Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (52.45 MB, 119 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
Hà Nội 2021
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
<small>Chuyên ngành: Tội phạm hoc va phòng ngừa tội phạmMã so: 8 38 01 05</small>
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. Nguyễn Ngọc Hoà
Hà Nội 2021
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">LỜI CAM ĐOAN
<small>Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi.</small>
Các kết quả nêu trong luận văn chưa được công bồ trong bất kỳ cơng trình nào khác. Các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng được
trích dẫn theo quy định.
Tơi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thức của luận văn này.
<small>Tác giả luận văn</small>
Nguyễn Thu Hoài
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian hoc tập, nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tiễn, dưới sự hướng dẫn, giảng dạy của các thầy cô, sự quan tâm giúp đỡ của bạn bè, đồng
<small>nghiệp, tơi đã hồn thành Luận văn thạc sỹ luật học.</small>
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giảng dạy và công tác tại trường Đại
học Luật Hà Nội. Đồng thời tơi cũng xin bày tỏ lịng biết ơn tới các thầy, cô giáo
trực tiếp giảng dạy lớp Cao học Khóa 27.
Tiếp theo, tơi xin gửi lời chân thành cảm ơn tới Tòa án nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Công an thành phố Hải Phòng đã hết sức giúp đỡ, tạo điều kiện cho tơi hồn thành luận văn này. Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn đến GS. TS. Nguyễn Ngọc Hịa — người đã tận tình hướng dẫn, động viên tơi trong suốt q trình học tập,
<small>nghiên cứu và thực hiện luận văn này.</small>
<small>Tác giả luận văn</small>
Nguyễn Thu Hoài
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">DANH MỤC CÁC TU VIET TAT
<small>BLHS : Bộ luật hình sự</small>
BLTTHS : Bộ luật tố tụng hình sự HSST : Hình sự sơ thâm
LDCDTS : Lừa đảo chiếm đoạt tai san
<small>MDGTTB : Mức độ gia tăng bình quanN. : Nhóm</small>
Nxb : Nhà xuất bản
<small>TAND : Toa án nhân dân</small>
TANDTC : Tòa án nhân dân tôi cao
<small>Tr. : Trang</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">DANH MỤC CÁC BẢNG
Bang I: Số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn
thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020...-- ¿2-5 +c+cz£e£e+x+x+xzsez 8
Bang 2: So sánh số vụ, sỐ người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số vu, SỐ người phạm tội nói chung trên địa bàn thành phố Hải Phịng trong giai đoạn
<small>“010207202777 .ốẽ.:.: 1-1iẪII 8</small>
Bảng 3: So sánh s6 vu, SỐ người phạm tội lừa dao chiếm đoạt tài sản với số vụ, số người phạm các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng
<small>0500198341:1801910/20610/2002000575...A A 10</small>
Bảng 4: Số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn Hải Phòng, tỉnh Nam Định, tỉnh Thái Bình và Tồn quốc trong giai đoạn
2016-Bang 5: Chỉ số tội phạm và chỉ s6 người phạm tội lừa dao chiếm đoạt tài sản
trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (tính trên 100.000
<small>Bảng 6: Chỉ sơ tội phạm và chỉ sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài sản</small>
trên địa bàn tỉnh Nam Đinh, Thái Bình và tồn quốc trong giai đoạn 2016-2020
<small>(tính trên 100.000 dân)... -. .--- c 1 3221133311181 1111199111111 1 11 11g ng re 14</small>
Bảng 7: Số vụ bị khởi tố và số vụ bị xét xử sơ thầm về tội lừa đảo chiếm đoạt
tai sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020... 16 Bảng 8: Cơ cau theo loại tội PORTE cái seams sks AALS HORM ODADAS 18 Bang 9: Cơ cau theo loại và mức hình phạt được áp dụng... 19
Bảng 10: Cơ cau theo hình thức thực hiện tội phạm...---«+ 20
Bảng 11: Cơ cau theo thủ đoạn phạm |ỘI...- 1S se 21
Bang 12: Cơ cấu theo hậu quả của tội phạm...-- ¿+ 2 + 2 sec, 22 Bảng 13: Cơ cau theo loại tài sản bị chiếm đoạt...- ¿52 se se sszssse2 23 Bảng 14: Cơ cầu theo mục đích sử dụng tài sản chiếm đoạt... ..--- 24 Bang 15: Cơ cau theo giới tính của người phạm tội ...---5- 25
Bang 16: Co cau theo độ tuéi của người phạm tội...- - + 2 2 cssss5¿ 26
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">Bang 17: Cơ cau theo nghề nghiệp của người phạm tội...---- - 28 Bang 18: Cơ cau theo tái phạm, tái phạm nguy hiểm và không tái phạm, tái phạm nguy hiỂm...- ¿c6 EE9E9E£EEEEEESEEEEEEEEEEEEEE11111111111111111 1111 1e 29
Bảng 19: Cơ cầu theo trình độ học vấn ...-.--¿ + +e+e£+E+e+EEzE+zsexszsesez 30 Bang 20: Cơ cau theo giới tính của nạn nhân ...-- 2-5-5 +s+cs££zxzx¿ 31 Bang 21: Co cau theo độ tuôi của nạn nhân ...--¿-- +2 +s++s+s+z£+z+sse2 32
Bang 22: Cơ cau theo mỗi quan hệ giữa nạn nhân và người phạm tội ... 34 Bảng 23: Mức độ tăng, giảm của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hàng năm trên địa bàn thành phố Hải Phong trong giai đoạn 2016-2020...-- 5 5+: 35
Bảng 24: Mức độ tăng, giảm hàng năm của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và
các tội phạm nói chung trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về SỐ VU)... G5 S1 1 1 1E1211111111110121111111111110111111111111 11.11011111 gre. 36
Bảng 25: Mức độ tăng, giảm hàng năm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội phạm nói chung trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về
số người phạm tội) ... .- ¿2-2 E SE EESE2E2EE1511511111151115111111111 11x. 38
Bảng 26: Mức độ tăng, giảm hàng năm của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn
2016-2020 (về số vụ và số người phạm tội) ...--¿- - SE +x+E‡E£EeEeErrkrkereree 40
Bảng 27: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo mức hình phạt tù có
thời hạn trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020... 42 Bảng 28: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo thủ đoạn phạm trên
địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020...--- 2-5-5: 44
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">DANH MỤC CÁC BIEU DO
Biểu đồ 1: So sánh số vụ, số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số vụ, số người phạm tội nói chung trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn
Biểu đồ 2: So sánh số vụ, số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số vụ, SỐ người phạm các tội xâm phạm sở hữu trên điạ bàn thành phố Hải Phòng
<small>trong giai đoạn 2016-2020... - - c0 10122211111 1111 911111 11101 1111 1kg key 10</small>
Biểu đồ 3: So sánh số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên
địa bàn thành phố Hải Phòng, tỉnh Nam Dinh, tỉnh Thái Bình ... 11 Biểu đồ 4: So sánh số vu và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên
địa bàn thành phố Hải Phịng, trên Tồn quốc trong giai đoạn 2016-2020 ... 12 Biéu đồ 5: Chi số tội phạm và chỉ số người phạm tội của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng so với tỉnh Nam Định, Thái Bình và Tồn quốc trong giai đoạn 20 16-2020...-- - + + ++s+k+E+E+EzEeEer+kzxzxeree 14
Biểu đồ 6: Cơ cấu theo loại tội phạm ... ....- -- ----c S1 xen 15
Biểu đồ 7: Cơ cau theo loại và mức hình phạt được áp dụng... 19 Biểu dé 8: Cơ cau theo hình thức thực hiện tội phạm...---- s5: 20
Biểu đồ 9: Cơ cấu theo thủ đoạn phạm |ỘI... + sssxssss 21
Biểu đồ 10: Cơ cấu theo hậu quả của tội phạm...---‹<++s<<<+++++2 Az
Biểu đồ 11: Cơ cấu theo loại tài sản bị chiếm doat...cccccccccesesesseseseeeeeees 23 Biéu đồ 12: Cơ cấu theo mục đích sử dụng tài sản chiếm đoạt... 24 Biểu đồ 13: Cơ cau theo giới tính của người phạm tội...----¿-5- - 25 Biểu đồ 14: Cơ cấu theo độ tuôi của người phạm tỘI...-- - - - -- ----+- 26 Biểu đồ 15: Cơ câu theo nghề nghiệp của người phạm tội... 27 Biểu đồ 16: Cơ cau theo tái phạm, tái phạm nguy hiểm va không tái phạm, tái
<small>phạm nguy hiÊm ... . -cc c2 2222222222222 111111111111 18811111111 kg 2v. 28Biêu đô 17: Cơ câu theo trình độ học vân ...---<<<+<<: 29Biêu đơ 18: Co câu theo giới tinh của nạn nhân...-- - ----«««<<+++++s 30</small>
Biểu đồ 19: Cơ cấu theo độ tuôi của nạn nhân ...--¿-¿ +2 +sc2z+zsz z2 31
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">Biểu đồ 20: Cơ cấu theo mối quan hệ giữa nạn nhân và người phạm tội ...32 Biểu đồ 21: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành
phố Hải Phong trong giai đoạn 2016-2020...-- ¿2-5 +x+E+E£EEE+E+EeEeEererees 34
Biểu đồ 22: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội phạm nói
chung trên địa bàn Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về số vụ) ... 36
Biểu đồ 23: Diễn biến tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội phạm nói chung
trên địa bàn Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về số người phạm tội)...37
Biểu đồ 24: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội xâm phạm
sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về số vụ)
Biểu đồ 25: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (về số người
<small>jo) e000 (0) ..ỀẼ£ẼẼ... 39</small>
Biểu đồ 26: Diễn bién của tội lừa đảo chiếm đoạt tài san theo loại tội phạm
Biểu đồ 27: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài san theo mức hình phat
tù có thời hạn trên địa bàn thành phơ Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020...43
Biểu đồ 28: Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo thủ đoạn phạm
tội trên địa bàn thành phố Hải Phong trong giai đoạn 2016-2020... 45
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10"><small>MỤC LỤC</small>
PHAN MỞ ĐÂU...- 2222122211212... 0.0.1... 1 PHAN NỘI DUNG...---22222222222222112222.212..11T...iieg 6
CHUONG I: TINH HÌNH TOI LUA DAO CHIEM ĐOẠT TÀI SAN TREN DIA BAN THÀNH PHO HAI PHONG TRONG GIAI DOAN 2016 - 2020.6
1.1. Thực trạng của tội lira đảo chiếm đoạt tài sản trên dia bàn thành pho Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020...--5- 5-5 +c+£scsczezxzxscee 7
1.1.1. Thực trạng vé mức độ của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa
bàn thành phố Hai Phòng trong giai đoạn 2016-2020...- 5s: 7
1.1.2. Thực trạng về tính chất của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020... 5: 17
1.2. Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố
<small>Hai Phòng trong giai đoạn 2016-2020... .. - . - 22 S111 xé, 34</small>
1.2.1. Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xét trên địa bàn thành
phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 về mức độ... 5c csa 34
1.2.2. Diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xét trên địa bàn thành
phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 xét về tính chất... 41
CHUONG II: NGUYÊN NHÂN CUA TOI LUA ĐẢO CHIEM BOAT TAN SAN TREN DIA BAN THÀNH PHO HAI PHÒNG ...-- 48
2.1. Nguyên nhân xuất phat từ yếu tố kinh tế - xã hội ...-.. 49 2.2. Nguyên nhân liên quan đến hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước 2.3. Nguyên nhân liên quan đến hạn chế trong công tác giáo dục và tuyên truyền, pho biến pháp luật ...--- ¿+ SE SEEEEEEEEEEEEEEEererererererrree 58
2.4. Nguyên nhân liên quan đến hạn chế trong hoạt động của các cơ quan
tiến hành tố tụng...--- + ¿522221 2E 1E E5 121 112151511511111171111 1111111. 63
2.5. Nguyên nhân liên quan đến nạn nhân ...-- - - 2s zcz+s2<+¿ 68
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">CHUONG III: DỰ BAO TINH HÌNH TOI PHAM VA CÁC BIEN PHAP NANG CAO HIỆU QUA PHONG NGUA TOI LUA ĐẢO CHIEM ĐOẠT TAI SAN TREN DIA BAN THANH PHO HAI PHONG TRONG THOI 2/90 ...,Ỏ. 72
3.1. Dự báo tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài san trên địa bàn thành pho Hải Phòng trong những năm tới ...- - 2 252 2S E+E£EeE£Ezx+Ezeezee 72 3.2. Các biện pháp phòng ngừa tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng...-- ¿2 S2 SE EEEEEEEEEEEEEEEErrrrerrrrree 73
3.2.1. Biện pháp về kinh té - xã hội...- - 5S ccSEEerrrrrrerrka 74 3.2.2. Biện pháp khắc phục hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước 75
3.2.3. Biện pháp khắc phục hạn chế trong giáo dục, tuyên truyền, phổ bién phip lWUGit 80080800... 71 3.2.4. Biện pháp khắc phục hạn chế trong hoạt động của các cơ quan tiễn /5;17878.7,1 2880000008080... S0
<small>3.2.5. Biện pháp phòng ngừa nguy cơ trở thành nạn nhân của tội pham82</small>
PHAN KẾT LUẬN ...---22222222222212211121111T1....0..00001...eee 85
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">PHAN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài
Hải Phịng là một thành phố ven biển, nằm phía Đơng miền Dun Hải Bắc Bộ, có cảng biển lớn nhất miền Bắc. Với vị trí địa lý thuận lợi giao lưu với các địa phương trong nước và quốc tế, Hải Phịng ln được đánh giá là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Từ năm 2005 đến nay, Hải Phịng ln nằm trong
top 5 tỉnh thành phố đóng góp ngân sách nhiều nhất cả nước. Đặc biệt, năm 2017, Hải Phòng xếp ở vị trí thứ 9/63 tỉnh thành trong bảng xếp hạng về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Việt Nam. Nơi đây đã sớm trở thành một trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học và nhân lực, tập trung đơng dân cư. Tính đến
ngày 01 tháng 4 năm 2019, dân số của Hải Phòng là 2.028.514 người, xếp thứ 7 cả nước. Mật độ dân số của thành phố đạt 1.332 người/km”, xếp thứ 5 cả nước sau thành phơ Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bắc Ninh và Hưng Yên.
Tuy nhiên, do đặc điểm vị trí địa lý cùng với sự phát triển kinh tế, Hải Phòng cũng đang phải đối mặt với mặt trái của cơ chế thị trường. Đó là sự phân hóa giàu nghèo một cách rõ rệt; các giá trị vật chất ngày càng được đề cao; những
giá trị truyền thống dang dan bị quên lãng; sự tha hóa trong lối sống, đạo đức
<small>xã hội, tâm lý hám lợi, thích ăn chơi, lười lao động của một bộ phận người dân;</small>
là các tệ nạn xã hội; v.v.. Những biểu hiện này là một phan nguyên nhân cua tội phạm trên địa bàn thành phố Hải Phịng, trong đó có tội lừa đảo chiếm đoạt
<small>tài sản.</small>
Trong thời gian qua, các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản diễn ra ở Hải Phòng
<small>ngày càng nghiêm trọng, với phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi.</small>
Mặc dù tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản chiếm tỷ lệ không cao trong cơ cau tội
phạm xảy ra trên địa bàn thành phố Hải Phòng nhưng hậu quả của loại tội này rất nghiêm trọng, nhiều vụ gây thiệt hại lớn cho tài sản của nhân dân, cơ quan,
tô chức, doanh nghiệp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, hoạt động sản xuất, kinh
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">doanh của doanh nghiệp và đời sống nhân dân... Trước diễn biến phức tạp của
tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố đã phối hợp đồng bộ với các ngành, đơn vi tại địa phương đây mạnh công tác phòng, chống tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng cách thực hiện
nghiêm túc Chi thị số 21/CT-TTg, ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ
về tăng cường phịng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy
nhiên, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn diễn biến phức tạp và khó kiểm sốt. Thực tế này địi hỏi cần có những nghiên cứu về tội phạm này trên địa bàn Hải Phòng trong những năm gan đây để xác định rõ nguyên nhân và đề xuất
<small>các giải pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả phịng ngừa. Vì vậy, tác giả đã chọn</small>
đề tài “Phòng ngừa tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hai Phòng” dé làm đề tại luận văn thạc sĩ của mình.
<small>2. Tinh hình nghiên cứu</small>
Dưới góc độ tội phạm học, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã được nghiên cứu
trong nhiều cơng trình, trong đó có cơng trình nghiên cứu trên phạm vi cả nước
<small>và có cơng trình chỉ nghiên cứu trên phạm vi địa phương.</small>
Trên phạm vi cả nước có một số cơng trình nghiên cứu sau:
- Luận án tiễn sĩ “Đầu ranh, phòng chống tội lừa dao chiếm doat tài sản ở
<small>Việt Nam giai đoạn 1996-2006 ”của tac giả Lê Đăng Doanh, bảo vệ tại TrườngĐại học Luật Hà Nội năm 2008. Trong luận án này, tác giả đã làm rõ tình hình,</small>
nguyên nhân của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản ở Việt Nam, trong giai đoạn 1996-2006 và qua đó dé xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả phòng, chống tội
<small>phạm này.</small>
- Bài viết “Một số giải pháp phòng ngừa tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong xuất khẩu lao động” của tác giả Trần Anh Tuan, Tạp chí kiểm sát số
12/2013. Trong bài viết này, tác giả đã trình bày vé thực trạng của tội lừa đảo
<small>chiêm đoạt tài sản trong xuât khâu lao động; nêu ra những khó khăn, vướng</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">mắc trong thực tiễn áp dụng pháp luật về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và đưa ra một số giải pháp phòng ngừa tội phạm này.
Trên phạm vi địa phương có một số cơng trình nghiên cứu sau:
- Luan văn thạc sĩ Luật học “Phong ngửa tội lừa dao chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hà Nội ” của tác giả Ngơ Tồn Thắng, bảo vệ tại Trường
<small>Đại học Luật Hà Nội năm 2012. Trong luận văn này, tác giả đã đánh giá thực</small>
trạng, diễn biến của của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố
<small>Hà Nội, trong giai đoạn 2007-2011, giải thích nguyên nhân của tội lừa đảo</small>
chiếm đoạt tài sản và đưa ra các dự báo về tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, từ đó đề xuất các biện pháp phịng ngừa tội phạm này.
- Luan văn thạc sĩ Luật học “Phong ngừa tội lừa dao chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành pho Ha Noi“ của tác gia Tran Van Viét, bao vé tai Truong
<small>Đại học Luật Hà Nội năm 2015. Trong luận văn này, tác gia đánh giá tinh hình</small>
tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phơ Hà Nội, trong giai đoạn
2010-2014, giải thích ngun nhân và đưa ra các dự báo về tình hình tội lừa
đảo chiếm đoạt tài sản, từ đó đề xuất các biện pháp phòng ngừa tội phạm này. - Luan văn thạc sĩ “Phong ngừa tội lừa dao chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh Bắc Giang” của tác giả Nguyễn Ngọc Thập, bảo vệ tại Trường Đại
<small>học Luật Hà Nội năm 2020. Trong luận văn này, tác giả đã nghiên cứu tình hình</small>
và nguyên nhân của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh Bắc Giang,
trong giai doan 2015-2019 va dua ra cac du bao về tinh hình tội lừa dao chiếm đoạt tài sản, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả cơng tác phịng ngừa
<small>tội phạm này.</small>
Như vậy, cho đến nay chưa có cơng trình nào nghiên cứu dưới góc độ tội phạm học tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phó Hải Phịng. Do
vậy, việc nghiên cứu tội phạm này trên địa bàn thành phố Hải Phịng dưới góc độ tội phạm học là cần thiết.
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a) Đối trợng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu tình hình, nguyên nhân và các biện pháp nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên dia bàn thành phố Hải Phòng.
<small>b) Phạm vi nghién ciru:</small>
- Về không gian: là địa ban thành phố Hải Phong;
- Về thời gian là khoảng thời gian từ năm 2016 đến năm 2020.
<small>4. Mục đích và nhiệm vụ của việc nghiên cứu</small>
a) Mục đích của việc nghiên cứu:Đề xuất các biện pháp phòng ngừa tội lừa
đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong thời gian tới.
<small>b) Nhiệm vụ của việc nghiên cứu:</small>
- Đánh giá tình hình của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020.
- Xác định và giải thích nguyên nhân của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020.
- Dự báo tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong thời gian tới và đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội phạm này trên dia bàn thành phố Hải Phòng.
<small>5. Phương pháp nghiên cứu</small>
- Về phương pháp luận: Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp
<small>luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.</small>
- Về phương pháp nghiên cứu: Trong luận văn, tác giả sử dụng kết hợp phương pháp tiếp cận định lượng, phương pháp chọn mẫu xác xuất ngẫu nhiên đơn giản; phương pháp phân tích thứ cấp dữ liệu, phương pháp xử lý dữ liệu
dé nghiên cứu tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng từ năm 2016 đến năm 2020 trong Chương 1. Phương pháp kiểm
chứng giả thuyết được sử dụng cho nội dung nghiên cứu tại Chương 2 (nguyên
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">nhân của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phịng) và
Chương 3 (dự báo tình hình và đề xuất các biện pháp phòng ngừa tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phong).
6. Kết quả nghiên cứu mới của luận văn
Luận văn đánh giá được tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong thời gian 05 năm (2016 — 2020); Giải thích được một số nguyên nhân cơ bản làm phát sinh tội phạm này và đề xuất được các biện pháp phòng ngừa phù hợp với đặc điểm hiện nay và yêu cầu phòng ngừa tội phạm trên địa bàn thành phơ Hải Phịng trong thời gian tới.
7. Cơ cau luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, Luận
<small>văn được chia làm ba chương:</small>
Chương 1: Tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố
<small>Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020.</small>
Chương 2: Nguyên nhân của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành
phố Hải Phịng.
<small>Chương 3: Dự báo tình hình tội phạm và các biện pháp nâng cao hiệu quả</small>
phòng ngửa tội lừa đảo chiếm đoạt tai sản
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">PHẢN NỘI DUNG
CHUONG I: TINH HÌNH TOI LUA ĐẢO CHIEM ĐOẠT TAI SAN
TREN DIA BAN THANH PHO HAI PHONG TRONG GIAI DOAN
<small>2016 - 2020</small>
Đề dự liệu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa ban thành phố Hải Phòng sẽ xảy ra như thế nào trong thời gian tới và qua đó có cơ sở đưa ra những biện
<small>pháp nâng cao hiệu quả phịng ngừa tội phạm thì việc giải thích nguyên nhân</small>
của tội phạm này là một nội dung nghiên cứu quan trọng. Muốn làm được việc
đó, trước hết cần làm rõ tình hình của tội phạm.
“Tình hình tội phạm là trạng thải, xu thé vận động của các tội phạm (hoặc
<small>nhóm tội phạm hoặc một loại tội phạm) đã xảy ra trong đơn vị không gian và</small>
đơn vị thời gian nhất định. ”\, Trong đó, trạng thái được hiểu bao gồm cả đặc điểm về lượng (mức độ) và đặc điểm về chất (tính chất) cịn xu thế vận động được hiểu là diễn biến, bao gồm cả diễn biến về mức độ và diễn biến về tính chất. Theo đó, hai nội dung cần làm rõ khi nghiên cứu tình hình tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên dia bàn thành phố Hải Phòng là: Thực trạng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong
đó, thực trạng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bao gồm thực trạng về mức độ
và thực trạng về tính chất, cịn diễn biến của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản cũng
bao gồm diễn biến về mức độ và diễn biến vé tính chat.
Dé nghiên cứu tình hình tội lừa dao chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016 - 2020, tác giả sử dụng số liệu thống kê chính thức của Tịa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng. Bên cạnh đó, tác giả cịn sử dụng số liệu tự thống kê từ 108 ban án hình sự sơ thâm
<small>xét xử về tội lừa đảo chiêm đoạt tai sản trong phạm vi nghiên cứu.</small>
<small>! Nguyễn Ngọc Hòa (2015), Tội phạm và cấu thành tội phạm, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, tr.252.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">1.1. Thực trạng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành
pho Hải Phong trong giai đoạn 2016-2020
“Thuc trạng cua tội phạm là tình trạng thực té của tội phạm da xảy ra trong don vị không gian và thời gian nhất định xét về mức độ và về tính chất ”2. Theo đó, thực trạng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xét về mức độ được phản ánh qua số lượng tội phạm và số lượng người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016 - 2020, còn thực trạng
của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xét về tính chất được phản ánh qua các cơ cấu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã xảy ra trên địa bàn thành phố Hải
Phòng trong giai đoạn này theo những tiêu chí nhất định.
1.1.1. Thực trạng về mức độ của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phịng trong giai đoạn 2016-2020
Đề có thê đánh giá thực trạng về mức độ của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần phải đánh giá được tội phạm rõ và mức độ của tội phạm an của tội phạm
“Toi phạm rõ là tội phạm đã được xu lý về hình sự và đã được đưa vào thống
<small>kê tội phạm ”.`</small>
Theo số liệu thống kê chính thức của Tòa án nhân dân tối cao, trong giai
đoạn 2016 - 2020, Tòa án nhân dân các cấp trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã xét xử sơ tham 125 vụ với 177 người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trung bình mỗi năm có 25 vụ với khoảng 35 người phạm tội. Cụ thể, số vụ và SỐ người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016 -2020 được thé hiện qua bảng số liệu dưới đây:
<small>? Trường đại học Luật Hà Nội (2015), Giáo trình tội phạm học, Nxb. Công an Nhân dân, Hà Nội, tr. l 12.</small>
<small>*Trường đại học Luật Hà Nội, (2015),Gido trình tội phạm học, Nxb. Công an Nhân dân, Hà Nội, tr.102.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19"><small>Bang 1: Sô vụ và sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tai san trên địa</small>
bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020
Năm 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | Tổng | TB
Số vụ phạm tội 27 | 25 | 22 21 30 125 25 Số người phạm tội | 38 35 33 32 39 177 35,4
<small>Nguôn: Toa an nhán dân tôi cao</small>
Đề làm rõ hơn thực trạng về mức độ của tội phạm này trên địa bàn thành phố
Hải Phòng trong giai đoạn 2016 -2020, tác giả thực hiện một số phép so sánh
<small>Thứ nhất, so sánh sô tội phạm va sô người phạm tội lừa dao chiêm đoạt taisản với sơ tội phạm và sơ người phạm tội nói chung trên địa bàn thành phơ HảiPhịng trong giai đoạn 2016-2020.</small>
<small>Bảng 2: So sánh sô vụ, sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài sản với</small>
số vụ, số người phạm tội nói chung trên địa bàn thành phố Hải Phòng
<small>trong giai đoạn 2016-2020Tội lừa dao chiêm | Cúc tội phạm nói</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20"><small>Biéu đồ 1: So sánh sô vu, sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt taisản với sơ vụ, sơ người phạm tội nói chung trên địa bàn thành phơ Hải</small>
<small>Phịng trong giai đoạn 2016-2020</small>
Bang số liệu và biểu dé trên cho thấy, trong giai đoạn 2016 - 2020, số vụ và sỐ người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản chiếm tỷ lệ thấp so với SỐ vu
và số người phạm tội nói chung. Trung bình mỗi năm có khoảng 25 vụ với 35 người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong khi số tội phạm nói chung là 1068 vụ với 1884 người phạm tội. Nhu vậy, hàng nam SỐ Vụ phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản chỉ chiếm khoảng 2,33% và số người phạm tội này chỉ chiếm tỷ lệ 1,89% so với tổng số vụ cũng như tổng số người phạm tội nói chung.
Thứ hai, so sánh số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số vu và SỐ người phạm các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải
<small>Phòng trong giai đoạn 2016 — 2020.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21"><small>Bang 3: So sánh sô vu, sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài sanvới sô vụ, sô người phạm các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành</small>
phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020
Tội lừa đảo chiếm Các tội xâm phạm sở Tỷ lệ
đoạt tài sản hữu :
Số vụ Số người Số vụ Số người Số vụ Số người
<small>phạm tội phạm tội phạm tội</small>
(1) (2) (3) (4) (1)/(3) (2)/(4)
<small>125 177 1558 2339 8,0% 7,5%Ngn: Tịa an nhân dan tôi caoBiéu đô 2: So sánh sô vu, sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tàisản với sô vụ, sô người phạm các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn</small>
thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020
<small>2000 8 Tội lừa dao</small>
<small>chiêm đoạt tài</small>
<small>1500 sản</small>
<small>E Các tội xâm</small>
<small>500 phạm sở hữu</small>
<small>Sô vụ Sô người phạm tội</small>
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, trong 05 năm, trên địa bàn thành phố
<small>Hải Phịng có 1558 vụ xâm phạm sở hữu với 2339 người phạm tội. Trong đó</small>
có 125 vụ với 177 người phạm tội lừa dao chiếm đoạt tài sản, chiếm 8% về số
vụ và 7,5% về số người phạm tội. Như vậy, trong giai đoạn này, tội lừa đảo
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">chiếm đoạt tài sản chiếm tỷ lệ tương đối cao trong nhóm tội xâm phạm sở hữu
<small>kê cả về sô vụ và sô người phạm tỘI.</small>
<small>Thứ ba, so sanh so liệu về tội lừa đảo chiêm doat tài sản trên địa bàn thànhphô Hải Phong với sô liệu vê tội phạm này trên phạm vi tồn qc cũng như</small>
trên địa bàn hai tỉnh cùng năm trong vùng Duyên hải Bắc Bộ và có tốc độ tăng
trưởng kinh tế tương đồng là Thái Bình, Nam Định trong cùng giai đoạn nghiên
Bảng 4: Số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa
bàn Hải Phòng, tỉnh Nam Định, tỉnh Thái Bình và Tồn quốc trong giai
<small>đoạn 2016-2020</small>
Trong Hải Phịng Nam Định Thái Bình Tồn quốc
giai đoạn | Số | Số người | Số | Sốngười| Số | Số người | Số vụ | Số người
<small>2016- vụ | phạm tội | vu |phạmtội | vụ | phạm tội phạm tội2020</small>
Tổng số |125| 177 |107| 141 118 138 |10205| 13625
<small>TB 25 354 1214| 28,2 23,6 27,6 2041 2725Nguôn: Toa an nhán dân tôi caoBiêu đồ 3: So sánh sô vụ và sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài</small>
sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng, tỉnh Nam Định, tỉnh Thái Bình
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23"><small>Biêu đơ 4: So sánh sơ vụ và sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài</small>
sản trên địa bàn thành phố Hải Phịng, trên Tồn quốc trong giai đoạn
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, so với cả nước, số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 chiếm tỷ lệ không cao, chỉ khoảng 1,22% về số vụ va 1,3% số người phạm tội. Tuy nhiên, khi so sánh với hai tỉnh giáp ranh, cùng nam trong vùng duyên hai Bắc bộ là Thái Bình và Nam Dinh thì số vụ và số
người phạm tội này trên địa bàn thành phố Hải Phòng đều cao hơn. Trong giai đoạn 2016 - 2020, trung bình mỗi năm, có khoảng 25 vụ với 35 người phạm tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Trong khi đó, trên
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">dia ban tỉnh Nam Định, trung bình mỗi năm có khoảng 21 vụ với 28 người
<small>phạm tội nay, it hơn Hai Phòng 04 vu và 07 người phạm tội. Tương tự như vậy,</small>
trung bình mỗi năm trên địa bàn tỉnh Thái Bình có khoảng 23 vụ với 27 người
phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, ít hơn Hải Phịng khoảng 02 vụ và 08
<small>người phạm tỘI.</small>
Thi tư, so sánh chỉ số tội lira đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố
Hải Phòng với chỉ s6 tội phạm này trên địa bàn các tỉnh Thái Bình, Nam Định
và tồn quốc trong giai đoạn 2016-2020.
Đề xác định chính xác mức độ nghiêm trọng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xét về mức độ thì cần đặt số liệu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong mối
liên hệ với số dân cư. Hay nói cách khác là cần phải xác định chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải
<small>Phòng trong giai đoạn 2016-2020.</small>
Chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản phản ánh mức độ phô biến của tội phạm này trong dân cư. Chỉ số tội phạm và chỉ số
người phạm tội (tính trên 100.000 dân) được tính như sau: Số vụ, số người
phạm tội của từng năm nhân với 100.000 chia cho số dân trên đại bàn thành
phố Hải Phòng trong cùng một năm tương ứng. Chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 được thể hiện ở bảng số liệu sau:
Bảng 5: Chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 (tính
<small>trên 100.000 dân)</small>
<small>, , , Chỉ sơDân sơ Hải , Sô người | Chỉ sô tội</small>
<small>Năm Sô vụ ngườiPhịng phạm tội phạm</small>
<small>phạm tội</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25"><small>Ngn: Tong cục thông kê và Toa an nhân dán tôi cao</small>
Bảng số liệu trên cho thấy, trung bình hằng năm trên địa bàn thành phó Hải
<small>Phong trong giai đoạn 2016-2020, cứ 100.000 người thì có 1,23 vụ với 1,76người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tai sản. Dé thay rõ hơn mức độ phô biên của</small>
tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong dân cư
<small>tác giả so sánh chỉ sô tội phạm và chỉ sô người phạm tội lừa đảo chiêm đoạt tài</small>
sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 với chỉ số tội phạm và chỉ sỐ người phạm tội này trên địa bàn tỉnh Nam Định, Thái Bình và
<small>tồn qc.</small>
Bảng 6: Chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài
sản trên địa bàn tỉnh Nam Dinh, Thái Bình và tồn quốc trong giai đoạn
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">Biểu đồ 5: Chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phịng so với tỉnh Nam
Định, Thái Bình và Toàn quốc trong giai đoạn 2016-2020
123 1.22 1.28
<small>Chi số tội phạm Chỉ số người phạm tội8 Hải Phòng TMNam Định Thái Bình # Tồn quốc</small>
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thay, chỉ số tội phạm và chỉ số người
phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tai sản trên địa bàn thành phó Hải Phịng tuy thấp
hơn so với chỉ số tội phạm và chỉ số người phạm tội trên toàn quốc nhưng lại
cao hơn nhiều so với hai tỉnh lân cận cùng năm trong vùng duyên hải Bắc Bộ.
Đặc biệt, chỉ số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra trên địa bàn thành phố Hải Phòng cao gấp 1,1 lần chỉ số người phạm tội này trên địa bàn tỉnh Nam Định và 1,2 lần so với tỉnh Thái Bình.
Trên đây là số liệu về số vụ và số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã được xét xử và đưa vào thống kê chính thức. Tuy nhiên, đây mới chỉ là
phần tội phạm rõ. Đề có sự đánh giá đầy đủ thực trạng về mức độ của tội lừa
đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2016 — 2020
<small>cân phải làm rõ cả phân tội phạm ân của tội phạm này.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">“Toi phạm ẩn là các tội phạm đã thực té xảy ra nhưng không được thể hiện
trong thong kê tội phạm vì khơng được phát hiện, khơng được xử lí hoặc không được đưa vào thong kê tội phạm ”.*
Thực tế, tội phạm ấn do không được đưa vào thống kê tội phạm hay còn được gọi là tội phạm ân do sai số thơng kê rat ít và có thé coi là khơng đáng kể
nên thơng thường chỉ có 02 nhóm tội phạm ân chính là tội phạm chưa được phát hiện hoặc đã được phát hiện nhưng chưa được xét xử. Do nhiều nguyên
<small>nhân khác nhau mà các cơ quan chức năng không phát hiện hoặc không xử lý</small>
nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phịng, trong đó
<small>có cả ngun nhân khách quan và cả nguyên nhân chủ quan của các cơ quan có</small>
trách nhiệm. Nghiên cứu tội phạm An của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là một
van dé khó. Kết quả nghiên cứu qua các phương pháp khác nhau đều chi mang tính tương đối. Trong phạm vi nghiên cứu, tác giả chỉ đưa ra một số nhận định khái quát về tội phạm ấn của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành
phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020 trên cơ sở so sánh số liệu khởi t6 của
Cơ quan Cảnh sát điều tra thuộc Cơng an thành phố Hải Phịng với số liệu xét xử sơ thâm của Tòa án nhân dân các cấp trên địa bàn thành phơ Hải Phịng về
<small>tội phạm này.</small>
Bang 7: Số vụ bị khởi tố và số vụ bị xét xử sơ thẩm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020
Năm 2016-2020 | Số vụ khởi tổ Số vụ xét xử Tỷ lệ
Tổng 139 125 89,92%
Ngn: Tịa án nhân dân tơi cao, Cơng an thành phơ Hải Phịng
Qua bảng số liệu có thể thấy, trong giai đoạn 2016-2020 có tổng số 139 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị khởi tố nhưng chỉ có 125 vụ đã được đưa ra xét
<small>“Dương Tuyết Mién (2019), 7ôi phạm học đương đại, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, tr.207.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">xử. Theo đó, số vụ bị khởi tổ được xét xử chiếm tỷ lệ 89,92% và vẫn còn 10,08% số vụ không được xét xử. Tuy nhiên, không phải tồn bộ sé vu khơng được xét xử đều thuộc tội phạm ấn. Theo khảo sát, trong số 14 vụ khơng được xét xử này có 02 vụ được Cơ quan điều tra thay đổi quyết định khởi tổ từ tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản sang tội danh lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản do có căn cứ xác định tội phạm đã bị khởi tổ không đúng với hành vi
<small>phạm tội xảy ra. Các vụ cịn lại khơng được xét xử là do phải tạm đình chỉ vụ</small>
án vì đã hết thời hạn điều tra mà chưa xác định được bị can hoặc bị can bỏ
trốn... Nhu vậy, có 12 vụ đã được phát hiện nhưng không được xét xử (khoảng
gan 10%) thuộc tội phạm ẩn.
Ngoài ra, số tội phạm An ở tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản do chưa được phát hiện vì người bi hại khơng trình báo chắc chan cũng chiếm tỷ lệ nhất định. Thực tế cho thấy, nhiều vụ chỉ đến khi cơ quan điều tra phát hiện, bắt giữ và lấy lời khai của người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì mới phát hiện họ còn thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản khác trước đó mà người bị hại
<small>khơng trình báo. Đây là ngun nhân từ phía người bị hại. Bên cạnh đó cũngcịn có những vụ việc tuy đã được người bị hại khai báo nhưng đã bị bỏ qua do</small>
lỗi từ phía người có trách nhiêm trong các cơ quan liên quan.
Qua số liệu và phân tích trên có thê khăng định tội lừa đảo chiếm đoạt tài
sản trên địa bàn thành phó Hải Phịng trong giai đoạn 2016-2020 có độ an khơng
nhỏ. Thực trạng về mức độ của tội phạm này phải được đánh giá trên cơ sở tội phạm rõ đặt trong mối liên hệ với độ ân của nó.
1.1.2. Thực trạng về tinh chất của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020
*,,. Thực trang về tinh chất của tội phạm là ... các đặc điểm định tính thuộc nội dung bên trong của tình hình tội phạm. Dé đánh giá được đặc điểm này can
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">dựa vào các cơ cấu khác nhau của tội phạm ”.° Trong đó, “Cơ cấu của tội phạm
là tỷ trọng mối tương quan giữa nhân tô bộ phận và tổng thể của tội phạm trong khoảng thời gian nhất định và trên địa bàn nhất định ”.5
Do thống kê chính thức của Tịa án dân dân tối cao và Tòa án nhân dân
thành phố Hải Phịng khơng có một số thơng tin cần thiết để xác định những
thông số về cơ cau của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên tác giả phân tích thực
trạng về tính chất của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên cơ sở số liệu tự thống
kê từ 108 bản án hình sự sơ thâm của thành phố Hải Phong từ năm 2016 đến
năm 2020. Theo đó, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được đánh giá theo các cơ cấu sau:
* Cơ cấu theo loại tội phạm
<small>Từ két quả tự thơng kê có bảng sơ liệu và biêu đô sau vê cơ câu theo loạitội phạm:</small>
Bảng 8: Cơ cấu theo loại tội phạm
STT Loại tội phạm Số lượng Ty lệ
<small>1 Tội phạm ít nghiêm trọng 51 33,8%2 Tội phạm nghiêm trọng 46 30,5%</small>
3 Tội phạm rat nghiêm trong 39 25,8%
<small>4 Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng 15 9.9%</small>
Tổng 151 100
Ngn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 6: Cơ cấu theo loại tội phạm
<small>"Nguyễn Ngọc Hòa (2015), T6i phạm và cấu thành tội phạm, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, tr.276.5 Dương Tuyết Miên (2019), Tội phạm học đương đại, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, tr.207.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">Bảng số liệu và biểu đô trên cho thấy, khoảng 2/3 (66,2%) là thuộc các tội
phạm tir tội phạm nghiêm trọng trở lên và tội phạm ít nghiêm trọng chiếm
khoảng 1/3 (33,8%). Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng tuy ít nhất nhưng cũng chiếm ty lệ đáng ké (9,9%); tội phạm rất nghiêm trong ở vi tri thứ ba về số
lượng nhưng chiếm tỷ lệ tương đối cao (25,8%).
* Cơ cấu theo loại và mức hình phat
<small>Từ két qua tự thơng kê có bang sơ liệu va biêu đô sau vê co câu theo loạiTiéu chi 03 năm | 07 nắm , chung Tong</small>
<small>giam | năm trở : , năm đên 20</small>
<small>, đên 07 | đên 15 thângiữ xuông năm</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">Biểu đồ 7: Cơ cấu theo loại và mức hình phạt được áp dụng
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, loại hình phạt được áp dụng chủ yếu là hình phạt tù có thời hạn (chiếm tỷ lệ 96%). Trong đó, hình phạt tù đưới 03 năm được áp dụng nhiều nhất, chiếm tỷ lệ 37,7%. Đứng thứ hai là hình phạt tù từ 07 năm đến dưới 15 năm, chiếm ty lệ 30,5%. Hình phat cải tạo khơng giam
giữ và hình phạt tù chung thân có tỷ lệ thấp nhất và chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ (2,7%/1,3%). Mặc dù chỉ chiếm ty lệ rất nhỏ nhưng việc áp dụng hình phat chung thân cũng phản ánh phần nào tính chất nghiêm trọng của tình hình tội
* Cơ cấu theo hình thức thực hiện tội phạm
Từ kết quả tự thống kê có bảng số liệu và biểu đồ về cơ cau theo hình thức
<small>thực hiện tội phạm sau:</small>
Bảng 10: Cơ cấu theo hình thức thực hiện tội phạm
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, phần lớn tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được thực hiện riêng lẻ (76,9%); số vụ được thực hiện đưới hình thức đồng phạm tuy chiếm tỷ lệ thấp hơn nhiều nhưng vẫn là tỷ lệ không nhỏ (23,1%).
* Cơ cấu theo thủ đoạn phạm toi
Từ kết qua tự thống kê có bảng số liệu và biểu đồ sau về cơ cau theo thủ
N2 Lia đơi có kha năng chạy án 12 | 11,1 N3 Lia dỗi xuất khâu lao động/xin việc/xin học 25 23,1
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">N4 Lia dôi vay tài sản với lãi suât cao/chơi ho 23 | 21,3 N5 Lira dỗi trong thuê, mượn ô tô, xe may 11 | 10,2
<small>N6 Thu doan khac 18 16,7</small>
Ngn: Khảo sát 108 ban án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 9: Cơ cấu theo thủ đoạn phạm tội
Bảng số liệu và biéu dé trên cho thấy, thủ đoạn lừa dối xuất khẩu lao động/
<small>xin việc/xin học và thủ đoạn lừa dôi vay tiên với lãi suât cao/chơi họ là hai</small>
nhóm thủ đoạn phạm tội chiếm tỷ lệ cao nhất (23,1% và 21,3%). Tiếp đó là thủ đoạn làm giấy tờ giả để bán, cầm có, thế chấp nhà đất, ơ tơ, xe máy (17,6%). Trong các nhóm thủ đoạn phạm tội còn lai, dang chú ý là thủ đoạn lừa dối có
khả năng chạy án (11,1%) và thủ đoạn lừa dối trong thuê, mượn ô tô, xe máy
<small>* Cơ cau theo hậu quả cua tội phạm</small>
<small>Từ kêt quả tự thơng kê có bảng sơ liệu và biêu đô sau về cơ câu theo hậuquả của tội phạm:</small>
Bảng 12: Cơ cấu theo hậu quả của tội phạm
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">Ngn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 10: Cơ cấu theo hậu quả của tội phạm
từ 50.000.000 đồng trở lên chiếm đa số (khoảng74%). Trong đó, số vụ có tài san bị chiếm đoạt tri giá từ 500.000.000 đồng trở lên chiếm ty lệ đáng kể 8,3%.
Điều này phản ánh phan nào thực trạng vé tinh chất của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phơ Hải Phịng.
* Cơ cấu theo loại tài sản bị chiém đoạt
Từ kết quả tự thống kê có bảng số liệu và biểu đồ sau về cơ cau theo loại tài sản bị chiếm đoạt:
Bảng 13: Cơ cấu theo loại tài sản bị chiếm đoạt
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">Loại tài sản Số lượng Tỷ lệ (%)
Tiên 65 60,2
<small>Phương tiện giao thông 9 8,3Tai san khac 34 31,5</small>
<small>108 100Tong vu</small>
Nguồn: Khảo sát 108 ban án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 11: Cơ cấu theo loại tài sản bị chiếm đoạt
<small>= Phương tiện giaothông</small>
<small>= Tài sản khác</small>
<small>Bảng sô liệu và biêu đô trên cho thây, tài sản bị chiêm đoạt là tiên chiêm đa</small>
số (60,2%); là phương tiện giao thông chiếm tỷ lệ đáng kể (8,3%).
<small>* Cơ cau theo mục dich sử dụng tài san</small>
<small>Từ kêt quả tự thơng kê có bảng sơ liệu và biêu đô sau về cơ câu theo hậuquả của tội phạm:</small>
Bảng 14: Cơ cấu theo mục đích sử dụng tài sản chiếm đoạt
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36"><small>Đánh bạc 4 3,7%</small>
Khác 8 7.4% Tổng số vu 108 100%
Nguôn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thâm Biểu đồ 12: Cơ cấu theo mục đích sử dụng tài sản chiếm đoạt
Bảng số liệu và biểu đồ cho thấy, trong giai đoạn 2016-2020, người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn thành phố Hải Phòng chủ yếu sử dụng tài sản chiếm đoạt dé tiêu xài cá nhân, chiếm 75,9%. Trong đó, sử dụng dé làm nguồn sống chiếm 57,4%, sử dụng vào mục đích ăn chơi đua địi là
18,5%. Bên cạnh đó, mục đích sử dụng tài sản chiếm đoạt của tội phạm dé tham
gia vào các tệ nạn xã hội (như chơi game online, đánh bac, mua ma túy) chiếm
tỷ lệ đáng kê 16,7%.
* Cơ cấu theo một số đặc điểm về nhân thân của người phạm tội - Cơ cau theo giới tinh của người phạm tội
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37"><small>Theo sô liệu thông kê chính thức của Tịa án nhân dân tơi cao, tác giả có</small>
<small>bảng sơ liệu và biêu đơ sau vê cơ câu theo giới tính của người phạm tội:</small>
Bảng 15: Cơ cấu theo giới tính của người phạm tội Giới tính Số người phạm tội Tỷ lệ %
<small>Nữ 8 5,3Nam 143 94,7</small>
Tong 151 100
<small>Nguôn: Toa an nhân dan tôi cao</small>
Biểu đồ 13: Cơ cấu theo giới tinh của người phạm tội
<small>= Nam</small>
Nguồn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thẩm Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, người phạm tội là nam chiếm tỷ lệ gần như tuyệt đối (94,7%) và người phạm tội là nữ chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ
- Cơ cầu theo độ tuổi của người phạm lội
Bang 16: Cơ cấu theo độ tuôi của người phạm tội
STT Độ tuổi Tỷ lệ %
1 Dưới 16 tudi 2 1,3 Số người phạm tội
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38"><small>Nguôn: Toa an nhán dân tôi cao</small>
Biểu đồ 14: Cơ cấu theo độ tuổi của người phạm tội
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, số người phạm tội trong độ tuôi từ 30 đến dưới 70 tuổi chiếm đa số (72,2%). Bên cạnh đó, số người phạm tội ở độ tuổi còn khá trẻ (từ đủ 18 tuổi đến dưới 30 tuổi) chiếm ty lệ đáng kế 23,2%, cá
<small>biệt có 4,6% người phạm tội chưa thành niên.</small>
- Cơ cẩu theo nghề nghiệp của người phạm tội
Từ kết quả tự thống kê từ 108 bản án hình sự sơ thâm, tác giả có bảng số
liệu và biểu đồ sau:
Bảng 17: Cơ cấu theo nghề nghiệp của người phạm tội
STT Nghề nghiệp Số người phạm tội | Tỷ lệ (%)
</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">l Không nghê nghiệp 56 37,1
<small>2 Lao động tự do 72 47,73 Kinh doanh, buôn ban 15 104 Học sinh, sinh viên 3 1,9</small>
5 Các nghé khác 5 3,3
Tổng 151 100
Nguôn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 15: Cơ cấu theo nghề nghiệp của người phạm tội
<small>19% 3.3%</small>
<small>= Không nghề nghiệp</small>
<small>= Lao động tự do= Kinh doanh, buôn bán= Học sinh, sinh viên</small>
<small>= Các nghề khác</small>
Bảng số liệu và biéu đồ trên cho thay, nghề nghiệp của người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài san rat đa dang, có thé là người kinh doanh bn bán (chiếm 10%), có thé là học sinh, sinh viên (chiếm 1,9%), cũng có thé là người làm
<small>những ngành nghê khác như kê toán, nhân viên ngân hàng, công chức, viên</small>
chức ... (chiếm 3,3%). Tuy nhiên hơn 2/3 số người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản khơng có nghề nghiệp và là lao động tự do.
- Cơ cấu theo tải phạm, tai phạm nguy hiểm và không phải tái phạm, tái
phạm nguy hiểm
<small>Theo sơ liệu thơng kê của Tịa án nhân dân tơi cao, có bảng sơ liệu và biêu</small>
đồ sau về cơ cấu theo phạm tái phạm, tái phạm nguy hiểm và không phải tái phạm, tái phạm nguy hiểm:
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">Bảng 17: Cơ cấu theo tái phạm, tái phạm nguy hiểm và không tái phạm, tái phạm nguy hiểm
Tiêu chí Số người phạm tội | Tỷ lệ (%) Khơng tái phạm, tái phạm nguy hiêm 155 87,6
<small>Tai pham 17 9,6</small>
Tai pham nguy hiém 5 2,8
Tong 177 100
Nguôn: Khảo sát 108 bản án hình sự sơ thẩm Biểu đồ 16: Cơ cấu theo tái phạm, tái phạm nguy hiểm và không tái
phạm, tái phạm nguy hiểm
Bảng số liệu và biểu đồ trên cho thấy, người phạm tội thuộc trường hợp
không tái phạm, tái phạm nguy hiểm chiếm đại đa số (87,6%); trường hợp tái
phạm va tái phạm nguy hiểm tuy chiếm tỷ lệ thấp hơn nhiều nhưng vẫn là ty lệ đáng kể (12,4%).
- Cơ cầu theo trình độ học van
Từ kết quả tự thống kê có bảng số liệu và biểu đồ sau về cơ cau theo trình độ học vấn của người phạm tội:
Bảng 18: Cơ cấu theo trình độ học vấn
</div>