Chứng minh mối quan hệ giữa vật chất và ý thức bằng các ví dụ trong thực tiễn đời sống và rút ra ý nghĩa đối với bản thân
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.4 MB, 23 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>CHỦ ĐỀ 7</b>
“Chứng minh mối quan hệ giữa vật chất và ý thức bằng các ví dụ trong thực tiễn đời sống
và rút ra ý nghĩa đối với bản thân”
<b>TRIẾT HPC.CQ56 NHÓM 05</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2"><b>STTHọ và tên SVNhiệm vụ được </b>
<b>phân cơng<sup>Mức độ hồn thành nhiệm vụ </sup>( nhóm đánh giá)<sup>Ghi chú </sup>(%)</b>
1 Bùi Đình Thụ Nội dung chủ đề 6, thuyết trình 6,7
Nhiệt tình, hồn thành tốt 100% 2 Đặng Thị Thu Hiền Chủ đề 9,
powerpoint 8,9 <sup>Có trách nhiệm với nhiệm vụ </sup>được phân cơng <sup>100%</sup> 3 Nguyễn Thị Ngọc Huyền Chủ đề 5 Có trách nhiệm với nhiệm vụ
thuyết trình 8,9
Có trách nhiệm với nhiệm vụ được phân công
powerpoint 6,7 <sup>Nhiệt tình, hồn thành tốt</sup> <sup>100%</sup>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>NỘI DUNG </b>
1. Khái niệm
2. Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức 3. Rút ra ý nghĩa với bản thân
4. Câu hỏi củng cố
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>1. KHÁI NIỆM </b>
<b> Vật chất: Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ </b>
thực tại khách quan được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh, và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác.
<b> Ý thức: Ý thức là hình thức phản ánh cao nhất riêng </b>
có của óc người về hiện thực khách quan trên cơ sở thực tiễn xã hội - lịch sử. Được hiểu là sự phản ánh thế giới khách quan lên trí óc của con người thông qua việc lấy các hoạt động thực tiễn làm cơ sở.
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5"><b>2. MỐI QUAN HỆ GIỮA VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC</b>
<b> Theo quan điểm triết học Mác - Lênin, vật chất và ý thức có mối quan hệ biện chứng, trong đó vật chất quyết định ý thức, cịn ý thức tác động tích cực trở lại vật chất. </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">• Các thành tựu của khoa học tự nhiên hiện đại đã chứng minh rằng: giới tự nhiên có trước con người; vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau; vật chất là tính thứ nhất, ý thức là tính thứ hai.
• Sự vận động của thế giới vật chất là yếu tố quyết định sự ra đời của cái vật chất có tư duy là bộ óc người.
<b>VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH NGUỒN GỐC CỦA Ý THỨC</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8"><b>VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH NỘI DUNG CỦA Ý THỨC</b>
• Ý thức đều là phản ánh hiện thực khách quan.
• Nội dung của ý thức là kết quả của sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong đầu óc con người.
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9"><b>VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH BẢN CHẤT CỦA Ý THỨC</b>
• Phản ánh và sáng tạo là hai thuộc tính khơng tách rời trong bản chất của ý
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10"><b> VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH SỰ VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN CỦA Ý THỨC</b>
Mọi sự tồn tại, phát triển của ý thức đều gắn liền với quá trình biến đổi của vật chất; vật chất thay đổi thì sớm hay muộn, ý thức cũng phải thay đổi theo.
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11"><b>Ý THỨC CĨ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI VÀ TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI VẬT CHẤT</b>
• Thứ nhất, tính độc lập tương đối của ý thức
• Thứ hai, sự tác động của ý thức đối với vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người
• Thứ ba, ý thức chỉ đạo hoạt động, hành động của con người• Thứ tư, tầm quan trọng của ý thức trong thời đại
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12"><b>Thứ nhất, tính độc lập tương đối của ý thức:</b>
Ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất vào trong đầu óc con người. Khi ra đời thì ý thức có “đời sống” riêng, không lệ thuộc vào vật chất.
<b>Thứ hai, sự tác động của ý thức đối với vật chất phải thông qua hoạt động thực tiễn của con người:</b>
Nhờ hoạt động thực tiễn, ý thức có thể làm biến đổi những điều - kiện, hoàn cảnh vật chất, thậm chí cịn tạo ra “thiên nhiên - thứ hai" phục vụ cho cuộc sống của con người. Còn tự bản thân ý thức thì khơng thể biến đổi được hiện thực.
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13"><b>Thứ ba, ý thức chỉ đạo hoạt động, hành động của con người: </b>Ý thức có thể quyết định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại.
<b>Thứ tư, tầm quan trọng của ý thức trong thời đại: </b>Xã hội càng phát triển thì vai trị của ý thức ngày càng to lớn, nhất là trong thời đại ngày nay, khi mà tri thức khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14"><b>VÍ DỤ</b>
<b>VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC</b>
<b>Ví dụ 1: Việt Nam ta thường có câu ca dao tục ngữ "có thực mới vực được đạo" </b>
=> vật chất quyết định nhận thức của con người. Khi con người khơng đủ no, khơng có sức khoẻ thì bộ não của con người sẽ khó hoạt động. Bộ não con người sẽ phản ánh những hiện thực của cuộc sống một cách cụ thể nhất.
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15"><b>VÍ DỤ</b>
<b>VẬT CHẤT QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC</b>
<b>Ví dụ 2: Ở Việt Nam, nhận thức của học sinh tiểu học, cấp hai, cấp ba về cơng nghệ thơng tin cịn rất yếu. Nguyên nhân là do thiếu máy móc cũng như thiếu đội ngũ giảng viên. </b>
=> Đáp ứng được vấn đề hạ tầng thì trình độ tin học của học sinh tiểu học, cấp hai, cấp ba của sẽ tốt hơn rất nhiều. Điều này đã khẳng định điều kiện vật chất như vậy thì ý thức cũng như vậy.
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16"><b>VÍ DỤ </b>
<b>Ý THỨC CĨ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI VÀ TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI VẬT CHẤT</b>
<b>Ví dụ 1: Hiểu được tính chất vật lý của thép là nóng chảy ở nhiệt độ hơn 10000C, con người tạo ra các nhà máy gang thép để sản xuất thép đủ kích cỡ chứ khơng phải bằng phương pháp thủ cơng cổ xưa.</b>
<b>=> Con người ý thức được thép mang lại lợi ích cho mình. Con người đã tác </b>
động thép thông qua các hoạt động thực tiễn như đúc, đổ khuôn...
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17"><b>3. RÚT RA Ý NGHĨA VỚI BẢN THÂN</b>
• Để cải tạo thế giới khách quan đáp ứng nhu cầu của mình, con người phải căn cứ vào hiện thực khách quan để có thể đánh giá, xác định phương hướng, biện pháp, mới có thể thành cơng.
• Bên cạnh đó cần phải tránh xa những thói quen chỉ căn cứ vào nhu cầu,niềm tin mà không nghiên cứu đánh giá đối tượng vật chất.
• Tuyệt đối khơng được ỷ lại, thụ động trong mọi trường hợp để tránh việc lười lao động, lưới tâm lý.
• Phát huy tính năng động, sáng tạo, sức mạnh to lớn của yếu tố con người. Con người ngày càng tài năng, xã hội ngày càng phát triển thì phải ln chủ động, phát huy khả năng của mình và ln tìm tịi, sáng tạo.
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18"><b>VÍ DỤ </b>
<b>Ý THỨC CĨ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI VÀ TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI VẬT CHẤT</b>
<b>Ví du 2: Nếu tâm trạng của một nhà thiết kế thời trang khơng tốt, bí ý tường thì sẽ ảnh hưởng đến sản phẩm tạo ra.</b>
<b>=> Tâm trạng thuộc về ý thức con người, sản phẩm được tạo ra là vật chất, </b>
thông qua hoạt động thực tiễn là may... để cho ra sản phẩm. Nếu tâm trạng của nhà thiết kế tốt, nhiều sáng tạo thì sản phẩm tạo ra sẽ khác so với lúc tâm trạng xấu
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19"><b>4. CÂU HỎI CỦNG CỐ </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20"><b>Câu 1: Theo quan điểm của triết học Mác - Lênin trong đời sống xã hội, vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức được biểu hiện ở yếu tố nào?</b>
A. Đời sống vật chất đối với đời sống tinh thần B. Lao động đối với ngôn ngữ
C. Tăng trưởng và phát triển D. Sản xuất và tiêu dùng
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21"><b>Câu 2: Chọn cụm từ thích hợp thay thế đấu (...): ... là một dạng vật chất có tổ chức cao nhất, là cơ quan phản ánh để hình thành ý thức.</b>
A. Vận động B. Bộ óc người C. Tình cảm
D. Con người
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22"><b>TÀI LIỆU THAM KHẢO </b>
<i>he-thuc-tien-hien-nay-o-viet-nam-1.Bộ giáo dục và đào tạo (2021) Giáo trình triết học Mác – Lênin. (Dành </i>
cho bậc đại học hệ khơng chun lý luận chính trị). Nxb Chính trị Quốc gia sự thật, HN.
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">
