Luận văn thạc sĩ Luật học: Biện pháp ngăn chặn giữ người trong trường hợp khẩn cấp và thực tiễn thi hành tại thành phố Hà Nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.09 MB, 87 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

‘TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỌI

PHẠM NGỌC LONG

BIEN PHÁP NGAN CHAN GIỮ NGƯỜI TRONG

TRUONG HỢP KHAN CAP VA THỰC TIEN THI HANH TẠI THÀNH PHO HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI, NĂM 2019

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HANOI

PHAM NGỌC LONG

BIEN PHAP NGAN CHAN GIỮ NGƯỜI TRONG

TRUONG HỢP KHAN CAP VA THỰC TIEN THI HANH TAI THANH PHO HA NOI

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HOC

“Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tế tạng hình sự ‘Mi số học viền: 8380104

Người huớng dẫn khoa học: TS. Bi

HÀ NỘI, NĂM 2019

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Luận văn này là cơng trình nghiên cửu của cả nhân tôi, được thục hiện đưới

sự hướng dẫn khoa học của TS. Bùi Kiên Điện Các số liệu, nhũng kết luận nghiên.

cứu được trình bay trong luận vẫn này hồn tồn trang thục. Tơi xin hồn tồn châutách nhiệm về lời cam đoạn này,

Học viên

Phạm Ngọc Long

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

DANH MỤC TỪ VIET TAT BPNC Tiện pháp agin chin

BLTTAS Bo inst tổ tụng hình ar

CSST Cash sat đến reTTHS To tung hình sự

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Tình bình tội phạm tại Thành phố Hà Nội từ năm 2014 đến.

Bảng LÌ

năm 2018

Số người bi áp đụng biện pháp giữ người trong trường hop Bảng 21 ¬

kin cấp tei Thanh phổ Hà Nội từ năm 2014 dén năm 2018

. Tình hình tơi pham tại Thanh phô Hà Nội từ năm 2014 đến.

Biểu dé 1.2

năm 2018

. Số đổi tương bi ép dụng biện pháp giữ người trong trường,

Biểu đồ 22

hop khẩn cắp tạ Thành phố Hà Nội từ năn 2014 din 2018 “Tỷ lệ căn cứ áp dụng giữ người trong trường hợp khẩn cập Tỷ lý Kiến sit viên đánh gá múc độ thục hận YCĐT

của Cơ quan SBT

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

PHAN MỞ ĐẦU . ‘

'Chương 1. Một số van đề chung về biện pháp ngăn chặn giữ người trong

trường hợp khẩn cấp trong tổ tụng hình sự Việt Nam. „10

11. Khải ấ

lậu pháp ngăn chặn git người trong trường hop khẩn

12. Mục đích, ý nghĩa cđa việc áp dung biệu pháp ugău chim giữ ugười

trong trường hợp khu c sw

121, Mạc dich cia việc áp ding biển pháp ngăn chân gữ ngồitrong trường họp khẩn cập 12

122. ¥ nghĩa cde vide áp dụng biện phép ngân chin giữ người trong

1.3. Quy định cña pháp hit tổ tung hành sự Việt Nam về biện pháp ugin

cặm giữ người trong trrờng hợp khẫu cấp từ năm 1945 đễn uay... 1Š1 31. Giải dom trước khi có Bộ luật tổ tạng hình sơ2015 151.3.2. Giei đoạn từ kh Bộ luật tổ hạng hình sự 2015 có hiệu lực... 20

.Kếthiậu Chương 1 --47

Chương 2: Thục tiến thi hành và giải pháp nâng cao hiệu qua thi hành

biện pháp ngăn chặn giữ người trong trường hợp khẩn cấp tại Thành.

phố Hà Nội 38

2.1, Một số vin đề liều quan đến việc áp dung biệu pháp ngăn chin gitgw trong trrờng hop kiẫn cắp tai Thành phố Hà Nội 9821141. Tình hình tơi phem trên dia ban Thành phổ Ha Nội 38

21.2. Khái quit về Co quan Cảnh sát đu tra Công an Thành phổ Hà

a 40giữ người trong trrờng hepTid cấp tại Thành phố Hà Nội ..4221, Nhõng kết qua đạt được “

222. Những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân 4 2.3 Một sé giải pháp nig cao hig qué hoạt động áp đụng biện pháp ngăn

cặm git người trong trrờng hợp Kh cấp tì Thành phố Hà Nội... Sĩ

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

23.2 Các giã pháp khác 56

KET LUAN..

DANH MUC TAILIEU THAM KHAO.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

PHAN MỞ BAU

1.1j do chowBiên pháp

hỗ biển trong thục Ấn và đã phát huy được vai trỏ to lớn trong việc gai quyết vụ án hành ax Việc áp dụng biển pháp bit người ding din, kịp thấ là sơ bão dim rất

quan trong cho việc chủ đồng phòng ngừa, ngin chin tối phạm, phát hiện nhanhchồng chính xác và xử lý cơng minh moi hành vi phạm tố, không lam oan người

võ tôi cũng như khơng để lọt tơi pham; góp phẫn bảo vé pháp chế XHCN, bảo vé

người là một trong các BPNC tong TTHS được áp dung rất

quyên cơn người, quyển công din, loi ich cia Nhà nước và chế đồ XHƠN. Bản

canh 8, việc áp dụng biện pháp bắt người cũng a vẫn để nhạy cém trong đời sống

chính tri - xã hi, bởi vĩ nó ảnh hưởng trục tiếp dén mốt sổ quyển con người và

quyin cơ bin của công dân due quy định trong Hiển pháp, như quyền bit khả

xâm pham về thin thể, quyền được pháp luật bio hơ về sóc kde, danh dự nhận

phim của con người... nó liên quan nhiều din việc thục hiện chỗ trương, đường lỗi

của Đăng chính sich, pháp luật cia Nhà nước, Đặc biết việc điều chỉnh pháp luật

đối với tiện pháp bắt người hong TTHS còn thụ hút được sự quan tâm cũa công

đẳng quốc

ghem pháp luật về biện phép bất người, nhất là những vỉ pham xâm pham đến

qgyễn con nguôi trong TTHS of bị các thé lục thù dich lợi dang a huyền truyền xuyên tae, ching phá Đăng và Nhà nước ta

ind liên quen trực tiếp din vẫn để nhân quyền Do đơ, những vĩ

Hiên nay, đưới góc độ khoa học, việc nhận thúc v bin pháp bắt người còn tổn tạ nhiều quan niệm khác nhau hệ thing lý luận vé biên pháp bắt người còn chưa được hồn thiện Đặc biệt nhiễu chỗ thể có thim quyền áp dung biện pháp bất

gud còn chưa nhận thúc diy đã về: bản chất pháp lý me đích áp dụng biện pháp

bit người, ý nga của điệu chỉnh pháp luật đối với biện pháp bit người, . như cịn

có những nhân thúc sei Lam khi cho ring mục đích áp dụng BPNC nói chung vàtiện pháp bắt nguời nổi riêng

tổ, xit xử và thi hành bản én hình ay" nên đi dấn din sơ lem dạng biện pháp bit "ngời, ding biển pháp bit người để thay thé cho các hoạt ding đi tra khác... Bin vo đều kiện thuận lợi cho công tác đều tra, truy

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

vi biện pháp bắt người cũng chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Nhận thúc rõ đợc vai trỏ tâm quan trong của biển pháp bất người, Đăng và

Nha nước ta ln quan tâm din việc hồa thiên hoạt đồng TTHS nói chung và biệnphip bit nguời nói riêng theo đó đã khơng ngừng hồn thiện hệ thing php luật và

để re nhiều biện pháp nhần phỏng ngừa, hen chế việc vi phạm pháp luật khi áp dang biện phép bit người. Cụ thé, đ chấn chỉnh một bước quan trong cổng tác hr

ghép nhằn xây đụng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyên XHƠN có nền tư pháp trong sech, ving manh, ting cường trách nhiệm của eae cơ quan tién hành tổ hing

Xhắc phục tình trạng vi phem pháp luật rong việc áp dong các BPNC nó chung vàtiện pháp bắt người nói riêng, Bộ Chính trị đ có nhiều chỉ th, nghị quyết lãnh đạo

công tc tự pháp, trong đó có việc chỉ đạo, chấn chỉnh các hoạt động bất, tạm giữ: tem glam và coi dé là những nôi đang quan trong và cấp thiết, nhy Chỉ thị số

33/CT - TW ngày 21/3/2000 ofa Bộ Chính trị v những nhiệm vụ trong tâm công

tác ty pháp năm 2000; Nghỉ quyết 28 08 - NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính: trì về một số nhiệm vụ trong tâm cổng tác tử pháp trong thời gian ti; Nghi quyết 26 49 - NO/TW ngày 02/06/2005 của Bộ Chính trị về chiên lược cải cách tư pháp đến.

năm 2020... đặc tiệt, khi Hiên pháp năm 2013 được ban hành với một trong ahing

nổi dụng quan trong a dé cao quyển cơn ngi đã có những tác đơng khơng nhơ

đến việc áp dụng BPNC nói chung và biện pháp bắt người tong TTHS nói riêng,

Do dé, trong những năm gin diy, vie áp dụng biện pháp bắt người ngày căng được

chin chỉnh, đạt được những kết quả nhất dink, góp phần quan trong vào cơng tácdit tranh phịng, chống tội phạm, thục hiện có hiệu quả các nhiệm vụ của qué hìnhTTHS Việc áp dụng biện pháp bắt người nin chung đã dim bio được các quy din

của pháp luật TTHS vé cén cử thẫm quyền và thủ tục áp đụng Tuy nhiên, bên canh đổ, việc áp dạng biện pháp bắt ngúi vấn có những tổn tạ, hạn ch và vi pham nhất dik, nhự tinh trang lam đụng biện pháp bit người cịn kéo di, gây bit ình trong dây luận xã hội, sổ lỏc, có nơi, một sổ dia phương vẫn còn đỗ xây ra tinh trang vi em vé th tục áp đụng biện pháp bit người... Theo Thống kê của Cục Thống kế

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

2017, VKS các cấp đã không phê chuẫn lãnh bắt khẩn cấp đối với 1.162 đối tương (chiếm tỷ lệ lá0,62% trong tổng sổ đổi hương bị bit khẩn cả, trong đổ cổ 400 đối

tương mắc đủ có nự phê chuễn lành bt khẩn cấp của VIKS nhưng sau đô phi tr tr

do khơng xử Lý hình nợ (chiêm tỷ lê 0,21% trong tổng số đối tương bị bắt khẩn cấp); Hay số đối tượng bị bất phạm tôi quả tang sau do trả tự do và chuyển xử lý hành, chính là 29 472 đổi tượng (chiêm tỷ 18 7,42% trong tổng số đổi tượng bị bắt quả

tang). Bi

nguyên tắc pháp chế XHCN; trực tiếp xâm pham din các quyền lợi ich hop pháp

của công din nổi chung và ngu bị bit nói riêng, đồng thời lâm giam uy tín cũa các

co quan có thẳm qun tấn hành tổ hing... Những tén trị thiêu sốt và vĩ phạm nu

tên bắt nguồn từ nhiễu nguyên nhân khác nhe, trong do phải kễ dén việc vận dung

không ding các quy định của pháp luật TTHS về biện pháp bắt người, những sơ hỗ,

thiêu ớt trong chính các quy dinh của pháp oật TTHS vi biển pháp bắt người, hình

đơ pháp luật nghiệp vụ ci mot sổ cán bơ áp dụng cịn hạn chỗ, ar thiểu trách nhiệm và sa sửt về đạo die nghề nghiễp của không it cén bổ áp dụng biển pháp bit

Vé tiên pháp bắt người, cho din nay cing di cổ nhiễu công rink trong vànay đã gây ra những hậu quả tiêu cực, nbur xâm phạm nghiêm trong

ngồi nước nghiên cứu. Các cơng hình nghiễn cửu này đã tiếp cân, nghiễn cứu từ

nhiều phương điện khác nhau, lêm rõ nhiều vẫn để lý luận, pháp luật thực định va

thực treng áp ding biện phép bắt người ở các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên dokhác nhau về phương pháp tiép cân, về giới hạn địa bàn nghiễn cứu, về thời gien vàphạm vi khảo sét cho nên nhiều vẫn đề có liên quan din biên pháp bắt người cònchưa được để cập, nghiên cứu tới

Hiện nay, tinh hình tội pham trên địa bản Thành phố Hà Nội dang,

phúc tap, và có xu hướng gia ting; cũng với đó 14 việc ép dạng các biện phép bit

"người nhiều tay nhiên, hiện chưa có cơng tinh ngiên cửu nào để cập, Do

tu cách là một cản bộ ngành Eiễm sắt nhân dân, tôi xin tấp tục nghiên cứu vẫn để nay. Tử đó làn sâu sắc hơn những vin dé lý luân đối với quy định của phép luật vé

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

BPNC bất người nói chung và quy ảnh BPNC git nguôi trong trường hợp khẩn ấp nói riêng nhằm đánh gá nhũng mat tích cực, hạn ch

nhân tén trì df dun ra các Liền nghị gái pháp hoàn thiện vé pháp luật vã thục tiễn

xác định những nguyên.

áp dang có ý ngiĩa Tý luân và thục tin quan trong mang tinh cấp thiết Trong phạm,

vi ìm hidw nghiên cứu tắc gi xin tỉnh bày đổ tá: “Biển pháp ngăn chăn giữ người

trong trường hợp khẫn cấp và thục hỗn tin hành ở thành phố Hà Nội 2. Tình hình nghiên căn để

Trong thời gian qua ở nước ta để có rất nhiều các cơng tỉnh khoa học, nhưy giáo tình, sich chuyên khảo, luân án tiến a, Juin văn thạc đ, để tài nghiên cứu

Xhoa học, bái báo khoa học... nghiên cứu, để cập din biện pháp bit người rong

TTTHS nói chung và biện pháp ngăn chin giữ người trong trường hợp khẩn cấp, Có thể chie các cơng tình khoa hoc có liên quan mắt thiét đến biện phép giữ người trong trường họp khẫn cắp nhờ se

21. VỀ khái niệm và đặc trưng pháp lý của biện pháp ngăn chặn giế

nguời trong trường hep khẩn cấp

hi niệm biện pháp bit nga va khá niệm biện pháp ngân chin giữ ngườitrong trường hợp khẩn cấp được dé cập dén trong rất nhiễu cơng hình khoa học,

trang đó phải kế đến các giáo tình luật TTHS, bối vi đấy là các cơng bình nghiên

cứu những lý luân căn bản nhất vi biện php bit nguôi. Có thể kể đến một sổ giáo

trình niu “Giáo bình Luật Tơ tạng hình sơ Việt Nem" của Học viên CSND, xuất ‘bin năm 2005; "Giáo tình Luật Tổ hạng hình sợ Việt Nam" do TS. Pham Men Hùng Trường Đai học Kidm nát Hà Nội chỗ biển, Nab. Chính bị quốc ga nr thit xuất bản nim 2016, "Giáo trình Luật Tổ tung bình se Việt Nam cia Trường Dai học Luật Hà Néi, Nab. CAND xuất bản năm 2008... Ngoài ra một số từ đn luận án tiên &, sách chuyên khảo cũng có đưa ra khái niệm về fn pháp bit người và

tiện pháp ngin chin giữ người rong trường hợp khẩn cập, tiêu biểu nhự luận én

ấn đ "Các biên pháp ngăn chin bắt, tam gi tem glam trong tổ hạng hình mr Việt

Nem - Thục rạng nguyên nhân và giã pháp" của Nguyễn V án Điệp, Dai học Luật Hà Nồi, nim 2005; luận án tiên đ "Biên pháp bắt người rong pháp luật tổ hạng hin

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

a Việt Nam’, của Ngô Vn Vịnh, Viện hin lân khoa học x8 hội Việt Nam — Họchộ, năm 2019; cách chuyên khảo "Chế định các biện phép ngắn

chin theo luật tổ tag hình sơ Việt Nam - Những vin để Lý luận và thục ti” của

TS. Nguyễn Trọng Phúc, Nab. Chính tr quốc gia xuất bản năm 2015... Mặc di, cáccông tinh nêu trên đứa ra các khá niệm khác nhau nong cơ bản đều thing nhấtviên khoa học

chỉ ra các đặc trung pháp lý của biện pháp bắt người nổi chung và biện pháp ngănchin giữ ngu trong trường hợp khẫn cấp nó riêng, bao gồm: một là, bắt ngu là

một BPNC trong TTHS, hai là, đốt tương bi áp dang biển pháp bit ngi a bi can

tí cáo hoặc người chưa bi khối tổ, ba là mục dich áp ding là nhằm ngăn chin tôi

pham, ngăn ngửa họ trên tránh pháp luật, tạo đu tiện thuân lợi cho việc đều tra tuy tổ, xết sir và thí hành án hình sự Có thể thấy việc xác đính đổi tượng bi áp dang tiện pháp bit nguời bao gầm c@ người chua bị khối tổ la quả rông Hơn nữa,

st số kai niệm chưa thể hiện đoợc chỗ thé áp dàng iện pháp bắt người hoặc thé iện chưa chính xác chỗ thể áp dụng biện pháp này khi cho rằng chỗ thé áp dạng là những cơ quan có thâm quyển Bin cạnh đó, nêu xác Ảnh mục dich áp dụng biện

thành án hình sự thi sẽ din việc lạn dung biên pháp bit nguôt, lấy bất người để thay thé cho các hoạt động điều ra... Mặc dù các kết quả nghiên cửa nêu trên chưa

đầy đã nhưng các kết quả này công là cơ sở lý luân quan trong để luận văn thamXhấo nhằm luận giải đưa ra khi niệm biện pháp ngăn chin giữ người trong trường

hop thin cấp và lâm rõ các đặc trưng pháp lý của biện pháp này:

22. Về thục tin áp dung biện pháp ngăn chặn giữ người trong trường

hợp Kin cấp

Thực trang áp ding biển pháp gỡ người trong trường hợp khẩn cấp trong

ghép luật TTHS 1a nội dung nghiên cử chủ yéu của các luân án tiễn &, luên vẫnthạc và sách chuyên khảo. Trong đó, tiêu biểu là các cơng trình nghiên cứu sư

Bii Thi Thảo C007), Biện pháp bắt người rong truờng hop khẩn cập theo Luật Tổ

tong hình ar Việt Nam, Luin vin Thạc a luật hoc, Dai học Quốc ga Hà Nội, Hà

Nỗi, Võ Gia Lim C01), Biện pháp ngắn chin "gữ nguời trong truờng hợp khẩn

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

cấp" theo quy Ảnh cia Bộ luật Tổ tung hình sự năm 2015, Tạp chỉ kiểm st, số 1/2019; Ngô Van Vịnh - Ngô Thanh Nhân (2018), Một số vấn dé trao để

ghép gữ người trong trưởng hop thin cập, Tạp chi Tịa án nhân din, số 5/2018;Hồng Đình Thanh 2014), Một vi rao dai v biện pháp ngăn chin tạm giữ và thi

tue bit người trong trường hop khẩn cấp trong Bộ luật Tổ rung hình sự năm 2003,

về biện,

tp chỉ nghề luật, sổ 5/0014; Trin Quang Tiệp (2006), Biện pháp bắt người rong trường hợp khẩn cấp, Tạp chí TAND số 17/2006, Dao Hữu Dân G000), Một số vận đã v bắt ngu trong trường hợp khẩn cập, Tạp chi Luật học, sổ 2/2000. Các cơng

trình này đã phân tích làm rõ về thục trang áp dụng bién pháp ngin chin giữ người

trong trường hợp khẩn cấp, hy nhiên, do chưa có điêu liên so cánh, đính ga rong tổng thi việc áp dung biện pháp bất nguời nói chung, vậy nên trong luận vấn cơn

mình khi phân tính, đính giá thực tring áp dung tiện pháp ngin chin giữ người

trong trường hop khẩn cấp, tác gã sẽ than khẩo để làn rõ và sơ sinh với các

trường hợp bit nguôi khác trong trong TTHS

Mặt khác, hiện chưa có cơng tình khoa hoe độc lập nào phân ích thực rang

giữ người thin cấp trên địa bản Thành phổ Hà Nội, nến việc nghiên cửu xem xát thục tiến áp dụng biện pháp git nguời tong trường hợp khẩn cấp trên dia bin ‘Thanh phố Hà Nội la rit cn thiết

Mục dich của luận vấn là nghiên ctu nhõng vẫn để lý luận vé biện pháp ngăn chăn gỡ người rong trường hop khẩn cấp và thục tifa ép dụng của cơ quan Cảnh

sét đu tra, Công an TP. Hà Nội 05 gin diy từ đó để xuất các gli pháp góp phầnning cao hiệu quả host đồng này trong thời gen tới

ĐỂ đạt được mục dich trân, luận vin dit ra và giãi quyết những nhiệm vụ - Nghiên cửu nhông vin để lý để làm 13 khái niệm, đặc đểm, yêu cầu, "nguyên tắc và cơ sở phép lý cũa hoạt đồng áp dụng bién pháp ngin chin giữ người

trong trường họp khẫn cấp,

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

- Phân ích thụ trang quy dink pháp luật liên quan và thực trăng áp dụng biển

phip ngăn chin gữ người rong trường hop khẩn cập trong TTHS trén địa bản Thin phé Hà Nội, đưa ra ý kiến cá nhân và nhân xét về uu điểm cũng như hen chế của hoạt

đồng gữ người trong trường hop khẩn cấp thoi gan qua,

~ Trên cơ sở đó tổng hop kết quả nghién cứu, dự báo tink hình và để xuất mốt

sổ kiễn ngủ, giã pháp nhằm năng cao hiệu qua cổng tác giữ người trong trườngà Nội

hop itn cấp trong thời gian tới trin địa bản thánh phố

4. Đối trong nghiên cứu và phạm vỉ nghiên cứm4.1. Đối trợng nghiên cứu của uận văn

Đôi tương nghiên cửa của luận văn là những vin đổ lý luận, pháp lt thựccảnh v biện pháp giữ người trong trường hop khẫn cấp trong TTHS và thực tẫn áp

dạng biển pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp của cơ quan cổ thim quyển ấn hành tổ tung trên die bản thành phố Hà Nối

42. Pham vi nghiền cứu của hận văn

VẢ pháp luật thọc định luân vin tập trung nghiên cửu các quy dinh về biển

phép ngăn chân giữ người trong trường hợp khẩn cấp trong Bộ luật TTH năm 2015. Tuy nhiên đối với thực trang áp đụng luân vin chi khảo sét, din ga vé thục trăng áp dụng biên pháp bit người trong trường hợp khẩn cấp theo quy định trong

Bộ luật TTHS năm 2003 (từ năm 2014 đốn hết năm 2017) và biện pháp ngân chin

agit người trong trường hợp khẩn cấp theo quy dinh của Bộ luật TTHS 2015 trên pham vi Thành phổ Ha Nội

Biên pháp ngăn chin giữ ngu trong troờng hop khẩn cấp trong TTHS donhiều chủ khác nhau tiến hành, tuy nhiên luận én chỉ tập rung nghiễn cửu việc áp dạng biện pháp ngin chin gi người trong truờng hop khẩn cấp của Cơ quan

CSĐT ~ Công an Thành phổ Ha Nội

5. Phương pháp Indu va phuong pháp nghiên cin5.1. Phuong pháp hệ

Luận vin được nghiên cửu đụ trên cơ sỡ phương pháp luận ci chỗ ngiấa

dy vật biên chứng, chủ ngấn duy vật lich sử của chủ nghĩa Mác - Lê nin vé nhà

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

nước và pháp uất ni chung, nhà nước và pháp luật XHƠN nói ơng, tu trông Hỗ Chi Minh về nhà nước và pháp luật với từ tuổng nhân dân là chủ thể của quyền lục

i, mọi hoạt động cit nhà nước phi xuất phát từ lợi ch của nhân din và việchoàn thiện pháp luật phấi xuất phát từ li ich của nhân din; các quan điểm oieĐăng Nhà nước ta vé công tác đầu tranh phịng chống tơi phạm, cãi cách tơ pháp,hà nước pháp quyển và vẫn để quyén cơn người

52 Phương pháp nghiên cứu cũa hận vẫn.

Trong qué tinh thie hiện luễn én, tic giã đã rỡ dụng các phương pháp

"nghiên cửu cụ thể sm

“Thử nhất, phuong pháp ting hop. Phuong pháp nay được sở dụng chủ yêu để "nghiên của tổng quan vé tinh hình nghiên cứu nhằm hệ thống hỏa các quan điểm, căn cử lý luận. các kết quả nghiên cứu từ các cơng trình khoa học đã được cổng bổ 6 liên quan din biện pháp bắt người nói chung và biên pháp ngăn chấn giữ ngời

trong trường hop khẫn cấp nói riing, đồng thời tổng hop các tả liêu sổ liệu phân

ánh thục tiến áp dung biển pháp này trong TTHS đã rit ra két luân tổng quát,

Thử ba, phương pháp phân tích Phương pháp này được rỡ dụng bao quát

trong tắt cã các chương cũa luận án a phin ích các tà liêu số liệu, phát hiện luận

gai thuyết phục vé các nội dụng co liên quan din đồ tit luận án,

Thử ba, phương pháp phân tích lich sỡ. Phương pháp niy được sử dụng

trong Chương để khổ quát lich sở hình thành và phát triển của các quy dinh côn ghép luật TTHS nước ta về biện pháp ngăn chin git người trong trường hợp khẩn

Thử tạ phương pháp thắng kê hình ar Phương pháp này được sở dụng để thụ thập các s liệ liên quan din thục trang áp dạng biện nhấp ngăn chấn giữ người trong trường họp khẫn cập trong TTHS của cơ quan có thim quyên,

& F nghĩa khoa học và thục tiễu cña hậu văn

Thứ nhất, về mất khoa hoc. Két quả nghién cứu ca luận văn s góp phẫn bổ

sang hồn thiên hon hệ thống lý luận về biện pháp bit người nối chung và biển

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

phép giữ người trong trường hop khẩn cấp nói ring trong pháp luật TTHS Việt

Thứ ba, vé mit the tẾn Nội dụng của luận vin a cơ sỡ để những nhà lập ghép xem xát nghiÊn cứu, rốn đối và bổ ming một sổ quy dinh của pháp luật TTHS

Việt Nam hiện hinh vé tiện pháp ngắn chin giữ người trong trường hợp khẩn cấp,

cũng như kịp thời ben hinh các vin bản dưới luật hướng dẫn cụ thể về biện pháp nay, Đồng thời, nhing giải pháp mà luận vấn để xuất từ việc nghiễn cứu, đánh giá thục trang áp dụng biện pháp giữ người rong trường hop khẩn cấp trong pháp luật

TTHS có thể được Cơ quan CSĐT các cấp nghiên cửu vận đụng vio thục tấn ápdang trí cơ quan mình nhẫn năng cao chất lượng áp đụng bién pháp này trong thực

XẾn Ngồi ra nổi dụng của luận vấn có thể được sử đụng trong nghiên của, học tập

của sinh viên, cán bố nghiên cứu, găng dạy tử các trường CAND, các cơ sở dio tao

vi luật các cán bộ thục Ấn làm công tắc đu tra 2 Bồ cục hậu văn

Ngodi lời mở đầu, kết luận và danh mục tá lê tham khảo, Luận vin gém 2 chương cụ thể như sax

trường hợp khẩn cấp trong tổ tung hình sự Việt Nam

Chương 2. Thục tến thi hành và gi pháp nâng cao hiệu quả thi hành. biện pháp ngăn chin git nguời trong trường hợp khẩn cấp tạ thành phố Hà

Nội

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Chương 1. Một số van đề chung về biện pháp ngăn chặn giữ người trong .ấp trong tố tụng hình sự Việt Nam.

am biệu pháp ngăn chặn giữ người trong brường hợp khẩu cấp

Theo tác giá Vũ Gia Lim.

Bit người trong trường hợp khẩn cấp là bất người đang chuẩn bị thục hiện

tối phạm rất nghiêm trong, đặc bit nghiên trong hoặc saw khi thục hiện tối pham

gui đó bồ tiến, gây khỏ khăn cho việc du tra khám phá tôi phạm, [22,t:53] Theo tác giã Nguyễn Vin Điệp

Bit ngồi rong trường hop khẩn cấp la mốt trường họp của BPNC bất người thường áp ding đối với người chua bị khối tổ về hình nụ khơng cần mx phê chuẩn trước của Viên kiểm sit, nhằm chin đứng bành vi phạm tốt hoặc những hành đồng căn trở việc điều tra, truy tố và xét xử của người do. [20,tr 23]

Có thể thấy, ha khái niêm này đều due ên cơ sỡ là quy định về biện phápbit người trong trường hợp khẩn cấp của Bộ luật TTHS 2003. Cä bai khá niệm nàyđu đơn được căn cử hoặc đặc trưng cơ bên của biện pháp này, tuy nhiễn, cả hi

khái niệm đều chưa đưa ra được chỗ thể áp dụng cũng như có

hop vi vie sử đụng thuật ngĩ “bất” do hiện nay, tei Bộ luật TTHS 2015, thuật ngữ

nay đã được thay đỗ. Sự thay đố này có thé ndi đã làm thay đổi bản chất côn BPNC này, Xét một cách tuong đố, trên khia ch vé tinh tạ thổ tục áp đụng (ác

giã sẽ phân tích cụ thể ở phần sa), trước đây, với Bộ luật TTHS 2003, biện pháplẩm khơng cịn phù.

ngăn chin bắt người trong trưởng hop khẩn cấp chỉ bao gồm một thi tục dé là “bất, còn đối với Bộ luật TTHS 2015, biện pháp ngân chân này đã được thay dBi tên go, ấn tới cách hiễu đã có nợ thay đỗi cơ bản, về thủ tc áp dạng gdm 2 thi tu, là "gữ ngời" và "bất ngi bị git". Sở dể có sự th đổi vé bin chất nay là do có a thay đổi về nhận thúc, cũng nh thay đổi vé mất quy dinh pháp luật cia Nhà nước

Tei khoản 2 đều 20 Hiến phép năm 2013, quy ảnh:

“King ai bị bắt nễu khơng cơ quyết Ảnh cũa Tịa án nhân din quyết inh

hoặc phê chuẩn cũa Tiên ladm sát nhân dân. rừ trường hợp pham tôi quả tang

Tite bit, gian, giững dời do luật dn

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

khơng có quyết din cũa Tịa án. quyết dinh hoặc phê chuẩn cđa Tiên hiểm sát tr

trường hop phưm tội quả tong

Tie giữ người trong trường hop khẫn cắp, vide bắt tam giữ tạm giam người

phải theo cay đọ của Bộ luật này. Nghiêm cẩn tra tin bức cùng đồng nhục hình

hy bắt hệ hành hức đỗ sit nào khác xâm pÌươ thân thể tịnh mang sức ibe của

Theo đó, nhà làm luật vẫn đồng ý với vei trở quan trọng và những ý ngĩa

của biên pháp ngăn chin bắt người trong trường hop Kin edp theo quy định của Bộ luật TTHS 2003, tuy nhiên, để phủ hợp với quy đính của Hiển pháp năm 2013, hà làm luật đã thay đỗi thuật ngữ, “bit” thành “giữ” và bỗ sang thêm biện pháp “bất người bi gữ trong trường hợp khin cp". Như vậy, biên pháp ngân chặn tiên thin của biện pháp "giữ người rong trường hop khẩn cập" din Bộ luật TTHS 2015 đã có những they đổi lớn về mit bản chất Tử đó, dẫn din ny thay đỗi vé nhận thức, cách hiễu cũng nh tình tụ thi tục áp dụng (tác giả sẽ lỏng ghép phân tich những

thay đổi này ð những phn sau cia luận và)

Do vậy tie gi xin đưa ra khổ niện như su

Gait người trong trường hop khẩn cáp là một biện pháp ngăn chăm, do những người có thẫm quyển do luật ảnh dp ng lên cô căn cứ đễ cho rằng một người dang chuẩn bị thực hận tôi pham rắtnghiêm trong hoặc đặc bit nghưêm trong lồi số người chính mắt trông thay và vác nhận ding mét người đã the hin tôi phưm xả vét cẫn ngõn chăn ngay việc người đó trẫn cũng nữn:l thay có dẫu vét cũa tôi

hương tiên fia người bi ngh thực hiện tôi phạm vàxét thdy cần ngăn chăn ngay việc người đó trén hoặc tu hiy chứng cit

pham ở người hoặc tại chế

Giữ người rong truimg hop khẩn cấp thể hiện tinh chất đặc biệt cấp bach của

vige ngăn chân tội pham. Tính chất cấp đỏ được thé hiện ở đểm: niu như không ấn hành gi nghy người cỏ hành vĩ nguy hiểm cho xã hồi thi người đó sẽ gây tin

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

thất nghiêm trong cho Nhà nước,

hữu của công din hoặc căn ở việc điều tra, xét xử, trên tránh pháp luật Do đó, đốilơi, xâm phạm đến tính mạng, sức khốc và sỡ,

tương bị áp đụng biển php giữ người trong trường hợp khẩn cấp (smu này có th bịbit theo quy định vé bit người bị giữ rong trường hop khẩn cấp) có th la bất kỹ ainếu như người do có diy di các đu kiện thuộc một trong các cân cử được git

"nghi trong trường hợp khẩn cấp nêu tiên

Tom lạ, gi người rong trường hop khẩn cấp la một quy dinh không thể

thiêu trong hộ thống các quy dinh về BPNC của pháp luật TTHS. Với dic adm là

tinh kin cấp, việc áp dụng biên pháp giữ người trong trường hop khin cấp đã phát

Tay được tác dụng rất lớn trong công tác đầu tranh phịng chống tối pham; Giúp

cơng tác đầu ranh, phịng chống tội pham đáp ứng được tính kip thoi và nâng cao liệu quả Tuy nhiên, để không blot tội pham, không làm oan người vô tối và dn

‘bio được các qun và lo ích hợp pháp cin cơng dân th khi áp dung biển pháp giữ

người rong trường hop khẩn cấp nhồng người có thấm quyền cần phi tuân thi

"nghiêm chỉnh các quy dinh của pháp luật vé giữ người khin cấp Chỉ áp dụng biện

lễ han ché việc lạm dung giữ người trong trường.

php này khi nó thục sơ cần thiết

hop icin cấp, hen chế tinh trạng bắt oan, bất bồn

12. Mục đích, ý nghĩa cũa việc dp dung biệu pháp ngăntrong trường hợp khẫu cấp

1:21. Mue dich cia việc áp dung biện pháp ngăn chặn git người trong

trường hep khẩn cấp

Mục dich áp dung biện pháp giữ người rong trường hop khẩn cp chính là Xết quả ma Nhà nước (hơng qua chỗ thể có thẩm quyền áp dụng) mong mun đạt

cũng có mộtđược khi áp dung biện pháp nay. V2 mục dich áp dung biên pháp này,

hận thúc khác nhau Trong đó, có một số quan điểm cho rằng việc áp dụng cólai mục dich: một là ngăn chin tối phạm; ha la tạo điều kiện thuận lợi cho côngtác đu tra truy tố, xit xử và thi hành án hình sự (33, 1199), (34, tr214]. [35,204]... Tác giã cho ring vie xác ảnh một rong những mue đích áp dụng biện

ghép giữ ngờ trong trường hop khẩn cấp là tạo đều kiện thuận lợi cho công tác

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

ck te, try tổ xế s và tí bánh nành sự là khơng hp ý, Bội lế nấu quenén sự lem dụng biên pháp này để bảo dim sự thuận lợi chohoạt động TTHS. Quan niệm v vẫn để này, lu B. Livsie đã đúng ti cho rằng “Sự

thuận tên cho tiền hành đều ra không phải là căn cử pháp luật để hạ chế tự đo cá

nhân của công din và sự hạn chế đó la edi giá đất ma từ đó các thuận Nên này phải

tả ge” [Dẫn theo 25, tr 15]

ĐỂ xác ảnh đúng mục dich áp dụng biện pháp giữ nguời trong trường hop khẩn cấp cần căn cứ vào phạm vi đối tượng bi áp dung và cần cử áp dụng Theo đó, tác gã cho ring mục đích áp dung biện pháp giữ người trong trường hep khẩn cấp

tiệm như vậy sẽ

‘bao gầm hai mục dich cơ bản

“Thứ nhất, mục đích ngắn chân ơi phạm

Mục đích ngin chặn tối pham của biện pháp git nguồi rong trường hop

khẩn cập cũng chính là sự thể hiện bản chất ngăn chin của biên phép này, Theo đó, tiện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cập là một trong nhống biện pháp được

áp dạng nhắm ngân chin tội pham có hiệu quả Mue đích ngăn chin tối phạm ở đầy

1à ngân chin không để cho người pham tối thực hiện hành vi tôi pam,

“Thứ hi, mục dich báo dim cho hoạt động đều tra try tổ, xét xử và thi hành

án hình my được tiến hành nhanh chồng lặp thời và đúng phép luật

Các BPNC nói chung và biện pháp gi người trong trường hợp khẩn cấp nói

riêng được áp dung nhằn bio dim các điều kiện pháp lý cho hoạt đồng điều ta

truy tổ, xết xử và ti hãnh án hình nự theo ding quy nh cũa phép luật, Thục té đâu

tranh phòng ching tội phạm đã cho thiy, bin canh những đối trợng phạm tôi hợp

tác tich cục với cơ quan có thẫm quyển trong q trình gii quyết vụ án cịn có rất hiểu đổi tương ln có ý thức chống đả, ching đối din cing hoặc tô thei độ bắt

hop tao, như bô tr tiêu iy chúng cử tà liệu có liên quan đến vụ án, thông cũng

với nhau để khmi báo gian đất, de dọa, uy hiếp người làm chứng bị hai và những

"người thim gia tổ hing khác... Những hinh vi này của đổi tượng sẽ gly cân rỡ chocông tác đều ra truy ổ, xét xử hoặc th hành án inh me Do đó đố với những đổi

tương này, pháp luật TTHS cho pháp cơ quan có thẫm quyên được áp dụng biện

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

phép gi ngờ trong trường hop khẩn cấp nhằm bảo dim cho hoạt động đu ra 6, it xử và thi hành án bình sự dave tiến hành nhanh chồng, kịp thoi và đúng

Ý nghia của v trường hep khẩn cấp

Thứ nhất ép dụng biện pháp giỡ người rong trường hợp khẩn cấp tạo điều

Jn thuận lợi cho quá bình gii quyết vụ án hình sự và cơng tác phịng chống tơipha

Biện pháp ngăn chân git người trong trường hợp khẩn cấp

đồng cũa các cơ quan có thẩm quyền tổ tung được thuận lợi, góp phần quan trong

ấp dung biện pháp ngăn chặn giữ người trong

dim cho hoạt

nâng cao hiệu quả cơng cuộc đầu tranh phịng chẳng tối phan. Phin lớn, ngườiem tôi ý thúc được về hậu qué pháp lý mã mình phãi chịu do hành vi phạm tối

nên họ im đã mọi cách nhằm vim có thể nhanh chóng đạt được mục đích phạm tồi Tạ vita có thể che gu, trên tránh my phát hiện và trùng phat ci pháp luật thông aqua các hành wi nhy lên kể hoạch, chun bi công cụ phương tiện phạm tơi xóa du vit. Nh vậy, việc ngắn chân ngự các hành vi chun bị phạm tộ là cần thiết, qua

đồ, gop phẫn vio cơng tác phịng chống tôi phan, Mặt khác, việc áp dụng gi người

trong trường hợp khin cấp với các đối tương có biểu hiện trn tránh pháp luật lạ

chính là tạo điều kiên thuận lợi cho quá tinh điều tra, truy tổ và xất sở vụ án hànha, thông qua việc bio vệ được các chứng cử quan trong của vụ án han chế cáctường hợp các đối tương bơ trấn gây khó khăn, công như kéo dã thời hạn giải

quyết vu án

“Thử hai, áp đụng biển pháp giữ người trong trường hop khẩn cấp đóng quy

inh fa mộttrong những cơ sở dim bảo tô trong các quyén cơ bản của công dinCông nhờ moi biên pháp ngăn chin khác, biện pháp ngắn chin gir ngườitrong trường hợp khẩn cấp chỉ được ép dụng đối với những đối tượng nhất din,trong nhông trường hợp nhất định (khi có căn cử pháp luật theo quy định tủ khoăn

1 điều 110 BLTTHS 2015) nôn việc áp dụng biện pháp gi người khẩn cấp đã bảo

dim mr din chủ, tôn trong quyên con người, quyển công dân được Hiển pháp nim

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

tne do cu trú và aedio di lai. [Điều 20]. Quy định và áp dung biên pháp ngăn chin gngười trong

trường hop khẩn cấp không chi đơn thuần a tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan hà nước có thim quyén thục hiện tốt nhiệm vụ theo chúc năng của mình ma cịn có

Ý ngĩa đâm bảo nytơn trong và thực hiện đây đã các quyễn và nghita vụ cơ bin a

công din đã được quy Ảnh trong Hiển pháp, Điều này thi hiện ở ch việc áp dụng hay không áp dụng không xuất phát từ ý muốn chủ quan cia chủ thể có thễm quyển

áp dạng ma là từ các quy định của pháp luật, xuất phát tử pháp luật, từ nguyên tắc

ghép chỗ Xã hồi chủ ngiĩa và để dip ing những đi hồi, yêu cầu từ thục tiến Moi Hành vì tr pháp luật khi áp dạng biện pháp git người khẩn cấp giy hậu quả

"nghiêm trọng về tính meng sức Khe, danh diy nhân phim, tú sản... của công dânđều phố bị xử lý nghiêm minh

Thử ba, áp ding biển pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp có ý ngiấa

trong việc nâng cao tính trách nhiệm của cơ quan có thấm quyền

hur đá phân tích ở trên, vie áp dụng hay khơng áp dạng không xuất phát từ

Ý muốn chủ quan của chủ thể có thấm quyễn áp cing, mà là tir các quý ảnh cia php luật xuất phát từ pháp luật từ nguyên tắc pháp chế Xã hội chủ ngiĩa và để dip ting những địi hơi, u cầu từ thục tiễn Theo đó, các chủ thể có thim quyển

Xơi áp dung phải du trên quy định php hit, đồng thời phất chứng minh, đánh giá

tai liễu, chứng cử để từ đó quyết đnh việc có áp dụng hay khơng Vide áp dạng phải được các chủ thể có thim quyên xem xét, cân nhắc ký luống không thé áp dụng một cách bùn bi, theo cảm ining nu không muốn phi chiu các hậu quả phép lý

sen này

1.3. Quy định cần pháp hột tổ tng hình sự Việt Nam vị

chặm git người trong trường hợp kiẫu cấp từ năm 1945 đễn nay 13.1. Giãi đoạn trước khí có Bộ luật tụng hành sự 2015

1.3.1.2, The hệ sau Cách mang thông Tâm năm 1945 didn trước bn có Bộ Trật TS hang lành sự năm 1988

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Negay sau khí glanh được chính quyên từ thắng lợi của Cách mạng tháng Tám,năm 1945, cùng với việc cũng cổ chính quyén còn non tr, thất lập tit tự xã hồimới, Nhà nước ta đã đặc biệt quan tim dén vie xây dụng hệ thống pháp luật, rongđồ có các vin bên pháp luật TTHS. Theo dé, Nhà nước ta đã ban hành nhiêu vin

‘bin pháp luật chứa đọng các quy nh về biên pháp bắt người và sử dụng biện pháp đó như một phương tiên sắc bán 4 đâu tranh chẳng bọn Việt gian phin động và các tối pham nguy hiển khác. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên biện

hấp bất nguôi mới chỉ được quy định xen kể trong các vin bản pháp luật vị

chức bộ máy. Trong thơi kỷ này, cơng có nhiều văn bán đều chỉnh vé biển pháp bắt

người rong TTHS, như Sắc lành số 405L ngày 29/3/1946 về bio vé tự do cá nhân[12]; Luật số 103-SL/L.005 ngày 20/5/1957 về dim bảo quyền tự do thin thể vàquyền bit khả xâm pham đối với nhà , đỗ vật, thư tín oie nhân dân [13], Sắc luật

số 002/SLt ngiy 18/6/1957 quy nh những trường hợp phạm phép quả ting những trường hợp khẩn cấp và những trường hop khẩm người phạm pháp qué tong

[L4]. Trong dé, ding chú ý Điều 2 Sắc luật số 002/ELt cũng đã quy định sáutrường hợp: mốt là, có hành đơng chuẩn bị lãm việc phạm pháp, ai là người bí hạ,

hoặc người cổ mất tei nơi xây ra vụ pham pháp chính mất trơng thấy và xác nhận đăng là ké pham pháp, ba, tìm thấy chúng cổ phạm pháp trong người hoặc tử nhà ở của người nh ngị pham pháp; bén là, có hành đơng chuén bi rốn, hoặc đang trốn: năm 1a, có hành động chuẩn bi tiêu huỷ chứng cở hoặc dang iêu huỹ chúng

6; lâm giả chứng cổ hoặc đang tiêu huỷ chứng cớ, lâm giả chứng có Có mr thơng

đẳng giữa những kẻ phem pháp với nhau để trốn tránh pháp luật, sáu là, cần cước,

1 lịch khôngrõ ring

Việc Sắc luật sổ 002/SLt quy định tổ về sáu trường hop bắt khẫn cấp đã đánh dâu một bước phát tiễn mới về kỹ thuật lập pháp trong fish vue TTHS, So với các

văn bản pháp luật đã ban hành trước đây, Sắc luật số 002-SLt đã có nhiễu nự thay

đã, bỗ sang khá lớn các quy dinh vé biện pháp bit người khẩn cập. Tuy nhiên các

uy đính nói trên qua q tình áp dung đã bộc lơ một số sơ hỗ, tiểu st và bắt cập

shit “nh, cạ thể

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Thứ nhất, việc sở dụng thuật ng "pham pháp" đã mỡ rộng diện người bị bắt vã phạm pháp được hiễu là bất cử vi pham pháp luật nào, từ vi phạm hình my vi

pham hành chính dén vi pham din sơ... Mặc da việc quy ảnh này phủ hop trong

tri cảnh tỉnh hình en nành chính trí cịn phức tạ, nhưng cơng đã din đến khơng i các trường hợp lem đụng việc bất người vi phạm din quyền tơ do hân thể cũa công

Thứ hơi, việc quy ảnh căn cước, Ini Lich không 18 răng là mốt trong những

căn cứ để bất khẩn cấp là thiểu cơ sở khoa học vi nd không tiên quan gt in hành vi pham pháp Tuy nhiên quy nh này li phù hop với tinh hình xã hồi chưa ơn din

trong những năm mới giảnh được chỉnh quyền

Ngay 31/12/1959, Quốc hội nước Việt Nam dan chủ cơng hịa đã théng qua

Hiển pháp năm 1959. Nêu như Hiển pháp năm 1946 quy định chỉ cổ te pháp (Toa tứ) mới có quyển bất người tủ Hiến pháp năm 1959 đã có sự nt đỗ: “Khơng ai có thể bị bắt nếu khơng có ar quyết dinh cũa Tồ án nhân din hoặc mr phê thuẫn côn Viện kiểm nát nhân din”. Như vậy, Hiễn pháp năm 1959 đã quy định thậm quyển người theo hướng mỡ réng hơn Sở đ có sự thay đổi nay về thẫm quyển là do

theo Hiễn pháp năm 1946 chỉ có Viễn Cơng tổ của Tos án mà khơng có VKS, rong

ơi Hién pháp năm 1959 đã quy dinh VS có chúc năng kiểm sit chang và kidm set các host đồng tư pháp cho nên việc bit phi có mr phê chun cia VES

"Ngay 18/12/1980, Quốc hội nước ta đã thông qua Hiễn pháp năm 1980. Liên

quan din vide bit người, Hiển pháp năm 1980 quy dink: "hơng i có thể bị bất, nêu khơng có quyết Ảnh của Toa án nhân dân, quyết đnh hoặc phê chuẩn của Viên kiểm sátnhân din." So với Hiển pháp năm 1959, Hiển pháp nim 1980 đã bổ ming thấm, quyền ra quyết inh bất đối với Viện kiểm sát nhân din a phù hop vớ việc bổ song chúc năng thực hành quyền công tổ cho Viễn kiểm set trong bin Hiện phép này:

Tom lại, những quy dinh vé biện pháp bit người rong troờng hop khẩn cấp (ems này là gỡ người trong trường hợp khẩn cấp) trong các vin bản pháp lut nồi

tiên đã có nhiễu đơng góp to lớn trong cơng tác đều tranh phông, chống tôi pham

nổi ring và nự ngip xây đụng bão về Tổ quắc nói chung Tuy nhiên, do sơ phế

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

triễn cin các quan hộ xã hội ở nước ta ngày cảng da dang trong kha do các quy dint vi biên pháp bit người trong trường hop khẩn cấp lai chưa được quy định thống

nhất trong một Bộ luật din din khó áp đụng thống nhất trong toàn quốc. Sự tânmạn, thiểu thống nhất chất chế và ou thể của những quy đãnh về cân cứ thẩmquyền cũng như tình ty thủ tuc bit người khiên các cơ quan có thẩm quyển df tùyân trong việc áp dạng xâm pham din các quyền tự do, din chủ của công dân Bên,canh đô, các vin bên pháp luật nêu kiên đã được ban hành khá lâu nên nhiều quy

cảnh không con phù hop với thục tn. Do đó việc xây dụng một Bộ luật quy Ảnh thống nhất quả tình TTHS nói chung và biện pháp bắt người rong trường hop khẫn cấp nổi riêng đã trở thành một yêu câu cập thiệt khách quan.

1.1.2 Thời i rên 06 Bộ luật Tổ hong hình seen 1988 din tước lớn có BS luật TS ng hành se năm 200$

3g với các vin binpháp luật rude diy, gin nhất la Sắc luật 3 O2/SL-76, Bộ

luật TTHS năm 1988 đã cố sự kế thừa nhơng theo hoớng thủ hep các cẩn cứ bắt "gui trong troờng hợp khẩn cập Theo đó, Bộ luật TTHS năm 1988 chỉ cịn quy dik ba căn cứ bit người trong trường hợp khẩn cấp. Sơ tha hep này đã thể hiện sxx quan tim vi tôn trong của Nhà nước đối với các quyền con người, các quyén cơ

bin cia công din. Đối với người thục hiện ti pham, di thuộc los tôi pham nào tìcũng đều cần phải áp ding bất ngt trong truờng hợp khẩn cí

thắt ma đối tượng bỗ trdn thi sẽ gây rất nhiều khó khăn cho qué tinh giã quyết vụbai lễ nếu khơng,

án Do đó, Luật ste đổ, bổ song một số điều cũa Bộ luật TTHS năm 1990 đã ra đỗi hei cần cử bắt ngu trong trường hop khẫn cấp thành “Khi người bí hạ hoặc

gud có mất tei nơi xấy ra tơi pham chính mắt trồng thấy và xác nhân đồng là

"người đã thục hin tôi pham ma xét thấy cần ngăn chin ngay vide nguồi đỏ rồn”; “Ki thây có dẫu vất của tối phạm ở người hoặc ti chỗ ở của người bi nghỉ thục

Hiện tôi phạm và xét thấy cin ngăn chin ngưy việc người dé trốn hoặc tiêu huỷ)chứng cử" Ngồi ra, để phù hợp với các quy đính cite BLHS năm 1999 về phânlos tối phạm, Luật sửa đỗ, bỗ sung một số điều cũa Bộ luật TTHS năm 2000 đã

một căn cứ bắt khẩn cập think: “Khi có căn cứ để cho ring người đó dang

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

vi quyền ra lãnh bit, so với các vin bản pháp lý tước diy, Bộ luật TTHS

‘im 1988 df tha hẹp thim quyền ranh tắt người rong trường hop khẩn cấp, dim

bio phù hợp với tinh hành mới, han chế được việ lam quyền trong việc bắt nguồi

Cụ thể, ai ph hop với nhiệm vy quyễn hen của Thủ taxing, Pho Thủ truing Co

quan diéu tra các cấp trong Quin đổi nhân dân được quy định trong Pháp lệnh TỔ chúc Điều tre hình sự năm 1989, Luật sin đổ, bỗ sung một số điều của Bộ luật TTHS nim 1990 đã bổ ning thêm những người này cũng có thậm quyền re lệnh bit khẩn cập Bén canh do, trong Quin đội nhân dân, ngoài cấp trung đoàn cịn có các cấp khác trơng đoơng với trung đồn nh lỡ đồn... Do đó, Luật sửa đổ, bỗ sung

một s đều của Bộ luật TTHS nim 1990 đã bỗ sung người chỉ huy đơn vị quân đổiđộc lập cấp trung đồn và tương đương cũng có quyển ra lệnh bit người trong

trường hợp khẩn cấp

1$ 1.3 Thêi bệ tie có Bộ luật TS hong lành ar năm 2003 din trước lớn cóBS luật TỔ nog hình sr năm 2015

Bộ luật TTHS năm 2003 chủ yêu sv đổi quy định vì thẫm quyền ra lệnh bit Xơi bố thim quyền cia Truông Công an huyện, Pho Trường Công an huyện và thay thé bằng "Thủ trường Pho Thủ trường Cơ quan diéu tra các cấp" có thim quyềnza Tênh bắt người rong trường hợp khẩn cấp Sự săn đỗi này cũng nhằm phân tiệt rảnh, mạch giữa thấm quyền hành chính và thêm quyển tr pháp Đối vớ tỉnh tạ thổ tục bit người trong trường hop thin cấp: "Nội dụng lệnh bit va việc thi hành lệnh bit "người trong trường hop khẫn cập phải theo đúng quy định ti khoản 2 Điều 80 côn Bộ luật này”. Do đó, những cửa đổi, bỗ mạng vé vide thí hành lệnh bắt bị can bị cáo để tên giam (ou thể là quy đnh và người chứng tắn) din những sit đỗ, bổ sang tương ứng đối với bất nguời rong trường hợp khẩn cấp. Ngồi ra khốn 4 Điễu 81 Bộ luật TTHS năm 2003 đã bỗ sung theo hướng quy định chit chế hơn về

xét phê chain việc bit người trong trường hợp icin cấp. Theo đó, trong trường hợp

cần thất, trước khi xem xét quyết Ảnh phê chuẩn hoặc không phê chuẩn, VES phải trục tp gập, hôi người bi bit và "Trong thời bạn 12 gig, kỄ từ khš nhân được để

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

"nghị xét phê chuẫn va ti liê hiên quan din việc bit khẫn cấp, Viễn kiểm sit phải ra quyết Ảnh ph chuẩn hoặc quyết đnh không phê chuẩn

oh không phế chuẩn thi người đã ra lệnh bắt ph rã ty do ngay cho người bị bit

âu Viên kiểm sit quyế

Việc quy định này đã tăng cường trách nhiệm ci VKS khi phế chuẩn linh bit

"ngời trong trường hop khẫn cấp, qua đó thể hiện rõ hơn việc tơn trong và bio vé

quyền con nguời rong TTS

Tuy nhiên, có thi thiy một bất cập khá lớn trong quy định cia những Bổ luật

TTHS 1988, Bộ luật TTHS 2003 và các vin bản pháp luật trade dé có liên quan din

tiện pháp bit nguội rong trường hop khẩn cập, đó là nự chênh nhau giữa quy din của Hiển pháp cing thời điểm và quy đính về bit nguội trong trường hop khẫn cấp

Ngay từ hiển pháp năm 1959 tai điều 27, hiển pháp 1980 tei đều 69, sau đó là hiện

ghép 1992 (sửa đổi bổ mang năm 2001) tại đều 71, và hiện nay là hiển pháp 2013 tei điều 20 đều ghi nhấn và khẳng dinh quyén bất khả xăm phạm về thân thể côn công din: Không ai bị bắt nếu khơng có quyết dinh cđa Tịa án nhân dân uy dt inh hoặc phê chuẩn của T?ên lim sát nhân din... Trong khi đô thời kỹ này (rước thời dm Bộ luật TTHS 2015 có hiệu lưQ, biên phép này được áp đang khí có lệnh bit gui trong trường hop khẩn cấp cơn chủ thể có thâm quyền Ghường là Cơ quan CSĐT) sau do lệnh này mới được gội sing Viên kiểm sắt a xét phê chain. Túc là, tiên thục tổ việc thi hành lậnh bắt người khẩn cấp này lại được dif ra trước Kei Tênh bit này dave phê chuẩn, người bi áp dụng sẽ bị bit ngay mà không cần sự phế chuẫn của Viên kiểm sắt và trong trường hop lệnh bất này không được phê chuễn, thi sẽ phải tr tự do ngay cho người bị bất Đây chính là nự hạn chế và mẫu thuần trong các quy đính của pháp uật v biện pháp bắt nguời trong trường hop khẩn cấp

at tổ tung kình sự 2015 có hiệu hee

Nhằm khắc phục những thiêu sót và hạn chế

người khẩn cấp chỉ được áp dung trong những trường hợp cén thiết (hay thục sơ

đăng ngiĩa là khẩn cấp) nhằm chặn đóng hành vi phạm ti và hành vi tn tránh

php luật của người phạm tối. Đồng thi, hạn chỗ toi mic tối đa những vi phạm vé tên, để đảm bão cho việc bắt

quyền và loi ich hợp pháp của công dân, cũng nlur kế thừa các quy định của Bộ luật

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

TTTHS 1988 và 2003, Bộ luật TTHS 2015 thay đỗi về thut ngỡ và làm rõ thismột ấn cứ nhỏ tủ hơi bộ luật trước đồ nôn sau:

ổn thiệc một trong các trường hợp khẫn cấp sont đây thì được giữ người = C6 đã săn cứ đễ xác inh người đó đăng chiỗn bị thực hiện tô phạm rắt

"nghiêm trong hoặc tối phan đặc biệtnghưêm trong:

~ Người cing thực hiện tơi pam hoặc bí hi hoặc người có mặt tại nơi xr

a tơi phạm chính mắt nbn thy và xác nhận đing là người đã thực hin tôi pham "rà xét thập edn ngăn chăn ngay việc người đ trén

= C6cia tôi phạm ở người hoặc tại cS ở hoặc nơi lầm việc hoặc

trên phương tiên của người bị nghĩ thuc kiện tôi phạm và vắt thấy cẩn ngăn chăn

gay việc người đó trẫn hoặc iu hy chứng cứ:

“Biện pháp ngăn chặn gũi người trong trrờng hợp khẩu cấp theo qny dink

cña Bộ luật TTHS 2015 có những uội dung cơ bản san

13.2.1. Những trường hop giữ người trong trường hợp khẩn cắp

Giữ người trong trường hợp khễn cấp là trường hop giữ người qua xác minh

‘ban đều đã có tù liệu cho rằng ho bị ngh thục hiện tôi phạm và họ dang có hành vỉ

trốn trảnh pháp luật, cân trổ việc đu tra khẩm phá tôi pham, xét thấy cấp bách cần ghi gữ người này ngay đ kịp thời ngăn chin. RB ring, việc áp dụng biển pháp giữ

gui trong truing hop khẩn cập trong trường hop này thé hiện tinh chất đặc biệt

cấp thiệt cia việc ngân chin tôi phem. Nếu không ngăn chin nguy thi người thực iện hành vi pham tôi sẽ gây thiệt ha cho Nhà nước, xã hô, cho các cá nhân tổ

chức khác hoặc gây khó khăn cho việc điều ra, truy tổ và xét xử đổi với người này:Tuy viy, như đã phân tích ở rên việc áp dụng BPNC trong đó có trường hợp giữ

gui trong trường hợp khẩn cấp là mét trong ning biện pháp cuống chỗ tổ tụng nghiêm khắc. Nêu áp dụng khơng đúng pháp tuật thi sẽ có rất nhiều ảnh hưởng xấu, do vậy, đỀ dim bio tính pháp chỗ, việc áp dụng biên pháp này chỉ được tin hành

ơi có mốt trong các cần cử quy đính ti khoản 1 đều 110 BLTTHS 2015 nh sax

= C6 đãi săn cứ để xác Ảnh người đó đăng chi bi thực hiện tô phạm rắt

"nghiêm trong hoặc tớ phan đặc biệtnghưêm tong:

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

a tơi phạm chính mắt nbn thận và xác nhận ding là người đã thực hiện tơi pham

xả xét thập cân ngăn chăn ngay việc người đ trên

= C8 dẫu vắt cũa tơi phạm ở người hoặc ti chỗ & hoặc tơi làm việc hoặc

trên phương tiên của người bị nghĩ thuc kiện tơi phạm và vất thấy cần ngâm chữngay việc người đĩ trẫn hoặc iu hủy chứng cứ:

Trường hop thí. nhất: Xin cĩ căn cứ dé cho rằng người đồ dang chuẩn bị thực hiện ơi phạm rắtnghiên trong hoặc đặc biễt:nghiêm trong

quyền đã cĩ quả tình theo dõi, kiễm ta

Đây là trường hop cơ quan cĩ

và xác minh các nguơn tin biết người đĩ dang bí mật tim kiểm, chun bi cơng cụ hương iận hoặc tạo ra những điều kiện thuận lợi khác thể thọc hiện tơi phạm rat

"nghiêm trong hoặc dic biét nghiêm trong Nén cin phit giữ người này ngay, rướcơi tơi pham được the hiện Việc giỡ người trong trường hợp này cần cĩ hai cần

Thứ nhất cĩ căn cứ khẳng dinh một người dang chuẩn bt thue hiện tơi

Những cần cử này, cĩ thé do cơ quan cĩ thấm quyển trực tấp xée định được aqua việc tính cát theo đối đố tượng hoặc qua việc kiểm tra, xác minh các nguồn tin vì tơi phạm do quin chúng nhân din cũng cấp, đi khẳng dinh chắc chin người đĩ dang tim liên cổng cụ phương tiện hay tạo ra những đi kiện cân tht khác để thụ hiện tội pham (nơ bản mưa lên kế hoạch xác ảnh thờ gian, đa điểm phạm

Chuẩn bị phạn tơi là giá đoạn tong đĩ người phạm tội tạo ra những điều ifn thuận lợi và cân thiết cho việc thục hiện tơi phạm nhưng chua bit đầu thục

tiện hành vi phạm tội đĩ, Điệu 14 BLHS năm 2015 sửasảng nim 2017 quy

dia chuẩn bx phạm tơi là tìm hiểm, sữa socm cơng cụ, phương tién hoặc tao ra bng đu lên khác đễ thực hiện tơi pham hoặc thành lập, tha gia nhĩm tơi

pham, trừ trường hop thành lập hộc tha gia nhỏm tối phạm qu inh tại Điều

109, đẫm a hoin 2 Điều 113 hoặc đễm a khoản 2 Điẫu 299... Nh vậy cĩ thi coi

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

vide chun bị phạm tôi lá giai đoạn đầu cũa thục hiện tôi phạm, các hành vi chuẩn

tị phạm tối chưa gây thiệt hi thục tế những lạ chúa đụng nguy cơ gây thiệt haiDo đơ, nó có tinh nguy hiém cho xã hội ở những mức độ nhất din Việc chuẩn bị

thục hiên tôi pham luôn được biểu hiện ra bên ngoài bằng hành vi cũa đổi tương Vy, căn cứ đỄ cho ring một người (mốt số nguờộ) dang chuin bị thục hiện tôi pham phải là những tả liêu để chứng minh việc nguời đó deng tim liễn, sta oan các công cụ phương tiên hoặc tao ra những điều liện cin thiết khác để thục hiện tối ghem thuận lợi, có hiệu quả đồng thời che giấu đoợc tối phạm, trốn tránh nợ đều

tra, phát giác tơi pham cũa cơ quan có thậm qun Vi dự Léi káo thêm đồng phạm,

vach kế hoach, bin muy tính ké, đự kiên các tinh huống khả năng có thể xây ra, hương én ti tán tang vật, tu thốt sau kh thực hiện tối phạm,

Thứ hai tơi phạm đang chuẩn bị thưc hiện là tô pham tắt nghiém trong

oặc tô phạm đặc bật nghiêm trong

Hiện nay, theo quy đính của BLHS năm 2015 sửa đối bổ sing năm 2017, tối

pham đi được phân loa thành bén loại tơi phạm khác như Tơi phạm ít nghiêmtrọng tội pham nghiệm trong, tô phạm rất nghiêm trong và tôi pham đặc biệt"nghiêm trong

Tạ khoản 1 đều® BLHS nim 2015 sửa đổi bỗ mang năm 2017 quy dnt

a) Tôi phm it ngân trong là tơi pha có tình chất và mức đổ nạp hiểm,cho xã hội không lớn mà mức cao nhất cũa kung lành phat do Bộ luật này any

cảnh đỗ vớt tối Ấp là phạt tiễn phạt cũ tro không giam gt hoặc phát ti đến 03 Ð) Tôi phạm nghm trong là tơi phạm có tinh chất và mức đổ ngu dm cho xã hội lớn mà mức cao nhất cũa khung hin phat do Bộ luật này guy đảnh đổi với tôi Áp làtichrên 03 năm t đến Ø7 năm tì

+) Tái phạm rắtnghuễm trong là tội pham có tình chất và mức đổ ng hiễm

cho xã hội rắt lớn mà mức cao nhất cũa tang hùnh phat do Bộ luật này guy Ảnh:

abi vớ tố Ấp là từ trên 7 năm tù đôn 15 năm ti,

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

i) Tôi phạm đặc biệt nghiêm trong là tơ pham có tinh chất và mức đổ ngụy

mẫn cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của lung hành phạt do Bộ luật nay cay inhib vớt tốt Ấp là trên 15 năm tìđồn 20 năm tà ti chung thận hoặc tie

Nhờ vậy nêu chi mới có cân cử xác ảnh mốt người dang chuẩn bị thục hiện tối pham thi chưa thể áp dạng biện hấp g người trong trường hợp khẩn cấp với họ

được. Vì áp dang niu vậy là khơng chính xác và df bi lạm dụng đỂ áp dụng trân lăndấn din tình trang giữ nhơng khơng ily được. Theo quy ảnh tạ đều 110 BLTTHS

sang năm 2017, hi kh có oi căn cử khẳng dink hành vi chun

nim 2015 sia

‘tn hiện tôi phạm đổ là hành vi clon bi thực hiện mốt ôi phạm rt nghiêm trong

Hoặc đặc biết nghiêm trong thì mới bị áp dụng biện pháp gi người trong trường hợp

khẩn cập Thông thuờng muốn khẳng dish dave tdi phạm ma người nào đó dang chuẫn bị thục hiện ati rất nghim trọng hay đặc bit nghiém trong cơ quan có thâm, quyền căn cũ vào tỉnh chất quan trong cia khách thể mã tơi phan có th bị xân hai nh tính mang, sie khơs, quyển sở hữu ti sẵn hay khách thể khác được pháp luật

a phân c 6 ghen tong BO lu Ha3. Ngoài ra con cần cử vào tính chất nguy

iễm của cơng cụ phương tận được chuẩn bị - cơng cụ phương in đó nếu được nữ dàng để thực hiện tôi pham để được chỗ nh trước thi chắc chắn sẽ gây hậu qua rất

lon hoặc đặc biệt lớn cho đổi tuong bi tác động Vi dks người có hành giất người đã

chuẫn ts ông min hạ lưu dan nếu không ngăn chin ngay chắc chắn hậu quả xây ra

"bảo vệ quy định trong các điều khoăn cụsy với các hành vã va mức hình phạt cu:

Tuy nhiên, khơng phi tt cả nhõng người chun bị thục hiện tối pham đều

hải ki trách nhiệm hình sự ma theo khoản 2 điều 14 Bộ luật hinh sự2015 sẵn

đỗi bỗ sung năm 2017, chi những người chuẩn bí thực hiện tơi phạm quy đình tại

mốt trong các đâu 108, 19 110 111, H2 13, 114 115 116 117 118, 119, 120121, 133 134 168, 169, 207, 299, 300 301, 302, 303 và 324 của Bộ luật này thi

phải chịu trách nhiém hình sic Co thé thấy, tính phi chịu trách nhiệm hình a về Thành vi chuẫn bị phan tôi tại đều 14 Bộ luật hình ar năm 2015 (sửa đổi bổ sung

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

năm 2017), đã có sự thay đỗ tương đối nhiều so với quy định tương ứng tại đều 17 Bộ luật hình my 1999 (sửa đổi bỗ sung nim 2009): người chain bi phạm tải rổ:

nghiêm trong hoặc tôi đặc biệt nghiên trong phổi chin rách nhiệm bình sự về tơiinh phạm. Theo đó, bin chất quy nh về tính chịu trách nhiệm hành sự đổi với

Hành vi chun bị phem tội đã thay đổ, nêu như trước kia, tri Bộ luật hình nợ năm 1999 (ir đỗi bổ sing năm 2009), moi hành vi chun bị thục hiện tôi phạm đốt với

tối phạm rit nghiêm trong và đặc biết nghiém trong đều phố chiu trách nhiệm hình,

sy thi hiên may, chi các hành vi chuẩn bị thục hiện tôi phạm thuộc mốt các điều

được tết ké ở khoăn 2 điều 14 Bộ luật nh sự năm 2015, (win đỗi bỗ sung năm2017) mới phi chiu trách nhiệm hình sợ Và vấn dé kha áp dụng quy đính này với

quy Ảnh tạ đều 110 về gỡ ngồi trong trường hop khẫn cấp có sự chơnh nhau. Cụ thể tei quy dinh của Bộ luật hành sợ năm 2015 sửa đổi bổ mang năm 2017, sé có những trường hop có đồ điều liên để g người rong trường hợp khẩn cấp nhưng Ini không thể xử lý về hành nự dẫn tới tinh trang khó giã quyét sau này, Ví đơ có đã căn cử xác định đối tuong chun bị thục hiện hành vũ hiếp đâm nguồi dưới 16

tuổi, Tối ma đối tượng định phạm là ôi hiễp đâm người dati 16 tub theo điều 142

'Bộ luật hình sự 2015 sửa đỗi bd sung năm 2017, có mức hình phạt tại khoản 1 là từ 7 năm đến 15 nim, đây là tối pham rất nghiên trong Như vậy, có đã căn cứ để áp

dang giữ người trong trường hợp khẫn cấp đối với đổi tương này: Tuy nhiên, theo

quy ink tại đều 14 Bộ luật hành nự năm 2015 sta đổi bổ sang năm 2017 nêu rên, ảnh vi chuẩn bị thục hiện tối phạm của đối tương này khơng bị truy cứu trích

nhiệm hình sự Vay dit ra vẫn dé có được áp dụng biện pháp giữ người rong trường

hop khẩn cấp đối với đối tượng này không? Nêu áp dạng thi sau này công không thể xử lý hình sự được, nhưng nêu khơng áp dụng thi li vơ hình chung đã khơng

đạt được mục dich cia biện pháp ngăn chin giữ người trong truờng hop

ảnh vi vẫn cịn tim ẩn ngun tính nguy hiển cho xã hội

Đi với nguời dang chun bị thực hin hành v phạm tội với các tốiít nghiêm,

trọng và tối nghiêm trong, mặc đã họ không phii là đối tương co thé bị xử lý hin sy cơ quan có thim quyền có thé áp dung các biện pháp tích hợp mang tinh chất

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

ho phải từ bỏ ÿ định phạm tố. Nhiệm vụ này không chi thuộc vỗ cơ quan tién hành,tổ tung ma còn là cổng việc thuôc nhiện va chức năng của nhiều cơ quan khác, vìia đồ là hành vi chun bị thục hiện mới tối phạm it nghiém trong & chăng nữa thi

Hành vi đó đã chúa đọng trong nó mim mồng nguy hiểm cho xã hồi cén ngận chin

vã lo trừ

Trường hop tứ hai: Người cũng thực dn tối Pham hoặc bị hex hoặc người

số mặt tại nơi xdy ra tội pham chính mất hin thay và xác nhân ing là người đã

thực hiện tôi pham mã xét thấp

Đây là trường hop hành và phan tôi đã được thục hiện, người phạm tối

khơng bị bit ngay lúc đó (nên khơng thể áp dung biển pháp bắt người trong trường

hop pham tôi qué tang), những người bi hei, người cing thục hiển tội pham hoặc

ngăn chăm ngg việc người đó trén

"người có mất tạ nơi xây rà tơi phạm chính mất chứng kiên hành vũ phạm tôi vi true tiếp xác nhận ding là người đã thục hiện tội pham, xét thấy cén ngắn chấn agey iệc người đỏ bố trốn. Muốn bắt ngu trong trường họp khẩn cấp trong trường hợp nay cần thôn mấn hai đều liên sm

Thứ nhất phải có người cũng thực in tối phạm hoặc bị hại hoặc người có amit tạ nơi xd ra ơi plưm chính mắt chứng liễn hành vi plưm tơi và trực hắp xác

thân với cơ quan cô thm quyễn ding la người đã thực hin t8i phan

Ngồi có mit tei nơi xây ra tơi phạm có thể là người bi hạ, người Lam

chứng hay thân chỉ chính la người đã cing thục hiện hành vi phạm tố, người bị"nghỉ thục hiện ôi pham như người bị bất rong trường hợp phạm tội qui tang, người

tí giữ rong trường hợp khẩn cấp hoặc người bi tam giữ nấu họ trực tiép chứng lên hành vi phạm tôi. Nhing người này phấ khẳng định mớt cách chắc chin vé việc

"mình đã nhìn thấy hành vi phạm tội và người pham tối rên một sổ phương diện sau

đây: nhấn thiy & đâu, lúc náo, hành vĩ phạm tôi đẫn ra như thể nào, người phạm tơi li sỉ hoặc có đặc dm nhân dạng ra sao... những kết luân mang tính chất giá din

nh “người đó nhìn giống kẻ trục hiện tối pham” hay “hinh nur người này, người

de đã thụ hiện hành vi phạm tối". đâu không thể sử đụng lim điều kiện, cơ sỡ áp

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

dang biện pháp g người trong trường hợp khẩn cấp Trường hop người có mất tinot xây rụ tôi pham những lạ khống tin mắt chúng kién hành vi pham tơi hoặc

gti khơng có mất tei nơi xây ra tối phạm, nhưng được người khác mô ta lá, KE Tạ fin biến của hành vi phạm tô, danh tinh và đặc diém của người phạm tối th lời

xác nhận của họ cũng không được coi là điều kiện để giữ người trong trường hợp

khẩn cắp. Có ép dung biện pháp git người trong trường hợp khẩn cắp hay không

thi tip nhận thông tin xác đính về đốt tượng phạm tộ của người bi bạ, hoặc ngườicổ mặt tei nơi dy ra tộ phạm ty thuộc vào tính chính xác của thơng tn đó, Vi diylà trường hợp ôi pha để được thục hiện, sự xác nhân với cơ quen có

vỀ kẻ phạm tội có khoảng cách về mất thời gian, do đó, khi tiếp nhận thơng tin co

quyển quan có thim quyển phả thất thin tong kiểm ta xác minh tei về nguồn tin để

khẳng định tinh chính xác cia ngudn tn do. Mặt khác, không thể bổ qua những vin

để tưởng la đơn giản niumg lạ co thé ảnh hướng tới chất lương nguồn in Ví dự Xhš năng nhận thúc, tinh trang âm thin, thục trang các cơ quan thi giác, thính giác,

Xhã năng vé trí nhớ của người tổ giác tối phạm; khoảng cách về thời gian xây ra ôipham với thất gian xác nhân người phạm tôi khoảng cách chứng kiến cũng như

eu liên nhấn thiy ti thời đấm xy ra tội phạm... Việc xem xát những vẫn để nói tiên gp khẳng Ảnh tính chính xác của thơng tin đẳng thời có thể loại trừ những

"nguồn tin khơng chính xác

Ngồi ra tại căn cở này, nhà lâm lut cịn quy Ảnh thêm mốt chỗ thé, mã sơ xác nhận về người đã thực hiện hành wi tội pham có thể được ding lam căn cử áp dang git người trong trường hợp khẩn cấp theo trường họp thử h này, đó là người cing thực huện tơi phạm. Những nguội này có thể đồu true tiếp thục hiện hành vi pham tôi và cổ mất tử nơi xây ra tơi phan, những cũng có thé, người này chỉ là đồng pham với vai trò là ngu tổ chức, người giáp sức, ho không trực tiép thục

iện hành vi phạm tột và có mất tei nơi xây ra tội phưn, nhương ho lạ iết chỉnh xácngười đã thục hin tối phem. Tuy nhién, nhà làm luật vin quy định di thể nào,

muốn sit dụng sự xác nhân cia người này lâm cần cử áp đụng gỡ nguời khẩn cấp

thi bude người này phii tân mắt ching kién hành vi phạm tôi. Như vậy, nếu đã

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

chứng kiễn hành vi pham tơ, thi vơ hình chung, chính người cing thực hiện tơipham này cơng phi có mất tạ nơi xây ra tối phạm, túc là, bin chất người cùng thụchiện tơi pham nay cơng chính thuộc trường hợp người cố mất tai nơi xây ra tôighi

Thứ hơi, xét thay cẩn ngăn chữn ngà việc người đồ bố rỗn

Sau khi xác định nguôn tin vỀ người phạm tôi là xác thục, việc gỡ người trong trường họp thin cấp chỉ được iễn hành nêu dip ứng được đu liên để khẳng đánh không giữ ng thingười dd rổ trến Các căn cứ đ cho rằng người phạm tôi cổ thể trên được xác định thông qua hành vi thực tổ cia họ nh họ dang chay trên hoặc chuẫn bị chay trốn, hay la khš năng có thé lẫn rên của họ (người đó khơng có

not cư trả rõ rừng, có nơi cự trú nhưng lại ở quá xe là đối tương lưu manh côn đổ,

ong hin hoặc là những phin tờ pham tối có tinh chất chuyên nghiệp, người có

nhiều tiên án tiên my nguội mà Iai lich khơng tơ răng khó xác định vé nhân thân

của ho...) Tất of những yêu tổ này phi được xem xát, làm điều Hiên và căn cứ để iếc áp ding biện pháp gi ngờ trong trường hợp khẩn cấp là cần tiết và hợp lý

Bai If, nêu nguời pham tôi bỗ trấn th rể rất khó khẩn trong việc truy tim, xác din

shin thân của ho và chắc chấn sẽ ảnh ining xếu din kết qua của quá tình đu ra

‘km phá tôi phạm,

Tuy nhiên, vé trường hop giữ nguồi trong trường hop khẩn cập này: cần phi

Tâm rõ một vấn đỒ như sau: Nên nhận thức thé nào về điều kiên thử nhất để xác din đây là trường hop cần ép dụng giữ nguời trong trường hop khẩn cấp, Vé mặt lý

oán, khi nghiên cứu vẫn để này, đ sổ các ác giả đầu & din thống nhất là Phẩi cógud bi hai hoặc người có mất ti nơi xây ra tôi pham, đã chứng tiễn hành vi pham

tối vã trực ấp xác nhận rước các cơ quan có thẫm quyền mốt người nào đó ding là

người đã thuc hiện hành vi phạm tôi. Bên canh sự thửa nhân phan và điên đốitương “bi hei hoặc người có mật" la một pham vĩ rGng như đã phân tích nh trên,

một số tác giả côn nêu nhận thúc về điều kiận xác định trường hợp khẩn cấp này

nh sew diy là trường họp tội pham đã xây ra, người phạm tố không bi bắt ngay.lúc đỏ nén di bỗ đi nơi khác, ngươi bị hi hoặc người có mất tei nơi xấy ra tơi pham

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

chính mất trồng thấy, khi người phạm tội dang gây án, nay gặp lại nên báo cho cơquan điều tra biất và xác nhân ding là người để thục hiên tối pham [24429],[5.273] Theo các tie giả đổ, người có mất và chứng kiễn tôi phạm phit gặp Iai

"người phạm tôi (gấp trục ấp) và khẳng định trước cơ quan cảnh sát did tra (với sơ

có mặt cde người mà ho gập la) ring đây chính là người đã thực hiện ôi pham thi

uới có thé áp dang biên pháp g người rong trường hop khẩn cấp được. Con nêu

không gặp lạ hoặc gặp Iei nhơng lại khẳng đính họ la người thực hiện tối pham

trước cơ quan cảnh sét đi tra mã la vắng mặt của họ thi cũng không thể áp đụng giữ người trong trường hợp khẩn cấp được. Néu quan niềm như vậy thì rất ít rường hop cô thé áp dụng giữ người trong trường hợp khẩn cấp theo cần cử (rường họp)

này, Bồi lễ, thường thi sau khi thực hiện tdi pham, người pham tối sẽ ngay lập tóc

fim đường lẫn trén, hoặc sẽ chạy trấn hay chỉ ít cũng tim cách hay they đổi hin dang, nim im, ít xuất đầu lơ điện... Việc bit ngờ gặp lạ kẽ phạm tôi là võ cũng hin hữu Hơn nữa, việc điều tra, xử lý tối pham phải kip thoi, muốn tim re ké phạm tôi các cơ quan chúc năng phải tién hành nhiều host động phúc tap, cơng phư Trong

thúc các quy đính của pháp luật th

được người pham tơi chay trồn, gây khó khăn cho việc điều tra, khám phá tội pham.

Nhờ vậy, phii xác nhân với sự có mất cũa người đó hay không, không phải là điềuđến thụ đông, không kip thời ngăn chắn.

kiện iên quyết đ giỡ người trong trường hop khẩn cấp mã quan trong hơn cả là sơ xác nhận đó phãi xác thục, các tạ liệu thu thập được kửi kiểm tra, xác mình v lời xác nhận và kẻ phạm tôi dim bảo độ tin cậy đỂ áp dụng đúng người phạm tôi

Trường hop thứ ba: tịi phát hiện có dẫu vắt của tơi pham ở người hoặc tạ

hoặc nơi Tầm việc hoặc trên phương tiện cũa người bi nghỉ thực hiện tối

phạm và vết thay chứng cit

Đây là trường hợp tối phem đã xây ra song cơ quan có thẩm quyền chưa có

cẩn ngăn chăn ng việc người db trén hoặc tu hủ

đã chứng cử để xác ảnh người thực hiện mã mới chỉ có những tả liêu để nghĩ ngờ

một người nào đó lá người để thục hiện tối phạm. Vì vậy, để tin hành hoạt đồng

cần thất a phat hiện, tim kiểm và tha thập các dẫu vất tối pham tai nguội hoặc tsi

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

chỗ ở của người đó Việc tim thấy dẫu vất của tôi phạm chỉnh 1á nợ khẳng Ảnh nghĩ "ngờ cia cơ quan có thấm quyền la đúng Néu xét thấy cằn ngăn chân nguời pham

tối rến hoặc tiêu hiy ching oi ti liêu thì quyết inh áp đụng biển php giữ người

trong truờng hop Kin cấp ĐỂ giữ người trong trường hop khẩn cấp trong trường hop này cần đáp ứng hai điêu kiện như su

Thứ nhất, phải tim thấy dẫu vất của tôi phạm ở người hoặc tei ch ở cin

"người bi nghỉ thực hiên tội pham

Các dâu vất của tối phạm thương được tim thấy thông qua se phát hiện tổ giác của quần chúng nhân din, qua các host động khám xát khám nghiệm, xem xát dâu vất trên thân thé oie người cô liên quan, qua hoạt động kiểm ta kiểm soát hhanh chỉnh... Các dẫu vất của tối pham được tim thấy bao gim những vật được sở

dang làm công cụ phương iận phan tội, tiền bạc, tải sin do hành vi phạm tối mãcó, cũng nhờ các vật khác có giá tri chúng minh tối phạm và người phạm tối, các

dẫu vất khác như vật dim, chém, céo, cắn... rên thân thé của người bị nghĩ thục

Tiện tôi pham (xuất hiện trong khoảng thời gian tối pham được thục hia). Trường

hop tim thấy dẫu vất ce tôi pham (vật chứng) ở người hoặc tei chỗ ở của một "người nào đó, nấu đơa vào dâu vất đó có thể khẳng định diy là người dang thục Inn tôi phạm thi có thé tiến hành bit người đó rong trường hợp pham tôi quả teng mủ không ép dung giữ người rong trường hop khẩn cập Vi du: Khi tiên hành kiểm tra, kiển sốt hành chính hành lý xách tay của mốt hành khách đi tàu, phát hiện trong tii hành lý của người này có các chất me hy Truờng hop này phi bắt ngay. theo trường hợp phạm tôi qui tang thứ nhất (người dang thục hiện tôi pham)

Thứ hư, xéthấp cẩn ngăn chăn người dé trẫn hoặc iêu hữy chứng cứ:

Việc tim thấy đâu vất tội phạm cũng đẳng ngiĩa với việc đã có tả liêu

đính người pham tơi. Điều đó sẽ khiến cho người thục hiện tội phạm có tâm lý lo

Tầng về trách nhiện ma mình sẽ phải chin Do đố, họ sẽ tim cách chạy trén hoặc có

hành vi chế gầu tơi phạm, gây khó khin cho việc đu tra Nếu xét thấy khơng giữ gay người đó, ho sé trốn hoặc tiêu hữy chứng cứ tỉ người có thẫm quyển phải ra Tênh giữ người trong trường hợp khẩn cấp. Căn cử đỂ cho ring nguời đó sẽ tn là

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

dang chay tin, dang chuẩn bi trén, người do khơng cổ nơi cử tr tổ rang có nơi cư

tú những lạ & quá xe hay người khó xác dinh về nhân thân . Trường hop khơngcó căn cứ cho ring người dé sf trấn nhưng lạ có cân cử xác Ảnh người đó số tiêu

hay ching cử tủ cũng cén phải áp dụng giữ nguời trong trường hop khẩn cấp. Việc

tiêu hủy chứng cứ có thé đợc thể hiện qua các hành vi như đang xóa dẫu vất tiatên cổng cụ phương tiên pham tôi tài sân do phạm tơi mê có lâm gi các chúng cứ

Nêu hộy chứng cứ... Vi dustin thấy cá áo có dính máu cit kể bị nghĩ pham tơi git gud khí người này đang trên dang mang để git, tay hoặc vớt xuống bờ song suỗi để ph tạng... Việc quyit dinh áp dụng biện pháp giữ người tong trường hợp

hân cấp đối với người này là đúng đến,

1 3.22. Đối hượng áp chong của biện pháp giữ người trong trưởng hợp khẩn

Giữ người trong trường hop thin cấp là biện pháp mang tinh cấp bách được những người có thẫm quyển tin hành rước khi có quyết inh khối tổ vụ án in sơ

Nghi bi giữ rong trường hợp khẩn cập thường là người chưa bị khổi tổ v hình sự

hho chưa phải là bị can hay bị cáo mà chỉ la người bị nghĩ thực hiện tố phạm. Tuy

hiên, cing cần phải chủ ý không phi cử chưa bị khối tổ vụ dn hình sự chưa có tr cách là bi can, bị cáo thi mới áp dung gỡ người trong trường hợp khẩn cập. Trong

sit nhiều trường hợp ngu bi giữ trong trường hợp khẩn cấp đã la bi can hoặc bị cáo rối Đồ a trường hợp bi can, bi cáo trong mét vụ án khác công cổ th bị agit người trong trường hợp khẩn cấp nếu hành vi của ho thuốc mốt trong những

trường hep quy định tei khoản 1 đều 110 BLTTHS 2015

Vi dus Nguyễn Minh A bi khối tổ và tôi tham 6 tai sẵn những không bị bất

gam mà áp ding BỀN cấm đ khối nơi cử trú và tam định chỉ chức vụ dang dimnhiệm Trong quá tỉnh đều te làm rổ hành vi phạm tôi của A, Cơ quan Cảnh sat

đấu tre di có cần cử cho ring A dang chun bị thực hiện hinh vi git anh Trên Nem B để trả tha vi B là người đã tổ giác hành vi phem tối cũa A.X# thấy yêu cầu vi việc ngăn chin hành vi phạm tối là vô cũng cấp bách Co quan Cảnh sit điều tra đã fp ding BPNC gữ người trong trường hop khẩn cáp đổi với bi can Nguyẫn

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

Minh A. Từ vi du này, có thé thấy đối tượng bi áp dụng giữ người rong trường hợp khẩn cip có

trường hợp khẩn cấp quy dinh tạ khoăn 1 đều 110 BLTTHS 2015

132.3 Tha quyén ra lệnh giữngườt trong trig hop khẩn cáp

Khoản 2 điều 110 Bộ luật TTHS 2015 quy đính những người seu có quyén ra Š là bất kỹ i, miẫn là người đó có đã các đều ki thuộc mốt trong

lạnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bao gỗm

Nhóm 1: Thủ trường, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cả

Nhóm 2: Thủ trưởng đơn v đốc lập cấp trung đoàn và tương đương, Đẫn trường Dén bién phông Chỉ huy trường Biên phông Cir khẩu cảng, Chỉ huy trường

Bộ đội biển phòng tink thành phố trục truộc trung tương Cục trường Cục hình sattiên phịng Bộ đội biên phơng, Cue trưởng Cục phịng, ching ma túy và tơi phamBộ đối biên phịng Đồn truing Đồn đặc nhiệm phơng, chồng ma túy và ơi pham

Bồ đổi biên phịng, Tư lnh vùng lục lương Cảnh st biển, Cục trường Cục Nghiệp ve và pháp luật lục lương Cảnh sát biển, Đồn trưởng Đốn đặc nhiệm phịng chống tội phạm ma tủy ive lương Cảnh sit biển; Chi cục trường Chỉ cục Kiém ngờ

Nhóm 3: Người chi uy tau bay, tu biển kit bay, tu biển i oi khối sin

bay, bin căng

‘Theo quy din này có thé thiy, nhà làn luật đã mỡ rồng pham vĩ nhơng chủ

thể có thẫn quyén áp ding biện pháp giữ người khẫn cắp thêm 8 chủ thể ở nhóm 2 cu thé: Chỉ huy trường Biên phòng Của khẩu căng, Chỉ huy trường Bộ đội biển

hông tỉnh, thành phố trực truge tring tương Cục trường Cục tỉnh nát biên phòngBộ đổi biển phòng, Cục truống Cục phịng chống ma tủy và tơi phạm Bộ đổi biênghịng Đốn trường Đồn die nhiệm phịng chống ma túy và tối phạm Bộ đổi biên

ghòng, Tư lệnh ving lục lượng Cảnh mát biển, Cục trường Cục Nghiệp vụ và pháp

uất lọc lượng Cảnh sát biển, Đoàn truống Đoàn đặc nhiệm phịng, chẳng tơi phạm

na ủy lọc lượng Cảnh sắt biển, Chi cụ ting Chỉ cục Kiểm ng vùng

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Tuy nhiên cing cing nhóm các chủ thé & nhóm 2 này, có thé thấy người chỉ thuy cấp trung đoàn và tương đương trưc thuộc cấp sự đồn thì khơng có thể

quyền ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp Tương đương với cấp trung

doin được hiễu là các đơn vị có người chi huy cùng cép bậc quân số tương đương

nhiệm vụ được giao tương đương với cấp trung đoạn mắc di tén goi có thể khác.Người chi huy din biên phong & hii dio và biên giới là các đơn vị được thành lậpvũ tiên chế trong hệ thống của bộ đội biên phòng quản lý mốt khu vue của tuyểntiên giới tên đất lin và hii đảo. Các đốn biên phing ö khu wwe nội địa như sânbay, bên căng nhà ga quốc tẺ.. thi cũng khơng có quyền này bồi và nội dia đã cóCo quan Cảnh st đều 9a cơ quan cơng an dim nhấn (22, trg 35]

Do tính chất cập bách của việc giữ người trong trường hợp khẩn cập nôn Bộ

luật TTHS 2015 vẫn kê thờa quy định về nhóm người có thậm quyền là chỉ huy tis bay, tu biển được ra lệnh giữ người rong trường hop khẩn cập, Thục tin đặt rata nhiều máy bay, tau biển của Việt Nam th ngơi nước ngồi chỉ huy. Nêu theo du luật họ vin được quyền ra lệnh giữ ngườ trong trường hợp khẩn cấp, Tuy thục XẾn t xây ra trường hợp này, tuy nhiễn, theo tác giả diy 1a mốt số trường hợp đặc

tiệt cần có hướng dẫn riêng đ dim bảo tính khả th

13.24 Thủ he giữ người trong trường hợp khẩn cấp

Khoản 3 điều 110 BLTTHS 2015 quy dinky "Lệnh giữ nguời rong trường

hop khẩn cập phải ghi 18 ho tên, dia chi của người bi gỗ, lý do, căn cử gỡ người

quy định tei khoản 1 Điều này và các nối dung quy Ảnh tại khoản 2 Điều 132 của

Bộ luật này, Việc thí hành nh giữ người rong troờng hop khẩn cấp phải theo đúng

quy inh tạ khoăn 2 Did 113 ofa Bộ luật này,"

Thủ tục gỡ ngồi trong trường hop khẩn cấp giống nhờ trong trường họp bắt

l áp dụng

được đối với troờng hợp ở các khu din cự có chính quyền địa phương, cịn đối với tí can, bị cáo để tạm gjam. Tuy nhiên, quy định này tên thực tổ chỉ có

trường hop xây ra trên thu bay, tau bién thi khơng thé có dei din chính quyền dia

ghương người láng giằng của người bi giữ chúng kiên được, Hom nữn đạt hồi phi

co linh ding quy định cite pháp uật theo tác giả khó có thé thực hiện được, bai lễ

</div>