Sáng kiến kinh nghiệm thpt vận dụng dạy học stem trong chương trình hóa học hữu cơ 11
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (836.94 KB, 74 trang )
Sâ GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O BÀC NINH
TR£àNG THPT TIÊN DU SÞ 1
SNG KIắN NGHị THặM ịNH, NH GI õ CP NGÀNH
TÊN SÁNG KI¾N:
V¾N DĀNG D¾Y HàC STEM TRONG CH£¡NG TRÌNH HĨA HàC
HĀU C¡ 11
Tác giÁ sáng kiÁn: Nguyßn Thß Bích Háng
Chćc vă: Giáo viên
Đ¢n vÍ cơng tác:
Bá môn: TrÔỏng THPT Tiờn Du sò 1
Hóa hác
TIÊN DU, THÁNG 2 NM 2023
PHIắU NG K SNG KIắN
NGHị HI NG SNG KIắN CP NGNH THặM ịNH
1. Tỏc gi sỏng kin
- HÏ và tên: NGUN THÌ BÍCH HƠNG
- Nm sinh: 1988 Nam/Nč: Nč
- Trình đá đào t¿o: Th¿c sỹ Nm: 2012
- Chćc vă: Giáo viên
- ĐiÉn tho¿i: 0987923902
- Tên c¢ quan đang cụng tỏc: TrÔòng THPT Tiờn Du sể 1 (tậnh Bc Ninh)
- SĨ lÅn đ¿t CSTĐ cÃp c¢ sá : 0 lÅn
2. Tên sáng ki¿n
3. Māc tiêu căa sáng ki¿n
ĐÃ xuÃt biÉn pháp giáo dăc STEM cho hÏc sinh thơng qua dď án hÏc tÁp, góp
phÅn nâng cao chÃt lÔng giỏo dc núi chung; nõng cao hiẫu qu dy và hÏc
mơn hóa hÏc nói riêng; phát triÅn nng lďc cąa hÏc sinh đÅ có thÅ trá thành
nhčng cơng dân tồn cÅu thích ćng vãi xu thÁ chung cąa thßi i.
p dng thit k d ỏn hẽc tp
4. Tớnh mòi ca sỏng kin
Tỏc gi ó Ôa ra Ôc 5 gii pháp chính nhằm tng hiÉu quÁ d¿y và hÏc
STEM cho giáo viên và hÏc sinh THPT. Bao gÕm:
GiÁi pháp thć nht: Phõn tớch mc tiờu, nỏi dung chÔÂng trỡnh húa hÏc
hču c¢ 11.
GiÁi pháp thć hai: KÁt hāp xây dďng cỏc ch dy hẽc STEM vói
phÔÂng phỏp dy hẽc truyÃn thÓng.
GiÁi pháp thć ba: ĐÃ xuÃt nguyên tắc và quy trình thiÁt kÁ tổ chćc ho¿t
đáng trÁi nghiÉm STEM trong dy hẽc hoỏ hẽc.
Gii phỏp th tÔ: Xõy dng ch minh hẽa theo hÔóng giỏo dc STEM.
GiÁi pháp thć nm: Đánh giá nng lďc QGVĐ và ST thông qua ho¿t đáng
trÁi nghiÉm STEM.
Hẫ thểng cỏc gii phỏp Ôc trỡnh by khoa hẽc, logic, giỳp ngÔòi dy dầ
vn dng vo bi ging và giúp hÏc sinh hćng thú vãi bài hÏc h¢n, ghi nhã kiÁn
thćc bài hÏc nhanh h¢n và lâu h¢n.
Sáng kiÁn cũng cao phong cỏch hẽc tp ca ngÔòi hẽc, ú l phong
cỏch hẽc tp sỏng to. t ngÔòi hẽc vo vai trũ ca mỏt nh phỏt minh, ngÔòi
hẽc s phi hiu thc cht ca cỏc kin thc Ôc trang b; phÁi biÁt cách má
ráng kiÁn thćc; phÁi biÁt cách sċa chča, chÁ biÁn l¿i chúng cho phù hāp vãi tình
hng cú vn m ngÔòi hẽc ang phi gii quyt.
5. úng gúp cho Ân vò, ngnh
KÁt quÁ nghiên cću cąa đà tài có thÅ làm tài liÉu tham khÁo cho giáo viên
d¿y Hóa hẽc cng nhÔ nhiu mụn hẽc khỏc ỏ trÔòng THPT, THCS, gúp phn
nõng cao cht lÔng dy hẽc ca giỏo viờn v hẽc sinh TrÔòng Tiờn Du sể 1 núi
riờng và cąa ngành giáo dăc tËnh Bắc Ninh nói chung.
6. Hiáu quÁ căa sáng ki¿n
T¿o hćng thú hÏc tÁp và phát huy tính tích cďc hÏc tÁp cho hÏc sinh.
Gúp phn nh hÔóng và hình thành, phát triÅn mát sĨ nng lďc chun
biÉt cho hÏc sinh trong thßi đ¿i cơng nghÉ sĨ đang phát triÅn m¿nh m¿.
7. Thái gian xây dăng sáng ki¿n
Tĉ tháng 9 nm 2022 đÁn tháng 02 nm 2023.
THĄ TR£àNG Đ¡N VÌ Tiên Du, ngày 05 tháng 01 nm 2023
TÁC GIÀ SÁNG KIÀN
Ngun Thß Bích Háng
CàNG HÒA XÃ HàI CHĂ NGH)A VIàT NAM
Đác l¿p – Tă do – H¿nh phúc
Đ¡N U CÄU CƠNG NH¾N SÁNG KI¾N
Cp c só Ân vò trÔỏng THPT Tiờn Du sò 1
Kính gÿi: Hái đÕng sáng kiÁn cÃp ngành
1. Tên sáng ki¿n:
2. L*nh vc ỏp dng sỏng kin: PhÔÂng phỏp dy hẽc ỏ trÔòng THPT.
3. Tỏc gi sỏng kin:
- HÏ và tên: Nguyßn Thß Bích Háng
- C¢ quan, Ân v: TrÔòng THPT Tiờn Du sể1
- ĐÍa chË: ViÉt Đồn – Tiên Du – Bắc Ninh
- ĐiÉn tho¿i: 0987923902
- Email:
4. Đáng tác giÁ sáng ki¿n: không.
5. Ch u tÔ to ra sỏng kin: Tỏc gi.
6. Cỏc tài liáu kèm theo:
ThuyÁt minh mô tÁ giÁi pháp và kÁt quÁ thďc hiÉn sáng kiÁn (đóng trong
cn đà tài, sau đ¢n yêu cÅu công nhÁn sáng kiÁn): M¿u 02/SK.
Tiên Du, ngày 05 tháng 01 nm 2023
Tác giÁ sáng kiÁn
Ngun Thß Bích Háng
CàNG HÒA XÃ HàI CHĂ NGH)A VIàT NAM
Đác l¿p – Tă do – H¿nh phúc
THUY¾T MINH MƠ TÀ GIÀI PHÁP VÀ
K¾T QUÀ THĂC HIàN SÁNG KI¾N
1. Tên sáng ki¿n:
2. Ngy sỏng kin Ôc ỏp dng ln u: 28/03/2022
3. Các thông tin cÅn bÁo m¿t: không
4. Mô tÁ cỏc gii phỏp c thÔỏng lm
NhiÃu nm qua, viÉc xây dďng nái dung sỏch giỏo khoa cng nhÔ cỏc sỏch
bi tp tham kho ca giỏo dc nÔóc ta, nhỡn chung cũn mang tớnh hn lõm,
nng v thi c; chÔa chỳ trẽng n tớnh sỏng to, nng lc thc hnh v hÔóng
nghiẫp cho hẽc sinh; chÔa gn bú cht ch vói nhu cu ca thc tiần phỏt trin
kinh t, xó hỏi cng nhÔ nhu cu ca ngÔòi hẽc, hẽc sinh cũn hn ch v nng
lc phn biẫn, tÔ duy, sỏng to, k nng thc hành.
Nhčng tÕn t¿i mà bÁn thân tơi gặp phÁi trong q trình giÁng d¿y bá mơn
Hóa hÏc THPT, tơi đã sċ dăng các phÔÂng phỏp dy hẽc truyn thểng kt hp
vói mỏt sể phÔÂng phỏp, k thut dy hẽc tớch cc: Dy hẽc theo nhóm, d¿y hÏc
dď án, kỹ thuÁt mÁnh ghép, kỹ thut phũng tranh tng tỡnh trc quan, kớch
thớch tÔ duy hÏc sinh. Tuy nhiên, hÏc sinh mãi chË dĉng li ỏ quan sỏt v tÔ duy.
Trong cỏc giò hẽc giỏo viờn vn úng vai trũ l ngÔòi truyn th kiÁn thćc, là
trung tâm cąa quá trình hÏc; hÏc sinh chą yÁu lắng nghe, tiÁp thu kiÁn thćc mát
cách thă ỏng, ớt Ôc th hiẫn nng lc ca bn thõn. Hẽc sinh chậ nm Ôc
cỏc kin thc lý thuyt, nỏi dung má ráng, vÁn dăng mang tích cÁp nhÁt, thßi
sď& nhiu hẽc sinh chÔa nm Ôc. Hẽc sinh ch yu Ôc rốn luyẫn k nng:
Nghe, quan sỏt, vn dng kin thc vit phÔÂng trỡnh húa hẽc, tớnh toỏn phÔÂng
trỡnh& hẽc sinh chÔa khỏm phỏ ht nng lc ca bn thõn, chÔa ch ỏng trong
viẫc hẽc tp, kh nng sỏng to và vÁn dăng kiÁn thćc đÅ giÁi qut tình hng
thďc tiÇn trong cc sĨng cịn nhiÃu h¿n chÁ.
5. Să cÅn thi¿t phÁi áp dāng giÁi pháp sáng ki¿n
ChË thÍ sĨ 16/CT- TTg cąa Th tÔóng chớnh ph ngy 04 thỏng 05 nm 2017
ó Ôa ra gii phỏp v mt GD: <&Thay i mnh mẽ các chính sách, nội dung,
phương pháp giáo dục và dạy nghÁ nhằm tạo ra nguồn nhân lực có kh¿ năng
ti¿p nhận các xu th¿ công nghệ s¿n xuÁt mới, trong đó cần tập trung vào thúc
đẩy đào tạo vÁ Khoa học, Cơng nghệ, Kỹ thuật và Tốn học (STEM), ngoại ngữ,
tin học trong chương trình giáo dục phổ thơng=.
Cùng vãi sď phát triÅn cąa khoa hÏc kĩ thuÁt, công nghÉ thông tin ũi hẹi
con ngÔòi phi thay i phự hp vói xu thÁ chung cąa thßi đ¿i. Và GD vãi
vai trị o to ra nguến nhõn lc cú cht lÔng cao, ỏp ng Ôc ũi hẹi ca
xó hỏi. Nhiu nm qua, Bá Giáo dăc và Đào t¿o đã triÅn khai các hot ỏng GD
hÔóng tói i mói CTGDPT, nõng cao cht lÔng ging dy. i cựng theo
ú, mòi GV cng cÅn trau dÕi chuyên môn, thay đổi PPDH đÅ t¿o ra nhčng bài
giÁng hay, dÅn thay thÁ vai trị đĨi vói ngÔòi hẽc, thay vỡ truyn th kin thc 1
chiu, HS cÅn tham gia vào quá trình hÏc tÁp mát cách chą đáng, tích cďc trong
viÉc tìm tịi kiÁn thćc, GV s l ngÔòi nh hÔóng, Ôa ra cỏc nỏi dung mát cách
gāi má.
Hóa hÏc là mơn khoa hÏc có sď kÁt hāp giča lý thuyÁt và thďc nghiÉm.
Do đó viÉc d¿y hÏc hóa hÏc khơng chË dĉng l¿i á viÉc trun đ¿t và lĩnh hái kiÁn
thćc khoa hÏc mà còn phÁi nâng cao tớnh thc t ca mụn hẽc. Hiẫn nay,
phÔÂng phỏp ging dy truyn thểng thÔòng chậ tp trung vo cỏc lý thuyÁt,
khái niÉm
iu ny dầ sinh ra tõm lý chỏn nn, khụng gi Ôc s hng thỳ trong mụn hẽc
cho nhiÃu b¿n hÏc sinh .
ĐÅ mơn hÏc này trá nên thú vÍ và dầ hiu hÂn, trong chÔÂng trỡnh ging
dy cn lếng ghộp khéo léo lý thuyÁt và thďc hành, khiÁn hÏc sinh cú th vn
dng cỏc kin thc hẽc Ôc vo thc t. iu ny s khin mụn hẽc tÔỏng nhÔ
khụ khan ny trỏ nờn gn gi v t Ôc hiẫu qu cao h¢n trong q trình
trun đ¿t và tiÁp thu kiÁn thćc. Vì thÁ địi hĐi giáo viên phÁi thay đổi phÔÂng
pháp, hÏc sinh phÁi thay đổi cách hÏc. Do vÁy, vai trò cąa giáo viên phÁi chuyÅn
đổi tĉ
Hiẫn nay phÔÂng phỏp dy hẽc STEM ang l s la chẽn ca nhiu nÔóc cú
nn giỏo dc hiẫn i vỡ thụng qua quá trình hÏc giúp các em tď lĩnh hái Ôc
kin thc, k nng v cú kh nng vn dng kiÁn thćc, kĩ nng đã hÏc đÅ giÁi
quyÁt các vÃn đà thďc tÁ.
Tĉ lý do trên, tôi lďa chÏn biÉn pháp
hÏc sinh v to Ôc hng thỳ hẽc tp cho hẽc sinh; gúp phn nõng cao cht
lÔng giỏo dc trong nh trÔòng phổ thơng.
6. Māc đích căa giÁi pháp sáng ki¿n
Xây dďng và tổ chćc d¿y hÏc các chą đà STEM trong d¿y hÏc hóa hÏc
hču c¢ 11 nhằm phát triÅn các nng lďc cÅn thit cho hẽc sinh v to Ôc hng
thỳ hẽc tp cho hẽc sinh; gúp phn nõng cao cht lÔng giỏo dc trong nh
trÔòng ph thụng..
Thc hiẫn ỳng ch trÔÂng, hÔóng dn ca Ngnh v i mói phÔÂng
phỏp, hỡnh thc t chc dy hẽc, dy hẽc theo nh hÔóng phỏt trin phầm cht,
nng lc hẽc sinh, thc hiẫn giỏo dc STEM trong nh trÔòng....
Rèn luyÉn cho HS kỹ nng làm viÉc theo nhóm, hāp tác mát cách có hiÉu
q, tĉ đó hình thành nng lďc hāp tác, nng lďc vÁn dăng kiÁn thćc vào giÁi
quyÁt các vÃn thc tiần.
7. Nỏi dung
7.1. Thuyt minh gii phỏp mòi hoặc cÁi ti¿n
Că thÅ các giÁi pháp:
GiÁi pháp thć nhÃt: Phân tích măc tiờu, nỏi dung chÔÂng trỡnh húa hẽc
hu c 11.
GiÁi pháp thć hai: KÁt hāp xây dďng các chą đà dy hẽc STEM vói
phÔÂng phỏp dy hẽc truyn thểng.
GiÁi pháp thć ba: ĐÃ xuÃt nguyên tắc và quy trình thiÁt kÁ tổ chćc ho¿t
đáng trÁi nghiÉm STEM trong d¿y hÏc hoá hÏc.
GiÁi pháp th tÔ: Xõy dng ch minh hẽa theo hÔóng giáo dăc STEM.
GiÁi pháp thć nm: Đánh giá nng lďc QGVĐ và ST thông qua ho¿t đáng
trÁi nghiÉm STEM.
* KÁt quÁ sáng kiÁn:
Trong các giß hÏc, khơng khí lãp hẽc rt sụi ni, tớch cc, HS ó bÔóc
u cú sď chuyÅn biÁn và phát triÅn nng lďc giÁi quyÁt vÃn đà cąa HS că thÅ HS
đã biÁt phát hiÉn v nờu Ôc tỡnh huểng cú vn , phõn tớch v lp k hoch,
xut Ôc mỏt biẫn phỏp gii quyÁt các vÃn đà liên quan tãi cuác sÓng.
Qua kÁt quÁ các bài kim tra ỏnh giỏ thÔòng xuyờn (thòi gian: 45 phỳt),
kim tra hẽc k cng nhÔ tng kt hẽc k tụi nhÁn thÃy:
- Đa sĨ hÏc sinh tĐ ra tď tin, hćng thú khi giÁi quyÁt các vÃn đà liên quan
đÁn cuác sÓng.
- SÓ hÏc sinh hiÅu bài và vÁn dăng giÁi thích các vÃn đà có liên quan tãi
đßi sĨng thÃy có sď chun biÁn tĨt hÂn trÔóc, ó bÔóc u x lý tểt cỏc tỡnh
huểng tÔÂng t v mỏt sể tỡnh huểng mói.
* Sn phầm Ôc to ra tĉ giÁi pháp
Tụi ó xõy dng Ôc 2 ch STEM thuỏc phÅn hóa hÏc hču c¢ 11:
+ Ch 1: NÔóc ra tay khụ vì sćc khĐe cáng đÕng.
+ Chą đà 2: Làm giÃm n tĉ hoa quÁ.
7.2. Thuy¿t minh vÁ ph¿m vi áp dāng sáng ki¿n
Quá trình d¿y hÏc mơn hóa hÏc lãp 11A5, 11A9.
Kt hp cỏc phÔÂng phỏp dy hẽc tớch cďc vÁn dăng kiÁn thćc trong hÏc
tÁp cąa bá môn hóa hÏc.
Các bài dy trong chÔÂng trỡnh húa hẽc hu c lóp 11.
7.3. Thuy¿t minh vÁ lÿi ích kinh t¿, xã hái căa sáng ki¿n
- KÁt quÁ nghiên cću cąa đà tài có thÅ làm tài liẫu tham kho cho giỏo
viờn dy Húa hẽc cng nhÔ nhiu mụn hẽc khỏc ỏ trÔòng THPT, THCS, gúp
phn nõng cao cht lÔng dy hẽc ca giỏo viờn v hẽc sinh TrÔòng Tiờn Du sể
1 núi riờng v cąa ngành giáo dăc tËnh Bắc Ninh nói chung.
- T¿o hćng thú hÏc tÁp và phát huy tính tích cďc hÏc tÁp cho hÏc sinh.
- Góp phÅn hình thành và phát triÅn mát sÓ nng lďc chuyên biÉt cąa hÏc
sinh trong thßi đ¿i sĨ.
* Cam kết: Chúng tôi cam đoan những điÁu khai trên đây là đúng sự thật
và không sao chép hoặc vi phạm b¿n quyÁn.
Xác nhÁn cąa c¢ quan Tác giÁ sáng kiÁn
(Chữ ký, dấu) (Chữ ký và họ tên)
Ngun Thß Bích Háng
i
MĀC LĀC Trang
i
Măc lăc iii
Danh măc viÁt tắt 1
1
PhÅn 1. Mâ ĐÄU 1
1. Măc đích cąa sáng kiÁn 1
2. Tính mãi cąa sáng kiÁn 3
3. Đóng góp cąa sáng kiÁn 3
3
PhÅn 2. NàI DUNG 4
ChÔÂng 1. KHI QUT THC TRắNG TRÊõC KHI THC 4
6
HIÈN CÁC GIÀI PHÁP CĄA ĐÂ TÀI 6
1.1. Lí do chÏn đà tài
1.2. ThuÁn lāi 8
1.3. Khó khn
8
ChÔÂng 2. NHNG GII PHP ĐÃ Đ£ĀC ÁP DĂNG
2.1. GiÁi pháp thć nhÃt: Phân tích mc tiờu, nỏi dung chÔÂng trỡnh 10
húa hÏc hču c¢ 11
2.2. GiÁi pháp thć hai: KÁt hāp xây dďng các chą đà d¿y hÏc STEM 33
vói phÔÂng phỏp dy hẽc truyn thểng
2.3. GiÁi pháp thć ba: ĐÃ xuÃt nguyên tắc và quy trình thiÁt kÁ tổ 36
chćc ho¿t đáng trÁi nghiÉm STEM trong d¿y hÏc hoá hÏc 41
2.4. Gii phỏp th tÔ: Xõy dng ch minh hẽa theo hÔóng giỏo 41
dăc STEM
2.5. GiÁi pháp thć nm: Đánh giá nng lďc QGVĐ và ST thông qua
ho¿t đáng tri nghiẫm STEM
ChÔÂng 3. KIM CHNG CC GII PHÁP ĐÃ TRIÄN KHAI
CĄA SÁNG KIÀN
PhÅn 3. K¾T LU¾N
1. Nhčng vÃn đà quan trẽng nht Ôc cp n ca sỏng kin
ii
2. HiÉu quÁ thiÁt thďc cąa sáng kiÁn 42
3. KhuyÁn nghÍ 42
TÀI LIàU THAM KHÀO 45
PHĀ LĀC 46
iii
DANH MĀC CHĀ VI¾T TÀT
CTCT Công thćc cÃu t¿o
CTPT Công thćc phân tċ
CTNT ChÔÂng trỡnh nh trÔòng
CTGDNT ChÔÂng trỡnh giỏo dc nh trÔòng
CNH Cơng nghiÉp hóa
CNTT Công nghÉ thông tin
DH D¿y hÏc
DHDA D¿y hÏc dď án
DHTCĐ D¿y hÏc theo chą đÃ
ĐC ĐÓi chćng
GV Giáo viên
GD Giáo dăc
HĐH HiÉn đ¿i hóa
HS HÏc sinh
NL Nng lďc
NLGQVĐ&ST Nng lďc giÁi quyÁt vÃn đà và sáng t¿o
PP PhÔÂng phỏp
PPDH PhÔÂng phỏp dy hẽc
PTHH PhÔÂng trỡnh húa hẽc
SGK Sách giáo khoa
STK Sách tham khÁo
THPT Trung hÏc phổ thông
TN Thďc nghiÉm
TNSP Thc nghiẫm sÔ phm
1
PhÅn 1. Mâ ĐÄU
1. Māc đích căa sáng ki¿n
Xây dďng và tổ chćc d¿y hÏc các chą đà STEM trong d¿y hÏc hóa hÏc
hču c¢ 11 nhằm phát triÅn các nng lďc cÅn thiÁt cho hÏc sinh và to Ôc hng
thỳ hẽc tp cho hẽc sinh; gúp phn nõng cao cht lÔng giỏo dc trong nh
trÔòng ph thụng.
Thďc hiÉn đúng chą trÔÂng, hÔóng dn ca Ngnh v i mói phÔÂng
phỏp, hỡnh thc t chc dy hẽc, dy hẽc theo nh hÔóng phát triÅn phÇm chÃt,
nng lďc hÏc sinh, thďc hiÉn giáo dc STEM trong nh trÔòng....
Rèn luyÉn cho HS kỹ nng làm viÉc theo nhóm, hāp tác mát cách có hiÉu
q, tĉ đó hình thành nng lďc hāp tác, nng lďc vÁn dăng kiÁn thc vo gii
quyt cỏc vn thc tiần.
2. Tớnh mòi v Ôu im ni bt ca sỏng kin
Ngy sỏng kin Ôc ỏp dng ln u: 28/03/2022 ti trÔòng THPT Tiờn
Du sể 1 cho cỏc lóp ca trÔòng (11A5, 11A9).
Sáng kiÁn đã triÅn khai vÁn dăng các phÔÂng phỏp, k thut, dy hẽc tớch
cc nhÔ: Lm viẫc nhóm, quan sát; trình bày báo cáo thu ho¿ch; phĨi hp cỏc
phÔÂng phỏp ỏnh giỏ, tng hp v x lý sĨ liÉu&Sċ dăng các kiÁn thćc liên
mơn đÅ giÁi qut các vÃn đà đặt ra.
Sáng kiÁn góp phÅn làm sáng tĐ cá sá lý luÁn và thiÁt kÁ và tổ chćc các
ho¿t đáng dy hẽc theo hÔóng vn dng giỏo dc STEM vói bỏ mụn Húa hẽc
trong trÔòng ph thụng.
3. úng gúp cho Ân vò, ngnh
Kt quÁ nghiên cću cąa đà tài có thÅ làm tài liẫu tham kho cho giỏo viờn
dy Húa hẽc cng nhÔ nhiu mụn hẽc khỏc ỏ trÔòng THPT, THCS, gúp phn
nõng cao cht lÔng dy hẽc ca giỏo viờn v hẽc sinh TrÔòng Tiờn Du sể 1 núi
riờng v ca ngnh giáo dăc tËnh Bắc Ninh nói chung.
2
T¿o hćng thú hÏc tÁp và phát huy tính tích cďc hÏc tÁp cho hÏc sinh, giỳp
cỏc em t lnh hỏi Ôc kin thc, k nng và có khÁ nng vÁn dăng kiÁn thćc,
kĩ nng đã hÏc đÅ giÁi quyÁt các vÃn đà thďc tÁ.
Gúp phn nh hÔóng và hình thành, phát triÅn mát sĨ nng lďc chun
biÉt cho hÏc sinh trong thßi đ¿i cơng nghÉ sĨ đang phát triÅn m¿nh m¿.
Do điÃu kiÉn thßi gian và h¿n chÁ cąa mát sáng kiÁn kinh nghiÉm nên đÃ
tài chË có áp dăng nghiên cću trên ph¿m vi hẹp (thďc nghiÉm á 1 trÔòng THPT
Tiờn Du sể 1 nÂi tỏc gi cụng tỏc).
Tỏc gi rt mong nhn Ôc s úng gúp ý kin ca cỏc ếng nghiẫp sỏng
kin ny Ôc hon chậnh h¢n và có điÃu kiÉn áp dăng trong ph¿m vi rỏng hÂn,
Ôc úng gúp tớch cc vo s phỏt triÅn chung cąa ngành giáo dăc tËnh Bắc
Ninh.
3
PhÅn 2. NàI DUNG
ChÔÂng 1: KHI QUT THC TRắNG TRÊõC KHI THĎC HIÈN
CÁC GIÀI PHÁP CĄA ĐÂ TÀI
1.1. Lí do chán đÁ tài
ChË thÍ sĨ 16/CT- TTg ca Th tÔóng chớnh ph ngy 04 thỏng 05 nm
2017 ó Ôa ra gii phỏp v mt GD: <&Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội
dung, phương pháp giáo dục và dạy nghÁ nhằm tạo ra nguồn nhân lực có kh¿
năng ti¿p nhận các xu th¿ cơng nghệ s¿n xuÁt mới, trong đó cần tập trung vào
thúc đẩy đào tạo vÁ Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Tốn học (STEM), ngoại
ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông=.
Cùng vãi sď phát triÅn cąa khoa hÏc kĩ thuÁt, công nghẫ thụng tin ũi hẹi
con ngÔòi phi thay i phù hāp vãi xu thÁ chung cąa thßi đ¿i. Và GD vãi
vai trị đào t¿o ra ngn nhân lďc có cht lÔng cao, ỏp ng Ôc ũi hẹi ca
xó hỏi. NhiÃu nm qua, Bá Giáo dăc và Đào t¿o đã trin khai cỏc hot ỏng GD
hÔóng tói i mói CTGDPT, nõng cao cht lÔng ging dy. i cựng theo
ú, mßi GV cũng cÅn trau dÕi chun mơn, thay đổi PPDH đÅ t¿o ra nhčng bài
giÁng hay, dÅn thay thÁ vai trũ ểi vói ngÔòi hẽc, thay vỡ truyn th kiÁn thćc 1
chiÃu, HS cÅn tham gia vào quá trình hÏc tÁp mát cách chą đáng, tích cďc trong
viÉc tìm tũi kin thc, GV s l ngÔòi nh hÔóng, Ôa ra các nái dung mát cách
gāi má.
Hóa hÏc là mơn khoa hÏc có sď kÁt hāp giča lý thuyÁt và thďc nghiÉm.
Do đó viÉc d¿y hÏc hóa hÏc khơng chË dĉng l¿i á viÉc truyÃn đ¿t và lĩnh hái kiÁn
thćc khoa hÏc mà cịn phÁi nâng cao tính thďc tÁ cąa mơn hÏc. Hiẫn nay,
phÔÂng phỏp ging dy truyn thểng thÔòng chậ tp trung vào các lý thuyÁt,
khái niÉm
iu ny dầ sinh ra tõm lý chỏn nn, khụng gi Ôc s hng thỳ trong môn hÏc
cho nhiÃu b¿n hÏc sinh.
4
ĐÅ môn hÏc này trá nờn thỳ v v dầ hiu hÂn, trong chÔÂng trỡnh giÁng
d¿y cÅn lÕng ghép khéo léo lý thuyÁt và thďc hành, khiÁn hÏc sinh có thÅ vÁn
dăng các kiÁn thćc hẽc Ôc vo thc t. iu ny s khin mụn hẽc tÔỏng nhÔ
khụ khan ny trỏ nờn gn gi v t Ôc hiẫu qu cao hÂn trong quỏ trỡnh
truyn t và tiÁp thu kiÁn thćc. Vì thÁ địi hĐi giáo viờn phi thay i phÔÂng
phỏp, hẽc sinh phi thay i cách hÏc. Do vÁy, vai trò cąa giáo viên phÁi chuyÅn
đổi tĉ
Hiẫn nay phÔÂng phỏp dy hẽc STEM ang l s la chẽn ca nhiu nÔóc cú
nn giỏo dc hiÉn đ¿i vì thơng qua q trình hÏc giúp các em t lnh hỏi Ôc
kin thc, k nng v cú khÁ nng vÁn dăng kiÁn thćc, kĩ nng đã hÏc đÅ giÁi
quyÁt các vÃn đà thďc tÁ.
Tĉ lý do trên, tôi lďa chÏn biÉn pháp
hẽc sinh v to Ôc hng thỳ hẽc tp cho hẽc sinh; gúp phn nõng cao cht
lÔng giỏo dc trong nh trÔòng ph thụng.
1.2. Thun li
Trong mòi nh trÔòng, ỏi ng GV luụn là mát trong nhčng nhân tĨ quan
trÏng nhÃt góp phÅn quyt nh s phỏt trin ca mỏt nh trÔòng, bỏi l chớnh hẽ
l ngÔòi t chc thc hiẫn cú hiẫu quÁ các khâu cąa quá trình d¿y hÏc, giáo dăc
và phỏt trin chuyờn mụn, phỏt trin nh trÔòng, ỏp ng yờu cu phỏt trin t
nÔóc trong thòi k CNH, HH, hỏi nhp quểc t.
Hẽc sinh trÔòng THPT Tiờn Du sể 1 nói riêng và hÏc sinh tËnh Bắc Ninh nói
chung ln có trun thĨng hiÁu hÏc, chm ngoan và nng ỏng, ham hẽc hẹi v
thớch ng nhanh vói nhng phÔÂng phỏp hẽc tp mói.
CÂ sỏ vt cht ca nh trÔòng khang trang, hiẫn i, y luụn ỏp ng Ôc
nhu cÅu d¿y và hÏc cąa giáo viên và hÏc sinh.
1.3. Khú khn
Viẫc hẽc sinh tip cn phÔÂng phỏp dy hẽc STEM cũng địi hĐi nhÃt đÍnh vÃ
5
mặt nng lďc khoa hÏc tď nhiên các em phÁi đam mê v chu khú lm viẫc vói
chÔÂng trỡnh hiẫn ti thỡ chË nên áp dăng các chą đà này đÓi vãi các lãp theo
khÓi khoa hÏc tď nhiên.
HÏc sinh hiÉn t¿i yÁu tÓ đam mờ nghiờn cu chÔa nhiu vỡ cỏc em ngi
lm viẫc do lÓi giáo dăc chË tiÁp cÁn kiÁn thćc đã quen thuỏc nờn cỏc em tÔÂng
ểi b ỏng trong cụng viÉc.
ViÉc thďc hiÉn ngoi khụng gian trÔòng hẽc cng gp mỏt sể khú khn, vì
các em á trong mát đái nhóm á nhiÃu đÍa bàn khác nhau.
cỏc trÔòng ph thụng hiẫn ti thòi gian ngoi trên lãp các em chą yÁu là
hÏc thêm ngoài đÅ thi nên rÃt khó khn trong triÅn khai cơng viÉc ngồi giß, vì
các em hÏc thêm dày đặc khơng có thßi gian sắp xÁp.
a sể giỏo viờn chÔa hiu v phÔÂng phỏp dy hÏc tiÁp cÁn STEM cịn
ng¿i tìm hiÅu và tham gia.
Hình thćc d¿y hÏc trun thĨng đã n sâu vào tâm thćc mßi giáo viên đÅ
hÏ thay đổi nhÁn thćc không phÁi mát sãm mỏt chiu. TÔ tÔỏng an phn khụng
chu tip thu cỏi mói cng l mỏt ro cn mói trong viẫc Ôa STEM vo trong
trÔòng ph thụng.
6
ChÔÂng 2: NHNG GII PHP ĐÃ Đ£ĀC ÁP DĂNG
2.1. GiÁi pháp thứ nhÃt: Phân tích mc tiờu, nỏi dung chÔÂng trỡnh húa hỏc
hu c 11
2.1.1. Mục tiêu chương trình hóa học hữu cơ 11
2.1.1.1. Ki¿n thc
- Nờu Ôc khái niÉm hāp chÃt hču c¢ và hố hÏc hču c¢; đặc điÅm
chung cąa các hāp chÃt hču c¢; khái niÉm nhóm chćc và mát sĨ lo¿i nhóm chćc
c¢ bÁn; khái niÉm và công thćc phân tċ hāp chÃt hču c¢; khái niÉm chÃt đÕng
đẳng và chÃt đÕng phân cąa các hāp chÃt hču c¢.
- Lp Ôc cụng thc phõn t hp cht hču c¢ tĉ dč liÉu phân tích
ngun tĨ và phân tċ khÓi.
- ViÁt Ôc cụng thc cu to ca mỏt sể hp cht hču c¢ đ¢n giÁn (cơng
thćc cÃu t¿o đÅy đą, cơng thćc cÃu t¿o thu gÏn).
- Nờu Ôc khỏi niẫm v cỏc hp cht hču c¢: Ankan, anken, ankađien,
ankin, ancol, phenol, anđehit, axit cacboxylic&
- Trỡnh by Ôc quy tắc gÏi tên theo danh pháp thay thÁ; đặc điÅm vÃ
tính chÃt vÁt lí, tính chÃt hóa hÏc Ankan, anken, ankađien, ankin, ancol, phenol,
anđehit, axit cacboxylic&
2.1.1.2. VÁ kĩ năng
- Dďa vào cÃu t¿o dď đoán tính chÃt hóa hÏc cąa các chÃt hču c¢.
- Vit Ôc phÔÂng trỡnh hóa hÏc biÅu diÇn tính chÃt hóa hÏc
- TiÁn hành quan sát, làm và giÁi thích thí nghiÉm.
- Gii thớch mỏt sể hiẫn tÔng thc t dďa trên kiÁn thćc đã hÏc.
- Làm bài tÁp hóa hÏc.
2.1.1.3. VÁ thái độ
- Tng hćng thú hÏc tÁp mơn Hố hÏc, trau dÕi niÃm đam mê và khám
phá khoa hÏc.
- Có ý thćc tuyên truyÃn, vÁn dăng nhčng nhčng kiÁn thćc đã hÏc vào đßi
sĨng, sÁn xt.
- Rốn luyẫn Ôc tớnh kiờn nhn, cần thÁn, trung thďc trong công viÉc.
7
- Phát hiÉn và giÁi quyÁt vÃn đà mát cách khách quan, trung thďc trên c¢
sá phân tích khoa hÏc.
- Có ý thćc trách nhiÉm vãi bÁn thân, vãi xã hái và cáng đÕng.
- Ý thćc vÁn dăng nhčng tri thćc hoỏ hẽc ó hẽc vo cuỏc sểng v vn
ỏng ngÔòi khác cùng thďc hiÉn.
2.1.2. Cấu trúc nội dung chương trình hóa học hữu cơ 11
HS Ôc nghiờn cu cỏc bi trong cỏc chÔÂng c th nhÔ sau:
ChÔÂng 4 gếm cỏc bi: Mỏ đÅu và hố hÏc hču c¢; Cơng thćc phân tċ hāp chÃt
hču c¢; CÃu trúc phân tċ hāp chÃt hču c¢; Luyện tập: CÃu trúc phân tċ hāp chÃt
hču c¢; Luyện tập: Hāp chÃt hču c¢, cơng thćc phân tċ và công thćc cÃu t¿o.
ChÔÂng 5 gếm cỏc bi: Ankan; Luyn tp: Ankan; Bài thực hành 3: Phân
tích đÍnh tính ngun tĨ. ĐiÃu chÁ và tính chÃt cąa Metan.
ChÔÂng 6 gếm cỏc bi: Anken; Ankaien; Luyẫn tÁp: Anken và ankađien;
Ankin; LuyÉn tÁp: Ankin; Bài thďc hành 4: ĐiÃu chÁ và tính chÃt cąa anken,
axetilen.
ChÔÂng 7 gếm cỏc bi: Benzen và các đÕng đẳng. Mát sĨ Hiđrocacbon
th¢m khác; Luyện tập: Hirocacbon thÂm.
ChÔÂng 8 gÕm các bài: Ancol; Phenol; Luyện tập: Ancol và phenol; Bài
thực hành 5: Tính chÃt cąa etanol, glixerol và phenol.
ChÔÂng 9 gếm cỏc bài: Anđehit, Xeton; Axit cacboxylic; Luyện tập:
Anđehit, xeton, axit cacboxylic; Bài thďc hành 6: Tính chÃt cąa anđehit và axit
cacboxylic.
Nái dung kiÁn thćc chÔÂng trỡnh húa hẽc hu c 11 hiẫn hnh Ôc xây
dďng nặng và truyÃn thă kiÁn thćc lý thuyÁt, nhẹ và tính thďc hành ćng dăng, ít
vÁn dăng kiÁn thćc vo thc tiần. ChÔa cú s kt nểi vói cỏc lóp hẽc dÔói v
vói mụn hẽc khỏc. Trờn c sỏ phõn tớch chÔÂng trỡnh húa hẽc hu c lóp 11, tôi
xây dďng 2 chą đà sau nhằm phát triÅn các nng lc cn thit cho HS v to
Ôc hng thỳ hÏc tÁp cho HS:
Ch 1: NÔóc ra tay khụ vỡ sc khẹe cáng đÕng.
Chą đà 2: Làm giÃm n tĉ hoa quÁ.
8
2.2. GiÁi pháp thứ hai: K¿t hÿp xây dăng các chă đÁ dy hỏc STEM vòi
phÔÂng phỏp dy hỏc truyn thòng.
STEM cú rt nhiu Ôu im tuy nhiờn cú mỏt sể hn ch nhÔ sau:
Thć nhÃt, mÃt nhiÃu thßi gian thďc hiÉn. Mát chą đà thďc hiÉn s¿ mt khỏ
nhiu thòi gian ỏ trờn lóp cng nhÔ ngoi lóp nờn nh hÔỏng n viẫc hẽc tp
trờn lóp cỏc em cng nhÔ thòi gian hẽc tp cỏc mụn hẽc khỏc vỡ cỏc em cn u
tÔ thòi gian tÔÂng ểi nhiÃu khi thďc hiÉn mát chą đÃ.
Thć hai, trong khi các kì thi hiÉn t¿i v¿n chą yÁu rèn luyÉn trí nhã kiÁn
thćc hàn lâm và nặng và các bài tÁp tính toán nên các em v¿n phÁi hÏc đÅ đáp
ćng các kì thi, do thói quen hÏc tÁp cũ nặng và nhếi nhột kin thc vy nờn chÔa
chỳ tõm hẽc tp v tri nghiẫm cỏc cụng viẫc Ôc giao ỏ nh, mát sĨ em cịn
làm theo đĨi phó và suy nghĩ rng chÔa thit thc vói thi c hiẫn hnh.
Thć ba, kinh phí thďc hiÉn mát sÓ dăng că, nguyên liÉu khi làm thďc hnh
chÔa y , v khỏ tển kộm nờn ụi khi giáo viên và các em cũng ng¿i làm.
Th tÔ, STEM l phÔÂng phỏp tích hāp nên chắc chắn giáo viên giÁng
d¿y địi hĐi phi nm rừ phÔÂng phỏp v cỏch thc t chc ging dy cng nhÔ
trỡnh ỏ liờn mụn nht nh vỡ STEM nhÔ l khoa hẽc, cụng nghẫ, k thut v
toỏn hÏc. Địi hĐi giáo viên phÁi có trình đá và đam mê cơng viÉc nó mÃt nhiÃu
thßi gian và cơng sćc cąa giáo viên.
Do vÁy chúng ta nên phÓi hāp lÕng ghép giča phÔÂng phỏp hẽc tp truyn
thểng v giỏo dc STEM hÏc sinh có thÅ đ¿t hiÉu q hÏc tÁp tĨt nhÃt hiÉn nay.
2.3. GiÁi pháp thứ ba: ĐÁ xuÃt nguyên tÁc và quy trình thi¿t k¿ tổ chức ho¿t
đáng trÁi nghiám trong d¿y hác hoá hác
2.3.1. Nguyên tắc thiết kế hoạt động STEM trong dạy học hóa học
- Nguyên tắc 1: Chą đà STEM phÁi giÁi quyÁt vÃn đà mang tính thďc tiÇn.
- Ngun tắc 2: Chą đà STEM cÅn t¿o c¢ hái đÅ HS thďc hiÉn nghiên cću khoa
hÏc hoặc thiÁt kÁ kĩ thuÁt.
- Nguyên tắc 3: Các nhiÉm v hẽc tp ca ch STEM phi nh hÔóng HS sċ
dăng kiÁn thćc liên môn thuác các phân ngành S - T - E - M.
