lOMoARcPSD|38784156
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
TÊN ĐỀ TÀI : VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI TRONG
SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI HIỆN NAY
BÀI TẬP LỚN KẾT THÚC HỌC PHẦN
Học phần: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Mã phách:
Hà Nội – 2021
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ………………………………………………………….. 2
PHẦN I: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI …………..… 3
1.1. Quan niệm Hồ Chí Minh về con người …………………………... 3
1.1.1 Con người là một chỉnh thể …………………………….... 3
1.1.2. Con người cụ thể lịch sử và tính xã hội của bản chất con
người …………………………………………………………... 5
1.2. Quan niệm Hồ Chí Minh về vai trị của con người ………………. 6
1.2.1. Con người là vốn quý nhất, là nhân tố thành công của cách
mạng ………………………………………………………….... 6
1.2.2. Con người là động lực của cách mạng ………………….. 8
1.3. Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con người cùng với công
cuộc “ trồng người” ………………………………………………...... 9
1.3.1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con người …. 9
1.3.2. Công cuộc trăm năm “ trồng người” ………………….. 12
PHẦN II: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI TRONG SỰ
NGHIỆP ĐỔI MỚI HIỆN NAY ……………………………………... 13
2.1. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát huy nhân tố con người
trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc …………………………….. 13
2.2. Vận dụng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát huy nhân tố
con người trong công cuộc đổi mới đất nước ………………………. 14
2.3. Một số giải pháp phát huy nhân tố con người trong công cuộc đổi
mới đất nước hiện nay ...……..……………………………………... 16
PHẦN III: KẾT LUẬN ……………………………………………… 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....………………………………………… 21
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
LỜI MỞ ĐẦU
Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người ln chiếm 1 vị trí trung tâm, là chiều sâu nhất
trong tư duy lý luận của Người, chứa đựng những giá trị khoa học vô cùng to lớn.
Điều cốt lõi nhất trong tư tưởng, trong cuộc đời hoạt động cách mạng của chủ tịch Hồ
Chí Minh là lịng u nước thương dân, yêu thương con người sâu sắc, đấu tranh
không mệt mỏi vì con người, sẵn sàng làm tất cả những gì có thể để đảm bảo tự do,
hạnh phúc của con người. Đó là nhân sinh quan, 1 triết lý nhân văn sâu sắc.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng con người mới với nội dung sâu sắc mới mẻ, có ý
nghĩa rất quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng giáo dục và đào tạo con người Việt
Nam. Trên cơ sở quán triệt quan điểm giáo dục đạo lý để làm người, coi con người là
vốn quý nhất, chăm lo hạnh phúc của con người. Con người vừa là mục tiêu, vừa là
động lực của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Người còn căn dặn Đảng và Nhà
nước ta phải ghi nhớ điều “đầu tiên là công việc đối với con người”. Đảng ta xác định
giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng Hồ
Chí Minh đã xây dựng những thể hệ con người mới vừa có đức vừa có tài, làm nên
những chiến thắng thần kì trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và con người, cả nước
đã bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và giành được những thắng lợi rực
rỡ.
Bối cảnh quốc tế hiện nay trải qua nhiều biến đổi nhanh chóng và sâu sắc, sự phát
triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, mở ra một thời đại kinh tế tri thức và xã hội
thơng tin tồn cầu. Vấn đề con người và xây dựng chiến lược con người, phát triển
con người, phát triển nguồn nhân lực, phát huy nhân tố con người trong quá trình phát
triển kinh tế xã hội đã trở thành vấn đề bức thiết đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Sự
phát triển của con người đã trở thành tiêu chí ngày càng quan trọng trong việc xếp
hạng các nước trên thế giới.
Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã nhấn mạnh việc chăm lo hạnh phúc
của con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta, phấn đấu làm cho nhân
dân có cuộc sống no đủ, có đời sống vật chất tinh thần ngày càng nâng cao, quan hệ xã
hội lành mạnh, lối sống văn minh. Xét đến cùng đó là tư tưởng phấn đấu cho độc lập
2
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
tự do, hạnh phúc của con người, của dân tộc, của nhân loại. Từ đó, em đã rút ra được
phần tổng hợp của bài tập lớn gồm có các phần sau:
Phần I: Tư tưởng Của Hồ Chí Minh về con người
Phần II: Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người trong sự nghiệp đổi mới hiện nay
Phần III: Kết Luận.
PHẦN I: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước phát triển mới của chủ nghĩa Mác - Lênin, được
vận dụng một cách sáng tạo vào thực tiễn giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam. Điều cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn liền với
giải quyết xã hội và giải phóng con người. Trong đó, vấn đề con người là vấn đề lớn,
được đặt lên hàng đầu và là vấn đề trung tâm, xuyên suốt trong toàn bộ nội dung tư
tưởng của Người.
Tin ở dân, dựa vào dân, tổ chức và phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, bồi dưỡng,
đào tạo và phát huy mọi năng lực của dân (ở từng cá nhân riêng lẻ và của cả cộng
đồng), đó là tư tưởng được Hồ Chí Minh vận dụng và phát triển trong toàn bộ sự
nghiệp đấu tranh cách mạng giành độc lập dân tộc cũng như xây dựng đất nước. Tư
tưởng đó cũng chính là nội dung cơ bản của tồn bộ tư tưởng về con người của Hồ
Chí Minh.
1.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người
1.1.1. Con người là một chỉnh thể
Theo Hồ Chí Minh, con người là một chỉnh thể, thống nhất về trí lực, tâm lực, thể lực,
đa dạng bởi mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội (quan hệ gia đình, dịng tộc, lãng xã,
quan hệ giai cấp, dân tộc…) và các mối quan hệ xã hội (quan hệ chính trị, văn hố đạo
đức, tơn giáo..). Trong mỗi con người đều có tính tốt và tính xấu. Người giải thích
“chữ người, nghĩa hẹp là gia đình, anh em, họ hàng, bè bạn; nghĩa rộng là đồng bào cả
3
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
nước; rộng hơn nữa là cả lồi người”. Con người có tính xã hội, là con người xã hội,
thành viên của một cộng đồng xã hội.
Hồ Chí Minh cũng cho ta những hiểu biết về yếu tố sinh vật của con người. Theo
Người, “dân dĩ thực vi thiên”; “dân chỉ biết rõ giá trị của tự do, độc lập khi mà dân
được ăn no, mặc đủ”. Theo Người, trong mọi đường lối, chủ trương, chính sách,
nhiệm vụ phải thực hiện ngay làm cho dân có ăn, có mặc, có chỗ ở,có học hành.
Đối với Hồ Chí Minh, con người tồn tại vừa là tư cách cá nhân, vừa là thành viên của
gia đình và của cộng đồng, có cuộc sống tập thể và cuộc sống cá nhân hài hòa, phong
phú. Người đã nêu một định nghĩa về con người: "Chữ người, nghĩa hẹp là gia đình,
anh em, họ hàng, bầu bạn. Nghĩa rộng là đồng bào cả nước. Rộng nữa là cả lồi
người". Quan điểm đó thể hiện ở chỗ Người chưa bao giờ nhìn nhận con người một
cách chung chung, trừu tượng. Khi bàn về chính sách xã hội, cũng như ở mọi nơi, mọi
lúc, trong mọi hồn cảnh, Người ln quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của con người với
tư cách nhu cầu chính đáng. Đem lại lợi ích cho con người chính là tạo ra động lực vơ
cùng lớn lao cho sự nghiệp chung, vì nếu như những nhu cầu, lợi ích của mỗi cá nhân
khơng được quan tâm thỏa đáng thì tính tích cực của họ sẽ không thể phát huy được.
Trong khi phê phán một cách nghiêm khắc chủ nghĩa cá nhân, Người viết: "Đấu tranh
chống chủ nghĩa cá nhân không phải là "giày xéo lên lợi ích cá nhân".
Mỗi người đều có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng của bản thân và của
gia đình mình". Trong quan điểm về thực hiện một nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, theo
Người, phải là một nền dân chủ chân chính, khơng hình thức, khơng cực đoan, trong
đó mỗi con người cụ thể phải được đảm bảo những quyền lợi và nghĩa vụ của mình
theo hiến pháp và pháp luật. Con người, với tư cách là những cá nhân, không tồn tại
biệt lập mà tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với cộng đồng dân tộc và với các
loài người trên toàn thế giới.
4
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
1.1.2. Con người cụ thể lịch sử và tính xã hội của bản chất con người
Nét đặc sắc trong quan niệm của Hồ Chí Minh về con người là nhìn nhận đặc điểm
con người Việt Nam với những điều kiện lịch sử cụ thể, với những cấu trúc kinh tế, xã
hội cụ thể. Cách tiếp cận này đi đến việc giải quyết mối quan hệ dân tộc và giai cấp rất
sáng tạo, không chỉ về mặt đường lối cách mạng mà cả về mặt con người.
Con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh không tồn tại như một phạm trù bản thể luận
có tính trừu tượng hóa và khái qt hóa, mà được đề cập đến một cách cụ thể, đó là
nhân dân Việt Nam, những con người lao động nghèo khổ bị áp bức cùng cực dưới
ách thống trị của phong kiến, đế quốc; là dân tộc Việt Nam đang bị đô hộ bởi chủ
nghĩa thực dân; và mở rộng hơn nữa là những "người nô lệ mất nước" và "người cùng
khổ". Logic phát triển từ tưởng của Người là xuất phát từ chủ nghĩa yêu nước để đến
với chủ nghĩa Mác - Lênin, đến với chủ nghĩa quốc tế chân chính. Theo logic phát
triển tư tưởng ấy, khái niệm "con người” của Hồ Chí Minh tiếp cận với khái niệm
"giai cấp vô sản cách mạng”. Người đề cập đến giai cấp vô sản cách mạng và sự thống
nhất về lợi ích căn bản của giai cấp đó với các tầng lớp nhân dân lao động khác (đặc
biệt là nông dân). Người nhận thức một cách sâu sắc rằng, chỉ có cuộc cách mạng duy
nhất và tất yếu đạt tới được mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và tồn
thể nhân loại khỏi mọi sự nơ dịch, áp bức. Toàn bộ các tư tưởng, lý luận (chiếm một
khối lượng lớn trong các tác phẩm của Người) bàn về cách mạng (chiến lược giải
pháp; bàn về người cách mạng và đạo đức cách mạng, về hoạch định và thực hiện các
chính sách xã hội; về rèn luyện và giáo dục con người vv...) về thực chất chỉ là sự cụ
thể hóa bằng thực tiễn tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh dùng khái niệm con người theo nghĩa rộng trong một số trường hợp
(“phẩm giá con người”, “giải phóng con người”, “người ta”, “con người”, “ai”...)
nhưng đặt trong một bối cảnh cụ thể và một tư duy chung, còn phần lớn, Người xem
xét con người trong các mối quan hệ xã hội, giai cấp, giới tính, lứa tuổi, nghề nghiệp,
trong khối thống nhất của cộng đồng dân tộc và quan hệ quốc tế. Đó là con người hiện
thực, cụ thể, khách quan. Trong thực tiễn, con người có nhiều chiều quan hệ: quan hệ
5
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
với cộng đồng xã hội (là một thành viên); quan hệ với một chế độ xã hội(làm chủ hay
bị áp bức); quan hệ với tự nhiên (một bộ phận không tách rời). Xa lạ với con người
trừu tượng, phi nguồn gốc lịch sử, Hồ Chí Minh nhìn nhận con người lịch sử - cụ thể
về giới tính, lứa tuổi, nghề nghiệp, chức vụ, vị trí, đảng viên, cơng dân…, trong từng
giai đoạn lịch sử cụ thể. Để sinh tồn, con người phải lao động sản xuất. Trong quá
trình lao động, sản xuất, con người dẫn nhận thức được các hiện tượng, quy luật của
tự nhiên, của xã hội; hiểu về mình và hiểu biết lẫn nhau... xác lập các mối quan hệ
giữa người với người. Con người là sản phẩm của xã hội, con người là sự tổng hợp
các quan hệ xã hội từ hẹp đến rộng, chủ yếu bao gồm các quan hệ: anh, em, họ hàng,
bầu bạn, đồng bào, loài người.
Tóm lại: Quan niệm về con người, coi con người là một thực thể thống nhất của "cái
cá nhân" và "cái xã hội", con người tồn tại trong mối quan hệ biện chứng giữa cá
nhân với cộng đồng, dân tộc, giai cấp, nhân loại; yêu thương con người, tin tưởng
tuyệt đối ở con người, coi con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp
giải phóng xã hội và giải phóng chính bản thân con người, đó chính là những luận
điểm cơ bản trong tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh. Xuất phát từ những luận
điểm đúng đắn đó, trong khi lãnh đạo nhân dân cả nước tiến hành cuộc đấu tranh giải
phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Hồ Chí Minh ln tin ở dân, hết lòng thương
yêu, quý trọng nhân dân, biết tổ chức và phát huy sức mạnh của nhân dân. Tư tưởng
về con người của Người thông qua thực tiễn cách mạng đã trở thành một sức mạnh
vật chất to lớn và là nhân tố quyết định thắng lợi của chính sự nghiệp cách mạng ấy.
1.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trị của con người
1.2.1 Con người là vốn quý nhất, là nhân tố thành công của cách mạng
Con người là mục tiêu của cách mạng. Con người là chiến lược số một trong tư tưởng
và hành động của Hồ Chí Minh. Mục tiêu này được cụ thể hoa trong ba giai đoạn cách
mạng (giải phóng dân tộc – xây dựng chế độ dân chủ nhân dân – tiến dần lên xã hội
chủ nghĩa ) nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải
phóng con người. Giải phóng dân tộc là xóa bỏ ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc,
6
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
giành lại độc lập cho dân tộc. Con người trong giải phóng dân tộc là cả cộng đồng dân
tộc Việt Nam. Phạm vi thế giới là giải phóng các dân tộc thuộc địa.
Giải phóng xã hội là đưa xã hội phát triển thành một xã hội khơng có chế độ người
bóc lột người, một xã hội có nền sản xuất phát triển cao và bền vững, văn hóa tiên
tiến, mọi người là chủ và làm chủ xã hội, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, một
xã hội văn minh, tiến bộ. Xã hội đó phát triển cao nhất là xã hội cộng sản, giai đoạn
đầu là xã hội xã hội chủ nghĩa.
Giải phóng giai cấp là xóa bỏ sự áp bức, bóc lột của giai cấp này đối với giai cấp
khác; xóa bỏ sự bất cơng, bất bình đẳng xã hội; xóa bỏ nền tảng kinh tế - xã hội đẻ ra
sự bóc lột giai cấp; dần dần thủ tiêu sự khác biệt giai cấp, các điều kiện dẫn đến sự
phân chia xã hội thành giai cấp và xác lập một xã hội khơng có giai cấp. Con người
trong giải phóng xã hội là các giai cấp cần lao, trước hết là giai cấp công nhân và giai
cấp nông dân. Phạm vi thế giới là giải phóng giai cấp vơ sản và nhân dân lao động các
nước.
Giải phóng con người là xóa bỏ tình trạng áp bức, bóc lột, nơ dịch con người; xóa bỏ
các điều kiện xã hội làm tha hóa con người, làm cho con người được hưởng tự do,
hạnh phúc, có điều kiện phát huy năng lực sáng tạo, làm chủ xã hội, làm chủ tự nhiên
và làm chủ bản thân, phát triển toàn diện theo đúng bản chất tốt đẹp của con người.
Con người trong giải phóng con người là cá nhân mỗi con người. Phạm vi thế giới là
giải phóng lồi người.
Các “giải phóng” đó kết hợp chặt chẽ với nhau, giải phóng dân tộc đã có một phần
giải phóng xã hội và giải phóng con người; đồng thời nối tiếp nhau, giải phóng dân tộc
mở đường cho giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp và giải phóng con người. Tin
dân, đồng thời lại hết lịng thương dân, tình thương u nhân dân của Hồ Chí Minh có
nguồn gốc sâu xa từ trong truyền thống dân tộc, truyền thống nhân ái ngàn đời của
người Việt Nam. Cũng như bao nhà Nho yêu nước khác có cùng quan điểm "ái quốc
là di dân", những điểm khác cơ bản trong tư tưởng "ái dân" của Người là tình thương
ấy khơng bao giờ dừng lại ở ý thức, tư tưởng mà đã trở thành ý chí, quyết tâm thực
7
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
hiện đến cùng sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng nhân loại
cần lao, xóa bỏ đau khổ, áp bức bất công giành lại tự do, nhân phẩm và giá trị làm
người cho con người. Ở Hồ Chí Minh, chủ nghĩa u nước gắn bó khơng tách rời với
chủ nghĩa quốc tế chân chính. Tình thương u cũng như tồn bộ tư tưởng về nhân
dân của Người khơng bị giới hạn trong chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, mà nó tồn tại trong
mối quan hệ khăng khít giữa các vấn đề dân tộc và giai cấp, giữa quốc gia với quốc tế.
Yêu thương nhân dân Việt Nam, Người đồng thời yêu thương nhân dân các dân tộc bị
áp bức trên toàn thế giới. Trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng, Hồ Chí Minh ln coi
trọng sức mạnh đồn kết tồn dân và sự đồng tình ủng hộ to lớn của bè bạn khắp năm
châu, của cả nhân loại tiến bộ. Người cũng xác định sự nghiệp cách mạng của nước ta
là một bộ phận không thể tách rời trong tồn bộ sự nghiệp đấu tranh giải phóng nhân
loại trên phạm vi toàn thế giới.
Nhân dân là người sáng tạo ra mọi giá trị vật chất và tinh thần, họ biết “giải quyết
nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ mà những người tài giỏi, những
đồn thể to lớn, nghĩ mãi khơng ra”. Hồ Chí Minh có niềm tin vững chắc rằng với tinh
thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chi kiên
quyết của nhân dân và quân đội ta, chẳng những chúng ta có thể thắng lợi, mà chúng
ta nhất định thắng lợi. Dân ta có tài năng, trí tuệ và sáng tạo. Đặc biệt là họ có lịng sốt
sắng, hăng hái nhiệt tình cách mạng trong việc thực hiện con đường cách mạng.
1.2.2 Con người là động lực của cách mạng.
Theo Hồ Chí Minh, con người là vốn quý nhất, động lực, nhân tố quyết định thành
công của sự nghiệp cách mạng. Người nhấn mạnh “mọi việc đều do người làm ra”;
“trong bầu trời không gì q bằng nhân dân, trong thế giới khơng gì mạnh bằng sức
mạnh đoàn kết của nhân dân”. “Ý dân là ý trời”. “Dễ trăm lần khơng dân cũng chịu,
khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Nhân dân
là những người sáng tạo chân chính ra lịch sử thơng qua các hoạt động thực tiễn cơ
bản nhất như lao động sản xuất, đấu tranh chính trị - xã hội, sáng tạo ra các giá trị văn
hóa,. Nói đến nhân dân là nói đến lực lượng trí tuệ, quyền hành, lịng tốt, niềm tin, đó
8
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
chính là gốc, động lực cách mạng. Không phải là mọi người đều có thể trở thành động
lực, mà phải là những con người được giác ngộ và tổ chức. Họ phải có trí tuệ và bản
lĩnh, văn hóa, đạo đức, được nuôi dưỡng trên nền truyền thống lịch sử và văn hố của
dân tộc Việt Nam... Chính trị, văn hóa, tinh thần là động lực cơ bản trong động lực
con người. Con người là động lực chỉ khi thực hiện hoạt động có tổ chức, có lãnh đạo.
Vì vậy, cần phải có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Giữa con người - mục tiêu và con người - động lực có mối quan hệ biện chứng với
nhau. Càng chăm lo cho con người - mục tiêu tột bao nhiêu thì sẽ tạo thành con người
- động lực tốt bấy nhiêu. Ngược lại, tăng cường được sức mạnh của con người - động
lực thì sẽ nhanh chóng đạt được con người - mục tiêu cách mạng.
Phải kiên quyết khắc phục kịp thời các phản động lực trong con người và tổ chức. Đó
là chủ nghĩa cá nhân. Thử vi trùng rất độc này đẻ ra hàng trăm thứ bệnh: thói quen
truyền thống lạc hậu, tàn tích xã hội cũ để lại, bảo thủ, rụt rè khơng dám nói, khơng
dám làm, khơng dám đề ra ý kiến, tóm lại khơng dám đổi mới và sáng tạo.
Tuy nhiên, không phải mọi con người đều trở thành động lực, mà phải là những con
người được giác ngộ. Họ phải có bản lĩnh chính trị, đạo đức, văn hóa... và được lãnh
đạo, dẫn đường. Vì vậy, phải tăng cường giáo dục nhân dân, tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng và Cách mạng.
1.3. Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con người cùng với cơng cuộc “
trồng người”.
1.3.1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con người.
Ý nghĩa của việc xây dựng con người. Xây dựng con người là yêu cầu khách quan của
sự nghiệp cách mạng, vừa cấp bách vừa lâu dài, có ý nghĩa chiến lược. Xây dựng con
người là một trọng tâm, bộ phận hợp thành của chiến lược phát triển đất nước, có mối
quan hệ chặt chẽ với nhiệm vụ xây dựng chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Hồ Chí
Minh nhấn mạnh, đề cao, nêu bật vai trò của giáo dục, đào tạo, xây dựng con người
mới XHCN và coi đó là một chiến lược lâu dài. Với câu nói nổi tiếng:
9
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
“Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người”.
Hồ Chí Minh ln đặt lòng tin vào khả năng của giáo dục. Người chỉ rõ: Tiền đồ của
dân tộc ta sẽ ra sao, một phần quan trọng là do sự nghiệp giáo dục trực tiếp quyết
định.
“Ngủ thì ai cũng như lương thiện
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền
Hiền, dữ đâu phải là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
“Vì lợi ích trăm năm thì phải “trồng người”. “Trồng người”1 là cơng việc lâu dài, gian
khổ, vừa vì lợi ích trước mắt vừa vì lợi ích lâu dài, là cơng việc của văn hóa giáo dục.
“Trồng người” phải được tiến hành thường xuyên trong suốt tiến trình đi lên chủ nghĩa
xã hội và phải đạt được những kết quả cụ thể trong từng giai đoạn cách mạng. Nhiệm
vụ “trồng người” phải được tiến hành song song với nhiệm vụ phát triển lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. “Trồng người” phải được tiến hành bền bỉ,
thường xuyên trong suốt cuộc đời mỗi người, với ý nghĩa vừa là quyền lợi vừa là trách
nhiệm của cá nhân đối với sự nghiệp xây dựng đất nước. Công việc “trồng người” là
trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, các đồn thể chính trị - xã hội kết hợp với tính tích
cực, chủ động của từng người.
“Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần phải có những con người xã hội
chủ nghĩa”. Chủ nghĩa xã hội sẽ tạo ra những con người xã hội chủ nghĩa, con người
xã hội chủ nghĩa là động lực xây dựng chủ nghĩa xã hội. Khơng phải chờ cho kinh tế,
văn hóa phát triển cao rồi mới xây dựng con người xã hội chủ nghĩa; cũng không phải
xây dựng xong những con người xã hội chủ nghĩa rồi mới xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Việc xây dựng con người xã hội chủ nghĩa được đặt ra ngay từ đầu và phải được quan
tâm trong suốt tiến trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. “Trước hết cần phải có những con
người xã hội chủ nghĩa” cần được hiểu trước hết cần có những con người với những
10
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
nét tiêu biểu của xã hội xã hội chủ nghĩa như lý tưởng, đạo đức, lối sống, tác phong xã
hội chủ nghĩa. Đó là những con người đi trước, làm gương lôi cuốn người khác theo
con đường xã hội chủ nghĩa. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Trong bất cứ phong trào cách
mạng nào, tiên tiến là số ít và số đơng là trung gian, muốn củng cố và mở rộng phong
trào cần phải nâng cao hơn nữa trình độ giác ngộ của trung gian để kéo chậm tiến”.
Nội dung xây dựng con người. Hồ Chí Minh quan tâm xây dựng con người toàn diện
vừa “hồng” vừa “chuyên”. Đó là những con người có mục đích và lối sống cao đẹp, có
bản lĩnh chính trị vững vàng, những con người của chủ nghĩa xã hội, có tư tưởng, tác
phong và đạo đức xã hội chủ nghĩa và năng lực làm chủ. Xây dựng con người tồn
diện với những khía cạnh chủ yếu sau:
- Có ý thức làm chủ, tinh thần tập thể xã hội chủ nghĩa và tư tưởng “mình vì mọi
người, mọi người vì mình”.
- Cần kiệm xây dựng đất nước, hăng hái bảo vệ Tổ quốc.
- Có lịng u nước nồng nàn, tinh thần quốc tế trong sáng.
- Có phương pháp làm việc khoa học, phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương.
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ
nghĩa cá nhân; bồi dưỡng về năng lực trí tuệ, trình độ lý luận chính trị, văn hóa, khoa
học – kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, sức khỏe. Phương pháp xây dựng
con người. Mỗi người tự rèn luyện, tu dưỡng ý thức, kết hợp chặt chẽ với xây dựng cơ
chế, tính khoa học của bộ máy và tạo dựng nền dân chủ. Việc nêu gương, nhất là
người đứng đầu, có ý nghĩa rất quan trọng. Hồ Chí Minh thường nói đến “tu thân,
chính tâm” thì mới có thể “trị quốc, bình thiên hạ” (làm những việc có lợi cho nước,
cho dân). Văn hóa phương Đơng cho thấy “một tấm gương sống có giá trị hơn một
trăm bài diễn văn tuyên truyền” và “tiên trách kỷ, hậu trách nhân”. Hồ Chí Minh
thường nhắc lại những điều ấy trong khi bàn biện pháp xây dựng con người. Người
nói rằng “lấy gương người tốt, việc tốt hằng ngày để giáo dục lẫn nhau” là rất cần thiết
và bổ ích. Biện pháp giáo dục có một vị trí quan trọng. Hồ Chí Minh nhắc nhở rằng
“hiền, giữ của con người không phải là tính sẵn. Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Theo Người, các cháu mẫu giáo, tiểu học như tờ giấy trắng. Chúng ta vẽ xanh thì
11
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
xanh, vẽ đỏ thì đỏ. Nói như vậy để thấy giáo dục rất quan trọng trong việc xây dựng
con người. Chú trọng vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, đồn thể quần chúng.
Thơng qua các phong trào cách mạng như “Thi đua yêu nước”, “Người tốt việc tốt”.
Đặc biệt phải dựa vào quần chúng theo quan điểm “ dựa vào ý kiến của dân chúng mà
sửa chữa cán bộ và tổ chức của ta.
1.3.2 Công cuộc trăm năm “ trồng người”.
Chiến lược “trồng người” là một trọng tâm, một bộ phận hợp thành của chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội. Để thực hiện chiến lược “trồng người”, cần có nhiều biện
pháp, nhưng giáo dục - đào tạo là biện pháp quan trọng nhất. Bởi vì, giáo dục tốt sẽ
tạo ra tính thiện đem lại tương lai tươi sáng cho thanh niên. Ngược lại, giáo dục tồi sẽ
ảnh hưởng xấu đến thanh niên. Nội dung và phương pháp giáo dục phải tồn diện, cả
đức, trí, thể, mỹ, phải đặt đạo đức, lý tưởng và tình cảm cách mạng, lối sống xã hội
chủ nghĩa lên hàng đầu. Hai mặt đức, tài thống nhất với nhau, trong đó đức là gốc, là
nền tảng cho tài năng phát triển. Phải kết hợp giữa nhận thức và hành động, lời nói đi
đơi với việc làm… có như vậy mới có thể:
“Học để làm người”, “việc học khơng bao giờ cùng, cịn sống cịn phải học”
Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo, phát triển quan điểm của Quản Trọng: “Thập niên
chi kế mạc nhi thụ mộc, bách niên chi kế mạc nhi thụ nhân” mà khẳng định:
“Vì lợi ích mười năm phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”.
+ “Trồng người”, xây dựng con người mới phải được thường xuyên đẩy mạnh trong
suốt tiến trình đi lên chủ nghĩa xã hội và phải đạt được kết quả cụ thể qua từng chặng
đường của thời kỳ quá độ. Bởi vì, nếu sao nhãng việc trồng người, nhất định sẽ dẫn
đến những bất cập, hơn nữa còn là những suy thối về con người có thể gây những
hậu quả khơn lường. R.Tagore nói: “một ngày mà quên giáo hoá, ta lại gần về thủ
tỉnh hơn”.
12
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
+ “Trồng người”, xây dựng con người mới phải được đặt ra trong suốt cuộc đời mỗi
người. Đây là quyền lợi, cũng là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người với sự
nghiệp xây dựng đất nước. Đồng thời nó cũng thể hiện sự trưởng thành, vươn lên
của mỗi cá nhân.
+ Những người có trách nhiệm trồng người cũng phải được vun trồng bởi quần chúng
nhân dân, bởi tập thể những người đi trồng và được trồng, bởi cuộc sống thực tiễn và
sự tự vun trồng trong suốt cuộc đời của chính họ.
PHẦN II: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI TRONG SỰ
NGHIỆP ĐỔI MỚI HIỆN NAY
2.1 Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát huy nhân tố con người trong sự
nghiệp cách mạng của dân tộc.
Đối với Hồ Chí Minh, con người vừa tồn tại với tư cách cá nhân, vừa là thành viên
của gia đình và của cộng đồng, có cuộc sống tập thể và cuộc sống cá nhân hài hòa,
phong phú. Người đã nêu một định nghĩa về con người: "Chữ người, nghĩa hẹp là gia
đình, anh em, họ hàng, bầu bạn. Nghĩa rộng là đồng bào cả nước. Rộng nữa là cả lồi
người". Quan điểm đó thể hiện ở chỗ, Người chưa bao giờ nhìn nhận con người một
cách chung chung, trừu tượng. Khi bàn về chính sách xã hội, cũng như ở mọi nơi, mọi
lúc, trong mọi hồn cảnh, Người ln quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của con người với
tư cách nhu cầu chính đáng. Đem lại lợi ích cho con người chính là tạo ra động lực vô
cùng lớn lao cho sự nghiệp chung. Người không dùng khái niệm “nhân tố con người”
mà thường dùng các cụm từ như “sức dân”, “sức người”,… thực chất là Người luôn
đề cao vai trị của nhân dân.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân là vốn quý nhất, có dân là có tất cả”, “dễ mười lần
không dân cũng chịu, khó trăm lần dân liệu cũng xong”, nhân tố con người là nguồn
lực quan trọng nhất, nguồn lực của mọi nguồn lực. Chính vì vậy mà mở đầu Tuyên
ngôn độc lập (ngày 2/9/1945), Người đã viết: "Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền
bình đẳng. Tạo hóa đã ban cho họ những quyền khơng ai có thể xâm phạm được;
13
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh
phúc". Không phải ngẫu nhiên mà khi mở đầu bản Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc lại câu mở đầu trong bản Tuyên ngôn độc lập của nước
Mỹ năm 1776 và trích câu trong bản Tun ngơn Nhân quyền và Dân quyền của Cách
mạng Pháp năm 1789, bởi Người muốn khẳng định nhân dân Việt Nam hồn tồn tán
đồng và có chung ý tưởng với nhân loại về quyền bình đẳng, quyền sống và quyền
mưu cầu hạnh phúc của con người; và lẽ dĩ nhiên, nhân dân Việt Nam cũng có những
quyền đó như nhân dân Mỹ và nhân dân Pháp. Từ đó, Người chứng minh rõ việc các
thế lực đế quốc xâm lược, áp bức bóc lột dân tộc Việt Nam là trái với lẽ tự nhiên, là vi
phạm trắng trợn quyền con người mà cách mạng tư sản Mỹ và cách mạng Pháp đã
công nhận. Sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà, xây dựng
đời sống mới, tiến lên chủ nghĩa xã hội đều bắt đầu từ con người, từ việc phát huy
nhân tố con người. Ngày 10/1/1946, tại cuộc họp của Ủy ban nghiên cứu kế hoạch hóa
kiến quốc, Hồ Chí Minh u cầu làm ngay: “Làm cho dân có ăn. Làm cho dân có mặc.
Làm cho dân có chỗ ở. Làm cho dân có học hành”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng,
để cho dân tin, dân theo, dân ủng hộ, để nhân tố con người được phát huy thì phải
quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, quyền lợi của con người
phải được bảo vệ và ghi nhận trong Hiến pháp, pháp luật; những điều cơ bản theo Hồ
Chí Minh là phải hiện thực hóa nó qua những cuộc vận động, các phong trào cách
mạng để đảm bảo quyền dân chủ.
2.2. Vận dụng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát huy nhân tố con
người trong công cuộc đổi mới đất nước
Vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta luôn coi nguồn lực
con người là “nguồn lực của mọi nguồn lực”, là nguồn lực nội sinh quan trọng nhất
quyết định thành công của công cuộc đổi mới đất nước ta hiện nay. Khẳng định vai trò
của con người, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh
giành độc lập tự do, trong bảo vệ Tổ quốc và trong công cuộc đổi mới đất nước, Đảng
ta đã thực hiện nhiều chủ trương, chính sách để khơi dậy và phát huy sức mạnh to lớn
14
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
đó và nhờ đó mà trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, ý
chí và nghị lực của con người Việt Nam chúng ta đã giành được độc lập, thống nhất
đất nước. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, Đảng ta đã chú trọng: “Phát
huy sức sáng tạo của mọi tầng lớp nhân dân, hướng sự sáng tạo đó vào sự nghiệp xây
dựng xã hội mới” và chăm lo bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người, trên cơ sở bảo
đảm cơng bằng, bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ công dân; phát huy mọi tiềm năng
thế mạnh của con người để vừa tập trung cao cho phát triển kinh tế, vừa tăng cường
quốc phòng, an ninh, tạo cơ sở nền tảng vững chắc bảo vệ thành quả của cách mạng
trong điều kiện mới.
Từ Đại hội lần thứ VII của Đảng (năm 1991) đến nay, vấn đề phát huy nhân tố con
người trở thành một trong những tư tưởng chỉ đạo có tính nhất quán của Đảng ta. Tại
Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ, khóa VII (năm 1994) Đảng ta khẳng định:
“tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về các
lĩnh vực văn hóa - xã hội là chăm sóc, bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người, với
tư cách vừa là động lực, vừa là mục tiêu của cách mạng”.
Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ VIII (6/1996) của Đảng, chỉ rõ: “Lấy việc phát
huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững; nâng
cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân
tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Con người thực sự là nguồn lực của
mọi nguồn lực, tài nguyên của mọi tài nguyên, là nguồn lực nội sinh quan trọng nhất
quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta”.
Tại Đại hội lần thứ XII Đảng ta khẳng định: “Phát huy nhân tố con người trong mọi
lĩnh vực của đời sống xã hội; tập trung xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối
sống, trí tuệ và năng lực làm việc; xây dựng mơi trường văn hóa lành mạnh”. vấn đề
“phát triển con người toàn diện” được Đảng xác định là một trong những nhiệm vụ
tổng quát phát triển đất nước 5 năm 2016 - 2020 và “Xây dựng con người Việt Nam
phát triển toàn diện phải trở thành một mục tiêu của chiến lược phát triển”. Những văn
15
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
kiện quan trọng trên thể hiện một bước tiến trong nhận thức của Đảng sau hơn 30 năm
đổi mới, khẳng định và nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của việc phát huy nhân
tố con người, phát triển con người toàn diện, đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới
đất nước ta hiện nay.
2.3. Một số giải pháp phát huy nhân tố con người trong công cuộc đổi mới đất
nước hiện nay
Một là, đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần cho nhân dân.
Tập trung mọi nguồn lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa, y
tế, giáo dục; giải quyết tốt các vấn đề xã hội; từng bước nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần cho nhân dân. Phát triển kinh tế - văn hóa, xã hội, sẽ tạo điều kiện phát huy
nhân tố con người; trên cơ sở khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của từng vùng,
từng địa phương, đi đôi với bảo vệ môi trường sinh thái. Huy động mọi nguồn lực để
tạo bước đột phá trong xóa đói, giảm nghèo, phát triển sản xuất, chăm lo đời sống tinh
thần, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, nâng cao trình độ dân trí,
đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, từng bước giải quyết các vấn đề xã
hội. Ưu tiên nguồn lực để tạo chuyển biến trong phát triển kinh tế - xã hội ở vùng sâu,
vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và địa bàn chiến lược để giảm khoảng cách
giàu nghèo giữa các vùng.
Hai là, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo - tiền đề phát huy tốt nhân tố con
người.
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển đất nước, muốn phát
triển xã hội phải chăm lo phát triển nhân tố con người cả về thể chất, tinh thần và giáo
dục là một trong những thành tố quan trọng nhất để phát triển con người, là động lực
quan trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, một nền giáo
dục phát triển sẽ là điều kiện phát huy nguồn nhân lực con người, yếu tố cơ bản để
phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
16
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
Triết lý giáo dục hiện đại nêu ra 4 trụ cột: Học để biết, học để làm, học để cùng chung
sống và học để làm người. Triết lý này cho thấy, mục đích của giáo dục, một mặt là
nâng cao trình độ nhận thức, mặt khác nhằm rèn luyện kỹ năng, hoàn thiện nhân cách
cho đối tượng được giáo dục. Khi chúng ta nói đến vấn đề phát huy nhân tố con người
cũng có nghĩa là chúng ta nói đến phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của con
người trong nhận thức và hành động. Muốn phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của con người trong nhận thức và hành động thì phát triển giáo dục - đào tạo phải là
một trong những giải pháp quan trọng nhất.
Đẩy mạnh và đổi mới công tác giáo dục - đào tạo, coi “giáo dục là quốc sách hàng
đầu”. Đây là điều kiện để hình thành và phát triển các thế hệ con người Việt Nam
khỏe về thể chất, trong sáng về tâm hồn, có trình độ chun mơn cao đáp ứng u cầu
của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Con người là vốn quý nhất nên
với những định hướng về vị trí, vai trị của nhân tố con người, đạo đức cách mạng
trong sáng, có ý thức rõ ràng về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội thì những chuẩn
giá trị đó là động lực quan trọng thúc đẩy con người Việt Nam chiến đấu, lao động,
học tập và sáng tạo, đem lại những thắng lợi đáng tự hào trong công cuộc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc.
Ba là, phát huy dân chủ.
Có thể nói rằng, “thực hành dân chủ là chìa khóa vạn năng có thể giải quyết mọi khó
khăn”. Chính vì vậy, phát huy tốt dân chủ là điều kiện để phát huy nhân tố con người
ở nước ta hiện nay.
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và việc bảo đảm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa ở
nước ta hiện nay không chỉ được khẳng định trong chủ trương, đường lối của Đảng
mà cịn được thể chế hóa và bảo đảm thực hiện thông qua Hiến pháp và hệ thống pháp
luật của Nhà nước. Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về thực hiện
dân chủ, Đảng và Nhà nước tiếp tục ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật
17
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
nhằm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của nhân
dân. Để phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, Đảng và Nhà nước bảo đảm thực hiện đầy
đủ các quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân và chịu
sự giám sát của nhân dân. Nhà nước có cơ chế và các biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa
và trừng trị tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, vơ trách nhiệm, lộng quyền, xâm phạm
quyền dân chủ của công dân; đồng thời, phát huy vai trò là chủ, làm chủ của nhân dân.
Nhân dân có quyền học tập, lao động sáng tạo, quyền cống hiến, quyền phát huy vai
trò của chính mình.
Bốn là, quan tâm thực hiện tốt chính sách xã hội để tạo điều kiện phát huy nhân tố
con người.
Chính sách xã hội bao trùm trên mọi mặt của đời sống con người, như: Điều kiện lao
động, sinh hoạt, giáo dục, văn hóa, chăm sóc sức khỏe… và ln gắn chặt, phụ thuộc
rất lớn vào q trình phát triển kinh tế, bản chất chính trị - xã hội của mỗi quốc gia,
dân tộc. Chính sách xã hội và quyền con người có mối quan hệ chặt chẽ. Thực hiện tốt
chính sách xã hội là một trong những bảo đảm quan trọng về quyền con người ở nước
ta. Bởi, quyền con người ln gắn bó mật thiết với các quyền cơ bản của dân tộc, với
quyền công dân; phụ thuộc vào các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, lịch sử, văn
hóa, dân tộc. Đảng ta xác định: Chăm lo cho con người, bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của tất cả mọi người; tơn trọng và thực hiện các điều ước quốc tế về quyền con
người mà Việt Nam đã ký kết tham gia. Thông qua chính sách xã hội mà quyền con
người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được đảm bảo ngày càng đầy đủ, hồn
thiện hơn, góp phần tạo động lực to lớn trong sự nghiệp xây dựng đất nước.
Cùng với quá trình đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội, Đảng, Nhà nước ta đã nhận
thức ngày càng cụ thể, đầy đủ hơn tầm quan trọng, mục tiêu và nội dung của việc giải
quyết vấn đề xã hội, đặc biệt là an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, bảo đảm toàn diện và
tốt hơn quyền con người; khẳng định mục tiêu chính sách xã hội là nhằm xây dựng và
phát triển con người, đem lại cuộc sống hạnh phúc cho con người, góp phần lành
mạnh hóa xã hội và phát triển bền vững đất nước.
18
Downloaded by Lan Nguyen ()
lOMoARcPSD|38784156
Năm là, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, trong cuộc đời
hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng ngừng chăm lo xây
dựng, rèn luyện Đảng ta thành một đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu cho
trí tuệ, đạo đức, lương tâm và danh dự của dân tộc. Xây dựng Đảng về chính trị, tư
tưởng trong mối liên hệ khăng khít với nhân dân là mảng công tác rất quan trọng.
Hiện nay, bên cạnh những thành tựu to lớn đã đạt được trong những năm đổi mới thì
nước ta cũng cịn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế. Đặc biệt, tình trạng suy thối về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn cịn nghiêm trọng, kể cả một số đảng viên có chức vụ
trong bộ máy Nhà nước… Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận
thức, lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa”. Các thế lực thù địch, phản động tăng cường thực hiện chiến
lược “diễn biến hịa bình”chống phá cách mạng nước ta bằng các thủ đoạn tinh vi,
nguy hiểm, nhất là triệt để sử dụng các phương tiện truyền thơng trên mạng internet để
chống phá. Trước tình hình đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Chỉ
thị số 15-CT/TW của Bộ Chính trị ngày 24/2/2012 về việc thực hiện Nghị quyết Hội
nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách
về xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường
xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
Thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) cịn là giải pháp để tăng
cường, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa; làm
trong sạch bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
viên thực sự là “cơng bộc của nhân dân”. Vì vậy, sau khi Trung ương ban hành nghị
quyết đã thu hút được sự quan tâm rất lớn của nhân dân; được nhân dân đồng tình ủng
hộ và mong đợi cơng tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
19
Downloaded by Lan Nguyen ()