Luận văn thạc sĩ Luật học: Cơ chế bảo đảm quyền con người trong các công ước Liên Hợp quốc về quyền con người và thực tiễn thi hành tại Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.24 MB, 110 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

|BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

PHAM THỊ DIEU HANG

CO CHE BAM BAO QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC LIÊN HỢP QUOC VE QUYỀN CON NGƯỜI VÀ THỰC TIEN THI

HÀNH TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC (Định hướng nghiên cứu)

HÀ NỘI, NĂM 202L

|BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP.

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

PHAM THỊ DIEU HANG

CO CHE BAM BAO QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC LIEN HỢP QUOC VE QUYEN CON NGƯỜI VÀ THỰC TIEN THI

HANH TAI VIET NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Tướng nghiên cứu)

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: LUAT QUỐC TE Mã số: 8380108

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYEN TOÀN THANG

HÀ NỘI, NĂM 202L

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM BOAN

Tôi zin cam đoan đây là cơng tình nghiên cửu khoa học độc lập cia riêng tôi.

Các kết luận nêu trong ludn văn chứ được cơng bổ trong bat kỷ cơng trình nào

khác. Các số liêu và thông tin trong luân văn là trung thực, có nguồn gốc rổ

rang, được trích dẫn đúng theo quy định.

Tơi in chu trách nhiệm vé tính chính sắc va trung thực của luân văn này, Tae giả luận van

Pham Thị Diệu Hằng.

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

"Ủy ban chồng tra tén và các hình thức đối xử tan ác vô nhân.

đạo hoặc hạ nhục người khác

Uy ban Nhân quy

Uy ban về quyên kinh tế, xã hội va văn hoa Uy ban xóa ba phân biệt chủng tộc

Uy ban xóa ba phân biệt đói xử với phụ nữ Uy ban về quyển trẻ em.

Điểu ước quốc tế

Hội đẳng lánh tế và xã hội Liên hợp quốcHội đông Nhân quyển Liên hợp quốc

Tiểu ban phịng chẳng tra tân và các hình thức đối xử tân ác

vô nhên đạo hoặc hạ nhục người khác.

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

MỤC LỤC

MỞ ĐÀU. 1

1. Tính cấp thiết của để tàiTình hình nghiên cứu để tài

Đối tượng va phạm vi nghiên cửu để tai.

Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.Noting đồng gúp mới của luận văn.

'Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn. 7. Kế cấu luận văn.

CHƯƠNG L

LY LUẬN CHUNG VE CƠ CHE BẢO DAM QUYỀN CON NGƯỜI. 11. Khải niệm cơ ché bảo dam quyền con người.

LLL Quyénconngudt 6

1.12. Khéi niém cơ ché bảo đâm quyền con người 10

1.2. Các cơ chỗ bảo ddim và thúc đấy quyền con người Liên Hop Quốc.... 13

121 Col ua trên Hiến chương 13

122. Cơchễ dưa rên cơng óc (Treat — based mechanism) 15 123. Vai rò cũa các cơ ché bảo adm quyển con người của Liên hop quốc 1

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 19 CHUONG 2 20 CƠ CHE BẢO DAM QUYỀN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC CUA LIÊN HỢP QUOC VỀ QUYỀN CON NGƯỜI. 30

21. Các công ước quốc tễ của Liên hợp quốc về quyền con người. 20 2.2. Cơ chế bảo đâm quyên con người thông qua việc thực hiện các Điều

ude quốc ta, 2 221 Oh ban Nhân quyên (The Human Rights Committee) 23

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

3.22. Uy banvề quyền kinh tê xã hội và văn hóa (The Committee on

Economic, Social aad Cultural Rights) 71

2.23. Oh ban xéa bô phân bidt chiing tộc (The Committee on the

Elimination of Racial Discrimination) 30

224. Op ban vỏa bé phân biệt đối xử với pim nit (The Committee on

the Elimination of Discrimination against Women) 32

2.2.5. Uy banchỗng tra tấn (The Committee Against Torture) 35 2.2.6. Uy banvề quyén tré em (The Committee on the Rights ofthe

Cniid) 38

22.7. Uy banvề quyền của người lao động nhập cư và các thành viên

trong gia đình ho. (The Committee on the Protection of the Rights of allrigrant worké and members of their families) 43

228 Ú banvề quyền của người kimy

rights ofperson with disabilities) 44

2.2.9. Uy banv việc cưỡng chỗ mắt tích. (The Committee on enforced

disappearances) 47

tat (The Committee on the

(2.2.10. Tiéu ban về phòng chỗng tra tấn 48

13. Nghia vụ của các quốc gia thành viên trong việc dim bảo quyễn con người theo các Công ước của Liên Hợp Quốc. 51

23.1. Các loại nghĩa vu của quốc gia 51

1.3.2. Yêu cầu đỗi với quốc gia trong việc giới ham một số quyền con THUC TIEN THI HANH TAI VIET NAM. 59 3.1. Các công ước quốc tế về quyền con người ma Việt Nam là thành viên.

3.2. Cách thức thực thi các Điều ước quốc tế về quyển con người của Việt

Nam 60

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

3.2.1. Piệt Nam tận tâm thiện chi thực hiện điều ước quốc tế _ 60 3.2.2 Văn bản qny pham pháp luật của Việt Nam trong mỗi quan lê với điều ước quốc tê về quyền con người 61

3.3, Thực tiễn thực hiện các diéu ước quốc tế về quyển con người. 63

33.1 Các qyằn trong lini vue dân sue vat chính 1165

3.3.2. Cơng ước quốc tế về quyền kinh tế, xã hơi vàvăn hóa =~ Tũ 333. Qun củamộtsố nhỏm người đỗ bị tổn thương — T4

3.4. Một số dé xuất để Việt Nam thực hiện tốt hon các cơ chế bảo đảm. quyển con người trong các Công tước quốc tế của Liên hợp quốc về quyền

con người mã Việt Nam là thành viên $6

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3. 9 KÉT LUẬN. 89

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

MỞBÀU 1. Tính cấp thiết của đề tài

Quyển con người là sự kết tinh của những giá tri văn hea của tat cả các

dân tộc trên thé giới thông qua một qua trình phát triển lịch sử lâu dài, những. cuộc đầu tranh dành đc lập tự chủ, những cuộc cải tao xã hội và cải tạo thiên

nhiên của cả nhân loại. Trong théi đại công nghệ 4.0 hiện nay, con người trên.

toán thé giới được hưởng những quyển cơ ban của con người là giống nhau không phân chia hoan cảnh lịch sử, chế độ chính trị xã hội, kinh tế và văn ‘hoa. Con người trên thé giới nay dang được hưởng sự bình đẳng trong nhân. quyển, những quyên song, quyền tu do hay mưu cau hạnh phúc...Vậy lam sao để cả thé giới với những quốc gia khác nhau vẻ lich sử, địa lý, đặc điểm đân. cư xã hơi, kinh tế văn hóa 2 hơi, nhưng mọi người đều được hưởng quyển như nhau. Van dé này địi hỏi có những cơng ước chung lam tién để để các

quốc gia cùng nhau chung tay lại xây dựng một zã hội tién bộ, nơi nhân

quyển bình đẳng cho mọi cá nhân.

Những yêu cầu trên Ja một trong những nguyên nhân dấn đến sự ra đời của Liên hợp quốc - kéo sau đó là những tuyên bo chung về quyền con người, những công ước quốc tế, những điều ước quốc tế quy định vẻ lĩnh vực cụ thể

vẻ quyền con người. Mỗi Công trớc nay lại co những cơ chế - tương tự nhưcũng có, khác nhau cũng có dé bão dim quyển con người được thực thi trênphạm vi tồn cẩu. Điều nay có ý nghĩa rất lớn trong việc thúc dy va bảo vệquyền con người 6 cấp độ toàn cầu.

Viet Nam là một trong những thảnh viên tích cực của các Cơng ước.

quốc tế về quyền con người. Mục tiêu nhất quán của Dang va Nha nước ta tuôn là việc bảo về vả thúc đẩy sự hưởng thụ quyển con người của toan thé nhân dân, qua việc triển khai tốt nhất những cơ chế dim bảo quyền con người.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

trong các Công ước quốc tế ma Việt Nam là thành viên. Chỉnh vi vậy, việc di tim hiển sau hơn về các cơ chế bảo đâm quyền con người trong các điều ước quốc tế có ý nghĩa cả đưới góc đơ lý luận và thực tiễn.

2. Tình hình nghiên cứu đề

ð Vid Nem, vic nghiệt côi về cơ GE tao. về myết con ngi nó, chung va cơ chế bão đâm quyển con người trong các Công ước quốc tế về.

quyền con người của Liên hop quốc đã được một sổ chuyên gia để cập dưới

các góc độ và phạm vi khác nhau. Một số cơng trình tiêu biểu có thể kể đến. như: Giáo trinh Lý iuận và Pháp iuật về quyền con người do GS.TS Nguyễn. Đăng Dung, TS Vũ Công Giao va Ths. La Khanh Tùng đồng chủ biên, cuốn Luat Nhân quyền quốc tế - Những vẫn đề cơ bản do TS. Vũ Công Giao và Ths. La Khánh Ting biên soạn (sách tham khio), Mới quem hệ giữa Việt Neon và Luật nhân quyền quốc té do PGS.TS Nguyễn Ba Diễn chủ biên, Liat quốc. tổ về quyền con người do TS. Cao Đức Thái va GS. David Kinley biên soạn.

Ngồi ra cịn nhiều tác phẩm quốc tế cũng viết về van dé nay như: A

framework for survival -health, Iuoneea rights, and huonanitarian assistance inconflicts and disasters, edited by Kevin M. Cahill; foreword by Cyrus Vance,AUN high commissioner in defence of human rights :"Ho license to KHI ortorture" (Bertrand Ramcharan, Armed non-state actors in internationalFuomaniterian and Iwona rights law foundation and framework ofobligations, and rules on accountability Konstantinos Mastorodimos,

Tuy nhiên, các cơng trình kể trên mới chi liệt kê những vẫn dé chung

chung vẻ quyên con người, chứ chưa đi vào nghiên cứ chuyên sâu vẻ một cơ

chế riêng biệt trong các cơ chế bảo vé nhân quyền, có rất nhiễu bai luận văn

nghiên cứu vẻ các Công ước vẻ quyển con người của Liên hợp quốc, nhưng,Jai thường di nghiên cứu chuyên vé hai quyển lớn là quyên dan sự chính trị và

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

quyển kinh tế xã hôi văn hóa,...vậy vẫn thiếu một bai nghiên cứu vừa khái quất vừa chi tiết về cơ chế dam bao nhân quyển dua trên các cơng ước, qua đó

nhìn nhân những tình hình thực tế 6 Việt Nam đang tham gia như nao vào cácCông ước nhân quyền.

“Xuất phát từ nguyên nhân trên, tac giả để chọn dé tài " Cơ chế bão dim quyên con người trong các công ước Liên hợp quốc về quyên con người và

muôn cập nhập những thông tin mới nhất vẻ dé tai, để dua ra những đánh gia,

nhân định, góp phân tim ra những van để cịn han chế, cần hồn thiên giúp

én thi hành tại Việt Nam” làm dé tai luận văn tốt nghiệp, với mong

thúc đây một triển vọng hoàn cơ chế bảo đảm quyền con người trên thé giới

nói chung vả Việt Nam nói riêng

3. Đối trong và phạm vi nghiên cứu đề tài

Luân văn xác định nhiêm vụ phân tích va nghiên cứu những đối tượng sau:

- Phân tích các cơ chế dam bảo quyên con người của Liên hợp quốc, từ đó đi nghiên cứu sâu hơn về

dua trên các Công ước qué:

›ơ chế đâm bao quyển con ngườitế về quyền con người

- Phan tích các Ủy ban Cơng ước vẻ vai trị nhiệm vụ và các đóng góp

của nó trong việc góp phan giúp đảm bảo Cơng ước được thực thi,các quyên con người cũng được bảo đăm

-_ Nghiên cứu thực tế những vẫn dé Việt Nam đã lam được trong q

trình nội luật hóa, áp dụng các biện pháp khác nữa để triển khai một

cách sắt nhất những quyển con người được ghỉ nhận trong các Côngtớc mã Việt Nam đã tham gia

'Vẻ pham vị, luên văn tập trung nghiên cứu cơ chế dim bảo quyên con ngườitrong các Công ước quốc tế vẻ quyển con người của Liên hợp quốc, sự tham.

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

gia của Việt Nam vào các Cơng ước trên vả tình hình thực thực tiễn triển khai trong nước, những tín hiệu tích cực Việt Nam đã đạt được và những vấn để cịn tơn tại cân tiếp tục có gắng hoan thiện sau nay.

4, Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

\Vé phương pháp luận, luân văn được thực hiện trên cơ sở áp dụng cácphương pháp luận duy vật biện chứng, duy vat lịch sử của Chủ ngiấa Mac-Lenin, từ tưởng Hỗ Chi Minh và của Đăng, nhà nước Việt Nam về quyền con

người, pháp luật quốc tế về quyền con người.

Vẻ phương pháp nghiền cứu, luận văn sử dung các phương pháp

nghiên cứu cu thể như, thu thập vả xử lý thông tin, nghiên cử và đánh giá thực tiến để lam sáng tỏ những van để liên quan.

5. Những đóng góp mới của luận văn

Luận văn là một cơng trình phân tích tồn điện và cụ thể về những cơ

chế bao dim quyển con người trong các Công ước quốc tế về quyển conngười của Liên hợp quốc, từ những Công ước đâu tiên hay những Công tướcmới chỉ được thông qua hơn 1 thập kỹ trước, đất chúng đưới 1 góc nhìn tồn

thể, để đánh giá những điểm chung, mỗi liên hệ va hep tác lẫn nhau. Đồng, thời, luận văn cũng tổng hợp được những thay đổi mới nhất của Việt Nam

trong việc nội luật hóa va tình hình thực thi các điều Cơng ước quốc tế vẻquyền con người ma Việt Nam la thánh viên, từ đó kịp théi đưa ra những

quan điểm nhân sét đảnh giá và đóng góp cho những thay đỗi mới nhất đó.

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn.

'Vẻ mat lý luận, luận văn đã gop phân bé sung cho những nghiên cửu hiện có ở Việt Nam về cơ chế bão đâm nhân quyền của Liên hợp quốc nói

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

chung vả cơ chế bảo đảm nhân quyển dựa trên các Công ước quốc tế vé

quyền con người nói riêng,

‘Vé mặt thực tiễn, luận văn có thể dùng lam tải liêu tham khảo cho các

cơ quan nhà nước hữu quan trong các hoạt động lién quan đến các cơ quan

trong cơ chế nhân quyển Liên hợp quốc. Thêm vào đó, luân văn cũng có thể ;â tai liệu tham khảo cho các cá nhân, tổ chức muốn tim hiểu thêm về nhân quyển vả các cơ chế bảo đảm nhân quyển. Ngoải ra, luận văn có thé

dùng làm tải liệu tham khảo cho các hoạt đồng giang dây, nghiên cứu về nhân.quyền của các cơ sỡ giáo dục về quyên con người ở Việt Nam.

7. Kết cầu luận văn.

Ngoài phân Mỡ dau, Két luận và Danh mục tai liệu tham khảo, luận văn gồm.

3 chương như sau

= Chương 1: Lý luận chung về cơ chế bảo đâm quyên con người

bảo đâm quyên con người trong các công wie

quốc tế con người

= Chương 3: Thực tiễn thi hành tại Việt Nam.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

LY LUẬN CHUNG VE CƠ CHE BẢO BAM QUYEN CON NGƯỜI.

1.1. Khái niệm cơ chế bảo dam quyên con người.

111 Qu

+ Khải niệm quyền con ngườiin con người

Quyên con người là một giá trị cao quý, la minh chứng của sự tiến bộ xã hội, là một phan không thể thiểu trong xã hội hiện đại, la gốc rễ va động, tực của moi cuộc cách mạng xã hội đồng hành, nó ton tai phat triển song song với đời sơng, văn minh của lồi người. Điều đó đã được long trọng tuyên bổ trong nhiêu Công ước quốc tế về quyển con người cũng như Hiển pháp của. nhiều quốc gia, trong do phải kể đến Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của năm 1780 của Pháp: “Sự thiếu hiểu biết, hờ hững hoặc coi thường những. quyén của con người chính ia nguyên nhân duy nhất dẫn đến những tại họa của công đồng và dẫn dén sự thối nát của các chính quyền ”'

Ban vẻ khái niệm quyển con người, từ trước đến nay vẫn luôn được xem xét ở nhiễu góc độ khác nhau (triết học, chính trị học, kinh tế học, luật

học..), vì thé nó là khái niêm rộng và phức tap. Theo như tải liệu của Liên

Hop Quốc, đến nay có hơn 50 định nghĩa khác nhau về quyền con người mà mất định nghĩa lại tiếp cận dưới các góc độ khác nhau và chưa định nghĩa nao ‘bao ham được tat ca các thuộc tính của quyền con người.

Theo Văn phịng Cao ủy Liên hợp quốc về quyên con người định nghĩa.

định trong Hiên pháp quốc gia và iuật pháp quéc

n gid con người, là ting thé những quyên cá nhân và tập thé được guyit da8. Quyền con người r

"Unie nation: Human AM: Questions ad answers, Geneva, 1694

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

dang và không thé bị tược đoạt. Quyền con người không thé phân chia và phụ thuộc lẫn nhan”

Những quan điểm trên vé định nghĩa quyển con người cũng đã từng

được các quốc gia trên thé giới tan thành trong Hội nghỉ thé giới về quyền con người tại Viên (Ao) năm 1993: “ Quyển con người mang tinh phd quát. không. thé phân chia, phụ timộc và liên quan lẫn nhau. Công đồng quốc tế phải đối xử với nhân quyền trên tồn thé giới một cách cơng bằng và bình đẳng, ngang hàng nha và cùng với sự cương quyết ni nhau Dit phải duy trì những ý nghĩa đặc thit của mỗi quốc gia vùng miền về lich sử văn hóa và tơn giáo, các quốc gia bắt ké chính trị, kinh tế và văn hóa vẫn phải có nhiệm vụ. thie đây và bảo vệ tắt cả các quyén con người và quyền tự đo cơ bán”

Ở Việt Nam, hiện tại chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào đề cập đến định nghĩa về quyên con người, trong giới nghiên cứu van có nhiều. quan điểm khơng hồn tồn giống nhau về quyền con người. Theo như Giáo: trình Luật quốc tế của Đại học Luật Hà Nội định nghĩa thì "về pháp I}, quyền con người là phẫm giá. năng lực, nhu cdu và lợi ich hợp pháp cũa con người được thé chế, bảo vệ bởi luật quắc gia và iuật quốc tỗ”. Cịn như nhận định.

trong cuốn Giáo trình Lý luận và pháp luật vé Quyền con người cia Khoa

Luật Đại học Quốc gia Hà Nội thi *qnyẫn cơn người là nhiững nữm cầu và li Ích tự nhiên, vẫn có và khách quan của con người được ghi nhấn và bảo vệ trong pháp luật quốc gia và các thơa thuận pháp I

Kết luận lại, nhìn ở góc độ nao và ở cấp độ nao thi quyển con người cũng được xác định như là những chuẩn mực được công đồng quốc tế thừa nhận và tuân thủ. Những chuẩn mực nay góp phân bão vệ vả kéo ngắn lại

{GHEE er Prana Union, Hook or Panter N26 2016

` Word Canfernce on Haman Figs, Vina, 1993, Viana Declration ed Programm of Act,

pga 5

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

khoảng cách trong phân biệt đối xử giữa người với người ở các quốc gia và các khu vực khác nhau trên thé giới, đồng thời tạo điều kiện để mỗi cá nhân. phat triển đây đủ năng lực hành vi với từ céch lé một con người. Cho dia cách

nhìn nhận có những khác biệt nhất định, một điều rổ rang là quyền con người

là những gia trì cao cả cần được tơn trong va bảo về trong moi xã hội vả trong ‘moi giai đoạn lịch sử *

~ Tinh chất của quyên con người. © Tính phổ qt (universal):

Tổng thư ký Liên hợp quốc đã từng phat nhận định vẻ tính phổ quát của.

quyển con người "Human rights are foreign to no culture and native to allnations, they are universal”

Đúng vay, chúng dựa trên phẩm giá của mỗi con người, không phan chia chủng tộc, mau da, giới tính, nguồn gốc dan tộc hoặc xã hội, không phân chia ngôn ngữ, quốc tịch, tuổi tác hoặc bat kỳ đặc điểm phân biệt nao khác. Khi quyển con người được công nhên bởi các quốc gia, thì nó hiển nhiên được áp dụng cho tất cả mọi người một cách bình đẳng khơng phân biết

Khơng ai có thé bi tước đoạt quyền con người bởi một cá nhân, một tổ

chức hay bật kỷ quốc gia nào. Tuy nhiên, việc han chế quyển vẫn có

áp dụng trong một số hồn cảnh pháp lý nhất đính Chẳng han, mét cá nhân

"han chế quyên tu do khi nhận phán quyết chiu án tù giam trong mốt

có thể

phiên tịa xét xử công khai minh bach và công;

"ong củ: Wo gần đây do CNN -muậTọng các co gu tin Động nd ting hất Bộ gi tổnTA...

anh ghảnm học ty trưng đội sắc nt tân hóa tưng hổng thon cu Ơng ti-Y)) 8 phịng sồ thơng vì hp CN: Tn eas Bạt ange he er 3005

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

© Tính khơng thể phân chia và phụ thuộc lẫn nhau (indivisible and

Các quyển con người đòi hỏi sự phụ thuộc lẫn nhau, vi phạm một

quyền trong số đó sẽ anh hưởng đến việc thực hiện các quyền khác. Vi dụ, khimột cá nhân bi tước di quyển được sống, đồng nghĩa với việc ho sẽ mit di tấtcả các quyền khác như quyển được giáo dục cơ ban hay quyển có lương thực

để dim bao một mức sing dy i, quyền tự do ngôn luân hay quyển tự do đi lại... Hơn nữa, tôn trong đây đủ các quyên là điều kiện tiên quyết đi

một nên hỏa bình bên vững va phát triển sã hội ~ Nguôn gốc của quyên con người.

Hiện nay, đang tôn tại 2 trường phải cơ bản với 2 quan điểm khác nhau. ‘vé nguôn gồc của quyền con người.

Những người theo học thuyết về quyền tự nhiên cho ring con người là những gi bẩm sinh, vốn có ma mọi cá nhân sinh ra déu được hưởng chỉ đơn

gian ho là thành viên của nhân loại nay. Vay nên, các quyển con người khôngphu thuộc vào phong tục tập quán, truyén thống văn hóa hay ý chi của bắt kỹ

cả nhân, giai tang, tổ chức, công đẳng hay nha nước nào. Cũng không một chủ thé nao, kể cả nha nước, có thể ban phước hay tước bỏ các quyển bẩm.

sinh, vén có của cá nhân.

Cơn những người ủng hộ học thuyết pháp lý, điển hình như EdmundBurke (1720 ~ 1797) và Jeremy Bentham (1748 - 1832), cho rằng các quyểncon người không phải là bẩm sinh, vốn có mốt cách tư nhiên mà phải do các

nha nước xác định và pháp điển hóa thành các quy pham pháp luật hoặc xuất phat tir truyền thông văn hóa. Như vậy, theo học thuyết về quyển pháp ly, pham vị, giới hạn và ở góc đơ nhất định, cä thời han hiệu lực của các quyển

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

con người phụ thuộc vao ý chí của ting lớp thống tri va các yếu tổ như phong

tuc, tập quản, truyền thông văn hỏa,. của các xã hội. Ở đây, trong khi các quyển tự nhiên có tinh đồng nhất trong mọi hoản cảnh, moi thời điểm, thi các quyền pháp lý mang tính chất khác biệt tương đổi về mat văn hỏa va chính trị

1.12. Khải niệm cơ chế bảo đâm quyền con người.

Mặc da khái niệm “Cơ chế bão đảm quyển con người” được nhắc đến khá nhiều trong các tai liệu nghiên cửu về quyền con người, nhưng định nghia thể nào là “Cơ chế đảm bảo quyền con người” lại ít được dé cập đến.

“Co chế" là thuật ngữ được sử dụng trong nhiễu lĩnh vực khoa hockhác nhau, như kinh tế học, tâm lý học, chính tri học, hóa hoc, y học... Khi sirdung kết hợp với một số thuật ngữ khác, thuật ngữ “cơ chế" gop phản tạothành các khái niêm chuyên môn của các lĩnh vực hoa hoc đó như “cơ chếkinh tế”, “cơ chế tâm lý”, “co chế phản ứng”, “cơ chế gây bênh”... Trongkhoa học pháp lý tôn tai khái niệm “cơ chế diéu chỉnh pháp luật, “cơ chế áp

dụng pháp luật"... Tuy nhiên, nội dung của thuật ngữ “cơ chế" được giải

thích có sự khác nhau nhất định.

Trong tiếng Nga, thuật ngữ “cơ chế" (examin) được giải thích theohai nghĩa, thứ nhất là “cơ câu bên trong của máy móc hoặc thiết bi làm chomáy móc hoặc thiết bi đó hoạt đơng" và thứ hai là “cầu trúc bên trong, phương thức van hành của một bộ may của mốt kiểu hoạt đông nảo đớ"”. Trong tiếng Anh, thuật ngữ này được giải thích với hai nghĩa khác nhau:

chế “mechanism” là hé thống các bộ phận hoat đông cùng nhau trong một cố máy" và “cơ chế la một quá trinh tự nhiên hoặc được thiết lap nhờ đó một hoạt đơng nào đó được tiền hành hoặc được thực hiện” * Tử điển tiếng Pháp

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

“Le Petit Larousse” dua ra định nghĩa “cơ chế (mécanisme) lả cảch thức hoạt động của một tập hợp các yêu tô phụ thuộc vảo nhau” 7 Trong tiếng Việt, "cơ

chế là thuật ngữ Hán Viết, gém “co” la “may” và “chế” là “chay”, "hoạt

đông" tức lả một cỗ may được hoạt động, ham y bên thân. máy đó phải có

các bộ phân can thiết gắn với nhau thành thé thống nhật... Như vậy, mặc đủ. cịn có những điểm khác nhau nhất định, thuật ngữ “cơ chế” luôn được giải

thích gin liên với hoạt động của một hệ thơng các bộ phân tác động qua lạivới nhau trong quả trình hoạt động của chúng

‘Theo mốt số tai liệu thì cum từ “cơ chế của Liên Hợp Quốc vẻ quyển

con người” (United Nations human rights mechanism) hay được sử dung

trong các tai liêu chuyén môn để chi 56 máy các cơ quan chuyên trách và. hệ 1 dng các quy tắc, thii tục có liên quan do Liên Hợp Quốc thiết lập để thúc. đẩy và bao vệ các quyền con người. Tóm lại, ta thấy rằng khi nói đến “cơ chế

bdo đâm quyén con người" ban thân cụm từ này bao hàm hai nội dung cơ bản:

Thứ nhất, đó là những nguyên tắc, phương thức, cách thức, quy tắc, thủ tuc,...dé thức day va bao dam quyển con người. Thứ hai, đó là các u tơ, bộ 'phận,.. tham gia vào việc thúc day và dim bão quyền con người.

Đôi với nội dung thứ nhất, các nguyên tắc, quy tắc, biện pháp, cách.

thức đêm bảo quyển con người thi vơ củng phong phú, da dang, bởi nó phụ

thuộc vào các chủ thể khác nhau. Các nguyên tắc, quy tắc này quy định tính

chat, đặc trưng của các cơ chế bao đêm quyển con người. Ví dụ như. nguyên.tắc kiếm tra, thanh tra, giám sát, nguyên tắc phối hop; nguyên tắc đổi thoại,nguyên tắc hop tác quốc gia, khu vực và quốc tế..sẽ quy định nên cơ chế

kiểm tra, thanh tra, giám sát, cơ chế phối hợp, cơ chế đối thoại,.. Nêu như nói, các chủ thể dim bão quyền con người đóng vai trỏ là những điều kiên cần, thì

các nguyên tắc, quy tắc là điều kiên đủ. Vì đây lả những nhân tổ cầu thành

ng...

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

quan của các cơ chế bảo đâm quyên con người, tính hiểu quả của việc đảm ‘bao, thúc day quyền con người phụ thuộc nhiều vảo các nguyên tắc, quy tắc

Đối với nội dung thứ hai, có rắt nhiễu yêu tổ, bộ phân tham gia vào qua

trình hình thành và hoạt động của các cơ chế bão đảm quyển con người,

chẳng hạn như. các u tổ của hệ thơng chính trị: Đảng, Quốc hội, cơ quan. ‘hanh pháp, tư pháp các tổ chức đồn thể chính trị - xã hội, v.v... Ngoai ra, con có các hiệp hội, tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Công dong châu Âu,

Hiệp hội ASEAN, viv... Nhưng đây khơng phải là quả trình tác động đơnchiêu, ban thân quyển con người trong tính phong phú, da dạng của nó cũng

có s tác đơng trở lại đổi với những cách thức, nguyên tắc, quy tắc và các chủ thể dam bão quyền con người. Do đó, trong q trình phát triển của qun con người, các nguyên tắc, cách thức, quỹ tắc dam tảo, thúc đẩy quyền con người.

cũng phải có sự điều chỉnh cho phù hợp theo.

Trong khi bảo về quyén con người là việc áp dụng các biện pháp chế tài

pháp lý đổi với các hành vi vi pham quyền con người, qua đó ngăn ngừa các

‘vi phạm mới tái diễn va từ đó tạo ra sự tơn trong chung đổi với quyền con

người và quyển cơng dân trong tồn xã hội. Thì việc bdo đấm quyén conngười là việc Nha nước bảo đâm cho người dân được hưởng các quyển đónhư thể nào. Trong các quyển con người có những quyển thể hiện ở phúc lợitrình đẳng trong sử dungcác dich vụ y tễ, quyển hưởng thu va tiếp cân các giá trị văn hóa,... Những

quyền này khơng phải tự bản thân người dân có thể được hưởng, ma đồi hồi có những diéu kiên, cơ sở vất chất nhất định, chẳng hạn như để đăm bao

quyển trẻ em được học tập yêu cầu nha nước phải phát triển cơ sở hạ tangxã hội, ví du quyển được bao vệ, chăm sóc sức khơ.

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Hiện nay, cơ chế quốc tế về bão vệ và thúc đẩy quyền con người được thể hiện ở bộ máy các cơ quan vả quy tắc, thủ tục về thúc day, bảo vệ quyền. con người trong tổ chức Liên Hợp Quốc. Dựa trên dia vi pháp lý, chức năng, nhiệm vụ vả tỗ chức bộ máy thì các cơ quan về quyển con người của Liên hop quốc được chia thánh hai dạng. Các cơ quan được thảnh lập dựa trên Hiển

chương (Chater ~ based mechanism) và các cơ quan được thánh lập theo hoặc

dua trên một số điều ước quan trọng về quyển con người. 12.1 Cơ chỗ dựa trên Hiến chương

Bảo về và thúc đẩy quyển con người được sác đính là một trong những mục tiêu cơ ban của Liên Hop Quốc nên cả 6 cơ quan chính bao gồm: Đại hội

đồng, Hội đồng bao an, Hội đẳng kinh tế va xã hôi, Hồi ding quản thác va

Toa án quốc tế, déu có trách nhiém trong lĩnh vực nay. Bên cạnh đó, có một số cơ quan giúp việc về quyển con người, xây dựng va thực thi quy chế dé tuy động sự tham gia, hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ vao hoạt động, thúc day va bao vệ quyền con người.

+ UN Human Rights Coucil (HRC) - Hội đẳng Nhân quyển Liên Hop

HER được thành lập theo nghị quyết số 60/251 ngày 03/4/2006 của Đại

hội đồng Liên Hợp Quốc để thay thé cho Uy ban nhân quyển (CHR). Do Uy ‘ban quyển con người trước đây va Hội đồng nhân quyền hiện nay, đóng vai trị “đâu tau” trong bơ máy các cơ quan vé quyển con người Liên Hop Quc,

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

niên sự ra đời của HRC hứa hen mở ra “một trang mới” trong các hoạt đôngcủa Liên Hợp Quốc trong lĩnh vực này.

Các chức năng va nhiệm cụ chính của HRC theo Nghĩ quyết số 60/251

của Đại hội đẳng Liên hợp quốc bao gồm: thúc đẩy các hoạt động giao dục,

nghiên cứu, dich vụ tư van, trợ giúp kỹ thuật và xây dưng năng lực vẻ quyển

con người ở các quốc gia, thúc đẩy việc thực thi day đủ các nghĩa vụ vẻ quyển con người ở các quốc gia, dong vai tro là một diễn đàn để đối thoại về những chủ dé cu thể về quyên con người, đưa ra những khuyến nghị với Đại hội đồng vẻ sự phát triển của Luật quốc tế về quyển con người, thực hiện việc đánh giá định kỷ toàn thể việc tuân thủ các nghia vụ va cam kết quyển về con. người, hợp tác chặt chế với các chính phủ, các tổ chức khu vực, các cơ quan quyển con người quốc gia, các tổ chức xã hội dân sự trong các hoạt động vẻ.

quyền con người.

Phương thức hoạt động của HRC 1a đưa ra bao cáo hoạt động hàng nfm

với Đại hội đồng hay còn goi lả cơ chế "Đánh giá định kỹ chung (phổ quát) ~

Univesal Periodic Review ~ UPR). Thay thé cho phương thức hoạt động củatủy ban nhân quyền trước đây là hàng năm, chon ra các vụ việc nghiêm trong

nhất về quyển con người xây ra ở các quốc gia trên thể giới để đưa ra xem xét đánh giá, thi Hội đồng nhân quyên tiền hành một thủ tục mới là đánh giá đính.

kỹ chung.

© Advisory Committee - Ủy ban có van

‘Uy ban cé vấn có vai trị hỗ trợ Hội đồng trong các hoạt động chuyên. môn. Ủy ban này bao gồm 18 chuyên gia được Hội đồng bau ra bằng cách bỏ phiéu kín từ danh sách các ứng cử viên ma các quốc gia thanh viên để cử.

Mặc dù vay, các chuyên gia thành viên của dy ban hoạt động với tư cách cả

nhân Nhiêm kỹ của mỗi chuyên gia là 3 năm, chỉ được bau lại một lẫn.

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Co cau của Ủy ban có van được cân nhắc để dim bão tinh cân bằng về giới va khu vực địa ly. Cụ thé, để dam bao sự cân bằng về khu vực dia lý,

thành viên của ủy bạn được phân bỏ như sau: các quốc gia châu Phi: 5 ghế, các quốc gia châu A: 5 ghế, các quốc gia Đông Âu: 2 ghé,, các quốc gia 'Canbê va châu Mỹ La-tin: 3 ghé, các quốc gia Tây Âu va các quốc gia ở khu.

vực khác: 3 ghế

'Vẻ hoạt động, ủy ban có vân hop tối đa 2 kỳ mỗi năm, mỗi kỳ tối đa 10 ngày, ngoai ra có thể họp các kỷ bd sung với sự chấp thuận của HRC. Vẻ trách nhiệm, ủy ban cô van chịu sự điều phối của HRC. Hội đồng co thể yêu.

cầu toản bộ, một nhóm thin viền hoặc một cá nhân thảnh viền của ủy ban cổ

‘van thực hiện những nhiệm vụ nhất định.

12.2. Cơ chế dua trên công ước (Treat ~ based mechanism)

Cơ chế nảy được được dưa trên các ủy ban giám sắt việc thự chiên một

số công ước quốc tế vé quyển con người, được thành lập theo quy định cia

chỉnh các công ước đó, chỉ riêng Uy ban về các quyên kinh tế, xã hội, văn hóa

thì được thánh lập dua theo một quyết định của ECOSOC.

Nếu các cơ quan trong cơ chế dựa trên Hiến chương có những chức

năng da dang, bao gồm cả việc nghiên cứu, xây dựng các dur thao văn kiện,

thấm định, theo dối, giám sat va điều hảnh các chương trình, hoạt động về

quyền con người... thi hệ thơng ủy ban cơng wc có chức năng hep hon. Các

giám sát, thúc đấy việc thực hiện các điều

tớc quyết tế về quyển con người, thông qua việc nhận, xem xét va ra khuyến

tủy ban nay được thiết lập chỉ

nghị liên quan dén các báo cáo vẻ việc thực hiện các công ước nảy của những

quốc gia thảnh viên, và với một số ủy ban, cịn thơng qua thẩm quyển nhân, xem xét và xử lý các khiểu nại về việc vi phạm các quyền con người được ghi.

nhận trong mốt số công ước.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Hiện tại, có 9 cơng ước được coi là điều ước quốc tế căn bản về quyền con người của Liên hợp quốc. Các công ước được giám sát bởi các ủy ban. giám sat vả một cơ quan tương tự la nhóm cơng tác. Cụ thể, các Ủy ban giám.

sat cơng ước đang hoạt động bao gém: ủy ban vé xoá bỏ sự phân biệt chủngtộc (thành lập theo Công ước vé xố bõ tắt cả các hình thức phân biệt chũngtốc năm 1965); ủy ban quyền con người (thảnh lập theo Cơng trớc quốc tế vẻ

các qun dân sự, chính trị năm 1966), ủy ban vé xoá bỏ sự phân biệt đối xử:

với phụ nữ (thảnh lập theo Công ước quốc tế vẻ số bư tat cả các hình thứcphân biết đổi xử với phụ nữ năm 1970), ủy ban chống tra tấn (thành lập theo

Công ước về chủng tra tân va các hình thức đổi xử tàn bạo, vơ nhân đạo hoặc. hha nhục khác năm 1987); ủy ban vẻ các quyển kinh té, xã hồi, văn hoá (thành.

lập theo một nghỉ quyết của ECOSOC), ủy ban về quyển tré em (thành lập

theo Công ước về quyển trẻ em năm 1989); Ủy ban bao vệ quyển của những

người lao đông nhập cư và các thảnh viên trong gia dink ho (thảnh lập theo

Công ước về bảo vệ quyên của những người lao động nhập cư và các thành

viên trong gia đỉnh họ năm 1990), ủy ban về quyển của người khuyết tật

(thành lập theo Công ước về quyền của người khuyết tật năm 2007)

Các ủy ban công tước bao gồm những chuyên gia đươc thừa nhân là có

ty tin, đạo đức va năng lực trong các lĩnh vực của công ước liên quan Các

chuyên gia nay được lựa chon (thông qua bỏ phiếu ở các ủy ban) từ những người được các quốc gia thành viên dé cử (thường là cơng dân cia nước

mình). Tuy nhiên, khi được bâu la thành viên các ủy ban thi các chuyên giahoạt động với tu cách cá nhân, sé lượng thành viên các ủy ban công ước được.khác nhau, nhưng thường daoquy đính ngay trong mỗi cơng ước và có tỉ

đơng từ khoảng 10 người đến dưới 30 người. Các ủy ban công ước thực hiện.

một số chức năng, nhiệm vụ căn cử vao quy định cụ thể của từng công ước.

Trong đó, đảng chú ý là các chức năng như. Xem xét báo cáo của các quốc

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

gia thành viên, xem xét Khiếu nại của các cả nhân, đưa ra các bình luận,

khuyến nghĩ chung để giải thích nội dung và các biến pháp thực hiện công,

“ Những diém khúc biệt cơ bản giữa hai cơ chế

Việc áp dụng cơ chế dựa trên Hiến chương là nghia vu phổ qt, có tính chat bắt buộc giữa các quốc gia trên thới giới, trong khi cơ chế dựa trên

công ước thi phụ thuộc vào việc quốc gia đó tham gia vào điều ước như thé

Chức năng của các cơ quan trong cơ chế dựa trên Hiển chương có chức

năng da dang hơn so với cơ chế dua trên Công ước khi nó bao gồm cả việc

nghiên cứu, xây đựng các dự thảo văn kiện, thẩm định, theo dối, giám sét và

điểu hành các chương trình, hoat đồng vẻ quyển con người, còn các ủy banđược thành lập dựa trên Công ước với chức năng hep hơn, chỉ giềm sát, thúc

đẩy việc thực hiện các điều ước quốc té về quyển con người, thông qua việc.

nhận, xem sét va ra khuyên nghĩ liên quan dén các báo cáo về việc thực hiệncác công tước này của những quốc gia thành viên.

12.3 Vai trò của các cơ ché bảo đâm quyền con người của Liên hop aude

Liên hop quốc giữa một vai trị vơ cùng to lớn va quan trong trong việc.

dam bảo và thúc đây quyền con người trên toàn thé giới, dé những quyền nay

không chi được ghỉ nhân trong pháp luật các quốc gia, ma cân phi được được.tôn trong va thực hiên các quyển nay trên thực tế. Một thực tế là quyển con.người rất da dang, nên hiện nay trên thé giới nó đang bị vi pham bởi rat nhiễu.cách khác nhau và nhiều đối tương khác nhau từ cá nhân cho đến tập thé, từ

các doanh nghiệp cho dén các cơ quan nha nước . điều nay địi héi cẳn có sự

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

liên minh nhiều chủ thể để bao vệ và thúc đẩy sự phát triển của quyển con người như các nhà nước, cơng déng, tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế liên chính phi, đến từng cá nhân con người trên trái dat nảy... thông qua nhiều.

"biên pháp khác nhau như nội luật hóa, tuyén trên, giáo dục, cẳn có sư giám sat

theo dõi,.. va đặc biệt sự thông nhất một quy chuẩn tôi thiểu chung để dam

bão thực thi quyển con người.

Bao vệ va thúc day quyển con người trước hết là trách nhiệm va nghĩa. ‘vu của các quốc gia, song vai tro của Liên hợp quốc cũng la không kém phan quan trong, Điều nay đã được Liên hợp quốc thừa nhận bằng việc thông qua “Tuyên ngôn về quyền va nghĩa vụ của các cá nhân, nhóm và tổ chức xã hội trong việc thúc đây va bảo vệ các quyển con người va tự do cơ ban được thừa.

quốc gia và các chủ thể khác đã rõ mười mươi về quyền, trách nhiém và nghĩavw của minh rên thực t việc bảo về va thúc dy quyền con người vấn cóthể chưa hiéu quả nếu như vắng mặt các cơhung mang tinh thống nhấtcao trên toản thé giới cho việc thực thi các quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ đóTrước hết, một cơ chế được đánh giá là hiệu qua trong việc bão đảm và thúc

đẩy quyền con người thi cần phải đáp ứng được các điều kiện sau:

Phải có tinh cam ket thực hiện: đối với các cơ chế quốc tế va khu vực, phải có sự cam kết và phê chuẩn của các nước thành viên, đồng thời, phi có cơ chế thích hợp để sử lý trong trường hợp các nước thành viên có sự vi

pham Đơi với cơ chế cấp quốc gia, phải được hiển định hoặc chỉ ít luật định.

Phải có tinh độc lập cao: đối với các cơ chế quốc tế va quốc gia, các cơ

quan nhân qun chun trách nên có tính độc lập với các thiết chế quốc tế

khác cũng như độc lập với các cơ quan quyên lực nha nước.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Ngân sách hoạt đông phải được quy định rõ rang và day đủ để tránh sw

phụ thuộc.

Bồ may cơ quan chuyên trách phải do các chuyên gia, những người cónhiễu linh nghiêm trong lĩnh vực vận hành.

Một khi đã đáp ứng được đây đũ các điều kiện như trên thi các cơ chế bão dim quyển con người của Liên hợp quốc sẽ góp sức minh rất lớn vào việc hỗ trợ các chính phủ quốc gia thực hiện các nghĩa vụ quốc tế về quyền con người, chang hạn như hỗ trợ trong việc thực hiện các khuyến nghị của các.

cơ quan công ước, các thủ tục đặc biệt và đảnh giá định kỷ toàn câu; cùng cấp

cho mọi người những cơ chế tiếp cận dé dang hơn để bao vệ quyền con người khi ma các cơ chế quốc gia chưa thực sự hiệu qua; giúp nâng cao nhận thức 'về quyên con người,

KET LUẬN CHƯƠNG 1

-Quyền con người là những giá trị nhân bản cao nhất ma các quốc gia

trên thé giới đều dé cao và bảo về vi bao vệ quyển con người cũng là một nhân tô quan trọng cho sự phát triển bên vững của mỗi quốc gia.

‘Van dé bão dim quyền con người được thể hiện thông qua tổ chức hoạt

đông của cơ chế quốc té, khu vực và quốc gia. Trong đó, cơ chế bảo dim

nhân quyển Liên hợp quốc được cho là hạt nhân của các cơ chế nhân quyển quốc tế và khu vực khác. Nhin chung, cơ chế nhân quyển Liên hợp quốc có vai trị thúc đẩy và bão vệ quyển con người trên toàn thể giới, lam những. chuẩn mực chung cho các quốc gia vả các vùng lãnh thổ trên toàn cầu quy. chiếu theo, nhằm đăm bão sự cơng bằng, bình đẳng cho toản nhân loại. Cơ sở pháp lý để hình thảnh cơ ché Liên hợp quốc là Hiền chương vả các công ước. quốc tế của Liên hợp quốc về quyền con người.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

CO CHE BẢO DAM QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC CUA LIÊN HỢP QUOC VE QUYEN CON NGƯỜI

3.1. Các công ướt quốc tẾ của Liên hop quéc về quyên con người

Hiển chương Liên hợp quốc (1945) đã tuyên bồ rằng một trong những mục đích của Liên hợp quốc là thúc đẩy va khuyến khích sự tôn trong đổi với quyển con người, quyền tự do cơ ban cho tắt cA moi người. Quyết tâm nảy. của Liên hợp quốc lần đầu tiên được biểu hiện cự thể bằng việc ban hảnh. “Tuyên bổ chung về Nhân quyền của Đại hội đồng Liên hợp quốc năm 1948. Được thông qua trong bối cảnh kinh hoảng của Chiến tranh thé giới thứ hai, Tuyên bé chung là nỗ lực đầu tiên của tat cả các quốc gia dé đẳng ý va thông.

nhất lại một danh mục toan diện về các quyền con người. Đúng như tên gọi

của nó, nó chưa được coi là một cơng ước, ding hơn nó là một tuyên bồ vẻ các nhân quyển và các quyên tự do cơ bản của con người đã nhận được sự. đẳng ý phổ quát của tắt cả các quốc gia thành viền. Mục đích của nó được cho Ja để thiết lập “một tiêu chuẩn chung can có cho tat cả mọi người ở tat cả các. quốc gia". Nói một cách tổng qt, Tun ngơn chung đặt ra hai loai quyên tư

do cơ bản của con người đó 1a Quyển dân sự và chính tri, quyển cịn lại lã

Qun kính tế, xã hội, văn hóa, Vào thei điểm thông qua tuyên bổ chung, đã co một thỏa thuận rộng rấi rằng quyén con người nên được chuyển thanh hình. thức pháp lý như một cơng ước, sẽ rang buộc trực tiếp đối với các quốc gia đẳng ý bởi các điều khoăn của nó. Diu nay dn đến các cuộc đảm phán sâu rộng trong Ủy ban Nhân quyển — cơ quan chính trị được thảnh lập vào năm. 1946, bao gồm đại diện của các quốc gia thành viên họp thường niên tại Geneva để thao luận về nhiều van để nhân quyển Năm 1966 chứng kiến sự. thông qua của Dai hội đông với 2 Công ước: Công ước quốc tế về các quyển.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

dân sự, chính trị va Cơng ước quốc tế về các quyén kinh tế, xã hội, van hoa. Hai Công ước quốc tế vẻ nhân quyển tao nên tăng của một loạt các điều ước quốc tế có tính rang buộc bao gồm nhiêu vấn để khác nhau trong lĩnh vực. nhân quyên.

Các công ước xác định các quyển con người, các quyển tự do quan. trong va đốt ra các tiêu chuẩn cơ ban đã truyền cảm hứng cho hơn 100 công tước, tuyên bồ, bộ quy tắc và các điều ước quốc tế và khu vực về quyển con người ®

Hiện nay, Liên hợp quốc có 9 cổng ước cốt lỗi vẻ quyển con người

công ước được thông qua gin đây nhất là "Công ước quốc tế về việc bao về mọi người khối bị cưỡng bức mất tich” có hiệu lực kể từ ngày 23 thang 12 nm 2010, ngoai ra các công ước khác phải kể đến la: Công ước quốc tế về

xóa bư moi hình thức phân biệt ching tộc (CERD) được thông qua năm 1965,Công ước quốc tế về quyển dân sự va chính tri (The Intemational Covenanton Civil and Political Rights - ICCPR) và Công ước quốc tế về các quyềnkinh tế, zã hội, văn hóa (The Intemational Covenant on Economic, Social andCultural Rights - ICESCR) cùng được thông qua bằng nghỉ quyết 22004(GA) ngày 16/12/1966 của Đại Hội đổng Liên hợp quốc, Cơng wdc vẻ xabỏ moi hình thức phân biệt đối xử chống lại phụ nữ (CEDAW) được thôngqua năm 1979, Công ước chồng tra tén va các hình thức trừng phat hay đổi xửtản ác, vơ nhân đạo hoặc ha thấp nhân phẩm (CAT) được thông qua năm1984, Công ước về quyển tré em được thông qua năm 1989, Công tước quốc.tế về bao vệ quyền của tt cả những người lao động di trú va các thành viêncủa gia dink họ (ICRMIW) được thông qua nfm 1900 và Công ước vẻ người

khuyết tat được thông qua năm 2007. Trong lịch sử của minh, kể từ khi thông

“Gilad Pokal REN: The Human Rghfs Commitee, The Factsheet NGS [Ee3)

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

"Tuyên ngôn Nhân quyển năm 1948, tắt cả các quốc gia thảnh viên Liên

‘hop quốc đã phê chuẩn và tham gia ít nhất 1 cơng ước về quyển con người

trong Ð công ước được nhắc tới ở trên, vả 80% quốc gia thành viên đã phê

chuẩn và tham gia tử 4 công ước trở lên. Việt Nam ta rất vinh dự và tự hảo

khi là thành viên của 7 trên 9 công ước trên

32. Cơ chế bảo dam quyên con người thông qua việc thực hiện cúc Diéu ước quốc té

Cơ chế nay bao gém hệ thống các cơ quan được thành lập dựa trên các

Công ước quốc tế về quyển con người. Hiện tại đã có 10 cơ quan được thành.lập từ các cơng ước về quyên con người, chin trong sé đó có vai trị giám sắt

việc thực hiện các cơng ước quốc tế về quyền con người, trong khi cơ quan thứ mười 1a Tiểu ban Phỏng chống tra tin và các hình thức đổi xử, trừng phat

tan ác, vơ nhân đạo hoặc hạ nhục con người (SPT) ~ được thảnh lập theo nghỉđịnh thự của Cơng tước chéng tra tên có nhiệm vụ giám sát các noi giam giữtại các Quốc gia thảnh viên.

Các Công ước quốc tế về quyển con người tạo ra các nghĩa vụ pháp ly bất buộc đổi với các quốc gia thành viên trong việc thúc ddy va bão về quyền con người ở cấp 46 quốc gia, tức lả, khi chấp nhận các điều ước nay, các quốc. gia đã đồng ý với việc hoàn thành các nghĩa vụ pháp lý này. Tuy nhiên, viếc chap nhận này mới chỉ lả ý chi chủ quan của mỗi quốc gia, khơng có một thiết chế nào đứng trên nhà nước có khả năng bất buộc các quốc gia hoàn thánh đây đủ các nghĩa vụ nay. Chính vi vậy, mơi điều ước quốc té cơ bản về quyền. con người lai thành lập một Ủy ban riêng gém những chuyên gia độc lập, bằng tat cả những phương tiền, giảm sit việc thực thi các điều khoản của điều rước, vả như vậy, với những sức éo đến từ các thỏa thuận đã được chứng nhận

quốc té, có thé han ch tối đa được sự tủy tiện trong việc thực thi các nghĩa vụ

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

nay của các quốc gia. Cũng vi thé ma không giéng như các cơ quan trong co chế dựa trên Hiển chương có chức năng tồn điện bao gồm từ việc nghiên cứu, sây dựng dự thảo, đưa ra kiến nghị, giảm sát đến điều hảnh các chương trình, hoạt động về quyền con người thì các cơ quan thuộc cơ chế dua trên các

điều ước có chức năng han hep hơn nhiễu.

2.2.1 Oy ban Nhân quyền (The Hunan Rights Committee)

Uy ban Nhân quyén là cơ quan bao gm các chuyên gia độc lập giám. sát việc thực hiển Công ước quốc tế quốc tế vẻ các quyển dân sự và chính trị

của các quốc gia thành viên.

Tắt cả các quốc gia thành viên có nghĩa vụ gửi báo céo thường xuyên.

cho Ủy ban về cách các quyển đang được thực hiện Báo cáo lan đầu tiên của các quốc gia thành viên phải nộp tại thời điểm 1 năm sau khi gia nhập Cơng. tước và sau đó lả bat kỳ khi nao Ủy ban yêu cầu (thường là 4 năm một lân). Uy ban sẽ xem xét từng báo cáo, nêu lên những mỗi lo ngại và để xuất

khuyến nghị của minh đổi với các quốc gia thành viên đưới hình thức "các kếtTuân quan sát”

Negoai thủ tục báo cáo, điều 41 của Công tước quy định cho Ủy ban xem xét các khiếu nại giữa các thành viên: “J. Mỗi quốc gia thành viên Công ước. này đều có quy

gia dé cơng nhận thẩm quyền của Uy ban được tiếp nhân và xem xét những tuyên bé theo điều này, vào bắt R} thời điễm nào, là quốc

thông cáo theo đô một quốc gia thành viên khiễu nại rằng một quốc gia thành viên khác không thực hiện day đi ngiĩa vụ của ho theo Công ước. Niững thông cáo theo điều này chỉ được Ủy ban tiếp nhận và xem xát rểu đó là của quốc gia thành viên đã tuyên bồ công nhận thẩm quyền của Ủy ban về việc này. ty ban không tiếp nhận thơng cáo niễu nó cơ liên quan đến một quốc gia thàmh viên chua có tuyên bồ nine vay.

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Thêm vào đó, Nghỉ định thư tùy chon đâu tiên của Công trớc cũng đã

trao cho Ủy ban thẩm quyển xem xét các khiếu nai cá nhân liên quan đến cáo. ‘bude vi phạm Công tước của các quốc gia thành viên cia Nghỉ định thư. Ngay tại điều 1 của Nghĩ định thư này đã ghi nhận “Mot quốc gia thành viên của

Cơng tóc mà trở thành thành viên của Nght dink thee này thừa nhận thâm

quyén của Ủy ban nhân quyền được nhận và xem xét, xứ ¡ý những thông tin tie

các cá nhân, những người mà tuyên bỗ rằng họ là nan nhân của những hành

động vi phạm của các quốc gia thàmh viên với bat ins một quyền con người nào đã được gìủ nhận trong Cơng ước. ỦY ban sẽ khơng xem xét những Rhiễu nại nine vập néu ching liên quan đến hành vi cling những quốc gia thành viên của Công ước nhưng chưa phải là quắc gia thành viên cũa Nghĩ đmh tac

Toản quyền của Uy ban mỡ rộng đến đến Nghỉ định thư tùy chon thứ

hai của Cơng ước về việc bãi bé hình phạt tử hình đổi với các quốc gia đãchấp nhân Nghị định thư.

Cơ cấu tổ chức nhân sự của CCPR bao gồm 18 thánh viên, những

người này phải 1a công dân của các quốc gia thành viên của Công tước. Các

thánh viên của CCPR, cũng như các Ủy ban khác, thường được gọi la các “chuyên gia” — những người có tư cách đạo đức tốt và được công nhận nỗ lực.

trong lĩnh vực nhân quyển (theo quy định tại điều 28 của Công ước). Những

chuyên gia này được dé cữ bởi quốc gia ho mang quốc tịch la thành viên của

Công tước, hấu hết họ déu có nên tang pháp lý, cho di tir bing ghế tw pháp,hay với tư cach La một người đang bảnh nghề hoặc lam việc trong các hoc

viên liên quan đến pháp lý,.. Theo điều 31, Ủy ban “không được bao gồm

nhiều hơn một công dân của cùng một quốc gia”, thay vào đó “cin xem xét sựphân bổ công bằng vẻ mặt địa lý của các thảnh viên cũng như sự đại diện của

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

các nên văn hóa khác nhau va của các hệ thống pháp luật chính Những

nguyên tắc nay được quy định trong công ước đã hỗ trợ rất nhiều trong việc hướng dẫn các quốc gia thanh viên khi họ dé cử thanh viên vả sau đó sẽ bau theo hình thức bé phiếu kin, các thanh viên thuộc CCPR có nhiệm kỳ làm

việc 4 năm, nếu một thành viên dời vị trí của mình sớm do qua đời hoặc từ

chức một cuộc bau cử khác có thé sẽ được tổ chức để tìm người thay thé. Sau.

bầu cit, các chuyên gia cũng duy tr liên lạc với các quốc gia thành viên và

tham gia đối thoại về các van dé chung mà hai bên cùng quan tâm trong các diễn dan của Ủy ban.

Các chuyên gia của CCPR làm việc với tư cách cá nhân chứ không phảivới tư cách đại điện cho Chính phủ của ho, nhờ đó mà q trình tổ tung sẽ

điển ra một cách cơng bằng hơn. Để dam bảo cao nhất các tiêu chuẩn ứng xử, Uy ban đã thông qua các hướng dẫn đạo đức cho các thảnh viên của minh, điểu nảy được chính thức hóa trong các quy tắc thủ tục của Ủy ban (CCPR/C/3/Rev 7), theo đó, sẽ có các biên pháp bao về được đưa ra để đầm ‘bao sự công bằng. Chẳng hạn như, một thành viên của Uy ban sẽ không tham.

Gia vào việc xem sét báo cáo định ky do quốc gia ma họ mang quốc tịch để

trình hoặc khi thơng qua các quan sát kết luận Thảnh viên Ủy ban cũng không được tham gia thao luận về một khiếu nai theo Nghị định thư tủy chon nhằm chống lại quốc gia ma họ là công dan. Các thảnh viên của Ủy ban sẽ tiến hảnh bau ra một chủ tịch Ủy ban - chíu trách nhiệm chung vé tiên độ

công việc của CCPR, ba phó chủ tịch và một báo cáo viên ~ những người phụ

trách việc chuẩn bi báo cáo hàng năm của CCPR cho Đại hội đồng, những vi

trí trên có nhiệm kỷ 2 năm.

Ngồi ra, hiện có 3 báo cáo viên đặc biệt được Ủy ban bỗ nhiệm cũng với nhiệm kỳ 2 năm để thực hiện các chức năng cụ thể như sau:

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

* Bảo cáo viên đặc biệt về truyền thông, người phụ trách các van dé bao.

gầm trình diện các khiêu nai theo nghị định thư tùy chon và các vấn để

sơ bộ, như yêu câu các biện pháp bao vệ tam thời ma cẩn thiết để ngân.

chăn những thiệt hại không thể khắc phục được trong một trường hợp

được trình lên Ủy ban.

© Báo cáo viên đặc biệt trong việc theo sát các quan điểm, người giám sát việc thực hiện các quyết định của Uy ban liên quan đến các trường hop

cá nhân.

«_ Báo cáo viên đặc biệt về theo dối kết luận quan sắt, người được giao

nhiệm vụ thực hiện quy trình theo dõi mới của Ủy ban đối với các báo cáo của từng quốc gia thành viên được CCPR xem xét.

Trong việc bau chọn 3 vi tri đặc biết trên, một loạt các yêu td được CCPR

xem xét đến bao gồm cả lợi ích của việc dm bao cơng bằng vẻ vị ti dia lý va

ngôn ngữ giữa họ. Ủy ban được phục vụ bởi một đội ngũ thư ký do Tổng thư ký Liên hợp quốc cử đến và có trụ sở văn phịng đất tại Văn phịng cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc ở Geneva, Thuy Si.

~_ ết luân cinmg những dong góp của Uy ban nhân quyền

Nhu vay, Ủy ban Nhân quyền thực hiện chức năng quan trong la giám.

sat việc thụ hưởng các quyển được quy đình trong Cơng ước, một cơng ước

quốc tế rang buộc về mat pháp lý. Cho đủ khi xem xét các bảo cao của các

quốc gia thành viên, viếc thông qua các bình luận chung hay xem xét cáckhiêu nại của các cá nhân hoặc quốc gia cáo buộc vi pham Cơng tức, thi

CCPR có vai trị quan trọng giúp gidi thích va làm nỗi bat ý ngtifa của Cơng tước quốc tế vé quyền dén sự, chính tr. Khi làm như vay , Ủy ban tim cách

giải thích day đủ và sâu rồng ý nghĩa của các điểu khoản thuộc Cơng tước, phủ

hợp với đặc tính của từng nó, như một công cu để dim bảo các quyển tư do

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

cơ bản. Các thánh viên của Ủy ban không chi đơn giản xem xét các diéu luật

chính thức được bản hành tại một quốc gia hay một trường hợp nào đó, maphải đi sâu hơn, vào thực tế thực hiên tại các quốc gia thành viên Công ước và

đưa ra các phát hiên, để xuất các biện pháp nhằm tạo ra những sự thay đổi

tích cực

‘That vậy, việc một quốc gia tuân thủ quan điểm của Uy ban là bang chứng về thái độ trung thực của quốc gia đổi với các nghĩa vụ trong giao ước của mình. Trong những năm qua, cơng việc của Ủy ban đã dan đền nhiều thay đổi về luật pháp, chính sách và thực tiễn, cả ở cấp quốc gia nói chung và trung. bối cảnh từng trường hợp riêng lẻ. Do đó theo ngiĩa trực tiép, việc Uy ban

thực hiện các chức năng giám sat được giao phó theo Công ước đã cai thiệncuộc sống của các cá nhân ở các quốc gia trên toản thể giới. Theo tinh thân

nay, Ủy ban sẽ tiếp tục lam cho các quy đính cia Cơng tước được áp dung cho tất cả các quốc gia thành viên, đồng thời nỗ lực

cả các quyền dan sự và chính trị được đâm bao bởi Công ước một cách đây ditmoi người được hưởng tất

và khơng có sư phân biệt đổi xử.

2.2.2. Up ban về quyén kinh tế xã hội và văn hóa (The Committee on

Economic, Social and Cultural Rights)

Uy ban về các quyền kinh tế, xã hội va văn hóa (CESCR) là cơ quan bao gém các chuyên gia độc lập giám sắt việc thực hiện Công tước quốc tế vẻ các quyển kinh té, xã hội va văn hóa của các quốc gia thành viền. Ủy ban

được thành lập theo Nghị quyết của ECOSOC 1985/17 ngày 28 tháng 5 năm.

1985 để thực hiện các chức năng giám sát được giao cho Hội đông kinh tế vả.

‘X4 hội Liên hợp quốc ECOSOC) trong phân IV của Công wie

Tắt cả các quốc gia thành viên có nghĩa vu gửi báo cáo thường xuyên.

cho Ủy ban về cách các quyên vẻ kinh tế, văn hóa va xã hội đang được thực

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

hiện. Các quốc gia phải báo cáo ban đầu trong vòng hai năm. từ khi chấp nhận Công ước và sau đó cứ sau năm năm phải báo cáo một lẫn. Uy ban xem xét từng báo cáo và giải quyết các mồi quan tâm và khuyến nghĩ của mình đối với quốc gia thành viên đưới hình thức “các.

Ngồi thủ tuc báo cáo, Nghị định thư tay chon đối với Công ước quốc. tế vẻ các quyển kinh tê, xã hội và văn hóa, có hiệu lực vào ngày 5 tháng 5 nm 2014, trao cho Ủy ban thẩm quyền nhận va xem xét thông tin từ các cá

nhân tuyên bổ rằng các quyển của ho (được quy đính trong Cơng tước) có bị vi

phạm Trong những trường hợp nhất định, Ủy ban cũng có thé tién hành các

cuộc điều tra vé những vi phạm nghiêm trọng hoặc có hệ thông đổi với bat kỹquyền kinh tế, xã hội va văn hóa nào được quy định trong Cơng tước va xemxét các khiếu nai giữa các quốc gia

Uy ban hop tai Geneva và thường tổ chức hai phiên họp mỗi năm, bao. gim một phiên hop toàn thể kéo dai ba tuin và một nhóm làm việc trước 1 tuần

CESCR đã hoạt đông từ năm 1987 đến nay, sau hơn 35 năm hoạt động,

‘Uy ban đã đóng một vai trị quan trọng, được công nhận như mét cơ chế giám. sát Công ước trong thực tiễn. Bên cạnh việc xem xét báo cáo các quốc gia thành viên, Ủy ban đã xây dựng được bô khung kỹ thuật quan trọng cho việc giám sát thực thi Công ước, bao gồm các nhận xét chung và các hướng dẫn.

báo cáo.

Những công việc chính Uy ban thực hiện để dam bảo chức năng giám. sát của mình bao gồm: hướng dẫn các quốc gia thành viên báo cáo việc thực.

thi Công tước, đôn déc các quốc gia thành viên thực hiện nghĩa vụ bao cáo,xem xét báo cáo, tiễn hanh các thủ tục sau báo cáo với các quốc gia thành.

viên (bao gém cả việc đến thăm quốc gia thành viên để xác minh thông tin,

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

tiếp nhận thông tin từ nhiễu nguồn khác nhau bên cạnh các báo cáo chính thức của quốc gia như thơng tin từ các t8 chức chuyên môn của Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế va các tổ chức phi chỉnh phủ), tổ chức các buổi tham vấn riêng hoặc qua "ngày thao luân chung” về các vẫn dé liên quan đến thực thi công ước, ban hảnh các nhận xét chung về nội dung công ước Nhận xét chung la tuyên bổ có thẩm quyền của Uy ban về ý nghĩa của các điều. khoản trong ICESCR nhằm mục dich làm rổ nội dung của Công ước va các nghia vụ của quốc gia. Ở mức độ thực tế hơn, nhân xét chung cũng chi ra.

những thông tin các quốc gia thành viên cần phải đưa vào các báo cáo,

Ké từ kỳ hop thứ hai (1988), Ủy ban danh một ngày tron ven (thường là ngày thứ Hai của tuần làm việc thứ ba) để thảo luận chung về một van dé cu thể hoặc một khía cạnh cụ thé của Cơng ước, trên cơ sở khuyến khích tất cã

các bên quan tâm đóng góp vào những chủ dé thảo luận nảy. Thơng thường,

một ủy viên của Ủy ban có thể khởi xướng hoặc dự thảo các nội đung thảo.

của đại điện các chức chuyên môn của Liên hợp quốc, các chuyên gia độc

chức phi chính

lập và các tổ chức quan tâm đến van đẻ, bao gém cả các.

Khác với các cơ chế giám sát đâm khác, Uy ban gồm 18 chuyên gia độc lập ~ nhưng những người nảy không phải do các quốc gia thảnh viên Công tước trực tiếp bau ra, ma được 53 quốc gia thành vién ECOSOC bau

bằng phiểu kin Cũng giống như tiêu chi của CCPR, các thành viên củaCESCR ngồi việc có năng lực vượt trội, những cá nhân này còn phải đại điệnhội va pháp luật khác nhau” và tuân theo hạn ngạch*15 vi tr được chia đều cho năm nhóm ving địa lý va ba vị trí cịn lại được

phan bỗ theo số gia tăng các quốc gia thành viên trong từng nhóm "' Theo NgNỊquyẾt1985/17 của ecosoc

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

CESCR đã hoạt động từ năm 1987 đến nay, sau hơn 35 năm hoạt động, Uy ban đã déng một vai trị quan trọng, được cơng nhân như một cơ chế giám sát Công ước trong thực tiễn. Bên canh việc xem xét bảo cáo các quốc gia thành viên, Uy ban đã xây dựng được bô khung kỹ thuật quan trong cho việc giám sát thực thi Công ước, bao gồm các nhân xét chung và các hướng dẫn. ‘bao cáo. Thơng qua các nhận xét chung của mình, Ủy ban nỗ lực cung cấp.

kinh nghiệm thu được thông qua việc xem sét báo cáo của các quốc gia vi lợi

ich của tat cả các quốc gia thành viên nhằm hỗ trợ va thúc đấy việc thực hiện

Công ước hơn nữa, lưu ý của các quốc gia về những thiền xót được thiện hiệntrong số lượng lớn các báo cáo, khuyên khích hoạt động của các quốc gia

thành viên, các tổ chức quốc tế và các cơ quan chuyên mơn có liên quan trong việc thực hiện một cách tiền bộ và hiệu quả các quyền được ghỉ nhân trong Công ước. Bắt kể khi nao can thiết, Uy ban có thé, dua trên kinh nghiệm của các quốc gia thành viên và các các kết luận rút ra từ do để sửa đổi và cập nhật

các nhân sét chung của mình.

2.2.3. Of ban xóa b6 phân biệt chủng tộc (The Committee on theElimination of Racial Discrimination)

‘Uy ban xóa bö phân biệt chủng tộc là cơ quan gồm các chuyên gia độc lập giám sat việc thực hiện Công ước vé sóa bư mọi hình thức phân biết

ching tộc của các quốc gia thành viên.

Tat cả các quốc gia thảnh viên có nghĩa vụ gửi bao cáo thường xuyên

cho Ủy ban vé cách các quyển dang được thực hiền tại quốc gia minh. Các

quốc gia phải gửi bao cáo ban đâu một năm sau khi gia nhập Công ước và sau

đó định kỳ hai năm một lẫn Ủy ban xem xét từng báo cáo và giải quyết các mỗi quan tâm, khuyến nghỉ của mình đối với quốc gia thành viên dưới hình.

thức “các kết luận quan sét”

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

"Ngồi thủ tục bao cáo, Cơng ước thiết lập ba cơ chế khác ma qua đó Ủy ‘ban thực hiện chức năng giám sát của minh: thủ tục cảnh bao sớm, kiểm tra các khiếu nại quốc gia và kiểm tra các khiếu nại riêng lễ.

Uy ban cũng công bổ các diễn giãi của minh vẻ nội dung các điều

khoản nhân quyển, được gọi 1a các khuyến nghị chung (hoặc nhận xét chung),

vẻ các van dé chuyên đề vả tổ chức các cuộc thảo luận chuyên đề.

Uy ban xóa bé phân biết chủng tộc bao gồm 18 chuyên gia độc lập là những người có tiêu chuẩn dao đức cao va công minh Ngoải ra, trong tiêu chi lựa chọn thảnh viên, cũng như các Uy ban khác, yêu tô phân bồ công bằng về

mặt dia lý và sự đại diện cia các nên văn hóa khác nhau cũng như của các hệ

thẳng pháp luật chính cũng yêu cầu được đầm bảo. Các thành viên của Uy

ban được bau với nhiệm kỳ 4 năm bởi các quốc gia thảnh viên theo quy định

tại Điều 8 của Công ước. Các cuộc bau cử sẽ được dién ra 2 năm một lần, mỗi. Tân sẽ bau 9 thành viên vào Ủy ban, điều nay nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa tính liên tục và sự thay đổi trong thành phan của Ủy ban. Các thảnh viên lam việc cho Uy ban với tư cách cá nhân của họ va có thể được bau lại nếu được

đề ot.

CERD có sử phối hợp, hợp tác lính đơng với các tổ chức nhân quyển. được công nhân ở các quốc gia thảnh viên và các tổ chức phi chính phủ. Các tổ chức nhân quyền chính thức của các quốc gia vả các tả chức phi chính phủ. có thể cung cấp thông tin về các van để liên quan đến việc xem xét báo cáo của các quốc gia thành viên, ở cấp đô cá nhân vả trung các cuộc hop khơng chính thức ngồi giờ lam việc của Uy ban, các thành viên của Ủy ban có thé tham dự các cuộc hop như vậy cũng như xem sét các u câu lâm rổ hoặc bổ sung thơng tin đó. Ban thư ký sé thông bao cho các tổ chức nhân quyển được công nhận tại các quốc gia thành viên va các tỗ chức phi chính phi về chương

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

trình lam việc của Uy ban cho phiên hop tương ứng va sẽ cung cap cho họ các ‘ban sao của các báo cáo do được được Ủy ban xem xét. Uy ban có thể tổ chức. các cuộc họp không chỉnh thức với đại điên của các tổ chức nhân quyển va các tổ chức phi chính phủ bản về các van dé có tâm quan trọng lớn đổi với việc thực hiện Công ước. Ủy ban sẽ xác định chương trình nghị sự vả thể thức

của các cuộc họp như vay. Các quốc gia cũng sẽ được mời tham du.

ERD cũng tiến hành hợp tác với các cơ quan Công tước và hé thống

cơ quan khác của Liên hợp quốc bằng cach mỡ các kênh trao đổi thông tin,

bằng cách này hay cách khác xem ét các khía cạnh liên quan đến cơng ciệc

do Ủy ban thực hiện. Việc trao đổi thơng tin nay cịn được mở rộng cho các. cơ chế quốc tế vả khu vực hoặc các cơ quan được giao nhiệm vụ giám sát

tun thủ và tôn trọng các quyển con người, đặc biệt là các vẫn để thuộc phạmvi điều chỉnh của Cơng ước vé za bỏ mọi hình thức phân biệt chũng tộc hoặcTuyên bé Durban và chương tình hành động, Để đạt được mục đích nà

"an sẽ thiế

Ủy1p lại thông lê chỉ định các thành viên để liên lạc với các cơ quanhoặc cơ chế được thiết lập đặc biết cho mục dich đó.

2.2.4, Of ban xóa bỗ phân biệt đỗi xử với pm nit (The Committee on the

Elimination of Discrimination against Women)

‘Uy ban xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ 1a cơ quan gồm 23 chuyên.

gia VỀ quyển của phụ nữ từ khắp nơi trên thể giới giám sát việc thực hiệnCơng ước vẻ xóa b mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ.

Các quốc gia thành viên của Cơng ước có ngiĩa vụ gửi bảo cáo thường

xuyên cho Ủy ban vẻ cách mình thực hiền các quyển đươc nêu trong Công, tước. Trong mỗi phiên hop của minh, Uy ban sẽ xem xét báo cao của mỗi quốc ia thành viên, đồng thời giải quyết các van đề và đưa ra các khuyến nghị của mình đối với quốc gia thảnh viên dưới hình thức kết luận các quan sát. Ủy

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

"ban sé tham gia vào một cuộc déi thoại mang tinh xây dựng với đại diện cia

các quốc gia báo cao để xem xét Điểu quan trọng nhất là các đại diện của quốc gia bảo cáo phải có mặt va tham gia tích cực vào cuộc đổi thoại mang.

tính sây dựng.

Uy ban có các thành viên lả những chun gia có dao đức tốt, trình độ

và năng lực trong lnh vực thuộc pham vi điều chỉnh của Công ước. Các

chuyên gia được các quốc gia thành viên bau chọn trong số các công dân của minh va sẽ làm việc với tư cách cá nhân họ, được cân nhắc để phân bổ cơng

bằng theo vị tí địa lý và đại điện cho các nên văn hóa khác nhau cũng như

các hệ thống pháp luật chính Các thanh viên của Ủy ban được baw bằng cách bỏ phiêu kín từ danh sách những người được các quốc gia thảnh viên để cử

Theo Nghị định thư không bắt buộc của Cơng ước, Ủy ban có nhiệm.

vụ: Nhận thơng tin từ các cá nhân hoặc nhóm cá nhân gửi khiếu nại về các vi

phạm các quyền được bảo vệ theo Công ước cho Ủy ban; Uy ban bắt dau điều tra các tình huồng nghiêm trọng hoặc vi phạm có hệ thống các quyển của phụ nữ. Các thủ tục nay lả không bắt buộc và chỉ xảy ra khi quốc gia có liên quan đã chấp nhận chúng,

Uy ban tiếp tục thông qua các tuyên bé để lam rõ và khẳng định lập trường của minh đổi với các phát triển quốc tế va các van để liên quan đến việc thực hiện Công ước. Những tuyên bồ nảy dé cập đến những van để như ‘bao lưu, phân biệt đổi cử về giới va chủng tộc, giới va phát triển bên vững,

phân biệt đối cử với phụ nữ lớn tuổi, xung đột vũ trang hoặc khủng hong tínạn có tắc động đến bao vệ phụ nữ và tré em gái.

Ké từ khi Nghỉ định thư không bất buộc của Cơng ước có hiệu lực vào năm 10 tháng 12 năm 2000, Ủy ban phân bỏ thời gian tại mỗi phiền hop dé

em xét các thông tin liên lạc riêng lẻ theo điều 2 vả các câu hỏi bí mật theo

</div>

Luận văn thạc sĩ Luật học: Cơ chế bảo đảm quyền con người trong các công ước Liên Hợp quốc về quyền con người và thực tiễn thi hành tại Việt Nam

PHAM THỊ DIEU HANG

CO CHE BAM BAO QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC LIÊN HỢP QUOC VE QUYỀN CON NGƯỜI VÀ THỰC TIEN THI

PHAM THỊ DIEU HANG

CO CHE BAM BAO QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC LIEN HỢP QUOC VE QUYEN CON NGƯỜI VÀ THỰC TIEN THI

Chuyên ngành: LUAT QUỐC TE Mã số: 8380108

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYEN TOÀN THANG

Pham Thị Diệu Hằng.

Nam 60

MỞBÀU 1. Tính cấp thiết của đề tài

2. Tình hình nghiên cứu đề

3. Đối trong và phạm vi nghiên cứu đề tài

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn.

7. Kết cầu luận văn.

LY LUẬN CHUNG VE CƠ CHE BẢO BAM QUYEN CON NGƯỜI.

KET LUẬN CHƯƠNG 1

CO CHE BẢO DAM QUYEN CON NGƯỜI TRONG CÁC CONG UGC CUA LIÊN HỢP QUOC VE QUYEN CON NGƯỜI

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về