<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>Họ và tên : Nguyễn Thị Anh </b>

<b>Ngày thi : 16/06/2021 Giờ thi: 8h45p </b>

<b> BÀI THI MƠN : TÀI CHÍNH TIỀN TỆ Hình thức thi : Tiểu luận </b>

Thời gian thi : 2 ngày

<b> Chủ đề : Tài chính cơng với chống suy thối kinh tế BÀI LÀM </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<i>1.1.2 Đặc điểm của tài chính cơng ... 2 </i>

<i>1.1.3 Vai trị của tài chính cơng:... 2 </i>

<b>1.2 Suy thoái kinh tế ... 3 </b>

<i><b>1.2.1 Khái niệm ... 3 </b></i>

<i>1.2.2 Biểu hiện của suy thoái kinh tế: ... 3 </i>

<i>1.2.3 Nguyên nhân của suy thoái kinh tế: ... 4 </i>

<b>1.3 Vai trị của tài chính công với chống suy thái kinh tế ... 4 </b>

<b>PHẦN 2: THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH CƠNG VỚI CHỐNG SUY THOÁI Ở VIỆT NAM ... 6 </b>

<b>2.1 Thực trạng nền kinh tế nước ta ... 6 </b>

<b>2.2 Quan điểm cá nhân của tác giả...8 </b>

<b>KẾT LUẬN ... 10 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b> LỜI MỞ ĐẦU </b>

Với nền kinh tế có độ mở cao vào loại hàng đầu thế giới, Việt Nam không thể không chịu tác động từ những gì diễn ra trong nền kinh tế tồn cầu. Một số ý kiến cho rằng Việt Nam đạt được thành công sớm trong chống dịch Covid-19 để đưa nền kinh tế vào trạng thái thái bình mới, đâu đó khiến chúng ta có cảm giác mọi thứ bình thường, khơng cần phải nỗ lực gì đặc biệt. Thế nhưng, chống dịch là bước đầu, chống suy thối kinh tế là bước tiếp theo quan trọng khơng kém vì hậu quả của suy thối đối với một quốc gia đang dốc toàn lực vượt bẫy thu nhập trung bình, sẽ là khơn lường.

Tài chính cơng gắn liền với các hoạt động của nhà nước, nó vừa là nguồn lực để Nhà nước thực hiện tốt chức năng của mình, vừa là công cụ để thực hiện dịch vụ công, chi phối, điều chỉnh các hoạt động khác của đất nước. Trong bối cảnh hiện nay, kinh tế Việt Nam chịu tác động không nhỏ từ đại dịch toàn cầu, Nhà nước ta ngày càng đề cao vai trị của tài chính cơng trong hoạt động chống suy thoái kinh tế. Bài tiểu luận bàn về chủ đề tài chính cơng với chống suy thoái kinh tế. Đây là một vấn đề còn mới về cả nhận thức lẫn lý luận nên việc tìm hiểu là vơ cùng cần thiết. Chống suy thoái là nhiệm vụ cấp bách, cần được nghiên cứu và đưa ra giải pháp kịp thời. Và tài chính cơng là một vấn đề quan trọng trong qua trình nghiên cứu.

Ý nghĩa nghiên cứu tiểu luận : tìm hiểu sâu hơn, mang lại nhiều kiến thức hơn về tài chính cơng cũng như thấy rõ được vai trị của tài chính cơng và các chính sách, hoạt động của Nhà nước để chống suy thoái kinh tế trong thời Covid-19.

Do trình độ kiến thức chưa đủ và thời gian nghiên cứu ngắn, bài tiểu luận cịn nhiều thiếu sót, em mong được thầy cơ góp ý và sửa chữa. Em xin chân thành cảm ơn!

Ngoài phần Mở đầu, nội dung tiểu luận bao gồm 3 phần:

- Phần 1: Lý thuyết cơ bản về tài chính cơng và suy thối kinh tế - Phần 2 : Thực trạng vấn đề tại Việt Nam

- Phần 3 : Quan điểm cá nhân của tác giả về chủ đề nghiên cứu

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b> PHẦN 1: LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH CƠNG VÀ SUY THOÁI KINH TẾ </b>

<b>1.1 Tài chính cơng </b>

<i>1.1.1 Khái niệm </i>

<i> Tài chính cơng là phương thức huy động, phân bổ, sử dụng nguồn lực tài chính do Nhà nước tiến hành nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trong từng thời kì </i>

<i>1.1.2 Đặc điểm của tài chính cơng </i>

- Về sở hữu: Tài chính cơng gắn liền với sở hữu Nhà nước và cơ bản chứa đựng lợi ích chung.

- Về chủ thể: Nhà nước là chủ thể duy nhất quyết định hoạt động tài chính cơng. Đặc điểm này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm quyền lãnh đạo tập trung thống nhất của Nhà nước, loại trừ sự sẻ chia, phân tán quyền lực trong quản lí, điều hành tài chính công, đặc biệt là Ngân sách Nhà nước

- Về mục đích: Mục đích cơ bản của tài chính cơng là ln vì cộng đồng, phục vụ cho những hoạt động khơng vì mục tiêu lợi nhuận là chủ yếu.

- Về phạm vi hoạt động: Tài chính cơng gắn liền với liền với các việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, được thực hiện trên các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, xã hội, quốc phòng, an ninh,...

- Hiệu quả của hoạt động tài chính cơng thường có định lượng: phần lớn hoạt động tài chính cơng chủ yếu mang tính chất khơng hồn trả trực tiếp lợi nhuận khơng phải là mục tiêu cao nhất nên không thể đánh giá hiệu quả một cách chính xác. Tuy nhiên hiệu quả tài chính cơng có thể xác định một cách tương đối thông qua kinh tế- xã hội như tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỉ lệ thất nghiệp, hộ nghèo, tỉ lệ thất học,..

<i>1.1.3 Vai trị của tài chính cơng: </i>

- Đảm bảo duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộ máy nhà nước.Đây là vai trò truyền thống của tài chính cơng, tồn tại trong bất cứ thời đại, chế độ xã hội nào kể từ khi nhà nước ra đời. Nó xuất phát từ sự cần thiết khách quan của việc ra đời của nhà nước với chức năng quản lý kinh tế xã hội.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

- Thực hiện các mục tiêu của kinh tế vĩ mơ và khuyến khích kinh tế vi mơ phát triển. Vai trò này xuất hiện trước nhu cầu phải có sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế nhằm khắc phục những hạn chế của nền kinh tế thị trường, giúp nền kinh tế - xã hội phát triển cân đối, hợp lý và ổn định.

- Tái phân phối thu nhập, góp phần thực hiện cơng bằng xã hội. Tài chính cơng được sử dụng chủ yếu qua công cụ thuế và chi tiêu công để tái phân phối thu nhập xã hội theo hướng điều tiết bớt các thu nhập cao và nâng đỡ các thu nhập thấp. - Vai trị của tài chính cơng trong hệ thống tài chính của nền kinh tế quốc dân. Tài chính công chi phối các hoạt động của chủ thể khác, điều chỉnh thông qua hoạt động giám sát, kiểm tra phát hiện sự mất cân đối, sự chệch hướng nhằm đảm bảo nguồn tài chính vận động đúng hướng và nâng cao hiệu quả.

<b>1.2 Suy thoái kinh tế </b>

<i><b>1.2.1 Khái niệm </b></i>

<i><b> Suy thoái kinh tế được định nghĩa trong kinh tế học vĩ mô là sự suy giảm của </b></i>

<i>tổng sản phẩm quốc nội trong thời gian hai hoặc hơn hai quý trong năm, nói cách khác là tốc độ tăng trưởng âm liên tục trong hai quý. </i>

<i><b> Suy thoái kinh tế kéo dài và trầm trọng được gọi là khủng hoảng kinh tế. </b></i>

Suy thối kinh tế có thể liên quan đến sự giảm đồng thời các chỉ số kinh tế của

<b>toàn bộ hoạt động kinh tế như việc làm, đầu tư, lợi nhuận. </b>

<i>1.2.2 Biểu hiện của suy thoái kinh tế: </i>

+ Tiêu dùng giảm mạnh, hàng tồn kho của các loại hàng hóa trong các doanh nghiệp tăng lên ngồi dự kiến. Việc này dẫn đến nhà sản xuất cắt giảm sản lượng kéo theo đầu tư vào trang thiết bị, nhà xưởng cũng giảm và kết quả là GDP thực tế giảm sút.

+ Cầu về lao động giảm, đầu tiên là số ngày làm việc của người lao động giảm xuống tiếp theo là hiện tượng cắt giảm nhân công và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. + Khi sản lượng giảm thì lạm phát sẽ chậm lại do giá đầu vào của sản xuất giảm bởi nguyên nhân cầu sút kém. Giá cả dịch vụ khó giảm nhưng cũng tăng khơng nhanh trong giai đoạn kinh tế suy thoái.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

+ Lợi nhuận của các doanh nghiệp giảm mạnh và giá chứng khoán thường giảm theo khi các nhà đầu tư cảm nhận được pha đi xuống của chu kỳ kinh doanh. Cầu về vốn cũng giảm đi làm cho lãi suất giảm xuống trong thời kỳ suy thoái.

<i>1.2.3 Nguyên nhân của suy thoái kinh tế: - Theo các trường phái kinh tế </i>

+ Theo Keynes, xu hướng tiêu dùng biên từ thu nhập quốc dân giảm xuống khi thu nhập quốc dân tăng lên làm gia tăng tiết kiệm trong nền kinh tế. Mặt khác, theo nghịch lý tiết kiệm cho rằng, khi dân chúng tăng tiết kiệm dẫn đến sự giảm sút của tổng cầu. Và chính sự giảm sút đó là nguyên nhân gây ra suy thoái kinh tế, doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, công nhân bị thất nghiệp.

+ Theo trường phái kinh tế Áo, nguyên nhân gây ra suy thoái kinh tế là do sự can thiệp của chính phủ vào thị trường.

+ Theo trường phái tiền tệ, sự suy thoái kinh tế là hệ quả của sự quản lí tiền tệ yếu kém. Tổng cầu biến động là do có sự can thiệp của chính sách tiền tệ

- Nguyên nhân thực tế

+ Khủng hoảng tài chính: dẫn đến sự giảm sút của tổng cầu + Giá nguyên liệu đầu vào gia tăng đột biến

+ Chiến tranh

- Các yếu tố trung lập:

+ Sự sai lầm trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mơ + Kì vọng của người dân và sự khủng hoảng niềm tin

- Mơ hình GDP suy giảm từ 2 góc độ: tổng cầu và tổng cung

<b>1.3 Vai trò của tài chính cơng với chống suy thái kinh tế </b>

<b> Thông qua các hoạt động chi như chi tiêu công, chi đầu tư phát trển, chi thường </b>

xuyên,... tạo nhiều điều kiện để phát triển và chống suy thoái kinh tế. Nhà nước chi đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư , giảm chi phí sản xuất, mở rộng thị trường. Khi doanh nghiệp có cơ hội kinh doanh thuận lợi hơn, năng suất lao động tăng lên, tạo ra nhiều sản phẩm phục vụ trong nước và xuất khẩu, cán cân thương mại ổn định, cung – cầu tiền tệ giữ ở mức ổn định, giảm thiểu rủi ro suy thoái kinh tế và thu

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

hút vốn đầu tư nước ngồi . Từ đó doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, giải quyết việc làm cho người lao động, giảm tỉ lệ thất nghiệp, thực hiện công bằng xã hội, đóng góp nguồn thu ngân sách nhà nước, ổn định kinh tế - xã hội đất nước.

Tài chính cơng đảm bảo việc tăng trưởng kinh tế hợp lí, duy trì việc sử dụng lao động ở tỉ lệ cao, hạn chế sự tăng giá đột ngột, đồng loạt và kéo dài. Chính phủ tạo lập và sử dụng quỹ dự trữ quốc gia, quỹ hỗ trợ việc làm để điều chỉnh thuế, chi tiêu chính phủ, phát hành trái phiếu. Điều này giúp bình ổn giá thị trường và kiểm soát lạm phát.

Tài chính cơng, đặc biệt là Ngân sách nhà nước ổn định là điều kiện cơ bản để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế xã hội

Bội chi ngân sách Nhà nước nếu xảy ra kéo dài được coi là nguyên nhân trực tiếp gây ra lạm phát. Bội chi cũng làm cho nợ công gia tăng, chèn ép đầu tư các khu vực tư và tạo sức ép đối với chính sách quản lí nợ.

Về vấn đề nợ công, do mức độ rủi ro các danh mục nợ ngày càng gia tăng, cần phải xem xét quản lí tốt nợ cơng để tăng cường ứng phó với những cú sốc và rủi ro. Đối với các quỹ tài chính ngồi nhà nước, Chính phủ có quỹ bảo hiểm y tế và xã hội nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động , giúp phòng ngừa và khắc phục những tổn thất bất trắc xảy ra đối với đới sống xã hội.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b> </b>

<b> PHẦN 2: THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH CƠNG VỚI CHỐNG SUY THOÁI KINH TẾ Ở VIỆT NAM 2.1 Thực trạng nền kinh tế nước ta </b>

Năm 2020 được xem là một năm của những khó khăn và thách thức lớn đối với kinh tế thế giới nói chung, trong đó có Việt Nam. Kinh tế thế giới được dự báo suy thoái nghiêm trọng nhất trong lịch sử, tăng trưởng của các nền kinh tế lớn đều giảm

<i>sâu do ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid-19. Từ cuối quý III/2020, nhờ kiểm soát </i>

tốt dịch bệnh; đồng thời, các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân ứng phó với đại dịch Covid-19 đã phát huy tác dụng, kinh tế phục hồi khá, kết quả thực hiện các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô năm 2020 đạt kết quả tích cực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) đạt 2,91%, thuộc nhóm các quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 7%; xuất siêu khoảng 20 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay; chỉ số giá tiêu dùng CPI bình quân tăng 3,23%,... Kinh tế vĩ mơ duy trì ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, hệ số tín nhiệm quốc gia được cải thiện. Các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, bảo vệ sức khỏe người dân được quan tâm

<i>thực hiện tốt. </i>

Hoạt động tài chính cơng giữ một vai trị quan trọng trong việc chống suy thoái kinh tế ở nước ta vì tài chính cơng là cơng cụ để Nhà nước thực hiện chức năng quản lý và điều hành nền kinh tế - xã hội. Tài chính cơng đảm bảo duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộ máy Nhà nước; thực hiện các mục tiêu của kinh tế vĩ mơ và khuyến khích kinh tế vi mô phát triển; tái phân phối thu nhập, góp phần thực hiện cơng bằng xã hội.

Trong thực tiễn, nhìn thấy mối quan hệ giữa tài chính cơng và suy thối kinh tế được minh chứng trong thời kì từ 2019 đến nay ( thời gian nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19 )

<i>* Hoạt động hỗ trợ của Nhà nước </i>

<i> Để hỗ trợ nền kinh tế, giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh và </i>

người dân, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, đảm bảo “mục tiêu kép” - vừa phịng chống dịch bệnh, vừa duy trì phục hồi và phát triển các hoạt động

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

kinh tế - xã hội và đảm bảo đời sống nhân dân; Chính phủ đã trình Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành các Nghị quyết; đồng thời, ban hành nhiều Nghị định, Nghị quyết về các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định, Chỉ thị về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch

<i>Covid-19. </i>

<i> Kết quả thực hiện các giải pháp tài chính – ngân sách nhà nước hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân trong năm 2020 như sau: </i>

(1) Miễn, giảm, giãn thuế và các khoản thu ngân sách nhà nước để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ứng phó với tác động không thuận của đại dịch là 111,5 nghìn tỷ đồng; trong đó: gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất khoảng 87,2 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm khoảng 24,3 nghìn tỷ đồng các khoản thuế, phí, lệ phí.

(2) Tăng chi NSNN 16,83 nghìn tỷ đồng cho cơng tác phịng chống dịch và hỗ trợ cho người dân; trong đó: chi cơng tác phịng chống dịch khoảng 4 nghìn tỷ đồng, chi hỗ trợ người dân là 12,83 nghìn tỷ đồng.

Nhìn chung, các giải pháp tài chính – ngân sách nhà nước đã thực hiện nêu trên là phù hợp với điều kiện thực tế của nước ta, qua đó giúp cho doanh nghiệp, người kinh doanh có thêm vốn khả dụng để vượt qua khó khăn, duy trì các hoạt động sản xuất - kinh doanh và chi trả tiền công người lao động, từng bước thích ứng với trạng thái bình thường mới và có khả năng phục hồi ngay khi có điều kiện; đời sống của một bộ phận người lao động, người dân gặp khó khăn do đại dịch được đảm bảo; được cộng đồng doanh nghiệp và dư luận quốc tế đánh giá cao.

Như vậy nhà nước đang dùng công cụ thuế, các gói hỗ trợ để giảm thiểu rủi ro suy thoái kinh tế đất nước.

<i>* Bội chi ngân sách và nợ công </i>

<i> Kết quả năm 2020, bội chi NSNN là 251,35 nghìn tỷ đồng, tăng 16,55 nghìn tỷ </i>

đồng so với dự tốn, bằng 3,99% GDP thực hiện. Tính chung 5 năm giai đoạn 2016 - 2020, bội chi NSNN bình quân khoảng 3,45% GDP, đảm bảo mục tiêu không quá

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<i>3,9% GDP theo nghị quyết của Quốc hội. </i>

<i> Đối với tình hình nợ cơng, theo đánh giá mới đây của Bộ Tài chính, đến ngày </i>

31/12/2020, dư nợ công bằng khoảng 55,3% GDP, nợ chính phủ khoảng 49,1% GDP, nợ nước ngồi của quốc gia khoảng 47,3% GDP, thấp hơn mức trần quy định tại Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội (tương ứng là 65% GDP, 54% GDP và 50% GDP)

Theo Bộ Tài chính, trong bối cảnh tình hình cịn nhiều khó khăn, thách thức, thực hiện các nghị quyết của Đảng và Quốc hội, sự phối hợp và nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, cơng tác thu - chi ngân sách đã được điều hành quyết liệt, triệt để tiết kiệm, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính – ngân sách, do đó nhiệm vụ NSNN năm 2020 đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu đề ra, trong đó có mục tiêu về bội chi và nợ công<small>. </small>

thiểu lạm phát ,rủi ro suy thối kinh tế. Chỉ số tín nhiệm quốc gia của Việt Nam ngày càng tăng. Việt Nam được tạp chí The Economist xếp hạng thứ 12 trong 66 nền kinh tế mới nổi về “sức khỏe” tài chính, thuộc nhóm an tồn sau dịch Covid-19.

<b>2.2 Quan điểm cá nhân của tác giả về chủ đề nghiên cứu </b>

<b> Từ cuối năm 2019, dịch bệnh xuất hiện đã khiến nền kinh tế đất nước chịu ảnh </b>

hưởng nặng nề. Sự khơng ổn định về nền kinh tế có tác động không nhỏ đến người dân. Nước ta đang trải qua thời kì đóng cửa khá dài nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Điều này tác động không tốt đến hoạt động xuất nhập khẩu và giao lưu với nước ngoài.

Tình hình dịch bệnh đang Chính phủ nước ta kiểm sốt tốt. Mỗi người dân cần có ý thức để phịng chống dịch bệnh, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng trở lại của nền kinh tế, giảm nguy cơ suy thoái kinh tế đang hiện hữu do kinh tế toàn cầu đang bước vào giai đoạn khó khăn mà Việt Nam là một nước có độ mở cao.

Tài chính cơng là công cụ quan trọng để nhà nước thực hiện chức năng quản lý và điều hành nền kinh tế - xã hội. Vì thế mà nó có quan hệ một cách mật thiết đối với sự phát triển hay suy thoái của một nền kinh tế.

</div>