TIỂU LUẬN
MÔN:CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG VÀ DÂN VẬN
ĐỀ TÀI:
CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG THANH NIÊN VÙNG CÔNG GIÁO
TẬP TRUNG CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐOÀN Ở
THANH HOÁ HIỆN NAY
MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU....................................................................................................1
B. NỘI DUNG.................................................................................................4
Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG
THANH NIÊN VÙNG CÔNG GIÁO TẬP TRUNG CỦA TỔ CHỨC CƠ
SỞ ĐOÀN Ở THANH HỐ...........................................................................4
1.1. Một số khái niệm cơ bản...................................................................4
1.2. Nội dung cơng tác vận động thanh niên vùng Công giáo tập
trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hố hiện nay..................................6
1.3. Thanh niên Cơng giáo ở Thanh Hố vừa là một tín đồ của Giáo
hội Cơng giáo, vừa là một thanh niên Việt Nam.........................................10
Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG THANH NIÊN
VÙNG CÔNG GIÁO TẬP TRUNG CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐỒN Ở
THANH HỐ HIỆN NAY...........................................................................13
2.1. Khái qt chung về đặc điểm vùng Cơng giáo tập trung ở Thanh
Hố 13
2.2. Thực trạng công tác vận động thanh niên vùng Công giáo tập
trung của tổ chức cơ sở Đoàn ở Thanh Hoá hiên nay................................16
2.3. Nguyên nhân....................................................................................20
Chương 3. GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC VẬN
ĐỘNG THANH NIÊN VÙNG CÔNG GIÁO TẬP TRUNG CỦA TỔ
CHỨC CƠ SỞ ĐỒN Ở THANH HỐ TRONG THỜI GIAN TỚI......23
3.1. Yêu cầu đặt ra trong quá trình cơng tác vận động thanh niên nói
chung và thanh niên nói riêng......................................................................23
3.2. Những giải pháp chủ yếu tăng cường công tác vận động thanh
niên vùng Công giáo tập trung của cơ sở Đồn ở Thanh Hố trong thời
gian tới 24
C. KẾT LUẬN..............................................................................................33
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................34
A.
B. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tôn giáo là một hiện tượng nảy sinh và tồn tại đã từ lâu trong lịch sử xã
hội loài người và trở thành một bộ phận cấu thành quan trọng của đời sống xã
hội. Ra đời cách đây 2000 năm, đạo Công giáo là một trong những tôn giáo
lớn trên thế giới. Đạo Công giáo truyền bá vào Việt Nam từ thế kỷ XVI -
XVII. Thanh Hóa là một trong những nơi đạo Công giáo truyền bá vào rất
sớm, ở đây có Giáo phận riêng. Bên cạnh một số yếu tố tích cực nhất định,
đạo Cơng giáo để lại nhiều dấu ấn không mấy đẹp đẽ trong cuộc đấu tranh
cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội (CNXH).
Ngay từ rất sớm, Đảng ta đã nhận thức rõ ràng và sâu sắc vấn đề tơn
giáo ở Việt Nam, xem đó là vấn đề hết sức nhạy cảm. Chính sách nhất quán
của Đảng và Nhà nước ta là tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tơn
giáo của nhân dân; thực hiện đồn kết giữa những người có tơn giáo và khơng
có tơn giáo, giữa các tơn giáo khác nhau vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh. Nhờ thực hiện nhất quán quan điểm đó,
tín đồ (trong đó có thanh niên Cơng giáo) ngày càng yên tâm, tin tưởng, tích
cực thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần vào cơng cuộc đổi
mới đất nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện sống “tốt đời,
đẹp đạo”.
Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động lợi dụng tơn giáo nhằm phá
vỡ khối đồn kết toàn dân, phá hoại sự nghiệp cách mạng ở nước ta. Rất dễ
ràng nhận thấy là, mấy năm vừa qua và hiện nay, các hội đồn Cơng giáo
củng cố hoạt động cuốn hút đơng đảo tín đồ tham gia, trong đó có một bộ
phận khơng nhỏ là thanh niên. Tình hình đó thể hiện ở nhiều địa phương, ở
giáo phận Thanh Hóa, tình hình có phần sâu sắc hơn. Trong khi đó, tuy cơng
tác vận động thanh niên vùng Cơng giáo ở Thanh Hóa, có nhiều cố gắng
nhưng chưa đổi mới kịp so với tình hình. Thanh niên Cơng giáo Thanh Hóa
chiếm một tỷ lệ khơng nhỏ trong bộ phận thanh niên, họ đang đứng trước
1
những thách thức lớn. Nhiều nơi thuộc vùng Công giáo tập trung ở Thanh
Hóa, tổ chức cơ sở Đồn chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước về công tác tôn giáo. Một bộ phận thanh niên
Công giáo mơ hồ về lý tưởng cách mạng, thờ ơ với chính trị, với hoạt động
của Đồn thanh niên; tích cực tham gia các hoạt động trong đời sống tôn giáo.
Xuât phát từ vấn đề đặt ra trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Công tác
vận động thanh niên Cơng giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh
Hóa trong giai đoạn hiện nay”, làm đề tài tiểu luận.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là làm rõ những vấn đề cơ bản về lý
luận, phân tích, đánh giá thực trạng, trên cơ sở đó đề xuất phương hướng và
giải pháp nhằm tăng cường công tác vận động thanh niên Công giáo tập trung
của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích trên đề tài có những nhiệm vụ sau:
- Làm rõ những vấn đề lý luận về công tác vận động thanh niên vùng
Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hóa.
- Phân tích, đánh giá thực trạng thanh niên Công giáo, công tác vận
động thanh niên Công giáo của tổ chức cơ sở Đoàn trong việc thực hiện chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
- Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác vận động thanh niên
Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đoàn ở Thanh Hóa trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là Công tác vận động thanh niên Cơng
giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Công tác vận động thanh niên Cơng giáo có phạm vi rất rộng. Trong đề
tài này, luận văn chủ yếu tập trung làm sáng rõ nội dung công tác giáo dục lý
2
tưởng XHCN, tổ chức phong trào hành động cách mạng qua việc thu hút
thanh niên Công giáo vào hai phong trào lớn “Thanh niên lập nghiệp” và
“Tuổi trẻ giữ nước” của tổ chức cơ sở Đồn vùng Cơng giáo tập trung ở
Thanh Hóa hiện nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của đề tài là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm của Đảng Cộng Sản Việt Nam về Công tác vận động thanh
niên Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đoàn ở Thanh Hóa trong giai
đoạn hiện nay.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích,tổng hợp, logic và khảo cứu tài liệu.
Phương pháp tổng hợp giữa lý luận và thực tiễn.
5. Kết cấu của đề tài
Bài tiểu luận ngoài mục lục, danh mục tài liệu tham khảo thi có ba
phần: Phần mở đầu, nội dung và kết luận.
Phần mở đầu gồm: Lý do chọn đề tài; mục đích và nhiệm vụ nghiên
cứu; đối tượng và phạm vi nghiên cứu; cơ sở lý luận và phương pháp nghiên
cứu; kết cấu của tiểu luận.
Phần nội dung gồm ba phần, cụ thể:
Chương 1. Những vấn đề lý luận về công tác vận động thanh niên vùng
Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hố;
Chương 2. Thực trạng công tác vận động thanh niên vùng Công giáo
tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hố hiện nay;
Chương 3. Giải pháp chủ yếu tăng cường công tác vận động thanh niên
vùng Cơng giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hoá trong thời
gian tới.
3
C. NỘI DUNG
Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG
THANH NIÊN VÙNG CÔNG GIÁO TẬP TRUNG CỦA TỔ CHỨC CƠ
SỞ ĐỒN Ở THANH HỐ
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1 Khái niệm về thanh niên
Thanh niên là một nhóm xã hội nhân khẩu đặc thù bao gồm những
người trong một độ tuổi nhất định, có sự phát triển nhanh chóng về thể chất,
tâm lý, trí tuệ, có mặt trong mọi lĩnh vực hoạt động của xã hội; có mối quan
hệ gắn bó mật thiết với tất cả các giai cấp, tầng lớp trong xã hội; là lực lượng
xã hội to lớn đóng vai trị quyết định đối với sự phát triển trong tương lai của
mỗi quốc gia, dân tộc. Công tác vận động thanh niên là sự tác động của các
chủ thể xã hội tới thanh niên theo những mục tiêu xác định, nhằm bồi dưỡng
và phát huy thanh niên, đáp ứng những địi hỏi vốn có của thanh niên về yêu
cầu phát triển của xã hội; là quá trình giáo dục thuyết phục và vận động thanh
niên tham gia thực hiện các nhiệm vụ của cách mạng.
1.1.2. Khái niệm Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và cơng tác
thanh niên
Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên
Chủ tịch Hồ Chí Minh dùng một khái niệm đầy hình ảnh nói về tuổi
thanh niên, Người nói “một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời người khởi
đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ
vai trị của thanh niên trên cả hai bình diện xã hội và mối quan hệ kết nối quá
khứ với tương lai không thể tách rời nhau, khi khẳng định “Thanh niên là
người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ
trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”. Điều này còn phản ánh một tất yếu
lịch sử, đó là “bàn giao thế hệ” mỗi thế hệ cách mạng chỉ có thể hồn thành
4
được nhiệm vụ của mình trong một chặng đường nhất định. Thế hệ đó tất yếu
phải được thế hệ đi sau tiếp bước và dần dần thay thế. Đó chính là “tiếp sức
cách mạng”, “kế tục cách mạng” mà Bác Hồ đã đưa vào khái niệm thanh niên.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh niên Công tác thanh niên là
sự nghiệp “trồng người” Năm 1958, trong buổi nói chuyện với lớp học chính
trị của các giáo viên cấp II và cấp III tồn miền Bắc Hồ Chí Minh đã nhấn
mạnh luận điểm nổi tiếng “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích
trăm năm thì phải trồng người”. Luận điểm “trồng người” của Bác cho thấy
rõ con người là nhân tố quyết định sự thành công của cách mạng, sự tiến bộ
xã hội và tiền đồ dân tộc. Luận điểm “trồng người” của Bác cho thấy rõ tính
chất lâu dài, gian khổ của cơng việc, tức là của quá trình đào tạo, giáo dục mà
Bác coi là cơng việc của trăm năm, qua đó Bác cịn cho thấy được mục tiêu
mà nền giáo dục của ta phải đạt tới là đem lại một chất lượng mới cho từng
người cũng như cho cả dân tộc.
Tóm lại, tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và công tác thanh niên là
hệ thống quan điểm lý luận của người về vị trí, vai trị của thanh niên trong
tiến trình lịch sử qua các thời kỳ cách mạng; về công tác giáo dục thanh niên
và về Đồn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí Minh với chức năng là đội hậu bị
của Đảng là sự tổng kết lý luận và thực tiễn cách mạng Việt Nam, tiếp tục
định hướng con đường tổ chức thanh niên thành lực lượng cách mạng quanh
Đảng và phát huy mọi tiềm năng to lớn của thanh niên vì sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
1.1.3. Khái niệm quan điểm của Đảng về thanh niên và công tác
thanh niên
Thanh niên và công tác vận động thanh niên có vị trí, vai trị cực kỳ
quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Đảng Cộng Sản
Việt Nam luôn xác định thanh niên là một lực lượng xã hội hùng hậu, là đội
quân xung kích cách mạng, là lớp người kế thừa sự nghiệp cách mạng của
5
Đảng, là lực lượng quyết định sự phát triển tương lai của đất nước, tiền đồ của
dân tộc Việt Nam.
Vai trị, vị trí quan trọng của thanh niên được xác định bởi thanh niên
chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu dân số; là nguồn nhân lực có chất lượng cao; lực
lượng xung kích trong bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc và hội nhập quốc tế; lực lượng tiếp nối các thế hệ cha anh
thúc đẩy xã hội phát triển, xây dựng đất nước Việt Nam theo con đường xã
hội chủ nghĩa.
Đào tạo, giáo dục thanh niên là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược, là q
trình hình thành lớp người kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách
mạng của Đảng và dân tộc iếp thu tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và
cơng tác vận động thanh niên, Đảng ta luôn xác định công tác vận động thanh
niên là sự nghiệp “trồng người”, là quá trình “bồi dưỡng thế hệ cách mạng
cho đời sau”, “là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố
quyết định sự thành bại của cách mạng”.
1.2. Nội dung công tác vận động thanh niên vùng Công giáo tập
trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hố hiện nay
1.2.1. Giáo dục lý tưởng xã hội là nội dung cốt lõi trong công tác vận
động thanh niên vùng Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở
Thanh Hố hiện nay
Bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng XHCN cho các thế hệ thanh niên luôn
được các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và
Đảng ta đặc biệt coi trọng. Quan điểm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác -
Lênin luôn cho rằng, thanh niên không thể đứng ngồi chính trị. Thanh niên
của giai cấp cơng nhân phải được giáo dục theo tinh thần của CNXH.
Xuất phát từ quan niệm chung nêu trên, nội dung giáo dục lý tưởng
XHCN cho thanh niên vùng Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở
Thanh Hóa hiện nay cần tập trung vào những nội dung cụ thể đó là:
Giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối
chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm tạo cho thanh niên Công giáo cơ sở
6
khoa học của niềm tin vào chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên CHXH ở
Việt Nam.
Trong tôn giáo, niềm tin được gọi là đức tin. Đức tin của thanh niên
Công giáo khá sâu sắc. Qua trao đổi một số thanh niên vùng Cơng giáo tập
trung ở Thanh Hóa, họ tâm sự rằng, hàng ngày, họ vẫn đi lễ và cầu nguyện.
Họ tin rằng, cầu nguyện là sự gặp gỡ huyền nhiệm với Chúa. Cầu nguyện như
một tiếng gọi tương giao giữa Thiên Chúa với họ. Họ tin tưởng rằng, lời cầu
nguyện sẽ được Chúa Cha nhận lời, sẽ được giải thoát cho họ trong đời sống
thực.
Bởi vậy, xây dựng niềm tin vào XHCN trên cơ sở quan điểm Chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đối với thanh niên Cơng giáo là điều hết
sức quan trọng. Đặc biệt, đứng trước sự thoái trào của CNXH trên thế giới, sự
phân hóa giàu nghèo, những tệ nạn xã hội, sự thối hóa biến chất của một bộ
phận cán bộ, đảng viên, sự tuyên truyền xuyên tạc của kẻ thù,... đã và đang
làm cho một bộ phận thanh niên Công giáo dao động về lý tưởng XHCN. Họ
không đủ cơ sở để cắt nghĩa được biến sự động ấy của xã hội, cũng như
những cảnh khó khăn, đói nghèo đang cịn hiện nay.
Giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống
cách mạng vẻ vang của Đảng, của Đoàn thanh niên.
Truyền thống được hiểu là cơ chế giữ gìn, lưu truyền, tái sản xuất, phát
huy và phát triển những kinh nghiệm xã hội, những giá trị xã hội đã tích lũy
trong quá khứ.
Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của nhân dân ta, trong lịch sử
cách mạng của Đảng, của Đồn, truyền thống u nước và cách mạng ln là
tài sản quý báu. Truyền thống ấy là nhân tố tạo nên sức mạnh tinh thần, là giá
trị cao quý góp phần làm nên sức mạnh to lớn của nhân dân ta trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong những năm gần đây, do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong một
bộ phận thanh niên Cơng giáo ở Thanh Hóa có sự giảm sút lòng yêu quê
7
hương, đất nước; khơng tha thiết gắn bó với q hương. Vấn đề hiện nay là
làm thế nào để giáo dục truyền thống yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào,
tự tôn dân tộc, truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc, của
Đoàn thanh niên cho họ. Từ đó biến nó thành giá trị cao đẹp, động lực tinh
thần cho thanh niên.
Giáo dục ý thức bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn trật tự an tồn xã hội, kiên
quyết đấu tranh chống lại các hoạt động lợi dụng tôn giáo phá hoại chính
sách đồn kết dân tộc, phá hoại sự nghiệp cách mạng nước ta.
Qua khảo sát ở Thanh Hóa hiện nay, nhận thức của thanh niên Công
giáo về âm mưu và hoạt động của các thế lực thù địch, phản động chưa đầy
đủ, ý thức cảnh giác cách mạng ở một bộ phận thanh niên chưa được đề cao.
Phong trào thanh niên vùng Công giáo tập trung tham gia bảo vệ an ninh Tổ
quốc chưa sâu rộng, hiệu quả cịn thấp. Vì vậy, giáo dục ý thức bảo vệ Tổ
quốc, giữ gìn an toàn trật tự xã hội, kiên quyết đấu tranh chống lại các hoạt
động lợi dụng tôn giáo phá hoại chính sách đồn kết dân tộc, phá hoại sự
nghiệp cách mạng nước ta cần được tiến hành thường xuyên, sâu rộng trong
thanh niên Công giáo.
Chăm lo giáo dục cho thanh niên Công giáo có giác ngộ lý tưởng
XHCN, trung thành và kế tục xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng và của
dân tộc; xung kích thực hiện thắng lợi cơng cuộc đổi mới quê hương, đất
nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN là nhiệm vụ hết sức to lớn
và nặng nề của tổ chức cơ sở Đồn vùng cơng giáo tập trung ở Thanh Hóa.
Các cấp bộ Đồn nói chung, mỗi thanh niên Cơng giáo nói riêng địi hỏi sự cố
gắng cao độ, thể hiện trách nhiệm cao cả của những người thanh niên Việt
Nam trong giai đoạn cách mạng mới của Đảng, của dân tộc; tình cảm và trách
nhiệm ấy cần phải được biến thành ý chí cách mạng, hành động thực tiễn
trong đời sống hàng ngày ở địa phương cơ sở.
1.2.2. Phát triển sâu rộng phong trào hành động cách mạng “thanh
niên lập nghiệp” và “tuổi trẻ giữ nước” là nội dung trọng tâm công tác vận
8
động thanh niên vùng Công giáo tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở
Thanh Hố hiện nay
Trong công tác vận động thanh niên vùng Công giáo tập trung của tổ
chức cơ sở Đoàn, nội dung giáo dục lý tưởng XHCN được xác định là nội
dung cốt lõi, thì phong trào hành động cách mạng được xác định là nội dung
trọng tâm. Bởi, hoạt động của Đồn, các mặt cơng tác của Đồn chủ yếu được
thể hiện bằng hành động. Những hành động nào có sức cuốn hút, lơi kéo một
số đơng người tham gia, những hành động đó có thể được coi là một phong
trào và đảm bảo thắng lợi cho hành động, đương nhiên, người ta phải cố kết
với nhau, nương tựa vào nhau. Tuy nhiên, trên thực tế cũng có những phong
trào mang tính tích cực và những phong trào mang tính tiêu cực, phong trào
tự giác và phong trào tự phát.
Để triển khai có hiệu quả cơng tác vận động thanh niên vùng Cơng giáo
tập trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hóa thơng qua phong trào hành
động cách mạng của thanh niên, qua thực tế ở Thanh Hóa, phong trào "Thanh
niên lập nghiệp" và "Tuổi trẻ giữ nước "cần tập trung vào một số nội dung
trọng tâm sau:
* Phong trào "Thanh niên lập nghiệp"tập trung bồi dưỡng để nâng cao
trình độ, sự hiểu biết, kinh nghiệm và kỹ năng nghề nghiệp cho thanh niên.
Trong thời đại cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thì lao động nông nghiệp
cũng cần được đào tạo nghề, nhất là vùng Công giáo tập trung hiện nay chủ
yếu là sản xuất nơng nghiệp. Thanh niên trong điều kiện trình độ văn hóa, kỹ
năng nghề nghiệp thấp, lao động chủ yếu là làm theo kinh nghiệm truyền
thống của gia đình, địa phương.
Chủ động xây dựng các đề án phù hợp để thanh niên tham gia thực hiện
các cơng trình, chương trình kinh tế của địa phương (như tham gia khoanh
nuôi trồng thủy, hải sản; tham gia trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc;
xây dựng kết cấu hạ tầng ở địa phương).
9
* Phong trào "Tuổi trẻ giữ nước", thực chất là sự quán triệt sâu sắc quan
điểm kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với việc tăng cường công tác an ninh
quốc phòng của đất nước, phát huy vai trò của tuổi trẻ trong việc xây dựng
nền quốc phịng tồn dân, lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh.
Thực tế vùng Công giáo tập trung ở Thanh Hóa, một số nơi như ở Tĩnh
Gia, Vĩnh Lộc, Nga Sơn, Thọ Xn, Hội đồn Cơng giáo thành lập Hội Nghĩa
binh, tổ chức chặt chẽ, có sự hỗ trợ kinh phí của tổ chức Giáo hội đã thu hút
khá đơng thanh niên tham gia. Trong khi đó, các tổ đội thanh niên xung kích
an ninh ở vùng Cơng giáo tập trung do Đoàn thanh niên đảm nhận, hoạt động
hiệu quả kém, chưa tập hợp được đông đảo thanh niên Công giáo.
Tiếp tục phát động trong thanh niên Công giáo phong trào xây dựng
quỹ "Vì chiến sĩ nơi biên giới hải đảo" thơng qua các hoạt động viết thư thăm
hỏi, qun góp tặng quà, tổ chức kết nghĩa thanh niên ba lực lượng (thanh
niên địa phương, cơng an, qn đội đóng qn trên địa bàn).
1.3. Thanh niên Cơng giáo ở Thanh Hố vừa là một tín đồ của
Giáo hội Cơng giáo, vừa là một thanh niên Việt Nam
Là một tín đồ tơn giáo, thanh niên Cơng giáo Thanh Hóa chịu sự ràng
buộc, chi phối của Giáo hội, qua đó họ được đáp ứng về nhu cầu, lợi ích của
mình. Để đảm bảo điều đó, họ tham gia vào tất cả những hoạt động tôn giáo
trong sự chỉ dẫn của Giáo hội. Trong đó, các hoạt động chủ yếu và nổi bật là:
Một là, họ thường xuyên cầu nguyện và đi lễ ở nhà thờ.
Theo khảo sát về vấn đề này thì có 87% thanh niên đi lễ. Lý do đi lễ
của thanh niên có nhiều khía cạnh khác nhau. Họ cầu nguyện và đi lễ thường
xun với mục đích tìm sự bằng an trong tâm hồn, thanh thản trong tư tưởng,
giải thoát cho họ những điều bất hạnh trong cuộc sống, bất trắc trong tình yêu.
Họ đi lễ thường xuyên hàng tuần ở nhà thờ cịn bởi sự khuyến khích của gia
đình, sự ràng buộc của giáo lý, giáo luật. Nhìn chung, việc đi lễ ở nhà thờ của
thanh niên là nhu cầu tín ngưỡng, nhu cầu về đời sống tâm linh và đó là việc
bình thường.
10
Hai là, hầu hết thanh niên rất tích cực, thậm chí rất say sưa tham gia
các hội đồn Cơng giáo.
Trên thực tế cho thấy, hoạt động của Hội đồn Cơng giáo vừa có sức
hấp dẫn với thanh niên, vừa có nhiều ảnh hưởng (cả tích cực và tiêu cực) đối
với thanh niên. Qua trao đổi với một số thanh niên tham gia các hội đồn
Cơng giáo ở Nga Sơn, Tĩnh Gia, Thọ Xuân, họ đều có chung một suy nghĩ là
thích tham gia hội đồn, bởi ở đó, được nghe giảng kinh sách, học tập giáo lý,
hướng dẫn thực hành các nghi lễ tôn giáo, tham gia các hoạt động văn nghệ,
thể dục thể thao, cắm trại, du khảo.Với tư cách là một thanh niên Việt Nam,
thanh niên Cơng giáo ở Thanh Hóa hiện nay có nhiều chuyển biến tiến bộ trên
nhiều mặt.
Mặc dù cịn có những khó khăn, hạn chế, đa số thanh niên Cơng giáo
Thanh Hóa có tinh thần yêu nước, biết trân trọng truyền thống cách mạng của
các thế hệ cha anh; có ý chí phấn đấu vượt qua những khó khăn, sống và làm
việc với tư cách là một người công dân yêu nước.
Bên cạnh những mặt tốt thể hiện trên các hoạt động do Đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức, thanh niên Cơng giáo ở Thanh Hóa cũng có
một số hạn chế như sau:
Một là, một bộ phận thanh niên Cơng giáo thờ ơ với chính trị, bàng
quan với thời cuộc.
Qua thực tế khảo sát cho thấy, thanh niên rất ngại sinh hoạt chính trị và
tìm hiểu tình hình thời sự trong nước, quốc tế, thái độ chính trị khơng rõ ràng.
Điều này nói lên rằng, thanh niên Cơng giáo thường lẩn tránh khi phải tỏ rõ
thái độ chính trị của mình, thậm chí có tư tưởng đối phó khi cần thiết - nhất là
thanh niên ở các địa bàn trực tiếp có nhà thờ Cơng giáo, sự trả lời của thanh
niên về vấn đề này khác xa với suy nghĩ của họ. Trong thực tế vài năm qua,
số lượng đồn viên được kết nạp vào Đảng cịn thấp so với tổng số đảng viên
mới kết nạp.
11
Hai là, tình trạng thiếu việc làm và thu nhập thấp là một vấn đề xã hội
bức xúc hiện nay trong thanh niên Công giáo.
Đặc điểm nổi bật của vùng Công giáo tập trung ở Thanh Hóa như đã
phân tích, thanh niên chủ yếu sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp (1,4%
làm ruộng). Nhưng thực tế, họ khơng có khả năng giải quyết được. Tổ chức
cơ sở Đồn chưa có những giải pháp trợ giúp họ, tạo điều kiện để họ tìm kiếm
việc làm, nâng cao đời sống.
Ba là, thanh niên Cơng giáo Thanh Hóa có nhiều tâm tư, suy nghĩ về
hoạt động của Đồn Thanh niên. Họ có nhiều ý kiến đề xuất và thắc mắc.
Thanh niên Công giáo cũng rất muốn được hỗ trợ kinh phí phục vụ cho
nhu cầu hoạt động. Hoạt động của Đoàn thanh niên phụ thuộc vào nhiều yếu
tố (cả chủ quan và khách quan), trong đó có yếu tố về cơ sở vật chất, kinh phí
hoạt động. Thực tế, kinh phí hoạt động của Đồn cịn rất khó khăn, làm cho
khơng ít Đồn cơ sở, Chi đoàn lúng túng, chưa triển khai hoạt động. Khả năng
tạo nguồn vốn từ nội lực của Đoàn thanh niên khơng dễ dàng, chưa nói rằng ở
nhiều nơi khơng thể thực hiện được - nhất là khu vực nông thôn, vùng Công
giáo tập trung.
12
Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG THANH NIÊN
VÙNG CÔNG GIÁO TẬP TRUNG CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐOÀN Ở
THANH HOÁ HIỆN NAY
2.1. Khái quát chung về đặc điểm vùng Cơng giáo tập trung ở
Thanh Hố
2.1.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, dân cư
Thanh Hóa là một tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, nằm ở 190 18’ vĩ
độ Bắc và 1040 25’ - 1060 05’ kinh độ Đông, chỗ rộng nhất theo chiều Bắc -
Nam là 95km và rộng nhất theo chiều Đông - Tây là 189 km; phía Bắc giáp
các tỉnh Sơn La, Hịa Bình và Ninh Bình; phía Tây giáp tỉnh Hủa Phăn của
Cộng hịa Dân chủ nhân dân Lào; phía Nam giáp Nghệ An; phía Đơng là biển
Đơng.
Thanh Hóa cách thủ đơ Hà Nội 153 km về phía Nam, có 98 km đường
quốc lộ 1A đi qua. Diện tích tự nhiên tồn tỉnh là 11.168 km2 , có 70% đất
đai là núi đồi và rừng, có trên 500 km địa giới tỉnh và quốc gia, khoảng 102
km bờ biển. Toàn tỉnh được chia thành ba vùng lớn là: Vùng đồng bằng
1.864,23 km2 ; vùng ven biển 1.141,89 km2 ; vùng trung du và miền núi
7.893,41 km2 ; cịn lại là đảo, sơng và hồ (268,47 km2 ).
Hệ thống sơng ở Thanh Hóa theo bướng Tây-Bắc - Đơng-Nam và
Đơng-Tây đều đổ ra biển Đơng. Biển Thanh Hóa thuộc vịnh Bắc Bộ, phía
ngồi cách bờ biển khoảng 290 km có đảo Hải Nam (của Trung Quốc) diện
tích thềm lục địa 18.000 km2 , biển nông và bằng phẳng. Có thể nói Thanh
Hóa như là một hình ảnh thu nhỏ của nước Việt Nam với đủ các vùng rừng
núi, trung du, đồng bằng và thềm lục địa, có khả năng xây dựng và phát triển
tương đối toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội... Thanh Hóa là
một tỉnh dân số đơng, (tính đến tháng 1 năm 2000 là 3 triệu 562 nghìn 357
người), đứng thứ hai so với các tỉnh, thành phố trong cả nước.
13
Thanh Hóa là một trong những cái nơi của nền văn hóa dân tộc với:
Văn hóa Núi Đọ (Sơ kỳ thời đại đá cũ); Văn hóa Sơn Vi (Hậu kỳ thời đại đá
cũ); Văn hóa Hịa Bình; Văn hóa Bắc Sơn; Văn hóa Đa Bút (thời đại Đá mới);
Văn hóa Hoa Lộc (thời Đồng Đá); Văn hóa Đơng Sơn và Bộ Cửu Chân thời
Hùng Vương. Nhân dân Thanh Hóa cũng đã đóng góp nhiều sức người, sức
của vào quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Tuy nhiên, là tỉnh có bờ biển dài, rộng và bằng phẳng, có những cửa
lạch lớn thuận lợi cho giao thơng đường biển, Thanh Hóa là tỉnh ở miền Bắc
nước ta đạo Công giáo truyền bá vào rất sớm.
2.1.2. Đặc điểm vùng Cơng giáo tập trung ở Thanh Hố
Từ tình hình đạo Cơng giáo ở Thanh Hóa, thực tế khảo sát các vùng
cơng giáo tập trung, bước đầu có thể rút ra một số đặc điểm như sau:
Một là, đạo Cơng giáo Thanh Hóa khơng có vùng tồn tịng mà chỉ có
vùng tập trung hoặc đan xen trong các vùng dân cư, có các tơn giáo khác
hoặc khơng có tơn giáo.
Cho đến nay, Thanh Hóa có 18/27 huyện thị, thành phố có tín đồ theo
đạo Cơng giáo, được rải rác từ vùng biển tới khu vực miền núi. Tổng số giáo
dân là 140.000 với 22.316 hộ (thống kê của Tòa giám mục Thanh Hóa là
111.520 người, của Ban Tơn giáo ủy ban nhân dân tỉnh là 120.000 người).
Tồn tỉnh có 46 xứ đạo và phiên, 232 họ đạo, có 1 Giám mục, 35 linh mục, 7
tu sĩ và 63 nữ tu, có 267 người tham gia ban hành giáo, 85 phó, chánh trương.
Cơ sở thờ tự có 44 nhà thờ xứ, 1 nhà thờ phiên, 188 nhà thờ họ, 12 nhà huyện,
5 nhà dòng và Tòa giám mục. Một số huyện có đơng tín đồ như Thọ Xn,
Nga Sơn, Tĩnh Gia, Vĩnh Lộc [5, tr. 3].
Hai là, Giáo dân Thanh Hóa phần đơng là người lao động, chủ yếu là
nông dân, ngư dân. Họ là những người cần cù lao động, gắn bó với q
hương, có tinh thần đồn kết cộng đồng.
Điều kiện tự nhiên của vùng giáo dân Thanh Hóa, trừ thành phố Thanh
Hóa, chủ yếu là ven biển, vùng sâu, vùng xa, vùng thường xuyên gặp nhiều
14
khó khăn về điều kiện sản xuất, đi lại, điện nước sinh hoạt, điều kiện học hành
của các em và các nhu cầu văn hóa khác.
Những năm qua, thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, đồng bào giáo
dân đã hưởng ứng tích cực, phát huy nguồn lực của cộng đồng, đầu tư sản
xuất, chuyển dịch cơ cấu, đa dạng hóa ngành nghề, góp phần thúc đẩy kinh tế
- xã hội ở mỗi vùng dân cư ngày càng phát triển. Nhiều giáo dân ở vùng đồng
bằng Trung du, vùng Biển đã hòa nhập với phong trào chung, đầu tư chiều
sâu, mở rộng ngành nghề truyền thống, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản
xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa.
Ba là, Giáo dân Cơng giáo tỉnh Thanh Hóa về đời sống vật chất và tinh
thần, những năm gần đây, tuy đã được cải thiện, song so với yêu cầu chung
thì cịn nhiều thấp kém; giác ngộ chính trị thấp, nhiều người thiếu hiểu biết
về pháp luật, ý thức vươn lên làm chủ chưa cao, nhu cầu sinh hoạt tín
ngưỡng có xu hướng tăng.
Trong nhiều khó khăn của giáo dân hiện nay thì vấn đề gia tăng dân số
được xem như là biểu hiện của kết quả và đồng thời là nguyên nhân của tình
trạng này. Tỷ lệ tăng dân số cao, có nơi còn quá cao, tỷ lệ người sinh con thứ
3 khá phổ biến [57, tr. 4]. Ví như ở xã Thọ Xương (Thọ Xuân) tỷ lệ sinh năm
1998 là 1,4%; năm 1999 là 1,47%; dự kiến năm 2000 sẽ là trên 1,5%. Trong
khi đó, mặt bằng chung của tồn huyện Thọ Xuân về tỷ lệ sinh là 0,86%.
Nhìn chung vùng Cơng giáo Thanh Hóa phổ biến là khó khăn, trình độ
dân trí thấp, đời sống còn những thiếu thốn. Đa số giáo dân biết ơn Đảng và
Nhà nước đã cứu vớt họ thoát khỏi áp bức bóc lột, đói nghèo của địa chủ
phong kiến và đế quốc. Đời sống đang được ổn định, cải thiện với những
chuyển biến mới, tích cực. Tư tưởng giáo dân phấn khởi, tin tưởng xây dựng
cuộc sống mới. Những mặt hạn chế trong giáo dân và đời sống của giáo dân,
vừa có yếu tố chủ quan từ bản thân nhận thức và hoạt động thực tiễn của họ,
vừa có yếu tố khách quan về điều kiện địa lý, xã hội và sự tác động mạnh mẽ
của tổ chức Giáo hội ở Thanh Hóa.
15
2.2. Thực trạng công tác vận động thanh niên vùng Công giáo tập
trung của tổ chức cơ sở Đồn ở Thanh Hố hiên nay
2.2.1. Những thành tựu đạt được
Trong khu vực vùng Công giáo tập trung, công tác vận động thanh niên
đã quan tâm đến một số vấn đề và đã đạt được những kết quả như sau:
Một là, Công tác xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở Đoàn được quan tâm
và đẩy mạnh.
Với mục tiêu tập trung xóa cơ sở “trắng” về Đồn củng cố cơ sở yếu
kém, xây dựng Chi đoàn nâng cao chất lượng cơng tác, nâng cao chất lượng
đồn viên các cơ sở Đoàn đang từng bước xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở
Đoàn - nhất là Chi đoàn. Duy trì chế độ sinh hoạt theo quy định của Điều lệ
Đoàn. Củng cố, kiện toàn tổ chức cơ sở Đồn ln gắn với tổ chức phong trào
hành động cách mạng cho thanh niên. Đồng thời, Đoàn cơ sở, Chi đoàn đã
chú ý thành lập các Chi hội LHTN cơ sở, đa dạng hóa các loại hình câu lạc bộ
thanh niên. Do đó chất lượng tổ chức cơ sở Đồn đã được nâng lên.
Hai là, các cấp bộ Đoàn đã quan tâm củng cố, kiện tồn; từng bước có
kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở và Chi
đồn vùng Cơng giáo tập trung.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ Đồn nói
chung, cán bộ cơ sở Đồn vùng Cơng giáo tập trung nói riêng đã được Tỉnh
đồn Thanh Hóa quan tâm. Tỉnh đồn đã chủ động phối hợp với Trường
Chính trị tỉnh mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng về lý luận và nghiệp vụ công tác
thanh vận; phối hợp với Ban Tôn giáo của UBND tỉnh mở các lớp tập huấn về
công tác tơn giáo cho đội ngũ cán bộ Đồn huyện, Đồn cơ sở vùng Cơng
giáo trong tỉnh.
Ba là, các hoạt động giáo dục truyền thống, giáo dục lý tưởng cho
thanh niên, tổ chức cơ sở Đồn vùng Cơng giáo tập trung đã tổ chức nhiều
hoạt động thiết thực, bổ ích.
Các hoạt động giáo dục truyền thống, giáo dục lý tưởng cho thanh niên,
Đoàn cơ sở và Chi đồn thực sự có nhiều cố gắng, tổ chức những hình thức
16
phong phú như: hội trại truyền thống nhân kỷ niệm ngày thành lập nước (2-9)
ở tất cả các Đoàn cơ sở, Chi đoàn tại các huyện Tĩnh Gia, Nga Sơn, Vĩnh Lộc,
Thọ Xuân, thành phố Thanh Hóa... Phát động các cuộc thi tìm hiểu “Đảng
quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, đất nước phồn vinh tiến vào thế kỷ 21” với số
lượng đơng đảo đồn viên thanh niên tham gia. Các cuộc thi “Vì sức khỏe và
hạnh phúc của bạn”, các cuộc vận động “Tuổi trẻ sống đẹp” với chủ đề “Cần
kiệm là nếp sống đẹp của thanh niên”... là những nội dung được thanh niên ưa
thích, được cơ sở Đồn quan tâm tổ chức.
Các hoạt động giáo dục được quan tâm, định hướng thanh niên phấn
đấu, rèn luyện, từng bước nâng cao giác ngộ lý tưởng, nâng cao chất lượng
thanh niên. Do đó, tình hình thanh niên Cơng giáo có những chuyển biến tiến
bộ, tỷ lệ tập hợp đoàn kết thanh niên cao hơn so với trước, nhiều thanh niên
được kết nạp vào Đoàn, một số đoàn viên được kết nạp vào Đảng.
Để đạt được mục tiêu trong công tác vận động thanh niên, tổ chức cơ
sở Đồn vùng Cơng giáo tập trung khơng chỉ dừng lại ở các hoạt động giáo
dục mà luôn chú trọng tổ chức các phong trào hành động cách mạng nhằm tạo
nên sức cuốn hút, có sức cổ vũ thanh niên Công giáo đi theo một định hướng
đã xác định.
Phong trào “Thanh niên lập nghiệp” triển khai trong điều kiện thiếu
vốn, thiếu kiến thức về KHKT trong thanh niên, các cơ sở Đoàn ở Vĩnh Phúc
(Vĩnh Lộc), Quảng Phú (Thọ Xuân)... đã chủ động hướng dẫn thanh niên lập
dự án và đứng ra tín chấp với ngân hàng cho thanh niên vay vốn; phối hợp với
các trung tâm khuyến nông, khuyến ngư, khuyến lâm ở huyện mở các lớp tập
huấn kỹ thuật cho thanh niên.
Phong trào “Tuổi trẻ giữ nước”, được triển khai với các nội dung rất
thiết thực, như: Cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới hải đảo”, “Về tuổi thọ
các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”, “Đền ơn đáp nghĩa”... thu hút số đông thanh
niên Công giáo hưởng ứng. Tổ chức cuộc thi “Biên giới - hải đảo trong trái
17