lOMoARcPSD|38590726

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
-----------------------------

TIỂU LUẬN

Mơn: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊ NIN
Đề tài: Quy luật giá trị và sự tác động của nó đến nền kinh tế thị trường
định hướng XHCN ở Việt Nam.

Họ tên SV: Vũ Khánh Linh
Mã SV: 2114720016
Lớp: Trung 01 - TTTM
Khóa: 60
Giảng viên hướng dẫn: TS Nguyễn Ngọc Lan

HÀ NỘI, tháng 6 năm 2023
MỤC LỤ

1

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

MỞ ĐẦU..............................................................................................................2
NỘI DUNG..........................................................................................................3

PHẦN I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUY LUẬT GIÁ TRỊ VÀ VAI TRÒ CỦA
QUY LUẬT GIÁ TRỊ VỚI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG........................3

I.1. Nội dung của quy luật giá trị và sự vận động của quy luật giá trị......3
I.1.1. Khái niệm quy luật giá trị.................................................................3
I.1.2. Nội dung và sự vận động của quy luật giá trị..................................3
I.1.3. Mối quan hệ giữa giá cả, giá cả thị trường, giá cả độc quyền và
giá trị hàng hoá..........................................................................................4

I.2. Tác động của quy luật giá trị đối với nền kinh tế thị trường..............5
I.2.1. Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa........................................5
I.2.2. Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hố sản xuất, tăng năng xuất
lao động......................................................................................................6
I.2.3. Thực hiện lựa chọn tự nhiên và phân hoá giàu nghèo giữa những
người sản xuất hàng hoá...........................................................................6

PHẦN II: SỰ VẬN DỤNG QUY LUẬT GIÁ TRỊ TRONG NỀN KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM............................................................................7

II.1. Kinh tế thị trường và sự cần thiết phát triển kinh tế thị trường ở
việt nam.........................................................................................................7

II.1.1. Khái niệm kinh tế thị trường..........................................................7
II.1.2. Sự cần thiết phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam...................8
II.2. Mơ hình phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ
nghĩa ở nước ta.............................................................................................8
II.3. Tác động của quy luật giá trị trong nền kinh tế thị trường ở nước
ta hiện nay.....................................................................................................9
II.3.1. Trong sản xuất................................................................................9
II.3.2. Trong lưu thông............................................................................11

PHẦN III: GIẢI PHÁP ĐỂ VẬN DỤNG TỐT HƠN QUY LUẬT GIÁ TRỊ
VÀO NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM......................................13
III.1. Phát triển kinh tế, cơng nghiệp hố, hiện đại hoá là trung tâm.......13
III.2. Nâng cao trình độ cho cán bộ quản lý kinh tế..................................13
III.3. Phát triển khoa học giáo dục đào tạo................................................14
III.4. Tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động kinh tế.......................14
III.5. Nhà nước cần hạn chế những ảnh hưởng xấu bằng các chính sách
phù hợp........................................................................................................14
KẾT LUẬN.....................................................................................................15
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................16

2

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

MỞ ĐẦU
Quy luật giá trị là một quy luật kinh tế quan trọng nhất

trong quá trình sản xuất và trao đổi hàng hố. Nó đóng vai
trị quyết định trong sự phát triển của nền kinh tế và ảnh
hưởng đến mọi hoạt động của các chủ thể kinh tế liên quan
đến sản xuất và lưu thơng hàng hố. Do đó mà ở đâu có sản
xuất và trao đổi hàng hố thì ở đó có sự xuất hiện cuả quy
luật giá trị. Mọi hoạt động cuả các chủ thể kinh tế trong sản
xuất và lưu thơng hàng hố đều chịu sự tác động cuả quy
luật này. Quy luật giá trị không chỉ có tác động đến quyết
định giá cả và giá trị của các hàng hố, mà cịn góp phần
vào những hiện tượng kinh tế quan trọng khác. Nó là

ngun nhân chính dẫn đến sự khủng hoảng kinh tế chu kỳ,
tạo ra sự phân hoá giàu nghèo và gây ra những cuộc cạnh
tranh không lành mạnh trên thị trường.

Trong thời kỳ phát triển nền kinh tế thị trường của Việt
Nam hiện nay, nghiên cứu về quy luật giá trị và tác động
của nó là vơ cùng quan trọng. Việc hiểu rõ vai trò và tác
động của quy luật giá trị đối với nền kinh tế sẽ giúp chúng
ta tìm hiểu sâu hơn về các hiện tượng kinh tế xảy ra và đưa
ra các biện pháp hợp lý để thúc đẩy sự phát triển bền vững
của nền kinh tế thị trường.

4

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

NỘI DUNG
PHẦN I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUY LUẬT GIÁ TRỊ VÀ VAI
TRÒ CỦA QUY LUẬT GIÁ TRỊ VỚI NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG.
I.1. Nội dung của quy luật giá trị và sự vận động của
quy luật giá trị
I.1.1. Khái niệm quy luật giá trị.

Quy luật giá trị chính là quy luật kinh tế cơ bản của
sản xuất, lưu thông hàng hóa. Ở đâu có trao đổi và sản xuất
hàng hóa thì ở đó có sự hoạt động của quy luật giá trị.
I.1.2. Nội dung và sự vận động của quy luật giá trị.


Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất
và lưu thơng hàng hóa. Quy luật giá trị yêu cầu sản xuất và
trao đổi hàng hóa phải dựa trên cơ sở giá trị của nó, tức là
hao phí lao động xã hội cần thiết.
- Trong sản xuất thì hao phí lao động cá biệt phải phù hợp
với hao phí lao động xã hội cần thiết. Vì trong nền sản xuất
hàng hóa, vấn đề đặc biệt quan trọng là hàng hóa sản xuất
ra có bán được hay khơng. Để có thể bán được thì hao phí
lao động để sản xuất ra hàng hóa cuả các chủ thể kinh
doanh phải phù hợp với mức hao phí lao động xã hội có thể
chấp nhận được. Mức hao phí càng thấp thì họ càng có khả
năng phát triển kinh doanh,thu được nhiều lợi nhuận, ngược
lại sẽ bị thua lỗ, phá sản…
- Trong trao đổi hàng hoá cũng phải dựa vào hao phí lao
động xã hội cần thiết, tức là tuân theo nguyên tắc trao đổi

5

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

ngang giá, hai hàng hố có giá trị sử dụng khác nhau,
nhưng có lương giá trị bằng nhau thì phải trao đổi ngang
nhau.

Quy luật giá trị trong kinh tế thị trường u cầu sự
cơng bằng và hợp lí trong việc trao đổi hàng hoá giữa các
người sản xuất. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tác động của

các quy luật kinh tế, đặc biệt là quy luật cung cầu, làm cho
giá cả hàng hố khơng ln tương đồng với giá trị thực sự
của chúng. Điều này tạo ra sự không đồng nhất trong giá
cả, nhưng đồng thời cũng tạo nên vẻ đẹp của quy luật giá
trị, như C.mác đã chỉ ra.

Trong vẻ đẹp đó, giá trị hàng hố đóng vai trị trung
tâm, và giá cả thị trường xoay quanh giá trị đó. Mặc dù giá
cả của từng hàng hố có thể khác nhau, nhưng trong một
khoảng thời gian nhất định, tổng giá trị của các hàng hoá
tương đương với tổng giá trị của chúng. Sự biến động tự
nhiên của giá cả thị trường xung quanh giá trị là biểu hiện
của hoạt động của quy luật giá trị.
I.1.3. Mối quan hệ giữa giá cả, giá cả thị trường, giá
cả độc quyền và giá trị hàng hoá.

Quy luật giá trị không chỉ biểu hiện trong giai đoạn
phát triển của chủ nghĩa tư bản, mà còn được chia thành
hai giai đoạn quan trọng: giai đoạn chủ nghĩa tư bản tự do
cạnh tranh và giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền. Quy
luật này vẫn tồn tại và hoạt động quan trọng trong quá
trình đi lên chủ nghĩa xã hội của các nước và của Việt Nam.

6

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

- Giá cả: Giá cả là một biểu hiện của giá trị hàng hoá dưới

dạng tiền tệ. Giá trị hàng hố là cơ sở chính cho việc xác
định giá cả. Khi quan hệ cung và cầu đạt đến sự cân bằng,
giá cả của hàng hoá sẽ được xác định dựa trên giá trị của
chúng. Mặc dù giá cả thường tách rời khỏi giá trị hàng hoá,
nhưng sự biến động đó vẫn có cơ sở là giá trị. Điều đó có
thể hiểu theo hai mặt:
+ Khơng kể quan hệ cung cầu như thế nào, giá cả không
tách rời giá trị xã hội.
+ Nếu nghiên cứu sự vận động của giá cả trong một thời
gian dài, ta thấy tổng số giá cả bằng tổng số giá trị
- Giá cả sản xuất: giá cả sản xuất là một hình thái biến
tướng của giá trị. Nó được tính bằng cách cộng thêm chi phí
sản xuất của hàng hố và lợi nhuận bình quân. Trong quá
trình sản xuất, các yếu tố như nguyên liệu, lao động, máy
móc và lợi nhuận của doanh nghiệp đóng góp vào việc xác
định giá cả sản xuất.
- Giá cả độc quyền: Trong giai đoạn tư bản độc quyền, tổ
chức độc quyền tăng giá cả hàng hoá lên trên cả giá trị và
giá cả sản xuất. Giá cả độc quyền được tính bằng cách
thêm lợi nhuận độc quyền vào chi phí sản xuất. Tuy nhiên,
giá cả độc quyền khơng thay đổi giới hạn của giá trị hàng
hố. Phần giá cả độc quyền vượt quá giá trị chính là phần
lợi nhuận mà người bán mất đi.

7

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726


I.2. Tác động của quy luật giá trị đối với nền kinh tế
thị trường.
I.2.1. Điều tiết sản xuất và lưu thơng hàng hóa.

Điều tiết sản xuất theo quy luật giá trị bao gồm việc
điều chỉnh tự phát các yếu tố sản xuất và tạo ra sự biến
động giá cả thị trường. Quy luật canh tranh thể hiện sự đối
lập giữa cung và cầu, khơng lúc nào thoả mãn một cách
chính xác, chính vì thế thị trường xảy ra các trường hợp sau
đây:

+ Khi cung bằng cầu, giá cả bằng giá trị hàng hoá là
trường hợp hiếm và ngẫu nhiên.

+ Khi cung nhỏ hơn cầu, giá cả cao hơn giá trị hàng
hoá, và sản xuất được mở rộng trong ngành này.

+ Khi cung lớn hơn cầu, giá cả nhỏ hơn giá trị hàng
hoá, và sản xuất bị thu hẹp trong ngành này. Điều này dẫn
đến sự chuyển dịch tư liệu sản xuất, sức lao động và tiền
vốn giữa các ngành và vùng khác nhau.

Quy luật giá trị điều tiết quan hệ cung cầu bằng cách
điều chỉnh lưu thơng hàng hố từ nơi có giá thấp đến nơi có
giá cao, tạo ra mặt bằng giá xã hội. Giá trị hàng hoá và điều
kiện tiêu thụ thay đổi theo giá trị thị trường. Khi giá trị thị
trường giảm, nhu cầu mở rộng và cung cấp hàng hoá tăng.
Khi giá trị thị trường tăng, nhu cầu thu hẹp và cung cấp
hàng hoá giảm. Quy luật này áp dụng trong xã hội tư bản,
trong đó các nhà tư bản sản xuất theo ý muốn của họ,

nhưng vẫn phải đáp ứng nhu cầu xã hội.

8

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

I.2.2. Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản
xuất, tăng năng xuất lao động.

Để tránh phá sản, tăng cường cạnh tranh và đạt lợi
nhuận, các nhà sản xuất cải tiến kỹ thuật, tối ưu hóa sản
xuất và áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật mới để giảm
lãng phí lao động và giá trị cá nhân của hàng hoá. Kỹ thuật
xã hội phát triển, năng suất tăng cao. Sản xuất tổ chức kỹ
thuật hơn, sử dụng nhiều máy móc và lao động quy mơ lớn
hơn. Điều này thúc đẩy sự cải tiến và tăng cường lao động.
Giá trị hàng hố tương đương với chi phí sản xuất, trong
biến động thương mại. Cạnh tranh đẩy các nhà sản xuất
giảm giá, áp dụng phương pháp tiết kiệm chi phí, làm giảm
thời gian lao động xã hội cần thiết.

Theo Mác, trong quá trình phát triển của xã hội tư bản,
những quy luật nội tại của sản xuất tư bản trở thành những
quy luật bắt buộc của cạnh tranh. Dưới hình thức cạnh
tranh đó, những nhà tư bản hoạt động dựa trên những quy
luật biểu hiện thành động cơ của họ. Vì vậy, để phân tích
cạnh tranh một cách khoa học, trước tiên phải phân tích
bản chất nội tại của tư bản. Chỉ có những người hiểu biết sự

vận động thực sự của các yếu tố này - dù chúng khơng thể
nhìn thấy bằng giác quan - mới có thể hiểu được sự vận
động bề ngồi của các yếu tố đó.

I.2.3. Thực hiện lựa chọn tự nhiên và phân hoá giàu
nghèo giữa những người sản xuất hàng hoá.

Trong xã hội, sự phát triển của sản xuất hàng hoá đã
tạo ra một phân hoá trong ngành kinh doanh. Những người
có điều kiện thuận lợi, nhiều vốn, kiến thức và kỹ năng kinh

9

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

doanh cao sẽ thành công và làm giàu, trong khi những
người thiếu điều kiện trên hoặc gặp rủi ro sẽ phá sản. Quy
luật giá trị tự nhiên này đã tạo ra sự phân chia giữa người
giàu và người nghèo, với người giàu trở thành chủ sở hữu và
người nghèo trở thành lao động thuê. Quá trình này đã dẫn
đến sự phát triển của sản xuất tư bản chủ nghĩa trong xã
hội.

Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản và sự nghèo đói
của nhân dân khơng phải là những hiện tượng ngẫu nhiên.
Điều đó xảy ra do sự phát triển của nền kinh tế hàng hố
dựa trên phân cơng lao động xã hội. Thị trường chỉ là một
biểu hiện của sự phân cơng và sản xuất hàng hố. Vì vậy,

phát triển chủ nghĩa tư bản trở thành điều tất nhiên khi kinh
tế xã hội được xây dựng trên phân công và hình thức hàng
hố, và sự tiến bộ kỹ thuật khơng thể không làm tăng
cường và mở rộng chủ nghĩa tư bản.
PHẦN II: SỰ VẬN DỤNG QUY LUẬT GIÁ TRỊ TRONG
NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM
II.1. Kinh tế thị trường và sự cần thiết phát triển
kinh tế thị trường ở việt nam.
II.1.1. Khái niệm kinh tế thị trường.

Kinh tế thị trường là nền kinh tế mà trong đó người
mua và người bán tác động với nhau theo quy luật cung
cầu, giá trị để xác định giá cả và số lượng hàng hoá, dịch vụ
trên thị trường. Có thể trừu tượng hố một số đặc điểm cụ
thể, phản ánh sự giao thoa, chuyển tiếp và đan xen giữa
các mơ hình để quy về ba mơ hình chủ yếu sau:

10

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

• Mơ hình kinh tế thị trường tự do
• Mơ hình kinh tế thị trường - xã hội
• Mơ hình kinh tế thị trường định hướng XHCN (ở Việt Nam)

Mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN hiện đang
được thực thi chỉ ở hai nước (Việt Nam - kinh tế thị trường
định hướng XHCN và Trung Quốc - kinh tế thị trường XHCN).

Thời gian tồn tại của nó cũng chỉ mới hơn 1/4 thế kỷ thử
nghiệm. Tuy vậy, các kết quả thực tế đã chứng tỏ đây là mơ
hình có sức sống mạnh mẽ và có triển vọng lịch sử to lớn.
II.1.2. Sự cần thiết phát triển kinh tế thị trường ở
Việt Nam.

Từ Đại hội Đảng lần thứ VI đến Đại hội Đảng lần thứ
XII, thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
ngày càng được hoàn thiện và được chứng minh tính đúng
đắn trên thực tế khi đã giúp đất nước ta thốt khỏi thời kỳ
khó khăn về kinh tế, đạt tốc độ tăng trưởng có lúc thuộc
nhóm cao nhất thế giới. Từ nước nghèo, thu nhập thấp, Việt
Nam đã gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình, hội
nhập ngày càng sâu rộng hơn với kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới của nền kinh tế Việt
Nam để đạt tốc độ tăng trưởng nhanh, bền vững, Đảng và
Nhà nước đang nghiên cứu, xem xét những vấn đề đặt ra để
hoàn thiện hơn thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam. Trong đó, vai trị kiến tạo của Nhà
nước, vai trị của doanh nghiệp nhà nước, vai trò của kinh tế
tư nhân được nhìn nhận sẽ là những trụ cột để tạo nên sức
mạnh kinh tế cho quốc gia.

11

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726


Lịch sử kinh tế thế giới đã chứng kiến hai sự kiện quan
trọng là sụp đổ Liên Xô và cuộc khủng hoảng kinh tế- tài
chính năm 2008. Do đó, nhân loại đang đối diện với sự lựa
chọn mới và yêu cầu về việc kết hợp hài hòa giữa thị trường
và nhà nước trong một mơ hình kinh tế mới, phù hợp với
điều kiện cụ thể và đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, đồng
thời đáp ứng được yêu cầu phát triển bền vững của từng
quốc gia.
II.2. Mơ hình phát triển kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Mơ hình kinh tế thị trường định hướng XHCN hiện đang
được thực thi chỉ ở hai nước (Việt Nam - kinh tế thị trường
định hướng XHCN và Trung Quốc - kinh tế thị trường XHCN).
Thời gian tồn tại của nó cũng chỉ mới hơn 1/4 thế kỷ thử
nghiệm. Tuy vậy, các kết quả thực tế đã chứng tỏ đây là mơ
hình có sức sống mạnh mẽ và có triển vọng lịch sử to lớn.

Hệ thống kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa có các đặc trưng sau: là một nền kinh tế hỗn hợp,
nghĩa là vừa vận hành theo cơ chế thị trường, vừa có sự
điều tiết của nhà nước; là một nền kinh tế đa dạng các hình
thức sở hữu, nhưng khu vực kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ
đạo trong nền kinh tế; là nền kinh tế phát triển nhanh, hiệu
quả, bền vững và chủ động hội nhập kinh tế thành công;
việc phân phối được thực hiện chủ yếu theo kết quả lao
động và theo hiệu quả kinh tế, đồng thời theo cả mức đóng
góp vốn; phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường; các
tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức xã hội, nghề nghiệp và


12

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

nhân dân được khuyến khích tham gia vào quá trình phát
triển kinh tế.
II.3. Tác động của quy luật giá trị trong nền kinh tế
thị trường ở nước ta hiện nay.

Nền kinh tế nước ta đang từ sản xuất nhỏ đi lên sản
xuất lớn xã hội chủ nghĩa, từ sản xuất tự cung tự cấp lên
sản xuất hàng hoá xã hội chủ nghĩa. Vai trị và phạm vi hoạt
động của nó biển đổi từng thời kì cùng với sự chuyển biến
của quan hệ sản xuất, của lực lượng sản xuất với sự phát
triển của phân cơng lao động xã hội. Vì vậy trong khi xác
nhận vai trò chủ đạo quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa,
chúng ta cần nhận thức đúng quy luật giá trị, tự giác vận
dụng quy luật giá trị và những phạm trù kinh tế gắn liền với
qui luật đó như tiền tệ, giá cả, tín dụng, tài chính ..để kích
thích sản xuất và lưu thơng hàng hoá phát triển, thúc đẩy
nền kinh tế nước ta tiến nhanh trên con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội. Chúng ta đã vận dụng quy luật giá trị vào:
II.3.1. Trong sản xuất

Trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, quy luật giá trị
không cịn là quy luật điều tiết chính, nhưng vẫn ảnh hưởng
đến sản xuất. Sản phẩm cần trở thành hàng hoá và tuân
thủ nguyên tắc trao đổi ngang giá dựa trên thời gian lao

động xã hội cần thiết.

Mặc dù quy luật giá trị không cịn là yếu tố quyết định
và điều chỉnh chính trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa,
nhưng nguyên tắc căn bản của kinh tế thị trường vẫn đòi
hỏi sự trao đổi hàng hoá theo nguyên tắc trao đổi ngang

13

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

giá, dựa trên thời gian lao động xã hội cần thiết. Điều này
đảm bảo tính cơng bằng và cân bằng trong quá trình trao
đổi và sản xuất hàng hoá trong nền kinh tế xã hội chủ
nghĩa. Cụ thể:
Xét ở tầm vi mô: Mỗi cá nhân khi sản xuất các sản phẩm
đều cố gắng làm cho thời gian lao động cá biệt nhỏ hơn thời
gian lao động xã hội.
Xét ở tầm vĩ mô: Mỗi doanh nghiệp đều cố gắng nâng cao
năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, giảm thời gian
lao động xã hội cần thiết.

Do vậy, nhà nước đưa ra các chính sách để khuyến
khích nâng cao trình độ chun mơn. Mỗi doanh nghiệp
phải cố gắng cải tiến may móc, mẫu mã, nâng cao tay nghề
lao động. Nếu không, quy luật giá trị ở đây sẽ thực hiện vai
trò đào thải của nó: loại bỏ những cái kém hiệu quả, kích
thích các cá nhân,nghành, doanh nghiệp phát huy tính hiệu

quả. Tất yếu điều đó dẫn tới sự phát triển của lực lượng sản
xuất mà trong đó đội ngũ lao động có tay nghề chun mơn
ngày càng cao, cơng cụ lao động ln ln được cải tiến. Và
cùng với nó, sự xã hội hố, chun mơn hố lực lượng sản
xuất cũng được phát triển. Đây là những vận dụng đúng đắn
của nhà nước ta.
II.3.1.1. Nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế.

Chuyển từ chế độ tập trung quản lý bao cấp sang nền
kinh tế thị trường đồng nghĩa với loại bỏ cơ chế xin cho, cấp
phát, và bảo hộ trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Doanh nghiệp phải tự hạch tốn và khơng bị ràng buộc quá

14

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

mức bởi chỉ tiêu sản xuất do nhà nước đưa ra. Họ phải
nghiên cứu để tìm ra thị trường phù hợp và phân đoạn thị
trường để xác định chiến lược tiếp cận. Đồng thời, việc công
khai tài chính doanh nghiệp và gia nhập các tổ chức quốc tế
sẽ thúc đẩy sự cạnh tranh. Tăng cường sức cạnh tranh là
yếu tố quan trọng để vượt qua khó khăn trong quá trình hội
nhập quốc tế.

II.3.1.2. Tạo nên sự năng động của nền kinh tế thị trường
Việt Nam.


Cạnh tranh gay gắt trong nền kinh tế đóng vai trị
quan trọng trong việc làm cho nền kinh tế trở nên năng
động. Mỗi cá nhân và doanh nghiệp sẽ tìm kiếm những cách
tiếp cận mới và tạo ra sản xuất hiệu quả nhất trong lĩnh vực
của mình. Điều này sẽ dẫn đến sự đa dạng về sản phẩm và
tăng cường chất lượng sản phẩm. Cạnh tranh cũng thúc đẩy
sự phát triển của các lĩnh vực kinh tế khác nhau, thu hút
nguồn nhân lực và tạo ra lợi nhuận cao hơn. Sự năng động
này cũng giúp nâng cao trình độ sản xuất trong các ngành
và lĩnh vực cụ thể.

II.3.1.3. Thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế.
Sự đầu tư trong nước và đầu tư ra nước ngoài đang

phát triển mạnh mẽ, nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận và
siêu lợi nhuận. Mỗi quốc gia có ưu thế và lợi thế riêng do
thời gian, trình độ phát triển và phân bố tài nguyên khác
nhau. Sự chênh lệch này thúc đẩy sự chun mơn hóa và
hiệp tác sản xuất, giúp giảm chi phí sản xuất và tạo lợi thế
so sánh trên thương trường. Quy luật giá trị cũng có tác
dụng giáo dục và tạo kỉ luật cho cán bộ lãnh đạo kinh tế,

15

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

giúp họ tính tốn hợp lý, tìm ra tiềm năng sản xuất và tôn
trọng quy luật. Tuy nhiên, một số cán bộ và chuyên gia kế

hoạch không hiểu rõ tác động của quy luật giá trị, dẫn đến
sự mơ hồ trong chính sách kinh tế của quốc gia.
II.3.2. Trong lưu thông
Phân phối và lưu thông trong xã hội chủ nghĩa có sự tác
động khách quan của quy luật giá trị. Việc vận dụng quy
luật trong lưu thông, phân phối được thể hiện ở những mặt
sau
II.3.2.1. Hình thành giá cả.

Quy luật giá trị tập trung chủ yếu vào việc hình thành
giá cả, là hình thức biểu hiện giá trị bằng tiền. Xác định giá
cả cần đảm bảo khách quan bằng cách lấy giá trị làm cơ sở
và phản ánh đầy đủ chi phí vật tư và lao động để sản xuất
hàng hố. Giá cả phải bù đắp chi phí sản xuất hợp lý, bao
gồm giá thành sản xuất và đảm bảo lãi thích đáng để tái
sản xuất mở rộng. Nguyên tắc này áp dụng phổ biến cho
mọi quan hệ trao đổi, kể cả giữa các doanh nghiệp quốc
doanh và nhà nước với nông dân. Sự chênh lệch giữa giá cả
và giá trị là tất yếu của nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nhà
nước đã áp dụng quy luật giá trị vào mục đích nhất định,
tính đến các nhiệm vụ kinh tế và chính trị ngắn hạn và dài
hạn, dựa trên nhiều quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa.

Giá cả là một phạm trù phức tạp, sự chênh lệch giữa
giá cả và giá trị là một tất yếu khách quan của nền kinh tế
xã hội chủ nghĩa. Nhà nước ta đã vận dụng quy luật giá trị
vào những mục đích nhất định, đã phải tính đến những

16


Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

nhiệm vụ kinh tế, chính trị trước mắt và lâu dài, căn cứ vào
nhiều quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa.
II.3.2.2. Nguồn hàng lưu thông.

Trong kinh tế xã hội chủ nghĩa, giá cả được sử dụng để
điều chỉnh cung cầu hàng hố. Nhà nước có thể tăng sản
xuất và cung cấp hàng hoá theo kế hoạch để đáp ứng nhu
cầu quan trọng. Hệ thống giá cả ảnh hưởng đến sự lưu
thơng hàng hố. Nhà nước áp dụng định giá gần giá trị để
khuyến khích cải tiến kỹ thuật và quản lý tốt hơn. Ngoài ra,
nhà nước cũng điều tiết sản xuất, cung cấp và phân phối
bằng cách tách giá cả khỏi giá trị và tận dụng chênh lệch
giữa giá cả và giá trị.

Trên thị trường, nguyên tắc trao đổi hàng hoá với giá
cả ngang nhau được tuân thủ, trong khi đánh giá giá trị tập
trung vào hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, khi áp dụng vào lĩnh
vực xã hội và quan hệ con người, quan điểm về giá trị có
thể khác nhau và ảnh hưởng bởi đạo đức và lợi ích. Do đó,
trong việc phát triển kinh tế đa dạng và áp dụng cơ chế thị
trường dưới sự quản lý của nhà nước theo hướng xã hội chủ
nghĩa, cần chú ý điều chỉnh quan niệm về giá trị xã hội để
phù hợp với đạo đức và truyền thống dân tộc
PHẦN III: GIẢI PHÁP ĐỂ VẬN DỤNG TỐT HƠN QUY
LUẬT GIÁ TRỊ VÀO NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VIỆT
NAM.


Để phát huy các tác động tích cực, đẩy lùi các tác
động tiêu cực của kinh tế thị trường cần nâng cao vai trò
quản lý của nhà nước thông qua quy hoạch, kế hoạch , công

17

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

cụ tài chính; qua các phương thức kích thích, giáo dục,
thuyêt phục và cả cưỡng chế nữa. Chủ trương của Đảng ta
trong thời gian tới là:
III.1. Phát triển kinh tế, cơng nghiệp hố, hiện đại
hố là trung tâm.
Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của nhà nước
ta. Phát triển kinh tế,cơng nghiệp hố ,hiện đại hố để từ
đó tạo đà để thực hiện những nhiệm vụ khác,đưa nước ta
nhanh chóng phát triển ,tiến theo con đường xã hội chủ
nghĩa.
III.2. Nâng cao trình độ cho cán bộ quản lý kinh tế

Những cán bộ quản lý kinh tế chính là những người
đưa ra quyết sách ở tầm vĩ mơ có ảnh hưởng rộng khắp và
sâu sắc tới các hoạt động kinh tế của đất nước. Chính vì
vậy, việc nâng cao trình độ của cán bộ quản lý kinh tế là
hết sức cần thiết đối với kinh tế nước nhà trong thời gian
tới. Quy luật giá trị là một quy luật kinh tế được biểu hiện
bằng giá cả của hàng hóa trên thị trường. Với những biến

động nhỏ của giá cả đòi hỏi phải được quan sát và nhận biết
nguyên nhân biến động đó. Điều đó tùy thuộc vào trình độ
của các nhà quản lý kinh tế, do vậy việc nâng cao trình độ
của các nhà quản lý đảm bảo có những quyết sách phù hợp
ở tầm vĩ mô nhằm phát triển kinh tế đất nước. Từ đó phải
tuyển chọn những người thực sự có năng lực vào đội ngũ
này, đồng thời khơng ngừng nâng cao trình độ của đội ngũ
này.

18

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

III.3. Phát triển khoa học giáo dục đào tạo
Đảng và Nhà nước ta luôn xác định con người luôn ở vị

trí trung tâm trong tồn bộ các chiến lược phát triển kinh tế
xã hội, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Giáo dục
đào tạo mang đến tri thức cho con người, naagn cao kĩ năng
sản xuất hay là nâng cao chất lượng lao động trong thời đại
phát triển nhanh như vũ bão của khoa học công nghệ. Bởi
trong nền kinh tế càng phát triển thì vai trị của tri thức của
con người càng được đề cao và trở thành một nguồn tài
nguyên phát triển kinh tế quan trọng. Trong điều kiện nước
ta hiện nay, giáo dục cần một sự thay đổi về phương thức,
tránh tình trạng làm thui chột khả năng sáng tao của người
học và phải ln hướng ra thế giới tiếp thu trí tuệ mới nhất
của nhân loại

III.4. Tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động kinh
tế

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể kinh tế
tham gia hoạt động kinh tế và đảm bảo tuân thủ pháp luật,
cần thiết phải xác định một khung pháp lý ổn định với các
luật định phù hợp. Đồng thời, nhà nước cần áp dụng các
chính sách kinh tế khuyến khích và đầu tư vào cơ sở hạ
tầng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và kinh doanh.
Việc thu hút đầu tư trong và ngoài nước cũng là một mục
tiêu quan trọng trong việc phát triển kinh tế. Tuy nhiên, cần
đảm bảo giá cả ổn định, không can thiệp không hợp lý vào
hệ thống giá cả thị trường vì giá cả là thước đo của giá trị.

19

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

III.5. Nhà nước cần hạn chế những ảnh hưởng xấu
bằng các chính sách phù hợp

Nhằm giảm tác động tiêu cực của quy luật giá trị, gồm
sản xuất dư thừa và sự chênh lệch giàu nghèo, Nhà nước
cần can thiệp trực tiếp thơng qua việc áp dụng luật pháp và
các chính sách cụ thể. Để đảm bảo sự công bằng xã hội,
cần áp dụng chính sách kinh tế, xã hội và phát triển kinh tế
tại các vùng khó khăn, đồng thời triển khai các chương trình
giảm nghèo và phân phối lại thu nhập.


20

Downloaded by BINH NGUYEN ()

lOMoARcPSD|38590726

KẾT LUẬN
Quy luật giá trị đóng vai trị cực kỳ quan trọng trong sự

phát triển kinh tế thị trường. Nó là nguyên tắc cơ bản điều
chỉnh hoạt động của nền kinh tế thị trường. Tác động của
quy luật giá trị đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế và
tạo ra những hệ quả tiêu cực. Thực tế chứng minh rằng quy
luật giá trị và các biểu hiện của nó như giá cả, tiền tệ, giá trị
hàng hố,... có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống kinh tế xã
hội.

Đảng và Nhà nước Việt Nam đã nhận thức đúng đắn về
tầm quan trọng của việc đổi mới xã hội và áp dụng quy luật
giá trị vào kinh tế đất nước. Tuân thủ quy luật giá trị để hình
thành và xây dựng nền kinh tế thị trường theo hướng xã hội
chủ nghĩa đã đạt được những thành tựu đáng kể. Tuy nhiên,
việc tận dụng các yếu tố tích cực và hạn chế các yếu tố tiêu
cực vẫn phụ thuộc vào vai trò quản lý kinh tế toàn diện của
Nhà nước và nhận thức của từng công dân.

21

Downloaded by BINH NGUYEN ()