<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

KHẢO SÁT CHÁT LƯỢNGcuộcSÔNG CỦA BẸNH NHÂN VIÊM MỦI XOANG TẠI BỆNH VIỆN TAI MŨ HỌNG TRƯNG ƯƠNG

KHOA LUẬN TĨTNGHI ẸP cư NHẤNYKHOA KHỐ2019 2023

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

KHÁO SÁT CHÁT LƯỢNG cuộcSÓNGCỦA BỆNH NHẢN VIÊM MỦ! XOANGTẠI BỆNH VIỆN TAI MÙI HỌNG TRUNG

Người hướng (lẫn khoa học

TS.BSNguyễnThị Tô Uyên . I

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Lời đầu tiên, em xin gửi lời cam ơn sâu sắc tới TSNguyễn nụ Tổ Uyên, người cò đà trực tiếp hướng dần. tận tìnhchi bao. giúp dờ.dộng viên em trong quá trinh nghiên cứu dê hoàn thánh khóaluận tốt nghiệp.

Emxin gũilời câm ơn đenBan giám hiệu. Phịng Đàotạo Đại học. Bộ môn Tai Mủi HọngTrường Đại học Y Hà Nội dã tạo điều kiện giúp dờem trong thờigian qua.

Em xin trân thành cámơnlấtca người bệnh dà tham gia vàonghiêncứu. các bác sĩ. anh chị diều dưỡng tại bệnh viện Tai Mùi Họng Trung Ương dà giúp dờ em có dầyđũdữliệu dê hỗnthành khóaluận cua minh.

Cuổicũng emxin bàytỏ lóng biết ơn dể Bố. Mẹ,những người đà ln đứng sau ung hộ. tạodiều kiện, quan làm. châm lo choem. dê em chú tàm hục tập và hồn thành khóa luận. Cám ơn lấtcábạn bè dà luôn giúp dừ với nhùng tinh cam trân thànỉi nhất.

Em xin trân thànhcámơn!

Há Nội. ngây20 thảng 5.năm2023 Sinhviên

Bùi Khánh vân

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Tịi tên làBùi Khánh Ván. sinh viênkhóa 2019-2023 khoa Diềudường Hộ sinh trường Dại họcY Hà Nội. tôixin cam đoan:

1. Dâylãkhóa ln do tơi trựcticpthực hiện dưới Sự hướngdần cua TS Nguyền Thị Tố Un.

2. Khóa luậnnãy khơng trùng lặp với bất cứnghiêncứu nào đã cóng bố tạiViệtNam.

3. Các kết q. sổ liệu trong khóa luận nàyhỗn tồn trung thực, chinh xác và khách quan.

Tỏi xin chịuhốntồn mọi trách nhiệm về camđoannày.

Hà Nội. ngáy 20 tháng 5 năm2023 Sinhviên

Bùi Khánh vãn

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

DANH .MỤC VIẾTTÁT

DẠTVÁN DÊ...1

Chương I TÓNG QUANTÀI LIỆU...3

1.1. Đại cương về viêm mùi xoang...3

1.1.1.Định nghĩa viêm mũi xoang...3

1.1.2. Cácyentố nguy cơgãy viêm mùixoang...3

1.1.3. Thực trụng viêm mũixoang hiệnnay...4

1.1.4. Phân loại viêm mùi xoang...5

1.2. Đại cương ve chấtlượng cuộc sống cua bệnhnhàn viêm mùi xoang...11

1.2.1 .Khái niệm ve chất lượng cuộc sống...11

1.2.2. Một số cõng cụ đánh giá chấtlượng cuộc sống cuabệnhnhân viêm mùixoang...12

L2.3.Công cụ đánhgiáchất lượng cuộc sống cuabệnhnhân viêm mùi xoang SNOT 22...15

1.2.4. Chất lượng cuộc sống ớbệnhnhân viêm mũixoang...17

1.2.5. Một sổ nghiêncứu về chất lượng cuộc sống cua bệnhnhân viờm mựi xoang. ããããôãôãããããããããããããããããããããããô.ããããããããããããããããããããããã.ãã.ãã.ãããããããããããôãããããããããããããããããããããããããããããããã* 18 <i>.2.5.. Tri th gii</i><small>...18</small>

1.2.6. Một vài yếu tố ánh hương đến chất lượng cuộc sống ơ bệnhnhân VMX...20

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

2.1.1. Tiêu chuẩn lirachọn...21

2.1.2. Tiêu chuẩnloại trừ...21

2.2. Địa diêm và thỏigian nghiên cứu...21

2.2.1. Địa điểm nghiên cứu...21

2.2.2. Thờigiannghiêncứu...21

2.3. Phươngphápnghiên cứu...22

2.3.1. Thiết kể nghiêncứu...22

2.3.2. Cờ mầuvàcáchchọn mầu...22

2.3.3. Cõng cụ thu thập thòng tin...23

2.3.4. Kỳ thuật thuthập thịng tin...23

2.3.5. Quy trình thu thậpsổ liệu...24

2.4. Bien sổ. chi số nghiên cứu...25

2.5. Quánlý. xứ lý vãphân tích sổ liệu...27

2.6. Sai số vãcách khổng che sai sổ...28

2.7. Đạo dire nghiên cứu...28

Chương 3 KÉTQU/< NGHIÊN củv...29

3.1. Đục điểm thông tin chung cua nhóm nghiên cửu...29

3.1.1. Đặc diem về giớitinh, trinh dộhọcvấn. dàn tộc...29

3.1.2. Đặc điếm về nhóm tuồi... 30 3.1.3. Dặc diem ve nghenghiệp,khu Vực sống, đặc điểm mõi trườngsong31

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

3.2.1. Trung binh diêm cáctriệuchứngcơ năngtheo SNOT 22...32

3.2.2. Triệuchứngcơnàng anh hương đến CLCS cùa bệnhnhân VMX..33

3.2.3. Đánhgiámứcdộ anh hưởng cua 4 triệuchửng viêm mũixoang thường gậptheothang diêm VAS... 35

3.3. Mộtsổyếutốliênquan den chất lượng cuộc sổng cua bệnhnhân viêm mũixoang...37

3.3.1. Tim hiểu VC một sốyentốhènquandenchắtlượng cuộc sổng cua bệnhnhân viêm mùi xoang...37

3.3.2. Mỗi tươngquangiữa viêm mùixoang vâ một sỗ yen tốanh hương39 Chương 4 BÀN' LUẬN’...43

4.1.Đục diêm thông tin chung cùa mẫu nghiên cứu...43

4.1.1. Đặc diem về giớitinh,trinhdộ học vấn...43

4.1.2. Đặc điểm về nhóm tuồi...43

4.1.3. Đặc diem về nghe nghiệp, khuVựcsống, dặc diem mỏi trướng sống 44 4.2. Chat hrọng cuộc sống cùa bệnhnhân viêm mùi xoang tụi bệnhviệnTai Mùi Họng Trung ương...45

4.2.1 Trung binh điểm cãctriệuchứngcơnângtheo SNOT 22...45

4.2.2. Triệuchứngcơnàng anh hướng den CLCS cúabệnhnhânVMX..46

4.2.3. Dànhgiámứcđộ anh hưởng cua 4 triệuchứng viêm mũi xoang thườnggặptheo thang diêm VAS...46

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

KÉTLUẬN...50 KIẾN NGHỊ...53 TÀI LIỆU THAM KHÁO...54

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Bang 1.2. Phácđồdiềutrị viêm mũi xoang...10

Bang 1.3: Một sổ bộ câu hói chuyênbiệt và tông quát VC CLCS ờ bộnhnhân viêm mùi xoang...14

Bảng1.4. Phânloại 4 nhóm triệu chúng trong bộ SNOT 22...16

Bàng 2.1. Biến sỗ vàchi số nghiên củu...25

Bàng 3. 1. Đặc diêm ve giói, trinh độhọcvắn.dân tộc cua dối tượngnghiên cứu...29

Bang 3.2: Đặc diem về tuổi cua nhómđỗilượng nghiên cứu...30

Bang 3.3. Đặc diêm nghề nghiệp, mòi (rường sống cua dối tượngnghiên cứu ...31

Bang 3.4. Diêm trung binh cãc triệu chủng theo SNOT 22...32

Bang 3.5. Điểm CLCS cua bệnhnhãn VMX theothang diêm SNOT-22....33

BiUig 3.6. Phân loạimứcđộcãctriệuchứng trên đối tượng viêm mùi xoang theo thang điểm VAS...35

Bang 3.7. Một số yểutố về sitekhoe cua dối tượngnghiên cứu...37

Bàng3.S. Phân bố về lý do vào viện cua nhómđồitượngnghiêncứu...38

Bang 3.9. Dặc điềm poliphốc mùi...39

Bang 3.10. Mọi liênhộgiũathúitrạng hút thuốc lã vã CLCScuabệnhnhân viêm mùixoang...39

Bâng 3.11. Mối liên hệ giữagiới tinh và CLCS... 40

Bàng3.12. Mỗi liên hệ giừa tinh trạngpolip mũi. dị úng và CLCS...40

Bang 3.13. Mỗiliên hệ giũa mơi trường sóng và CLCS...41

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Hĩnh 1. Hình ánhnộisoi mùi xoang... 9 Biểu đổ 3.1. Biêu đồphânbố đối tượng nhiên cứutheokhu Vực...32 Biêu dồ3.2.Đánhgiá sự anh hường cùa 4triệu chứng co nâng VMX đen CLCS...36 Biêu dồ 3.3. Phàn loại viêm mùi xoangtrênnhómdốitượngnghiên

cúu(n=103)...38

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

SNOT-22 SinoNasalOutcome Test-22

VMXMT Viêm mùi xoang mạn tinh VMXCT Viêmmùi xoang cấp tinh

EPI The Environmental Performance Index CLCS Chắt lượng cuộc sống

WHO World Health Organizatio: Tô chức Y tế Tilegiới CSS Khaosát viêm xoangmãntinh

RhinoQoL Bộ câu hoi khaosátchấtlượng cuộc sống chuyênbiệt mùi xoang RhinoQoL

RSOM Thước dokếtqua viêm mùi xoang RSD1 Chi số khuyếttật viêm mùixoang SF-36 Khaosát sức khoedạng ngắn-36 SF-12 Khaosát sức khoedạngngắn-12 VAS Quadruple VisualAnalogue Scale

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

TÓM TÁT

Dạicương: Viêm mùi xoang là bệnh lý Tai mùi họng phôbiến trên thếgiới vã nước ta. Mặc đù các triện chứng cùaviêmmũi xoangit đc dọa dền tính mạng nhưng chúng có liên quan den giam đáng ke chất lượng cuộc sổng. Đánh giá chẳt lượng cuộc sống cho bệnh nhân viêm mũi xoang không chi giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, đánh giá dượchiệuquadiềutrị và châm sóc. mà cịn gópphầnnâng cao tinh chun nghiệp trong cơngtácchâm sóc tồndiện - lẩy người bệnhlãm trung tâm cua ngành yte, tuy nhiênlại cỏ rất it nghiên cúuvề chất lượng cuộc sống cùa bệnhnhân viêm mùi xoang tại nước ta hiện nay.

Mục tiêu và phương pháp nghiền cứu: Mục tiêu là khao sát chat lượng cuộc sống cua bệnhnhàn viêm mùi xoang tạibệnhviệnTai Mùi Họng Trung Ương. Phương pháp nghiên cứu mò ta cắt ngang. Đối tượng nghiên cứu: bệnh nhân viêm mũixoang khám vãdiều trị lại khoa Mùi xoang bệnhviện Tai Mùi HọngTrung Ương. Khaosát bangbộ càu hoidưới dạngphiếudiều tra người bệnh tự tra lời.Nhập và xư ýsổliệubàngphần mem SPSS.

Kết quá: Tỏng diêm trung binh SNOT-22 giao dộng trong khống 43.11 ±9.61. trong dógiátrị lớn nhất MAX = 68vãnhonhất MĨN~8.

Kết luận: Chat lượng cuộc sốngcua bệnh nhãn viêm mùi xoang tương đối thấp. Hút thuốc lá và tinh trạngpolipmùi lả 2 yếu tổanh hươngden CLCS ờ bệnhnhânVMX.

Từ khóa:chấtlượng cuộc sống, viêm mũi xoang, viêm xoang.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

DẠTVÁN DÈ

Theothốngkẽ. viêm mùixoangmàn tính(VMXMT) ánh hươngđền 14- 16% dãn số Hoa Kỷ trương thành vả đặt ra một gánhnặng kinh tế to lớn.Tại đây. người ta ước tinh rằng mồi năm càn bệnh này anh hương đen 31 triện người1 vớichi phi trực tiếp đê quàn lý viêm mùi xoang dược cholã vượt quá 11 týdô la Mỹ và tiêutốncuaxà hội thêm 13 tyđô la dobệnhnhàn không thè di làm hoặc làm việckhônghiệu quá'. Tại Việt Nam. theo thống kẽ cùa tác giaPhạm Thị Bích Đào và cáccộng sự tại6bênhviện tinh, khuvụcgiápBắc Bộcho thấy sổ người bệnh nhập viện do bệnh lý viêmđường hò hấp nám 2019 là 19.762ngườivà 105.764 lượt khám’.

Viêmmùi xoang (VMX) là tình trạng viêm niêm mục mùi vàcác xoang cạnh mùi4. Bệnh VMX nếu khơng dược kiếm sốt và điều trị đúng sè gày ra những biển chúng nguy hiềm như:cácbiến ctiúng mất: trong dó cỏ thê có mù đột ngột, cãcbiến chửng hị hấp:giàn phế nang khơng hối phục, hoặc cãc biến chúng nội sụ như: abces nào trong nhừngdirt cấpcùa viêm mùi xoang mạn tinh'. VMXcó thôi gian tiến triểnbệnh kéo dài. daiđẳngcùngvớicác triệu chúng: nghẹtmũi. tiết dịch, đauvàlức mật. nhức dầu. mấtkhứu giác... sựkct hợp nãy có thê gây ra sự suy giám nghiêm trọng VC hoạt động thêchất, camxúc.nghề nghiệp và xã hội dà ánh hương khơng nhó den chất lượng cuộc sống cua người bệnh. Theo tuyên bố Đổng thuận Quốc tế năm 2021 về Dị ủng vã Mũi':“Người bị viêm mùi xoang cỏ chắt lượng cuộc sống bị suy giám ơ mửcđộ cao nhấtklìiđcm so với 11110111 bị bệnh tim mạch, bệnh đau lưng hay các bệnh phối mạn tính(COPD) khác". Bệnh nhân bị viêm mùi xoang mãn tinh cùng có xuhướngcâmthấyrẩt một mói. ngu khơng ngon giầc. dẻ bị trầm cam và dôi khi camthấy không thè suy nghi hay giai quyết vấn dề tốt. Việc diềutrị viêm mũi xoangmàntinh rất tổn kẽm \

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Trongnhữngnám gần dây.hướng tới mục tiêu khoe mạnh toàn diện, bên cạnh sirckhoethechất, sức khóe tinh thần lợi cảng dượcquan tâm. Đánhgiá chất lượng cuộc sống không chi giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, đánh giá dược hiệuqua diều trị vàchâmsóc. màcịngóp phầnnâng cao tinh chun nghiệp trong cơngtácchăm sóc tồndiện- lấy ngườibệnhlàm trung tàmcùa ngành y tế. Hiệnnay. tại Việt Nam dà có rất nghiên cứu về đánh giá chất lượng cuộc sóng dược áp dụngtrênnhiềuchuyênkhoa, tuy nhiên lại có rất ít nghiên cửu về chất lượng cuộc sống cùa bệnhnhân viêm mùi xoang. Chinh vi lè đó, emtiềnhãnh nghiên cứu “Khaosátchấtlượng cuộc sống cua bệnh nhãn viêm mùi xoang tụi bệnh viện Tai Mũi HọngTrung Ương” vói mục tiêu cụ thê:

1. Mỏ tãchất lượng cuộc sổng cùa bệnh nhân viêm mùi xoang tại bệnh việnTaiMùi Họng Trung Ương.

2. Timhicu một sổyếu tố liên quanđểnchất lượng cuộc sống cua bệnh nhân viêm mũixoang.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Chương 1 TONG QI AN TÀI LIỆU

1.1. Đại cương về viêm mùixoang

<i>1.1.1.Dụih nghĩa viêm mũi xoang</i>

TheoHiệphộiTaiMũi Họng và Phẫu thuật ĐầuMột cỗ Hoa Kỳ (AAO-NHS). viêmmùixoang được địnhnghĩa lâ tinh trạng viêm có biêuhiệntriệu chúng cùa cácxoang cạnh mũivà niêm mạc hốc mùi'.

Viêm mùi xoang (bao gồm cà polypmũi) được địnhnghĩa là tình trạng viêm mùi và các xoang cạnh mùi. đặc trưngbin 2 hoặc nhiều triộu chứng, một trong sỗ đópháicótriệuchúng tấc/nghẹt mủi hoặc chảy nước mũi (chây nước mùi irước/sau). kẽm theo đau/áp lực trên mặt hoặc giam và mất khứu giác: và/hoặccác đẩuhiệunội soi cùa polyp và/hoặc cháy muvà/hoặc phũ nề/tắc nghèn niêm mạc chu yếu ơ khe giừa. và/hoậc CT thay dôi cho thấy nhùng thaydôi niêm mạc trong phức hợp xương và/hoặc xoang \

<i>1.1.2. Các yểutổ nguy cơ gây viêm mũi xoang</i>

Các yếu tồ gây viêm mùixoangcấp tinh baogồm:

- Nhiễm trùng rông miệng haycác thú thuậtliênquan răng miệng. - Liênquandềnytế: tiền cân phẫu thuật mùi xoang, đột ồng thõng mùi

dạ dày.thớmây.

- Suy giam mien dịch(bâm sinh haymắc phái): HIV. tiêu dường.... - Giam hoạt dộng lòng chuyến: hút thuốc lá,bệnh xơ nang, hội chúng

Kartagener. hội chúngbẳt động lỏng chuyên.

- Tắc nghẽn cơ học: Vẹo vách ngủn mũi. polyp mùi. phi đại cuồn mùi giữa, khối u. chấn thương, dị vật.u hụt Wegener.

- Phù nề niêm mạc: nhiêm trùng dưỡng hò hấp trên trước dỏ do virus, viêm mủi dị ứng. viêm mũi vậnmạch6.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<i>1.1.3.Thực trụng viêm mũixoanghiệnnay</i>

Hiện nay trong và ngoài nước đà cô rầl nhiều các nghiên cứu về thực trạng viêm mùi xoang có thê kê đen như:

Năm 2011 lại Hàn quốc.4098 đối tượng tham giaKhao sátkiêm tra sức khoevà dinh dường quốcgia Hàn Quốc dã dược dưa vào nghiêncini.kết quà tỳlệmắc viêm mùi xoang màn tinh ờ Hàn Quốclà 6.95%. Trong số cácyếu tố xã hội hục. giói linh nam.tuổi già vã căng thắng nặng ne có liênquanđáng kê với VMX . TạiTrung Quốc, một cuộc khaosátvới 10.636 người tham gia ơ 7 thành phố dàbáo cáo lỳ lệ mac bệnh dao dộng từ4.8% dền 9.7% tùy thuộc vào thành phốs. Theomột nghiên cứu khác củaGA 2 LENcùng năm, thông lin dược thu thậptừ57 128 người sống ờ 19 trung tâm tụi 12quốc gia ờ Châu Ảu cho thấytỹlệ viêm mùi xoangmạn tinh là 10.9% 9.

Nám 2012. theo nghiên cứu “Kháosát phong vắnsửckhóe quốc" dược thựchiệntại Hoa Kỳbao gồm 234921 người kín tham gia cho thầy rang cỏ

12.1%dốitượngbáo cáo dà được chân doán viêm xoang10.

Nảm 2016 theokháosát Viêm mùixoangmàntinh: Dịchtề học vã gánh nặngbệnhtậtđơcđảng trên tạpchi Mũi và Dị úng Hoa Kỳ chi ra rang tý lộ viêm mũi xoang màn tính ơ cácnước Bẳc Mỳvà Cháu Âudao dộng từ4.5% đến 12% vớichi phi giãn tiếp cua việc giam nâng suất vượt qua chi phi trục tiep. ơmức 12.8 týdỏ la mồi nảmtại Hoa Kỳl.

Nãm 2021 theo tuyên bổ Dồng thuận Quốc te về DỊ ứng và Mũi: Viêm mùi xoang (ICAR-RS-2021). hẩng nám cứ 100 người thi có khoang 9 ngưõi bị viêm mùi xoang cấp tinh. Người ta cho rằng cứ 100 người 0 Mỳ thì có khoang 14 ngườibị viêm mùi xoang màn tinh vã khoang 2-4 trong số 100 người bị polyp mùi'.

Tại Việt Nam. nám 2021. Phạm Thị Bích Dào và câc cộng sựđà thực hiện nghiên cửu "Thực trạngbệnh hô hấp trên tại 6bệnhviện khu vực giáp

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Vịnh BầcBộtừnăm 2017-2021" lại6bệnh viện Ninh Binh. NamĐịnh.Thãi Binh. Hai Phịng. Thanh Hỗ.Quảng Ninh kếtquachothấy tỹ lộ người bệnh đến viện khám bị viêm mùi xoang cấp lã 8%. viêm mùi xoang mạn chiếm 9%*.

Theo nghiên cứu cua tác gia Nguyền Như Đua nãm 2021 "Nghiên cứu thựctrạngbệnh viêm mùi xoang mạntinh ờ cơngnhãnngành than- cịng ty Nam Mầung Bi Qng Ninh" cho thấy týlộ mắc bệnh lỷ Tai Mũi Họng chung cùa dối lượng nghiên cứu gồm cãc bệnh lý về tai. các bệnh lý về mũi xoang vã họng thanh quan chiếm tỳ lộ 90.49%. Trong dó tý lộ bệnhviêm mùi xoang mạn tinh VMXMT cùa các nhóm dổi tượng nghiên cứu chiếm tới 63.55%”.

Như vậychúngta có thethấylảng, viêmmùi xoang lã mộtvấn đề sức khoe rất phòbiển,quan trọng và ngây cànggia lâng, ánh hương không nho den chất là lượng cuộc sống cua ngườibệnh nói riêng và gâynêngánhnặng tài chinh lớnchoxàhội.

<i>ỉ. ỉ.4.Phânloại viêm mũi xoang</i>

Theo EPOS 2020. dựa vào then gian kéo dài bệnh mã chia viêm mũi xoang thánh 2 loại là viên mùi xoang cẳp tinh và viên mùi xoang mạn tinh.Thời gian bệnhkéo dài ít hem 12 tuầnđượcxem lã cấptinh vãkhi then gianbệnhkéodài ít nhắt 12tuầndượcxemlãmạn tinh ‘ ”.

<i>Bang 1.1. Bàcđiểm cua viêm mũixoang cắp vàmạntinh</i>

Viêm mủi xoang cấp linh _{Viêm mũi xoang mạn tinh} Định

- Viêm mùixoang cẳp tinh dược định nghĩa lả linhtrạng viêm xoang mũi kéo dài dưới 12 tuầnkết hợp vớicác triệu

- Viêm mùi xoangmạntinh lã viêm niêm mạc mùi xoangvớicáctriệuchúng kẽo dãi trên 12 tuần.4

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<i>San cam cùm(viêm nhiễm virus đường hôhấp trên), </i>

- Viêm mũi xoang cấp thường bắt đầu với viêm nhiễm virus đường hò hắp trên kéo dãi hon 10ngày.

- Do hậuquà cua sựbit tầc lồ thơngmùixoang (do phù ne niêm mạc)

- Do sự tịn thương hộ thống mãng nhầy lỏng chuyển, ử dọng chắt nhầy trong xoang và tạora mòi trường thuận lợicho vi khuẩn phát triển.

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

’ Hitphai các chấtkichthích (bụi. khỏi thuốc lá. hỗ

Bệnh tồnthân:suy giam miền dịch, rối loạn chức nàng lỏng chuyên, bệnhxơnang (Cysticfibrosis)...

<i>Câcnguyênnhân khác</i>

- Viêm mũi xoang dị úng. - Do hộichứng trảo ngược - Viêm mùi xoangcắp khơng

• Chay mũi. dịch đối mầu hoặc mura mùi sau. - Cam giác đau và nhức ơ

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

~ Ngùi kèm hoặc mat ngửi - Cómu trong hốc mũi - Sốt

Các triệu chứng phụ: Đau đầu,thơhòi.mệt moi. đauràng, ho.daunhức ơ tai

Thám khám nội soi:

- Những đấu hiệu có giá trị bao gồm: mu nhầytạiphức hợp lồ ngách và ngáchsàng bướm, sự phùnề.sung huyết... niêmmạcmùi.dị hình vách ngân...

- Đổi với viêm mùixoangcấp tinh đo nhiễm khn, nội soi rẳt hữuiclì cho chân đốnvà lầybệnh phàm từ khe giữa1

- Mat ngửi hoặc giảm ngùi. thối hối thành polyp. - Cóthêthấycác cầu trúc

giaiphẫubấtthường như:

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<i><b><small>Xiêm mợc mũi nỉ địMil ngách mũi giữa</small></b></i>

<i>Hinhl.Hìnhãnhnội soi mũixoang11</i>

Viêmmũixoang cấp tinh (VMXCT) dượcchiathành:

- Câm lạnh thông thường/viêm mùi xoang cấp tinhdo virus (đượcxác định bời thờigian cúa cãc triệu chứngithơn 10ngày)

- Viêm mũi xoang cẳp tinh không do virus (dượcxácdinh bủng sựgia tángcác triệu chủng sau 5 ngây hoặc các triệu chứngdaidáng sau 10 ngày với thờilượng dưới 12tuần)

Viêmmùi xoang mạn tinh (VMXMT) có thê đượcchiathành: - Viêm mũi xoang mạntinh cỏ polyp mũi

- Viêm mùi xoang mạn tinh khơng có polypmùi'.

<i>1.1.5. Diềutrị ràphỏngbệnh</i>

<i><small>❖</small>Ngun tắc(tiềntrị</i>

• Nghi ngơi, phịng tránh các lãc nhân, nguyên nhân gây viêm mùi xoang.

- Đámbáodầnlưu tót mù) xoang, chốngphũ nề niêm mạc. - Kcthợpđiềutrịtạichỗ và toànthân.

<i><small>❖</small>Phàcđồđiều trị</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<i>Hang 1.2. Phác đồ điều trị viêm mùixoang</i>

Điêutrị nội khoa4

<i>Diều trịtoàn thân:</i>

- Thuốc kháng sinh:thường từ 2 den 3 tuần. - Thuốc corticosteroid uống.

- Che độ dinh dường họp lý.nàng cao thếtrạng.

<i>Diều trị tại chỗ:</i>

- Dùng thuốc co mạch.

- Rưa mùi bangnước mùi sinh lý. - Làm thuốc mũi. rữa mũixoang.

- Viêm mũi xoang mạn tinh cócàntrờ do dị hĩnh giái phẫu như: lệch vẹo vách ngăn, bóng hơicuốngiữa,cuồngiừađáo chiều,...

- Viêmmùi xoang mạn tinh có thối hóapolypmũixoang. - Đoi với viêm mùi xoang cấp linh chu yếu là diều trị nội

khoa. Phẫu thuật chi đật ra trong nhùng trường hợp cần thiết.

<i><small>❖</small> Phỏng bệnh*</i>

• Trành, giám tiếp xúcvới dị nguyên. - Vệ sinh mỏitrườngnơi ờ. nơi lãmviệc.

- Không hút thuốclã. thuốc lào.hạn chế rượu bia. - Thưởngxuyênrên luyện súc khoe, nâng cao die lực. - Quan tâm điềutrị trào ngược đạ dãy-thựcquản.

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

- Giai quyết cãc bất thường vềgiãi phẫu mùi xoang (vẹo vách ngân, xoang hơi cuốn giữa, quá phát mom móc, bóng sàng), nạo VA quá phát, điềutrịcác khối uvòm mùi họng.

1.2. hạicươngvềchất lượng cuộc sổng cùabệnh nhân viêmmũi xoang. ■‘Sức khóe" lâunayvầndược xcmnhư là trinh trạngkhơng có bệnh tật. đauyếu.Tuy nhiên, theo định nghĩa cua tố chức YtếTilegiói(WHO)15. khái niệm về sức khóe bao hàm ỷ nghĩa rộnghcm-đó là "một trạngthái thối mái về thèchắt, tâm thần và xàhộichứkhơngchi đơn thuần lá khơng có bệnhhay tật”. Chínhtừ định nghĩa này vần đề chất lưí.mg cuộc sổng cùng dà được hình thanh.

Ĩcác nước nói liếng Anh,khai niệm chất lượng cuộc sổng đã được sứ dụngtừ vào khoánggiừathekỳ XVIII. và tư duytriếthọcliênquan đen khái niệm này thậm chi cịn xuấthiện trước dó lâu hơn. Tuynhiên, chi đen nhùng năm 1970.chất lượng cuộc sống mớiđượccai thiện vã sử dụngrộng rài như một chi số đê đánhgiá tinh trạng xà hội vã cánhản.

<i>1.2.1. Kháiniệmvề chất lượng cuộc sổng</i>

Từnám 1998.Tố chức y tế thể giớidàchinh thức dưa ra khái niệm về “Chất lượng cuộc sống”(qualityoflife).TheoShannanăm 1998 "Chất lượng cuộc sống là sự cam giác đượchãi lông (hạnhphúc) hoặc thoamãn với những nhân tổ cùa cuộc sổng, mànhùngnhảntổ dó đượccoi là quan trọng nhắt dổi vớibànthân một con người. Thèm vào dỏ. chất lượng là sựcámgiácdượchài lịng vớinhùng gi mã con người có dược”.

TheoWHO định nghĩa chẩt lượng cuộc sống lãnhùngcámnhận cùa mỗi cánhân về vịtrí cua họ trong bối canh vân hóamả họdang sổng và hộthống giá trịcóliênquan như mục tiêu, kỳ vụng, tiêu chuẩn và nhùngmốiquantâm

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

khác.Nõ là một khái niệm rộng lớn bị tãc động bời sức khoethêchắt, trạng tháitâm lý.mứcđộ độc lập. các mốiquan hộ xả hội.tin ngưdng cánhânvà mỏitrường liên quanB.

Chắt lượng cuộc sống (CLCS) chịu anh hưởngcua nhicu yen tốkhác nhau như thu nhập, nhà ờ. tinh trạng sức khoe... trong đótinhtrạng sức khoe là mộttrong các yếu tố cóảnh hương trực tiếp và quan trọng nhất. Nghiên cứu hiện tại VC CLCS bao gồm nhiều lĩnh vục và vẩn để. bao gồm: tâm lý học, xà hội học. yhọc,diều dường, dược phâm. kinh tề.giáo dục. kiểntrúc, địalý.tiếp thị kinh doanh, nghệthuật,thunhập,việclàmvàcác mối quantàm về cộngdồngvàmơi trường14.

Đo lường chất lượng cuộc sổng liênquanđensứckhóe cơ thê cho phép các bác sì hiểu dượcmức độãnh hường cùa bệnh đến cuộc sổng hàng ngày cua bệnh nhân, đồng thời cai thiện khanănggiaoliếpgiữabệnh nhàn vã bác sĩvã tối ưu hóa kếtqlâmsàng.

<i>1.2.2. Một sỏ cơng cụ đánhgiá chất lượng cuộc sổng cũnbệnhnhânviêmmũi xoang</i>

CLCS lãkhái niệmmang tinh chất chủ quan, do mỗi người tựđảnh giá nênviệcdo lường CLCS cùng sư dụng nhưng phương pháp chu quan, cụ thê làcácbộ càu hoi cho ngườibệnh tựtralời.

Hiệnnay cỏ 2 phương phápcơ bán dê tiếp cặn dolường CLCS là: - Bộ câu hoiđolường tông quát

- Bộcâuhơiđolườngchuyên biệt.

Cáccáchtiếp cận không loại trừ lầnnhau. Mồi cách tiếp cận đcu có diêm mạnh và điểm yếu và có thêphũ hợp với nhũng hồn canh khác nhau. Bang câu hoi do lường tong quát Ve tinh trạng sức khoe CO the so sánhgánhnặng bệnh tật giữa các tinh trạng yte khác nhau, nhưng chúng thường không dù đáp ứng với nhữngthaydồi nhò nhưng quan trọng về mật lâm sàng dối vởi

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

chẩt lượng cuộc sống cua bệnhnhãn. Kct qua lã dã xuấthiện cua cãc dụng cụ đolường chất lượng cuộc sống chuyên biệt liêng cho bệnh viêm mùi xoang cỏ khanângdolường mạnh vànhạyhơnnhiều với nhừng thay dối này8.

Các bộcõng cụ dolườngchấtlượngcuộc sổng tống quát có thê ké dền EQ-5D-5L. The Medical OutcomeSurvey Short-Form 36 (SF -36).... Bộcâu hói nãy đánh giá các chức nàng về thêchắt,tinhthằn và tâmthần trong tắtcá các tinh trạng sức khoe không quan tâm bệnh nền là gi và có thế được áp dụngchung cho quầnthè. Ưu diêm cùa những bộ câu hoi chung lãcho phép so sánh CLCS liên quan sức khóe ờcác bệnh khác nhau như: Viêm mùi dị ứng, viên mũi xoang, hen phế quan, tâng huyết áp. dái tháo dường... Tuy nhiên bất lợi cứa nhóm nãylã nó chứa canhùng mục khơng liên quan dền bệnh, xahơnchúng không du thông tin dê dánh giá các mứcđộCLCS trong một bệnh cụ thê.

Chính vi dó. một sổ bang càu hoi chuyên biệt đè đánh giá chất lượng cuộc sống dành cho bệnh nhân viêm mùi xoang đà được phát triến dê do lường chắt lượng cuộc sống cua bệnh nhân như: Rhinosinusitis Outcome Measure (RSOM): (Đo lường kết quà viêm mùi xoang). Khao sãt viêm xoangmàn tính (CSS). bộ câu hoi RSDI. Bang câu hoiđánh giá mũi xoang 11 (SNAQ-11) vá SinoNasal Outcome Test-22 (SNOT-22). Cóng cụ dậc hiệu đượcthict kế bằngcách hôi bệnhnhân nhữnggi hụ camthấy khochịuxuất phát từbệnh cua họca VC tần số cùng nhưmức độ cuanhững vấn de má họ gặp phai. Các câu hoi tập trung vào nhùng vắn đề liên quanHire tiep đển bệnh. Ưu điẻm cua nhóm này lã đánh giáđượcsựbiền dơi cụ the tùng khia cạnh liênquanđếnbệnh. Nhược điềm cua các bộ câu hoi này lả không đánh giá CLCSliênquangiữacãcbệnh khác nhau giống nhưnhómtrên. SNOT-22 là bang câu hoidược sư dụngrộng rãi nhất và dà được kiẩn chủng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<i>Ji(Illg 1.3: Một sổbộcâuhòi chuyên biệt và tổng quát vềCLCSởbệnhnhânviêmmũixoang13.</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

<i>ỉ.2..ỉ.Câng cụ đánhgià chut lượng cuộc sồng cúnbệnhnhânviêmmũixoangSNOT 22</i>

SNOT-22 (Sino NasalOutcome Test-22) đượcđại học Phầu thuật Hoàng gia Anhlầndầutiên sư dụngtừnảm 2000 trong một nghiêncửu lớn da trung tâm về phản thuật xoang, nghiên cứu đà đượccôngbố sau đó dã trở tiênphơ biến rộng rãi16. EPOS khuyến nghị SNOT-22 làmcông cụ do lường chát lượng cuộc sống ờ những bệnhnhàn mắc VMX1 .

SNOT-22 làthước dokểt qua dobệnh nhàn báo cáo vềmứcđộnghiêm trọng cuatriệuchứngvàchắt lượng cuộc sổng Ư nhùng bệnh nhân mắcbệnh xoang, dây lá mộtcòng cụ đánhgiáchất lượng cuộc sồng, cụ thè gồm 22mục dà dược kiêm chứng, dược chẩm diêm bảng cách sư dụng thang do Likert

SNOT -22 được bắt nguồn từ SNOT-20, với hai cảu hoi dược thêm vảo de đo tấc nghẽn mũi và cam giác ve vị/mùi. SNOT-22 đánh giá các triệu chửng liênquandền mùixoang vã anh hương cua mùi xoang lêncãccơquan lãn cặn vã toàn thân. Diêm caohơn trẽn các mục SNOT-22 bteu thị mứcdộ nghiêm trụng cua tinh trạng hoặc triệu chứngtồi tệ hơn. Một trong những ưu diêm chinh cua SNOT 22 lã phân bô các triệu chứng thành 4 phàn idiom riêngbiệt: Các triệu chứng về mủixoang,cáctriệuchứng cạnh mủi. các triệu chứng liênquan den giấc ngủ. sự sút kém về xã hội vàsút kém về mặt cám

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

xúc,s. Một vãi nghiên cửu đã chứng minh rang diêm sỗ trong các nhóm triệu chứngkhác nhaucó thêdựđốnvảhướng dần lựachọnphươngthứcđiềutrị khác nhau trong VMX.

<i>Báng ỉ.4. Phân loại 4 nhóm triệu chừng trong bộSNOT22</i>

Nhóm Hiệuchứng Triệu chứngcơnáng Thứ tựcáu hói

Cám thấymệt moi khi ngudậy B14

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

kém về mật camxúc: Giâm tậptranglàmviệc B17 De bị kíchtliicli/that vọng/ bồn

SNOT 22 có thè dược sứ dụng dê hỗ trự thực hành lâm sàng, thông thường nhằm lãm nôi bật anh hương cùa viêm mũi xoang mãn tinh đối với chất lượng cuộc sống cùabệnhnhân và cùng có thêdược sử dụng de dolường kếtqua cua can thiệp phầuthuật 16. Tỏng phạm vi diêmlã từ 0 đến I 10. tông sổ diem trẽnSNOT-22 càng cao đồng nghĩa với anh hương cua VMX dối với chất lượng cuộc sổng càng lớn19 16 Theo một nghiên cứu cua Hopskincvà cộng sự năm 2009 theo thang diêm SNOT 22 trênnhómbệnhnhàn khơng bị viêm mũixoang chơkếtqua diêm SNOT 22 dao dộng từ0-50với diêm trung binh là 9.3 (khoáng tin cậy 95% là 7.5 11.1). Do tinh chất sai lệch cua dừ liệu,diêm trung vị (7) được coi lã diêm SNOT 22 binh thường20. SNOT-22 dà dượcxácthựccho nhiều ngôn ngữ nhưliếng Đức. Trưng Quốc*. Ả Rập21. Bồ Đào Nha22, TâyBanNha2}, Ỷ24, Nga25...

Diem số alpha cua Cronbach cho SNOT-22 lã 0.91 cho thấy tinh nhất quánbẽti trong cao. Hệsỗ tin cậy cua phép thư-thữ lại là 0.93. cho thầyđộtin cậy cao cua các phépdolặp lại16. SNOT 22 dượccoi là bangcâu hoi đầy du. phù hợpnhất dè đánh giá chất lượng cuacuộc sống cua bệnh nhân viêmmùi xoang màn tính, có thê dược sư dụng de hồ trợ thực hành lâm sàng thông thường nhằm làmnối bậtlácđộng cúa viêm mùixoang mãn tinhdốivớichất lượng cuộc sống cùa bệnhnhàn và cũng có the được sứ dụng đê đánhgiákết quá cua can thiệp phẫu thuật l8.

<i>ỉ. 2.4. Chatlượng cuộc song ữbệnhnhàn viêm mũixoang</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

Viêm mũi xoang lá một vấn dè y tề phốbiến anh hưởng đếnchất lượng cuộc sốngcua bệnh nhân vàgiâm nângsuất lãm việc.Nhiều nghiên cứu đà khám phá gánhnặngcua viêm mùi xoang bangcách sứ thang diêm chẩt lượng cuộcsống liênquanđếnsức khóe nóichung (SF-36. EQ-D5) vã sosánh vói diêm từbệnhnhânmắc cãcbệnh màn tinhkháccho thấy diem ờbệnhnhãn viêm mùi xoangthấphơn so với nhùng gi dàdược báo cáo cho bệnhtim sung huyết suy tim. rỗi loạn phổi lac nghẽn mạn lính vã bệnh Parkinson'. Bệnh nhân mắc viêm mũi xoang sẽphai chịuđụngmột số triệu chứngxoang mũi ket họp bao gồm: nghẹt mùi. chây nước mùi. áp lực/đau mật vã màt/giam khứugiác. Tuy nhiên, tác dộng cuaVMX thườngvượt ra ngoài vũng xoang mùi vàcó thê cótác dộng sâu sắcđen sức khoe và chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe.

Các nghiên cứu VC chất lượng cuộc sống cua bệnhnhàn VMX chothấy cácbiêuhiệnbệnh ngoài xoangphổbiếnnhấtbaogồm: một moi và đau nhức cơ the. rốiloạn giấc ngư. chức năngnhậnthức và trầm earn'6.Mứcđộ nghiêm trọng cua bệnhVMXMTảnhhươngtiêucựcđenchất lưọng giấc ngủ. Trong mộtnghiên cứu gằn dây trẽn 268 bệnh nhân. 75%bệnh nhân VMXMTcho biết chắt lượnggiấc ngu bất thường, vớigiấc ngu kém hơn ơ nhùng người mắc bệnhxoang nặng hơn. được đánh giábằng các công cụ cụ the về giấc ngủ vã bệnh dà được kiêm chứng- . Theonghiên cứu ơ Trung Quốc về chất lượng cuộc sống bệnh nhân viêm mũixoang mạn tính. 5 mụcquan trọng nhất ánh hương den tinhtrạngsire khóe lằn lượt lá tắc/ngạt mùi. chay nước mùi, mắtkhứugiác hoặc vị giác, chóng mặt và cháy nướcmùisail8.

<i>1.2.5.Một số nghiên cứu vềchutlượng cuộc sống cùabệnhnhũnviêmmũi</i>

1.2.5.1. Trẽn tile giới

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Nhiều tãc gia trên thếgiới (là nghiên cứuvề chất lượng cuộc sống cùa bệnh nhân viêm mùi xoang có theke đến như: lien sì Adam s. DcCondc. Luke Rudmik & Timothy.L. Smith. Nói chung các triệu chúng cua viêm mùi xoangmạn tinh làm giam đángké chắtlượng cuộc sóng cua ngườibệnh,các triệu chứngbao gồm: nghẹt mùi. một mói. nhức dầu. giam vị giác hoặc mất khứugiác,vàđaumặt.đauđaudược báo cáo là gây khókhàn nhắt.

Nam 2009. Hopkins và cộng sự đã chúngminhcãc triệu chúng cua viêm mùi xoang ít de dọa đến tinh mạng nhưng chủng cỏ liên quan dền giam dáng kề chấtlượng cuộc sổng :í.

Theo Peters AT năm 2014. VMXMT là bệnh có tý lộ mắc cao. anh hường không nhỏ đen chất lượng cuộcsống.Chất lượng cùa cuộcsống cùa bênh nhân bị ãnh hướng tiêu cực không chi bời cãc triệu chúng tại xoang (nghẹt mùi. tiet dịch, đau vàlứcmật. nhức dầu.mấtkliứugiác), mà cỏn kèm với tâng tý lộ trầmcam. lo lảng, rốiloạn tinh dục vã giấcngủ và mệtmóii:.

1.2.5.2. TạiViệtNam

Tại Việt Nam hiện nay cỏ rắt it nghiên cứu chuyên sâu về chất lượng cuộc sốngcùa bệnh nhàn viêm mũi xoang. Chu yếu các nghiêncữu về chắt lượng cuộc sổng dược lồng ghép một phantrongcác nglũẽn cứu về thựctrạng viêm mùixoanghay so sánh hiệuquàđiêutrị cua bệnhnhân viêm mùi xoang trước vã sau phẫuthuật.

Nẫm 2018. lác giá Nguyễn Illi Mỳ Dung cõ khaosát VC chất lượng cuộc sống cúa bệnh nhân viêm mùi xoang mạn tinh tại bênhviện Tai Mùi Họng thánh phó Hồ ChiMinh. Năm2021 viết trong luận án lien sĩy học về Thực trụng bệnh nhàn viêm mũi xoang cua công nhân ngành than Cịng Bí tụi Qng Ninh. Nguyền Như Duacho biết tống diêm tiling binh cua cảc nhổm trong bàngSNOT-22 giao động trong khoang32.47± 14.32 trong đócáctriệu

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

chúng về mùi xoang (cần xi mũi. hắt hơi. chay mũi. cháy mùi sau. chay mùi đặc. rối loạnkhứugiác, nghẹt tắcmùi) có mức điềm trung binh cao nhấti:.

<i>1.2.6.Một vài yến to ánhhưởng đến chất lượng cuộc sồngờ bệnh nhàn</i>

Theocãc nghiên cứu trẽn thếgiới,một vài yếu tố cỏ thê anh hươngđếnchắt lượng cuộc sồng ớbệnhnhân VMX có tile ke đen như:

- Giới tinh: Trong nghiên cửu cua tác giã Sedaghat AR-S nũm 2015 cho thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kẽ giữa diêm SNOT-22 và yểu tổ giới tinh. Khơng tim thấy mổi liên quan có ỷ nghĩa thốngkègiừa tuòi, viêm mũi dị úng với diem số SNOT-22.

- Polyp mùi: Theo một nghiên cứu. sau khi phân tích cãc thịng số SNOT-20. người tadà quan sát thấy mối tươngquan chột chè giữa tãc dộng cua kích thước polyp mùi dỗi với chắt lượng cuộc sống ơbệnh nhãnVMX:9.

- Sứ(lụngtliưổclã: vẩn đề sư dụng thuốc lã vã thờigiansứ dụng có hèn quan đến sự cai thiện SNOT-22.

- Trầm câm: theo nghiên cứu cuatãc gia Brandsted R năm 2007.tý lộ trầm cam ơnhùng bệnh nhãn VMX lã 25%. Bệnh nhân VMX bị trầm cam cõ mửcdộđau và nănglượng tồi tộ honvà khỏ khán trong các hoạt dộng hàng ngày (p <0.050) klũ so sánh với nhóm bệnh nhãn VMX khơng bịtrầmcâm’’í

- DỊ ứng: Mức dộbệnh dị ứng một yểutố có anh hương đềnchắt lượng CUỘC sóng ơ bệnh nhãn viêm mũi xoang màn(inh. Dánh giá cân thậnvà diềutrịbệnh dị inig là rầt quan trụng trongdiềutrị viêm mùi xoang màn IÚ11151.

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

Chương 2 ĐỎI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨƯ

2.1. Dốitượngnghiêncứu

Là bệnh bệnh nhãn viêm mùi xoang dang được điều trị. chưa phàu thuật tại khoa Mũi xoang bệnh viện Tai Mùi Họng Trung Ương trong thôi giantiềnhãnh lấy sỗ liệu nghiêncủu

<i>2.1.1. Tiêu chIIấnlimchọn</i>

- Tấtcabệnhnhânđựơc chân đoán viêm mùi xoang, có đayđuhồ sơ bệnh án với các thịng tin hành chính, bệnh sú. tiền sư. thảm khám lâm sàng, chân đốnhình anh.

- Bệnh nhãntrên 16 tuổi

- Bệnh nhân chưa phản thuật mùixoang.

<i>2.1.2. Tiêu ch Hắn loại trừ</i>

- Bệnh nhân khó khản trong giao tiếp.

- Bệnh nhãn không dồngỷ tham gianghiên cứu.

- Bệnh nhânquá mệt moi. suy kiệt, khôngdukhả nàng hicu và tự tra lời cãc câu hỏi trong bộ câu hoi.

2.2. Địa diem và thòigian nghiêncứu

<i>2.2.1.Địađiếm nghiên CÍCH</i>

Nghiên cứu được tiến hànhkhoa Mùi Xoangbênh viện Tai mùi họng Trung Ương.

<i>2.2.2. Thỉrigiannghiêncứu</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

- Nghiên cửuđược liến hãnhtừ 1/1/2022 den thảng 5/2023. -Thờigian thu thập số liệutừ tháng 3/2023 đen thang 5/2023 2.3. Phương pháp nghiên cứu

<i>2.3.1. Thiefkể nghiên cim</i>

Phươngphápnghiên cứu mò tá cắt ngang. Kháo sát chất lượng cuộc sống cua bệnh nhân viêm mùi xoang tụi bệnhviện tai mùi họng Trung Ương bangbộ câu hói SNOT -22.

- N: Cừmầunghiên cữu

- Z(l-a/2): hộ sổ tincậy phụ thuộc vào giới hạn tin cậy với ngưỡng xác suất « 5%. dộ tin cậy95%.suyra => Z(l-a 2) 1.96.

- d: khoang sailệchchophépgiừatýlệ thu dượctừmầu và týlệ cua quằn thê.chọn d=0.07

- p: Ty lộ ước tinhbệnhnhàn bị viêmmùi xoang trong tông số bệnh nhãn denkhảmbệnh tại KhoaKhámbệnhtạibộnhbệnh Tai Mùi I lọng Trung Ương. Theo thống kê cùa Khoa Khám bệnh bệnh viện Tai Mũi Họng TrungƯơng4 tháng đầunẫm 2009. ti lộ nàyxấpxi 15%i:.

Như vậy.N= 1.962: ♦ O.15(O,85yo.O7: = 100 (bệnhnhân).

Dự phòng bệnhnhânbo cuộc trong quá trinh nghiêncửu. Do đô đâ tâng cờmầu thêm 3%. tương đương với n=103.Như vậy tôngsố bệnh nhàn dưa vàonghiên cứu SC là 103 bệnh nhân.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<small>❖</small> Cáchchọnmầu:

Mầu nghiên cứu đượclấytheophươngphápchọnmầutoàn bộ.

Các bệnhnhânđến khám vàđiềutrịtại khoaMùi xoang,bệnhviện TMH TƯ lừ 01/03/202 3 đến01/05/2023 vàđápứngducác tiêuchiđược đưa vào nghiên cứu. Lấy liên tụcchođếnkhiđu 103 bệnhnhãn.

<i>2.3.3. Cịng cụ thu thập thơng tin</i>

Bộcơng cụ gồm 3 phần:

- Phần 1: Thông tin chung về đỗi tượng nghiêncửu.

- Phần 2: Thang diêmSNOT-22 về càc triệu chứng liên quan đền mùi xoang và anh hưởng cùa mùi xoang lên các cơquan lân cậnvà toàn thân.

- Phẩn 3: Thuthậpcác tham Sơ về cáu hoi trên thang diem VAS Lã phiếu thu thậpthõng tin tựdien có hướngdần.

<i>2.3.4. Kỹ thuật thu thập thòng tin</i>

Kỹthuật thu thập sổ liệu: Sứ dụng phương pháp thu thập số liệu bàng phiếu câu hịi cho bệnhnhãntựđiền có hướngdần.

<i><small>❖</small>Thu thập thịng tin chungvề dồi tượng nghiên citu</i>

Thuthập thõng tin theophần A: thõng tin chung cua bộ càu hoi gồm 15 câu bangcáchkhoanhvào số tươngứng với câu tra lờimà bệnh nhân cho là đủng và điềnthông tin vào chồchắm.

<i><small>❖</small>Thu thập các thơm sổ về triệu chữngquơbộcàu hoi SNOT-22:</i>

- Với thang diem SNOT-22 ve các triệu chửng liênquandến mũi xoang vả anh hường cua mùi xoang lên các cơquan lân cận và toàn thân, với các mức diêm dành giã sự ảnh hương cua các triệu chúng từnhẹ nhất là 0 diêm đếnmứcnặng nhất là 5 diem.

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

- Gồm 22 câu hoi về các chi sỗ được chia thành 4 phân nhõm: Cãc triệu chứng về mùi. các triệu chúng cạnh mùi. các triệu chứng liên quan đen giầcngũ. sự sút kém về xà hội và sútkém về mậtcâmxúc.

<i><small>❖</small>Thu thập các thom số vềcàu hòi trên thangđi êm VAS</i>

Đánh giá 4 triệu chứng chinh trong viêm mùi xoang thưởng gặp trên thangdiêm (Quadruple Visual Analogue Scale).Với thang diem VAS đánh giá theo mức diem, bệnh nhân được yéu cẩu trinh bày ngan gọn trên một thước lương lự thước chia độ thị giác(VAS) tra lời câu hôi. Bệnh có thẻphân chia thành ba mứcđộ là nhẹ.trung binh và nặng dựa trên thước chia độ: mức diêm giaodộngtừ 0-10 diêm.

<small>❖</small> Thuthậpthõng tin chung cua bệnhnhãn Mầu phiếu phong vẩn (phụlục 1)

<small>❖</small> Thuthập tham sổ vể triệu chứngquabộ câu hoi SNOT 22 Mầu phiêu phong vần (phụlục 1)

<small>❖</small> Thuthậpcác tham sổ về câu hoitrênthang diêm VAS Mầu phiếu phong vấn(phụlục 1)

<i>2.3.5. Quytrinh thu thập sổ liệu</i>

Bước 1: Lậpdanh sách bệnhnhàndược chuẩn đoán viêm mùi xoang, chọn tối lượngđạt tiêu chuẩn nghiên cứu tạikhoaMùi xoang trong bệnhviện Tai Mùi Họng Trung Ương.

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

Bước 2: Tiến hãnh phong vấntheo bộ câuhoi thông tin chung,thang diem SNOT-22 vàthang điểm VAS gồm 4 triệu chửng chinh đỗi với nhùngbệnh nhànđangđiềutrịtạikhoa Mùi xoang vã chưa phầnthuật nội soi mùi xoang.

2.4. Biếu Số,chi sổ nghiên cứu

<i>Bâng 2.1. Biền sổ vàchi số nghiên cừu</i>

Mụctiêu 1: Mỏtachat lượng cuộc sổng cua bệnhnhân viêm mủi xoang tại bệnhviệnTaiMũi Họng Trung Ương

Trinh độhọcvấn - Sổ lượng vã tý lộ phần tràm dối tượng nghiên cửutheocácnhỏm trinh độhọc vấn

Ngliề nghiệp - Số lượng vã tý lệphần dối tượng nghiên cửu cảc nhóm nghềnghiệp

<i>Chisơ đảnh già chàtlượng cuộc sịng</i>

ĐicmCLCS chung ^{- Giã trị min.} ^max. ^TB^{± SD}^{cùa tông diêm} SNOT-22 cua nhómdốitượngnghiêncứu

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

Triệuchứng trên thang

- Theo thang diem từ0 diem den 10diêm. - Giã trịTB±SD cua tùng triệu chúng

Mục tiêu 2: Timhiên một sổ yểu tổliênquanden chất lượng cuộc sổng cua bệnhnhân viêm mùixoang.

<i>Câcyềutồthuộcvềban thân đồitượng nghiên CÚ1I</i>

Tuối ^{- Tỹ}^lệ^%^các^{nhóm tuỏi}^của^đỏi^tượng^tham^gia nghiên cứuliênquantớisựcố.

Giới - Ty lệ % các nhóm giới tinh cùa dỏi tượng tham gianghiêncứuliênquantới sự cố.

Trinh dộhọc vấn

- Ty lộ % các nhơm trình dộ chuyên môn cùa dối lining tham gia nghiên cứu liên quan tới sự co.

Nghè nghiệp

- Ty lệ%cãc nhóm kinh nghiệmlàm việc cùa dối tượng tham gia nghiên cứu liên quan tới sự cổ.

<i>Càcyêu tỗ thuộc vẻmỏitrưởngsàng,làmviệc</i>

Khu vực sổng ^-^Tý^{lộ %}^các^nhóm^khu^{vục sống}^của^{dổi tưọng} tham gianghiên cứu

Dặc điềm môi trường - Tylộ %các nhỏm đặc diem môi trường sổng

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

2.5.Quánlý, xứ lý và phân tích sổ liệu

sổng cuadốitượng tham gia nghiên cứu Nghề nghiệp ^-^Ty^lộ

%câc nhómnghềnghiệp cua dối tượng tham gianghiên cứu

Hút thuốc lã ^-^Ty ^lệ^%^{các nhóm}^hút^thuốc^lá^{cua đối}^tượng

Ty lộ % các nhóm phương pháp điều trị cua đổi tượngnghiên cửu

Phân loạiviêm mùi

Tinh hạng polip mũi ^Ty^lộ ^%

các nhóm polip mùi cứa dồi tượng nghiên cứu

- Nhập số liệutrênphần mềm Excel.

- Càc số liệuđượcxư lỷ vã phân lích trên máy tinh cócài đậtchương trinh phần mềm thống kêy học SPSS 20.0.

- Các bicn so dinh lượng có phàn phoi chuẩn sè trinh bày giã trị trung binh ± độlệch chuẩn (= SD).

- Cácbiến định tinh sẽ trinh bày tầnsổ và ti lộ phần trám (%).

- Nen các biến số lã biến định lượngsèđược kiểm định bangT-test. Giá trị p<0.05được coi là sựkhác biệt cóý nghĩa thắngkê.

</div>