Luận văn thạc sĩ Luật học: Hình phạt tử hình theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.15 MB, 83 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

DƯƠNG VIỆT DŨNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2019

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

nào khác, các số liệu trong loận văn là trung thục, cổ nguồn gic rõ rùng, được tích. dấn ding theo quy ảnh

Tơi xin cháu ráchnhiệm v tinh chính xác và rung the của loận vẫn ny.

Tác gã luận văn

Duong Việt Dũng

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Và cắp trên cùng với mr đóng gửp cia ban bẻ, đồng nghiệp tơi di hồn thành luậnvăn thạc sỹ luật học

Tôi in git lới cém ơn chân thành độn

Ban Gián hiệu cing quý thấy cô Troờng Dai học Luật Hà Nột, các Giáo mxPho giáo sư Tiên đ đã tần tinh giảng day, truyền đạt kiên thúc lành nghiễm guý'báu trong sudt thời gian hoc tập văn gua trì trường

Cm om khon sau dai học Trường Dai học Luật Hà Nội đã quản lý và cũngcấp những thơng tin cần thất trong chương trình dao tạo và tạo điều kiện thuận lợigiúp ơi hồn thành luận vin này

Căm on Viên kiểm sứ nhân dân Tốt Cao và Viên kiểm sét nhân din địa hương đã giúp đổ rất nhiễu để tơi có thể hồn thành ốt luận vấn này:

Đặc biệt in gi lới biết om sâu sắc din PGS - TS Trin ăn Độ đã nhiệt tình

hướng din, giúp đổ tối rung quả trình hồn thiện luận văn

Xin cảm ơn gia định, ban bé và đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tơi trong.suốt q tình nghiên cứu, họ tập

Tác giả luận van

Duong Việt Dũng

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

STT | Chir cai viet tat Cụm từ day đủT MHCN | X&hGi chi nghia

7 BLHS [Bo luat hinh sw

H BLTTHS | Boluat Té ting hinh se

4 TCCPR — [Cơngvớcquảctêvê các qun dan su va chính

5 Nab Nhà xuất ban

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

SO SANH VE HÌNH PHAT TỬ HÌNH .. 111. Ly luận về hình phat tir hình..

1.11. Khái niệm hình phat tie hành...

1.12. Bin chất, đặc diém hình phạt tử hành

1.13. Cơ sở quy dink hình phạt tte hành trong Bộ luật hình sự ViệtNam. 271.1.4. Mục đích, ý nghĩ của hình phat tic hình. oO

1.2. Khái quát lịch sử các quy định vé hình phat từ hình ở Việt Nam đến trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 2015.. 13

1.2.1. Hình phat từ lành trong pháp luật Việt Nam thời lệ phong kién 13 1.22. Hình phat từ hình trong pháp luật Việt Nam từ năm 1945 đến rước khả ban hành Bộ luật hành sự năm 198: AT1.2.3. Hình phat từ hành trong Bộ luật hành sự năm 1985 191.24, Hình phat từ hình trong Bộ luật hành sự năm 1909 „21

13. Chuan mực và kinh nghiêm quốc tế về hình phạt tử hình... 24

13.1. Chuẩn mare quốc té về hình phat tit hinh.. 2z 1.3.2. Quy định về hinh phat tit hình ở một. 25

CHƯƠNG2 QUY ĐỊNH VE HÌNH PHẠT TỬ HÌNH THEO BỘ LUẬT

HINH SỰ NĂM 2015 28

2.1. Các quy định tại phần thứ nhất Bộ luật hình sự.. oe DB

3.11. Về điều kiện áp dung lành phat tit hành: 28 3.12. Căn cứ quyết định hành phat tit hành: 302.13. Tông hop hinh phat tit hành với các hành phat khá 34

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

3.3.1. Hình phat tie lành trong nhém các tội xâm pham an ninh quốc

gia. 38

3.3.2. Hình phạt tie hình trong nhóm các tội xâm pham tinh mang, sức3940 2.2.4. Hình phạt tứ hinh đối với các tội phạm về tham nluing.. 44 3.3.5. Hình phat tí hành đối với các tội phá hoại hoa bình, chỗng lồingười và tội phạm chiến tranh AS 2.2.6. Hình phat tte hành đối với một số tội phạm đặc biệt nghiêm trong khoẻ, nhân phẩm, danh dir con người.

2.2.3, Hình phat tie hành trong nhóm các tội pham v

Kha. eT CHƯƠNG 3 THỰC TIEN VÀ CÁC GIẢI PHAP BAO DAM AP DỤNG HINH PHẠT TU HÌNH Ở VIỆT NAM..

3.1. Thục tiễn áp dụng hình phat từ hình trong 5 năm (2014-2018)....49

3.1.1. Đánh giá chung.

3.1.2. Những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân... : 3.2. Các giải pháp bảo đảm áp dụng hình phạt từ hình ở Việt Nam hiện

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

php luật hình sự Việt Nam. Tuy nhiên từ ình 1a một hình phat đặc biệt một oxiHình phat nghiêm khắc nhất trong hộ thống hình phat, nó tước quyền sống cũangười bị kit án vi thể nó chỉ được quy định áp dụng đối với người pham tối đặctiệt nghiên trong Khi hình phạt được thi hành thi khả năng khắc phục sử Yim

trong hoạt động từ pháp là không thể

Trong sich báo pháp lý, quan đm vé hình phat tử hình dang rất cịn khác

he nhiêu tác giã để nghĩ huỷ bổ hồn tồn hình phat từ hình, nhơng người kháccho rằng trong đều liên cụ thé côn Việt Nam hiên ney thi vẫn cén thiết giữ lạ hànhphat từ hình, nhơng pham vi quy đính, áp ding thể nào th cơng cịn khơng có quan

iim thống nhất. Hơn nữa, hình phat tử hình chỗ yéu đuợc nghiên cứa tử cách tiếp cân phòng chống tơi phan, ma cịn có it ech tiếp cận từ quyển con người

Bộ luật hình sơ năm 2015 (sửa đổi bổ ming năm 2017) có hu hue từ 01/01/2018 có nhiễu diém mới so với BLHS năm 1999 (sửa đổi năm 2009) về hình,

phat từ hành theo tin thin Cái cách tơ pháp “ham chế dp chong hin phát tí bồn"

“Từ góc đồ thục Ấn, qua 1 nim thực hiện việc áp dụng hình phạt từ hình vẫn

chưa có chiếu hướng giảm; vin dé hình phạt từ hình cơn tổn tei những bắt cập,

vướng mắc cần phân tích, đánh giá, hướng dẫn để áp dung thing nhất trong thục vấn

Do vậy, việc nghiên cửu các vẫn để lý luận, phân tích nắm vũng các quy dink về hình phat tờ hành, nghiên cửu sơ sánh với chuẩn mực quốc tẾ và kinh nghiễm

bio dim áp ding ding đến hình phạt tờ hành

một sổ nước, đảnh giá thục

trong thục

tong người tiến hành tổ tạng đối với toàn xã hội. Đây là lý do tác gi lựa chon

nghiên cứu để tai “Hình phạt tí hành theo quy dink của Bộ hật hình sự năm

1a vin dé có thm quan rong đặc iệt đốt với các cơ quan tiễn hành tổ

` Nghi qyÏt số 49-NQ/TW cũa Bộ Chih Trị ngừy 6//2005 “VE chiến tọc Cũi cách tr nhp dn

sim 20109

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

vie dp dng các quy ảnh về hình phat tổ hình đ đồ ra cc gii pháp dim bảo áp dụng đăng và thống nhất các quy Ảnh oa pháp luật v bình phat tờ hình trong thục tiến

2. Tinh hình nghiên cáu đề tài

Trong thời gian qua, khơng chỉ Đăng và Nha nước, ma giới nghiên cứu luật

học cũng rất quan tim din vấn để áp dạng và thi hành hình phạt tổ hình Trong shiing nim gin đây, có nhiều bai vit, cơng trình nghiên cu khoa học về hình phat từ hình như "Một số vin để ý luận và thục tn về hình phat từ hình trong Luật

Hình ng Việt Nam - Luận vẫn thạc đ luật học, Trên Thu Hiển, năm 2006; Hìnhphat từ hành trong pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam, luân vin thạc luật học

của Lê Khắc Đại 2016); Hình phat tổ hình theo quy ảnh ofa Bồ luật Hình sự năm, 2015 và việc tiễn khai thục hiện, Dinh Hoàng Quang, Trường Đại học Kiém sát Hà Néi, Số 4/2018; Hình phat từ hình trong Dự thio Bộ luật Hình ax(sta đỗ) từ gốc shin dự luận xã hộ, Trương Hé Hai, Dân chủ và Pháp luật, Can nghiên cửu thụ ‘hep pham vi tơi danh có quy đính hình phát tử hình trong bé luật hình sự Đỗ Manh.

Quang, Viễn Kiễm set nhân dân tối cao, Số 4/2013, Hình phat tờ hình trong Luật

Hình ar Việt Nam, Pham Văn Bay Téa án nhân din tối cao, Số 12/2012; Một sổ

điểm mới về hình phat từ hình trong Bộ luật hình sợ nim 2015 - Phạm Thi Thanh Xuân BS Thi Phương Nhing điển mới về hình phạt từ ình trong Bồ luật Hình sơ năm 2015, Đố Lường Thiện, Luật ar Việt Nam, Liên doin Luật sự Việt Nam, Số

Tuy nhiễn, mỗi bài viễt hoặc cổng hình nghiễn cứu trên chỉ đỀ cập din mộtXhía cạnh của hành phạt từ hình hoặc quy định hình phạt từ hình theo các BLHS

trước đây như. dư luận xã hội vỀ hình phạt tử hình, kính nghiệm một số nước tiên thé gid; các quan niêm khác nhau về hình phat từ hình; một số đẫm mới vé hin

phat từ hình theo BLHS năm 2015... ma chưa cỏ mốt cơng tình nghiên cứu meng

tinh hệ thống về “Hình phat từ hành theo BLHS năm 2015"

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

thục tn áp đụng và kinh nghiên một số nước rên thể giới... từ đồ cũng cấp liên thúc tổng thể, có hệ thắng vé những quy dinh côn BLHS năm 2015 và thực tấn áp

dang hình phạt tử hình trong một sổ nêm gin diy, đồng thờ tim ra những kho khân,

vướng mắc trong việc áp dụng các quy định về hình phạt từ hình đ để ra các giã phip dim bio áp dụng đúng và thống nhất các quy định của pháp luật vỀ hình phạt từ hành, cơng như đề xuất các giải pháp ning cao hiệu qua áp dụng hình phat từ Hình trong thục tấn hiện ney

- ĐỂ dat được mục đích trên, nhiệm vụ nghiên cứu của để tai “Hình phạt tirHình theo BLHS năm 2015" lẽ

“+ Nehién cửu các vẫn để ký luận về hình phạt tỡ hình,

+ Khổ qt ích rỡ quy định pháp loật Việt Nam và sơ sánh về hình phạt t+

4. Dai tượng, phạm vi nghiên cứu

- Đi tương ngiên cửa trong Luân vin là các quan điễm Lý luận về hành phạt

hinh; chuẫn mục quốc t, pháp luật Viet Nam về hình phạt tờ nh và thục tn áp

dạng hình phạt tổ hành

- Pham vi nghiên cứu: về không gian là trên toàn qudc; vé thời gian trong

pham vi 5 năm 2014-2018),5. Phương pháp nghiên cứu

Luận vin được thục hiện trên cơ sở phương pháp luận cia Chỗ ngiữa duy vật

tiện chúng và chủ nghĩa duy vật lich sử Tư tuông Hỗ Chi Minh và các quan điểm của Đăng tạ và pháp luật, về phòng chống tối pham, về quyền con người: đồng thơi

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

tích tổng hop, sơ sinh lịch sử nghiên cửu điểm hành, 6.¥ nghĩa khoa học và thục tiến cũa đề tài

“Thông qua việc nghiên cứu các quy dinh của BLHS năm 2015 về hình phat từ

Hình và thục tn áp dụng hinh phat từ hành trong các năm gin đây để phân tích fim

18 các cân cức điều liện áp dụng hình phạt hình theo BLHS năm 2015, cơng nh

áp dung để tiên nghĩ giã pháp

đầm bảo áp dụng chính xác, thống nhất hình phat tổ hình trong thọc tấn.

nhất hiện các khó Khin vướng mắt trong thực

T. Bo cục của lun vi

Luận vin được kit cẩu bởi các phẩm Mue lục, Lời nái đầu, Nội dụng Kắttudo, Phụ lục và Tải lifu than, khảo. Trong đó, phần nội đang của luận văn có bachương

Chương L: Các vẫn đồ tý luận, kh quát và ngin cứu sơ ánh về nh patHình

Chương 2: Quy ảnh v bình phat tờ bình theo Bộ luật hình sợ năm 2015

Chương 3. Thực tin và các giả pháp bão dim áp dạng hinh phạt từ Hành &

ViệtNam

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

11. bý hiện về hành phạt tế hành:1.11. Khải niệu hình phạt tc hành

‘Theo Từ didn Gidi thính thuật ngờ Luật học "it hùnh là inh phat hước bố

“uyên sống của người bị kết án Từ hình được cot là hành phat đặc biệt trong hệ thẳng hình phat cũa hth sự Tit Nam Tả lành phat nghhân lắc nhất từ hình chi được dp dụng dts với các trường hợp pham tôt đặc biệt nghiêm trong và được

tha hành theo một this tue tễ nang chốt chế"?

Khả nêm Hình phạt được quy ảnh tạ Điều 30 BLHS năm 2015. Theo

đó: “Hinh phạt là biên pháp cuống chễ nghiêm lắc nhất cia Nhà nước được qr cảnh trong Bộ luật này, do Téa án quyét ảnh dp dàng đỗt với người hoặc pháp nhân thương mai phạm tơi nhằm tước bố hoặc hơn chễ quyển lợi ích của người

pháp nhân thương mai đó

‘hai niệm hình phat từ hình theo quy dinh tei Điều 40 BLHS năm 2015 “Từ

inh là hình phat đặc biệt chỉ dp dụng đối với người pham tôi đặc biệt nghiêm trong thuộc một trong nhỏm các tôi xâm pham sơ vĩnh quốc gia. xâm pham tinh mang

son ngời, các tôi pham về ma ty, tha những và một 6 tội phươ đặc biệt nghêmtrong khác do Bộ lật này uy én

Nhờ vậy, có thể khái quát về hình phat tờ hành như sau Tờ hình a hành phạt tước 86 quyên sống cũa người bi kết án là bình phạt đặc biệt trong hộ thắng hình,

phat của luật hình sự Việt Nam?, đo Tòa án quyết định áp dụng đổi với người pham. tối đặc bit nghiêm trong thuộc một trong nhóm các tộ xâm phem an ninh quốc giaxâm phạm tinh meng cơn người, các ôi pham về ma ty, them những và mét sổ ôipham đặc biệt nghiêm rong khác do BLES quy dinh

"Nguyễn Ngọc Hỏa chủ biển (1999), Từ đỉn Gadi thích thuật ngấ Luật học (uất hành sự và bait tổ.

‘hie Quốc ch vin dé hà phạt hàn tin th gi và Vat Num, tường Đụ học Bud - Đạthọc Quốc ga Tà Nội 130017

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

in oni trừ một cá nhân ra khối xã hội

Voi tr cách là một Ios: hình phat trong hộ thống hình phạt ota luật hình sr

Việt Nam, hình phạt tờ hình có diy đã các đặc đẫm chung cơa hình phạt là biện ghép cuống chế nghiên khắc nhất cia Nhà nước, chi được áp dụng đãi với người

6 hành vi phem tơ, được quy dinh trong BLHS và do Tồ án nhân danh NướcCơng hồ xã hồi chủ nghĩa Việt Nam áp đụng

Ngoài ra với tử cách là một oại inh phat “đặc tt hình phat tổ hình con cócác đặc đẫm riêng thể hiện bin chất "đặc bit" ma các Losi hình phạt khác khơng

có. Các đặc điễm do 1a

Thứ nhất hình phat từ hình là hế tả hình my ngưêm khắc nhất, din đến hậu,

aqua là tước đoạt meng sống cũa nguời ghen tôi, không mét hành phạt nao trong hệthơng hình phat có khả ning nay. Hình phat từ hình tước bố quyển được sống là

quyền tr nhiên quan trong nhất cũa cơn người. Áp dụng hình phat tử hình đổi với

"người pham tối loại bỗ hồn toàn sự tổn tạ của họ trong đồi sống xã hộ vi lợi ich chung của công đồng”

Thứ hai xuất phát đặc đẫm nếu trên, hành phet từ ình có tính chất khơng thé

khắc phục nêu được thi hành. Đi nêu ở những hình phạt khác, thì khš phát hiện cổ

an sei, chúng ta vấn có thé khắc phục được hậu quả Những người bị kết án từ hành

thi sau đó đủ có chúng minh được người dé hồn tồn vô ôi thi cũng không làm

cách nào af khôi phục quyén sống cũa họ

Thứ ba, hình phat từ hình chỉ áp đụng đối với nguồi phạm tô đặc bit nghiệm,trọng được quy đính trong BLHS trong những truing hợp nghiên trọng Khônghải đối với mọi tội phạm đặc bit nghiém trong đều quy định hình phạt tử hành, và

* Doin Thị Ngọc Hii C015), Hàn pt kạh — một số vấn Ề ý hận cũng nh tục tổn vì hướngđả mắt hồn đun <hược/hujgpvemlgitstuigtrihdieecmemmodoiaglolD=l910> xemamo

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

án có hiệu lực của Tịa án, việc áp dụng từ hình mới có giá pháp lý thục tổ. TheoBLHS 2015, hình phạt từ hình chỉ được áp dạng đối với các tơi đặc biết nghiễm

trong thuộc mốt trong nhóm các tơi xăm pham an ninh quốc gia xém phạm tinh

mạng cơn người, các tối pham vé ma tủy, tham những và một sổ tối phạm đặc iệtnghiêm trong khác do BLHS năm 2015 quy dink,

Thứ hẹ do tính chất đặc biệt nghiém khắc, ước di mang sống cia con người,

Hình phat từ hình khơng bao giờ được quy đính độc lập trong chỗ tả tối pham. Hìnhphat từ hình được quy dint trong chế tai lựa chọn vớ hình phạt tà có thời hạn, từching thân.

Thứ năm, hình phạt từ hình không đặt ra mục dich cãi tao, giáo đục người bi

kết án Tuy nhiên, think vấn đạt được mục dich phịng ngừa riéng cũa nó khi Losi

bồ khả năng phạm tôi mới cũa người bi kết án và mục ich phịng ngừa chung khicó tác dụng in de manh mé, ngăn ngừa những cá nhân khác trong xã hội phạm tơi

Thứ sáu, quy ảnh và hình phat từ hình trong BLHS vẫn không trú với nguyên, tắc nhân đạo vi hình phạt này tuy hước đ quyển sống của người phạm ti nhưng để ảo về lợi ích của cả cổng đồng loại trừ nguy cơ de dos công đồng Bén cạnh đó,

vide áp dụng hình pha tờ Hình chi được áp đụng với một s loại tối danh, và loi tir

vide áp dạng hoặc thí hành đối với mốt sổ người là: người đưới 18 tdi, phụ nữ cô thei hoặc phu nữ đang nuối con dưới 36 tháng tuổi, người đã 75 tuổi trở lân khi

hen tối khi bị xét xử hoặc khứ thi hành án.

1.1.3. Corsé-quy định kink phạt tt hink trong Bộ int lành sự Việt Nam11.31 Cơ sở chính tị - xã hột

Wha nước Cộng hòa xã hội chi ngiấa Việt Nam là Nhà nước độc lập, cỏ chủ

quyền quốc gia Do đã, việc áp dụng án từ hình thuộc chủ quyển quốc ga vi hr ghép hình sự, Hiển nay, quy nh vé bình phạt tờ hình vấn là một thục tấn rong hộ thống pháp luật của nhiều quốc ga trên thi giới. Việc đồng hay bổ án từ hình cơng

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

hình phet từ hình, đặc biệt dua vào hồn cảnh, điều kiện kính té, chính tí, xã hộicủa dat nước hiện nay, việc duy tì bình phạt tử hình trong hé thẳng pháp luật hình sự của Việt Nam gop phân tạo môi trường phát triển lảnh mạnh, bao vệ vững,

chắc lợi ích của nha nước, tổ chức, cá nhân”.

Hiển phép năm 2013 đã khẳng đính: “Mọi người có quyền sống Tính mạng

son người được pháp luật bão hộ. Khơng ai bị tude đoạt tính meng trế luật” Nhự

‘vay; Hiễn pháp vin thửa nhận những ảnh vi tước đoạt tính mạng của người khác

đảng pip tật như Phơng vé chỉ ding Snh th cập thất, và rong đồ có tí

hành áo từ hình Tuy nhiên, qua mỗi giai đoạn site đỗi số lượng các tơi danh có quy

inh hình hạt tử hình tăng, gidm khác nhau. Có thể thấy, các quy định của Bồ luật

Hình se năm 2015 của Việt Nam không trái với với các Nêu chuẩn của pháp luật quốc tẾ và phù hợp với đều kiên đất nước hiện tạ

“Theo Bộ luật hình my Việt Nam, việc tuyên phạt và th hành án tờ ình chỉ áp

dang với mét số tôi danh đặc biệt nghiễm trong, phù hop với Công ức vé các

quyền din sự chính tn. Việc xét xử những người vũ pham pháp luật theo các tơidanh có khung hành phạt én đồn án tờ bình được tiễn hành thzo tình thổ tục chấtchế ma pháp luật hinh sự Việt Nam quy định, bio dim quyền của bi sáo, ôn trong

"nguyên tắc muy đốn v6 tổ, bão dim cơng khai, mink bạch, cơng bing,

1132 Cơ sở thực nến

“Thực tỉ cho thấy nước ta dang phát triển nên kin t thị trường định hướng xế hồi chủ ngứa, những thành hưu đáng ké ma đất nước ta đạt được kể tir thực hiện công cuộc đổi mới là đề không thể phủ nhận. Tuy nhiên, nén kinh tế thi trường cũng đã làm niy sinh những yêu tổ tiêu cực, tắc động đến moi mặt cia đời sống xã.

hồi, trong đó có tố phạm. Đặc biết thôi gian gin đầy các tôi pham vé an ninh quốc

vn đồ àh phut hòn trên tử paiva Vit Nem, Trường Đạt học Hư - Đihọc Quốc g Hà Nội, 120017‘Buu 19, Hin nhựp 2013

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

ga ting cf vé quy mơ và tính chất, các băng nhóm ti phạm có tổ chức, hoạt độngtiên tỉnh, xuyên quốc gia, gây ra nhiêu tôi phạm dic biệt nghiêm trọng gây ảnh

hướng không ahd đến đời sống lạnh tỉ - xã hội nue vụ Vũ Vn Tiên cùng Nguyễn,

Hii Dương đã sát ha 6 ngườ trong gia inh & huyện Chom Thành, tinh Bình Phuớc,

vụ bất 895 bánh Hérdin và hơn 1 tin ma tiy da ở Hỗ Chỉ Minh; những vụ dn them những gây thit hei hing nghin ỷ đồng, Đối với những vụ án này để phịng ngừa

và đầu tranh chống tối phạm có hiệu qua thi cénthiết hả duy tủ hình phat tờ hình,trong hệ thống hình phạt

“Thục tiến áp dụng hình phat từ hình những năm qua cho thấy, mặc di s liệu

thống kê không được cổng bổ, nhưng hàng năm các Toa án nước ta vấn áp đụng Hình phạt từ hình đãi với hàng trém nguồi bị kết tôi, trong dé tuyệt đi đ sổ a đái ải tdi giất người, tôi pham về me toý và mét số lượng it các tô về tham những Các phán quyết của Toa án và hình phạt tử hình vẫn nhận được sự đẳng tinh cba dur

luận xã hội và phin nào có đông gop vào cuộc đầu tranh chẳng tôi phạm đặc biệt

nguy hiểm,

113 3 Chẩn mục và anh nghiện quốt tế về hình phat trhành

Nhàn chung Pháp luật quốc tổ khơng cẩm áp cing hình phạt từ hình Theo

Cơng ước quốc tế về các quyển dân sự và chính tị (CCPR) quy định "Ở những

nước mà hình phạt tờ hình chưa được xóa bổ th chỉ được pháp áp dụng hình phat

này đối với nhông tội ác nghiêm trong nhất, căn cử vào pháp luật hiển hành tử thời

dim tôi pham được thục hiện va không được rá với những qui đ nh côn Công túcnay và Công ước về agin ngừa và trùng trị tội diét chủng, Hình phạt tử hình chỉđược thi hành trên cơ sở bản án đã có hiệu lực pháp luật do mét tịa án có thẩm quyền phán quyết" Khoản 2, Điều 6)”

2.2, Mai Điện Thy 2017), Hatit gà hàn tong một số gu ảnh cin hit hốt, Hho Qhốt ga

‘vin @ hàn gạt sehen cân tể give Việt Num, Tường Địthọc Ha ĐạUlọc Qube gh Ba Nội, 120017

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Nim 1989, Đại hồi đẳng Liên hop quốc dé thing qua Nghị din the tủy chon thứ he bổ ming “ICCPR" trong đó qui Ảnh việc xóa bổ hinh phat tr hình những

Ngự dinh thư này chỉ là khuyến nghĩ tay nghĩ nên khơng có giá t pháp lý bắt buộctất cả các thành viên ma chi những thành viên nào tr nguyên tham gia Nghị Ảnh.thơ này mơi có ngấa vụ pháp lý quốc tế về việc xóu bổ hình phat từ hình trong hộ

thống pháp luật qude ga mình.

1.1.4 Mục dich, ý nghĩa cũa hành phạt t kink11.41. Muc đích hình phạt tế hình

"Mục dich của hin phat tử ình là ny phân ánh rõ nét bên chất xã hồi, bin chất

gai cấp của hình phạt nói chung và hình phat từ hình nói riêng Trước đây, nu các

nhà Tim luật quan niệm người pham tôi lá kể đã gây ra tơi ác và ác giá ác báo, phảitrùng tr thích đăng thi sẽ din đến việc lem ding hình phat tổ hình Các hình thie

thi hành hình phat từ hình trong troờng hop đó cơng đã men, tan khốc hơn, thé hiện mục dich “tra thi” người phạm tôi Din din các quan diém tin bộ, nhân đạo về Hình phạt từ hình thay thé nên tuy vẫn duy tì ở đa số các nước nhưng hình phat từ hành chi được áp đọng đối với người phan tôi nh là biển pháp cuốt cũng và

"nghiêm khắc nhất để “tring tí" họ

Điệu 31 BLES năm 2015 quy dink: "Hình phat không chỉ nhằn trùng ti"người, pháp nhân thương mai phạm tôi ma con giáo duc ho ý thúc tuân theo pháp

luật và các quy tắc của cuộc sống ngân ngừa ho phạm tội mới, giáo duc nguti,

php nhân thương met khác tén trong pháp luật phòng ngừa và đầu tranh chẳng tơighen ”. Theo đó, mục đích của hình phạt lẽ trùng tị người phạm tôi, giáo đục họtưở thành người có ich cho xã hội, có ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc cũa

cuộc sống, ngân ngừa họ phạm tơi mới, giáo đục phịng ngữ chung

Nei chung là một hình phat trong hệ thơng hình phạt, hình phat từ hình cũng

nhằm dat đoợc mục dich chung của hành phạt Tuy nhiên, đơi vớ hình phat tờ nh.

thủ mục dich giáo duc cả tao nguội bi kết án khơng đặt ra Vi thơng thường do tínhchit tơi pham mã ho gây ra Tod án nhân đính ring người phạm tơi khơng cịn khả

ning giáo duc cdi tạo. Va khi bi kết án tử hình, họ khơng cịn cơ hội để sửa chữa,

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

khắc phục những hậu qué do hành vi phạm tội cũa min gây ra, khơng có cơ hội

táo duc cỗ tạo ho rổ thành người có ich cho xã hội

Sw nghiêm khắc và tiệt đỄ cơn hành phạt từ hình cho thấy mục đích phịng

"ngừa ring là ngân ngừa người bị kết án phạm tôi mới. Đôi các nhã lâm luật et thấy

tổng người pham tơi bi kết án từ hình là những người khơng thể cũ tao, giáo đục,

Xhơng cịn khả năng tải hoa nhập với xã hội. Việc loại bô hoàn toàn khã năng tai

ham với mức đồ nguy hiểm cao la cânthiết hơn ca. Có thi nổi, trong tt cả các loại

Hình phat được áp dung chỉ cổ hình phạt từ hình có hiệu q ngăn ngừa người bị‘ct án phạm tơi mới cao nhất mang tính huyệt đổi. Bai vi một người đã chất không

thể tip tục thực hiện hin và nguy hidm cho xã hộ: Hình phạt tr hình chỉ được áp

dạng đối với những người có hành vi pham tôi đặc biết nghiém trọng thể hiện bảnchit hung hãn cao đô, coi thường tinh mạng súc khoẺ của người khác và không con

Xhã năng cải tao, giáo duc, néu để ho sống thi ho rẽ ấp tue gây nguy hiểm cao cho xã hồi...ì vây, áp dạng hình phạt tử hành lar lua chon cuối cũng và duy nhất dé triệt tiêu khả năng phạm tối mới côn ho, bio v2 dn định, trật tw và và nự phát tiễn

chung của xã hội

‘Tuy nhiên, có thể thẤy tác dụng rin de, phịng ngi chung cơn hình phạt từ

Hình trong việc ngắn ngùa các thánh viên khác trong xã hi pham tơi và tích cụcthem gia diu tranh phông chống tối pham, Khi quy dinh và áp đụng hình phạt đổiới người phạm tơ, nd khơng chỉ tác động lên bản thân người phạm tơi ma cịn tácdng manh lên các thành viên khác trong xã hộ, nhất là những người không “ving

văng” trong cuốc sống dang có ý ảnh pham tơi dé rén de, ngăn ngừa ho pham tơi

Hình phạt từ hình có tác đụng cảnh báo cho những người đang hoặc đã có ý Ảnh.

pham tôi về hậu quả pháp lý mà họ phải gánh chi nê thục hiện ơi pham, ừ đó họ ân từ bõ ý định phạm tối hoặc ph thân trong hơn trong xử sơ để tránh sợ trùng

phat của nha nước, bude họ phải đóng trước sơ lựa chọn: hoặc la tôn trọng và tuân,thủ pháp luật hoặc là pham tối và có nhiều khš năng phối trả giá đất bằng chỉnh

mạng sống của mình.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

ơi áp dụng và thí hành hình phat từ hành,

‘Theo chúng tơi khi nghiên cứu mục đích hình phat từ hình, một vẫn đồ rấtquan trong cần được dit ra gai quyết là Liêu áp dụng hình phat tổ hình có tạo recác hậu quả xã hội iêu cục khác đối với người thân, ga Ảnh: xã hồi... và chỉnh cáchậu quả xã hội đó én lượt mình có 1a ngun nhân âm phát sinh tôi pham khác hay

không? Câu tr 10 oie ching ti la có. Vä và vậy, việc áp dụng hình phat từ hình.

phi cục kỹ thân trọng va chỉ đi với một số rất ít tơi pham,

1.143 Ýngĩa hin phat từ lành

Trong tinh hình da biến phúc tap của các loại ôi phạm dic biết nghiêm

trọng, nhất là các tối đặc biệt nghiêm trong thuộc nhóm các tội xâm phạm an ninhquốc gia xâm phạm tỉnh mang con người, các tôi pham về ma ti them những vàmột số tôi pham đặc biệt nghiệm trong khác hién nay, việc quy nh hình phat từ

Hình có ý nga dic biệt quan trong Khi xem xứ quyết ảnh hình phat trong fin

hình phat đối với người pham tội phit tương

xửng với tính chất, múc đổ nguy hiểm gây cho xã hội cde tơi phạm, Đối với người

pham tối ma tính chất lưu manh, cơn đổ, ngoan có thể hiện một cách quyết liệt thi

"vực hình sự phất đáp ứng nguyên ti

Xhã năng cũ tạo, giáo dọc đối với ho là khơng thể, Trong trường hop đó, để dim

‘bo tật ty an tồn xã hội trừ inh phat tờ hình, hình phat nghiém khắc nhất mới đtđược me dich phòng ngừa riêng và phịng ngừa chúng của hình phạt Việc quy

cánh hành phạt từ bình trong luật hình sơ đảm bão đấu ranh, phịng chống tối pham,

có hiệu quả, gp phin tích cục vào viée thục hiện nhiệm vụ bão vệ ar antoin, ving

enh của chế độ XHCN, bảo vệ tính mạng, nức khôs, danh dụ nhân phim, ti sẵn

của công dân.

Ngodi ra việc quy ảnh hình phat từ hình con có ý ngiấa là cơ sở pháp lý chomột số ngành khoa học pháp lý có liên qua chit chế đến khoa học luật nh sự nhTôi pham học, Tâm lý hoc tội phạm, xã hồi học nh nự

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

1.2. Khai quit lich sử các quy định về hình phat từ hình ở Việt Nam đến

trước khiban hành Bộ hạt hình sy nim 2015

112.1. Hình phạt t lành trong pháp hật Việt Nam thời kỳ phong kiễn

Nim 939, su khi Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sơng Bach Dingảnh lạ độc lập hồn tồn cho đất made, dén năm kủi Lý Công Un lên ngối hồng

để (1010), chính quyền phong kién đã sử dụng nhiễu biện phip chuyên chỉnh bạo lục với nhiều hình phạt nghiêm khắc, trong đó có hình phat tờ hình 48 duy ti và cũng cổ quyền lục của mình Trong thời kỹ này, khơng có bộ hình luật nao được ban hành Có thể Bộ luật nha Đường vin tem thời được áp dang vi hỗ đ nước tạ

mới thoát khôi ar dé hô côa Trung Quốc". Đây là thời kỳ đầu của nin quân chủ phong kiến tự chủ ĐỂ bảo vệ nin thống bị mới dave thành lập, trấn ép lục lượngđối đích, gây uy thé cho minh, nhà nước phong kién đã sử dụng các biện pháp.chuyên chính bạo lực với các bình phạt ha khắc

Năm 1010, Lý Cơng Uẫn lin ngơi hồng đổ, lập nên triều dei nhà Ly. Trong thời kỷ này, quyén thẳng tị cia giai cấp phong kién đã đoợc thất lập, tổ chúc cá

ti có quy cũ hơn Tuy nhiên, do quan Tạagit cách làn trỷ ân cũ nên tịnh trang

xét xử oan ra ngiy cảng nhiều, ĐỂ cũng cổ quyên lục của mình, én dinh tinh hình xf hộ, nim 1042, Lý Thái Tơng lập re "Hình thu” - đy là bộ luật thinh vin đầu

tiên ofa nước ta Hiên nay, bộ luật này khơng cịn vi lơi nhà Minh đồ hồ nước ta(1407 = 1427) đã tiêu hữy nhiễu sách q, rong đó có bộ "Hình thu” Tuy nhiên,

aqua một số chiêu chi do các vue Ly ban hành vào thời kỷ này chúng ta có thể thấy được một sổ quy dinh của hiểu đi nấy về hình phạt hình: Nhà Lý xỡ nghiền đá: Yới các hành vi ảnh hung dén uy quyền và sự tổn vong của Hồng tộc nh cắm

niu canh giữ khơngthân đ cho người khác vào trong cũng cũng bi tội chất, kể nào vào trong hànhlang cin khí giới cơn đồ phụng quốc vệ thi b xử dữ inh phọng quốc vệ trong hành,

lang Ấy khơng có chu chi ma tự iện mang khí giới đ q ra ngồi phía đầu bánh

` NggỄn Quang Qui, mứt tổng quác Lên Thống in ân tứ 2 (Đang 41)

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

lang hi bi xử tƯỂ... Mie dù quy ảnh hình phạt ha khắc như vậy, những rên the tỉ,

các vua nhà Ly do ảnh hưỗng râu sc tính thân tử bỉ của đạo Phật nin ct han chế ep

dạng hình phạt từ hành

“Triều đi nhà Trân (1225 - 1400), có bai bổ hình luật được ban hành dưới đồiva Trin Thái Tông (06 "Quốc tiểu thơng chế") và Trân Du Tơng (bổ “Hình th’)

Giống như bô luật tiểu Lý, ha bồ luật này công đã bi quân Minh êu huỷ, Tuy, hiên, qua các chiễu do các vua Trần ban hành chúng ta thấy hình luật tiểu Trin "nghiêm khắc hơn hình luật hiểu Ly. Trong số các tôi thập ác, hành luật tiểu Trần quy định tơi mưu phần phii chịu hình phat năng nhất là bi git hết thân tộc. Khi sơ sánh tính khoan hồng của hình luật triều Ly với tính ác nghiệt của hình luật tiểu

Trin, các sỡ gia giã tích: các vua Trần phải đặt ra các hình phạt ning né, khắc

"nghiệt vi nhà Trần thốn đoạt ngơi vua cia nhà Lý nên muốn biểu thi wy quyển

trong din gian để công cổ ngư vàng"

‘Din thời kỳ nhà Hồ (1400 — 1407), tuy chỉ tổn tử trong mét thời gian ngắn,

nhưng cha con Hồ Quý Ly đã thục hiện mốt số cãi cách quan tong về lành t, chính tu, pháp luật.Năm 1401, Hỗ Hán Thuong đã “nh quan chế và hành luật nage Đại

Nu’. Nếu pháp luật nhà Lý khoan dung, pháp luật nhà Trần nghiêm khắc hơn, thì

din tiểu đại nhà Hồ, pháp luật hình my bà khắc, nặng nỄ hơn các tiểu đ trước đố sit nhiễu ĐỂ khối phụe kỹ cương và cũng cỗ uy quyên, bio vé tên gầy mới được

phat hành, nhà Hỗ quy nh: kẻ làm tin giã bit chết, uông đất, ti sản i ích thơ,

cắm tuyệt tin đồng khơng được chứa in, têu vụng kế nào vũ phạm công bị tị tội như làm tiên giả Năm 1399, Hé Quý Ly sa Trin Ninh đốc mắt người phố Thanh, Hoi trồng te gi vấy quanh làm toà thành lớn bọc phía ngồi, dân chúng a lấy trêm

mảng thi bị xử từ Cũng nim này, Trin Khát Chân mưu gất Quý Ly không thành,

tit cả 370 người gầm liêu thuộc, thân thích đu bị giất tích thủ gia sin, con gi bắt

tims nô con ra tử 1 tổi ở lên hoặc bị chôn sống hot bị in nước chit! Mặc "Bin Quang Tip (2003), chs Zu lò sự Ti Nem, Nob, Chih tỉ Quốc ga (Đang 16,

‘Nguyen Qung Qual, Hi hứt ng quế Lia Tiêng in Hae? (Đang 3).

‘LE Vin Ho, Boa Piss Tên, Ngb Sĩ Liên, Pham Công trẻ, 1£ Hy C009), Đạt Tứt sử ton Dac

‘Rip IL Nes hoa học 35 hội (Teng 209-210),

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

ia chỉ tổ tei một thoi gian ngắn, nhưng nhà Hồ đã thi hành chính sách hình mr võcùng khắc nghiệt hình phạt tờ hình được áp đụng tran len, meng tính trẫn áp, "thíxy làm cho ơng dân ốn bận.

én thờ kỷ nhà Lê (1428 ~ 1788), bit đầu từ ki Lê Lợi đánh bại quân Minh

lên ngối hoàng đổ, lay hiêu là Lê Thái Tổ (năm 1428) đến khi Lê Chiêu Thing bi

nghĩa quân Tây Sơn đánh đu, phải chay sang Trong Quốc cầu cứu (năm 1789),

sha LÊ tri vi đất nước ta 360 năm. Bộ luật quan trọng và sáng gid nhất của nhà L là

“Quốc més hình luật” được bién soạn và ban hành dưới tiểu vua Lê Thánh Tông, niên hiệu Hồng Đúc (năm 1470-1497), vi vậy con goi là Bổ luật Hồng Đức. Đây là

tổ luật được phơng theo bộ luật nha Đường, nhưng có nhiễu diém độc đáo, tin bộ

hơn VỆ hình phat, Bộ huật Heng Đức cũng dit ra chế đổ ngũ hình là xuy (đồn ro),tượng (đồn gi), đổ bất lâm việc năng nho, lưu (diy & nơi xạ), từ (chi). Trong

đó hình phạt từ hình được chia lam ba los từ nhẹ din năng lề giáo (thit cỗ) bay

trăn (chém div); trim khiêu (chim bêu dix) và lãng ti (ting xéo). Hình phat từHình thường được quy dinh đối vớ các ôi trong nhóm "thập ác” — đỏ là các tối xâm

pham đến các quan hệ xã hội quan trong nhất oie chế đô phong liễn như Mua phấn (nu mồ làn nguy đến xã áo; Mis đủ nghĩch (mu phá ho tông niễu lãng tim, cũng điện của nhà vus); Mura chống đối (mưu phin nước theo giáo; Ác nghịch, Bất dao; Dai bắt ánh, Bất hiu, Bất mục, Bất nga, Nội loạn. Qua dé ta

thấy, bên cạnh việc bảo vé nghiên ngất quyén thẳng ti của nhà nước phong kiéntập quyền, pháp luật hình nự tiểu Lê cơng rất coi trong việc bảo về tit tơ xã hộihong kiên và hệ tư tưởng Nho giáo

én thời kỳ nha Nguyễn (1802-1883), sau khi đánh bai quân Tây Sơn lên "ngôi hoàng đ, vua Gia Long đã đến chỗ lập phép Năm 1812, Bộ “Hodng Hết luật

1" (hay còn gọi là Bộ luật Gia Long) ñược ban hành. Đây là Bộ luật gin nhơ đượcseo chip từ hình thức din nội dung Bộ “Đại Thanh hit lệ” của nhà Thanh (TrungQuốc) VỀ hình phat, Bộ luật Gia Long vẫn quy dint hệ thẳng hình phat “ngũ hình"

(uy, tương đổ, lưu HỒ, Đối với hình phat tờ hình, Bộ luật Gia Long vẫn git ba

Hình thúc từ hình là chém bay thất cổ, chém bêu đầu và lăng ti nhơng xử lý nghiêm,

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Xhắc hơn so với hình luật tiểu Lê. Vi như tộ: mưu phân, luật Héng Đúc chỉ quy định chém bêu đâu, trong khi luật Gia Long quy định hình phat lăng tri”?

Hình phat từ hình trong luật hình mơ Việt Nam thời kỹ thuốc địa (1883 —

1949). Trong gi đoạn này, thục dân Pháp thục hiện chính sách “chia để tị, chia

đất nước tar lãm ba kỹ vớ ba chế đơ chính tr, pháp luật khác nhaư

= Năm kỳ 1a đất thuộc địa, khơng cịn quan hệ phụ thuộc vào tiểu nh Hud, ápdang pháp luật hình nự của Pháp, quy nh bình ph tờ hình và th hành bằng cách

chém đều đối với tắt cã các hành vi chống lạ thục din Pháp

- Bắc hồ là đất “nữa thuộc de", đặt dati quyén củ t của một viên thống sử

người Pháp đi cho áp dụng Luật hình An Nam ở Bắc kỷ, Vé mắt nội ding, Hìnhtit An Nam khơng khác nhiễu so với luật hành sx Pháp VỀ hình phat từ hình, hin

luật An Nem ngoài việc quy dinh moi hành vi chống lại thục din Pháp đu bị xử từ Hình cịn quy đính thêm: moi ar iễu lồ ý đnh 16 káo nhân din hay xâm phem tính,

mạng nhà vua đều bị xi từ

Trung kỳ vẫn duy ti tiểu định với dank hiệu "Chính phủ Nam tid” nhưng

thục té quyền hinh nim trong tay viên Khôm sử người Pháp là Chỗ tich Hội đồng

Bio hi Trung kỹ. V pháp luật áp dạng Bộ Hồng Việt hình luật Mặc đị ngay

trong Điễu 1 của Bộ Hoàng Việt inh luật ty nhận rằng: “các thổ lễ trong luật này

đều là tech lây trong luật Gia Long va giỡ theo những điều lưu trayén cũa nướcNem, chi châm chước sin ei", nhưng nổi đụng thục chất seo chép lạ luật nh sơPháp, Hình phat tử hình được quy định trong hộ thơng bình phat chính, áp dụng đốiới các ơi dai hình, nhất là các tôi xâm phạm chế đồ quân chỗ và mơ cai ti ca the

dân Pháp nhằm vào phong trào yêu nước, đầu tranh giành độc lập cia nhân din Việt Nem. Nhờ vậy, mắc di thục hiện chính sách “chia để ti", nhưng thục chất pháp

uất hành my thời kỹ thục din Pháp xâm lược nước ta trên cé ba niễn đều chiu ảnh,hướng năng né cia pháp luật hình sx Pháp (bổ Hình luật canh edi). Nó la cơng cụ

Hữu hiệu để thục din Pháp và tiểu định nhà Nguyễn din áp các cuốc đấu tranh,

inh đốc lip cũa nhân dân ta

'NgyỄn Quang Quựnh, bu tổn quá Lên Thing, x Bn, 45-46

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

41.2.2 Hình phat tc hình trong pháp Int Vigt Nam từ năm 1945 đến trrớc

Ti bm hành Bộ But hình my năm 1985

Đây là thot kỹ có nhiễu biển động trong lịch sở Dân tộc ta “hông lâu su lùi

ảnh độc lập ngày 02/09/1945, chứng te ei bắt đầu chin nim kháng chiên chống Pháp, ba mươi năm kháng chiến chống Mỹ, chiễn tranh biên giới phía Bắc và biển giới Tây Nam... Vi vậy, din năm 1985, Bộ luật hình sự đu tiên của nhà nước Cơng

hồ xã hơi chủ ngiĩa Việt Nam mới được ra đời, đảnh dẫu một mắc quan trongtrong lich sở lập pháp Việt Nam nổi chung và lich sử luật hình ax Việt Nam nóising

Trong gai đoạn này, Nhà made ta đã ban hành nhiều vin bản pháp luật về hành

saznhux sắc loật sắc lệnh, pháp lãnh, thông tư... 48 áp thời đều chỉnh các quan hệ xã hội, én dinh tinh hình, giữ gin tt tự an tồn xã héi, chống thủ trong, giấc

god... thời kì này, hình phet tổ hình được quy định rong nhiễu văn bản khác nha. chứ chưa được pháp didn hóa, có thể kễ din một số văn bên tiêu biểu như?

- Sắc lãnh số 133-SL ngày 20/01/1953 của Chỗ tịch nước Việt Nam Dân chủ

Cơng hồ về trồng tr bon Việt gian phân đơng, quy ảnh xử từ hình đổi với những "người chủ muy, tổ chúc, chỉ huy các ding phá, các tổ chức Việt gian phân động, tuyên truyền lôi kéo nhân din theo địch hoặc hoạt động gián điệp cho địch, tổ chúc

shin din chống li chủ trương chính sách và những cuộc vin động của Chính phố

và Mit tận (như tổng động viên, thuê néng nghiệp, din công sin xuất tt kiệm,

gm tô, giêm tie.)

- Sắc lãnh 151/SL ngày 1204/1953 oa Chỗ tịch nước trồng tr địa chủ chống

php luật 6 những nơi thục hiện chính sách cõi ch rudng đất Địa chủ nào phammột trong những tội smu đây: Câu kit với dé quốc, nguy quyén, gián điệp, thành lập

hay cém đầu những tổ chức, những ding phú phân động để chống Chính phũ, phá

oxi kháng chiến, làm hai nhân din, giất hei nông dân, cản bộ va nhân viên; Câu kết

với để quốc, nguy quyền, thành lập hay cầm đâu nhông t8 chúc vũ rang để bạo

‘in Vin Độ G017), Vẫn đồ hàn plat từ hành wong chin sich vì pháp bật hàn se Vt Nam, Hộtchảo Quốc ch vin để hah phụ từ hàn tên thé gi và Vit Num, Trường Đạ học Hai Đạthọc Quốc ga

Tà Nội 132017

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

đông, Đánh bị thương, đánh chất ám sát nông din, cán bộ va nhân viên, Dét phánhà cit, kho ting lương thục, hoa mẫu, cơng trình thuỷ lợi, Xi gue hoặc cém đầu

một số người để gây phiên Ioen thi sẽ bị phat tà từ 10 năm din chung thân hoặc bi

xử từ hình.

- Pháp nh tring trị các tội phân cách meng năm 1967 quy nh hình phạt từ

Hình đốt với các hành vĩ phần bối TỔ quốc, tối gián điệp, xâm phạm an ninh lãnh, thổ, bạo loan, host đồng phi; tơi trốn theo dich hoặc vi mục đích phin cách meng matra nude ngồi, tơi gất người, dinh người, gây thuơng ich bit gữ người,

đo giất người vi mục đích phân cách mạng kích đơng xi giục, lỗi kéo người khác

há hoạ kỷ luật eo động, kỷ luật quân đổi, tính thân chiên đâu

= Ngồi ra hình phat tổ hành côn được áp dụng đổi với một sổ trường hoppham tôi đặc biệt nghiém trong khác như pham tối và bảo vệ để điều cơng tình

thuỷ nống gây thi hai cho nhiễu tinh; tôi dao ngĩ tội đầu hàng dich; tơi giất người

só chr mưu, cudp tải sin XHƠN, trên cp tải sin XHƠN, tham 6 tai sin XHƠN,Toỹ hoi hoặc lim fue hồng ti sin XHCN (Pháp lnh tring tr các tô xâm phạm tisản XHƠN năm 1967); tối cướp tải sin oie công din (Pháp lãnh trừng tị các tôixâm phạm ti sin iêng của công dân nim 1970)

VÌ hình thúc thí hành hình phạt tử hình, ngày 31/10/1946, Bộ Tư pháp đã ben hành Thông từ số 498-P4 quy din: “thí hành án từ hình tử nay dịng súng thay thé cho máy chém”. Điều đó thể hiện chính sách nhân dao ci nhà nước đố với tổ tối, giảm thiểu những đau đón mà ho ph gánh chiw kha bị th hành án, đồng thời cũng

giảm ginh năng tâm lý cho người thi hành án từ hành.

(Qua một số quy nh trần, chúng ta thấy trong giải đốn này hình phạt tử hình

được quy định toơng đối nhiễu, con năng về trùng bị (đặc biệt lá trong thời chiến) Tuy nhiên, trong hoàn cảnh đất nước khỏ khẩn, thủ trong giấc ngồi ln de doa,

chính quyền cách mang non trổ... thi việc quy inh và áp dụng hình phat tổ hànhnh trần đã phát huy tác dụng manh mổ trong vite trừng bị, rin de tối phạm và có ý

nghĩa giáo đục chúng, góp phần lam giảm các tôi đặc biệt nghiêm trong trong xãhội

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

1.2. Hình phat tc hành trong Bộ luật hình sự năm 1985

Ngày 27/06/1985, Quốc hội nước Cơng hồ XHCN Việt Nem đã thơng quaBLHS đâu tên của Nhà nước ta (sau diy gợi tit là BLHS năm 1985). Bộ luật nay làa kể thir kinh nghiện lập pháp hình ar trong bến mươi nim kể từ ngày giảnh

được độc lập và đã đánh dẫu mốt bước phát triển quan trọng trong lp pháp hình nợ

Việt Nam

BLHS nim 1985 có hiệu lục kể tử ngày 01/01/1986 và hết hiệu lục lúc 00 giờ ngày 01/07/2000. Trong Bộ luật này, lần đầu tiên nhà làm luật đã quy định vỀ hộ thống hinh phạt cũng như nội dang đều liện áp ding và pham vi áp dụng của tông

los hinh phạt Đá với hình phạt tờ hà, Điễu 27 BLHS 1985 quy định

“Tí hình là hình phat đặc biệt được áp chong dé với người phạm tột trongtrường hop đặc biệt nghiêm trong

Đơng dp chong từ hình dds với người chưa thành viên phạm tối đã với pine

xử cô thai in phạm tội hoặc lửa bị xát sốc Tứ hin được hỗn thí hành đốt vớt ph

nit có thai, plant đơng must con chớt 12 tháng

Treng trường hop người bị kit án từ hình được dn giản tì từ hình chuyễnthành tì chưng thơn

Chi trong maing hop đặc tật cơ luật quy định ring tủ tí hình mat được thn"hành nggp sau la xét xi?

Ninr vậy lần đầu tên trong BLHS, nhà lâm luật đã quy đính ow thể chất chế

vi điều liên và phạm vi áp dụng hình phat từ hình: chỉ áp dụng hình phat từ hình,đối với người phạm tôi rong trường hop đặc biét nghiém trong; khơng ép dụng hình

phat từ hình đối với người chưa thành niên pham tô, đối với phụ nữ cổ thal khí

phạm tơi hoặc khi xét xử Quy định này thể hiện tinh thin nhân đạo của Nhà nước tađỗi với người phạm tơi

Trong Phin các tơi phạm, hình phat từ hình chủ yêu được quy định đối với

hhanh vi phe tơi có tinh nguy hiển đặc biệt cao cho xã hộ, ảnh hưởng nghiệm trọng đến arta tại và phát tiễn ofa xã hội như các tôi xâm phạm an ninh quốc gia

(14 đồn), các tôi xâm phạm sở hồu XHƠN (6 didn), các tô phạm về ma tay 7

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Trong mười lần năm có hiểu lục thi hành, BLHS năm 1985 đã qua bắn lên sive đổi, bổ sung vào các năm 1989, 1991, 1992 và 1997 với nhiều quy Ả nh của

BLHS được chỉnh sửa cho phủ hop với nhu cầu đễu tranh phông chẳng tôi phạm.

Qua mỗi lần sin đỗ, bỗ mang này, một sổ hành vi phạm tôi mới đã được quy Ảnh.

trong đó có hình phạt hình, mốt

cao nhất cia khung hành phạt lên thành hình phạt tổ hình Cụ thể Tà

- Treng Luật sv đỗ, bổ sing một số đu của BLHS lần thử nhất được Quốctôi phem cũ đã được nha làm luật nâng mức

Hồi nước Cộng hoà XHCN Việt Nam thông qua ngày 28/12/1989, đã bổ song Điều

6u "Tôi sin xuất, ting tố: mua bán, vận chuyén trú phép các chất ma tuý”, rong đồ khoăn 4 có quy dinh mức hình phạt cao nhất là tử hành,

- Trong Luật sửa ai, bổ sung mốt sổ điêu của BLHS lân thử ha, được Quốc

hồi nước Công hoa XHCN Việt Nam thơng qua ngày 12/08/1991, đã quy đảnh thêm,Hình phạt từ hình đối với ba tối danh: Tội lửa đáo chiếm đoạt tải sản XHƠN (Điệu

134), Tôi lớn dio chiếm đoạt tài sản ci công dân (Điễu 157), Tôi nhân hổi lộ (Điều

- Trong Luật sin đỗ, b sung một số điều của BLHS lên thử ba, được Quốc

hồi nước Cộng hồ XHƠN Việt Nam thơng qua ngày 22/12/1992, đã nâng mie

Hành phat cao nhất cba ti Buôn lậu hoặc vận chuyển tri pháp hing hoá, tiền tệ qua

tiến giới ©iễu97) lên thánh bình phat tử hình,

- Lần cudi cũng Luật sin đỗ, bổ ming một số đều của BLHS được Quốc hội

ước Cơng hồ XHCN Việt Nam thơng qua ngày 10/05/1997, đã tích bến hành vi

pham tối trong tô "Sân xuất, tăng ti mua bán, vận chuyển tri pháp các chất ma

tuý" (Điều 96.) thành bên tôi danh quy dinh trong bén điều luật khác nhau và giữ "nguyên mức hình phat cao nhất của mỗi tội phạm là từ hình (Điều 1850 - Tơi sin xuất tr pháp chit ma tý; Điễu [85c - Tôi ting rỡ trú pháp chất ma tay, Điều 1854 - Tội vân chuyển tri phép chất ma tuý; Điều 1858 - Tội mua bản tr phép

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

tối mới và quy din mức hình phạt cao nhất là tử hình (Tô lợi dụng chức và quyển,

hhan lùa dio chiêm đoạt ti sản XHƠN Điều 134, Tôi chiêm dost chất ma tuý -Điều 185e, Tội tổ chức sử dụng tai phép chất ma tuý - Điễu 185i, Tộ cuống bức,

Tối káo người khác sở dung trả phép chit ma tuý - Điều 185m). Đồng thé, nhà limuất còn nâng mức hình phạt cao nhất của một số tội pham lên thành hình phat từHình (Tơi lam đăng chúc vụ quyén hen chiêm dost tải sin côn công din ~ Điễu

156, Tội đua hồi lô, tôi làm mối git hỗ lộ ~ Điều 227)

Nhờ viy, nêu năm 1985, khi BLHS vừa được Quốc hồi thơng qua chỉ quy đính 29/195 (1596) 2 quy định hình phạt tử bình thi

đắn năm 1997, đ tăng ln thành 447214 (2196) đều luật về các tối pham ou thé quy cảnh hình phạt tử hình Qua bén lẫn sửa i, bỗ sang, hình phạt tử hình rong BLES

đã tăng lên cả về sổ lương (ir 29 lên 44) và tỷ lệ (15% lần 219). Việc tăng số đều

tut quy Ảnh hình phạt tỡ ình nay chủ yéu tập trung vào nhóm các tối phạm vi ma tuỷ (7 điều); các tôi pham về chức vụ (2 điểu); các tôi xâm pham sở hữu XHCN và.

cơng dân (4 đề); ngồi ra cịn cơ các tối xâm pham danh dụ nhân phim (1 di)và các tôi phạm khác xâm pham an ninh quốc gia (1 điều)

Ninr vậy, Bộ luật hình sự năm 1985 đã có những quy nh cụ thể về hình phạthinh Mặc di đ có những hat nhân hop Lý, một sổ ý trơng nhân đạo trong chính.sách pháp uật, do đặc trưng ci tinh hình kành t, xã hội sau hiễn tranh, cơ ch tậpquan niệm chưa chính xác về va trỏ hình phat tổ hành,việc quy dinh qué nhiều và xu thể tăng cuồng chế ti có hành phạt từ hình là một "hen chế của pháp luật hình sự thời kỹ nay"

13⁄4 Hình phạt tc hành trong Bộ luật hình sự năm 1999

‘Sau một thời gian thục hiện BLHS năm 1985 đã bộc 16 một số nhược điểm,

than chế nhất định như chưa chính xác về mất khoa học và chưa phù hop với những

du luật về các tối phạm cụ:

trung quan liêu bao cả

`Ẻ tần Vin Bộ 2017), Vin hàn phạt từ hàn rong chênh sich vì nh ithe sự Vt Nạn, Bội

thảo Quốc gia vin dé hah phụ từ hàn tên th gi và Vat Num, Tường Đụ học Bul - Đạthọc Quốc ga

Tà Nội 13017

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

giống như BLHS năm 1985. Tuy nhiên, rên tinh thân chỉ đạo thụ hẹp tối da phạm, vã và đối tương áp dụng hình phạt tổ hình, chỉ áp dụng hen chế và thất ny cần thiết nên Điệu 35 BLHS năm 1999 quy dinh các điều kiện rất chất chế liên quan din việc

áp dang hình phạt tổ hàn,

Điều 35 BLHS năm 1999 quy dinh “Tứ hùnh là hùnh phát đốc biệt chỉ áp

chong đỐt với người phưm tôi đặc biệt nghiêm trong. Khơng áp chang hình phát tie inh abt với người chưa thành niên phạm tôi, đỗi với phu rất có thai hoặc phu nit ang ni cơn dưới 36 thẳng hit khi phạm ti hoặc iw xét xi: Khơng th hành án tít hình đỗ với pls vữ có thai, phí nit đăng mi cơn đướt 36 tháng hát Trong

trường hop này hinh phat từ hình chuyễn thành chương thân

Điều 52 BLHS nim 1999 quy dink: “Đổ với tường hop chuẩn bị phạm tồi nu đâu luật dp chong có qup din hùnh phat cao nhất là chương thân hoặc ti inh, thi mức lành phạt cao nhất được áp đụng là lông quá 20 năm từ

Nhờ vậy khác với BLHS năm 1985 chỉ quy Ảnh chung chung a hình phát từ

Hình áp ding đối với "người pham tôi trong trường hop đặc biết nghiêm trong" thi

theo BLHS năm 1999 chỉ áp dụng Hình phat từ hình đối với "người phạm tơi đitiệt nghiém trong’: Nhưng không phi moi trường hợp pham tôi đặc biệt nghiémtrọng BLHS đều quy ảnh hình phạt từ hình Trong số 95 tôi phạm đặc iệt nghiễmtrong của BLHS nim 1999, chỉ có 29/95 (31%) tội phem có quy din mite cao nhấtcủa khung hình phạt là tờ hành, 66/95 (69%) các tôi pham đặc iệt nghiêm trongBLHS không quy ảnh hình phạt tổ hình

VÌ đãi tượng, BLHS nim 1999 quy dinh khơng áp dụng hình phat tờ hình đối

‘voi người chưa thành niên phạm tơi, khơng áp dạng hình phat tế hình đối với phnữ có thei, đồng thời mé rộng thêm đốt với trường hợp phụ nữ đang nuôi con đưới

36 thing tuổi khi phạm tôi hoặc khi xét xố khơng áp dụng hình phat từ ình đối với

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

chỉ giới hạn ở quy dink: “Tí inh được hỗm hi hành đỐt với phn vữ có the, plas nit dang mci cơn đưới 12 tháng tdi” (Điều 37). BLHS năm 1999 đã sửa và mỡ xông thêm quy ảnh: “Khơng fhi hành án te bị dds với plas nit có the, phu it dang mi con đuới 36 tháng tỗi Trong trường hợp này hình phát ừ hình chuyẫn

thành tì chương thân” (Điều 35). Quy ảnh trên cia BLHS năm 1999 khơng nhữngdip ứng ma cịn tấn bộ hơn 20 với quy dinh "Khổng tự hành án tế hànhi phí nit đảng có thai” của Cơng ước quốc tổ về các quyền din mr và chính ti 1966"

itu do thể luận rõ nát chính cách hình nợ nhân đạo của Nhà nước ta đang ngày”cảng mỡ réng hơn nữa phạm vĩ những người không bi áp dụng và thi hành hànhphat từ hành

Phin các tô phạm cụ thi, BLHS năm 1999 quy đính có 29 điều luật với 30

hung hình phạt có quy nh hình phat tử hình (giêm 15 điều luật so với BLHS năm

1985), Đây là ning tôi pham đặc biệt nguy hiểm, gây nguy hai đặc biệt lớn cho xã hồi, bị xã hội lên án manh mẽ và người phạm tôi lá nhõng phẫn từ lưu manh, côn đỗ, ngoan cổ chống đối, chủ mu, cần đều, chi huy, tá pham nguy hiển, lợi dung chức vụ quyển bạn dé pham tô, đồng thủ đoạn xão quyết, có tổ chức, có tính chất

chuyên nghiệp, cổ ý gây hậu qué đặc biệt nghiém trong... Các điều luật có quy dinkHình phạt tổ hình tập trung ở chương: Các tdi xâm phạm an ninh quốc gia Ợ để);Các tối âm phạm tinh mang súc khoổ, danh dự, nhân phẩm @ đâu 4 khung hìnhphat - Khoản 3,4 Tôi Hiếp dâm tré em); Các tôi xâm phạm sỡ hiếu @ đu), Các tôxâm phạm trật tr quản lý kinh tế (3 điều), Các tội phạm về ma t (3 (đu), Các tơixâm phạm en tồn công công trật tự công công (2 (Xu); Các tôi phạm về chúc vụ

G điền); Các tội xâm phạm ngiĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân (3 điểt); Các tột

phá hoại hồ bình, chẳng lồi người và téi pham chiến tranh (3 đi)

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

13. Chuẩn mục và kinh nghiêm quốc tế về hành phạt tả hình

vẽ hình phạt t lành

Hiên nay trên th giới chưa có vin bản mang tín tồn cầu cơng nhơ khu vực

quy định rng về hình phạt từ hình, ma vẫn để này được gh nhận một phần trong 1.3.1, Chuẩn mage ude v

những văn kiện quốc tế cũng như ko vục * Cụ thé nhụ sa

* Tuyên ngôn nhân quyển năm 1948

* Công ước về quyên trẻ em năm 1989

* Công ước quốc té v các quyễn din nự và chính ti năm 1966 CCPR)

* Nghĩ ảnh thư tùy chon th ha của Cơng ude quốc tổ về các quyển dân mx,chính tị, về xóa bổ hành phạt tir hình năm 1989.

* Nghĩ quyết 32161 ngày 08/12/1977 của Đai hội đẳng Liên hiệp quốc vé nh,

phat từ hình

* Nghĩ quyết 1984/50 cia Hội đẳng kinh tỉ

-bão về quyền của những người phải đối mất với án tờ hình

* Nghĩ quyết 2005/59 ngày 20/04/0005 của Ủy ban quyền con người Liên hiệp quốc v vẫn để hình phạt từ hành,

hội về những bảo đâm shim

“Theo các vin bin quốc té nê trên, xóa bổ hình phat từ hình khơng phải nga

vụ pháp lý quốc tế bắt buộc mọi quốc gia phải tuân thủ, Tuy nhiên, điều này không

đẳng nga với việc các quốc gia vẫn đang duy tri hình phạt từ hình có thể ủy tiệnáp dạng hình phạt từ hình Theo Khoản 2, Điễo 6 Cơng ước "ICCPR" thửa nhận có

thể áp dang hình phạt tr hành nhhơng "Chỉ được áp đụng hình phat tt hình đổi với

những tơi ác nghiêm trọng nhất”. Ngồi ra hình phat tử hành cịn bi hen chế bai đốitương ép dụng: “Không được phép tuyên hình phạt tổ hinh với người phạm tội đười

a Ruắc Đại 2016), Bùh hạt bàn tong pháp bật ốttẾ vì pháp tật Vệt Nam, Do vn

thạc rậthọc, Trương Đạihạc Luật Hà Nội

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

xe và quy Ảnh mét loạt các bảo dim hư pháp nhằm dim bảo những quyển cơ bản,của các đối tượng này công nh sự cổng mình, chính xác và hiệu quả cia việc thực

thi, áp dung hình phạt từ hình: Các bảo dim tu pháp bao gầm: thủ tụ tổ tung bio đâm xét xử công bằng, quyền được xin ấn giảm cũa từ tú quyền cơn từ tủ có thơi Han thích đáng df kháng cáo và in én giảm, đối xử nhân đạo với từ tà không thi ảnh án từ hành khi các thủ tục tổ tang có lin quan chưa th hành xong

1.3.2. Quy định về hink phạt tit hành ở một số

Nhấn chung luật ở mốt số quốc gia cịn áp dụng én tờ hình đều giới hạn việc ápdang hình phat ừ hình đối với những tối pham đặc tiệt nghiêm tong Tuy nhiên,

quan điểm vi "tối đặc biệt nghiêm trong" ở mỗi quốc gia là Khác nhau, din đến mm vi các ti có thé bị kết án tử hình cũng rt khác nhan

BLHS Trang Quốc khơng quy dinh tên tôi cụ thể trong tùng điều luật ở phân tối phạm cụ thể mã chi nêu và mô tả hành vĩ trong ting điều luật ôn tội danh chỉ là tên cá tối theo tên chương Bộ luật hình sự Trung Quốc quy ảnh tơi danh có thể bị

kết án từ hình tập trung ở các nhơm tôi dank: xâm hai an inh quốc gia, xâm pham

tinh meng, xâm pham trật hy tồn cổng cơng, xâm phạm nga vụ trách nhiệm,

của quân nhân, các tôi dan về the những ma túy (Điễu 125 126, 141, 144, 151,

170, 199, 205, 206, 233, 234, 236, 237, 238, 239, 240, 247, 248, 263, 295, 317, 328,340, 355, 358, 369, 370, 421, 422, 423, 414,406, 430, 431, 432, 433, 438, 439, 446BLHS Trung Q

đối với phu nỡ mang thei, người chun think niên (đưới 18 tui). Tuy nhiên, vẫn có trường hop ngoi lê, người từ đồ 16 tudk đến đoời 18 tỗi có thé bị kết án tử nh.

niu phen tơi đặc biệt nghiêm trong nhưng được hỗn thi hành án 2 năm. Bén canh,đó, BLHS của nước này cịn có quy định và vẫn để hỗn ti hành án tử hình và cân

cờ để được thay bằng hành phạt ti có thời hạn trong thất gian hỗn thi hành,

Vi ngun tắc áp dụng luật bình sự nước này khơng áp dụng

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

nguời"”. VỀ nguyên tắc áp dạng BLHS Liên bang Nga cơng quy dinh hình phat từ Hình khơng áp dng đối với phụ nữ mang th, người chưa thành niên và người tiên

65 tad

BLHS Nhật Bin qui đính có 9 tơi danh sau bi áp ding hình phat từ hình tối

gây nỗi loan (Điều 77), tôi mai ngoại xâm (Điều 81), tôi h trợ ngoại xâm (Điều 32), tối đốt cơng tình nhà cia có nguội ở Dieu 108, tơ lâm ngập nuớc cơng trình, hà ca có người ở @idu 119), tơi lật tàu hôn và gây chốt người (Điễu 129), ti at thu hôn do nguy hiển di ls: (Điều 127), tố pha chất độc vào nước máy gây thương

tich hoặc chết người Điều 146) và tôi giết nguời iéu 199)

Bộ luật hinh sy Thai Lan quy dinh áp đụng an tổ hình đối với các ti say các

tôi xâm pham an ninh quốc gia ở Điều 107 cho dén Điệu 12; hành vĩ xâm phạm tơi

sntodn hân thể hoặc có hinh vũ bạo lực đãi với đủ diện ngogi giao cia nước ngồi mà gây ra hậu qua chết ngi hoặc cổ ý nh làm chất người ở Điều 132; các tôi

pham than nhông dave quy dinh ở các Điều 149, Điều 150; các hành vi phạm tôi

git người ở Điều 288, Điều 289; hành wi cướp tài sin gây chất người ở Điễu 339, Điễu 339i Điều 340, Điều 340biz Pháp luật Hành nụ Thái Len quy định hình thie

thi hành hình phat từ hành a hình thú tiêm thuốc độc và cả hình thức xử bắn!”

"Nghiên cứu vé hình phat tổ ình trong luật hình sự ở mốt sổ nước, ta thấy đầy không chỉ là vấn để pháp lý ình sợ mã côn liên quan,

tr, xã hội và bị ảnh hưởng bối các yêu tổ lich sở, vấn hóa, tơn giáo, đạo đức và cur

tin xã hội. Trong đó tập trung vào nhóm hành vi xâm phạm tính meng xâm phansa ninh quốc gia

1.3.3. Những vin đề đặt ra cho Việt Nam

"Từ những đánh giá phân tích các quan điển vé hình phạt tờ hình trên thể gi

cũng như các chính sách pháp luật hinh sơ và quy định của BLHS năm 2015, các

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Thiết ngiĩ, các cơ quan chức năng, các chủ thé áp dụng và thục thi pháp luật cần thé Hiện ar công tân, khách quan và cân nhấc dé dém bão chính xác khi ép dụng hình

phat tr hình đối với người phạm tơi, bài đậy là hình phạt nghiệm khắc nhất, và

chúng ta khơng có cơ hộ 8 sữa sử trong quá tỉnh 6 hạng khi đã tí hành đa tổ đối

ới người pham tôi Mit khác, nhằm phát huy tối da mục dich và ý nghĩa cba việc

áp dang hình phạt nói chưng và hành phat từ hành nói riêng, góp phần nâng cao hiệu

aq cơng tác di tranh phịng chống tối phạm và dem lại một xã hội dân chủ, cơngtẳng và vin minh

Việc tiếp tue duy ti hình phat tờ hình trong Bộ luật Hình mr Việt Nam phi

tiên cơ sở hai yêu cầu đó là phải tương thích với chuễn mục quốt tế, thứ ha là phải nhủ hop với hoàn cảnh cụ thé cia Việt Nam và đáp ứng yêu cầu phòng ngừa, đâu

chống tối phạm tei Việt Nam, đồng thời xem xát tùng bước giảm hình phat tử hànhđối với một sổ tội danh:

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

21. Các quy định ti phần thứ nhất Bộ

“Từ thục tấn lập pháp hình sự và quán tiệt quan diém chi đạo cũa Đăng trong

hình sự

các Nghỉ quyết nêu rên, trên cơ sỡ nghiên ot tổng kết thục iẾn áp dang hình phat hinh và tinh hình phát tiễn lạnh xã hội của nước ta rong thời gian tới, BLHS sive đổ, bổ sung quy đính về hình phạt tr hành theo hướng bám set tính thân nội dang Hién pháp năm 2013 về bảo vệ quyền con người, quyền cơ bin côn công dân, iấp tục thể chế hỏa chủ trương của Đảng về han chế hình phạt từ hình trên bên,

phương điện]0: Hạn ché các trường hợp áp dung hình phet tir hình đổi với những

tối danh con giữ lại bình phat tử ình theo hưởng quy dink tổ răng, chất chế, cụ thể các điều kiện áp đụng để Toa én cân nhắc, áp ding trong tùng trường họp cụ thể,

Mi rộng điện đối tương khơng bi áp đụng hình phat tử hình, Mở rồng các trường

hop khơng thi hành én tổ hình và chuyển hình phạt tờ hành thành từ chúng thân shim han chế việc thi hành án tr hình trên thục t2; Giãm sổ lượng các tơi danh có

quy din hình phat từ hành trong BLHS

3.1.1. VỀ điền kiện áp dug hình phạt hành:

Là hình phat nghiêm khắc nhất trong hệ thơng hình phat, tước @ quyền sốngcủa người bị kết án, BLHS năm 2015 quy dinh các điều kiện rất chất chế lên quanđắn việc áp dụng hình phat từ nh

Khác với BLHS năm 1999 quy dinh “Tir hinh là hinh phat đặc bật chỉ áp

chong dbs với người pham tội đặc bit nghiên trong”, BLHS năm 2015 đã săn đã, tổ mung điều kiện áp đụng hình phat tử hình theo hướng chất chế nhằm thụ hep

pham vi áp dang hình phat này, Khoản 1 Điều 40 BLHS nim 2015 quy dink: "Tir

inh lh phạt đặc biệt chi dp chong đổi với người pham tôi đc biét nghiém trong thuật một trong nhóm các tội sâm phạm am nh quốc gia xâm phạm tình mang

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

sổ ơi đặc biệt nghiêm trọng thuộc mét trong nhóm cá tơi xâm phạm en nành quốcgs @iễu 108, 109, 110, 112, 113, 114, xâm phạm tinh mang cơn người Điều 123,

142); các tội pham về ma tủy (Điễu 248, 250, 251), các tôi pham về tham những

(Điễu 353, 354) và một sổ ôi phem đặc biệt nghiêm trong khác do BLHS quy Ảnh.

(Điều 194 - Ti sản xuất buôn bén hing giã a thuốc chốa bệnh, thuốc phòng bệnh, Điều 299 - Tôi khủng bổ, Điều 41, 422, 423 - Các tội phé hoi hịa bình chống

loti người và tối phạm chiến trent.

Bén cạnh do, Bộ luật hình sự năm 2015 đã mỡ rộng điện đổi toơng khơng bịáp dang hình phat tổ hình (Điều 40 Bộ luật Hình nự năm 2015) theo hưởng ngoài đổitương như quy ảnh theo BLHS năm 1999 là người chưa thành niên (BLHS năm

2015 là ngu đưới 18 tui) và phụ nữ có th, phu nữ đang nuôi con dưới 36 tháng

tuổi bổ sung thêm đối tượng là người từ 75 tui trở lân khi phu tô hoặc khš x#

xử Việc bỗ ning đổi tượng này vào điện không bị áp dụng hành phạt từ hình thể

Tiện chính sich hình sơ nhân đạo đối với một đối tuong được sự quan tim đặc biệt

của Nhà nước là nhơng người cao tad

Ngồi ra BLHS năm 2015 đã mở rồng các trường hop khơng thí hành án từ

Hình và chuyển hình phat từ nh thành tà chung thân nhằm góp phân hen chế hình.

phat từ hành trên thục tế (Điều 40) theo hướng ngoài 02 trường hợp nhur quy Ảnh,của BLHS năm 1999 (người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc là phụ nữ dang nuôi

com đưới 36 tháng ta,

đối với người bat tir đã75 tui tr Ten; người bi kắt án từ hành và ôi tham 6 ta

ỗ sng thêm hai trường hop: là khơng thi hành én từ hình,

sản, tội nhận hối lộ mà sau khí bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất be phân te tai

sản them 6, nhân hỗi lộ và hop tác tich cực với cơ quan chức năng trong việc pháthiện điều tra xử ý tối pham hoặc lập cơng lớn.

(Quy đính trên thể hiện ar iến bộ vuợt bậc trong lập pháp hình sự Việt Nam vềnh nhân deo. Quy định khơng áp đụng hình phạt hoặc thi hành én tử hình đổi với

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

gui "đã 75 tuổi trổ lân" này không được để cập trong ICCPR cũng như pháp luật

của quốc tổ. Đây là đ tuỗ (đa sỐ bị hen chế về vẫn để súc khốc cũng như nự minh

“mẫn trong nhân thức ki họ thục hiện hành vi của minh, do đó BLHS năm 2015

xem đây là đối tương đặc tiệt cần được quan tân, bảo vệ và đương nhiên sẽ khơng

áp dang hình phạt tổ hình

Trong thỏi gia qua, ở Viết Nam các tội phạm liên quan din chức vụ đặc biỆtla các tội tham những đã gây ra nhiều hậu qué đặc biệt xã hồi, mắc đà những đốitương này đã nhân được sựtrùng bị nghiêm minh của phép luật tay nhiên, hạn chếlớn nhất ôi x lý các tối pham ny đó là khắc phục thiệt ha do tối pham gây ra

Ước tính, có những vụ án làm thiét bại, thất thoát hàng ngàn tỷ đồng, nhung thực té

thụ hồi được rt it, do đó, đŠ khắc phục hêu quả do tối phạm gây ra cũng như nhằm nâng cao hiệu quả déu tranh phịng chống nhóm tối pham này, tử điểm e khoản 3 itu 40 Bộ luật Hình mự năm 2015 đã mỡ réng thêm đổi trợng được hưởng sơ hoan héng ci Nhà nước, khơng bị áp dụng hình phat tờ hình, ma đáng lễ ra ho bi

áp đăng, đó là °N gv bị t án từ hình về tội tham 6 ti sẵn tố nhận)

Xôi bị kết án đã chủ đồng nộp lạ t nhất be phần tư ti sẵn tham 6, nhận hối lộ và

hop tác tich cục với cơ quan chúc năng trong việc phát hiện, đu tra xử lý tôi

ghe hoặc lập cơng lớn". Quy đính này, một lên nữn thấy được sơ phù hợp trong

đường lỗi xử Lý và chính cách hành my của Việt Nam đái với hành phat từ hình Đây

là sơ cụ thể hóa chính sich hình sư thể hiện rong Hién pháp năm 2013 cũng nhơ

các Nghị quyết của Bộ Chinh tị, từ Nghĩ quyết số 08/NO-TW năm 2002 in Nghịquyết 4S/NWW-TUY năm 2005, và đặc biệt Ngủ quyét 4/NQ-TW năm 2005 về chiến

lược cả cách tư phép, theo đó BLHS phải xây dung theo hướng “Hạn chế áp dung Hình phạt tử hình theo hướng chỉ áp dụng đối với một s ít los tôi phạm đặc biệt

nghiêm trong”

2.1.2. Cin cứ quyất định hành phạt tc hi

Quyết din hành phat là việc Toà án lựa chọn loại inh phạt và xác định mức

Hình phat cụ thể rong pham ví luật đnh để áp dụng đối với người phạm tôi cụ thé

Điệu 50 BLHS 2015 quy dns

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

“1. Khí quyễt ảnh hành phạt Tôa án căn cứ vào quy Ảnh cũa Bộ luật này, cân

bắc tình chất và mức đồ mạ; kiễm cho xã hội của hành ví phưm tơ, nhận thân

"người phạm tơi các tình tết giảm nhọ và tăng năng trách nhiên hành si?”

Trong các BLHS của Việt Nam (1985, 1999, 2013), hình phạt từ hình ln

được quy định duct dang chỗ ti lu chọn ”.. thi bị phat tù i 12 năm đến 20năm,

tit hưng thân hoặc t nh”. Qua 8, chứng ta thấy Nhà rước luôn coi việc áp dụngHình phạt từ hình la phương án lựa chọn cuỗi công khi việc áp dung các Losi hin

phat khác như tù có hơi hạn, ts chúng thân khơng phù hợp với tính nguy hiểm cho

xã hồi của hành vi phạm tố, khơng đạt được mục dich phịng ngùa chúng và phịng

"ngừa riêng của hình phạt Tuy nhiên, cần cử đỂ áp dụng hình phạt tủ có thời hạn, từ

chung thân hay từ hành là một vẫn đồ rất phức tap.

Voi tự cách 1a mét Losi hình phạt đặc biệt trong hé thống hình phạt, ước dt

quyền sing của người bị kết én, ki cân nhắc và quyét đnh hình phat tờ hình Tồ án hãi tun thủ các odin cứ quyết ánh hình phạt nêu trên, cụ thể là

* Cần cứ vào các guy nh cũa Phẩn yy đành chưng và Phẩn các tơi pharm

của BLHS

Khi quyết Ảnh hình phạt từ hình, Tồ án phi căn cử vào các quy Ảnh cit Phin các tối phạm của BLHS. Toà án chi được phép áp dụng hình phat tờ hình đái Với nguùi phạm tối khi điện, khoản áp dụng đối với người pham tơi có quy Ảnh.

Hình phat này, Néu điều khoăn được áp dụng khơng quy dinh hình phat tử hình thi

dia d6 là lon tội đặc biệt nghiêm trong (cỏ mức cao nhất của khung hành phạt đố: Với tô yl trên mười lấn năm t,t chung thân) thi chúng ta cũng không được áp

dang trong bất kỹ trường họp nào

'Bên cạnh đó, Toa án phải căn cứ vào các quy định của Phin chung BLHS.Đólà các quy ảnh về Nguyên tắc xử lý người phạm tối. Nghiêm ti người chủ mưa,cằm đâu, chỉ huy, ngoan cổ chống đổ, côn đổ, tú phem nguy hiểm, lợi dụng chức

‘va quyên han dé phạm tdi; Nghiêm tr người phạm tơi ding thủ đoạn xio quyết có 18 thức, có tính chất chuyên nghiệp, cổ ý gây hi qua đặc biết nghiêm rong Điều 3

BLHS năm 2019)

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

các ôi phạm vé ma ty, tham những và một số ôi pham đặc biết nghiêm trong khácdo Bộ luật này quy định, khơng áp đụng hình phạt từ hình đốt với người đưới 18

tuổi lồi phạm tô, đối với phụ nữ có thei hoặc phụ nữ dang nuối con dưới 36 tháng tuổi i phạm tôi hoặc khi xét xố khơng áp dụng hình phat từ hình đối với người bị

kết án từ 475 tuổi trở lên, không áp dang hình phạt trbinh đối với người bị kết án

hành và ôi tham 6 tài sin, tội nhân hỗi 16 ma su lôi bị kết án đã chỗ đông nộp

T ít nhất ba phần tơ tải sin tham 6, nhận hối lỗ và hợp tắc tích cục Với cơ quan chúc năng trong vie phất hién đều tra xử ý tôi pham hoặc lập công lớn,

* Cân nhắc tinh chất vã mic đổ nguy lẫn cho xã hội cũa hành vt phan tội Điễu8 BLHS năm 2015 quy dink: Cần cứ vào tính chất và mite độ nguy hiểm

cho xã hội cia hành vi pham tôi đuợc quy nh trong Bộ luật này, tôi phạm đượcnhân thành 04 loại: Tội pham it nghiêm trong Tôi pham nghiém trọng Tôi phansit nghiêm trong và Tôi phạm đặc biệt nghiêm trọng Trong đ tơi phạm đặc biệt

"nghiêm trong a ơi phem có tỉnh chất và mute độ nguy hiểm cho xã hội đặc tit lớn, sma muúc cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy inh đổi với tối Ấy là từ

tiên 15 năm ti độn20 năm tụ tù chung thân hoặc tử hình

Mặc đà Didu 40 BLHS năm 2015 quy dink: Tờ hình là hình phạt đặc iệt chỉáp dạng đối với người pham tội đặc biệt nghiêm trong thuộc mét rong nhóm các tơixâm pham an ninh quốc gia, xâm phạm tinh mang cơn người, các tôi pham về mathy, tham những và một số tôi pham đặc bit nghiém trọng khác do Bồ luật này quy,inh. Tuy nhiên không phii mơ tội pham dic biệt nghiễm trong trong các nhơm tơinêu tiên BLHS đều quy đính áp dạng hành phạt từ hình ma chỉ có 18 tội đặc iệt

"nghiêm trong có quy định hình phạt từ hình Vé nguyên tắc ching ta chỉ áp dung oxi hình phạt này khi và chỉ khi tính chất và mức đồ nguy hiểm cho xã hội cũa Hành vi phạm tội dic biết cao, người chỗ mưu, cần đều chi huy, ngoan cổ chống

đối, côn , tử phen nguy hiém, lợi đụng chúc vụ quyền han để phan tô, đừng thổ

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

đoạn xio quyệt, có t8 chúc, có tính chất chun nghiệp, cổ ý gây hiu quả đặc biệt

nghiêm trọng,

* Căn cửnhận thân người phạm tôi

Nhân thân người phạm tôi là tổng hợp những đặc đễm và tâm sinh lý và hoàn cảnh xã hội của một người có nh hưởng nhất din đắn tinh nguy hiểm của hành vĩ

pham tôi ma người này thục hiện Nhân thân người phan tôi là pham trả chỉ rõ khả

ning tiếp nhận biện pháp cãi tao giáo đạc cia xã hộ, khả nắng tr cãi tao ca người ham t6i Đây chỉnh 1ã căn cứ để Toa án lun chọn loại chỗ ti phù hợp đốt với người

pham tối nhằm đạt được mục ch của hành phạt

Khi quyết Ảnh hình phat từ hình đối với người pham tơ, Tồ án cũng phi dn tiên cơ sở nhân thân người pham tối nh khơng áp dụng hành phat từ hình đố:

với người đưới 18 tuổi phạm tơ, phụ nữ có thai hoặc dang nuối cơn đưới 36 tháng

tuổi người từ đã 75 tuỗi ở lấn khí phạm tối hoặc xế xử, hình phạt từ hình chữ được áp dạng khi bản thin nguội pham tối có nhân thân ắt xắu, phân ánh tinh rang

khơng có khả năng cũ tao, giáo đục họ trổ thành người có ich cho xã hội, có ý thúc

tuân thao pháp luật và các quy ắc cin cuộc sing

* Căn cứ vào các tinh hễttăng năng giảm nùe trách nhiệm hành it

Các tinh tt tăng nặng (giảm nhọ trách nhiệm hình sự là nhõng tinh tt

khơng đồng vei trị nh tơi và ảnh khung hình phạt những có tác đụng làm ting

(Giim) ante đơ nguy hiễm cho xã hồi của hành vĩ pham tôi. Các tinh tt ting năng giảm nhẹ trách nhiệm hình sơ này là một trong những cén cử để Toa én lựa chọn Ios hành phat tương xing với mức độ nguy hiểm cho xã hồi của hành vi pham tôi

“Thông trường các vụ án áp dụng hình phạt từ hình, bi cáo thing tập trung nhiều

tình tt tăng năng rách nhiệm hình nự và khơng có tin tt giảm nhe hoặc cổ tinh ất giảm nhe nhưng khơng đáng kỄ

“Từ hình là một los hình phạt đặc iệt, nó loại trừ vĩnh viễn người phạm tôi ra

khôi đùi sống xã hồi nên khi quyét định hình phat tờ hình đổi với nguội pham tơi,

Tồ én phi cần nhắc edntrong các căn cử nêu trên, cân nhắc mục đích phơng ngừa

clang và phòng ngừa riêng của hinh phạt tử hành, để tên cơ sỡ đồ 10 một bản én

</div>