Luận văn thạc sĩ Luật học: Pháp luật về quá trình chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng - thực trạng và khuyến nghị

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.94 MB, 107 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

Fe bos

'VŨ THỊ PHƯƠNG THẢO.

PHAP LUẬT VE CHUYỂN DOI SÓ VÀ HOẠT ĐỘNG CƠNG NGHỆ TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN

HÀNG-THỰC TRANG VÀ KHUYEN NGHỊ

LUẬN VĂN THẠC S¥ LUẬT HỌC

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRUONG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

'VŨ THỊ PHƯƠNG THẢO.

PHAP LUẬT VE CHUYỂN DOI SĨ VÀ HOAT ĐỘNG CƠNG NGHỆ TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN

HÀNG-THỰC TRẠNG VÀ KHUYEN NGHỊ

LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HOC

'Chuyên ngành: Luật kinh tế Mã số: 83.80.107

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Thi Giang Thu

HÀ NỘI - NĂM 2021

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM DOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn về dé tai “Phdp luật đối với qué trinh chuyển dt số và hoạt động cơng nghệ tài chính trong linh vực ngân hàng -Thực trang và kingễn nghị “ là cơng tình nghiên cứu cả nhân của tơi trong thời gian qua, có sự hỗ trợ và hướng dẫn từ Cô hướng dẫn, cũng như những. người tơi để cảm on và trích dấn trong Luận văn này. Các kết qua nêu trong

Luận văn do tôi nghiên cứu chưa được công bổ trong bat kỹ cơng trình nảo

khác. Các số liệu, vi dụ va trích dẫn trong Luân văn đảm bão tính chính sắc,

tin cây va trung thực

Tác giả

Vii Thị Phương Tháo

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LỜI CẢM ON

Tác giả xin gửi Loi cảm ơn chên thánh va sự tr ân sâu sắc đến quý thaycô trường Đại học Luật Ha Nội đã truyén đạt những kiến thức vô cùng quýgiá qua những môn học trong chương tình đảo tạo thạc sỹ, đặc biệt là

PGS.TS Pham Thi Giang Thu đã danh thời gian quý bau, tận tình hướng dẫn.

và góp ý cho tác giả trong suốt q trình hồn thành luận van nay.

Tuy nhiên, do hạn chế về kiến thức va thời gian thực hiện nghiên cứu. nên luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tác giả kính mong nhận được những ý kién đóng góp từ quý thay cơ và bạn doc để bai

Tn văn được hồn thiền hơn.

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

1.Tính cấp thất của đề tài

2.Tình kinh nghiên cứu đề tải3. Mye đích, nhiệm vụ nghiền cầu

4. Đối trợng,phạm vi nghiền cứu cia đề tà.4.1 Đỗthượng nghiên cản

42, Phạm vinghién củ.42.1. Hhãng gian

42.2. Thời gie..

42.2. Địa bin nghiền ci

5. Phương pháp nghiên cầu của đề tài

6.4 nghĩa Lea học và giá tị thục tên cũa đề ti.

7.86 cục cia luận văn.Danh mục tàilệu tham khả

CHƯƠNG 1 TONG QUAN PHÁP LUAT VỀ CHUYEN ĐÔI SỐ VÀ HOAT ĐỘNG CƠNG NGHE TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN HÀNG...

11. Khái quát về chuyển đỗi số và hoạt động công nghệ tai chính trong lĩnh

1.1.2. Các yến tb ảnh hưởng dén chun déisé và hoạt động cơng nghệ tài chínhtrong fink vực Ngân hàng. we1.2, Khái quát pháp Mật về chuyển a “chính

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

1⁄21. Khai uiện, đặc điền pháp na

chính trong Fuh rực ngân hàng.

12.2. Các bộ phim pháp luật điều chỉnh chuyên đỗi số và hoạt động công nghệ

Tài chink trong fink vực ngin hàng. oul

1.2.21, Các bộ phận pháp luật nén ting điều chinh chuẩn đỗt số và hoạt đồngsông nghệ tài chinh trong inh vực ngân hàng. 21

1222. Các chủ trương chính sách của Nhà nước chỉ phải din vide đâu chính pháp luật về chuyẫn đã số và hoạt động công nghệ tải chỉnh trong Tình vse ngân

ng. 271.2.23, Phíp luật chun ngành về clagén đÃt s và hoạt động công nghệ tài chínhtrong Tnh vục ngân hằng. 28

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHAP LUAT VÀ THỰC TIEN ÁP DUNG PHAP LUẠT VE QUÁ TRÌNH CHUYEN DOI SỐ VÀ HOAT BONG CƠNG NGHE TÀI CHÍNH TRONG LÍNH VỰC NGÂN HANG Ở VIỆT NAM... 31

2.1. Quá trinh hình thành và thực trạng phát tiến 422. Pháp hạt điều chỉnh đồi với chuyển at động công nghệ tàichính trong lĩnh vục ngân hing tại một số muớc trên th 48

2.23, Kink nghiệm taiMalaysia. 46iệm rit ra cho Việt Nem. 372.3. Nội dung pháp luật về quá trình chun đổi số va heat động cơng nghệ tchink treng Enh vực ngân hàng và thực tiễn 4p dung tại Việt Nam. “24. Mặt tích cục và những khá khăn, vướng mắc trong việc thực thiphap hật

với quá trình chuyểnvue ngân hàng tại Việt Nam.

2.41. Mặt tích cực trong

2.411 Mat ích cue trong việc thee thi pháp luật đỗi với q trình chuyễn đỗ sốvà hoạt động cơng nghệ tà chỉnh trong lĩnh vực ngân hàng đi với Tình vee thanh

toán 4

2.41.2 Vé những tụ Hỗ ca việc ban hành Ngộ Ảnh có kiẫn sốt hoạt động cơng"ng tài chính trong inh vực ngân hàng 56

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

5D.242.1, Những khó iid, vướng mắc trong vie thực th pháp luật nén ting về quátrình chuyẫn đổi số và hoạt đồng công nghệ tà chỉnh (Fintech) trong Tinh vực ngân

hồng. ”

2.42.2. Những His khăn vướng mắc trong việc thục th pháp luật chuyên ngành về

hoat động công nghệ tài chính (Ehutech) trong fnh vực ngân hàng 63

CHVONG 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUAT VE CHUYEN ĐƠI SỐ VÀ HOẠT ĐỌNG CƠNG NGHE TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN HÀNG ø

3.1. Cin cứ đề ra định huớng hồn thiện pháp huật đối với q trình chuyểnchính trong nh vực ngân hàng tại Việt Nam

BLL. Cău cứ vào đặc điềm phát triễu cũa choyTài chink trong fink vực ugin hàng tại Việt Nam,

3.1.2. Căm cit vào đường lỗi phát triểu về chuyên đổi sốTài chính trong Ruh vực ugin hàng của Đăng và Nhà trớc.

chính trong linh vie ngâu hing ..

Jim hoàn thiện pháp luật đối với q trình chu)

¿ng cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng .. aT

cinyễu đỗi số và hoạt động công nghệ tài chink trong Kink vục ngơn hàng4.3.2.1, Hồn tuận các guy (ảnh pháp luật vd phát miễn thanh toán số.

33.2.2, Hoàn thuận các any định pháp luật đối với Ngộ đnh guy đảnh cơ chế cóTiến sodt hoat đồng cơng nghệ tà chính trong Tĩnh vic ngân hàng, -78

KÉT LUẬN.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

PHAN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong xã hội ngày nay, cùng với sự phát triển va bùng nỗ mạnh mé của.

cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sự giao thoa, kết nỗi của nên tầng công

nghệ số đã có tác đơng cực lớn lam thay đỗi cuộc sông, nhận thức, tư duy của con người va ảnh hưởng manh mé dén chính sách phát triển của các quốc gia Chuyển đổi số cũng đang lam thay đổi cuộc sơng hang ngay của người dân,

nhất là trong tình hình dịch Covid-19 bùng phát, việc ứng dụng cơng nghệ sốlà nhu cầu vồ cùng bức thiết

Các nên tăng của cơng nghệ 4.0 có thé được gin với sự ứng dụng ngày

cảng tăng các công nghệ mới như robot tự đơng, trí t nhân tao (AI) vàIntemet van vật (IoT), điền tốn đám mãy (Cloud computing), phân tích dữ:

liêu lớn (Big data analytic) va công nghệ in 3D,... Công nghệ số phát triển

như vũ bão địi hơi các tập đồn, cơng ty, người tiêu ding cổng như chính phủ.

các quốc gia phải bắt kip theo xu hướng chuyển đổi số để ứng dụng cơng.

nghệ số mốt cách có hiéu quả. Sư phát triển của công nghệ thông tin và hạ

tang kỹ thuật, cơng nghệ lả nhân tơ chính góp phần lan tủa các sin phẩm và dich vu kỹ thuất số dén nhiêu lĩnh vực của đời sống, tao sự thúc đây hội nhập

kinh tế, quốc tế giữa các quốc gia trên thể giới trong đó có Viet Nam.

Lĩnh vực tải chính, ngân hang là một trong những linh vực có nhiều cơ

hội, tiém năng trong q trình hội nhâp cơng nghệ va chuyển đổi số nhưng đi

kèm với đó là khơng ít những rồi ro, thách thức trong việc bất kip zu hướng

chuyển đổi số, hoạt động công nghệ. Hoạt đông ngân hang đang dịch chuyển. từ lãnh địa vật lý sang lãnh địa số. Téc độ phát triển của thi trường cũng như

các loại hình cơng nghệ mới đặt ra khơng ít khó khăn, thách thức đối vớiChính phủ nói chung và ngành Ngân hang nói riêng Van dé này đặt ra yêucầu cẩn sây đựng và hoàn thiện chính sách, cơ sỡ pháp lý về đính hướng hoạt

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

động chuyển đổi số và công nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hàng nhằm. mục đích tân dung và khai thác triệt dé được những cơ hội đồng thời hạn chế, khắc phục được những rủi ro tiém ẩn, tăng sự lan tia của các sản phẩm dịch vụ số, cơng nghệ tải chính số đến khắp các nơi và thúc đẩy sự phát triển tích

cực, bên vững trong lĩnh vực tai chính, ngân hang Việc hoàn thiện cơ sỡ pháp

lý tao thuận lợi cho sự phát triển các sản phẩm dich vụ ngân hàng sổ, tạo sự. thuận tiện cho khách hang sử dung dich vụ ngân hang cũng như tổ chức cung

tứng dich vu về ngân hang.

‘Mat khác, để giải quyết những van để lý luận và thực tiễn góp phần hồn thiện pháp luật về chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tải chính.

(Fintech) trong lĩnh vực ngân hing cũng như nâng cao hiệu quả hoạt động cia

các tỗ chức tin dung (TCTD) tại Việt Nam, tao sự thuận tiện cho bên cũng ving dich vụ ngân hang cũng như người sử dung dich vụ ngân hang, cần có. những cơng trình nghiên cứu khoa học một cách day đủ vả hệ thống về van dé này. Đây là việc lam có ý nghĩa ly luận thực tiễn và cấp thiết trong xu thé thời. đại số, công nghệ số bùng nỗ như hiện nay.

“Xuất phát từ những vẫn dé thực tiễn và lý luân nêu trên, việc nghiên. cứu dé tai: “Pháp iuật về chuyén đỗi số và hoạt động cơng nghệ tài chính

trong lĩnh vực ngân hàng - tiực trang và kingến nghĩ " có ý ngiữa vơ cùng

thiết thực, đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong tinh hình hiến nay.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Hiện nay, có một số sách tập trung nghiên cứu, tim hiểu vẻ những vấn.

để xung quanh chuyển đỗi số và hoạt động cơng nghệ tài chính trong lính vực

ngân hàng như. Ngân hàng số: Từ đỗi mới đến cách mang của tác giả PGS.TS Hoang Công Gia Khánh nhà xuất bản Viện nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng, Bank 4.0- Ngân hang số: Giao dich moi nơi, Không chỉ ở ngân. hàng cia tác giả Brett King nha xuất bản Thông tin và truyền thông, Chuyển.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

đổi sô Fintech của tác giả Nguyễn Đức Dũng, nha xuất bản Thể giới, Cách

mang Fintech của tác giả Daniel P. Simon nba zuất băn Lao động,

Bên cạnh đỏ còn có các cơng trình Luận văn nghiên cứu vẻ vấn để

tương tự như. Luân văn thạc sỹ “Thực trang va giải pháp phat triển ngân hang số tại ngân hàng TMCP dau tư va phát triển Việt Nam” của tác giả Pham Thi

Hai Yến, Trường Đại hoc Kinh tế TP. Hỗ Chí Minh, 2018; Luận văn “Phat

triển dịch vụ ngân hing số (Digital Banking) tại ngắn hàng TMCP đâu tư và

phat triển Việt Nam (BIDV)” của tác giã Đảm Trung Kiên, Trường Đại họcNgoại thương, 2018, Một số hồi thảo khoa hoc như. Ky yếu hôi thảo Khoa

học quốc gia "Cách mạng công nghiệp 4.0 và những đổi mới trong lĩnh vực

tải chính- ngân hàng” nha xuất ban Đại học Kinh tế quốc dân, 2018, Hội thaoQuốc gia khoa học quản trị va kinh doanh lân thứ VI-COMB về “Fintech và

cách mang công nghiệp 4.0, những tác động lên thé giới tài chính”, Trường,

Đại học Kinh tế- Đai học Da Nẵng, 2017."

Ngồi ra, cịn có những bai viết mang tính nghiên cứu, trao đổi của các

chuyên gia trên tap chí chuyên ngành: Tap chí Ngân hang, Tap chí Luật học,Tạp chi Dân chủ và pháp luật

Các cơng trình nghiên cứu nay tập trung nghiên cứu vào lý luân va thực

tiễn của chuyển đổi số tác động đến lĩnh vực ngân hang, những déi mới trong.

Tĩnh vực cơng nghệ tai chính mà không di sâu vào nghiên cứu vé mặt pháp lý

các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động chuyển déi số và cơng nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hang. Chính vi vay, luận văn “Pháp đuật đối với “má trình chuyễn đổi số và hoạt động cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hang Thue trang và kimyễn nghĩ " là một đê tài mang tính cấp thiết góp phân vvao việc nghiền cứu, hoan thiện pháp luật về vẫn để này, phủ hop với thực tiễn giai đoạn hiện nay, tạo tiền để xây dựng một hảnh lang pháp lý hoàn. chỉnh, an toàn, hiệu quả để điều chỉnh hoạt động chuyển đổi số và cơng nghệ

tải chính trong lĩnh vực ngân hàng.

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài.

3.1. Mục đích nghiên cứu đề thi

Thơng qua việc nghiên cứu trong phạm vi dé tải, dua trên các quy định hiện hành của pháp luật liên quan đến qua trình chuyển đổi số và hoạt động.

cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng, trên cơ sỡ đó, tác giả nghiêncứu cơ sở lý luân, phân tích, đánh giá các quy định của pháp luật hiện hành vathực tế áp dung, từ đó xây dưng nên khái niệm pháp luật đổi với q trình.

chuyển đổi số và hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang. Nghiên cứu thực tiễn áp dung các quy định pháp luật hiện hành vẻ chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hang, đồng thoi dựa vào thực tiễn đó dé tim ra những, giải pháp, kiến nghị hướng hoàn thiện pháp luật về chuyển đổi số va hoạt

đông công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hang, tạo hành lang pháp lý,

điểu kiện thuận lợi cho các tổ chức tin dung có thé phát huy năng lực, người.

sử dụng dịch vụ ngân hàng có thé dé dàng tiếp cân với các dich vụ ngân hing

trong thời đại công nghệ số bùng nỗ như hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu dé

Bé có thể đạt được mục dich dat ra khi nghiên cứu dé tài, đồi hỏi luận

văn phải phải thực hiện những nhiệm vụ cơ bản sau đây.

Thứ nhất, dé cập khái quat vẻ nội dung pháp luật đối với qua trinh

chuyển đổi số và hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngơn hang, trong đó nêu nên khái niệm, phân loại chuyển đổi số vả hoạt đông công nghệ

tài chính trong lĩnh vực ngân hang, trên cơ sử đỏ, để cập đến sự cân thiết của

việc tiền hành chuyển đổi số và áp dụng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực.

ngân hằng giai đoạn hiện nay.

Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trang pháp luật vé quá trình chuyển. đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang tại Việt

Nam, kinh nghiêm Quốc tế va bai học rút ra cho Việt Nam Tir đó, chỉ ranhững thuận lợi va khó khăn, vướng mắc trong việc thực thi va áp dung pháp

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

luật đối với qua trình chuyển đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính trong.

Tĩnh vực ngân bảng,

"Thử ba, néu ra những phương hướng va dé xuất những giải pháp cu thé, thích hợp gop phân hồn thiện các quy định pháp luật về quá trình chuyển đổi

số va hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hàng

4. Đối trợng, phạm vi nghiên cứu của đề tài.

4.1. Đối tượng nghiên cửa

- Đối tương nghiên cứu của dé tai la những van dé lý luân va thực tiễn. liên quan đến pháp luật về chuyển đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính

trong lĩnh vực ngân hing.

- Các quy định cia pháp luật hiện hành, các văn bản liên quan và các

trường hợp thực tế điển hình để chỉ ra những vướng mắc trong các quy định của pháp luật va thực tiễn áp dung.

4.2. Phạm vỉ nghiên cứu.4.2.1. Khong gian

Luận văn nghiên cứu về pháp luật đối với qua trình chuyển đổi số và

hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang, thực trang pháp luậtvề qua trình chuyển đơi số trong lĩnh vực ngôn hang va các kiến nghị nhằm.

‘hoan thiện hệ thông pháp luật về q trình chuyển đổi sơ vả hoạt động cơng

"nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang

4.22. Thời gian

Luận văn giới hạn ở việc phân tích, đảnh giá kết quả và dé suất phat triển pháp luật về q trình chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hàng giai đoạn từ 2016-2021 vả đưa ra để zuất hoàn thiện.

pháp luật cho những năm tiếp theo.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

4.23. Địa bàn nghiên ci

Luận văn nghiên cứu các quy định của pháp luật và tỉnh hình thực hiện,

áp dụng pháp luật về q trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tài

chính trong lĩnh vực ngân hảng của các ngân hàng thương mại, công ty

Fintech trên lãnh thé Việt Nam.

5. Phương pháp nghiên cứu của dé tài

Phương pháp nghiên cứu được sử dung trong để tải bao gồm. phương

pháp tổng hợp, phân tích, đánh giá, so sánh, phương pháp nghiên cứu tinh

uống, xử lý thông tin, phương pháp suy luôn.

6. Ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của để tài.

Về mặt khoa học, dé tai nay 1a một công trình nghiên cứu có hệ thống,

từ lý luện đến thực tiến Để tải nghiên cứu tập trung véo các quy đính của

pháp luật đối với q trình chuyển đổi sơ va hoạt động cơng nghệ tài chính. trong lĩnh vực ngân hang, việc áp dụng, thực thi pháp luật vé chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hang, các nguyên tắc điều chỉnh pháp luật vẻ quá trình

chuyển đổi số và hoạt đơng cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hangTrên cơ sử đó, đây sẽ là từ liệu tham khảo cần thiết dé các cơ quan chun

mơn có thé đánh giá đẩy đủ về thực trang va hướng hồn thiện đơi với pháp

uất trong lĩnh vực nay.

Về mặt thực tiễn, dé tai cịn 1a một cơng trình hệ thống các van dé thực tiễn, đưa ra các kiến nghị để góp phan vào qua trình xây dựng va hồn thiện

các quy định pháp luật liên quan Qua đó, đưa ngành ngân hing Việt Nam

phát triển hội nhập với kinh tê quốc té, phù hợp với smu thể thời đại cách mang

công nghề số, đâm bảo sự thuận tiên, khai thác hiệu quả trong việc ứng dungcông nghệ số vào hoạt động ngân hàng, tao hành lang pháp lý vả môi trường

kinh doanh lành mạnh cho các td chức tin dung.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

7. Bố cục của luận van

'Với mục đích, pham vi nghiên cứu đã được sác định như trên, luận văn.

được xây dưng theo bồ cục như sau

Phan mỡ đâu

Chương 1: Tổng quan pháp luật vẻ chuyển đổi số vả hoạt động cơng.

"nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang

Chương 2: Thực trạng pháp luật về chuyển đổi số và hoạt động cơng.

nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang 6 Việt Nam.

Chương 3: Định hướng và giải pháp hoan thiện pháp luật đối với quá

trình chuyển đổi số va hoạt động công nghệ tai chỉnh trong lĩnh vực ngân

hàng ở Việt Nam.

Phan kết luận

Danh mục tai liệu tham khảo

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

CHƯƠNG 1

TONG QUAN PHÁP LUẬT VE CHUYỂN DOI SỐ VÀ HOẠT ĐỘNG CONG NGHỆ TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN HANG

111 Khái quát về chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tài chính

trong lĩnh vực Ngân hàng

1.11. Khái niệm, phân loại chuyén đơi số và hoạt động cơng nghệ tài

chính trong link vực ngâm hing

1.111 Khát niệm ciuyén đỗi số và hoạt động cơng nghệ tài chính

trong lĩnh vực ngân hàng,

é đi đến khái niệm về chuyển đổi số và hoạt đông công. nghệ trong lĩnh vực ngân hang, can lam rõ khái niệm thé nao là chuyển đổi số. Chuyển đổi số là khái niêm ra đời trong thời kỷ cách mang công nghiệp 4.0 ‘bing nỗ va la một khái niệm rất pho biển trong thời gian gan đây. Tuy nhiên, khái niệm chuyển đổi số khó có thé có được một định nghĩa cụ thé vả rõ rang, ‘bai lẽ đối với mỗi ngành, lĩnh vực khác nhau thi q trình chuyển đổi số sẽ có

sự khác biết nhất định.Trước tiên,

Co một vai quan điểm vẻ khái niệm chuyển đỗi số như “Cin

(Digital Transformation) là sự tích hop các công nghệ Xỹ thuật số vào tắt cả

các lĩnh vue cũa một doanh nghiệp, tân dụng các công nghệ dé thay đỗi căn bản cách thức vận hành, mỗ hình kinh doanh và ưng cấp các giá trĩ mới cho khách hàng cũa doanh nghiệp đó cũng niue tăng tốc các hoại động kinh doanh Chuyén đối số cũng ia một sự thay đối về văn hóa của các doanh "nghiệp, đồi hỏi các doanh nghiệp phải liên tuc thay đối, thử nghiệm cát mới

Tiễu theo nghĩa là quả trình they đỗt tie mơ hình doanh nghiệp truyễn thống

sang doanh nghiệp số bằng cách áp dung công nghệ mới nine dit liêu lớn

“hổi uiệm về chuyền đố s tại bài rết “Chuyển đãi s là gì và quan rong nh Để nào tong thời

đạt ngày nay?” hips Sdanang gov rlchinh quyen/chi-tetid=23918 = 1OQ000174, tuy cập ngày,6162021

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

(BigDatay” Internet cho van vật (loT) điện toán đảm may (Cloud)*... nhằm thay đổi phương tức điền hành, lãnh dao, quy trinh lâm việc, văn hóa cơng

Từ do, để hiểu một cach Khải quát va ngắn gọn nhất về quả trình chuyển đổi số, có thể hiểu khái niệm chuyển đổi số như sau: Chuyển đổi số là.

việc thực hiện số hỏa, ứng dung công nghệ số (digitalize), vào tắt cả các lĩnh

vực của đời sống xã hội, lam tăng hiệu qua hoạt động, phát huy tối đa năng.

suất công việc va mang lại giá trị kinh tế cao cho các ngành nghệ, lĩnh vực khi

áp dụng chuyển đổi số.

"Thuật ngữ cơng nghệ tải chính (Fintech) bắt nguồn từ tập đồn SBI của‘Nhat Bản là công ty lớn trong Tỉnh vực Dịch vu tai chính, Qn lý tai sản vaCơng nghệ sinh học được ra đời năm 1999, sau 16 năm đã trở thành tấp đoàn

đấu tiên trên thé giới kết hợp ngân hang, chứng khoán, bảo hiểm... thành một

hệ sinh thai địch vụ tài chính trực tuyển. Hệ sinh thải nay được goi là hệ sinhthai cơng nghệ tải chính (Fintech), cũng chính từ năm 2015 sau đó mà thuật

ngữ Fintech dân hình thành. Nước Mỹ đã chủ ý đến Fintech trước Nhật Bản. khoảng 2-3 năm Một trong những cơng ty tiên phong trung diễn biển nay lả PayPal® (PayPal Holdings Inc) của Mỹ, chỉ cẩn đăng ký thé PayPay, sau đó người dùng co thé dung ID va mật để mua hang trên mang ma không, cẩn phải cung cấp thông tin thé tin dung cho các cửa hang trực tuyển. Với.

dich vụ này, PayPal đã mỡ ra một lỗi di hoàn toàn mới sơ với các loại hình

‘Di bộu hin Big Đan): lì các bộ để lên có ii tuốc lớn vượt qu khổ năng từ tập quân ơi s

‘wang một Hong thời gan Sure có the chip nhện cia ic công cụ phản mem thông ông (eo siết

Bank 40 cia Bet Eng)

“buemet vm vt oT) mang

uc, cho NMp các đề vất và tit Ltn

“Duin om dom my (Cloud Canpuing) a cangngh Gin toàn mới sử đựng inert vi my ch tờ đểing cing cấp dich ve độn ton dima nly bao gồm DropBox,‘YouSendh và Fila (hg sich Buk 40 cia Bret ing)

“Raina vi đuyễn đi số tuba rất "Huyện đổi lì g vì gum rọng trổ nào tong thời đi ngày

* PayPal được thành lập năm 1998, là công fy chuyén cũng cap dich vu thanh toán thing qua hộp

tiny điện Sr (email) và mang Infemet, với số lương người dùng lần dén 179 tiga người vào thời(đệm cuỗi năm 2015

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

thanh toán truyền thống Tiếp bước Paypal, năm 2014, Apple đã triển khai

dich vu Apple Pay. Đây là dich vu thanh toàn sử dung điện thoại thơng minh.Iphone. Dich vụ thanh tốn Alipay do tập đoàn Alibaba của Trung Quốc cùng,cấp cũng đã đạt mốc hơn 400 triệu người ding, trở thanh dịch vụ thanh toán.

trực tuyển lớn nhất thé giới. Được truyền cảm hứng từ PayPal, sau đó hang

loạt các cơng ty khởi nghiệp đã ra đời trên khắp thể giới, khơng chỉ ở trong,Tĩnh vực hệ thơng thanh tồn, mà ở nhiễu lĩnh vực tai chính khác như dich vucho vay, quân lý tai sin, huy đông vén, gửi tiên tiết kiệm, đâu tư tải sản Hiểnnay, công nghề riêng lẽ của các công ty khởi nghiệp này đã được đưa vào tingdụng trong lĩnh vực tài chính hoặc bằng cách kết hợp công nghệ đa dạng của

một vai công ty dé tạo ra những cơng ty tai chính với đây đủ các lĩnh vực.

Tit đó, thuật ngữ "Fintecb" với nhiều người khơng chỉ có ý nghĩa lả

mang hóa những dich vụ tai chính truyền thơng thảnh chứng khoản trực tuyến, ngân hang trực tuyển hay bảo hiểm trực tuyến ma con ham y chỉ một

giải pháp công nghệ mới cho dich vụ tai chính.

Đối với khái niệm cơng nghệ tai chính (Fintech- Financial technology)trong lĩnh vực ngân hang cũng tương tự như khái niệm ngơn hang số nhưng

có pham vi bao hảm rộng hơn. Hiện nay trên thể giới chưa có một khái niệm

hay định nghĩa chung vẻ Fintech, hoạt đơng cơng nghệ tai chính Fintech cũng,

chi mới xuất hiện ở Việt Nam trong những năm gần đây, tuy nhiên, có thé tiểu hoạt động cơng nghệ tài chính (Fintech- Financial technology) được hiểu chính sác là “ứng dung những cdi tiễn sáng tao, thông minh cũa công nghề

Thông tin vào trong các hoạt động dich vụ tài chính "” Fintech được sit dung

cho tất cả các cơng ty sử dung Intemet, cơng nghệ điện tồn đám mây, điện. thoại đi động, các phan mém mã nguồn mở hay tiền mã hỏa,... nhằm mục

dich cdi thiên hiệu suất va đô tin cậy của hoạt động ngôn hàng va đầu tư.

‘hina về hoạt dng cổng nghệ ải chi (axed tri bùi vt “Công ngữ ti chán i git Fatech Vide

7021

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Từ những cách tiếp cận như trên, có thể đưa ra khái niệm chuyển đổi số.

‘va hoạt động cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng lả việc ửng dungcông nghệ số, tan dung sự sing tạo công nghệ hiện đại như dữ liệu lớn Big

Data), Intemet cho van vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud)... để sử dụng.

trong các hoạt động dich vụ tải chính, ngân hang nhằm mang dén cho ngườisử dụng dịch vụ ngân hàng những phương thức dịch vụ tiện ích, thuận tiện vàhiệu quả đạt được cao

1112. Phân loạt lĩnh vực chchính trong Tah vực ngân hàng

én đối số và hoạt động công nghệ tài

Củng với sự ra đời của Fintech la sự xuất hiện của hang loạt các côngty khỏi nghiệp mỡ ra những cơ hội hợp tác và đầu tư cho các doanh nghiệp

trên toàn thé giới, Việt Nam cũng không nằm ngoải xu hướng phat triển đó.

Cơng nghệ tai chính (Fintech) ra đời để cập đến việc sử dụng công

nghệ hiện đại dé cải thiện việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ tài chính (giao

địch thanh toán, tin dung). Fintech đã phát triển từ rất lâu khỏi nguồn bắt đâuduéi dang ATM và thé tin dung cho đến các công nghệ hiện đại như ngân

‘hang số, cơng thanh tốn, vi điện tử hoặc các ứng dung cho vay ngang hang

(Peer-to-Peer Lending)

Nhằm nâng cao chất lượng, năng suất và hiệu qua các hoạt động củangân hàng, Fintech được van hành một cách thông suốt trong các công ty sử

dụng Intemet, công ngh 40, công nghệ điên tốn đám mây, các phản mém

mã nguồn mỡ.

Các cơng ty Fintech được chia thanh 2 nhóm:

~ Nhóm thứ nhất, la các công ty phục vu người tiêu dùng, cung cấp các.

công cụ kỹ thuật số để cải tiền trong các hoạt động cho vay như: cho vay cánhân, thấu chi, quản lý tải chính cá nhân, tai trợ vấn cho các startup. Nhóm.

nay cung cấp cho người dùng các ửng dung, app mobile, các sản phẩm thuộc. vẻ kỹ thuật số, công nghệ dé cải thiên phương thức quản ly tiễn bac, quản ly

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

tài chính cho người ding, bên canh đó cịn có thé cải thiện đối với trường hop

như cả nhân khách hang vay mươn, tai trơ vốn cho cac startup nhé và vừa.

- Nhóm thứ hai là các công ty thuộc dang “back-office” hỗ trợ cơng nghệ cho các định chế tải chính, đây là các nhóm cơng ty chun hỗ trợ “phía

sau" cho các hoạt đơng cơng nghệ tải chính, khơng những thé, nhóm nảy cịn

hỗ trợ cho các định chế tai chính trong ngành Fintech.

Bên cạnh đó, để hiểu rổ hơn về mục đích canh tranh va hợp tác đổi mới sảng tao trong lĩnh vực cơng nghệ tải chính (Fintech), trước hết, cẩn hiểu rõ. hệ sinh thái trong lĩnh vực Fintech bao gồm những gi. Môt hệ sinh thái én định và bên vững là nên tăng hữu ích thúc dy lĩnh vực cơng nghệ tài chính

phat triển. Các nghiên cứu chỉ ra rằng các doanh nhên, khách hàng tai chính,

các tổ chức tai chính, chính phủ 1a những nhân tô tham gia vào hệ sinh thái

Fintech. Một nghiên cửu đã chi ra năm yêu tổ của hệ sinh thái FintechỄ bao

- Các start-up Fintech (các công ty trung gian thanh tốn như Momo,Airpay, Moca..; Các cơng ty quan lý tai sản, huy động vén tử công đồng, thi

trường vốn và bảo hiểm...)

- Các nhả phát triển công nghệ (Phân tích big data, điện tốn đám mây, tiên điện tử vả các nhà phát triển phương tiện truyền thông xã hội)

- Chỉnh phủ (Cac nha quân lý tai chính và cơ quan lập pháp),

- Khách hang tải chính (Các cá nhân, tổ chức sử dụng dich vu tai chính) - Các td chức tai chính truyền thơng (Các ngân hang truyền thống, các công ty bảo hiểm, các hing môi giới chứng khoản các công ty va nha đầu tự.)

ˆ eo gh củ của tíc gi Tụ Lee tổ Vong Ke Shin FnTech: Ecosyst, business models, westmant

duosoone andchaloges. Kelley school of basis, diana Unsversay rn sisedrect cont

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Đây là những yếu tổ góp phản tao nên hệ sinh thái da dang va day đũ

của lĩnh vực Fintech. Những yếu tơ nay góp phan thúc day thị trưởng cơng nghệ tai chính hoạt động hiệu quả, tao nền tính cạnh tranh cao giữa các tổ

chức tai chính đồng thời mang lại gia tri cao cho khách hang sử dung dich vu

tiêu dùng tai chính. Để phát triển vả ni dưỡng hệ sinh thái Fintech, cân duy. trì ôn định sự phổi hợp chat chế giữa ba đổi tượng chính là Chính phủ, các tổ chức tải chính và các cơng ty đntech. Các đối tượng trên can hiểu rỗ vai trò vả.

nhiệm vụ của minh dé hoạt động có hiệu quả vả thơng suốt trong q trình.

tham gia vào hoạt động chuyển đổi số và công nghệ tài chính trong lĩnh vực.

ngân hang

1.12. Các u tơ ảnh Incéng dén cluyyên đôi số và hoat động công

"nghệ thi chink trong lĩnh vực Ngân hàng

Tài chính- ngân hàng là lĩnh vực di đầu trong việc tiếp cân va ứng dung

một cách nhanh chóng các đặc tính wu viết của các giải pháp công nghệ số để thúc đẩy đỗi mới sang tạo, cải thiện các sản pl dịch vụ, giảm bớt chỉ phí,

nguồn nhân lực, giảm bớt các loại giấy tờ giao dich va mang lại nhiều tiệních, giá ti cao cho khách hang. Trước sw phát triển va bùng nỗ manh mé củacác loai hình cơng nghề mới như cơng nghệ Blockchain, dữ liêu lớn Big Data,trí t nhân tao (AD, Intemet van vat (IoT),... công nghệ tai chính (Fintech)

đang dân phát triển lên một tắm cao mới, trở thành cánh tay nói dài của hệ

thống ngành ngân hang Tuy nhiên, nhìn nhận sâu sắc hơn, những thành tố

quan trọng nhất ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số và hoạt động cơng

nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang bao gồm: Môi trường kinh doanh,

Khả năng tiếp cân thị trường, Chính phũ, Hỗ trợ pháp lý và khả năng tiếp cân. vn. Để duy trì ơn định và phát triển thị trường Fintech một cách bên vững vả

thực sự có hiểu quả thi cin sự phối hop chất chế giữa các bên là Chỉnh phi,

các tổ chức tín dung và các doanh nghiệp Fintech.

- Chính phi, cơ quan quản lý nha nước với vai trỏ là các nhà hoạch.định chính sách, ban hành chủ trương, đường lối, hệ thông các văn bản quy.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

pham pháp luật dé tạo co s pháp lý, môi trường kinh doanh thuân tiện, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp thông qua các hoạt động thiết yến như đầu tư công hoặc xy dựng các cơ chế thí điểm thử nghiệm, cân bằng chỉnh sách bằng việc quy định hợp lý phát triển kinh tế-zã hội, đâm bão quyển và.

lợi ich hợp pháp cho các bên tham gia trong hoạt động cơng nghệ tai chínhTĩnh vực ngân hàng, Môi trường pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh của hoạtđơng cơng nghệ tải chính trong lính vực ngân hàng được cai thiện sẽ tao điều

kiện cho các công ty Fintech co nguồn vốn dau tư ddi dao từ các nha đầu tư vào hệ thông công nghệ tải chính (Finhtech) đồng thời cũng lả nén tang để các. ngân hang thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, mang lại hiệu quả cao về kinh tế.

- Các tổ chức tin dụng nên đa dang hóa các sản phẩm, dich vụ vả nâng,

cao việc hop tác với các công ty Fintech với mmục dich tân dụng được lợi thé

của các bên để cùng hợp tác phát triển.

- Các doanh nghiệp Fintech đóng vai trỏ sing tạo nên các giải pháp

cơng nghệ, kỹ thuật nên tang công nghệ số đột phá để tao sư phát triển toàn

điện đổi với hoạt động cơng nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hàng

Nhìn chung, tiém năng phát triển của hoạt đông công nghệ tai chỉnh trong lĩnh vực ngân hàng là vô cùng lớn Tuy nhiên, để zóa bỏ rào cân, thúc đẩy qua trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang phát triển, can có sự phối hợp giữa Chinh phủ, các tổ chức tin

dụng, các doanh nghiệp Fintech cũng như khách hàng Đi với nên kinh tế‘Viet Nam hiện nay, sư can thiệp của Chính phi, cơ quan quản lý nha nước(Ngan hang nhà nước) và các bộ, ngành phối hợp liên quan là vô cùng cần

thiết trong việc thúc

khoa học công nghệ, nên tăng kỹ thuật tiên tiphủ hợp với thị trường trongnước và quốc tế

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

1.2. Khái quát pháp luật về chuyển đổi số và hoạt

12.1. Khái niệm, đặc diém pháp luật về chuyễn đôi số và hoạt động.

công nghệ tài chinh trong link vic ngân hàng

Từ khái niêm chuyển đổi số va hoạt đơng cơng nghệ tai chính trong Tĩnh vực ngân hang (Fintech), có thé đưa ra khái niệm pháp luật về chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang là hệ thống các quy tắc xử sự mang tính bất buộc chung do nha nước ban hành hoặc thừa nhận để điều chinh các quan hệ của các bên liên quan trong quá trình tham gia

‘ing dụng những cải tiên sing tao, thông minh của công nghệ thông tin vaotrong các hoạt động dich vụ cơng nghệ tai chính, ngân hàng,

Xét về ban chat, chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ tài chính trong. Tĩnh vực ngân hang cũng mang đây đủ những đặc điểm nói chung của các loại tình chuyển đổi số khác đã được cơng nhận vả đảm bao bởi pháp luật Việt Nam (vi du như mơ hình kinh tế chia sẽ bao gồm dich vụ vận tai trực tuyến,

dich vụ chia sẽ phòng nghĩ, cho vay ngang hàng (P2P lending),...). Tuy nhiên

mỗi lĩnh vực lại mang những đặc điểm riêng biệt, xuất phát từ thực tiễn

chuyển đỗi số và hoạt đông công nghệ tải chính trong nh vực ngân hang,

pháp luật điều chỉnh hoạt động này cũng cỏ những đặc điểm riêng biết ‘Thi nhất, pháp luật về chuyển.

trong finh vue ngân hàng gắn iên với php luật về ứng đụng khoa học cơngnghệ số. Có thé thấy rằng, các quy đính điều chỉnh hoạt động chuyển

và cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang đều là các quy đính liên quanén kỹ thuật công nghệ thông tin, truyền thông như không gian mang, dữ liêu

điện tử, an minh điện tử, chuyển giao cơng nghệ, bưu chính viễn thơng... Day Ja những quy định nên tảng không thể thiểu điều chỉnh các bộ phận cơ sở câu. thảnh trong hoạt động chuyển đổi số và ứng dung cơng nghệ tải chính trong.

Tĩnh vực ngân hang.

‘va hoạt động công nghệ tải chỉnh.

số

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

‘Thi hai, pháp luật về chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tai chính

trong lĩnh vực ngân hing mang tính tồn cầu hóa. Trong xu thể cuộc cách

mang công nghiệp lần thứ tư bùng nd, đã va đang tác động ngày cảng mạnh. mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước, các ngành. ghê kinh tế có xu hướng phát triển theo hướng đây mạnh áp dung phát triển.

mạnh mé kinh tế số dựa trên khoa học và công nghệ, đẳng thời xuất phát từ

đặc điểm "xuyên biên giới”, pháp luật vẻ chuyển đổi số và hoạt đông công, nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hang mang tính hội nhập kinh tế quốc tế cao hơn so với pháp luật điều chỉnh các hoạt động truyền thông khác.

‘Thi ba, pháp luật về chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ tai chính

trong lĩnh vực ngân hàng chủ u được thực thi trên nén tang công nghệ số và

‘mang tinh ứng dung cao. Nên tăng công nghề số như chuối khỏi (Blockchain), dữ liêu lớn Big Data, tri tué nhân tao (AD), Internet van vat (IoT),... Với tốc độ phat triển đến chóng mặt của những nên tăng cơng nghệ nảy thi nén tăng kỹ thuật số cũng sẽ ngày một phát triển nhanh chóng va len lỗi vào mọi mit của

đời sống, mang dén những trai nghiêm ứng đụng cao đối với khách hang

Thứ tư, pháp luật về chuyển đổi số vả ứng dung cơng nghệ tai chính

trong lĩnh vực ngân hàng có sự liên kết lớn với pháp luật điều chỉnh hoạt đông

giao dịch điện tử: Xuất phát từ bản chất và hoat đông thực tiến cia việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hàng là.

Việc ứng dụng các nén ting cơng nghệ số vào lĩnh vực tải chính- ngân hang,các hoạt đồng giao dịch ngân hang déu dua vào nên tang công nghệ số. Chỉnh.vi vay, khi thực hiện giao dich ngân hàng trên nén tăng công nghệ số, hoạt

động này chịu su điểu chỉnh của pháp luật về giao dich điện tử.

Nhu vậy, pháp luật về chuyển đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính. trong lĩnh vực ngân hàng có những đặc điểm khác biết so với pháp luật điều chỉnh hoạt đông giao dich, mua bán, kinh doanh thudn túy, truyền thống khác. Do đó, pháp luật đổi với lĩnh vực chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

chính trong lĩnh vực ngân hang cũng đi kèm theo đó là sự hội nhập, cập nhất

những hoạt động đổi mới, sảng tao trong lĩnh vực Fintech để từ đó các nhả lâm luật nghiên cửu, đưa các hoạt động đổi mới, sang tạo trong lĩnh vực nay

"vào nội luật hóa trong các quy định của pháp luật

Sự cân thiết phải điều chỉnh bằng pháp luật đối với quả trình chuyển. đổi sổ và hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngơn hàng là mang tính tắt yếu, bởi lẽ, chuyển đổi số và hoạt đông công nghệ tai chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hằng lam giảm ranh giới giữa các tổ chức tài chính đổi

với khách hang, đồng thời cũng lam giảm ranh giới trong thể giới tai chính.Điều này đất ra u cầu cần có hảnh lang pháp lý an toản, tao môi trường kinh.

doanh thuận lợi và hiệu quả cho các tổ chức tải chính cạnh tranh lành manh. Những quy đính pháp luật vẻ chuyển dai số và hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang can được đưa ra phù hợp với các quan điểm từ các.

quy định tai chỉnh tồn câu. Do vay, vai tro của hệ thơng pháp luật điều chỉnh

đổi với Tinh vực nay lả vô củng quan trọng. Cu thé:

Thứ nhất, để bat kip với xu hướng phát triển tồn cau, hệ thơng pháp luật điêu chỉnh về chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh. 'vực ngân hang có vai trị quan trọng, nhằm tạo ra một sân chơi công bang,

hiệu quả, an toàn đẳng thời bảo vé người tiêu ding có liên quan, mang lai lợi

ích đổi với người tiêu dung bởi quá trình chuyển đổi số cũng đang dan tac đông vào trong cuộc sống khi người tiêu dùng có thể trải nghiệm các dịch vụ

cơng hay các dich vụ được cung cấp từ các ngân hang ngảy cảng thuận tinhanh chóng, Các giao địch như: mua sm, thanh tốn hóa đơn điện nước, học

phí,... hoản tồn có thể thực hiện qua mang ma không can phải đến tận nơi thực hiện, đồng thời pháp luật đổi với quá trình chuyển đổi sé và hoạt động. cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hàng cũng tạo diéu kiện cho các doanh nghiệp Fintech ở Việt Nam phát triển đỗi mới, sáng tạo

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Thứ hai, hé thống pháp luật diéu chỉnh hoat đông chuyển đổi số vàcơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hàng sẽ giúp duy tri an ninh hệ thống,

tài chính, duy trì an toán hé thống và an ninh mang, đẳng thời bao mat dữ liêu

‘bdo vệ thông tin khách hàng thông qua các quy định pháp luật được ban hảnh.

như Luật phòng chống rửa tiên năm 2012, Nghị định số 87/2019/NĐ-CP ngày. 14/11/2019 của Chính phủ sửa đổi, bỗ sung một số điều của Nghỉ định số

116/2013/NĐ-CP ngày 04/10/2013 quy định chỉ tié một số điển của Luật

phòng, chồng rửa tiên, một số quy định pháp luật nén tang như Luật an ninh.

‘mang năm 2018, Luật giao dich điện tử năm 2005

Thứ ba, pháp luật về chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang tạo điều kiện cho các tổ chức tai chính, các cơng ty Fintech có cơ sở để cải tiền và phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hang số, đưa

ứng dụng công nghệ cao vảo phục vụ khách hing một cách tốt nhất, cácphương thức ắc nhận khi giao dich qua ngân hang điện từ như thanh toán.

ngang hang (P2P Lending), Thanh tốn khơng dùng tién mặt qua tổ chức trung gian thanh tốn,... được pháp luật cơng nhận vả là tiền dé để qua trình.

chuyển đổi số va hoạt đơng cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hangthích nghỉ và hội nhập với cuộc cách mang công nghệ 4.0 đã và đang phát

triển như vũ bão,

1.2.2. Các bộ phận pháp luật điều chinh chuyễn déi số và hoạf động

công nghệ tài chinh trong link vice ngân hàng

Co thé thay, sự xuất hiện và phát triển với tóc độ nhanh chúng của quá trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân.

hàng khiến các cơ quan quản lý tai chính của các quốc gia đổi mất với khókhăn, thách thức trong cơng tác quản ly, giám sắt như nguy cơ rửa tiễn va tảitro khủng bổ, cắc rồi ro liên quan đền an ninh, an toản va bao mất thông tin,sử dụng trai phép các thông tin cả nhân... Cũng như các cơ quan quản lý trên

thể giới, các cơ quan quản lý finh vực tai chính, ngân hang tại Việt Nam đang.

gặp phải khó khăn trong q trình quản lý với sự xuất hiện của các công ty

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

cung ứng giải pháp cơng nghệ tải chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hangnhư: các mơ hình thanh toản mới trên mỗi trường mạng, hoạt đông cho vay

ngang hang (P2P Lending), chuyển tiễn xuyên biên giới, chia sẽ dữ liệu người

dùng qua giao diên lập trình tmg dung mỡ (Open APIs)... Các hoạt động củaloại hình các cơng ty Fintech nay hiện nay hẳu hết chưa có quy định pháp luật

cu thé để điều chỉnh, do đó những rủi ro phát sinh chưa được kiểm soát đây. đũ. Cơ chế quản lý chung va khuôn khổ pháp lý điều chỉnh đổi với từng hoạt động Fintech cụ thể chưa được dé cập tại bat ky văn bản pháp lý cụ thể nao, các quy định pháp luật hiện nay liên quan đến hoạt động nghiệp vụ của các tổ

chức tin dụng tại Việt Nam còn chưa rố rằng đối với viếc áp dụng các giãipháp công nghệ hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực thanh toán. Vẫn dé nay đặt rađi hdi cén có cơ chế quân Lý, điều chỉnh hoạt dng cơng nghệ tai chính trong

Tĩnh vực ngân hang Trong bối cảnh nảy, Việt Nam can sớm có một khn. khổ cơ chế thử nghiệm có kiểm sốt hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh: vực ngân hang nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tao, hạn chế cạnh tranh không.

lành manh, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, bão vệ quyển lợi của

người sử dung dich vụ tai chính va đồng thời lả cơ sở thực tiễn để cơ quan. quản lý hồn thiện khn khổ pháp lý chính thức trong thời gian tới. Hiện tại, 'Việt Nam đang xây dựng dự thảo Nghị định cơ chế thử nghiệm cỏ kiểm sốt

hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang, trong phạm vi dựthảo Nghị định, quy đính vé các nội dung sau

Thứ nhất, về phạm vi diéu chỉnh hoạt đơng cơng nghệ tai chính trongTĩnh vực ngơn hàng là các mơ hình dịch vụ hoặc giãi pháp cơng nghệ tài chính

được tơ chức khơng phai là ngân hang (công ty cùng tmg giãi pháp Fintech) trực tiếp cung ứng, Các giải pháp công nghệ được ứng dụng hoặc hỗ trợ trong.

các hoạt động ngân hang được quy định tại Luật các tổ chức tín dụng (hoạtđông nhận tiên gũi, cấp tin dụng, cung tmg dich vu thanh toán qua tai khoản),

Mặc dù, lĩnh vực Fintech hiến nay rất đa dạng, bao trim hoạt động cia

Tĩnh vực ngân hang, bảo hiểm, chứng khoán Tuy nhiên, tại thị trường Việt

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Nam, có tới hơn 90% các công ty Fintech phục vu trong lĩnh vực ngân hàngHoạt động Fintech là hoạt động mới, chưa được quy đình tại Luật Doanhnghiệp năm 2020 và chưa được phên loại ngành nghề kinh doanh theo Luật

Đâu tư năm 2014. Để có cơ sở triển khai, ứng dụng cơng nghệ Fintech trong. hoạt đơng kinh doanh địi héi cẳn có day đủ cơ sỡ pháp lý. Đến nay, các hoạt

đơng Fintech chưa được quy đính trong bat cứ văn ban nao, trừ hoạt độngFintech trong lĩnh vực trung gian thanh toán là chức năng của NHNN đã được.quy định tại Luật Ngân hàng Nhà nước năm 2010. Các hoạt đông Fintech hiện

đang phát triển phổ biến tai Việt Nam như hoạt động cho vay ngang hing (PP Lending), ứng dụng công nghệ chuỗi khôi (Blockcbain), đăng ký định danh khách hang điện tử trực tuyển bằng phương thức KC... Hiện các hoạt

đông trên chưa được quy định tại các văn ban pháp lý chính thức.

Do đó, giải pháp quy định phạm vi điểu chỉnh cơ chế thử nghiêm có,

kiểm sốt hoạt đồng cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang nêu trên lả pha hợp va bam sát thực tiễn phát triển của hoạt động Fintech khi phân lớn.

các công ty Fintech tại Việt Nam hiện nay có hoạt động gắn liễn với lĩnh vựcngân hàng va có ban chất ging một số loại hình dich vụ ngân hàng,

Thứ hai, về đôi tượng điều chỉnh bao gồm các Tổ chức tín dụng theo quy định tại Luật Tổ chức tín dụng, các cơng ty Fintech/Cơng ty cung ứng

giải pháp Fintech hợp tác với Ngân hàng, Công ty Fintech/Công ty cùng tinggiải pháp Fintech độc lập.

Mặc dù, các tổ chức tin dụng tại Việt Nam là các tổ chức tiên phong

trong việc ứng dung công nghệ hiện dai vào các hoạt động của mảnh. Tuy

nhiên, khó có thể triển khai các sản phẩm, địch vụ công nghệ đổi mới sang tao

do khuôn khô pháp ý hiện hành chua theo kip thay di nhanh chong cđa Khoahọc cơng nghệ. Cu thể, các quy định pháp lý hiện nay chưa cho phép các Tổchức tin dung thực hiến mơ hình mới trong hoạt động thanh toán như ủy

quyển cho các tổ chức không phải là ngân hang thực hiện chức năng ngân

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

‘hang đại lý (đại lý thanh tốn, chuyển tién) hay các mơ hình kết nổi thanh.

tốn xun biên giới thơng qua các phương tiện và phương thức thanh tốn.mới như QR Code

"Ngồi các ngân hàng tham gia cung ứng các dich vụ thanh toán, trên thị

trường cịn xuất hiện các tổ chức khơng phải là ngân hàng như các công ty cung ứng giải pháp Fintech có nhu cầu và mong muốn tham gia cung ứng một số dich vụ tai chính, ngân hang có tính đổi mới, sáng tạo với chi phi hợp lý và tiên lợi như các dich vụ chuyển tiên xuyên biên giới, thanh toán “phi tiếp

xúc"... Tuy nhiên các quy định hiện hành chưa có cơ sỡ pháp lý cho phép các

tỗ chức nêu trên tham gia cung ứng dịch vụ nảy trên lãnh thé Việt Nam Tuy nhiên, xu thé phù hợp hiên nay la moi hợp tác giữa các tổ chức tai chính.

truyền thơng như ngân hang với các cơng ty cung ứng dich vụ Fintech Lợiích ma các ngân hang thu được từ việc hợp tác với các cơng ty Fintech manglại lợi ích cho cã hai bên. Việc hợp tác giữa Ngân hang va các công ty Fintech

Ja sự bd trợ hoản hảo cho nhau, giúp tạo ra gia trị cho người sử dụng và xã hội, thúc đẩy hiệu quả kinh tế cao.

Bên cạnh đó, để có cơ sỡ tién để quan trong xây dựng khung pháp lý

điểu chỉnh quá trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hang, can dựa trên cơ sở bô phân pháp luật nên tàng điểu chính q trình chuyển đổi sé; các chủ trương, chính sách của Đảng vả Nha nước thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số cũng như các quy định pháp luật chuyên. ngành về ngân hang tạo bước đệm để xây dựng khung pháp lý về chuyển đổi

sổ va hoạt đơng cơng nghệ tai chính trong Tĩnh vực ngân hàng

1.2.2.1. Các bộ phân pháp iuật nền tang điều chỉnh chuyễn đổi số và

hoat động cơng nghệ tài chính trong Itnh vực ngân hàng.

Trước khi đi vào thực tiễn cụ thể đối với văn bản pháp luật hướng dẫn. triển khai hoạt đồng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang, Nhà nước ta để ban hành những văn bản pháp luật nén ting điều chỉnh qua trình chuyển.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

đồi sổ, tạo cơ sở tiên dé cho hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực

ngân hàng Bô phận pháp luật nên tăng điều chỉnh q trình chuyển đổi sé baogém: Luật viễn thơng năm 2009; Luật công nghệ thông tin năm 2006, LuậtAn ninh mang năm 2018, Luật Giao địch điện tử năm 2005, Luật Cơng nghề

cao năm 2008, Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, Luật Chuyển giao cơng nghệ

năm 2017, Luật Phịng, chéng rửa tiên năm 2012... Đây 1a những văn ban

pháp luật tạo nén tảng, tiền để cho quá trình chuyển đổi số. Nhìn chung, nội

dung của bơ phân pháp luật nên tăng nay nhằm điều chỉnh bánh vi của các

"bên, cụ thé là biên cung ứng dich vu công nghệ sé trên không gian mang và người sử dụng dich vụ công nghệ số. Cụ thể như sau:

‘Tht nhật, pháp luật vé qua trình chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ

tải chính trong lĩnh vực ngân hang tn thủ các quy định vé an tồn, an ninh.thơng tin trên mỗi trường mang. Do vay, pháp luật đối với lĩnh vực nay tuên.

thủ các quy định tại Luật Viễn thông năm 2009 quy định về bảo dam cơ sở hạ tổng viễn thông và an ninh thông tin, bao đầm bí mat thơng tin được quy định

tại Didu 5 va Điều 6. Bên canh đó, Luật An ninh mang năm 2018 là một trongnhững văn bản pháp ly nên tăng có liên quan mét thiết và điều chỉnh đến q

trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân.

hang Theo đó, tại Điều 8 Luật An ninh mang năm 2018 đưa ra các hành vì bị

nghiêm cầm trên khơng gian mang ma chưa có quy định cụ thể cho phép hay tạo điều kiện để q trình chuyển đổi số phát triển. Đây cũng chính la một trong những diéu khoản giới hạn và ảnh hưởng nhất đối với quá trình chuyển. đổi số va hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang. Tuy nhiên,

việc quy đính về các biên pháp bão vệ an ninh mang @iéu 5 Luật An ninhmạng 2018), bao về không gian mạng (Điều 6 Luét An ninh mạng năm 2018)

là cơ sở pháp lý vững chắc, tiễn dé để quan lý chung lĩnh vực liên quan đến.

các hoạt đơng bao vệ an ninh, an tồn trên khơng gian mang, trong đó có q

trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân.

hàng. Tử quy định của pháp luật nền tăng, NHNN đã ban hành Thông tư thúc

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

đẩy hoạt động thanh tốn khơng dùng tién mất, dam bao an ninh, an tồn. trong hoạt đơng thanh tốn, cu thé như. Thông tư số 09/2020/TT-NHN ngày. 21/10/2020 quy định vẻ an tồn hé thống thơng tin trong hoạt đơng ngân hang, Thông tư 20/2020/TT-NHNN ngày 31/12/2020 sửa đỗi, bổ sung một số

điểu của Thông tu số 47/2014/TT-NHNN ngày 31/12/2014 trong đỏ quy định.các yêu cầu kỹ thuật vé an toản bão mat đối với trang thiết bi phục vụ thanh.toán thẻ ngân hàng,

Thử hai, pháp luật vẻ chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tải chỉnh

trong lĩnh vực ngân hàng phát triển dựa trên các chính sách pháp luật của Nhà

nước về việc khuyên khích và thúc day việc khai thác va sử dụng môi trường số, các hoạt động về công nghệ thông tin để phát triển kinh tế, xã hội. Cụ thé,

Luật Công nghệ thông tin năm 2006 quy đính các chính sách của nha nước

nhằm mục dich ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin như. Ưu tiên ứng

dụng và phát triển công nghệ thông tin trong chién lược phát triển kinh tế - zã hội va sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa dat nước, Tạo điều kiện để tổ

chức, cá nhân hoạt động ứng dung va phát triển công nghệ thông tin đáp ứng

yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đổi ngoại, quốc phịng, an ninh, thúc day cơng nghiệp công nghệ thông tin phát triển thành ngành kinh tế trọng điểm, đáp ứng nhu cau thị trường nội địa vả xuất khẩu, Khuyến khích đầu tư cho Tĩnh vực công nghệ thông tin; Uu tiên dành một khoản ngân sách nha nước để

‘ing dung công nghệ thông tin trong một số lĩnh vực thiết yếu, tao lập nêncông nghiệp công nghệ thông tin va phát triển nguôn nhân lực công nghệ

thông tin, Tạo điều kiện thuận lợi để phát triển cơ sở hạ tang thơng tin quốc

gia, Có chính sách wu dai để tổ chức, cá nhân có hoạt động ứng dung và phat

triển công nghệ thông tin đổi với nông nghiệp, nông thôn, ving sâu, ving xa,

biên giới, hii dio; người dân tộc thiểu số, người tan tật, người có hồn cảnh.khó khăn, Bao dim quyển va lợi ich hợp pháp của tổ chức, cả nhân ứng dụng

‘va phát triển công nghệ thông tin; Tăng cường giao lưu vả hợp tác quốc tế, khuyến khích hợp tác với tổ chức, cá nhân Việt Nam ở nước ngoài trong finh

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

vực công nghệ thông tin Đây cũng chính là những quy định vẻ chính sách khuyến khích nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số phát triển, tạo nên tang vững chắc để xy dựng cơ sỡ pháp lý cho hoạt đồng cơng nghệ tai chính trong

Tĩnh vực ngân hang. Đồng thời, tai Điều 8 va Điều Ð Luật Công nghệ thông tin

năm 2006 cũng đã quy định cụ thể quyển va nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động ứng đụng và phát triển công nghệ thông tin. Quy định nay góp phan kiểm sốt và quan lý các tổ chức, cả nhân được tham gia vảo lĩnh vực chuyển đổi số nói chung vả hoạt động cơng nghệ tai chính trong Tĩnh vực ngân hàng nói riêng nhằm bao vé quyển va lợi ich hợp pháp cho bên.

cũng ứng dich vu cũng như khách hang sử dụng dich vụ công nghệ tải chính

trong lĩnh vực ngân hàng, tao niên su cơng bằng và bình đẳng giữa các bên Bên cạnh đó, cịn có một số văn ban quy pham pháp luật hướng dẫn chỉ tiết, nhằm hoản thiện khung pháp lý nên tảng cơ bản, duy trì và phát triển q trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân. ‘hang, có thể ké đến một số Nghị định hướng dẫn Luật, quy định về hoạt động.

công nghệ sé như Nghỉ định số 154/2013/NĐ-CP ngày 08/11/2013 củaChính phủ v khu cơng nghệ thơng tin tập trung, Nghỉ định sé

71/2007/NĐ-CP ngày 03/05/2007 của Chính phủ quy định chỉ tiết va hướng dan thực hiện một số diéu của Luật Công nghệ thông tin về công nghiệp công nghệ thông. tin, Nghĩ định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/2018 của Chính phủ sửa đổi, bd sung một số điều Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dung

địch vu Intemet và thông tin trên mạng, Nghị định 76/2018/NĐ-CP ngày

15/5/2018 của Chính phủ quy định chỉ tiết và hướng din thi bảnh một sé điều của Luật chuyển giao công nghệ,.

Thử ba, với bản chất lá quản lý hoạt động giao dịch trên mỗi trường,

mạng, pháp luật về chuyển đổi số vả hoạt động công nghệ tai chính trong lĩnh

‘vite ngân hang dua trên nên tang tuân thủ các quy định của Luật Giao dich

điện từ năm 2005. 3fuắt phát từ phân lớn hoạt đồng công nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hang được giao dịch bang các phương thức điện tử, cu thể

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Hoat đông cho vay ngang hàng (P2P Lending), Hoạt đồng trung gian thanhtốn qua các ví điện từ như Airpay, Zalopay, Moca... Hoạt động thanh tốn.khơng ding tién mặt qua các ứng dung Mobile Banking, Intemet Banking,thanh toán qua mã QR Code... Chỉnh vi vay, Luật giao dich điện tử năm 2005

14 một trong những cơ sở pháp lý nén tang cơ bản để điều chỉnh giao dich

thanh tốn điên tử đổi với hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngânhàng Luật Giao địch điện tử năm 2005 quy định vé nguyên tắc chung tiền

hành giao dich điện tit, các chính sách phát triển va ứng dụng giao dịch điện tử nhằm tạo tiên để để các bên tham gia vào hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hang tuân thủ đúng quy định pháp luật và trao quyển hoạt

đông cho bên cung cấp dich vụ đối với lĩnh vực công nghệ tải chính- ngân

hàng trong khn khổ pháp luật cho phép. Các hoạt động giao dich điện từ đổi với quá trình chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh. "vực ngân hang cần phải tuân thủ quy đính vẻ nguyên tắc giao dịch điên tit, các

hoạt đồng thanh tốn khơng dùng tién mặt qua phương thức điện từ cân đáptứng yên cầu về bảo đâm an toàn, bao mắt thông tin trong giao dich điện từ.

"Thứ tư, xuất phát 14 một hoạt đơng mang tính ứng dung khoa học công,

nghệ cao, lợi thé của lĩnh vực nay lả ứng dung công nghệ để mang lại sự. thuận tiên cho cả nha cung cap dịch vu cứng như khách hang có thé dé dang. tiếp cân, chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân. hang sử dung những phn mém, ứng dung cơng nghệ, các sản phẩm tri tuệ

cơng nghệ có bản quyên là chủ yêu. Van dé nay đặt ra một nhu câu tắt yêu là

‘vi phát triển va ứng dụng thanh tưu khoa học công nghệ một cách phổ biến

và rộng rai đối với hoạt đơng cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàngnhằm mang lại hiệu qua cao vé kinh tế cũng như thuận tiện cho người sit dụngdich vu vừa dm bảo việc tuên thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật vẻ

‘bao vệ quyển sở hữu trí tuệ. Những van dé đặt ra này được quy định cụ thể tại

Luật sở hữu trí tuê năm 2005,

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

"Thứ năm, xuất phát từ lĩnh vực ngân hàng nên pháp luật điều chỉnh quả

trình chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tài chỉnh trong lĩnh vực ngân hàng tuân thủ các quy định tại Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010 (đã được sửa đồi, bd sung năm 2017), Luật phòng, chồng rửa tiên năm 2012. Trong q. trình thực thi hoạt đơng chuyển đổi số và cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực

ngân hang, cn tuân thủ chất chế các quy định pháp luật chuyên ngành vẻngân hang va các bién pháp vé phịng, chống rửa tiền thơng qua quy định vềnhận diện khách hang, biện pháp sắc minh thống tin nhân biết khách hang

được quy định tại Luật các Tả chức tín dung và Điều 8, Điều 9 Luật phịng, chống rửa tiên năm 2012. Bên cạnh đó, cén tuân thủ các quy định về phỏng,

chống rửa tiền thông qua quy định về các giao dich liên quan đến công nghệ

mới nhằm phát hiện, ngăn chăn viée sử dụng công nghệ mới vào việc nia tiên, tạo nên tang để sây dựng khung pháp lý vẻ hoạt động công nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hing dua trên nguyên tắc quản lý rũi ro về rửa tiên khi thiết lập giao dich với khách hàng sử dụng công nghệ mới va không gặp mắt

trực tiếp được quy dink tại Luật phịng, chẳng rửa tién năm 2012

'Ngối ra, NHNN cũng ban hành một số Thông tw, tao khuôn khổ pháp lý hoàn thiện, thuận lợi cho các hoạt động chuyển đỗi số như Thông tư số 16/2020/TT-NHNN ngày 4/12/2020 sửa đổi, bổ sung một số diéu của Thông tự số 23/2014/TT-NHNN ngày 19/8/2014 của Thông đốc NHNN hướng dẫn việc mỡ va sử dung tai khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vu thanh

tốn, trong đó có nơi dung hướng dẫn về việc mỡ tải khoăn thanh toán cho

khách hang cá nhân bằng eKYCŸ; NHNN cũng đã nghiên cứu, sửa đổi, bỏ

sung một số văn bản quy pham pháp luật trong hoạt động ngân hàng như trình

Chinh phi ban hành Nghị đính số 87/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 sửa đỗ bổ sung một số điều của Nghĩ định 116/2013/NĐ-CP ngày 4/10/2013 quy

“giự€ (laces nor Your Coston) dh dah khích hing n tố, phí trần ca cơng ngủ vi để

dn gn hội các thì ức, củy tổ to thuận li ho Yhích hùng Tiện My, các agin ang ở nhiều quốc gwcay dup thuận củ cơ qu giản V cô thm quyện, đi vì dang chuyện sung hàn thức nhện bất khách hang

(qa phoong thức Gin SripsJimotech-m combun dings ven lenge th xuờ ‘muy cập hy 20/6031

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

định chỉ tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chẳng rửa tiền, trong đó có quy định cho phép các tổ chức tài chính xác minh thơng tin nhân biết khách. hàng không gặp mặt trực tiếp thông qua phương tiện điện tử (eKYC).

_ 122.2. Cúc chủ trương chính sách của Nhà nước chỉ phối đến việc

atin chinh pháp luật về chuyên déi số và hoạt đông công nghệ tài chính trongTĩnh vực ngân hằng

Căn cứ vào chủ trương, chính sách cia Đảng và Nhà nước đối với việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, tạo nén tang để nước ta phát triển theo.

hướng công nghiệp hiện dai, ứng dụng các thảnh tưu khoa học kỹ thuật cũacông nghệ số vảo moi mặt của đời sống. Theo đó, ngày 27/0/2019, Bộ Chínhtri đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách

chủ đơng tham gia cuộc CMCN 4.0. Căn cử các quan điểm, mục tiêu, chủ

trương và chính sách tại Nghĩ quyết này, Chỉnh phũ đã ban hanh Nghỉ quyếtsố SUNQ-CP ngày 17/4/2020 về Chương trình hảnh động thực biên Nghỉquyết 52. Thủ tướng Chính phi cũng ban hảnh Chỉ thi số 01/CT-TTg ngày

14/01/2020 về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp công nghệ sô Việt Nam và Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 phê duyệt “Chương trình Chuyển. đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" trong đó có nơi dung ban hành chiến lược quốc gia về thực hiện Công nghiệp 4.0, nông cao năng lực tiếp cận Công nghiệp 4.0 và giải pháp để phát triển nguôn nhân lực quốc gia đáp ứng yêu cầu của nên công nghiệp 4.0. Đây cũng là nên tang cốt lối, làm căn cứ tiên dé để ban hành khung pháp lý đối với q trình chuyển. đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hàng.

Ngồi ra, cịn một số chiến lược, kế hoạch tổng thé đỗi mới tao nén tảng để thúc đây ban hảnh các quy định liên quan đến quá trình chuyển đổi số. và hoạt động cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hang, có thể kể đến như: Chiến lược bưu chính viễn thông vả công nghệ thông tin Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020; Quy hoạch tổng thể ngành điện từ 'Việt nam đến năm 2010, tm nhin đến năm 2020, Chương trình mục tiêu phát

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

triển Công nghệ thông tin đến năm 2020, tắm nhin đến năm 2025, Chương

trình phát triển hạ tang viễn thông réng đến năm 2020, Triển khai kế hoạch. “Phát triển Hệ théng tr thức được số hóa” vả thúc đẩy thanh toán điện tir

trong ngành ngân hang

Triển khai các định hướng, chỉ đạo của Đăng, Nhà nước, Thi tướng,

Chính phi, Ngân hàng nba nước Việt Nam (NHNN) cũng đã chỉ đạo, ban

‘hanh Ké hoạch hanh động của Ngành ngân hang để triển khai thực hiện các

chủ trương, Nghỉ quyết, Chỉ thị nêu trên như: Quyết định số 711/QĐ-NHNN.

ngây 15/4/2020, Quyết đính số 1238/QĐ-NHNN ngày 8/7/2020, trong đó để ra các kế hoạch va nhiệm vụ, giải pháp cu thể nhằm tạo thuận lợi cho việc ving dụng công nghệ cách mạng công nghiệp 4.0, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. va chuyển đổi số ngành ngân hang, Quyết đính 810QĐ-NHNN ngày

11/5/2021 phê duyệt "Kế hoạch chuyển đổi sé ngành ngân hàng đến năm. 2025, định hướng đền năm 2030”, trong đỏ dé ra kể hoạch cải cách va hồn. thiện khn khổ pháp lý 1a nhân tổ thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành ngân hang, kế hoạch, chương trình hành đơng cia ngành Ngân hàng đất ra yêu cầu. mỗi ngân hang cân phải xây dựng vả thực hiện chiến lược chuyển đổi số thích

hợp tương ứng với bồi cảnh cách mang công nghiệp 4.0 trong giai đoạn

2020-2025. Bên cạnh đó, Chiến lược phát triển công nghệ thông tin ngành Ngân. hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 cũng đất ra mục tiêu cụ thé đổi với tồn Ngành “Thực điện thành cơng kế hoạch chuyén đối số trong ngành Ngân hing”; các ngân hàng "chuẩn hóa hoat đơng nghiệp vụ ngân hàng trên nên tăng công nghề.. phát triển các dich vụ ngân hàng số trên

không gian mang

12.23. Pháp luật chuyên ngành về cimyễn đối số và hoạt đơng cơng"nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng

Để điều chỉnh hoạt động công nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang, mơi trường pháp lý đối với quá trình chuyển đổi số va hoạt động cơng nghệ

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

tải chính trong lĩnh vực ngân hang bao gém các bô phận pháp luật chun.ngành điểu chỉnh hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang

"Thử nhất, liên quan đến việc nghiên cứu, ban hảnh quy định pháp luật

vẻ đại lý ngôn hàng, tiễn điện từ và tai khoản tién điện tit, NHNN đang tiếp tuc xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý tạo thuận lợi cho sự phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hang số, trong đó tập trung vao say dựng Nghỉ định

thay thế Nghị định số 11/2012/NĐ-CP của Chính phủ vé thanh tốn khơng

dung tiên mặt nhằm hỗ trợ, tao điều kiện cho việc phát triển thanh toan điện

"Thứ hai, liên quan đến việc nghiên cứu, ban hảnh cơ chế thử nghiệm có

kiểm sốt hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hảng, NHNN đã

phối hợp với các bộ, ngành liên quan lập Bô Hồ sơ để nghỉ sly dựng Nghỉ

định về cơ chế thử nghiệm có kiểm sốt hoạt động cơng nghệ tải chính trong Tĩnh vực ngân hang. Bên cạnh đó, NHNN cũng đang tiếp tục ra soát, sửa đổi '°bổ sung các quy định pháp luật chuyên ngành ngân hàng nhằm tạo thuận lợi

số và hoạt đông công nghệ tai chính trong lĩnh vực.

Nhìn chung, Đăng va Nha nước đã va đang cỏ những chủ trương, chính

sách pháp luật thúc đẩy công nghệ sé trong các ngành nghề lĩnh vực nói

chung va đổi với ngành ngân hang nói riêng. Cuộc cách mang công nghiệplân thứ tư mở ra nhiễu cơ hội, đồng thời cũng đất ra nhiều thách thức đổi với

mỗi quốc gia, tổ chức va cá nhân, đã và đang tác động ngảy cảng mạnh mé

đến tắt cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước. Chính vi vay,

việc ban hảnh những chủ trương, chính sách pháp luật thúc day phát triển đổi với quá trình chuyển đổi sé và hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực. ngân hàng lé vơ cùng cén thiết trong thời đại số như hiện nay.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

KET LUAN CHUONG 1

Qua chương 1, luận văn đã khái quát một sổ vẫn để lý luân về chuyển đổi số va hoạt đơng cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hàng, pháp luật vẻ chuyển đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang,

đẳng thời luận văn đã làm rổ một số khát niêm như khái niệm chuyển đổi sốvà hoạt đông cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hảng, khái niệm pháp

luật về chuyển đổi số và hoạt động công nghệ tải chính trong finh vực ngân. hàng, đặc điểm của hệ thơng pháp luật liên quan đến lính vực nảy. Bên canh.

đó, luận văn đã chỉ ra hệ thơng pháp luật hiến hanh va su cân thiết phải điều.

chỉnh bang pháp luật đổi với chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang, vai tro của việc chuyển đổi sé vả hoạt động cơng.

nghệ tai chính trong giai đoạn cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 hiện nay.

Với sự phát triển ngây cảng cao của ứng dụng khoa học công nghệ trong xu hướng tồn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ngày nay, việc tiếp

cân va làm chủ ứng dung khoa học công nghệ, nhất là nên ting công nghệ kỹthuật số vào quản lý, khai thác và vân hành hoạt đồng cơng nghệ tai chính

trong lĩnh vực ngân hang la zu thé tat yêu, góp phan phát triển kinh tế số, thực. hiển mục tiêu phát triển nhanh và bên vững đất nước. Tuy nhiên, vẫn để đất ra hiện nay là làm thể nảo để vừa quan lý hiệu quả, vừa vân dung linh hoạt ứng dụng nên tăng số để tác đơng đến q trình chuyển đỗi số và hoạt đồng cơng

nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang thì cén có một cơ chế điều chỉnh là hệ

thống pháp luật diéu chỉnh lĩnh vực này. Trong chương 1 đã làm rõ những nội dung cơ bản, mang tính lý luận chung lam tiên dé, nén tang để có thể phân. tích, đánh giá thực trang quy đính pháp luật va thực tiến áp dụng các quy đính. pháp luật liên quan đền quá trình chuyển đổi số vả hoạt động cơng nghệ tải

chính trong lĩnh vực ngân hang tại chương 2

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

CHUONG 2

'THỰC TRANG PHÁP LUAT VÀ THỰC TIEN ÁP DUNG PHAP LUAT VE QUA TRÌNH CHUYỂN DOI SĨ VÀ HOẠT ĐỘNG CƠNG NGHỆ

TÀI CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGÂN HÀNG Ở VIỆT NAM 2.1. Quá trình hình thành và thực trạng phát triển

Cuộc cách mang cơng nghề 4.0 bùng nỗ tao điều kiện cho các ứng dung

khoa học cơng nghệ tiên tiền, hiện đại ra đời, ứng dung mét cách cĩ hiệu quả

"vào mọi mặt của đời sống xã hội trong đĩ phải ké đến lĩnh vực tai chính- ngân

hàng là một trong những lĩnh vực tim năng trong việc ứng dụng thành cơng

khoa học cơng nghệ, cĩ đĩng gĩp tích cực vào quá trình chuyển đi và

hoạt động cơng nghệ tai chính trong lĩnh vực ngân hang, Cụ thé như nhiều sản.

phẩm dich vụ, tiên ích ngân hàng mới, ứng dung nén tang cơng nghệ thơng tin

thương mại điện tử, chuyển đổi sang kinh tế số và nhu cẩu, hảnh vi thaycủa người tiêu ding trong kỹ nguyên sơ. Chất lượng dich vụ thanh tộn khơng.ngừng được cải thiên, quy trình thao tác đưc đơn giãn hĩa, thời gian giaodich tức thời giúp cho khách hàng ngày cảng thuân tiên trong viếc sử dungcác dich vu thanh ton khơng dùng tiên mat.

Bên cạnh đĩ, trong những năm vừa qua, ảnh hưởng của đại dich Covid:

19 đã tác đơng đền các tổ chức, cá nhân liên quan đền các hoat đơng kinh tế, xã hội. Nhằm hỗ trợ thúc day phát triển kinh tế, xã hội cùng với việc dam bao cơng tác phịng chống dich theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, các Tổ

chức tín dụng đã chủ động xây dựng kế hoạch ứng dụng cơng nghệ thơng tin,

dam bảo an ninh, an tồn và nghiên cứu, phat triển các sin phẩm, dịch vu

ngân hang số, các sin phẩm, dịch vụ ngân hàng ứng dụng trên thiết bị diđơng, nâng cao trải nghiêm và sự hai lịng của khách hàng. Hau hết các ngân.hàng déu ứng dụng cơng nghệ mới, giải pháp kỹ thuật ứng dụng cơng nghềnhư điện tốn đảm mây, phân tích dữ liệu lớn, tw động hĩa quy trinh bằng

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

robot, trí tuệ nhân tạo AI, chuỗi khối blockchain, nhân biết và định danh.

khách hang bằng phương thức điện tử eKYC,... trong các hoạt động nghiệp

‘vu và cung ứng sản phẩm, dich vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động, dich vụ, tăng trai nghiêm khách hang, thúc đẩy thanh tốn khơng dùng tiên mặt. Đơng. thời, các Tổ chức tin dụng tiếp tục quan tâm, chú trong đầu tư, cập nhật vả

phát triển công nghệ tiên tiến, quản lý tập trung, cho phép cung ứng dich vụ,phương tiện thanh toán hiển đại, đa dang, thuận loi qua điện thoại di động,thanh tốn khơng tiếp atic, .. góp phẩn phát triển thanh tốn khơng dũng tiên

mặt ở các khu dân cư cũng như phát triển thanh toán điện tử phục vụ thương

mại điện tử.

Chuyển đổi số và hoạt động cơng nghệ tai chính (Fintech) trong lĩnh "vực ngôn hằng đã xuất hiện trên thể giới từ khí chuỗi các cơng ty Start-up lẫn

lượt ra đổi sau cuộc khủng hodng tai chính năm 2008, những cuộc cách mang

vẻ cơng nghệ trong lĩnh vực tai chính đã trỗi dậy, thay đỗ: cách thức hoạt

đông của giới ngân hàng nói riêng và thị trường tài chính trên thé giới nóichung Đây cũng chính là lúc thuật ngữ Fintech ra đời. Ban đầu, thuật ngữ nảychi được dùng khí nói về hệ thông xử lý đỡ liêu (back-end) thiết lập mang

lưới người tiêu dùng của các tố chức tải chính thương mại. Tuy nhiên, kể từ cuối thập kỹ đâu tiên của thé kỹ 21, thuật ngữ nay đã được mở rơng để nói về. bất kỹ đỗi mới cơng nghệ nảo trong lĩnh vực tai chính, bao gồm các cải tiến 'về tai chính và giáo dục, ngân hang bán lẻ, đầu tư va thậm chi cả lĩnh vực tién

điện từ"

Sau hàng thé kĩ giây tờ va tiễn giấy thông tri các giao dich ngân hang,công nghệ số giờ đây đang mang một cấp độ mới vẻ phân tích, kết néi và traoquyền lực giao dich đến tân tay khách hàng, Khai niém Fintech ra đời được

xem là một lên sóng mới lâm thay đổi tồn bơ cách thức cung ứng và van hành các địch vụ tải chính cũng như mơ hình tổ chức trong hệ thơng ngân

hàng đã có trước đây.

"Eepc(loyposùtcan# cg tư cấp ng 20772021

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Củng với đỏ, Chính phủ đã ban hành một số chủ trương, chính sách để thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số phát triển có hiệu quả như. Chỉ thị số

16/CT-TTg ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ vẻ ting cường năng lực

tiếp cân cuộc cách mang cơng nghiệp 4.0, Nghỉ định số 47/2020/NĐ-CP ngày.

09/4/2020 của Chính phủ vé quan lý, kết nói va chia sẽ dữ liệu số của cơ quannha nước, Quyết định số 458/QĐ-TTg ngày 3/4/2020 của Thủ tướng Chínhphủ phê duyét để án "Lư trữ tai liêu điện tir của các cơ quan Nha nước giai

đoạn 2011 ”, Nghị quyết số 52-NQ/TW vẻ một số chủ trương, chính.

sách chủ động tham gia cách mang công nghiệp lần thứ 4,

3.2. Pháp luật điều chỉnh đối với chuyên đỗi số và hoạt động công.

gia, chuyển đổi số và hoạt đơng cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang đang được thúc đẩy ở các quốc gia trên thé giới kể cả ở các nước phát triển. cũng như các nước đang phát triển, lợi nhuận mang lại la vô cũng lớn đối với

các quốc gia.

Nhận thức được tắm quan trong của quá trình chuyển đổi số và hoạt

đơng cơng nghệ tải chính (Fintech) trong nh vực ngân hang, nhiều quốc gia

đã xây dựng và ban hành văn bản, chính sách pháp luật thúc day kinh tế số phát triển.

3.2.1. Kinh nghiệm tại Singapore

Tai một số nước trên thé giới đã có quy định pháp luật vẻ hoạt động,cơng nghệ tải chính trong lĩnh vực ngân hang Một sé quy định chính ở

Singapore như một số thay đổi pháp lý quan trong liên quan đền ngân hang kỹ.

thuật số đã được Cơ quan quản lý tiễn tệ Singapore đưa ra như. Đao luật dich

vuthanh toán năm 2019. Bên cạnh đó, Cơ quan quản lý tiên tế (MAS) đã ban hành khung pháp lý thử nghiêm cho phép các tổ chức tai chính cũng như phí

</div>