CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN

Kính gửi: Hội đồng sáng kiến Sở Giáo dục và Đào tạo

Tôi ghi tên dưới đây:

Số Họ và Ngày Nơi công tác Chức Trình độ Tỷ lệ (%) đóng góp

TT tên tháng (hoặc nơi danh chuyên vào việc tạo ra sáng

năm thường trú) môn kiến

sinh (ghi rõ đối với từng

đồng tác giả, nếu có)

1 Nguyễn 03/ 06/ THCS& Giáo viên Đại học sư 100%

Thị Thu 1991 THPT Nam phạm Toán

Hiền yên

Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Tổ chức hoạt động thực hành trải
nghiệm nhằm tạo hứng thú cho học sinh trong tiết ơn tập chương II – Hình học 12 tại
trường THCS & THPT Nam Yên năm học 2022- 2023”

- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Toán học.

- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 12/2022

- Mơ tả bản chất của sáng kiến

1. Tình trạng giải pháp đã biết

Bài tốn hình học ln ln là bài tốn khó đối với đại đa số các em học sinh
trường THCS& THPT Nam n. Trong đó có bài tốn về khối nón, khối trụ, khối
cầu, chính vì vậy khi tổ chức dạy học ôn tập chương giáo viên thường hay tập trung
vào hệ thống lý thuyết, hệ thống các dạng bài tập và phương pháp giải, sau đó chia
nhóm để các em vận dụng giải bài tập. Nhưng trong thực tế khi quan sát quá trình học
tập của học sinh trong tiết ôn tập tôi nhận thấy các em tập trung vào việc giải bài tập
để phục vụ cho việc thi cử chứ các em chưa tìm thấy niềm vui trong học tập, chưa
thực sự hứng thú với giờ học ôn tập chương các em thường cảm thấy mệt mỏi, căng
thẳng, sợ hãi khi bị kêu lên bảng làm bài tập; các em thường bị qn cơng thức tính
tốn và rất lúng túng khi sử dụng những đơn vị kiến thức đã học vào tình huống đơn
giản trong thực tế.

Từ thực trạng đã biết, tôi nghĩ giáo viên cần phải đổi mới cách thức tổ chức
hoạt động dạy học ôn tập chương, trong đó cách tổ chức tiết dạy dưới dạng thực hành
và trải nghiệm sẽ giúp xây dựng môi trường học tập nhẹ nhàng, gần gũi, học sinh cảm
thấy thỏa mái vui vẻ và từ đó tạo cho các em niềm say mê hứng thú học tập mơn
Tốn. Chính vì vậy, tôi viết giải pháp“ Tổ chức hoạt động thực hành trải nghiệm nhằm
tạo hứng thú cho học sinh trong tiết ơn tập chương II – Hình học 12 tại trường THCS
& THPT Nam Yên năm học 2022- 2023 ”.

2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:

2.1. Mục đích của giải pháp


Tổ chức tiết học dưới dạng thực hành và trải nghiệm nhằm giúp học sinh thực
hành được việc đo đạc và tính tốn giải quyết những vấn đề liên quan đến thực tế và
cũng để thay đổi khơng khí học tập. Từ đó phát huy tính tích cực, khả năng tự học, tự

2

sáng tạo của học sinh và nâng cao tinh thần đoàn kết, thi đua giữa các tổ, góp phần
nâng cao chất lượng học tập bộ mơn Tốn cho học sinh.

2.2. Nội dung giải pháp

2.2.1. Tính mới, sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ

Giải pháp mới đã tạo ra một môi trường học tập vui vẻ, thỏai mái không hề
nhàm chán, đơn điệu; các em học sinh hứng thú hơn, tiếp thu kiến thức một cách tự
giác và tích cực hơn; nhờ có những hoạt động thực hành trải nghiệm mà quá trình dạy
học trở thành một hoạt động vui chơi hấp dẫn hơn, tạo cho học sinh cơ hội học tập đa
dạng hơn. Ngoài ra, thơng qua hoạt động trải nghiệm, kiến thức tốn mà học sinh tiếp
thu không chỉ là công thức, cách giải bài tốn đơn giản mà cịn là cách tư duy, trải
nghiệm để giải quyết vấn đề, vận dụng các kiến thức tốn học vào thực tế, từ đó giúp
việc học trở nên gắn liền với cuộc sống.

2.2.2. Nêu cách thức thực hiện, các bước thực hiện của giải pháp mới

2.2.2.1. Cách thực hiện giải pháp mới.

- GV tổ chức tiết học dưới dạng các hoạt động thực hành và trải nghiệm để
HS ôn tập củng cố kiến thức chương, đồng thời thể hiện tinh thần thi đua và đoàn kết
giữa các tổ.


- Trò chơi gồm 4 phần thi:

+ Phần 1: Khởi động.

+ Phần 2: Thực hành đo đạc và tính tốn.

+ Phần 3: Làm hộp viết để bàn có dạng hình trụ.

+ Phần 4: Về đích.

- Để tham gia trò chơi giáo viên chia các thành viên trong lớp thành 4 đội chơi.
Mỗi đội cử 1 bạn đại diện làm đội trưởng.

- Tại mỗi phần chơi giáo viên sẽ phổ biến luật chơi và cách chấm điểm cho các
đội chơi.

2.2.2.2. Các bước thực hiện giải pháp mới

A. Thiết kế kế hoạch dạy học

ÔN TẬP CHƯƠNG II.

Mơn học: Tốn – Hình học 12

Thời gian thực hiện: 01 tiết

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức


- Hệ thống các kiến thức cơ bản về mặt và khối nón, trụ, cầu.

2. Năng lực

- Nắm vững các cơng thức tính diện tích xung quanh, diện tích tồn phần và thể
tích của khối nón, khối trụ, cơng thức tính diện tích mặt cầu và thể tích khối cầu.

- Đo đạc và tính tốn được diện tích xung quanh, diện tích tồn phần và thể tích
của một số vật thể có dạng hình nón, hình trụ; đo đạc và tính tốn được diện tích bề
mặt và thể tích của một số vật thể có dạng hình cầu.

- Huy động được kiến thức và kĩ năng đã học để thiết kế và hoàn thành vật thể
theo yêu cầu.

3
- Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết bài toán gắn với thực tế.
3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: Tích cực hoạt động nhóm.
- Trung thực: Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm
mình và nhóm bạn.
- Trách nhiệm: Tự giác hồn thành cơng việc mà bản thân được phân cơng,
phối hợp với thành viên trong nhóm để hồn thành nhiệm vụ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
* Thiết bị dạy học: Máy chiếu, máy tính cầm tay, bảng phụ,
* Học liệu: Kế hoạch bài dạy; vật thể có dạng hình trụ, hình cầu, hình nón; giấy
bìa cứng, kéo, băng keo 2 mặt, thước giây, thước kẻ.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :

Phần 1: KHỞI ĐỘNG ƠN TẬP KIẾN THỨC VỀ MẶT NĨN, MẶT
CẦU , MẶT TRỤ


a) Mục tiêu:
- Trò chơi “ Ong làm tổ” giúp học sinh ôn tập các kiến thức cơ bản về mặt nón,
mặt trụ, mặt cầu.
b) Nội dung:

c) Sản phẩm: Học sinh gắn được tổ ong.
d) Tổ chức thực hiện:

4

Chuyển giao - Chia lớp thành 4 đội, mỗi đội sẽ được phát 9 mảnh ghép của tổ
ong, trên đó có chứa các đơn vị kiến thức khác nhau.
Thực hiện
Báo cáo thảo - Nhiệm vụ mỗi đội là trong vòng 6 phút, các em hãy ghép các
luận cạnh của chúng sao cho thông tin kiến thức đúng về các nội dung
của mặt nón, mặt trụ, mặt cầu.
Đánh giá, nhận
xét, tổng hợp - Tổ ong nào xây xong và đúng đầu tiên sẽ đạt tối đa 10 điểm,
các đội chậm hơn giảm dần lần lượt mỗi lượt 1 điểm.

- Mỗi nhóm thảo luận, vận dụng các kiến thức sẵn có để cùng
nhau xây tổ ong trong thời gian 6 phút.

- GV chụp kết quả của từng nhóm và gửi hình ảnh chuyển lên
máy chiếu.

- Các nhóm theo dõi kết quả của các nhóm khác, nêu nhận xét,
bổ sung(nếu có).


- GV đánh giá thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh,
ghi nhận và tổng hợp kết quả.

- Kết thúc trò chơi giáo viên tổng hợp kiến thức của chương
bằng sơ đồ tư duy.

- GV công bố điểm của các đội chơi đang có số điểm như sau:
Đội 1: ….. Đội 2:….. Đội 3:…… Đội 4: ……

- Sau phần thi khởi động đầy tự tin của các đội thì chúng ta sẽ
đến với phần thi thứ 2 “Thực hành đo đạc và tính tốn.”

Phần 2: THỰC HÀNH ĐO ĐẠC VÀ TÍNH TỐN

a) Mục tiêu:

- Rèn luyện cho học sinh khả năng đo đạc, xác định các thông số cần thiết để
phục vụ cho việc tính tốn diện tích và thể tích của các vật thể.

b) Nội dung:

Thực hành đo đạc và tính diện tích xung quanh, diện tích tồn phần và thể tích
của một số vật thể thực tế có hình dạng hình trụ, hình nón, hình cầu.

c) Sản phẩm

- Học sinh biết đo chiều cao, đường sinh của hình trụ, hình nón; biết xác định
được bán kính của đường trịn từ việc đo đường kính của đường tròn hoặc chu vi
đường tròn; áp dụng thành thạo các cơng thức đã học để tính được diện tích và thể tích
của vật thể.


d) Tổ chức thực hiện

Chuyển giao - Giáo viên chuẩn bị 1 cây thơng noen có hình nón, 1 nón lá, 1
quả bóng, 1 vật thể hình lăng trụ. Mỗi nhóm sẽ bốc thăm chọn
một vật thể. Nhiệm vụ của mỗi nhóm là dùng thước, dây để lấy
các thơng số cần thiết để tính diện tích xung quanh, diện tích
tồn phần, thể tích của các vật thể có hình nón, hình trụ và tính
diện tích bề mặt, thể tích quả bóng hình cầu.

- Mỗi đội có 5 phút để thực hiện việc đo đạc và tính tốn theo

Thực hiện 5

Báo cáo thảo yêu cầu của giáo viên đã đưa ra.
luận
- Đo đạc tính tốn kết quả đúng thì đội sẽ được 10 điểm.
Đánh giá, nhận
xét, tổng hợp - HS thảo luận và cùng nhau đo đạc các thông số cần thiết để
tính tốn diện tích và thể tích.

- Mỗi nhóm cử một bạn nên mơ phỏng lại cách đo đạc của đội
mình và xử lý số liệu để tính tốn diện tích và thể tích của vật thể
mà nhóm mình chọn được.

- Nhóm khác nhận xét , bổ sung để hoàn thiện câu trả lời; đưa ra
cách đo khác( nếu có).

- GV đánh giá thái độ làm việc, phương án giải quyết vấn đề của
học sinh, ghi nhận và tổng hợp kết quả.


GV: Hoàn thành phần thi “Thực hành đo đạc và tính tốn.”, các
đội chơi đang có số điểm như sau: Đội 1: ….. Đội 2:….. Đội 3:
…… Đội 4: ……

Phần 3: LÀM HỘP VIẾT ĐỂ BÀN CĨ DẠNG HÌNH TRỤ

a) Mục tiêu:

- Học sinh huy động được kiến thức đã học để giải quyết vấn đề mà tình huống
thực tế đưa ra.

- Học sinh phát huy được tính sáng tạo, khả năng làm việc nhóm, khả năng
thuyết trình.

b) Nội dung:

Nhân ngày sinh nhật bạn Minh, bạn Mai muốn tặng cho Minh món quà là một
chiếc hộp viết để bàn hình trụ có chiều cao 12cm và chu vi đáy bằng 20cm. Bạn Mai
chưa biết làm, các em hãy giúp bạn Mai làm món quà đó.

c) Sản phẩm

Thiết kế và hoàn thành được hộp viết phải đúng hình dạng và kích thước theo
u cầu.

d) Tổ chức thực hiện

- Mỗi nhóm nhận được 2 tấm bìa cứng, 1 quận băng keo, 1 bộ
chì màu. Mỗi đội có 10 phút để làm một hộp viết có dạng hình

trụ có chiều cao 12cm và chu vi đáy bằng 20cm.

Chuyển giao Tiêu chí chấm điểm:
+ Đúng hình, đúng kích thước: 4 điểm

+ Đẹp: 2 điểm

+ Tiết kiệm nguyên liệu: 2 điểm

+ Thuyết trình sản phẩm rõ ràng, dễ hiểu: 2 điểm.

Thực hiện - HS thảo luận nhóm cách làm hình hộp viết hình trụ có kích
thước đúng yêu cầu và trang trí sao cho đẹp.

Báo cáo thảo - Mỗi nhóm cử một bạn lên báo cáo về sản phẩm của nhóm

luận mình.

6

Đánh giá, nhận - GV đánh giá thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh,
xét, tổng hợp ghi nhận và tổng hợp kết quả.

GV: Hồn thành phần làm hộp viết để bàn có dạng hình trụ, các
đội chơi đang có số điểm như sau:

Đội 1: ….. Đội 2:….. Đội 3:…… Đội 4: ……

Phần 4: VỀ ĐÍCH


a) Mục tiêu:

- Học sinh nhận diện và vận dụng được được cơng thức tính thể tích khối cầu,
khối trụ trong các bài toán gắn với thực tiễn.

b) Nội dung:

Câu 1. Một hộp đựng bóng tennis có dạng hình trụ. Biết rằng hộp chứa vừa khít
ba quả bóng tennis được xếp theo chiều dọc, các quả bóng tennis có kích thước như
nhau. Thể tích phần khơng gian cịn trống chiếm tỉ lệ a% so với hộp đựng bóng
tennis. Số a gần đúng với số nào sau đây?

A. 50 . B. 66 . C. 30 . D. 33 .

c) Sản phẩm:

Chọn D

Đặt h, R lần lượt là đường cao và bán kính hình trịn đáy của hộp đựng bóng
tennis.

Dễ thấy mỗi quả bóng tennis có cùng bán kính R với hình trịn đáy của hộp
đựng bóng tennis và h 6R .

Do đó ta có:
Tổng thể tích của ba quả bóng là V1 3. 43  R3 4 R3 ;
Thể tích của hình trụ (hộp đựng bóng) là V0  R2h 6 R3 ;

Thể tích phần cịn trống của hộp đựng bóng là V2 V0  V1 2 R3 .


Khi đó tỉ lệ phần khơng gian cịn trống so với hộp đựng bóng là V2 1 0,33 .

V0 3

7

Suy ra a 33.

d)Tổ chức thực hiện

Chuyển giao Ở phần thi này các đội chơi sẽ hoàn thành 1 yêu cầu chung,
đội nào hoàn thành sớm nhất và đạt yêu cầu sẽ được 30
điểm.

Thực hiện -HS thảo luận nhóm và ghi đáp án của mình vào bảng
nhóm.

Báo cáo thảo - Mỗi nhóm cử một bạn lên báo cáo kết quả vừa thảo luận.

luận - Nhóm khác nhận xét , bổ sung để hoàn thiện câu trả lời.

- GV đánh giá thái độ làm việc, phương án trả lời của học
sinh, ghi nhận và tổng hợp kết quả.

Đánh giá, nhận GV: Hồn thành phần thi về đích, các đội chơi đang có số
xét, tổng hợp điểm như sau:

Đội 1: ….. Đội 2:….. Đội 3:…… Đội 4: ……

GV trao phần thưởng cho đội chiến thắng.


B. Kết quả thực nghiệm

- Phần 1: Khởi động, việc cho học sinh ơn tập lại kiến thức tồn
chương theo trị chơi “ong xây tổ” đã giúp học sinh xây dựng được sơ đồ tư
duy cho kiến thức toàn chương II. Qua hoạt động này rèn luyện cho học sinh
khả năng làm việc nhóm biết hợp tác và chia sẻ để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

- Phần 2. Đo đạc và tính tốn học sinh biết cách xác định các thơng số như

chiều cao, đường sinh, bán kính của các vật thể và tính tốn một cách nhanh chóng.

8
Hình ảnh học sinh đo độ dài đường sinh Hình ảnh học sinh đo chiều cao của nón lá.

Học sinh đo đường kính của đường tròn Học sinh đo chu vi đường tròn lớn của quả

đáy của nón lá. bóng.

Học sinh đo chu vi đường tròn đáy của Học sinh đo chiều cao của vật thể hình trụ.
hình trụ

- Phần 3. Làm hộp viết để bàn các nhóm vẽ bản thiết kế hình trụ rồi trang trí những
hình ảnh ngộ nghĩnh, đáng u; qua hoạt động này học sinh có thể phát huy khả năng sáng
tạo, sự khéo léo để tạo ra hộp đựng viết.

9

3. Khả năng áp dụng của giải pháp


Giải pháp này đã áp dụng có hiệu quả tại trường THCS & THPT Nam n và
có thể nhân rộng các trường phổ thơng trong tỉnh.

4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp

Thông qua tiết dạy theo giải pháp đã nêu, bản thân nhận thấy sự thay đổi rõ rệt
của học sinh về ý thức học tập phân mơn hình học, các em hứng thú học tập hơn được
thể hiện qua kết quả khảo sát ở lớp 12A2( chưa áp dụng giải pháp) và lớp 12A3( đã áp
dụng giải pháp) trong năm học 2022- 2023 như sau:

Tiêu chí Lớp 12A2- 43 học sinh Lớp 12A3- 42 học sinh

( chưa áp dụng giải pháp) ( đã áp dụng giải pháp)

Số lượng % Số lượng %

10

Số lượt đặt câu hỏi phản

biện, nhận xét góp ý trong 8 18,6 15 35,7

tiết học.

Số học sinh tập trung tham gia hồn thành bài tập nhóm 30 69,8 39 92,9

Số học chuẩn bị kiến thức
bài cũ, đọc trước bài, làm bài tập về nhà, chuẩn bị đồ dùng 27 62,8 35 83,3
học tập.


Số học sinh không tập trung, ể oải, mệt mỏi trong tiết học. 13 30,2 3 7,1

- Các em đã cảm thấy bớt căng thẳng khi học tốn, khơng những thế mà cịn
hào hứng chờ đến các tiết học của mơn này. Bởi vì giờ đây các em đã cảm thấy tốn
học khơng cịn khơ khan mà cịn có nhiều ý nghĩa đối với cuộc sống hằng ngày.

- Khơi dậy lòng ham học, ham hiểu biết trong học sinh, biểu hiện qua sự tích
cực trong các hoạt động học tập trên lớp, tạo động lực khơng nhỏ giúp các em có niềm
say mê và u thích mơn học, áp dụng các kiến thức, kĩ năng vào các hoạt động trong
cuộc sống.

- Rèn kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng hợp tác, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ
năng thuyết trình cho các em. Rèn luyện khả năng quan sát, thói quen chấp nhận sai
lầm, phát huy tính sáng tạo.

5. Tài liệu kèm theo gồm: khơng

Thơng tin khác.

- Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): Khơng

- Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Học sinh đã hoàn thành xong
kiến thức các bài trong chương II. Khối nón, khối trụ, khối cầu.

Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và
hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Thơng tin liện hệ: Nam yên, ngày 09 tháng 01 năm 2023
- SĐT: 0966009658 Tác giả


- Email:

- Cơ quan: THCS &THPT Nam Yên

- Địa chỉ cơ quan: ấp Ba Biển, xã Nam Nguyễn Thị Thu Hiền
Yên, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang.