hộ tịch tại các văn bản nêu trên thì trước khí cỏ Luật hơ tịch ra đời thì cịn.

một số văn bản cũng điều chỉnh trực tiếp trong lĩnh vực hộ tịch như. Bộ luật Dân sự năm 2005 (quy định vé quyển nhân thân), Luật Bảo vệ Chăm sóc va

Giáo duc tré em năm 2004 (quy định về quyền được đăng ký khai sinh va cóquốc tich), Luat Hôn nhân va gia định năm 2000 (quy định vẻ kết hôn, nhân.cha, me, con), Luật Nuôi con mudi năm 2010, ngồi ra cịn cỏ tới 06 Nghị

định, 01 Thơng tư liên tịch và 05 Thông tư cũng diéu chỉnh trực tiếp trong,

Tĩnh vực hô tịch

Céng tác đăng ký và quản lý hộ tịch 6 nước ta qua các thời kỳ đã đạt

được những kết quả quan trong và đã khẳng định được vai trò và tắm quan trọng đổi với quản ly xã hội, góp phan bao dim ngày cảng tot hơn qun, lợi

ích hợp pháp của cơng dân. Tuy nhiên, trong tiên trình cơng nghiệp hóa, hiện

đại hóa, đất nước hội nhập quốc tế diễn ra ngày cảng sâu rông cùng với việc dich chuyển dân cư trong nước va ngồi nước ngày cảng gia tăng, thì cơng.

tác đăng ký va quản lý hộ tịch còn nhiều han chế, bat cập như sau:

Thuế nhất, Đăng ký hộ tịch là hoạt động cia người dân trong việc thựchiện các quyền va ngiữa vu cơ bản của mình được quy định trong Hiền pháp,BO luật dan su, các dao luật có liên quan, nhưng hoạt động này mới chỉ đượcđiều chỉnh bằng các Nghỉ định, Thông tu, chưa được quy định bằng luật, nên.

tính én định ngắn, hiệu lực thi hành cịn hạn chế.

Thứ hai, theo quy đính thì tình tự, thủ tục đăng ký các việc hộ tichtrước khí có Luật hộ tịch cịn vướng mắc, khó khăn, nhiêu quy định được xây

dựng để thuân lợi cho cơ quan quản lý nha nước hơn là tạo thuận lợi cho

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

người dân. Việc thay đổi mẫu mã các loại số sách, giấy từ về hộ tịch gây ton

kém tién của cũng như khó khăn trong cơng tác lưu giữ, bảo quản, sử dung.Thứ ba Trước khi có Luật hộ tịch ra đời thì việc quên lý, đăng ký hơ

tịch thực hiện ở cả ba cấp chính quyền (tỉnh, huyện, zã) dẫn đến chồng chéo,

không rố rang giữa chức năng quản lý va đăng ký hộ tịch. Nhiễu dia phương,cổng tác quản lý nhà nước chỉ thực hiên nhiém vu đăng ký, ít quan tâm đến.nhiệm vụ thực hiện quan ly nha nước vẻ công tác hô tịch

Thứ te Các Nghĩ định ở thời điểm trước khí có Luật hơ tịch thì chưa

quy định về việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong đăng ký, quản lý hơtích va sây dựng cơ sỡ dữ liêu hộ tịch điện tử nhằm tăng cường kh năng tra

cứu, khai thác dữ liệu hồ tịch phục vụ yêu cầu của người dân va tổ chức. Các

hoạt đông về đăng ký, quan lý hộ tịch đều thực hiện bằng phương phápthi công

Thứ năm, mức phạt tiễn đối với các hành vi vi phạm hảnh chính khiđăng ký khai sinh, khai tử, kết hn... còn thấp, chưa đủ sức rin đe đổi với cácđổi tượng vi pham và các đổi tương có ý định vi phạm.

"Những tổn tai, han chế đó đã ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền, lợi

ích hợp pháp của cơng dân, đồng thời cũng ảnh hưởng đến chất lượng đăngký và quản lý hơ tịch của các cấp chính quyển Ngồi ra, trên phương diện

quốc tế, những ton tai đó đã tạo ra sự thiểu tin cậy của cơ quan có thẩm. qun nước ngồi đổi với các giấy tờ hộ tịch của nước ta, một số nước còn. chưa tin tưởng vao giấy tờ hộ tịch của nước ta. Điểu đó ảnh hưởng đến uy tín, vị thể của Việt Nam trên trường quốc tế. Vì vậy, việc ban hảnh Luật Hộ. tịch la rất cần thiết

21.1.2 Các qny đinh vi đăng ý lộ tch ticki cô Luật Hộ tịch năm 2014 Ngày 20/11/2014 Quốc hội ban hành Luật hộ tịch với mục đích nhằm. thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tao cơ sở pháp ly ổn định lâu.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

dài theo hướng cải cách thũ tục hành chỉnh, minh bạch, chuyên nghỉ

đại, thống nhất cho công tác đăng ký, quản lý hô tịch trên cơ sỡ kế thừa, đồng,thời tham khảo có tinh chon lọc kinh nghiêm của một số nước trên thé giới

, hiện

‘Dam bảo, nâng cao tính chuyên nghiệp của đổi ngũ lam công tác Hộ tịch ở

cap huyện, cap xã tạo sự chuyển biển vẻ chat trong công tác đăng ký vả quan lý hộ tịch bằng việc phân cấp hợp lý thẩm quyển đăng ký hộ tịch cho cấp ‘huyén, cấp xã để thuận lợi cho người dân thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy

đính của Bộ luật Dan su và phù hợp với các luật chuyên ngành khác như.Luật quốc tích, Luật ni con ni, Luật hơn nhân va gia đình, Luật căn cướccơng dân, đồng thời góp phan tăng cường quản lý dân cử trong giai đoạn mới.

Luật Hộ tịch năm 2014 lả van ban có giá trị pháp lý cao nhất. Bên cạnh đồ cịn có các văn bản hướng dẫn khác như Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày.

15/11/2015 quy đính chỉ tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật hồ tịch

và Thông tư 15/2015/TT-BTP ngày 16/11/2015 quy định chỉ tiét thi hảnh

một số điển của Luật hộ tich và Nghỉ định 123/2015/NĐ-CP ngày15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều va biên pháp thi

hành Luật hộ tịch. Có thé thấy những quy định của Luật hộ tịch năm 2014 va các văn bản hướng dẫn về cơ ban đã khắc phục được những hạn chế của hệ

thống các văn bản quy định vẻ đăng ký hộ tịch va quản lý hộ tịch trước đây

vả thể hiện được những mục dich đã dé ra, cụ thé Tint nhất, về thẩm quyén đăng lỹ hộ tịch

Các quy định vé phân cấp quản lý, đăng ký hộ tịch trước khi có Luật hộ

tich năm 2014 được thực hiện ở cả ba cấp chính quyển tỉnh, huyện, xã.

‘Voi quan điểm thực hiện phân cấp mạnh cho chính quyền cơ sỡ, cũng, như tăng cường cơng tác quản lý nha nước về đăng ký hơ tịch thì ké từ ngày 01/01/2016, thém quyển đăng ký các sự kiện hộ tịch được thực hiện & 02 cấp chính quyển huyện va x8. Thẩm quyển vé hộ tích cũa Sở Tư pháp trước đây

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

sẽ được chuyển sang cho Uy ban nhân dân cấp huyện, đẳng thời có sự điều chỉnh. lại phạm vị thẩm quyền vẻ hô tịch của Uy ban nhân dân các.

“1. Up ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền đăng ý các trưởng hop hộ tịch sau: ip, cụ thể

a) Đăng kỳ khan sth; kết hôn: giám hộ; nhâm cha me, con; khai tie they

đỗi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bd sung thông tin hộ tịch:

cho công dân Việt Nam cư trú 6 trong nước

ð) Ght vào Số

quyét dinh của cơ quan nhà nước có th

tịch việc thay đối hộ tịch của cả nhân theo bản án, quyền, bao gồm: Thay đổi quốc tịch; xác định cha, me, con; xác đinh lại giới tinh; nuôi con midi, chấm đứt Việc môi cơn nuôi; ly liôn, hủy việc Xết hôn trái pháp luật, công nhận việc kết "ôn; công nhận giám hộ; tuyên bd hoặc iniy tuyên bd một người mắt tích, đã. chết. bt mắt hoặc hạn ché năng lực hành vì dân sự:

của pháp luật

4) Đăng lý khai sinh cho trễ em sinh ra tại Việt Nam có cha hoặc me làcông dân Việt Nam thường tri tại kim vực biên giới. cịn người Kia là cơng

dân của nước láng giỗng thường trú tại kim vực biên giới với Việt Nam; két

Hôn, nhận cha. me, con cũa công dân Việt Nam thưởng trú 6 kim vực biên

giới với công dân cũa nước lắng giéng thường tri 6 lâm vực biên giới với Điệt Nam; khai từ cho người nước ngoài cứ trù dn nh lâu đài tại im vực

biên giới của Việt Nam

2. Oy ban nhân dân cấp luyện có thẩm quyền đăng Rý các trường hop

Tơ tich sau

a) Đăng Rý các sự Mện hộ tịch: khai sinh, kết hôn, giảm hộ, nhận cha, ‘me, con, khai tit bỗ sung thơng tin hộ tịch có yếu tổ nước ngồi,

b) Git vào SỐ hộ tịch việc thay đỗi hơ tích cũa cả nhân theo bản án

quyét ãmh của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bao gơm: Thay đổi quốc

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

tịch xác định cha, mẹ. con, xác định lại giới tinh, nuôi con môi, chấm đứt việc nuôi con mui iy hôn, hủy việc Rết hôn trái pháp luật, công nhân việc két “ôn, công nhận giám hộ; tuyên bỗ hoặc iniy tuyên bd một người mắt tích, đã

hết. bt mắt hoặc hạn ché năng lực hành vì dân sự có yễu tổ nước ngồi;

tuổi trở lên cư trủ ở trong nước; xác định lại đân tộc,

4) Gìủ vào Số hộ tịch sự kiện khai sinh; Rết hôn; ly hôn; hủy việc kết

Tôn; giảm hô; nhận cha, me, con; xác đinh cha me, con; nuôi con môi; thay

đỗi hộ tich: khai tứ của công dân Việt Nam đã được giải quyét tai cơ quan có. thẩm quyền của nước ngồi.

‘Tham quyền đăng ký hộ tịch được diéu chỉnh dựa trên những căn cứ như

sau: Việc đăng ký hơ tích của người dân xét vẻ tính chất déu la việc dân sự vatrong quá trình đăng ký cén tạo điều kiện thuận tiện cho người dân. Như vậy

thấm quyển đó giao cho chính quyển cấp cơ sở thực hiện là phủ hợp. Trước

đây nhiêm vu đăng ký hô tịch được thực hiện cả ở chính quyển ba cấp tinh,

huyện, xã do vậy dẫn đến tình trang dữ liêu hộ tịch bi phân tan ở nhiều cấp khơng liễm sốt được, mat khác cơng tác quan ly nha nước trong Tỉnh vực hơ

tích của cấp tinh, huyện bi sao nhãng, không được thực hiện thường xuyên.

‘Vay chuyển thẩm quyên đăng ký hộ tịch về cho Ủy ban nhân dân cấp huyện.

lễ Ủy ban nhân dân cấp

tỉnh lam tốt chức năng quản ly nha nước về hô tịch tại địa phương. Đồng thời, thấm quyền lãnh thd về đăng ký hơ tịch cũng có sự thay đổi theo hướng linh. hoạt, tạo điều kiên thuận lợi cho người dân hơn. Theo đó, cá nhân có thé được

đăng ký hơ tịch tại cơ quan đăng ký hộ tích nơi thường trú, tam trú hoặc nơiđang sinh sông chứ không nhất thiết phải xét theo thứ tự ưu tiên nơi đăng ky

thường trú như trước đây. Vẻ thẩm quyên đăng ký khai sinh, Luật cho phép.

sé giúp tạo điều kiến thuận lợi hơn cho người dân,

Uy ban nhân dân nơi cư tr của người cha hoặc người me đều thực hiến ding

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

ký khai sinh được, thay cho quy định như trước đây vẻ việc ưu tiên cho Ủy

an nhân dân cấp xã nơi cư trú của người me, nếu không xác định được nơi

cư trú của người mẹ thi Uy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người cha mới

được thực hiện Diéu nay không chỉ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người

ân khi tiến hành các thi tục về hộ tịch ma cịn thể hiện tính chất cơng bang

nhất định trong quá trình cải cách từ pháp theo Nghi quyết số 40-NQ/TW ngày

02/6/2005 của Bộ Chính tị về Chiến lược cải cách từ pháp đến năm 2020 Thnk hai, về trình he thủ tục đăng if hộ tịch

Trinh tự, thủ tục đăng ký hộ tịch cũng là điểm tích cực mang tính cảicách mạnh mé của Luật Hộ tich năm 2014 nhằm đơn giản hóa, cất giảm thủ.

tục hanh chính trong đăng icy, đồng thời rút ngắn thời gian giải quyết các thủ.

tục hảnh chính đem lại những lợi ích thiết thực cho người dân, bo đảm đơn.giản, thuận lợi, tiết kiếm chỉ phi xã hội. Luật mới ghi nhân là “đổi với những,

việc hô tịch ma Luật này không quy định thời han giải quyết thi được giãi quyết ngay trong ngày”, trường hợp nhân hồ sơ sau 15 giờ ma không giải quyết được ngay thi trả kết quả trong ngày lâm việc tiếp theo. Ví dụ như việc đăng ký kết hôn, nêu trước đây các bên kết hôn phải cho trong 05 ngày để "hồn tat thủ tục đăng ký kết hơn thi theo Luật hộ tịch năm 2014, ngay sau khi

nhận di giấy tờ theo quy định, nêu thay đủ điểu kiện kết hôn theo quy định

của Luật hôn nhân và gia dinh, việc kết hôn sẽ được ghi vào Sỗ hộ tịch và Chủ tịch Uy ban nhân dan cấp xã tổ chức trao Giây chứng nhận kết hôn cho hai bên nam, nữ. Trưởng hợp can sắc minh điều kiện kết hôn của hai bên

‘nam, nữ thi thời han giải quyết mới không quá 05 ngày làm việc.

Giém thiểu những giấy tờ, tải liệu hành chính khơng cẩn thiết cũng là

nội dung mà Luật hô tịch năm 2014 hướng tới. Trong các loai giấy tờ hộ tích

thì chỉ Giấy khai sinh và Giấy đăng ký kết hôn là cá nhân được cấp bản chính. thì khi thực hiến việc đăng ký, điều chỉnh các sự kiên hộ tịch, các sự kiên hồ

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

tịch đó sẽ được ghi vào Số hộ tịch va cá nhân chỉ được cấp trích lục hộ tịch. ay đủ nhất trong Sổ hộ tích và cả nhân không phụ thuc vào nơi cư trú có quyển u câu. Mũi thơng tin dữ liêu vé hồ tịch của công dân sẽ được lưu giữ

Cơ quan quan lý Cơ sử dữ liệu hộ tịch cấp ban sao trích lục hộ tịch về sự kiến. hộ tịch của minh đã được đăng ký. Điều nảy không chỉ giảm thiểu được thủ tuc hành chính trong việc cấp các văn bản gốc, chỉ phí cấp bin gốc ma cơn tạo thuận lợi nhanh chóng cho cơng dân khi có nhu céu cén các thơng tin hộ tịch:

Ngồi ra, theo quy định của Luật, cả nhân có thể được đăng ký hộ tịch.

tại cơ quan đăng ký hộ tịch nơi thưởng trú, tạm tr hoặc nơi đang sinh singmà không phải phụ thuộc vào nơi cư trú như trước đây. Đơng thời có quyềnlựa chon phương thức đăng kỹ như nộp hỗ sơ trực tiếp, qua bưu chính hoặcthơng qua hé thông đăng ký trực tuyển trong điều kiện cơ sở hạ ting côngnghệ thông tin cho phép

That ba quy dian về lụa tre ghi chúp số hộ tịch kit đăng lý lơ tich ‘Theo Luật hộ tích năm 2014 thi ngoài việc lưu trữ, ghi chép số hộ tich

thi đã có quy định việc sây dựng Cơ sỡ dữ liệu hộ tích điện tử quốc gia, trong

đó ngn la số hộ tịch. Cơ sở dir liệu hộ tịch điện tử quốc gia được lập để lưu.

giữ, quản lý, cập nhật, tra cửu thông tin hộ tịch, phục vụ yêu cầu đăng ký hô

tịch, đăng ký trực tuyển, được kết nổi để cung cấp, trao đổi thông tin hồ tịch.

cơ ban của công dân cho Cơ sở dữ liệu quốc gia vé dan cử, phục vụ công tácquản lý dân cư, quản lý nha nước va sã hội theo hướng hiện đại, bao đảm.

thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có yêu cầu khai thắc sử dụng

Một nội dung mới của việc ghi chép số hộ tịch trên Cơ sơ dữ liệu hơ tịch

điện tử tồn quốc là vẻ việc cấp Sé định danh cá nhân khí đăng ký khai sinhđôi với các trường hợp sinh từ 01/01/2016 trở vẻ đây. Khi đăng ký khai sinh,cán bộ Tw pháp sẽ cập nhất vào Cơ sỡ dữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu

quốc gia vé dân cu để lay Số định danh cá nhân và ghỉ vào trong Giấy khai

</div>