lOMoARcPSD|38482106

ĐẠI HỌC DUY TÂN

Khoa KHXH&NV

Tiểu luận

Đề tài: Giai cấp công nhân Việt Nam và việc thực
hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt

Nam hiện nay

Lớp: POS 351 D
Sinh viên thực hiện:
Trần Thị Bích Ngọc - 27202850290
Trần Đình Minh Hiếu - 25211217573

Đà Nẵng, tháng 3 năm 2023

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

I. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân

1. Khái niệm giai cấp công nhân

Khi sử dụng khái niệm giai cấp công nhân, C.Mác và
Ph.Ăngghen đã dùng một số thuật ngữ khác nhau để biểu đạt

khái niệm đó: giai cấp vơ sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp
công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp,… Mặc
dù vậy, về cơ bản những thuật ngữ này trước hết đều biểu thị
một khái niệm thống nhất, đó là chỉ giai cấp cơng nhân hiện đại,
con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp đại biểu cho
lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại.
Trong phạm vi phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, giai cấp
cơng nhân là giai có có hai đặc trưng cơ bản:

Thứ nhất, về phương thức lao động của giai cấp công nhân.
Giai cấp công nhân là những tập đoàn người lao động trực tiếp
hay gián tiếp vận hành những công cụ sản xuất có tính chất
cơng nghiệp ngày càng hiện đại, có trình độ xã hội hóa cao. Đây
là một đặc trưng cơ bản phân biệt người công nhân hiện đại với
người thợ thủ công thời trung cổ, với những người thợ trong công
trường thủ cơng. Giai cấp cơng nhân có một q trình phát triển
từ những người thợ thủ công thời kỳ trung cổ đến những người
thợ trong công trường thủ công và cuối cùng đến những nguời
công nhân trong công nghiệp hiện đại.

Thứ hai, về địa vị của giai cấp công nhân trong hệ thống quan
hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Trong hệ thống quan hệ sản xuất của xã hội tư bản chủ nghĩa,
người cơng nhân khơng có tư liệu sản xuất, họ buộc phải bán sức
lao động cho nhà tư bản để kiếm sống. C.Mác và Ph.Ăngghen đặc
biệt chú ý phân tích đặc trưng này, vì chính nó là đặc trưng khiến
cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp vô sản, giai cấp lao
động làm thuê cho giai cấp tư sản và trở thành lực lượng đối
kháng với giai cấp tư sản.


Ngày nay, với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp công
nhân hiện đại có nhiều thay đổi khác trước. Cơ cấu ngành nghề
của giai cấp cơng nhân đã có những thay đổi to lớn. Bên cạnh
cơng nhân của nền cơng nghiệp cơ khí đã xuất hiện công nhân
của nền công nghiệp tự động hoá, với việc áp dụng phổ biến
công nghệ thông tin vào sản xuất.

1

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

Từ những phân tích trên có thể hiểu giai cấp cơng nhân theo
khái niệm sau: “Giai cấp công nhân là một tập đồn xã hội ổn
định, hình thành và phát triển cùng với q trình phát triển của
nền cơng nghiệp hiện đại; Là giai cấp đại diện cho lực lượng sản
xuất tiên tiến; Là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ
từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội; Ở các nước tư bản chủ
nghĩa, giai cấp cơng nhân là những người khơng có hoặc về cơ
bản là khơng có tư liệu sản xuất phải làm thuê cho giai cấp tư
sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; Ở các nước xã
hội chủ nghĩa giai cấp công nhân cùng nhân dân lao động làm
chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao
động vì lợi ích chung của tồn xã hội trong đó có lợi ích chính
đáng của mình”

2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân


- Nội dung kinh tế:
Theo quan niệm của Mác, sở dĩ GCCN có sứ mệnh lịch sử vì họ
là giai cấp đại diện cho xu thế xã hội hóa của lực lượng sản xuất
hiện đại. GCCN là đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến
nhất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất.
GCCN là giai cấp duy nhất khơng có lợi ích riêng với nghĩa là tư
hữu mà phấn đấu chung cho lợi ích tồn xã hội, đóng vai trị
nịng cốt trong thực hiện cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất
nước và hội nhập quốc tế.

- Nội dung chính trị:
GCCN cùng nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của
giai cấp tư sản, thiết lập nhà nước mới, thực hiện quyền dân chủ,
sử dụng nhà nước như một công cụ cải tạo xã hội cũ, xây dựng
và phát triển văn hóa - kinh tế.

- Nội dung văn hóa tư tưởng:
GCCN tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động, cơng bằng,
dân chủ, bình đẳng, tự do. Cuộc cách mạng về văn hóa tư tưởng
bao gồm cải tạo cái cũ, xây dựng cái mới, cái tiến bộ trong tư
tưởng, lối sống tinh thần theo chủ nghĩa Mác - Lênin.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân là xố bỏ chế độ tư bản
chủ nghĩa, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải phóng giai cấp
cơng nhân, nhân dân lao động và toàn thể nhân loại khỏi mọi sự

2


Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

áp bức, bóc lột, nghèo nàn lạc hậu; xây dựng xã hội mới thực sự
tốt đẹp chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, việc thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cần phải trải qua hai bước.
Bước thứ nhất: giai cấp công nhân biến thành giai cấp thống trị
và giành lấy chính quyền nhà nước vào tay giai cấp mình. Bước
thứ hai: giai cấp công nhân dùng sự thống trị của mình để từng
bước đoạt lấy tồn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản để tập
trung tất cả những công cụ sản xuất vào trong tay nhà nước từ
đó tiến hành tổ chức xây dựng xã hội mới - xã hội chủ nghĩa. Hai
bước này quan hệ chặt chẽ với nhau, giai cấp công nhân không
thực hiện được bước thứ nhất thì cũng khơng thực hiện được
bước thứ hai nhưng bước thứ hai là quan trọng nhất để giai cấp
cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình.

3. Những điều kiện khách quan quy định sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân

Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân do địa vị kinh tế – xã hội của giai cấp cơng nhân và do
địa vị chính trị – xã hội của giai cấp công nhân. Điều kiện khách
quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân thể hiện ở
cả 2 nội dung. Cũng chính điều kiện khách quan này là yếu tố để
giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Cụ thể
điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng

nhân nhưsau:

- Về vị trí kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân
+ Giai cấp công nhân là giai cấp gắn với lực lượng sản xuất tiên
tiến nhất dưới chủ nghĩa tư bản. Giai cấp công nhân là lực lượng
quyết định phá vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Sau khi
giành chính quyền, giai cấp cơng nhân, đại biểu cho sự tiến bộ
của lịch sử, là người duy nhất có khả năng lãnh đạo xã hội xây
dựng một phương thức sản xuất mới cao hơn phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa.

+ Giai cấp công nhân hiện đại có xu hướng ngày càng được tri
thức hóa do yêu cầu khách quan của sự phát triển công nghiệp
trong thời đại mà khoa học và công nghệ đã và đang trở thành
lực lượng sản xuất trực tiếp.

+ Giai cấp cơng nhân do khơng có tư liệu sản xuất nên giai cấp
cơng nhân phải bán sức lao động của mình cho nhà tư bản và bị
nhà tư bản chiếm đoạt giá trị thặng dư, họ bị lệ thuộc hoàn toàn

3

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

trong quá trình phân phối các kết quả lao động của chính mình.
Về mặt lợi ích giai cấp cơng nhân là giai cấp đối kháng trực tiếp
với giai cấp tư sản. Xét về bản chất, họ là giai cấp cách mạng
triệt để nhất chống lại chế độ áp bức, bóc lột tư bản chủ nghĩa.


+ Giai cấp cơng nhân có lợi ích căn bản thống nhất với lợi ích
của toàn thể nhân dân lao động nên họ có thể tập hợp, đồn kết,
lãnh đạo đơng đảo quần chúng đi theo làm cách mạng chống lại
giai cấp tư sản.

Có thể thấy địa vị kinh tế – xã hội của giai cấp công nhân là yếu
tố quan trọng nhất quy định nên sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân bởi nếu khơng có địa vị về kinh tế là người đại diện
cho lực lượng sản xuất tiến bộ, khơng có địa vị về xã hội là bị giai
cấp tư sản bóc lột thì sẽ khơng có động lực về chính trị để thực
hiện cuộc cách mạng xóa bỏ chủ nghĩa tư bản để xây dựng chủ
nghĩa xã hội.

- Về địa vị chính trị - xã hội của giai cấp cơng nhân
+ Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất. Giai cấp công
nhân là con đẻ của nền sản xuất công nghiệp hiện đại, được rèn
luyện trong nền sản xuất cơng nghiệp tiến bộ, đồn kết và tổ
chức lại thành một lực lượng xã hội hùng mạnh.

+ Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến
thể hiện ở nhiệm vụ xóa bỏ quan hệ sản xuất dựa trên chế độ tư
hữu về tư liệu sản xuất thiết lập quan hệ sản xuất mới tiến bộ
hơn.

+ Giai cấp công nhân được trang bị lí luận của chủ nghĩa Mác
Lenin lí luận cách mạng khoa học và tiến bộ. Để có thể tiếp thu
và vận dụng lí luận này địi hỏi giai cấp cơng nhân cần có trình
độ lí luận nhất định.


+ Giai cấp cơng nhân có ý thức tổ chức kỷ luật cao. Môi trường
làm việc của giai cấp công nhân là sản xuất tập trung cao và có
trình độ kỹ thuật ngày càng hiện đại, có cơ cấu tổ chức ngày
càng chặt chẽ, làm việc theo dây chuyền buộc giai cấp công
nhân phải luôn tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động. Do yêu
cầu của cuộc đấu tranh giai cấp chống lại giai cấp tư sản là một
giai cấp có tiềm lực về kinh tế – kỹ thuật nên giai cấp công nhân
phải đấu tranh bằng phẩm chất kỷ luật của mình.

4

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

+ Ngồi ra giai cấp cơng nhân có tinh thần cách mạng triệt để
nhất vì cách mạng của giai cấp cơng nhân hướng tới mục tiêu
cuối là giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng con
người, thể hiện ở sự xóa bỏ mọi tình trạng áp bức bóc lột, nô dịch
cả về vật chất lẫn tinh thần. Giai cấp cơng nhân vừa phải giành
chính quyền, vừa sử dụng chính quyền để thực hiện mục tiêu đó.

+ Giai cấp cơng nhân có bản chất quốc tế. Giai cấp cơng nhân ở
tất cả các nước đều có chung một mục đích là giải phóng mình
đồng thời giải phóng xã hội khỏi áp bức bóc lột và họ đều có
chung một kẻ thù là giai cấp tư sản bóc lột và cũng do yêu cầu
của cuộc đấu tranh giai cấp, để chống lại chủ nghĩa tư bản, giai
cấp tư sản khi mà chúng đã liên kết với nhau thành tập đoàn tư
bản, chủ nghĩa đế quốc, vì vậy mà giai cấp công nhân càng phải
nêu cao tinh thần quốc tế của giai cấp mình, cùng nhau thực

hiện sứ mệnh lịch sử.

4. Những nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân

-Bản thân giai cấp cơng nhân
Ngay từ khi mới hình thành trong xã hội tư bản chủ nghĩa, bản
thân giai cấp công nhân đã không ngừng hoạt động và trưởng
thành từng bước về số lượng và chất lượng

- Về số lượng chẳng những ngày càng tăng lên rất rõ rệt
ở tất cả các nước, kể cả trong “kinh tế tri thức” hiện nay, mà
cịn đa dạng hơn về cơ cấu các loại cơng nhân với nhiều ngành
nghề ngày càng phong phú, phát triển, tinh vi hơn.Theo Tổ
chức lao động Quốc tế (ILO) thì: từ năm 1900, tồn thế giới có
80 triệu cơng nhân; đến năm 1990, thế giới đã có hơn 600 triệu
cơng nhân và đến 1998 đã có 800 triệu cơng nhân…

- Về chất lượng, bản thân giai cấp công nhân luôn có sự nâng cao
về học vấn, về khoa học cơng nghệ và tay nghề; từ hoạt động
kinh tế, đấu tranh kinh tế trước mắt, đã từng bước hoạt động
chính trị, đấu tranh chính trị, thơng qua các tổ chức nghiệp đồn,
cơng đồn, từng bước có ý thức giai cấp, giác ngộ giai cấp và cao
nhất là dẫn đến hình thành đảng tiên phong là đảng cộng sản.
Khi đó, theo chủ nghĩa Mác-Lênin, giai cấp công nhân đã từ chỗ
là “giai cấp tự nó” (tức là chưa có ý thức giác ngộ giai cấp) đến
chỗ là “giai cấp vì nó” (tức giai cấp tự giác).

5


Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

Vì thế, giai cấp cơng nhân trở thành cơ sở chính trị căn bản nhất
của đảng cộng sản.

- Tính tất yếu, quy luật hình thành và phát triển đảng của giai
cấp công nhân

Chỉ khi nào giai cấp công nhân đạt tới trình độ tự giác bằng việc
tiếp thu lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin
thì phong trào cách mạng của nó mới thật sự là một phong trào
chính trị. Trình độ lý luận đó cho phép giai cấp cơng nhân nhận
thức được vị trí, vai trị của mình trong xã hội, nguồn gốc tạo nên
sức mạnh và biết tạo nên sức mạnh đó bằng sự đoàn kết, nhận
rõ mục tiêu, con đường và những biện pháp giải phóng giai cấp
mình, giải phóng cả xã hội và giải phóng nhân loại.

Phải có chủ nghĩa Mác soi sáng, giai cấp cơng nhân mới đạt tới
trình độ nhận thức lý luận về vai trò lịch sử của mình. Sự thâm
nhập của chủ nghĩa Mác vào phong trào cơng nhân dẫn đến sự
hình thành chính đảng của giai cấp công nhân. V.I. Lênin chỉ ra
rằng, đảng là sự kết hợp phong trào công nhân với chủ nghĩa xã
hội khoa học. Nhưng trong mỗi nước, sự kết hợp ấy là sản phẩm
của lịch sử lại được thực hiện bằng những con đường đặc biệt,
tuỳ theo điều kiện không gian và thời gian. ở nhiều nước thuộc
địa, nửa thuộc địa, chủ nghĩa Mác thường kết hợp với phong trào
công nhân và phong trào yêu nước thành lập ra đảng cộng sản.


Từ thực tiễn lịch sử ở nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ:
Chủ nghĩa Mác – Lênin kết hợp với phong trào công nhân và
phong trào yêu nước đã dẫn tới việc thành lập Đảng Cộng sản
Đơng Dương vào đầu năm 1930.

Chỉ có đảng cộng sản lãnh đạo, giai cấp công nhân mới chuyển
từ đấu tranh tự phát sang đấu tranh tự giác trong mỗi hành động
với tư cách một giai cấp tự giác và thực sự cách mạng. C. Mác đã
nhấn mạnh rằng, trong cuộc đấu tranh của mình chống lại quyền
lực liên hiệp của các giai cấp hữu sản, chỉ khi nào giai cấp vơ sản
tự mình tổ chức được thành một chính đảng độc lập của mình
chống lại quyền lực liên hiệp của các giai cấp hữu sản, chỉ khi
nào giai cấp vơ sản tự mình tổ chức được thành một đảng độc
lập với tất cả mọi chính đảng cũ do giai cấp hữu sản lập ra thì
mới có thể hành động với tư cách là một giai cấp được.

- Mối quan hệ giữa đảng cộng sản với giai cấp công nhân
Đảng chính trị là tổ chức cao nhất, đại biểu tập trung cho trí tuệ
và lợi ích của tồn thể giai cấp. Đối với giai cấp cơng nhân đó là
đảng cộng sản, chẳng những đại biểu cho trí tuệ và lợi ích của

6

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

giai cấp công nhân mà cịn đại biểu cho tồn thể nhân dân lao
động và dân tộc.


Cho nên phải có một đảng chính trị vững vàng, kiên định và
sáng suốt, có đường lối chiến lược và sách lược đúng đắn thể
hiện lợi ích của tồn giai cấp và toàn bộ phong trào để giai cấp
cơng nhân có thể hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình

Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội – giai cấp của đảng, là nguồn
bổ sung lực lượng của đảng, đảng là đội tiên phong chiến đấu, là
bộ tham mưu của giai cấp, là biểu hiện tập trung lợi ích, nguyện
vọng, phẩm chất, trí tuệ của giai cấp công nhân và của dân tộc.
Giữa đảng với giai cấp cơng nhân có mối liên hệ hữu cơ, không
thể tách rời. Những đảng viên của đảng cộng sản có thể khơng
phải là công nhân nhưng phải là người giác ngộ về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân và đứng trên lập trường của giai cấp
này.

Với một đảng cộng sản chân chính thì sự lãnh đạo của đảng
chính là sự lãnh đạo của giai cấp. Đảng với giai cấp là thống
nhất, nhưng đảng có trình độ lý luận và tổ chức cao nhất để lãnh
đạo cả giai cấp và dân tộc; vì thế khơng thể lẫn lộn Đảng với giai
cấp. Đảng đem lại giác ngộ cho toàn bộ giai cấp, sức mạnh đoàn
kết, nghị lực cách mạng, trí tuệ và hành động cách mạng của
toàn bộ giai cấp, trên cơ sở đó lơi cuốn tất cả các tầng lớp nhân
dân lao động khác và cả dân tộc đứng lên hành động theo đường
lối của đảng nhằm hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Để giai
cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh của mình, giai cấp cơng
nhân cũng như mỗi người công nhân cần thường xuyên phấn đấu
vươn lên, trưởng thành về các mặt: tư tưởng, chính trị, lập trường
giai cấp, văn hoá, khoa học kỹ thuật, tay nghề… Các tổ chức
nghiệp đồn, cơng đồn, thường xun phát triển vững mạnh…
cùng với q trình phát triển khơng ngừng của nền sản xuất

công nghiệp hiện đại, v.v..

II. Giai cấp công nhân Việt Nam và việc thực
hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay

1. Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân Việt
Nam

7

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

Giai cấp công nhân (GCCN) Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền
với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp những năm
cuối thế kỷ XIX. Trước khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược, xã
hội Việt Nam vẫn là một xã hội phong kiến với hai giai cấp cơ
bản là giai cấp địa chủ phong kiến và giai cấp nơng dân; duy trì
nền kinh tế lạc hậu dựa vào sản xuất tiểu nơng là chính, cơ sở
kinh tế công nghiệp, dịch vụ chưa phát triển. Sau khi cuộc xâm
lăng và bình định đã cơ bản hồn thành, thực dân Pháp liền bắt
tay tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất với quy mô mở
rộng ra cả nước. Các nhà máy rượu bia, vải sợi, điện nước, ngành
đường sắt, hầm mỏ, đồn điền cao su, cà phê...lần lượt ra đời và
cùng với đó đội ngũ những người cơng nhân Việt Nam đầu tiên
được hình thành. Họ là những người nông dân bị tước đoạt hết
ruộng đất, những người thợ thủ công bị phá sản buộc phải vào
làm việc trong các doanh nghiệp tư bản Pháp. Theo số liệu thống

kê trước chiến tranh thế giới lần thứ nhất, tổng số công nhân của
Việt Nam khoảng trên 10 vạn người, chủ yếu tập trung ở một số
thành phố lớn như: Hà Nội, Sài Gòn - Chợ Lớn, Hải Phòng và vùng
mỏ Quảng Ninh...

Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, để bù đắp những tổn thất,
thực dân Pháp đã tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai
với quy mô và tốc độ lớn hơn trước. Chúng tăng cường đầu tư vào
các ngành khai khống, giao thơng vận tải, đồn điền, công
nghiệp chế biến, dệt may...nhằm tăng cường vơ vét và bóc lột ở
các nước thuộc địa. Thời kỳ này, số lượng công nhân Việt Nam đã
phát triển nhanh chóng lên đến trên 22 vạn người vào đầu năm
1929.

Dưới sự áp bức bóc lột hà khắc của thực dân, phong kiến, giai cấp
cơng nhân Việt Nam đã đồn kết, tổ chức tập hợp nhau lại đấu
tranh đòi quyền lợi, dẫn đến hình thành các Hội Ái hữu, Hội Tương
tế trong các nhà máy, xí nghiệp. Cuối năm 1920, người công
nhân yêu nước Tôn Đức Thắng đã vận động thành lập Cơng hội
Ba Son ở Sài Gịn, mở đầu cho phong trào đấu tranh giải phóng
giai cấp, giải phóng dân tộc.

Trong các giai đoạn lịch sử của Việt Nam, giai cấp công nhân luôn
là lực lượng tiên phong của cách mạng, ln đứng ở trung tâm
các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Đặc biệt là sau hơn
30 năm đổi mới, giai cấp công nhân Việt Nam đã không ngừng
lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, đang có mặt trong tất cả
các ngành nghề, các thành phần kinh tế, là lực lượng quan trọng,

8


Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Với đội ngũ chiếm
khoảng 14% dân số và 27% lực lượng lao động xã hội, hằng năm,
giai cấp công nhân đã tạo ra trên 65% giá trị tổng sản phẩm xã
hội và hơn 70% NSNN. Trên khắp các lĩnh vực đã xuất hiện nhiều
tấm gương điển hình tiên tiến, cơng nhân, viên chức, lao động đi
đầu và thành công trong lao động sản xuất kinh doanh…

2. Đặc điểm của giai cấp công nhân việt nam

- Giai cấp công nhân Việt Nam phát triển chậm vì nó sinh ra và
lớn lên ở một nước thuộc địa, nửa phong kiến, dưới ách thống trị
của thực dân Pháp

+ Giai cấp công nhân (GCCN) Việt Nam ra đời và phát triển gắn
liền với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp những
năm cuối thế kỷ XIX.

+ Sau khi cuộc xâm lăng và bình định đã cơ bản hoàn thành, thực
dân Pháp liền bắt tay tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất
với quy mô mở rộng ra cả nước. Theo số liệu thống kê trước chiến
tranh thế giới lần thứ nhất, tổng số công nhân của Việt Nam
khoảng trên 10 vạn người.

+ Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, để bù đắp những tổn
thất, thực dân Pháp đã tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ

hai với quy mô và tốc độ lớn hơn trước. Chúng tăng cường đầu tư
vào các ngành khai khống, giao thơng vận tải, đồn điền, cơng
nghiệp chế biến, dệt may...nhằm tăng cường vơ vét và bóc lột ở
các nước thuộc địa. Thời kỳ này, số lượng công nhân Việt Nam đã
phát triển nhanh chóng lên đến trên 22 vạn người vào đầu năm
1929.

+ Nhưng cả hai cuộc khai thác thuộc địa làm khánh kiệt tài
nguyên của đất nước.

+ Chính quyền thực dân Pháp thu lợi tức thuộc địa thông qua hệ
thống các sắc thuế, nhiều loại thuế được đặt ra một cách vô lý.
Các loại thuế phân chia theo hai loại: thu cho Ngân sách Đông
dương (thuế quan, thuế rượu, thuốc phiện,...) và Ngân sách địa
phương và các tỉnh (thuế thân, thuế ruộng,...). Năm 1911, tổng
số thuế Pháp thu về là 4,8 triệu đồng; năm 1920 là 6,2 triệu
đồng, năm 1930 là 10 triệu đồng.

9

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

+ Người Pháp có mở một số trường dạy chữ, dạy nghề, nhưng
khơng phải vì mục tiêu nâng cao dân trí, mà chủ yếu nhằm đào
tạo ra một đội ngũ người Việt có thể giúp việc đắc lực cho việc
khai thác, bóc lột và duy trì lâu dài nền thống trị thuộc địa của
mình.


+ Việc giảng dạy được thực hiện bằng tiếng Pháp và chương trình
mang tính nhồi sọ, nơ dịch và ngu dân, làm sai lệch lịch sử dân
tộc Việt Nam, nghiêng hẳn về tuyên truyền cho nền văn hóa
Pháp, phủ nhận sự tồn tại độc lập của nền văn minh bản địa,
nhằm làm lạc hướng, tạo ra trong thanh thiếu niên tư tưởng lệ
thuộc Pháp, khiếp sợ trước sức mạnh vật chất của chính quốc,
hàm ơn đối với “cơng khai hóa” của chủ nghĩa thực dân và do đó
sẵn lịng phục tùng Pháp, biến họ thành những kẻ mất gốc, quên
đi nguồn gốc dân tộc và lịch sử nước mình.=> Dù Pháp đơ hộ đã
giúp hình thành và phát triển giai cấp cơng nhân nhưng chúng đã
ra sức bóc lột, truyền bá những tư tưởng sai lệch để ngu dân, mị
dân làm người dân nói chung và cơng nhân Việt Nam nói riêng có
những suy nghĩ sai lệch, cạn kiệt tài nguyên đất nước.

- Giai cấp công nhân Việt Nam sớm được tôi luyện trong đấu
tranh cách mạng chống thực dân đế quốc nên đã trưởng thành
nhanh chóng về ý thức chính trị của giai cấp, sớm giác ngộ lý
tưởng, mục tiêu cách mạng

+ Dù lượng giai cấp công nhân Việt Nam ra đời cịn ít nhưng đã
sớm có tinh thần đồn kết chống lại ách đơ hộ của thực dân
Pháp.

+ Tuy nhiên, phần lớn các cuộc đấu tranh còn tản mạn và tự
phát, thiếu tổ chức lãnh đạo và chỉ tập trung vào đòi quyền lợi
kinh tế, quyền sống trước mắt, với các hình thức như: bỏ việc về
quê, lãn cơng, địi tăng lương, chống đánh đập.

+ Nhận thức được vai trị quan trọng của tổ chức Cơng hội, của
cơng nhân trong cuộc đấu tranh chống đế quốc, bóc lột, bảo vệ

quyền lợi của công nhân, Nguyễn Đức Cảnh và những người đồng
chí đã tích cực tổ chức cuộc vận động phong trào công nhân để
thành lập tổ chức Công hội.

10

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

+ Ngày 28/7/1929, Tổng Công hội Đỏ Bắc Kỳ được thành lập, tiền
thân của Cơng đồn Việt Nam ngày nay

+ Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Cơng đồn Việt Nam thực sự là
trung tâm đồn kết của cơng nhân lao động Việt Nam. Với trên 20
vạn người trong năm 1945, các đoàn viên Cơng đồn trở thành
lực lượng nịng cốt làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám 1945
thành công, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa - Nhà
nước Cơng nông đầu tiên ở Đông Nam Á.

=> Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp công
nhân Việt Nam ln giương cao ngọn cờ tiền phong, có nhiều
đóng góp hết sức to lớn trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của
dân tộc do sớm được tôi luyện trong đấu tranh cách mạng chống
thực dân đế quốc nên đã trưởng thành nhanh chóng về ý thức
chính trị của giai cấp, sớm giác ngộ lý tưởng, mục tiêu cách
mạng.

- Giai cấp cơng nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp
nhân dân trong xã hội


+ Đại bộ phận công nhân Nam xuất thân từ nông dân và các tầng
lớp lao động khác, chung lợi ích, chung nguyện vọng và khát
vọng đấu tranh cho độc lập tự do.

+ Đó cũng là cơ sở thuận lợi để thực nhiên các nhiệm vụ cách
mạng, thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

3. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân Việt
Nam hiện nay

Là lực lượng nịng cốt lãnh đạo cách mạng việt nam,bảo vệ quyền
lợi của dân tộc,đặt quyền lợi của dân tộc lên trên quyền lợi của
giai cấp, luôn giữ vững bản chất cách mạng và bản lĩnh chính trị
của mình

Nghị quyết 20 NQ/TW hội nghị lần thứ 6 ban chấp hành trung
ương đảng khóa 10 đã khẳng định “giai cấp cong nhân việt nam
ta có sứ mệnh lịch sử to lớn:là giai cấp lãnh đạo cách mạng thơng
qua đội tiên phong của mình là Đảng cộng sản Việt Nam,là giai
cấp đại diện cho phương thức sản xuát tiên tiến hiện đại,giai cáp

11

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội,là lực
lượng đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất

nước vì mục tiêu dân giàu nước mạnh xã hội cơng bằng dân chủ
văn minh,là lực lượng nịng cốt trong liên minh giai cấp công
nhân với nông dân và tầng lớp tri thức dưới sự lãnh đạo của
Đảng..”

Sinh ra và lớn lên trong một nước nửa thuộc địa nửa phong kiến,
giai cấp công nhân Việt Nam phải chịu ba tầng áp bức bóc lột .Vì
thế ,họ sớm trở thành giai cấp lãnh đạo cách mạng xoá bỏ chế độ
áp bức bóc lột giải phóng giai cấp cơng nhân ,xây dựng chế độ
mới .

Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam giai cấp công nhân
cùng với các giai cấp, tầng lớp lao động khác ở nước ta đã thực
hiện đoàn kết dân tộc hoàn thành cuộc cách mạng Dân tộc dân
chủ nhân dân đưa nước ta vào giai đoạn độc lập ,tự do và xây
dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa .

Nước ta đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ,thời kỳ
xây dựng chế độ mới ,điều đó khơng có nghĩa là giai cấp công
nhân đã hết sứ mệnh lịch sử, trái lại sứ mệnh lịch sử ấy lại càng
quan trọng hơn . Ngày nay trước những biến động phức tạp của
bối cảnh trong nước và quốc tế .Các thế lực thù địch luôn tìm
cách tấn cơng nhằm phá hoại chủ nghĩa xã hộ ở nước ta .Chúng
ra sức tuyên truyền về sự bất lực của giai cấp công nhân và Đảng
cộng sản trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới , phủ nhận những
thành tựu của Đảng và nhân dân ta đã đạt được. Từ đó phủ nhân
con đường xã hội chủ nghĩa và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam . Thực tế lịch sử đã chứng minh ,chúng ta đã đạt
đựơc những thành quả bước đầu của công cuộc đổi mới và khẳng
định rõ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là đúng đắn trong các

kỳ đại hội VII,VIII, IX ,thể hiện rõ quyết tâm đi theo con đường xã
hội chủ nghĩa của Đảng ,nhà nước và nhân dân ta .Có như vậy
mới thực sự đem lại cuộc sống ấm no,hạnh phúc,xố bỏ được mọi
sự bất cơng trong xã hội . Nếu trước đây khơng có giai cấp nào
ngồi giai cấp cơng nhân là lực lương có vai trị lãnh đạo cách
mạng thì ngày nay càng khẳng định khơng có một lực lưong xã
hội nào khác có thể lãnh đạo được nhân dân ta vượt qua những
khó khăn thử thách đó .

Nước ta đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội từ một nước có nền kinh
tế lạc hậu, kém phát triển . Vì thế sứ mệnh lịch sử của giai cấp

12

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

công nhân là phải đi đầu trong việc xây dựng cơ sở vật chất kỹ
thuật cho chủ nghĩa xã hội .Hay nói khác đi giai cấp công nhân
cùng với Đảng và nhà nước phải :“Thực hiện thắng lợi sự nghiệp
CNH-HĐH theo định hướng xã hội chủ nghĩa , khắc phục tình
trạng một nước nghèo , kém phát triển ,thực hiện công bằng xã
hội,chống áp bức bất công ; đấu tranh ngăn chặn và khắc phục
những tư tưởng và hành động tiêu cực , sai trái ,đấu tranh làm
thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực
thù địch bảo vệ độc lập dân tộc ,xây dựng nước ta thành một
nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh hạnh phúc .”

Cùng với sự phát triển của của nền kinh tế tri thức địi hỏi giai

cấp cơng nhân Việt Nam có sứ mệnh lịch sử là vừa phải tiếp tục
làm quen với nền cơng nghiệp truyền thống vừa phải nhanh
chóng tiếp cận và làm chủ các hoạt động sản xuất ở trình độ cao
trước áp lực của nền kinh tế tri thức

Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ
nghĩa điều đó yêu cầu chúng ta phải phát triển nền kinh tế hàng
hoá nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa . Nhưng
do sự tồn tại , phát triển của nhiều thành phần kinh tế đã gây nên
những khuynh hướng phát triển kinh tế khác nhau .Một là :sự
phát triển được thực hiện tự giác, Hai là : khuynh hướng tự phát
tư bản chủ nghĩa – một đặc tính vốn có của nền sản xuất nhỏ
.Như vậy cuộc đấu tranh cho mục tiêu xã hội chủ nghĩa ở nước ta
hiện nay là chống khuynh hướng tự phát tư bản chủ nghĩa .Đương
nhiên trong giai đoạn này khi còn thành phần kinh tế tư bản tư
nhân thì vẫn cịn mâu thuẫn giữa lao động và tư bản nhưng tính
chất đã khác trước do những chính sách mềm dẻo của Đảng và
nhà nước ta . Ngày nay giai cấp công nhân dù lao động ở thành
phần kinh tế nào cũng có quyền làm chủ đất nước, mâu thuẫn
giữa tư bản và công nhân được giải quyết dần dần bằng sự quản
lý của nhà nước của nhân dân nhưng đấu tranh giai cấp vẫn cịn
đó là đấu tranh chống khuynh hướng tự phát tư bản chủ nghĩa
;đấu tranh bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, rút ngắn khoảng
cách giàu nghèo…

Trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội cùng với sự thúc đẩy
nhanh quá trình CNH-HĐH đất nước ,mâu thuẫn cơ bản trong xã
hội Việt Nam hiện nay là : mâu thuẫn giữa những lực lượng và
nhân tố thúc đẩy quá trình phát triển đất nước thoát khỏi nghèo
nàn lạc hậu theo định hướng xã hội chủ nghĩa với những lực

lượng và nhân tố kìm hãm q trình đó .Vậy câu hỏi đặt ra là :

13

Downloaded by tailieu schat ()

lOMoARcPSD|38482106

giai cấp , tầng lớp nào có thể lãnh đạo nhân dân chống lại
khuynh hướng tự phát tư bản chủ nghĩa, chống lai những mâu
thuẫn đó ? Chỉ có thể khẳng định đó là giai cấp cơng nhân

14

Downloaded by tailieu schat ()