Tải bản đầy đủ (.pdf) (33 trang)

Tiểu luận ô nhiễm môi trường tại khu vực thành phố hồ chí minh thực trạng và giải pháp

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.73 MB, 33 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

Tp.HCM 11/2021

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên c u ... 4 ứ 1.4. Phương pháp nghiên cứu... 5

2.3.1. T ng quan dổ ịch Covid 19 t i khu vạ ực Tp. HCM ... 16

2.3.2 Tác động c a dủ ịch Covid đến môi trường tại khu vực Tp. HCM: ... 18

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

4

<b>PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: </b>

Cuộc sống đang diễn ra ngày càng phức tạp, kéo theo đó là con người phải đối mặt với những vấn đề mang tính chất toàn cầu để bắt kịp nhịp sống thế giới. Vấn đề này mang tính sống cịn ảnh hưởng đến đời sống xã hội, đó là vấn đề ơ nhiễm mơi trường tại thành phố Hồ Chí Minh. Đây là vấn đề cấp bách không chỉ riêng một quốc gia nào mà nó có sức ảnh hưởng đến tồn thế giới. Bởi lẽ chúng ta đang sống trong hành tinh có sự sống duy nhất trong hệ mặt trời, nhưng chính con người đã hủy hoại nó, gây ra ô nhiễm môi trường.

Với sự phát triển kinh tế xã hội diễn ra phổ biến ở nhiều ngành, nhiều cấp, dẫn đến tình trạng ơ - nhiễm môi trường diễn ra phổ biến và ngày càng nghiêm trọng ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là hoạt động sản xuất của các nhà máy khu công nghiệp, hoạt động làng nghề, sinh hoạt dân cư,….đặc biệt là hoạt động giao thông. Môi trường tự nhiên bao gồm đất, nước và khơng khí đó là nền tảng sự sống con người. Vì vậy nếu khơng ngăn chặn kịp thời thì sẽ gây ra những hậu quả khôn lường ở hiện tại và trong tương lai.

Nhận thấy đây là một vấn đề vô cùng cấp thiết với hy vọng kêu gọi mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường và đây cũng chính là lý do nhóm chúng tơi chọn đề tài” Ơ nhiễm mơi trường ở Thành phố Hồ Chí Minh”.

<b>1.2. Mục đích nghiên cứu </b>

Ơ nhiễm mơi trường luôn là vấn đề nhức nhối trong cuộc sống quá dỗi hiện đại thời nay, nhất là tại thành phố Hồ Chí Minh, nơi có mật độ dân cư nằm trong top cả nước. Đề tài nghiên cứu nhằm cung cấp thơng tin tồn diện nhất về mơi trường tại thành phố Hồ Chí Minh, ý thức của người dân với môi trường nơi đây nhằm đưa ra được các giải pháp đúng đắn để cải tạo cũng như bảo vệ môi trường ngày càng xanh,

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

5 • Đối tượng:

- Tất cả mọi người đang sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh

<b>1.4. Phương pháp nghiên cứu </b>

• Phương pháp thu thập thơng tin • Phương pháp phân tích • Phương pháp tổng hợp • Phương pháp luận

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

6

<b>PHẦN 2: NỘI DUNG 2.1. Khái ni m liên quan </b>ệ

2.1.1. Môi trường

Môi trường là các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.

Môi trường được tạo thành bởi các yếu tố (hay cịn gọi là thành phần mơi trường) sau đây: khơng khí, nước, đất, âm thanh, ánh sáng, lịng đất, núi, rừng, sơng, hồ, biển, sinh vật, hệ sinh thái, các khu dân cư, khu sản xuất, khu bảo tồn thiên nhiên, cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và các hình thái vật chất khác.

Trong đó, khơng khí, đất, nước, hệ sinh thái, cảnh quan thiên nhiên… là các yếu tố tự nhiên (các yếu tố này xuất hiện và tồn tại không phụ thuộc vào ý chí của con người); khu dân cư, khu sản xuất, di tích lịch sử… là yếu tố vật chất nhân tạo ( các yếu tố do con người tạo ra, tồn tại và phát triển phụ thuộc vào ý chí của con người). Khơng khí, đất, nước, khu dân cư… là các yếu tố cơ bản duy trì sự sống của con người, cịn cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh… có tác dụng làm cho cuộc sống con người thêm phong phú và sinh động<small>1</small>.

<b>2.1.2. Ơ nhiễm mơi trường </b>

Ơ nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường bị thay đổi vì tính chất Sinh – Lý – Hóa. Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, động – thực vật. Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường là do hoạt động của chúng ta gây nên. Bên cạnh đó, có một số nguyên nhân khách quan là do tự nhiên gây nên: Động đất, sóng thần, vịi rồng…

Biểu hiện cho thấy sự ô nhiễm môi trường đang diễn ra như: • Trái đất nóng lên

• Băng tan ở hai cực • Nước biển dâng • Đất liền bị xâm nhập

• Tình trạng sạt lở diễn ra nhiều hơn ở ven sông ven suối

• Mưa nắng thất thường, khi q nóng, khi quá lạnh. Thời gian nắng mưa không biết trước được. • Sâu bệnh hại ngày càng khó điều trị

<small>1</small>Lê Minh Trường, Mơi trường là gì ? Vai trị của mơi trường là gì ? Quy định pháp luật về bảo vệ môi trường ?, Https://luatminhkhue.vn/moi-truong-la-gi---khai-niem-moi-truong-duoc-hieu-nhu-the-nao .aspx-- , 06/12/2020

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

7 • Nguồn nước ngày càng mất dần

• Con người ngày càng nhiều bệnh tật • …

Các dạng ơ nhiễm chính đó là: Ơ nhiễm nguồn nước, Ơ nhiễm khơng khí, Ơ nhiễm đất, Ơ nhiễm khơng khí… Các dạng ơ nhiễm này chúng ta sẽ tìm hiểu phân tích sau ở phần bên dưới.<small>2</small>

2.1.3. Chất thải

Chất thải là những vật và chất mà người dùng khơng cịn muốn sử dụng và thải ra, tuy nhiên trong một số ngữ cảnh nó có thể là khơng có ý nghĩa với người này nhưng lại là lợi ích của người khác, chất thải cịn được gọi là rác Trong cuộc sống, chất thải được hình dung là những chất khơng cịn được sử dụng . cùng với những chất độc được xuất ra từ chúng.

Quản lý rác thải là hành động thu gom, phân loại và xử lý các loại rác thải của con người. Hoạt động này nhằm làm giảm các ảnh hưởng xấu của rác vào môi trường và xã hội. Rác liên quan trực tiếp tới sự phát triển của con người cả về công nghệ và xã hội. Cấu tạo của các loại rác biến đổi qua thời gian và nơi chốn, với quá trình phát triển và đổi mới có tính chất cơng nghiệp đang trực tiếp ảnh hưởng tới nguồn phế liệu. Ví dụ như nhựa và công nghệ hạt nhân. Một số thành phần của rác có giá trị kinh tế đã được tái chế lại một cách hoàn hảo.<small>3</small>

<b>2.1.4. Dịch Covid-19: </b>

COVID-19 thường gây ra các triệu chứng hô hấp, có thể cảm thấy giống như cảm lạnh, cúm hoặc viêm phổi. COVID-19 có thể tấn cơng khơng chỉ phổi và hệ hô hấp của quý vị. Các bộ phận khác của cơ thể quý vị cũng có thể bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này.

• Hầu hết những người bị COVID 19 có các triệu chứng nhẹ, nhưng một số người trở nên nặng. -• Một số người, kể cả những người có triệu chứng nhẹ hoặc khơng có triệu chứng có thể bị hội chứng

hậu COVID - hoặc "di chứng COVID".

• Những người cao tuổi hoặc người có ác bệnh lý nền nhất định có nguy cơ cao mắc bệnh nghiêm c trọng do COVID-19.

• Hàng nghìn người đã tử vong do COVID 19 tại Hoa Kỳ.

<small>-2</small> Jes, Ơ nhiễm mơi trường là gì? Có m y lo i ô nhi m? Nguyên nhân và bi n pháp kh c phấ ạ ễ ệ ắ ục, -la gi-co-may-loai-o-nhiem-nguyen-nhan- -bien-phap-khac-phucva , 22/11/2021

<small>3</small> admin2<small>,</small>Chất th i là gì? Phân lo i ch t thả ạ ấ ải như thế nào?, 17/2/2019

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

8

• Vắc-xin ngừa COVID-19 là an tồn và hiệu quả. Vắc xin dạy hệ thống miễn dịch của chúng ta chống -lại vi rút gây bệnh COVID- -19

Bùng phát vào cuối tháng 12/2019, bắt nguồn từ một chợ hải sản ở Hồ Nam, Vũ Hán, miền Trung Trung Quốc, virus Corona ban đầu được xác nhận là một loại bệnh “viêm phổi lạ” hoặc “viêm phổi không rõ nguyên nhân”. Chỉ sau 100 ngày xuất hiện, đại dịch viêm đường hô hấp cấp do virus Corona đã nhanh chóng tác động tới các lĩnh vực kinh tế, xã hội, thị trường tài chính chao đảo, nền kinh tế tồn cầu rơi vào suy thoái với tỷ lệ thất nghiệp và nghèo đói chưa từng có trong lịch sử.

Những ảnh hưởng trên toàn thế giới của đại dịch COVID 19 hiện nay bao gồm: thiệt hại sinh mạng -con người sự bất ổn về kinh tế và xã hội, tình trạ, ng bài ngoại và phân biệt chủng tộc đối với người gốc Trung Quốc và Đông Á, việc truyền bá thông tin sai lệch trực tuyến và vũ khí sinh học.<small>4</small>

<b>2.2.Nội dung </b>

2.2.1.Thực trạng

Đi kèm sự phát triển của khoa học công nghệ, TP.HCM ngày càng có nhiều khu cơng nghiệp, nhiều cơng trình xây dựng dần mọc lên, đe dọa nghiêm trọng đến môi trường. Ơ nhiễm mơi trường tại thành phố Hồ Chí Minh được biết là rất đa dạng, nhưng trong đó đáng chú ý là tình hình ơ nhiễm nước và ơ nhiễm khơng khí.

Hiệu ứng nhà kính diễn ra thường xuyên hơn trong những năm trở lại đây. Khói bụi thải ra từ các phương tiện giao thơng và nhà máy xí nghiệp đe dọa lớn đến chất lượng khơng khí nơi đây đồng thời khiến cho sự nóng lên tồn cầu tăng với mức độ chóng mặt.

Mơi trường bị biến đổi nặng với đủ các loại hóa chất độc hại. Rác thải được tìm thấy ở hầu hết khắp mọi nơi, đặc biệt là ven các con sông. Hơn 2000 kênh rạch trên khắp phố thành ngày đêm bốc mùi hôi thối, rác trôi đầy trên sông khiến những con sông trong veo ngày một đen kịt. Đi đến đâu cũng bắt gặp những bái rác chất cao đầy ruồi nhặng, đặc biệt là những nơi có biển hiệu “Cấm đổ rác”. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống người dân xung quanh, đặc biệt là vấn đề sức khỏe,

<b>a. Ô nhiễm nước tại thành phố Hồ Chí Minh </b>

Thành phố Hồ Chí Minh đang liên tục phát triển mạnh mẽ về kinh tế, xã hội, các vấn đề dân sinh đang dần dần được tích cực khắc phục và cải thiện. Song một vấn đề đang gây nhiều bất cập trong khoảng thời gian gần đây đó là tình trạng ô nhiễm môi trường nước ở khu vực thành phố.

<small>4</small> Bài viết đượ ự tư vấc s n chun mơn của bác sĩ Bạch Th Chínhị , Giám đốc Y khoa Hệ thống trung tâm tiêm ch ng ủ

<b>Trẻ em và Người lớn VNVC, class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

9

Hầu hết các kênh rạch trên địa bàn TP. Thành phố Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với vấn đề ơ nhiễm nghiêm trọng. Dịng nước đên ngịm hay đỏ gạch kèm mùi hơi thối khơng cịn là điều gì đó q xa lạ với người dân sống nơi đây. Mặc dù chính quyền thành phố đã đầu tư rất nhiều tiền và áp dụng hàng loạt biện pháp để cải thiện tình trạng ô nhiễm như xây kè, làm đường, trồng cây xanh, đưa máy móc hiện đại vào để hạn chế ô nhiễm nhưng chỉ có một số kênh ở bờ sông được cải thiện sinh cảnh.

Theo thống kê mới nhất của Sở Xây dựng TP.HCM, trên địa bàn thành phố hiện có hơn 17.000 căn lán do việc dựng nhà tạm bợ trên hành lang kênh, rạch ăn mòn dòng người qua lại. Đây là một phần nguyên nhân khiến lượng rác thải sinh hoạt trên sông ngày càng gia tăng. Ngoài ra, thống kê của UBND 8 quận cho thấy chỉ riêng quận này vẫn còn khoảng 1.000 hộ dân sử dụng nhà vệ sinh lộ thiên và xả rác trực tiếp ra kênh xung quanh nơi mình sinh sống Các nguồn thải cơng nghiệp chưa qua xử lý, xử lý sơ bộ, xử lý . khơng đúng q trình vẫn cịn nhiều. Lượng chất ơ nhiễm trong nước có nồng độ vượt quá mức tiêu chuẩn đến 1,5 3 lần. Chính sự thờ ơ, vơ ý thức ấy dẫn đến tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt nghiêm trọng, tạo -điều kiện sống thuận lợi cho vi khuẩn gây hại, ruồi muỗi,…gây dệch bệnh, hủy hoại môi trường sống của thực vật lẫn động vật trong nước.<small>5</small>

<b>b. Ô nhiễm khơng khí: </b>

Bên cạnh vấn đề ơ nhiễm nguồn nước thì vấn đề ơ nhiễm khơng khí lại càng đáng lo ngại hơn. Tình trạng ơ nhiễm khơng khí ở TP HCM đến từ 3 nguồn chính: Hoạt động giao thông, hoạt động công nghiệp và xây dựng.

Ơ nhiễm mơi trường từ giao thơng ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng khơng khí tại TP Hồ Chí Minh. Theo con số thống kê được hiện đang có khoảng 10 triệu phương tiện tham gia giao thơng thường xun, trong đó có 7,6 triệu xe máy, 700.000 ơ tơ, cịn lại là xe của người tỉnh thành khác di chuyển vào. Mức độ giao thơng giày đặc nên lượng khí thải ra mơi trường là rất lớn, nhất là vào những giờ cao điểm. Sự gia tăng đột biến các chất ô nhiễm NO2, SO2, CO, bụi lơ lửng, PM1.0, PM2.5… luôn vượt ngưỡng quy định. Các vị trí có mức độ ô nhiễm vượt ngưỡng quy định có thể kể đến như: vị trí Cát Lái (quận 2), ngã tư Huỳnh Tấn Phát – Nguyễn Văn Linh (quận 7), Gò Vấp, An Sương, Bình Phước…

Ơ nhiễm mơi trường từ khí thải của các nhà máy lớn ảnh hưởng không nhỏ đến mơi trường khơng khí xung quanh. Đầu tư xử lý khí thải chưa thực sự được quan tâm và đầu tư mạnh. Những làn khói đen bay nghi ngút quanh các nhà máy, khí thải bị rị rĩ, bốc hơi trên các đường ống dẫn bị hút và thổi ra bên ngoài bằng hệ thống ống thơng gió.

<small>5</small> Trọng Nghĩa, “Nhức nh i tình tr ng ô nhi m nguỗ ạ ễ ồn nướ ại TP.HCM”, t tinh-trang-o-nhiem-nguon-nuoc-tai-tphcm, 11/02/2021, 07:52

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

10

Bên cạnh nguyên nhân ô nhiễm môi trường khơng khí từ hoạt động giao thơng và hoạt động cơng nghiệp thì khói bụi từ việc xây dựng các công trường thi công, tu sửa cầu cống, đường xá, cơ sở hạ tầng… cũng mang đến rất nhiều bụi bao gồm cả bụi nặng lẫn bụi mịn. Có thể thấy những nơi như khu vực Trường Chinh – Tân Bình, đường Khởi Nghĩa Nam Kỳ – Phú Nhuận, cầu Thủ Thiêm – quận 1,... luôn được tăng cường thi công nâng cấp thường xuyên.

Khi khơng khí bị ơ nhiễm sẽ tạo ra những tổn hại rất lớn đến mơi trường: hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ozon, biến đổi khí hậu … đặc biệt là hiện tượng mưa axit. Theo thống kê gần đây nhất, thành phố HCM có mức ơ nhiễm khơng khí đứng thứ 2 Đơng Nam Á sau Jakarta của Indonesia và đứng thứ 12 trong danh sách các thành phố ô nhiễm nhất trên Thế Giới.<small>6</small>

<b>c. Ơ nhiễm khác: </b>

Bên cạnh ơ nhiễm khơng khí và ô nhiễm nguồn nước tại tp.hcm còn phải đối mặt với nhiều ô nhiễm khác như ô nhiễm ánh sáng, ơ nhiễm tiếng ồn, ơ nhiễm đất,...

Ơ nhiễm tiếng ồn là vấn đề tồn tại từ nhiều năm nay tại TP Hồ Chí Minh, gây ảnh hưởng lớn đến bộ mặt đô thị cũng như chất lượng cuộc sống của người dân. Nhằm giải quyết triệt để vấn đề này, UBND TP Hồ Chí Minh đã có cơng văn chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện triển khai đợt cao điểm kiểm tra, xử lý tất cả các hành vi tiếng ồn trong khu dân cư, mục tiêu đến cuối năm 2021 Thành phố không cịn tình trạng ơ nhiễm tiếng ồn. Ơ nhiễm tiếng ồn chủ yếu là do hoạt động giao thông như ngã tư hàng xanh, An Sương,... những nơi có dung lượng xe di chuyển động. Ngồi ra, vào buổi tối tiếng ồn các các cửa hàng, loa di động thường tập trung ở khu đông dân cư như chợ Hạnh Thơng Tây, Bùi Văn Ba,.. thì tiếng ồn vượt quá mức cho phép.

Ô nhiễm ánh sáng cũng vượt quá mức cho phép, hầu như các tuyến đường tại các tp.hcm đều có ánh sáng 24/24 và khơng có bóng tối khiến cho con người choáng ngợp với những ánh sáng đủ màu sắc,... Sự phát triển kinh tế, các ngành công nghiệp, luôn đi kèm những hệ lụy, những hậu quả trong đó có ơ nhiễm mơi trường đất. Lượng rác thải, chất thải thải ra môi trường đất ngày càng nhiều, trong khi những rác thải cũ chưa phân hủy hoặc chưa kịp xử lý thì những rác thải mới lại tiếp tục được thải ra, rác xếp chồng lên nhau, bốc mùi hôi thối gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống con người. Những hành động vô ý thức xả rác bừa bãi thường ngày tồn tại ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ chính là nguyên nhân lớn nhất gây ô nhiễm môi trường đất.<small>7</small>

<small>6</small> greennewstv, “ Hiện nay mức độ ô nhiễm không khí ở TPHCM như thế nào?”, 04/12/2020

<small>7</small> H ng Giang, ồ “ TP Hồ Chí Minh xử lí triệ ểt đ ơ nhiễm tiếng ồn”, Ho- -Chi-Minh-xu ly- -triet-de-o-nhiem-tieng-on-i602045/, 11/04/2021, 08:27

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

16

<b>g. Gây bệnh thận </b>

Thận là bộ phận trên cơ thể rất dễ bị ảnh hưởng bởi các hóa chất độc hại trong mơi trường. Mặc dù thận chỉ nhận khoảng 25% lưu lượng máu từ tim, nhưng lượng lớn hóa chất và thuốc trong tuần hoàn cơ thể đều được chuyển đến thận. Các hóa chất độc hại được sử dụng càng nhiều thì không chỉ thực phẩm mà ngay cả nguồn nước khi vào trong cơ thể cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất năng thải độc của thận.

<b>h. Gây bệnh về da </b>

Da sẽ bị lão hóa khi tiếp xúc với khơng khí bị ơ nhiễm. Vì thế các căn bệnh về da thường có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người sống tại thành thị, đặt biệt là những thành phố bị ô nhiễm không khí trầm trọng như TP.HCM.

Các tổn thương trên da có thể do nhiều chất ơ nhiễm đi qua da, kích hoạt phản ứng viêm và kích thích sản xuất melanin từ melanocytes gây sạm da. Bên cạnh đó,chất ơ nhiễm cũng làm tác động đến collagen, làm xuất hiện nếp nhăn trên da. Hiệu ứng nhà kính cứ tăng nhanh liên tục ảnh hưởng đến tầng ozon ngăn tia bức xạ, vậy nên bệnh ung thư da gia tăng khá nhanh trong những năm gần đây.<small>10</small>

<b>2.3. </b>Mở rộng

<b>2.3.1. Tổng quan dịch Covid 19 tại khu vực Tp. HCM </b>

Những tưởng rằng vào ngày 30-4 và 1-5 năm nay người dẫn vẫn sẽ được hưởng th 2 ngày ngh ụ ỉ lễ như mọi năm. Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu chuyển biến t ệ hơn khi gần h t tháng 9, Viế ệt Nam đã vượt 700.000 ca COVID-19 (ghi nh n ngày 25-ậ 9 là 746.678 ca, riêng TP.HCM đợt dịch m i này ghi nh n ớ ậ 366.539 ca).S ca COVID-ố 19 trong hơn 4 tháng qua gấp 250 lần so với gần 1 năm ỡi trước đó, sốrư t ử vong tăng hơn 500 lần. Trước đợt dịch này, Việt Nam đứng th 177 trong s 212 qu c gia, vùng lãnh th ứ ố ố ổ có ghi nh n ca m c COVID-19, còn ghi nh n ngày 25-9, Vi t Nam ậ ắ ậ ệ ở vị trí 44.

• <b>Khoảng thời gian khó khăn bắt đầu, phong tỏa Gò V p. (tham kh</b>ấ <b>ảo link bên dưới) </b>

- Ngay sau khi ghi nh n nh ng thông tin vậ ữ ề ngu n lây cồ ộng đồng không rõ ngu n lây, l p tồ ậ ức TP HCM nằm trong “vùng đỏ” cực kỳ nguy hi m. Chính vì thể ế, ngày 31/05, TP HCM đã chính thức thực hi n giãn cách theo CT15, riêng qu n Gò V p ệ ậ ấ và phường Th nh l c (qu n 12) th c hi n ạ ộ ậ ự ệ theo CT16. Khu v c qu n Gò V p b phong t a hoàn toàn cùng v i 10 ch t kiự ậ ấ ị ỏ ớ ố ểm soát ra vào.

<small>10</small> Ngọc Mai, “ Tác hại của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe”, -nganh/giao-duc-suc-khoe/tac-hai-cua-o-nhiem-moi-truong-doi-voi-suc-khoe-3079, 14/10/2020

</div>

×