Quản lý đợt cấp copd những cập nhật mới nhất từ gold 2021

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.33 MB, 32 trang )

Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

COPD LÀ NGUYÊN NHÂN TỬ VONG THỨ 3 TẠI VN THEO TỔ

Dữ liệu của WHO cho thấy:

• COPD là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ 3 tại Việt Nam chỉ

sau đột quỵ và bệnh tim thiếu máu cục bộ

• Gây ra hơn 25 ngàn ca tử vong

mỗi năm và nhiều hơn số người chết

vì tai nạn giao thơng, và con số này

vẫn đang gia tăng

(1)Country statistics and global health estimates by WHO and UN partners (2015).

Link: class="text_page_counter">Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

ĐẶC ĐIỂM BỆNH LÝ COPD TẠI VIỆT NAM

Gần 50% BN có đợt cấp trong vịng 12 tháng trước, với số đợt cấp trung vị được báo cáo là 2 đợt cấp/năm

Lim et al. Asia Pacific Family Medicine (2015) 14:4DOI 10.1186/s12930-015-0020-9

3

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

30 ngày60 ngày90 ngày180 ngày1 năm2 năm3 năm

Thời gian sau nhập việnTử suất

TỶ LỆ TỬ VONG SAU NHẬP VIỆN DO COPD

4 Kim S, et al. COPD. 2006;3:75-81.

- Tỷ lệ đợt cấp COPD: 0,85 – 3,00 đợt/ bn/ năm

- Số ngày trung bình của một đợt cấp : 12-14 /bn/ năm

-60% - 70% bệnh nhân có 1 đợt cấp trong vòng 2 – 4 năm

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

ĐỢT KỊCH PHÁT CẤP COPDĐỊNH NGHĨA

Sự kiện mang tính cấp tính đặc trưng bởi các triệu chứng hơ hấp của người bệnh xấu đi vượt quá các thay đổi

bình thường và đưa đến thay đổi điều trị.

GOLD 2021

Phân loại độ nặng đợt cấp:

Nhẹ: chỉ cần điều trị bằng thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn (SABDs)Trung bình: phải dùng SABDs + kháng sinh và/hoặc corticoid uốngNặng: phải cấp cứu hoặc nhập viện

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

NGUYÊN NHÂN CỦA ĐỢT CẤP COPD

Streptococcus pneumoniaeMoraxella catarrhalis

Heamophylus influenzae Pseudomonas earuginosa

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

PHÂN LOẠI MỨC ĐỘ NẶNG GOLD 2021

Không cải thiện khi cung cấp oxy Venturi mask Hay

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

CHẨN ĐỐN PHÂN BIỆT ĐỢT CẤP COPD

Tình trạngĐánh giá

Đo C-protein (CRP) và/hoặc procalcitonin

Phù phổi (nguyên nhân do tim) Điện tâm đồ hoặc siêu âm tim

Loạn nhịp – Rung/Cuồng nhĩ Điện tâm đồ

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

ĐIỀU TRỊ TRONG BỆNH VIỆN

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

THUỐC DÃN PHẾ QUẢN

Anticholinergic tác dụng ngắn

GOLD

: “… các thuốc phối hợp với các cơ chế và thời gian tác động khác nhau có thể làm gia tăng mức độ giãn phế quản với ít tác dụng phụ hơn”

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

THUỐC DÃN PHẾ QUẢN

⦿ Tăng liều và/hoặc số lần sử dụng thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (short-acting bronchodilators)

⦿ Phối hợp thuốc giãn phế quản kích thích beta2 và kháng cholinergic (SABA+SAMA)

⦿ Khuyến cáo tiếp tục sử dụng LABA/LAMA ± ICS ngay trong đợt cấp hay ngay trước khi BN xuất viện

GOLD 2021

11

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

KHÁNG SINH

TRONG ĐIỀU TRỊ ĐỢT CẤP COPD

12

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Trung bình: có YTNC nhưng khơng có nguy cơ nhiễm

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

VAI TRÒ CORTICOSTEROIDS TOÀN THÂN NGHIÊN CỨU META ANALYSIS

Walters JAE, Tan DJ, White CJ, Gibson PG, Wood-Baker R, Walters EH, Cochrane Reviews: 2014

Giảm tỉ lệ thất bại điều trị ✔ x

Giảm tỉ lệ tái phát đợt cấp trong 30 ngày. ✔ x

Cải thiện FEV1, PEF nhanh hơn. ✔ x

Giảm khó thở và cải thiện khí máu ✔ x

Giảm tỷ lệ tử vong. ✔ x

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Tiềm lực và liều tương đương của một số GCS tiêu biểu

Schimmer BP, Funder JW (2011). Schimmer B.P., Funder J.W. Chapter 42. ACTH, Adrenal Steroids, and Pharmacology of the Adrenal Cortex. In:Brunton LL, Chabner BA, Knollmann BC. Brunton L.L., Chabner B.A., Knollmann B.C. eds. Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis ofTherapeutics, 12e. New York, NY: McGraw-Hill; 2011

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Prednisone / Prednisolone Hay là Methylprednisolone ?

▪ Prednisone prednisolone /gan có hoạt tính.

▪ Ái lực thụ thể ở phổi: Prednisolone << methylprednisolone. ▪ Giữ muối nước : Prednisolone >> methylprednisolone.

CHỌN LỰA GLUCOCORTICOID ?

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

ƯU ĐIỂM CỦA METHYLPREDNISOLONE

▪ Thời gian tác dụng trung bình. ▪ Hiệu lực kháng viêm khá mạnh.

▪ Ái lực trên receptor corticosteroids cao

▪ Ít gây giữ muối nước (tăng HA, phù, suy tim ít xảy ra). ▪ Ít gây nhược cơ, yếu cơ, ức chế trục hạ đồi – tuyến yên.

27

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

ĐƯỜNG DÙNG

▪ Đường toàn thân (systemic corticosteroids)▪ Tiêm TM:

✔ Tác dụng nhanh, hiệu quả

✔ Thuận lợi cho BN nặng, không uống được.▪ Uống:

✔Độ khả dụng sinh học tương đương

✔Tiện lợi hơn.

▪ Khơng có bằng chứng cho thấy đường TM tốt hơn đường uống.

GOLD 2021

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Liều lượng điều trị hiệu quả chưa được nghiên cứu đầy đủ. Liều càng cao tác dụng phụ càng nhiều.

Cân nhắc khi dùng liều cao kéo dài ở BN lớn tuổi, ngưng thuốc nếu không đáp ứng lâm sàng.

LIỀU DÙNG

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

LIỀU DÙNG KHUYẾN CÁO

Current guideline recommendations for systemic corticosteroids in AECOPD

Institute for Health and Care excellence

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

TÁC DỤNG PHỤ CORTICOID

▪ Tăng đường huyết, đái tháo đường▪ Viêm loét DD, xuất huyết tiêu hóa▪ Tăng huyết áp, tăng biến cố tim mạch.▪ Rối loạn tâm thần.

▪ Rối loạn nước, điện giải: Hạ kali máu, giữ nước.

• Lỗng xương, gãy xương.▪ Mỏng da, bầm da.

▪ Cushingoid

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

GOLD 2021

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

OXY LIỆU PHÁP

GOLD 2021

23

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

TIÊU CHUẨN CHỌN LỰA VÀ LOẠI TRỪ NIPPV

⦿ CHỈ ĐỊNH NIPPV (ít nhất có 1 tiêu chuẩn)

⦿1. Khó thở nặng với dấu hiệu mệt cơ hô hấp, tăng công thở, hay cả hai, biểu hiện sử dụng cơ hô hấp phụ , cử động bụng ngực nghịch thường hay co rút khoảng liên sườn.

⦿2. Toan hô hấp (pH 7,35 và PaCO2 ≥ 45 mmHg)

⦿3. Giảm oxy máu kéo dài dù có cung cấp oxy.

⦿ TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ NIPPV

⦿1. Ngưng thở.

⦿2. Tim mạch không ổn định (tụt HA, RL nhịp, NMCT).

⦿3. Li bì, giảm tri giác, khơng hợp tác.

⦿4. Nguy cơ hít sặc cao, đàm nhầy đặc.

⦿5. Phẫu thuật mặt, thực quản-dạ dày mới đây.

⦿6. Bỏng.

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

CHỈ ĐỊNH NHẬP ICU VÀ THỞ MÁY XÂM LẤN

CHỈ ĐỊNH NHẬP ICU

1. Khó thở nặng, đáp ứng kém với điều trị ban đầu. 2. Thay đổi tri giác (lú lẫn, li bì, hơn mê).

3. Giảm ơxy nặng/kéo dài (PaO2 < 40mmHg) và/hoặc toan HH nặng (pH < 7,25) mặc dù có điều trị oxy và NIV

4. Cần IMV

5. Huyết động không ổn định – cần vận mạch

GOLD 2021

25

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

CHỈ ĐỊNH THỞ MÁY XÂM LẤN

1. Khó thở nặng, co kéo cơ HH + cử động bụng ngực nghịch thường. 2. Nhịp thở > 35 lần/phút.

3. Giảm ôxy nặng (PaO2 < 40mmHg) và/hoặc PaO2/FiO2< 200mmHg 4. Toan nặng (pH < 7.25) và tăng CO2 nặng (PaCO2 > 60mmHg)

5. Ngưng thở.

6. Li bì, giảm tri giác.

7. Có biến chứng tim mạch (tụt HA, sốc, suy tim)

8. Biến chứng khác (chuyển hóa, nhiễm trùng, viêm phổi, thuyên tắc phổi, chấn thương áp lực, TDMP lượng nhiều)

9. NIPPV thất bại (hay tiêu chuẩn loại trừ)

26

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

NHIỄM SARC-COV-2 VÀ COPD

⦿ Một báo cáo năm 2020 ở 140 người mắc COVID-19, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính khơng làm tăng khả năng nhiễm

SARC-COV-2. Tuy nhiên, người mắc Covid khi bị

COPD dễ bị khó thở, nguy cơ diễn tiến nặng cũng cao hơn.

⦿ CDC Trung Quốc cho biết, tính đến năm 2020 đã có 1.023 trường hợp tử vong trong 44.672 ca nhiễm COVID-19, tỷ lệ là 2,3%. Nhưng nếu tính riêng những người có sẵn bệnh nền hơ hấp mãn tính, tỷ lệ tử vong chung là 6,3%.

⦿ Một nghiên cứu khác : trong hơn 2473 bệnh nhân mắc COVID-19, có 58 (2,3%) được chẩn đoán mắc COPD và 221 (9%) là người hút thuốc.

⦿ Kết quả nghiên cứu xác định rằng bệnh nhân mắc Covid khi

bị COPD có 63% nguy cơ diễn tiến nặng và 60% nguy cơ tử

vong. Trong khi đó, bệnh nhân COVID-19 khơng mắc COPD có 33,4% nguy cơ trở nặng và 55% nguy cơ tử vong.

28

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

CÁCH KIỂM SOÁT CÁC TRIỆU CHỨNG COPD

⦿ Người bệnh nên lập kế hoạch với bác sĩ, giúp theo dõi việc dùng thuốc, các triệu chứng COPD và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo bệnh không trở nặng.

⦿ Tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh và uống nhiều nước giúp tăng cường sức khỏe cho cơ thể, cũng như loại bỏ chất nhờn dư thừa ra khỏi phổi.

⦿ Một số người cho biết ăn ít carbohydrate và nhiều chất béo lành mạnh sẽ cải thiện khả năng hô hấp.

⦿ Thực hiện các bài tập hô hấp được bác sĩ hướng dẫn để giảm bớt khó thở và thơng thống đường thở.

⦿ Nhờ người khác giúp đỡ một phần công việc phải làm hàng ngày để tránh gắng sức.

⦿ Trò chuyện online với bạn bè, gia đình hoặc chun gia chăm sóc sức khỏe nhằm duy trì sức khỏe tinh thần và cảm xúc.

29

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

⦿

Tiếp tục các loại thuốc điều trị đang dùng, kể cả những loại có chứa steroid, hay cịn gọi là corticosteroid.

tốt nhất là 90 ngày nếu phải phong tỏa, cách ly xã hội.

mãn tính trở nên tồi tệ hơn.

tế gần nhất nếu bạn lo lắng về tình trạng của mình hoặc cảm thấy mệt mỏi, sắp ốm.

CÁCH KIỂM SOÁT CÁC TRIỆU CHỨNG COPD

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

KẾT LUẬN

hiệu quả và an toàn hơn trong điều trị đợt cấp COPD

1. Hoogendoorn M, et al. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2017;12:3183-3194. 2. Global Strategy for the Diagnosis, Management and

Prevention of COPD, Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2020.

Accessed May 20, 2020.

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

⦿

CHÂN THÀNH CÁM ƠN

CÁM ƠN SỰ THEO DÕI

</div>

Quản lý đợt cấp copd những cập nhật mới nhất từ gold 2021

<b>ĐẶC ĐIỂM BỆNH LÝ COPD TẠI VIỆT NAM</b>

<b>TỶ LỆ TỬ VONG SAU NHẬP VIỆN DO COPD</b>

<b>ĐỢT KỊCH PHÁT CẤP COPDĐỊNH NGHĨA</b>

<i>Sự kiện mang tính cấp tính đặc trưng bởi các triệu chứng hơ hấp của người bệnh xấu đi vượt quá các thay đổi </i>

<i>bình thường và đưa đến thay đổi điều trị. </i>

<b>NGUYÊN NHÂN CỦA ĐỢT CẤP COPD</b>

<b>PHÂN LOẠI MỨC ĐỘ NẶNG GOLD 2021</b>

<b>CHẨN ĐỐN PHÂN BIỆT ĐỢT CẤP COPD</b>

<b>ĐIỀU TRỊ TRONG BỆNH VIỆN</b>

<b>THUỐC DÃN PHẾ QUẢN</b>

Anticholinergic tác dụng ngắn

<b> GOLD</b>

<b>THUỐC DÃN PHẾ QUẢN </b>

<b>Tiềm lực và liều tương đương của một số GCS tiêu biểu</b>

<b>ƯU ĐIỂM CỦA METHYLPREDNISOLONE</b>

<b>ĐƯỜNG DÙNG</b>

<b> LIỀU DÙNG</b>

LIỀU DÙNG KHUYẾN CÁO

<b>TÁC DỤNG PHỤ CORTICOID</b>

<b>GOLD 2021</b>

<b>OXY LIỆU PHÁP</b>

<b>CHỈ ĐỊNH NHẬP ICU VÀ THỞ MÁY XÂM LẤN</b>

<b>CHỈ ĐỊNH THỞ MÁY XÂM LẤN</b>

<b>NHIỄM SARC-COV-2 VÀ COPD</b>

<b>CÁCH KIỂM SOÁT CÁC TRIỆU CHỨNG COPD</b>

Tiếp tục các loại thuốc điều trị đang dùng, kể cả những loại có chứa steroid, hay cịn gọi là corticosteroid.

tốt nhất là 90 ngày nếu phải phong tỏa, cách ly xã hội.

mãn tính trở nên tồi tệ hơn.

tế gần nhất nếu bạn lo lắng về tình trạng của mình hoặc cảm thấy mệt mỏi, sắp ốm.

<b>CÁCH KIỂM SOÁT CÁC TRIỆU CHỨNG COPD</b>

<b>KẾT LUẬN</b>

CHÂN THÀNH CÁM ƠN

<b>CÁM ƠN SỰ THEO DÕI</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về