Luận văn thạc sĩ Luật học: Quyết định hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.14 MB, 100 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

PHẠM ĐỨC THỊNH

QUYÉT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐÓI VỚI NGƯỜI CHƯA.THÀNH NIÊN PHAM TOI THEO QUY ĐỊNH CUA BỘ LUẬT

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM DOAN

Tôi xin cam đoan đập là công trinh nghiên cửu Rhoa học độc lập củaTiềng tôi

Các két qua nêu trong Luận văn chưa được cơng b trong bắt

trình nào Hide. Các số liêu trong luận văn là trang thực, có ngiễn gốc rố

ràng, được trích dẫn theo ding quy anh.

Tơi xin chịu trảnhiệm về tinh chính xác và trung thực của Luận văn

TÁC GIÁ LUẬN VĂN

PHẠM ĐỨC THỊNH

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

DANH MỤC NHUNG TỪ VIET TAT

BLHS Bộ luật hình sự

cNY "Nhân dân té

CTEGG Cai tao không giam giữ

Neb "hà xuất banSL Số lượng,

TNHS Trách nhiệm hình sự

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

DANH MỤC CAC BANG SỐ LIỆU

Băng 2.1, Các tôi danh do người dưới 18 tu thựchiện| 44trên địa bản tỉnh Lào Cai từ năm 2015 đến năm 2018

Bang 27 Kết quả quyết định hình phạt đổi với người| 46

dưới 18 tuổi của các Toa án nhân dan ở tinh Lao Cai từ

năm 2015 đến năm 2018

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

MỤC LỤC

Trang MÖĐẦU. 1 'CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐÈ CHUNG VỀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT BOI VỚI. 'NGƯỜI DƯỚI I8 TI PHẠM TOI 8

1.1. Những đặc điểm của người dưới 18 tuổi phạm tội có liên quan đến việc quyết định hình phat. 8

1.2. Khái niêm quyết định hình phạt và nguyên tắc quyết định hình phạt đổi

‘voi người dưới 18 tuổi phạm tội 1

1.2.1 Khai niệm. "

1.1.2. Các nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuỗi phạm tội 1 1.3. Các căn cứ quyết định hình phat đối với người đưới 18 tuổi phạm tội... 20

1.3.1. Các quy định của Bộ luật Hình sự 31

1.32. Tính chất va mức độ nguy hiểm cho xẽ hội của bảnh vi pham tơi... 22

1.3.3. Nhân thân người phạm tội 331.34. Các tình tit giảm nhe và tăng năng trách nhiệm hình sự. ”

Tiểu kết Chương 1 ? CHUONG 2. QUY ĐỊNH CUA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 VE QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHAT DOI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUÔI PHAM TOI VÀ THỰC TIEN ÁP DUNG TẠI CÁC TOA ÁN NHÂN DÂN CUA TỈNH LÀO CAI 29 2.1. Quyết định hình phạt cụ thể đối với người đưới 18 tuổi phạm tội theo Bộ

uất Hình sự năm 2015 29

2.1.1. Quyết định hình phạt cảnh cáo đối với người dưới 18 tuổi phạm tổi.... 20 2.1.2. Quyết định hình phạt tién đổi với người dưới 18 tudi phạm tôi... 30 2.1.3. Quyết định hình phạt cải tạo khơng giam giữ đổi với người dưới 18 tuổi pham tơi. 31 2.1.4. Quyết định hình phạt tù có thời han đổi với người đưới 18 tuổi phạm tội. 34. 2.1.5. Quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi trong trường hợp chuẩn bị pham tôi, phạm tội chưa đạt 37

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

2.1.6. Tổng hợp tình phạt trong trường hợp người dưới 18 tuổi phạm nhiều tội 39

3.17. Quyết định hình phạt dưới mức thap nhất cũa khung hình phạt... 43

3.2. Thực tiễn quyết định tình phạt đổi với người dưới 18 tuổi phạm tội của các.

‘Toa án nhân dân của tinh Lao Cai trong thời gian gin đây 4

2.2.1. Tinh hình tội pham do người dưới 18 tuổi thực hiện theo từng tối danh cụ thể 44 2.2.2. Thực tiễn quyết định hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi pham tối

của các Tòa án nhân dân cia tinh Lao Cai. 4

Tiểu kết Chương 2. 63 CHVONG 3. CÁC YÊU CAU VÀ MOT SỐ GIẢI PHAP BẢO DAM QUYET ĐỊNH HINH PHẠT DUNG DOI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUÔI PHAM TOL 65 3.1. Các yên chu quyết dinh hình phạt đúng đối với người dưới 18 tudi phạm tôi .65

3.1.1. Yên cầu cải cách từ pháp và pháp chế x8 hội chủ ngiãa 653.1.2. Yéu cầu bão vệ quyên con người, quyền trễ em. 66

3.2. Một số giải pháp bao dim việc quyết định hình phat đúng đổi với người đưới 18 tuổi phạm tôi 67

3.3.1. Hoan thiện quy định pháp luật hình sự hiện hành. đ

3.2.2. Sớm triển khai, thảnh lập Toa án chuyên trách để giải quyết các vụ. án có người dưới 18 tuổi phạm tơi trên phạm vi cả nước. 72

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

MỞĐÀU 1. Tính cấp thiết của dé tài

Trong những năm qua, tinh trạng người chưa thảnh niên phạm tội (để phir

hợp với quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 thi sau đây goi la người đưới 18

tuổi pham tôi) ở Việt Nam nói chung và trên dia ban tỉnh Lao Cai nói riêng diễn. ‘bin rat phức tap. Việc giải quyết van dé người dưới 18 tuổi phạm tội 1a việc làm. cần thiết để giữ dn định chính trị va trật tự an toản xã hội, nhưng.

để phức tạp, không dễ giải quyết. Trước hết, do xuất phát từ đặc điểm tâm lý của. nhỏm người đang phát triển, nhân cách chưa được định hinh, nhên thức chưa được đầy đủ nên một số người dưới 18 tuổi đã có hảnh vi phạm tội một cách. không tu giác. Mat khác, khi phạm tôi những người đười 18 tuỗi vừa người pham tội, nhưng đồng thoi vừa là nạn nhân của sự thiếu giáo dục, chăm sóc của gia đình, nhà trường và xã hội, hảnh động của những người dưới 18 tuổi it nhiên.

ti chi phối bai hoàn cảnh khách quan hoặc bi zi giục, lửa đổi

Chính vi vậy, quan điểm của Dang va Nha nước ta về van dé giải quyết người dưới 18 tuổi phạm tội lả vân dé không phải chỉ đơn giản lả xử một vụ án,

1a một van

trừng phat một tội pham nao đó, điều quan trong là phải tim ra moi cách để kam giảm bớt những hoạt động phạm pháp vả tốt hơn hết là ngăn ngừa đừng để các

việc sai trái ấy xảy ra. Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 được ban hành đã có

nhiễu điểm mới quy định về người dưới 18 tuổi phạm tội, tuy nhiên khi ap dung trong thực tiến đã nãy sinh nhiéu van dé cần phải tiếp tục nghiên cứu, sửa. đổi cho phù hợp với yêu cau của xu thé hội nhập, cũng như yêu câu đầu tranh.

có hiệu quả với tỉnh trang tội phạm nói chung va tơi pham là người đưới 18

tuổi nói rêng Việc quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trên thực tế còn gặp nhiều bat cập do nhân thức vả vận dụng khơng thơng nhất.

Các quy định như Căn cử quyết đính hình phạt, quyết định hình phat đổi với người đưới 18 tuổi phạm nhiêu tội, tổng hợp hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm nhiều tôi, quyết định hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi trong. trường hợp chuẩn bị pham tội, phạm tơi chưa dat... cịn có những cách hiểu

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

chưa thống nhất, dẫn tới lam giảm hiệu quả của công tác đấu tranh phịng,

chống tơi phạm người đưới 18 tuổi. Vì vây, việc nghiên cứu một cách có hệthống các quy đính pháp luật hình sự về quyết định hình phạt đổi với người

đưới 18 tuổi phạm tôi va thực tiễn áp đụng để nhằm hoàn thiên, các quy định. về quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nâng cao hiệu quả

cia việc áp dụng hình phạt đổi với ho là vẫn để có ý nghĩa cả vẻ mat lý luận và

thực tiến. Với những lý do tr học viên đã lựa chon vin dé “Qnyét định hình:

phạt đối với người chưa thành niên phạm tội theo quy định của Bộ lật

“Mình sự năm 2015” làm đê tai luận văn thạc luật học của mảnh.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

‘Van để quyết định hình phạt đối với người đưới 18 tuổi phạm tôi la một vấn dé được sự quan tâm, nghiên cứu không chỉ trong nước ma còn cả ngoải nước. Kể tử khi nước ta phê chuẩn vả tham gia Công ước quốc tế về quyển trẻ em (sau đây viết tất là Công ước CRC) vào ngày 20/2/1990, đã có nhiều cơng

trình nghiên cứu khác nhau liên quan đến vẫn để quyết định hình phạt nói

chung và quyết định hình phạt đối với người đưới 18 tuổi phạm tội nói riêng.

và lợi ich cho người đưới 18 tudi pham tôi, phù hợp với Công ước CRC

Căn cứ vào đối tượng nghiên cửu của cơng trình, có thể xép thành các.

nhóm sau

- Nhóm các cơng tình nghiên cứu vẻ lý luận quyết định hình phạt nói

chung gồm có: Trần Văn Sơn, “Quyết định hinh phạt trong inật hình sự Viet Nam.

Luận văn thạc si luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội

Thi Thanh Hai, “Quyết đmh hinh phat theo Bộ luật hình sư năm 1999”, Khoa

Tuấn tốt nghiệp, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, TP. H@ Chí Minh, năm. 2001, Dương Tuyé Miên, "Quyết đinh: hình phat trong luật Hình sự Việt Na”

Luận án tiền đ luất học, Trường Dai học Luật Ha Nội, Hà Nội, năm 2003, HoangChi Kiên, "Quyết định hình phạt trong những trường hợp đặc biệt" Luận văn thạci luật học, Trường Đai học Luật Hà Nội, Hà Nội, năm 2004; Dương Tuyết Miền,, năm 1996, Bủi

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

“Định tội danh và quyết định hình phạt”, Neb. Lao đơng - Xã hội, Hà Nội, năm. 2007, Định Văn Qué, “Môi số vấn dé vỗ quyết ãinh hình phạt guy đình trong BS

iật hình sự năm 2009”. Neb. TP. Hồ Chi Minh, TP. Hỗ Chi Minh, năm 2010,Nguyễn Thu Hiển, "Binh phat đối với người chưa thành niên phạm tơi trong phápiật hình sự Việt Nam" Luân văn thạc & luật hoc, Trường Đại học Luật Ha Nội,Ha Nội, 2016,.. Nhóm cơng trình nêu trên tập trung phân tích các van để lý luậnchung liên quan đến việc quyết dinh hình phat như. Các căn cứ qut đính hìnhphat, điều kiện và cách thức quyết đính hình phạt trong một số trưởng hợp đặc

tiết... nêu lên thực tấn áp dung quy định pháp luật vé vấn để quyết định hình phat va đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật vẻ van để này. Vấn. đề quyết định hình phạt đối với người chưa thanh niên phạm tối (hay người đưới.

18 tuổi phạm tội) vẫn chưa được nghiên cứu chuyên sâu trong các cơng trình nảy.

- Nhóm các cơng tỉnh nghiên cứu liên quan trực tiếp đến van đề quyết

định hình phạt đối với người chưa thành niền phạm tôi (người đưới 18 tudi phạm tơi), gdm có: Đảo Thị Nga, “Quyết định hình phạt đối với người chưa thành niễn

_pham tôi", Luận văn thạc & luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội, năm.

1907, Hà Anh “Chế tài hình sự đối với trường hợp trổ em và người chưa thành niên phạm tôi ”, Nab. Tư pháp, Hà Nội, năm 2006, Trần Văn Dũng, “Quyết đi: Sủnh phat ốt nghiệp, Khoa Luật - Đai học Quốc ga Hà Nội, Hà Nội, năm 2011, Nguyễn Minh Khuê,

di với người chua thành niên phạm tội ˆ, Khố luận

“Quyết địmh hình phat đối với người chưa thành niền phạm tôi” Luận văn thạc.

si luật hoc, Khoa Luật - Bai hoc Quốc gia Hà Néi, Hà Nội, nim 2006, Đăng Thị

‘Thanh Thảo, “Quyết đinh hình phat đối với người chưa thành niên phạm ti”,

Khoa luận tốt nghiệp, Trường Đại học Luật Hà Nội, Ha Néi, năm 2011, Trinh

Thi Yên, "Quyết đình hình phat đt với người chua thành niên phamn nhiều tôi”

Luận văn thạc si luật hoc, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Ha Nội, Hà Nội, nim2014, Nguyễn Thanh Vũ, "Qut định hình phat

_phạm tơi theo Luật hành sự Việt Nam (Trén cơ số s

Dé Lak)" Luận văn thạc sĩ luật hoc, Khoa Luật - Đại học Quốc ga Ha Nội, Ha

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Nội, năm 2015,.. Như vay, vẫn đề quyết định hình phat đổi với người chưa

thành niên pham tơi đã có những cơng trình nghiên cứu chun sâu. Tuy nhiền,các cơng trình nghiên cứu nay lại nghiên cứu các quy định về quyết định hình.

phat đối với người chưa thảnh niên pham tôi của pháp luật hình sự trước năm.

2015 (BLHS năm 2015 chưa có hiệu lực thí hành) và các cơng trinh này khơng,quyết định hình phat đối với người chưa thành niên pham.tơi ở khu vực Tây Bắc nói chung va tinh Lao Cai nói riêng.

La hoc viên lớp Cao học Luật Tây Bắc khóa 4 theo chương trình ứngnghiên cứu thực

dung, qua cơng tac xét xử thực tế trong ngành Tòa án, tác giả tiến hảnh

nghiên cửu các nội dung đến van để quyết định hình phat đối với người đưới. 18 tuổi phạm tội theo quy đính của BLHS năm 2015 va các tài liệu, các bản. án của hệ thống Tòa án nhên dân, str dung các sé liệu của Tòa án nhân dân 2 cấp tỉnh Lao Cai để đưa ra các ý kiến nhằm phân tích, đánh giá những nội

dụng cu thé để nêu lên những khó khăn, bat cập trong quá tinh áp dụng pháp

tuật, từ đó có những kiến nghị, dé xuất nhằm hoàn thiện pháp luật.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.

3.1. Mục đích nghiên cứu.

- Trên cơ sở phân tích các quy định pháp luật hình sự vẻ quyết định

‘hinh phạt đổi với người dưới 18 tuổi phạm tội va thực trạng quyết định hình phat đối với người dưới 18 tuổi phạm tơi qua một số vụ án đã giải quyết tại dia ban tinh Lao Cai dé lam sing tö những bat cập va nguyên nhân của những ‘bat cập trong quyết định hình phat đối với người dưới 18 tuổi phạm tơi.

- Để mt những kiến nghị hồn thiên quy định pháp tut hình sự vẻ quyết inh hình phạt đối với người đưới 18 tuổi pham tội, cũng như đưa ra các giãi pháp nhằm đầm bao quyết định hình phat đúng đối với người đưới 18 tuổi pham tôi

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Dé đạt được mục đích nghiên cứu nêu trên, để tai có nhiệm vụ nghiên.aula

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

- Phân tích thực trang quy đính pháp luật hình sự hiện hảnh về quyết

định hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi phạm tơi,

- Phân tích thực trang áp dụng pháp luật hình sự hiện hành vẻ quyết

định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội qua một số vụ án đã giải quyết tạ tỉnh Lao Cai, qua đó nêu rõ những bat cập, han chế và nguyên nhân của những bắt cập, hạn chế đó.

- Nghiên cứu và để xuất những kién nghị hồn thiện pháp luật hình sự

vẻ quyết định hình phạt đối với người đưới 18 tuỗi phạm tôi cũng như đưa ra

những giãi pháp nhắm nâng cao hiệu quả quyết định hình phạt đơi với người

đưới 18 tuổi phạm tơi.

4, Đối trợng và phạm vi nghiên cứu.

4.1. Đôi tượng nghiên cứu:

- La các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành về quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuỗi phạm tôi và thực tiễn áp dụng các

quy định nay tại Tòa án nhân dân 2 cấp ở tinh Lao Cai trong giai đoạn từ năm.2015 đến năm 2018

4.2. Phạm vỉ nghiên cứ.

- Về nội dung, để tải nghiên cứu những vấn để lý luân về người dưới 18 tuổi phạm tội va quyết định hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi phạm tội vả thực. tiễn quyết định đổi với người dưới 18 tuổi phạm tội dưới góc độ pháp luật hình sự.

- Về thời gian, để

sự Việt Nam về quyết định bình phat đối với người dưới 18 tuổi phạm tội tử

ai nghiên cứu việc áp dụng quy định pháp luật hình.

năm 2015 đến năm 2018.

- Vé không gian, dé tải nghiên cứu thực tiễn quyết định hình phat đơi với người đưới 18 tuổi phạm tội vả viện dẫn một số vụ án hình sự đã giải quyết tại Tịa an nhân dan 2 cấp ở tỉnh Lao Cai.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

5. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu

5.1. Phươngpháp luận

Cơ sỡ phương pháp luân của việc luận văn lả hệ thống các quan điểm.

của chủ nghĩa Mác - Lénin va từ tưởng Hồ Chi Minh về hình phạt va ci tạo

tân ngiời: Các quan’ điển chế Đăng Cơng săn Viet Nem về pháp luật Hi chung, chính sách hình sự nói riêng, đắc biết la các quan điểm vẻ giáo dục,

phịng ngừa tơi phạm do người đưới 18 tuổi thực hiện5.2. Các phương pháp nghiên cứu:

Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là. phương

pháp phân tích, phương pháp thống kê, phương pháp logic, phương pháp tổng.

hợp... trong quá trình nghiên cứu, học viên cũng nghiên cứu một số bản án đã

tuyên đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nghiên cứu số liệu thống kê về quyết inh hình phat đổi với người đưới 18 tuổi phạm tội va tham khảo ÿ kiến của các chuyên gia lam công tắc thực tiễn để đưa ra những kiến nghị khoa học nhằm nâng cao hiệu quả quyết định hình phat đối với người dưới 18 tudi phạm tôi

6. Ý nghĩa của luận văn.

Trên cơ sỡ nghiên cửu một cảch hệ thông cả về mất lý luận và thực tiễn các vấn dé có liên quan đến quyết định hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi phạm tội, luân văn có ý nghĩa lý luận va thực tiễn sau:

Thứ nhất, góp phần dém bão sự nhận thức thống nhất các quy định có liên quan dén quyết định hình phạt đổi với người đưới 18 tuỗi phạm tôi, lâm rõ hơn những van dé lý luận và thực tiễn liên quan đến khái niệm người đưới 18 tuổi

pham tội trên cơ sỡ phân tich các quy định của pháp luật hình sự ViệtNam, làm.

Thứ ha, phân tỉch rổ các thơng, biển của tinh hình tôi pham do người dưới 18 tuổi thực hiện tại tinh Lao Cai. Phân tích những thành cơng đã đạt được cũng như những vướng mắc cịn tơn tại qua việc đánh giá về thực tiễn

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

quyết định hình phat của Tịa án nhân dân 2 cấp ở tinh Lao Cai đổi với người

đưới 18 tuổi phạm tôi để đưa ra những giải pháp khắc phục. Chỉ ra được những, smu thuấn, bat cập của các quy đính hiện hành vẻ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi pham tội; chỉ ra các sai sot trong qua trình áp dụng các quy.

định đó cũng như đưa ra nguyên nhân dé tim giải pháp khắc phục.

Tứ ba, luân văn sắc định nguyên nhân dẫn đến các vướng mắc cịn tơn.tai trong thực tiễn quyết định hình phạt của Toa án nhân dân 2 cấp ở tinh Lao

Cai đổi với người đưới 18 tuổi phạm tội và để xuất các yêu cầu và các giải pháp cu thể nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, các kiến nghị nâng. cao năng lực đôi ngũ cán bộ lam công tác xét xử người dưới 18 tui pham tôi,

Thứ te ngoài ra, luân văn là tai liêu tham khảo cho những người nghiên.

cứu, học tập, những người lam công tác thực tiễn liên quan dén người đưới 18 tuổi phạm tơi, cũng như độc giả có quan tâm tới inh vực nghiền cứu nảy.

7. Cơ cầu của luận van

Ngoài phan mỡ đầu, kết luân, danh mục tai liệu tham khảo, nơi dungcủa luận văn gém có 03 chương.

Chương 1. Những vẫn dé clang về quyét đĩmh hình phạt đối với người. đưới 18 tuổi phạm tội,

Chương 2. Quy đình của Bộ iuật Hình sự năm 2015 về quyết dinh hình phat đối với người đưới 18 tudi phạm tội và thực tiễn áp dung tại các Toà cen

nhân dân của tinh lào Cai

đinh hình

Chương 3. Các yên cầu và một số giải pháp bảo đảm quyét phat ding đối với người dưới 18 tuổi phạm tôi.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

'NHỮNG VAN ĐÈ CHUNG VỀ QUYET ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUÔI PHAM TOI

1.1. Những đặc điểm của người dưới 18 ti phạm tội có liên quan đến việc quyết định hình phat

‘Trén binh điện quốc tế, thì độ tuổi thấp nhất phải chịu TNHS la 06 tuổi, đó là quy định của pháp luật Mêwicơ, Hoa Ky; còn lai, phổ biến nhất là khoảng tử 13 đến 18 tuổi (pháp luật của Bi quy định la 16 tuổi, pháp luật của

Italia, Nga, Trung Quốc là 14 tuổi, pháp luật của Colombia la 18 tuổi)... Vì

‘vay có thé thay, quy định về độ tuổi chịu TNHS tại BLHS năm 2015 của Việt

Nam là phủ hợp với zu thé chung của thé giới

Qua nghiên cứu vẻ những trường hop phạm tôi do người dưới 18 tuổi thực hiện, có thể thay người dưới 18 tuổi phạm tội có một số đặc điểm cơ bản.

sau đây,

Tint nhất. về tâm - sinh I}. Trong giai đoạn nay, vệ thé chất của người đưới 18 tuổi đang dién ra qua trình dậy thi của cơ thể. Trong họ xuất hiện ấn.

tượng đâm nét “minh” khơng cịn là tré em nữa và những hiện tương têm lýkhác liên quan tới quả trình dây thi của người chưa thảnh niên Đặc biệt, qua

trình nay làm cho cơ thể phát triển khơng cân bằng, Sự mắt cân bằng trong phat triển của cơ thể người đưới 18 tuổi mặc dit chi lä tạm thời nhưng có ảnh hưởng rất lớn đổi với sự phát triển tâm lý. Do vay, lam cho tâm lý của họ

cũng xảy ra sự mắt cân bằng tam thời”

Thứ het, về tinh cấm. Đô tuổi từ đũ 14 tui đến dưới 18 tuổi thuộc về giai

đoạn mắt cân bằng tam thời vẻ cằm xúc. Theo y học, ở giai đoạn nảy tuyén nộitiết hoạt đồng manh làm ảnh hưởng đền hệ thin kinh trung wong va dé gây nên.những xúc động manh, những phản ứng vô cớ cũng như những bảnh vi bất

"Nguyễn Tin Hoin 2013), 0ú: rion tắ vĩ Ÿ người le chi nbn phạu 1 rong uất hòn sự Điệt‘New Luận vin Ga sft Noe, Eiak Lait- Đạthọc Qube gi Bí Nộp 2425,

‘BGS 15 Nggyễn Mish Dic C014), Nn nib, đi lên người cư thd i vi pham pháp ut ne

ca ha giã ep phòng ngừa (Sach hag Wo), Ne. Tephap tr 43.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

thường, Người đưới 18 tuổi phạm tội dé bị tác động tiêu cực lôi kéo do từng trải

qua những bắt hạnh trong cuộc sống gia định hoặc gặp những rùng động đầuđời. Khi không làm chủ được căm xúc của mình, họ có những hành động thiểusuy nghĩ, mù qng Đơng thời, người dưới 18 tuổi chưa có nhiễu kinh nghiệm

sống nên khả năng kiêm chế không cao, từ đó dẫn đền việc phạm tội. Trên thực tế, có nhiều trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tơi có ý gây thương tích, giét người,... chỉ vi những mâu thuẫn, những xích mich nhỏ trong cuộc sống”.

Thứ ba, vé nhân thức. Ba số người đưới 18 tuỗi pham tôi đã có đũ khả năng tiếp thu tri thức phổ thông và sự hướng dn chỉ bao của nha giáo dục. So

với những người cùng trang lứa, họ thường tô ra sảnh söi hơn, tháo vat hontrong nhận thức, tư duy vẻ tự nhiên, zã hội nhất là những thiểu sút tiêu cực.Ho coi thường việc học tập, đây chính là nguyên nhân chủ yếu gây nên tinhtrang gia tăng vi phạm pháp luật hình sự ở người chưa thành niên do sw nhận

thức kém, lệch lạc về đời sống xã hội cũng như thiểu hiểu biết pháp luật dẫn. đến sự phiến diện, thiếu hệ thong Người dưới 18 tuổi phạm tơi muốn có những đặc quyển của người lớn nhưng lại không hiểu rằng đặc quyền đi lién với trách nhiệm Đa số họ chỉ nhân ra điều nay khi phải trực tiếp đối mặt với

những hậu quả pháp ý được quy định do han vi nguy hiểm mã họ gây mí.

Thức_ý chí. Khả năng tự kiểm chế của người đưới 18 tuổi phạm tôiDo các thỏi quen xâu đã tiém nhiễm từ thấp toi cao, do thiếu niémtin và tinh cảm đạo đức, mšt khác bi kích đồng mạnh mé bởi các nhu cầu vật

lên những hanh động bột

thị trường, sự du nhậpđổi trụy suất hiện tranpham tôi thường rất manh đông, thiểu kiên định

phat. Thêm vao đó, trong sự phát triển của nên kinh

của những nên văn hóa ngoại lai, những văn hỏa pl

lan khiến cho người dưới 18 tuổi phạm tội dé bị cuỗn hút, thâm chỉ còn lõi

"pos. TS Nguẫn Mn Đức G019), Tổ, 43+65 TS Ngyễn Meh Đức 2019), Data 44

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

kéo thêm những người đưới 18 tuổi khác cùng tham gia. Chính vì vậy, người đưới 18 tuổi phạm tơi thường nhu nhược, thụ động, ít xâu hỗ trước lỗi lâm.

Thứ năm về tinh cách. Người đưới 18 tudi phạm tơi thường nói năngthơ tục, hút thuốc, la cả, ấn 6 luộm thuộm, nói đối... Vì đa số người đưới 18

tuổi phạm tội có quan hệ trong các nhóm tiêu cực nên mọi hành vi dé xử theo.

“tuật giang hổ". Hơn nữa, ho muốn minh được coi như người lớn, “anh hùng”trong mắt bạn bè, đồng bon cing trang lửa nên hay thể hiện ban tính “anh

hùng" cia minh bằng cách thể hiện ngay hành đồng "khác người”, đi ngược lại các quy định của pháp luật cho phép hoặc pháp luật cảm”.

Thứ sáu, về nim câu inướng tim. Người đưới 18 tuổi phạm tội thường hình thành và phát triển thiểu cơ sở đạo đức va thẩm mỹ xã hội. Nỗi bật ở họ là nhu cầu. vật chất va nhu cầu tinh than lệch lạc. Họ thường có nhu cầu rất manh vẻ những. đổi tượng vừa thỏa mãn sự đòi hỏi của cơ thể sinh học, vita thể hiện sư khẳng định

"rảnh một cách lệch lạc. Ho bắt chước, sao chép may móc những hiền tương “la”,

trước người khác, trước tập thể, ít xúc động trước đau khổ của người khác. Ho lười lao đông, coi thường lao động chân tay, ngại khó, ngại khổ.

Tint tam, về quan hệ bạn bè. Người dưới 18 tuổi phạm tội thưởng thích choi hội hè, bè cánh. Cơ sở kết bạn thưởng zuất phat từ những người cùng sở.

thích, cùng cả tính, khơng thích quan tâm tới lợi ích tập

trong sinh hoạt tập thể.

rang, người đưới 18 tuổi phạm tội ngoải việc mang những,

ing như thờ ơ

nét tâm lý chung của nhóm người dưới 18 tuổi thì họ còn mang những đặc

{Pos T9 Nggấn Man Đức G019, natn 44

ˆ BGS Tổ Ngyin Mah Đức C019, aw 45

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

điểm riêng biệt. No thé hiện một sự thiểu hoàn chỉnh, những lệch lạc trong.

suy nghĩ, lỗi sống, tư tưởng sing

Do đó, khi quyết định hình phạt đổi với người dưới 18 tuỗi phạm tơi thi Tịa án can phải cân nhắc các đặc điểm nêu trên của họ để lựa chon loại hình.

phạt với mức hình phạt hợp lý nhằm giúp họ nhân ra những sai lầm, khuyết

điểm của minh. Việc quyết định hình phạt đối với người chưa thánh niên cẩn. thực hiện theo hướng giúp đổ, giáo duc vả tao điểu kiện để họ sửa chữa

những sai lam, trở thành những cơng dân có ích cho xã hồi.

1.2. Khái niệm quyết định hình phạt và nguyên tắc quyết định hình. phat đối với người đưới 18 ti phạm tội.

12.1. Khái niệm

Quyết định hình phạt là việc Tod án lựa chọn loại và mức hình phạt ápdụng đổi với người bị kết án Toà án lựa chon loại hình phat nảo, mức phat‘bao nhiên, phải tuân theo những quy đính cia BLHS.

'Quyết định hình phat la hoạt động tư duy của Thẩm phán và Hội thẩm nhân.

ân ngay sau khi đã zác định tôi danh đối với hành vi pham tội. Định tội là tién đề,

Ja cơ sỡ cho việc quyết định hình phat. Để quyết định hình phat chính xác, đứng.

pháp luật, ngối việc định tội chính xác, Toa án cịn phải tn theo những nguyêntắc, những cin cứ về quyết dinh hình phạt đã được quy định trong Bộ luật hình sự"Ngồi ra, Tod án cịn phải zem xét cơn nhắc đến tình hình chính ti, kinh tế, xã hộicủa ting dia phương, yêu cầu của việc đầu tranh phòng ngừa và chẳng tội phạm

‘va các yêu tổ khác có liên quan đền việc quyết định hình phạt”,

Cũng như đổi với người pham tơi đã thánh niên, khi quyết định hình

phat đối với người đưới 18 tuỗi phạm tôi, Toa án cũng phải căn cứ vao quy định của BLHS, cân nhấc tính chất va mức đô nguy hiểm cho xã hội của hanh

vi phạm tôi, nhân thân người phạm tôi, cắc tinh tiết giảm nhẹ va tăng ning

TNHS (Điều 50 BLHS năm 2015)

"Dương Tay Miễn 007), Bi đai và cde dn Prop Ne, Tạo động - Msi, HA Nội 33

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

1.2.2. Các nguyên tắc xử lý đối v

12.21 Nguyên tắc áp dung Bộ luật Hình sự

Điều 90 BLHS năm 2015 quy định. "Người tie đi 14 mỗi đến dưới 18 rỗi pham tơi phải chu trách nhiệm hình sự theo những guy dinh của Chương, này, theo những quy đinh khác của Phần that nhất của Bộ luật này không trải về nguyên tắc khi giải

quyết vấn để trách nhiệm hình sự của người dưới 18 tudi phạm tội phải căn cứtrước hết vào các quy định của Chương XII Phản chung BLHS năm 2015,đẳng thời cũng phải vận dung các quy định khác của BLHS như. Cơ sở củavới quy dinh của Chương này” Theo điều luật tr

TNHS, các nguyên tắc xử lý, những quy định vẻ tội pham và hình phạt, vẻ các.biển pháp tư pháp, quyết đính hình phạt... song khi vận dụng các quy định đóthì không được trái với những quy định của Chương XII của BLHS

"Như vậy, theo nôi dung Điêu 00 BLHS năm 2015, các nha lâm luất Việt

Nam khống buộc người đưới 14 tudi phải chi trãch nhiệm hình sự về han vi ma hho thực hiện có đầu hiệu của tội pham cụ thể được quy định trong BLHS. Những người trong độ tuổi nay khơng có năng lực TNHS, họ chưa có ý thức đúng đắn vé hành vi vi pham phép luệt. Tuy nhiền, cả biệt có em dưới 14 tuỗi nhưng đã có ý thức tương đối day đủ vẻ các hanh động sai trái, vi phạm pháp luật, thâm chí có cả các hành động có tính chất nguy hiểm lớn cho sã hồi, mả BLHS quy định la tối pham Đối với các trường hợp này, việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế hành

chính có tinh chất giáo dục như biên pháp giáo dục tại xã, phường, thị trên hoặcbiến pháp đưa vào trường giáo dưỡng thi vừa đạt yêu cầu ci tạo, giáo dục các emđó, đồng thời lại đáp ứng được yêu cầu phịng ngừa chung

Ngối ra, cũng như BLHS năm 2015 đã có sư phân biệt TNHS giữa

người dưới 18 tuổi phạm tội ở hai lứa tuổi: Từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi va từ đủ 16 tuổi trở lên. Về nguyên tắc, những người dưới 18 tuổi phạm tội từ đủ. 14 tuổi đến đưới 16 tuổi chỉ phải chịu TNHS vẻ tội phạm rat nghiêm trong va

tôi phạm đặc biệt nghiêm trong thuộc một trong số 28 tội pham được néu tại

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Điều 12 BLHS năm 2015, người từ đủ 16 tuổi phải chiu TNHS về moi tơi

pham trừ những tội phạm ma BLHS có quy đính khác (Điểu 12 BLHS).

Người từ đủ 14 tuổi dén chưa đủ 16 tuổi là người đã có năng lực TNHS, nhưng đưới góc độ tâm lý học va thực tiễn sét xử cho thây năng lực TNHS của họ còn rat hạn chế. Do vậy, người dưới 18 tuổi trong độ tuổi nảy chi được coi 1a có.

năng lực TNHS trong những trường hợp nhất đính Thơng thường, người dud 18

tuổi có thé nhận thức được rõ rang tính chất của một số hảnh vi nguy hiểm cao cho zã hồi như Giết người, cổ ý gây thương tích, hiếp dâm, cướp tải sẵn

Tuy nhiên, có những hành vi có tính chất đặc biết nguy hiểm cho sã hội

thì trình độ nhận thức của đối tương nay cịn han chế, thêm chi không kha năng

nhận thức được, vi du các tội sim phạm an ninh quốc gia. Cho nên, trong điều

tra, truy tổ va xét xử, các cơ quan tiến hành tổ tung cẩn chủ ý phân biết giữa hai

lửa tuổi nảy để xác định TNHS cho chính xác, bao dim thực hiện đúng đắn,

thống nhất và có hiệu quả chính sách hình sự của Nhà nước đối với người đưới

18 tuổi phạm tơi.

Cịn đổi với người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi trở lên, nói chung ở lửa tuổi nảy, người chưa thành niên đã có năng lực TNHS tương đối day đủ VẢ tâm. lý, họ có đủ khả năng hiểu tiết tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm. tôi của mình va điều khiển được hảnh vi ay, nhất là trong xã hội, phân lớn những. người trong lửa tuổi nay trở lên đã bắt đâu có thé lao đơng, làm việc tự lập được. Thực tiễn xét xử cho thay, người trong lửa tuổi nảy thường bị kết an nhiều nhất trong tổng số người dưới 18 tuổi phạm tội hang năm. Tuy vậy, họ van là người còn ít tuổi, lanh nghiệm sơng chưa nhiêu, trình độ nhận thức nhất định bị hạn chế, vẫn ở trong lửa tuổi ma xã hội có trách nhiệm giáo duc, chăm sóc, nên những quy. định trong Chương XII Phân chung BLHS van được áp dung đối với ho.

12.22. Nguyên tắc xử if đối với người đưới 18 tuỗi phạm tội

- Khoản 1 Điều 91 BLHS năm 2015 quy dink: “Vide xử ý người đưới

18 tudt pham phải bảo đầm lot ích tốt nhất của người đưới 18 tudt và chủ yêu.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

nhằm mục dich giáo duc, giúp đỡ ho sửa chita sai lầm, phát triển lành mạnh

và trở thành cơng đân có ich cho xã lơi

Đây là nguyên tắc bao trùm, xuyên suốt toan bộ chính sách hình sự của

‘Dang va Nhà nước ta đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Trong điều tra, truy tổ, xét xử hành vi phạm tôi của người đưới 18 tuổi, các cơ quan nha nước có thẩm quyên phải xác định kha năng nhận thức của họ về tính.

chat nguy hiểm cho 2 hội của hành vi pham tội, nguyên nhân va điều kiên gây ra

tôi phạm Khi người đưới 18 tuổi phạm tội, các cơ quan tư pháp hình sự phải zác. inh chính sắc tính chất vả mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tối.

Ngồi ra, cịn can làm rõ ngun nhân và điều kiện gây ra tơi phạm để từ đó giúp người đưới 18 tuổi nhận thức rõ lỗi của minh vả sửa chữa để thảnh cơng dân có ích cho gia dinh va xã hội trong tương lai. Khí biết được nguyên nhân và điều kiện pham tôi - lúc nảy, để các cơ quan bao vệ pháp luật có biện pháp loại bi cả

nguyên nhân và điều kiện phạm tôi từ phía chính bản thén người pham tơi cũngnhư từ mỗi trường 24 hồi, qua đó gop phản đầu tranh phòng, chống tội phạm dongười chua thành niên thc hiên, cũng như có chỉnh sách hình sự áp dụng đối với

ho khi xử lý. Thể hiến nguyên tắc nhân đạo xã hội chủ ngiĩa, các biến pháp áp dung với người đưới 18 tuổi phạm tội chủ yêu nhằm giáo dục họ thấy được tinh chất va mức đô nguy hiểm cho 2 hôi của tôi pham, sự nghiém minh của pháp luật, bản chất nhân đạo của các biện pháp khi áp dụng, Chi trong những trường hợp phạm tội có tinh chất va mức đơ nguy hiểm cho xã hội cao, thì lúc nay mới cần thiết áp dụng các biên pháp cưỡng chế nghiêm khắc về hình sự đối với họ.

- Người đưới 18 tudi pham tội thuộc một trong các trường hợp ỡ khoản.

2 Điều 91 BLHS năm 2015 va có nhiễu tinh tiết giảm nhẹ, tự ngun khắc

phục phan lớn hậu quả thì có thể được miễn TNHS.

Đây là nguyên tắc zác đính vẫn để miễn TNHS đổi với người dưới 18 di phạm tôi. Theo nguyên tắc nảy, người dưới 18 tuổi phạm tội có thể được

miễn TNHS rơng hơn so với những trường hợp áp dụng đổi với người đã

thành miên Hay nói cách khác, quy định nay bo sung thêm trường hợp miễn.

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

TNHS ngoài các trường hợp được quy định tại Điều 29 BLHS. Điều nay thể

hiện sự khoan héng đặc biệt va chính sich nhân đạo của nha nước Việt Nam

đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, phù hợp với quy định về bão vệ quyên lợi của người dưới 18 tuổi pham tội đã được ghi nhận tại Điểm b Khoản 3 Diéu

40, Điều 41 CRC, bao dim yên cầu “C6 các biên pháp xử If trề em vi pham

pháp luật hình sự mà Rhơng phải sử dung đến q trình tơ ng tre pháp

'Nhữ vay, ngoài các trường hợp quy định tại Điều 29 BLHS năm 2015

‘thi người dưới 18 tuổi phạm tội còn có thé được miễn TNHS nếu có dap ứng. được các điều kiện sau đây:

+ Co nhiêu tinh tiết giảm nhẹ: Điều luật khơng xác định tình tiết giảm. nhe nao nên về nguyên tắc, ho chỉ cin có it nhất tử hai tinh tiết giảm nhe được.

quy định tại khoản 1 hoặc khoăn 2 Điều 51 BLHS

+ Người đưới 18 tuổi phạm tội đã tư nguyên khắc phục phải

quả do hành vi pham tôi gây ra. Khắc phục phan lớn hậu quả do hành vi phạm.lớn hậu.

tôi gây ra thường được hiểu là khắc phụ ít nhất ba phan tư thiệt hại. Trường

hợp người bi hai hoặc đại diện người bi hại tự ngun khơng buộc bơi thường

thì cũng được coi như la người pham tội đã khắc phục được hu quả

So với BLHS năm 1999, đầy là một điểm mới, tai khoản 2 Biéu 69 BLHS nim 1999 chỉ cho phép mién TNHS đổi với người đưới 18 tuổi phạm tội khi bảnh.

vi đó gây ra hiu quả khơng lớn, cịn BLHS năm 2015 khơng giới han. Việc khắcphục hêu quả có thé được thực hiền bằng chính tải sản, cơng sức cia người đưới

18 tuổi hoặc có thể do cha mẹ, người giám hộ hoặc người khác giúp thực hiện. Nhu vay, so với BLHS năm 1999 thi tai khoăn 2 Điều 91 BLHS năm 2015 đã mở rộng đổi tượng được miễn TNHS đối với cã người từ đủ 14 tuổi. đến đưới 16 tuổi và quy định cụ thể điều kiện miễn TNHS đối với đối tượng, nay. Trong trường hợp miễn TNHS đối với người dưới 18 tuổi, Cơ quan điều

tra, Việnsát hoặc Tòa an phải ap dung một trong các biện pháp giám satđược quy định tai Muc C Chương XII của BLHS năm 2015

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

- Khoản 3, Điển 91 BLHS năm 2015 quy định: “Việc truy cứu trách

nhiệm hình sự người đả it 18 tudt phạm tôi chi trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân của ho, tính chất nguy hiểm

cho xã lôi cũa hành vi phan tôi và yêu câu cũa việc phòng ngừa tội phenNguyên tắc này bảo dm cho người dưới 18 tuổi vi pham pháp luật phải

được đối xử theo cách thức nhằm nâng cao ý thức của ho vé nhân phẩm va giá trí cA nhân để người đưới 18 tuổi hội nhập vao xế hội, trên tính than hạn chế

việc truy cứu TNHS đổi với người chưa thảnh niên vi phạm pháp luật đượcquy định trong các Công tước của Liên hop quốc. Chỉ trong trường hop cần

thiết thi cơ quan tiễn hanh tổ tụng mới truy cứu TNHS vả áp đụng hình phạt đổi với người đưới 18 tuổi phạm tội. Nếu xét thấy không thật sự cần thiết phải truy cửu TNHS thì cơ quan tiến hành tổ tụng có thé áp dung các biện pháp khác nhau như xử lý hảnh chính, miễn TNHS,

Trong trưởng hợp các cơ quan tiền hành tổ tung truy cứu TNHS đổi với người đưới 18 tuỗi pham tội thi cũng khơng có nghĩa là các cơ quan tiến hành tổ tụng phải áp đụng hình phat ma các cơ quan nảy có thé áp dung các biện pháp tư pháp, hoặc thậm chí miễn hình phạt cho người đưới 18 tuổi phạm tội nến dap ứng được các quy định của pháp luật. Điển này thể hiện chủ trương dénh tat cả những gì tốt nhất cho người dưới 18 tuổi và cũng nhằm hạn chế

việc thực hiện cưỡng chế hình sự của Nha nước ta

Khi truy cửu TNHS đối với người đưới 18 tuổi phạm tôi, các cơ quan tiến hành tổ tụng phải căn cứ vao tính chất của hảnh vi phạm tội, những đặc điểm nhân thân vả yêu cầu phỏng ngửa tội phạm. Đây lả những yếu tổ zác. định tinh nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội va kha năng cải tao, giáo

duc đối với người dưới 18 tuổi. Do đó, khí truy cửu TNHS

18 tuổi phạm tội thi các cơ quan tiến hảnh tổ tụng phải cân nhắc dén các yêu.

tố nay nhằm bao đâm tốt nhất quyển con người của người chưa thanh niên,

với người đưới

thực hiện triệt

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

1.2.2.3. Nguyên tắc áp dung hinh phạt đối với người đưới 18 tuỗi phạm tội

~ Khoản 4, Điều 91 BLHS năm 2015: "Kh xét xử Toa ám chỉ áp chingTỉnh phạt đốt với người đưới 18 tudt phạm tôi nếu xét thập việc miễn tráchnhiệm hình sự và áp dung một trong các biên pháp quy dinh tại Mục 2 hoặcviệc dp dung biện pháp giáo duc tại trường giáo đưỡng quy đmh tại Mục 3Chương nay Riông bảo đâm hiu quả giáo cue, phòng nga’

Nour vậy, việc truy cứu TNHS đổi với người dưới 18 tuỗi phạm tơi chỉđược đất ra khí nó that sự cần thiết, việc xử lý hình sự đổi với ho chỉ lá biênpháp cuỗi cùng khi các biện pháp xử lý khác cũa nha nước khơng cịn phát huy.được hiệu quả

Nguyên tắc này được dua ra nhằm để bảo dim yên cầu “Có các biện pháp nhằm thay thé cho hinh phạt áp cing đối với tré em nhằm đâm bảo quyền lợi của trễ em” được quy định tại Điểm b khoản 3 Điều 40 và 41 của Công ước CRC. Điều 91 BLHS năm 2015 đã quy định nguyên tắc này nhằm han chế việc áp dụng hình phạt đổi với người đưới 18 tuỗi phạm tôi bằng viếc áp dụng các ‘bién pháp tư pháp để thay thé. Nguyên tắc nay cụ thể hóa một trong những nội dung của nguyên tắc thứ ba: “Vide try cứnt trách nhiềm hình sự người đưới 18 tuổi phạm tơi và áp dung hình phạt đối với họ được thực hiện chi trong trường hop cần thất". Nguyên tắc này yêu cầu Téa án phải lựa chon giữa việc áp dụng hình phạt đổi với người dưới 18 tuổi pham tôi hoặc áp dụng biện pháp tw pháp đối với họ, trong đó việc áp dung biện pháp tư pháp để thay thé cho hình phạt được wu tiên áp dụng, Điễu này đã thé hiện rõ hơn chủ trương của Đăng và Nhà

di phạm tội: Việc áp dụng hình. phat đối với người chưa thanh miên chỉ được thực hiện khi thất sự cần thiết va đều nhằm dm bảo tốt cho sự phát triển toàn điện của người chưa thánh niên,

cho dù họ là người phạm tơi

Biện pháp từ pháp quy đính tai Điều 96 BLHS năm 2015 được áp dụng

riêng đổi với người đưới 18 tudi phạm tội và có tác dụng thay thé hình phạt. Nếu. có đã căn cứ về tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hảnh vi phạm tôi,

rước ta trong đường lỗi đối với người đưới 18

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

các đặc điểm về nhân thân cũng như yêu câu của việc phòng ngừa tội phạm ma

khơng cần phải áp dụng hình phạt đổi với người chưa thành niền thi Tịa an có

thể áp dụng các bién pháp tư pháp được quy định tại Điều 96 BLHS. Biện pháp

tư pháp được áp dụng là đưa vào trường giáo dưỡng, Ngồi ra, có thể áp dụngcác biện pháp giảm sát, giáo duc quy định từ Điển 93 đền Điển 95 BLHS năm2015. Khi truy cứu TNHS đổi với người đưới 18 tuỗi pham tối, Tịa án có thé chỉcân áp dung các biện pháp tư pháp hoặc các biển pháp giám sát, giáo duc nếucác biện pháp nay dap ứng được các yêu cầu ola việc phòng ngừa tối phạm.

- Khoản 5, Điểu 91 BLHS năm 2015 quy định. "Kơng xử phat tt

chung thân hoặc từ hình đối với người dưới phạm tôi”.

Nguyên tắc trên cho thay chính sách hình sự của Nhà nước ta là khơng áp

dụng hình phat tù chung thân, từ hình đổi với người dưới 18 tuổi phạm tôi. Quy định này không những thể hiện tính nhân đạo trong quyết định hình phạt đổi với người đưới 18 tuổi pham tội, mà còn phù hợp với xu hướng chung của thể giới là

hạn chế áp dụng và từng bước tiền tới bai bư hồn tốn hình phat từ hình Đồng,

thời, quy đính này cũng phù hợp với nội dung của Công ước quốc tế về quyển

ân sự, chính tr năm 1996 va Công ước về quyển trẻ em năm 1989.

Khoản 6 Điều 91 BLHS năm 2015 quy định: “Téa án chi áp ching hùnh

phat tù có thời han đối với người đưới 18 tuỗi phạm tội khi xét thấy các hinh

phat và biện pháp giáo dục kikhơng có tác chong răn de, phịng ngừa

hi wit phat tì có thời han Tịa án cho người đưới 18 tiỗi phạm tôi duoc lưỡng mức án nhẹ hơn mie dn áp dung đối với người Ä 18 trôi trở lên phạm tôi tương ting và thời hạn thich hợp ngắn nhất.

“Khơng áp ching hình phát

Ngun tắc nay thể hiện chủ trương “Chi dp dung hình phạt từ at sung đối với người đưới 18 tuổi phạm tội với trễ em kit dé là biên pháp cudt cùng và trong thời gian thích hop ng nhất, đảm bảo không trẻ em bt tước quyền te do một cách bất hợp pháp Hoặc tiy tiện” được quy định tai Điểm b Điều 37 Công ước CRC. BLHS hiện hảnh quy định về bốn loại hình phạt có thể được áp dụng đối với

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

người dưới 18 tuỗi pham tôi tai Diéu 98 BLHS, trong đó chi co một hìnhphat tước tự do là hình phat ti có thời hạn. Nguyên tắc nay thể hiện chủtrương của Nhà nước ta 1a han chế tối đa việc tước đoạt tự do đối với người

dưới 18 tuổi phạm tôi mA luôn tạo diéu kiện thuận lợi để họ có thể trở về

với gia định, được nhân sự giáo duc, chăm sóc tir gia định để cải tao hothành con người có ích cho xã hội. Chủ trương nay rất hợp lý bởi vì mơitrường gia đình chính là nơi tốt nhất cho sự phát triển ton diện của ngườichưa thành niên va đây cũng chính lả nơi mà người chưa thành nién đượchưởng quyển được sống chung với cha mẹ, quyển được chăm sóc, nidưỡng từ người thân trong gia đính,

Bên canh đó trong trường hợp buộc phải áp dụng hình phat tù đối với

người đưới 18 tuổi pham tội thì mức bình phạt ma tịa an áp dung đỗi với họ phải

thấp hơn so với mức hình phat áp dụng đối với người đã thành niền Đồng thời

‘Toa án khơng được äp dụng hình phạt tiên đổi với người chưa thành niên từ di 14 tuổi đến dui 16 tuổi vả cũng không được áp dụng hình phat bé sung đối với người đưới 18 tuổi phạm tôi. Yêu cẩu nay xuất phát từ thực tiễn néu áp dụng. tình phạt tiền vả các hình phạt bổ sung đối với người dưới 18 tuổi phạm tội la

khơng có ý ngiĩa thiết thực, khơng đầm bão tính khả thi trên thực tế

Khoản 7, Diéu 91 BLHS năm 2015 quy định “Án đã nyén đối với người chưa đi 16 tudt phạm tơi thì hơng tinh đỗ xác aim tái pham hoặc tái

_pham ngụy hiểm

Theo quy định tại Điều 53 BLHS năm 2015 tái phạm la trường hợp đãbị kết an, chưa được xóa án tích mã lại thực hiện hành vi pham tôi do cố ýhoặc thực hiện hành vi pham tội vẻ tội rất nghiêm trong do vơ ý

Ngun tắc này có thé được hiểu la: Sau khi bị kết án va chưa được zóa

án tích, nến người nay phạm tội mới thi bản an đã tuyên đổi với tội do họ thực

hiện khí chưa dit 16 tuổi không cỏ ÿ ngiữa trong việc xác định tái pham hoặc tái phạm nguy hiểm theo Điều 53 BLHS.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Nour vậy nguyên tắc này đã thé hiện chính sách hình sự cia Nha nướcta lê Dam bão sự phát triển bình thường, khơng thành kiến, tạo diéu kiện táihịa nhập cộng đẳng cũng như xóa bd các mắc cảm tôi lỗi của người đưới 18

tuổi phạm tội khí họ chưa đủ 16 tuổi. Thời hạn đương nhiên xóa án tích đối. với người tir đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án vẻ tội phạm rất nghiêm

trong do cổ ý hoặc tôi pham đặc biệt nghiêm trọng là 03 năm tink từ khi chấphành xong hình phạt chính hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành ban án mã ngườiđó khơng thực hién hành vi phạm tội mới

Ngoài ra người đưới 18 tuổi pham tôi được áp dung các biển pháp như.giáo dục tai xã, phường, thi trần hoặc đưa vào trường giáo dưỡng thi khơng bicoi là mang án tích

Có thể thấy rằng, những quy đình tại Điểu 91 và các Điều khác trong Chương XII BLHS năm 2015 đã thể hiện tính nhân đạo sâu sắc trong chính sich

pháp luật của Đăng va Nha nước ta, phù hợp với từ tưởng lây giáo dục, phịng,ngừa lam mục đích trung tâm trong moi hoạt động tổ tung của cơ quan tư pháp

ma bị can, bị cáo la người đưới 18 tuổi. Đồng thời, những nguyên tắc nay cũng.

phù hợp với các yên cầu của Công ước CRC má chúng ta đã ký kết và tham gia”

13. Các căn cứ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi

phạm tội

Khi quyết định hình phạt đổi với người phạm tội thì Tịa án cẩn phải dựa vào các quy định tại Biéu 50 BLHS năm 2015: “Khit quyết đinh hinh phat, Toa an căn cứ vào quy định của Bộ luật hình sự này, cân nhắc tỉnh chất và mức độ

ngy hiểm cho xã lôi cũa hành vi pham tôi, nhân thân người phạm tôi, các tinh

tiết giảm nhe và tăng năng trách nhiệm hình see”. Như vậy, dựa theo quy định nay thi các căn cử quyết định hình phạt bao gồm bốn căn cử sau đây:

ˆ trang Đạt hạc Lit Hi Nội C017), Gio nh Lute Hohe tam - Phẫu chưng Nes. Công main

in, NỘI, 50.60

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

1.3.1. Các quy định của Bộ luật Hình sự

Nguyên tắc pháp chế xã hôi chủ nga và nguyên tắc công bằng đối hồi những vẫn để liên quan đến tội pham va hình phat lam cơ sở cho việc quyết định

hình phat phi được quy định trong BLHS. Những quy đính nay được xem là

'khuân mẫu pháp lý buộc các cơ quan tiên hảnh tổ tung phải tuân thủ trong hoạt

đông định tơi danh và quyết định hình phạt đối với người pham tơi. Do đó, khiquyết định hình phat thi Tòa an phải căn cứ vào “Các qng đi cũa Bộ luật hin

si” để lựa chọn loại hình phạt với những hình phạt cụ thể nhằm áp dụng đối với người phạm tội”,

Các quy định của BLHS mã Téa án phải căn cứ vào dé quyết định hình.

phat đối với người pham tội bao gim các quy đính ở phẩn chung và các quy

định ở phan các tội pham của BLHS, cụ thể như sau:

- Các quy định ở phẩn chung của BLHS làm cơ sé pháp lý cho việc

quyết định hình phat gồm:

+ Quy định về nguyên tắc xử lý (Điễu 3 BLHS năm 2015),

+ Quy định liên quan đến các loại hình phạt chính và hình phạt bd sung

như: Mục đích hình phạt, nối dung, pham vi, điều kiện của các loại hình phạt(Tử Điều 31 đến Điều 45 BLHS năm 2015),

+ Quy định về các biện pháp tư pháp ( Từ Điều 46 đến Điều 49 Bộ luật

hình sự và Điều 82 BLHS năm 2015),

+ Quy định về căn cử quyết định hình phạt (Điều 50 BLHS năm 2015); + Quy định về quyết định hình phat trong các trường hop cụ thể (Điều

54 dén Điều 58 BLHS năm 2015),

+ Quy định về các tình tiết gdm nhẹ trách nhiém hình sự (Điều 51 BLHS

năm 2015) va các tình tiết tăng nặng trach nhiệm hình sự (Điều 52 BLHS năm2015),

"ih Thị Yin G019), Quod đnh linh phat a với ng chưa tinh niền pha nữgễ tốc Luận vin ac

sfMậthọc,Khek Luật - Dawe Qhốc ge Hà Mộ, Ha Nội 17

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

+ Quy định về các biện pháp miễn giảm trách nhiệm hình sự được ap dụng trong hoạt đồng quyết định hình phạt như. Miễn trách nhiệm hình sự (Điều 29 BLHS năm 2015), miẫn hình phạt @iéu 59 BLHS năm 2015), án

treo ®Điểu 65 BLHS năm 2015),

+ Quy định ỡ Chương XII phân chung BLHS có tính ngun tắc chung

cho việc quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tôi

- Các quy định ỡ phin các tội phạm của BLHS:

Khí quyết dinh hình phạt thi Téa án dua vào các quy định tại điểu

khoản nào của BLHS, Trên cơ sỡ đó, Téa án sẽ xác định được khung hình

phạt chính và hình phạt bỗ sung. Cuối cùng, Tịa án sé lựa chọn loại hình phạt

và sác định mức hình phạt cụ thể cân ap dụng đổi với người phạm tôi”

Trong moi trường hợp quyết định hinh phạt, Tòa án déu phải đưa vàocác căn cứ quy định ở phẩn chung va phiin các tơi phạm cia BLHS vì đây là

những căn cứ chung, có tinh chất bắt buộc để hoat động quyết định hình phạt

được tiên hành đúng đắn va chính sác,

13.2. Tính chất và mức độ nguy hiém cho xã hội của hành vi phạm tội Tính nguy hiểm cho zã hội của hảnh vi phạm tội lả dấu hiệu về nội dung của tội phạm Tính nguy hiểm cho xã hội của hanh vi phạm tội được thé hiện trên hai khía cạnh là. Tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm. tôi và mức độ nguy hiểm cho xã hội cla hành vi phạm tội

Tinh chất va mức 46 nguy hiểm cho xã hội của hảnh vi pham tôi a hai mặt thong nhất biện chứng của tính nguy hiểm cho xã hội của tội phạm. Tinh chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đã được nha làm luật sử dụng lam căn cứ chủ yêu khi quy định tôi pham, quy định loai hình phạt va khung chế tai đổi với từng tội phạm cụ thể. Do đó, trong quả trinh quyết định hình phat, để lựa chon được loại va mức hình phạt cụ thé trong phạm vi khung chế tai cho

“rường Địt học Lut Ha Nội a Nội. 1s

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

phép thi Tòa án bất buộc phải căn cứ vào tính chất va mức độ nguy hiểm cho

xã hội của hãnh vi phạm tội

Tinh chất va mức đô nguy hiểm cho xã hội của hành vi pham tội phụ

thuộc vao các yêu tố sau: Tính chất của quan hệ xã hội được luật hình sự bao

vệ va bi tôi pham xâm hại, Hanh vi nguy hiểm cho 2 hội đã thực hiện, Mức

đô nghiêm trong của hau quả do tội phạm gây ra hoặc đe doa gây ra, Thủđoan va phương pháp thực hiên tơi phạm, Hình thức và mức độ lỗi, đơng cơ,mục đích của người có hành vi phạm tơi, Hồn cảnh kinh tế, chính tr, xã hộilúc và nơi hành vi phạm tôi xảy ra, Các tình tiết vẻ nhân thân có ảnh hưởng

đến mức độ nguy hiểm của hảnh vi phạm tôi, Các tỉnh tiết giảm nhẹ, tăng.

năng TNHS có ảnh hưởng đến mức đô nguy hiểm của hành vi phạm téi””

1.3.3. Nhân thân người phạm tội

Nhân thân người phạm tội trong luật hình sự được hiểu lả tổng hop những đặc điểm riêng biết của người phạm tơi có ý nghĩa đối với việc giãi quyết đúng đắn vấn để TNHS của họ. Nhân thân người phạm tôi được coi là căn cứ để quyết định hình phạt nhằm đạt được mục đích của hình phạt là

trừng tri, giáo dục, cải tao người pham tôi và ngăn ngừa ho phạm tội mới.

Tuy nhiên, không phải tat cả những đặc điểm vé nhân thân của người

pham tơi déu có ý ngiĩa trong việc quyết định hình phat ma chỉ có những đặc

điểm về nhân thân liên quan đền tính chat, mức độ nguy hiểm của tội phạm va

người pham tôi

- Những đặc điểm vẻ nhân thân người phạm tội ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm cho sã hội của hành vi pham tôi thông qua ảnh hưởng đến mức độ

của người phạm tội như. Người phạm tội tự thú, Người phạm tội thảnh

"khẩn khai báo, Phạm tội lần đầu,

- Những đặc điểm về nhân thân người phạm tội phản ánh hoản cảnh. đặc biệt của họ va do vây đôi hỏi tịa ăn phải xem sét đền khi quyết đính hình

"Bing Thi Tush Tháo G01), Qrodt aod phe đỗ với ngời chưa teen pe ti Kho ntangup, Trường Pashoc Lait Bt Noi Ha Nội, 18

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

phat, dé dim bảo hình phat đã tun có tính chất thực tế, phủ hợp với cácnguyên tắc cia Luật hình sự, chỉnh sich của Nhà nước (Chính sich dân tộc,chính sách tơn giáo,...) cổng như đáp ứng được mục đích trừng trị, giáo ducngười pham tội như. Người phạm tội là phụ nữ có thai hoặc đang ni connhỏ, Người phạm tội lả người giả, Người pham tơi là người có thành tíchtrong sin xuất, chiến đầu, học tập hoặc cơng tác,

13.4. Các nh tit giãmnhẹ và ting nặng trách nhié

Các tình tiết giém nhẹ, tăng năng TNHS là những tinh tiết khơng có ý.nghĩa vé mat định tơi, định khung hình phat ma chỉ có tác dụng lam tăng hoặcgiảm mức độ TNHS trong phạm vi một khung hình phạt nhất định. Nhữngtình tiết nay khơng được quy định trong các điều khoản của phan các tôi phạm.như các tỉnh tiết đính tội, định khung hình phat ma được quy định riêng tai

Điều 51 và Điều 52 BLHS năm 2015

Trên thực tế hiện nay, nhà Lam luật khơng thể quy đính được các tình. tiết giảm nhẹ, tăng nặng TNHS có ảnh hưởng đến mức độ nao đối với việc quyết định hình phạt bởi vì ý nghĩa của từng tinh tiết giảm nhẹ, tăng nặng, ‘TNHS sẽ tùy thuộc vào từng loại tội cu thé vả từng vụ án cụ thể. Do đó, khi quyết định hình phạt thì Tịa án cần phải đánh giá các tỉnh tiết này có ảnh. thưởng như thé nao đối với việc quyết định hình phat.

Căn cứ vào nội dung của các loại tỉnh tiết này phản ánh ma các tình tiếtgiảm nhẹ va tăng năng TNHS được chia làm 3 nhóm:

- Những tình tiết ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm cho xã hội của.

hành vi pham tôi như: Chưa gây thiệt hai hoặc gây thiết hai không lớn, gâyhậu quả nghiêm trong, rất nghiêm trọng hoặc đặc biết nghiêm trọng,

~ Những tinh tiết phan ánh khả năng cãi tạo, giáo duc của người phạm

tôi như. Pham tội lẳn đầu và thuộc trường hop it nghiêm trọng, người phạmtôi tự thú, người phạm tội thánh:

- Những tinh tiết phản ảnh hoàn cảnh đc biết của người pham tội va do

vây đồi hỏi Tòa an phải xem xét đến khi quyết đính hình phạt, để đầm bão khai báo, ấn nin hồi cải

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

hình phạt đã tun có tính thực té, phù hợp với các ngun tắc của luật hìnhsu, chính sich của nha nước cũng như đáp ứng được mục đích trừng trị, giáođục người phạm tội như. Người pham tội l phụ nữ có thai hoặc nuối cơn nhỏ,người phạm tôi 1a người giả, người phạm tối là người có than tích trong sin

xuất, chiến đầu, học tập vả cơng tác.

Khi áp đụng các tình tiết giãm nhẹ, tăng nặng TNHS để quyết định hình.

phạt thi Tịa án cần phải tuân thủ hai nguyên tắc sau đây.

- Những tinh tiết đã 1a yếu tổ định tội hoặc định khung hình phạt thì

khơng được coi là tỉnh tiết tăng năng hoặc giảm nhẹ TNHS

Đây la nguyên tắc được quy định trong khoăn 3 Điều 51 và khoản 2 Điều 52 BLHS. Nguyên tắc này xuất phát từ chỗ. Khi zây dựng các cấu thành tội pham, nhà làm luật đã quy định một tỉnh tiét nào đó la tình iết định tội hoặc tình tiết định khung hình phat thì đã tính đến tính nguy hiểm cho xd hội của tinh tiết

Điễm a Khoản 2 Điểu 168 BLHS năm 2015, Téa án không được áp dụng tinh

tiết “Pham tội cô tổ cjnúc” tại điểm a khuân 1 Điền 52 BLHS với tính chất là tinh tiết tăng năng TNHS nữa.

Toa án có thé coi những tình tiết khác ngồi tính tiết được quy định tại Khoản 1 Điều 51 BLHS la tinh tiết giảm nhẹ TNHS nhưng khơng được coi

tình tiết khác ngoài tinh tiết đã được quy định tại khoăn 1 Điều 52 BLHS làtình tiết tăng năng TNHS

"Nguyên tắc này suất phát từ yên câu nguyên tắc pháp chế xã hội chủ ngtifa và nguyên tắc nhân dao zã hội chủ nghĩa. Theo quy định tại khoản 2 Điều 51 BLHS thì khi quyết định hình phạt, Tịa án có thé coi những tỉnh tiết khác ngồi

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

những tinh tiết đã được quy định tai Khoản 1 Điểu 51 BLHS la tình tiết giảm nhẹTNHS. Nguyên nhân của việc quy dinh như trên là do các tỉnh tiết giảm nhe

‘TNS như trên thực tế rất đa dang. Tính đa dang nảy thé hiện ở chỗ. Có những.

tinh ti chi có tính chất cá biệt áp dụng đổi với một loại tội pham nảo đó trong

một hoản cảnh nao đó. Vì vậy, nha làm luật khơng thể quy định được hết các tỉnh. tiết có tinh chat giảm nhẹ TNHS ma chỉ có thé gh nhân những tinh tiết điển hình. nhất, phổ biển nhất áp dụng chung cho phn lớn hoặc tat c tôi pham. Khi áp dụng

các tinh tiết khác là tỉnh tiết gid nhẹ TNHS theo Khodn 2 Điều 51 BLHS, Tòa án

phải ghi rổ trong ban án để Tòa án cấp trên có thể qua việc kiểm tra để kip thời phốt hiện các lệch lạc có thé xay ra. Các tình tiết ap dụng thêm này phải phủ hợp

với chính sách hình sự và các chính sách khác của Nha nước, các nguyên tắc củauật hình sự cũng như phủ hợp với nme đích của hình phạt

Tuy nhiên, đối với các tỉnh tiết tăng năng TNHS thì Téa an chỉ có thé ap

dụng những tình tiết được quy định khoản 1 Điều 52 BLHS chứ Tịa án khơng thể thể áp dụng các tình tiết khác ngồi quy định nảy để tăng nặng TNHS đổi với người phạm tội. Nội dung nảy xuất phát từ yêu cầu của nguyên tắc pháp chế x4

hội chủ ngiĩa và nguyên tắc nhân đạo sã hội chủ nghĩa. Theo đó, chỉ áp dụng

những tình tiết mang tích chất bắt lợi cho người phạm tội khi có căn cứ cụ thể,

nghĩa là những tinh tiết đó phải được quy đính trong BLHS. Trong trường hop

BLHS khơng quy định về các tinh tinh tiết nay thi Tòa án không được áp dụng.

với tinh chất la tinh tiết tăng năng TNHS đối với người pham tối.

"Như vậy có thé thấy rằng, ở BLHS năm 2015 đã sử dụng thuật ngữ người

đưới 18 tuổi phạm tôi thay cho thuật ngữ người chưa thành niên phạm tội. Điều nay đã thể hiện sư thay đồi trong cách dùng từ của các nha làm luật một cách cụ thể, rõ rang. Quyết định hình phạt là hoạt động thực tiễn của Tòa an được thực hiện trên cơ sở thực tiến căn cứ pháp lý của quyết định hình phạt. BLHS quy định cụ thé vé các căn cit quyết định hình phạt đã dm bao tỉnh thống nhất trong

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

việc áp dung va góp phan nâng cao hiệu quả của hoạt động quyết định hình phat đối với người phạm tội nói chung va người đưới 18 tuổi pham tội nói riêng!”

Tiểu kết Chương 1

6 Chương 1 của luận văn, tác giả đã trình bảy những van dé vé lý luận

chung về quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuỗi phạm tôi, bao gồm

những đặc điểm về thé chat, tinh thân của người didi 18 va những điểm khác

bit so với các đổi tương khác. Đây la lý do để cho các nhà làm luật không chỉở Việt Nam mã các nước trên thể giới quy đính về TNHS va quyết định hìnhphat đối với người dưới 18 tudi phạm tôi nhe hơn so với các đổi tượng khác

Bên cạnh đó, trong Chương 1 tác giã cũng để nêu khái quát vẻ chế định hình phat va các nguyên tắc xử lý đối với người đưới 18 tuổi phạm tội. Nguyên đắc “Việc xử If người đưới 18 tdi phạm phải bảo đâm lợi ich tốt nhất của người cưới 18 tiỗi và chủ yên nhằm mục dich giáo đục, giúp đố họ sửa chia sai lẫm, “phát triễn lành mạnh và tở thành công dân có ích cho xã hội” là ngun tắc

lại dẫn chiếu các nguyên tắc quy định tại Điều 91 BLHS 2015

với người đưới 18 tuổi pham tội va cũng kam rõ nội dung, việc áp dung đúng

é đạt được các mục dich vừa ngăn ngừa tội phạm, vừa thé hiện. áp dụng đối

nguyên tắc

nguyên tắc nhân đạo của luật hình sự và mục dich việc xử lý người đưới 18

tuổi phạm tơi. Cùng với đó, trong Chương 1 cũng trinh bay những vẫn để lý luận về các căn cứ quyết định hình phạt đối với người đưới 18 tuổi phạm t ‘bao gém căn cứ vao các quy định của BLHS để dim bảo việc xử lý bat ky đối

tương nào cũng phải đúng với tính chất và hành vi phạm tội theo quy định của

pháp luật, tiếp đến là căn cứ vao tinh chat va mức độ nguy hiểm cho xã hội của ‘hanh vi phạm tội. Do những đặc điểm về thé chất và tâm lý nên tính chất va

cho sã hội của hinh vi pham tội do người đưới 18 tuổi thựcmức độ nguy:

'NggỄn Thun: VE 2015), hp đọ Ynpe đ với nghi chưa than pee 0o Tết lôi

it Man (Brn co số sổ hậu Dục ấn đa Bản Đất TẤN) Tận văn tac SS ht hae Kho Luật Đạ học ude ga Hà Nội, Hà Nội #20

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

hiện sẽ có những điểm khác biệt so với các đổi tượng khác. Đặc điểm về nhân. thân người đưới 18 tuổi phạm tội cũng là căn cứ quan trọng để quyết định hình.

phạt nhắm dat được mục đích của hình phat là trừng trị, giảo duc, cai tao ngườiphạm tôi va ngăn ngừa ho phạm tôi mới. Các tinh tiết tăng năng và giảm nhẹ

'TNHS cũng 1a những tỉnh tiết không ý nghĩa về mất định tơi, định khung hình

phạt mà chỉ có tác dụng làm tăng hoặc giảm TNHS trong phạm vi một khunghình phạt nhất đính, bên cạnh đó tác gid cũng tỉnh bay những trường hợp đặc

tiệt khi áp dụng tình tiết nay để quyết định hình phạt vả khung hình phạt đối với người dui 18 tuổi phạm tội.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Chương 2

QUY ĐỊNH CUA BỘ LUAT HÌNH SỰ NĂM 2015 VE QUYÉT ĐỊNH HÌNH PHAT BOI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUÔI PHAM TOI VÀ THỰC TIEN ÁP

DUNG TẠI CÁC TOA ÁN NHÂN DAN CUA TINH LAO CAI

2.1. Quyết định hình phat cụ thể đối với người dưới 18 tuổi phạm.

tội theo Bộ luật Hình sự năm 2015

3.1.1. Quyết định lànhphat cảnh cáo đối với người đưới 18 tôi phạm tội Với tính chất là sự khiển trách cơng khai của nhà nước đổi với người phạm tội nhằm tác động về mặt tinh than đối với họ, hình phạt cảnh cáo. khơng có những định lượng nhất định nên khơng có mức tdi thiểu và tối đa. Do đó hình phạt cảnh cáo được áp dụng với người dưới 18 tuổi như những

trường hợp thông thường vả phải dap ứng các điều kiên quy định tại Điều 34

BLHS năm 2015, cụ thé la:

“Một là. người đô phạm tôi it nghiêm trong. Biéu này đồng nghĩa với

việc chi áp dụng hình phạt cảnh cáo đối với người phạm tơi từ đủ 16 tuỗi đến đưới 18 tuổi, vì người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu TNHS về mọi tội phạm, con người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chiu TNHS về tội pham rat nghiêm trong hoặc tội pham đặc biệt nghiêm trong thuộc một trong

số 28 điều được quy định tại khoản 2 Điễu 12 BLHS năm 2015.

Hai là người phạm tội có nhiều tinh tiết giảm nhẹ, nhưng chưa đến ‘mite được muiễn hình phạt. Tình tiết giảm nhẹ TNHS bao gốm ít nhất hai tình

tiết và được quy định tại khoăn 1 Điểu 51 BLHS năm 2015 hoặc trung các

văn ban hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật hay do Tòa án tư cân nhắc

và quyết định nhưng phải ghi rổ lý do trong bản án.

Tuy nhiên, việc BLHS quy định “rửuơng cinea đến mức miễn hình phạt" dễ dn đến thy nghị khi ap đụng: VỀ vấn để này, sự khác nhau cư bản giữa hình phạt cảnh cáo và miễn hình phạt khi một người pham tơi it nghiêm trong

và có nhiễu tinh tiết giảm nhẹ đó được quy đính ở đâu, do BLHS quy định

hay khơng hay để Tịa án quyết định. Hơn nữa, vé hậu quả pháp lý, khi được

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

miễn hình phạt, người bi kết án đương nhiên được xóa án tích (khoăn 1 Điều 107), cịn với hình phạt cảnh cáo, thì người này vẫn phối chịu án tích va mang án tích trong thời han ba năm(khoản 2 Điều 107 BLHS năm 2015).

Hình phạt cảnh cáo được Tịa án tun đọc một cách cơng khai khi tunán tại phòng xét wit Khi Hội đồng sét sử tuyên phat cơng khai tại phiên tỏa thi

tại thời điểm đó người dưới 18 tuổi bi kết án đã chap hảnh xong hình phạt.

18 tuéi phạm tộiĐi áp dụng hình phạt tiễn đối với người đưới 18 tuổi phạm tội thì ngồicác quy đính chung được quy định tại Biéu 35 BLHS năm 2015, Téa án còn

phải xem xét các điều kiên riêng biét được quy định tại Điều 09 BLHS.

- Hình phạt tiên chỉ được áp dụng là hình phạt chính đổi với ngườipham tơi ít nghiêm trong, pham tơi nghiêm trong người phạm tối rất nghiêm.trong trong xêm pham trắt tự quản lý kinh tế, trật từ công công, trất tự quản lý:hành chính và một sổ tội phạm khác do BLHS quy đính.

- Hình phạt tiên chỉ áp dụng là hình phạt chỉnh đối với người từ đã 16

tuổi đến đưới 18 tuổi pham tội nếu người đó có thu nhập hoặc tai sản riêng,

Phat tién chỉ được ap dụng là hình phat chính cho người phạm tội tir di 16

đến đưới 18 tuổi vì người tử đủ 16 tuổi đã được pháp luật cho phép tham gia. "vào một số quan hệ xã hội độc lập nên ho có thé lao động, có nghề nghiệp và thu nhập. Do đó, việc áp dụng hình phạt tiên dé

người pham tội tử di 16 đến dưới 18 tuỗi có thu nhập hoặc tài sản riêng,

Co thu nhập được hiểu la khoản tiên ho kiểm được trên thực tế từ hợp

đẳng lao đông hoặc tir các hoạt động sản xuất kinh doanh do chính họ thựcvới họ là hồn tồn hợp lý,

hiện Tai sản riêng của người đưới 18 tuổi 1a tải sản họ có được do thừa kế

hoặc tăng cho. Hình phạt chỉ được áp dụng đổi với cả nhân người pham tội

nên khi ap dụng hình phạt tiền đối với người dưới 18 tuổi phạm tôi thi đối hồi ‘ho phải có thu nhập hoặc tai sẵn riêng để đảm bao cho việc thi hảnh an”,

'Ngoẫn Mann Vi G019), Tad tr 35+ Nggễn Thnh Về C015), ad 3637,

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Khi người dưới 18 tudi đáp ứng đây di các điều kiến nêu trên thi Toa

án sé đánh giá xem việc áp dụng hình phạt tiên đối với người phạm tôi từ đủ

16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

hi quyết “nh mức phạt tiễn cụ thé, Tòa án dựa trên cơ sỡ tinh chất và mức đô nghiêm trong của tơi pham, tỉnh hình tải chính cia người chưa thảnh niên bị kết án và sự biển động giá cả để quyết đính hình phạt tién nhằm đêm bao hành phạt tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của tội phạm, nhân thân người phạm.

tôi, ác tinh tiét giảm nhẹ, tăng năng trách nhiệm hình sự và hoàn cảnh của người

đưới 18 tuổi pham tội để đảm bảo tính khả thi của hình phạt tiên trên thực tế.

Theo quy định tại khoản 3 Điển 35 BLHS năm 2015 thi mức phat tiên đượcToa án quyết đính tùy theo tính chất và mức đồ nghiêm trong của tơi phạm được

thực hiên đồng thời có zét đến tinh hình tai sản của người pham tối, sự biển động

ia cả, nhưng không thấp hơn 1.000 000 đẳng Bên canh đó, Điểu 99 BLHS năm.2015 quy định về mức phạt tiên được áp dụng đối với người đưới 18 tuổi phạm tối

là. “Không quá một phân hai mmức phạt tiền mà điều luật quy ain’

Nou vậy, khi quyết đính hình phạt tiên đối với người dưới 18 tuổi phạm tôi thì Tịa an quyết định mức phạt tiễn khơng q một phan hai mức tơi đa của tình phạt tiên ma diéu luật quy định. Chẳng han như người 17 tuổi thực hiện.

hành vi được quy định tại khoản 1 Điển 188 BLHS năm 2015 về tội buôn lậu vớikhung hình phạt là “Phat iển tie nười triệu đồng đắn một trăm tiệu

Thi Tịa ăn chi được quyết đính mức phạt tiền tôi da là năm mươi triệu đồng,

2.1.3. Quyết định hình phạt cải to khơng giam đới 18 trơi phạm tội

đối với người

giam giữ có thể được Téa an áp dung đối với người đưới 18 tuổi phạm tội nếu

đáp ứng được các điều kiện sau

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

- Tội pham do người đưới 18 tuổi thực hiện phãi là loa tội pham it nghiêm.

trọng hoặc tôi pham nghiêm trọng, Theo quy định tại Điều 8 BLHS năm 2015 thitơi pham ít nghiêm trong là tội phạm gây nguy hai không lớn cho zã hội mà mứccao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến 3 năm tù, cịn tội pham nghiêmtrọng là tơi pham gây nguy hại lớn cho xã hội mả mức cao nhất khung hình phat

đối với tơi Ay là đến 7 năm tì. Như vay, khi đối chiéu với quy định tai Khoản 2

Điệu 12 BLHS năm 2015 vẻ tuổi chiu TNHS thì hình phat cải tạo khơng giam giữ

chỉ áp dung cho người phạm tôi từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi,

- Người pham tội đang có nơi làm việc én đính hoặc nơi thường trú rổ rang. Đây la điều kiện để Toa án có thể cân nhắc việc giao người dưới 18 tuổi bị kết án cho cơ quan, tổ chức người đó lảm việc hoặc chính quyển địa

phương nơi ho cư trú, sinh sống nhằm đầm viếc theo dõi, giảm sát, giáo ductại cơ sở đối với ho trong thoi gian chấp hành hình phạt,

- Tịa án xét thấy không cần thiết phải cách ly người pham tội ra khỏi sãhội. Khi xem xét điều kiên này, Tịa án sẽ phân tích, đánh giá một cách tồn diện.

những tình tiết ảnh hưởng đến tính chất ma mức độ nguy hiểm cho xã hội của ‘hanh vi phạm tôi của người đưới 18 tuổi, những đặc điểm nhân thân của người

đưới 18 tuỗi pham tội có ảnh hưỡng dén khả năng tự cãi tao giáo duc của ho. Như vậy, khi người đưới 18 tuổi phạm tội đáp ứng day đủ các điều kiện nêu trên thì Tịa án sẽ xem xét, đánh giá tồn diện để quyết định áp dụng hình phạt cải

tao khơng gam giữ đổi với họ. Tuy nhiên, Téa án cũng nên cân nhắc, đánh giá

thêm ảnh hưởng, tác đơng của gia đình đổi với người dưới 18 tubi phạm tội. Vì ga

Ginh có vai trỏ rất lớn trong việc giáo duc, quân ly, giám sát va hình thành ý chỉ

pin đếu cải tao đối với người chua thành niền bị áp dụng hình phạt cỗ tạo khơng

giam giữ: Chỉ khi sự kết hợp giữa các cơ quan có trách nhiệm va gia dink tích cực,

có hiệu quả thi mới dat được mục đích của hình phat cải tao khơng giam giữ”,

‘Nain Thu Vũ G019), Tad tr 39.

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Tại khoản 1 Điều 100 của BLHS năm 2015 quy định cụ thể về điều. kiện áp đụng biện pháp cải tạo không giam giữ đối với người đưới 18 tuổi pham tôi hon so với BLHS năm 1999. Cụ thể

- Người từ di 16 tuổi đến đưới 18 tuổi, hình phat nay được áp dung

trong 03 trường hợp

+ Tội phạm đã thực hiện là tội phạm it nghiêm trọng, có thé là tội cổ ý

hoặc tôi vô ý,

+ Tội phạm đã thực hiện là tội pham nghiêm trong, có thể la tội có ý

hoặc tơi vơ ý,

+ Téi phạm đã thực hiện Ja tdi phạm rat nghiêm trọng nhưng phải 1a tội vô ý, ~ Người tử đủ 14 tuổi đến đưới 16 tuổi phạm tơi, hình phạt này được áp

dụng trong trường hợp tôi phạm được thực hiện 1a tôi pham rất nghiêm trongdo cổ ý.

Hình phạt cải tạo khơng giam giữ áp dụng với người dưới 18 tuổi thì *. khơng khấu trừ tìm nhập của người đỗ và thét han cdi tao Rhông giam gitt đỗi với người dưới 18 tuỗi phạm tội không quả một phần hai thời han mà điều.

iật qny dint

Căn cử quy định nêu trên, có thé thấy được. Thời bạn cãi tạo khơng gam. git đối với người dưới 18 tuổi pham tội không quá một phan hai thời hạn ma điển uật quy định va không thấp hơn mức tối thiểu của loại hình phat nay 1a 6 tháng. ‘Sw uu đãi vẻ thời gian chấp hảnh hình phat hoản ton phù hợp với nguyên tắc xử

lý người dưới 18 tuổi pham tôi đã được ghỉ nhân tai Điều 91 BLHS nim 2015. Chẳng hạn như người 17 tuổi thực hiện hành vi trộm cấp tai sản được quy định tại Khoản 1 Điều 173 BLHS cỏ khung hình phat la: “Cai tao không giam giữ đến ba năm loặc phat th từ sảu tháng dén ba năm”. Nêu Téa án quyết định loại tình phat được áp dung đối với người 17 tuổi nảy là hình phạt cải tao khơng giam giữ. thì mức hình phạt cụ thé ma Toa án có thể quyết định la từ sau tháng đến một năm.

sâu thing ci tạo không giam giữ: Đảng thời, néu người phạm tối đã bi tạm giam,tam git trong qua trình điều tra, truy tổ, xét xử thi thời gian tam giam, tam giữ

</div>