lOMoARcPSD|38183518

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA: CHÍNH TRỊ VÀ LUẬT

Ộ ỤC VÀ ĐÀO TẠ

TRƯỜNG ĐẠ ỌC SƯ PHẠ Ỹ Ậ

ỐỒ

TIỂU LUẬỊN Ậ

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

ĐỀ TÀI

“TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ
SỰ VẬN DỤNG TROỂNG VIẬỆC XÂY DỰNG ĐẠO

ĐỨCTCƯHTOƯTỞHẾ HỆỒTRẺ HIỆN NAY”

Giảng viên: ThS. Đỗ Thị Ngọc Lệ

Nhóm Lớp: LLCĐTỀ12T03À1I4_03

“TƯSTinƯhỞviNênGtHhựỒc ChiHệnÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ

SỰ VẬSNTTDỤNG TROHNọGvàVtIêỆnC XÂY DỰNG MĐẠSSOV

ĐỨ1 C CHHuOỳnThHĐẾứcHTỆàiTRẺ HIỆN NAY”21147082

2 Nguyễn Minh Kha 20143134

3 Cao Vĩ 20147356

4 Nguyễn Công Lý 20147293

5 Hồng Mỹ Liên 20124371

TP. Thủ Đức, tháng 07 năm 2022

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

LỜI NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
...............................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
...............................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
...............................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
...............................................................................................................................

ĐIỂM

---------------------------

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC VÀ ĐÁNH GIÁ HỒN THÀNH CỦA CÁC

THÀNH VIÊN TRONG NHĨM

STT Họ và tên Phân công công việc Đánh giá tỷ lệ
hoàn thành

1 Cao Vĩ (NT) Mở đầu, kết luận, tổng hợp 100%

2 Hồng Mỹ Liên Chương 3 100%

3 Huỳnh Đức Tài Chương 1 100%

4 Nguyễn Công Lý Chương 3 100%


5 Nguyễn Minh Kha Chương 2 100%

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

Mục Lục

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................................................1
2. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................................................2
3. Mục đích nghiên cứu........................................................................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................................................2
5. Kết cấu tiểu luận...............................................................................................................................2

PHẦN NỘI DUNG ..................................................................................................................................3
CHƯƠNG 1: NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC ................3

1.1. Tư tưởng đạo đức và văn hóa truyền thống Việt Nam ..................................................................3
1.2. Tinh hoa văn hóa nhân loại về đạo đức.........................................................................................3
1.3. Chủ nghĩa Mác – Lênin, cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh ..4
1.4. Những nhân tố chủ quan thuộc về phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh .....................................5
CHƯƠNG 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC ...................................................................6
2.1. Đạo đức cách mạng là gốc, là nền tảng của người cách mạng ......................................................6
2.2. Những phẩm chất đạo đức cơ bản .................................................................................................7

2.2.1. Trung với nước, hiếu với dân .................................................................................................7
2.2.2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư...................................................................................9
2.2.3. Yêu thương con người......................................................................................................... 11
2.2.4. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung ........................................................................... 11

2.3. Những nguyên tắc cơ bản xây dựng đạo đức mới .......................................................................12
2.3.1. Tu dưỡng đạo đức bền bỉ suốt đời thông qua thực tiễn cách mạng..................................... 12
2.3.2. Nêu gương đạo đức, lời nói đi đôi với việc làm.................................................................. 13
CHƯƠNG 3: SỰ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC CHO THẾ HỆ
TRẺ GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ............................................................................................................. 14
3.1. Giá trị của tư tưởng hồ chí minh về dạo đức...............................................................................14
3.1.1 Đối với dân tộc ..................................................................................................................... 14
3.1.2 Đối với sự phát triển thế giới................................................................................................ 14
3.2. Thực trạng đạo đức thanh niên, học sinh, sinh viên hiện nay .....................................................15
3.3 Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh xây dựng đạo đức cho thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay .....17
3.3.1 Nhận thức cơ bản ................................................................................................................. 17
3.3.2 Vận dụng thực tiễn ............................................................................................................... 19
3.3.3 Giải pháp .............................................................................................................................. 20
Kết Luận................................................................................................................................................ 22
Tài liệu tham khảo ................................................................................................................................. 23

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Hồ Chí Minh là một con người đại tài, nhưng có cuộc sống đời thường vô cùng

giản dị và gần gũi với nhân dân. Nhưng đằng sau sự giản dị đó đã có một hồi bão

vơ cùng lớn lao cho đồng bào, cho cả dân tộc Việt Nam và hơn hết là cho cả những


lồi người bị áp bức bóc lột trên toàn thế giới. Tư tưởng của người như ánh mặt

trời soi sáng mọi chân lý và là kim chỉ nam cho dân tộc bị áp bức bóc lột.

Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm khơi dậy và phát huy các giá trị đạo đức

truyền thống tốt đẹp, đấu tranh khắc phục sự suy thoái về đạo đức, ngăn chặn và

đẩy lùi thói quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội khác, hình thành

và phát triển các giá trị đạo đức của chủ nghĩa xã hội, xây dựng con người Việt

Nam xã hội chủ nghĩa có nhân cách cao đẹp, bản lĩnh kỷ cương, có lối sống văn

minh, lành mạnh.

Đạo đức luôn được xem là vấn đề của xã hội, luôn là mối bận tâm của nhân

loại. Đạo là đạo lí, là những nguyên tắc ứng xử được xã hội quy định, quy ước và

cam kết thực hiện. Đức là đức tính, là phẩm chất tốt đẹp của con người. Đạo đức

còn là thước đo để đánh gía một con người. Hồ Chí Minh đã từng nói: “Có tài mà

khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng khó”1.

Từ lẽ đó, từ lúc bắt đầu Hồ Chí Minh vẫn ln đề cao tầm quan trọng của

đạo đức vào cuộc sống của bản thân, cũng như con đường cách mạng. Người xem


đạo đức là nền tảng cốt lõi để phát triển dân tộc, giải phóng đất nước, người đưa

nội dung đạo đức cách mạng vào những bài giảng đầu tiên khi người đứng lớp

đến những buổi diễn thuyết lớn trước tồn dân. Người cịn thường xun nhấn

mạnh với Đảng ta: “Đảng phải là đạo đức, là văn minh”2, cán bộ đảng viên là

những tấm gương phản chiếu hình ảnh của tồn thể một nước, họ cịn phải làm

gương để cả dân tộc noi theo.

1 Chủ tịch Hồ Chí Minh khi cịn sống, trong một cuộc trị chuyện với học sinh đã nói.
2 Di chúc Hồ Chí Minh-1969

1

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

Tư tưởng và tấm gương đạo đức cách mạng của Hồ Chí Minh là một tài sản
vô giá của Đảng và cả dân tộc ta, rất tự hào khi là con dân của Người, được Người
soi đường dẫn lối sẵn cho. Nhiệm vụ duy nhất của ta bây giờ là học tập, rèn luyện
theo lời Bác dạy để có thể đưa dân tộc mình sánh vai với các cường quốc năm
châu.
2. Đối tượng nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu những nội dung cơ bản về những phẩm chất đạo đức
của Chủ tịch HCM, tiểu luận đi sâu nghiên cứu sự tiếp thu, vận dụng những phẩm

chất đạo đức tốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ ngày nay. Những chủ
trương và quá trình Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng quan điểm Hồ Chí Minh
về đạo đức trong việc xây dựng đạo đức của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.
3. Mục đích nghiên cứu

Tìm hiểu nội dung quan điểm của Hồ Chí Minh về các phẩm chất đạo đức của
con người Việt Nam trong thời đại mới; từ đó vận dụng vào việc xây dựng đạo
đức cho sinh viên. Kết quả nghiên cứu phục vụ cho thực hiện cuộc vận động học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hiện nay.
4. Phương pháp nghiên cứu

Tiểu luận nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác –
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp sử dụng phương pháp lịch sử, logic, hệ
thống cấu trúc…
5. Kết cấu tiểu luận
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được kết cấu thành 4 chương, bao gồm:
CHƯƠNG 1: Nguồn gốc hình thành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
CHƯƠNG 2: Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức.
CHƯƠNG 3: Sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh xây dựng đạo đức cho thế hệ
trẻ giai đoạn hiện nay.

2

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẠO ĐỨC

1.1 . Tư tưởng đạo đức và văn hóa truyền thống Việt Nam

Truyền thống đạo đức của Việt Nam được hình thành trong quá trình đấu
tranh xây dựng đất nước và giữ nước của dân tộc chúng ta.

Đầu tiên, đó là tinh thần nhân nghĩa, khun con người ln ln phải sống
có tình và có nghĩa, đề cao đạo lý làm người, vợ chồng sống phải thủy chung cho
vẹn chữ Trung và chữ Hiếu.

Thứ hai, đó là truyền thống cần cù, sáng tạo, dũng cảm, ham học hỏi trong quá
tình sản xuất và ln tiếp thu những văn hóa có ích của nhân loại.

Thứ ba, đó là tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường bất khuất đấu tranh trước
giặc ngoại xâm có lực lượng và vũ khí lợi hại, đó chính là truyền thống đạo đức
quý nhất, là nguồn gốc sức mạnh xuyên suốt lịch sử dân tộc ta.

Thứ tư, là cách đối nhân xử thế, luôn phải ứng xử nhân ái trong gia đình và
xã hội, truyền thống yêu thương đùm bọc lẫn nhau trong lúc khó khăn, ln ln
đồn kết trong mọi hồn cảnh.
1.2. Tinh hoa văn hóa nhân loại về đạo đức

Cùng với chủ nghĩa yêu nước, Người còn bị ảnh hưởng của nền văn hóa
phương Đơng. Người đã tiếp thu và kế thừa, có phê phán nhân văn của văn hóa
Phục hưng, thế kỷ Ánh Sáng, tư tưởng dân chủ của cách mạng tư sản phương Tây
và cách mạng Trung Quốc.

Đạo Nho giáo
Hồ Chí Minh được theo học chữ Nho từ khi còn nhỏ với các người thầy vốn
là những nhà Nho yêu nước nồng nàng. Đạo đức Nho giáo được thấm vào tư
tưởng Người là sự ham học học, đức khiêm tốn, tính hịa nhã, đạo tu nhân, cách

đối nhân xử thế, tinh thần nhân nghĩa, chứ không phải là những giáo điều tam
cương, ngũ thường nhằm bảo vệ tôn ti trật tự phong kiến. Trong lúc tiếp thu, vẫn
dụng các yếu tố tích cực của Nho giáo, đồng thời người cũng phê phán Nho giáo

3

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

có tư tưởng tiêu cực như trọng nam khinh nữ, chỉ đề cao nghề độc sách, bảo vệ
chế độ phong kiên… Ngoài ra, những mệng đề của các nhà hiền triết phương
Đông cũng được Người rất trân trọng như trung hiếu, nhân nghĩa, khắc kỷ phục
lễ, tứ hải giai huynh đệ….

Đạo Phật
Phật giáo là một chủ nghĩa duy tâm, nhưng Người đã chỉ ra nhiều điều rất hay
trong đạo đức Phật giáo mà nó đã đi vào hành động, cách ứng xử, tử duy của
người Việt Nam như bác ái, cứu nạn, vị tha, từ bi, cứu khổ, thường người như thể
thương thân. Người đã chú ý, kế thừa và phát triển những tư tưởng đạo đức tích
cực trong Phật giáo vào việc xây dựng một xã hội mới, con người mới của Việt
Nam chung ta hiện nay.
Trước khi học tập, nghiên cứu và vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí
Minh đã quan tâm nghiên cứu, tìm hiểu các tư tưởng dân chủ tư sản Mỹ, Pháp,
đặc biệt là Tự do, Bình đẳng, Bác ai, chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn, …
Người đã áp dụng và phát triển các trào lưu tư tưởng, học thuyết ấy lên một trình
độ mới phù hợ với dân tộc và thời kì mới. Ngồi ra, trong q trình hình thành
và phát triển tư tưởng của mình, Hồ Chí Minh đã tiếp thu có chọn lọc tinh hoa
văn hóa phương Đơng phương Tây như Rutxô, Môngtétxkiơ, Vonte, …
1.3. Chủ nghĩa Mác – Lênin, cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư

tưởng Hồ Chí Minh
Theo quan điểm Mác-Lênin, đạo đức là hình thái ý thức thuộc kiến trúc thượng
tầng. Với tư cách là hình thái ý thức xã hội, thì đạo đức phản ánh các quan hệ ứng
xử giữa con người với con người, giữa con người với xã hội và con người với tự
nhiên. Xuất phát từ những lợi ích và quan hệ lợi ích, người ta có thể phân biệt
được cái hay với cái dở, cái tốt với cái xấu, cái thiện với cái ác… thể hiện thơng
qua hành vi đạo đức. Do đó, đạo đức một mặt thì gắn liền với mỗi nghề nghiệp,
mỗi giai cấp, mỗi nghề nghiệp, với xã hội và dân tộc tạo nên nền tảng đạo đức của
mỗi xã hội cố định. Mấu chốt của vấn đề là phải biết nhìn nhận một cách đúng
đắn, dựa trên cơ sở khoa học mối quan hệ giữa đạo đức của một cá nhận với đạo

4

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

đức xã hội… Đạo đức ví như thước đo chuẩn mực về nhân cách văn hóa, nên
chúng ta thường nói dến văn hóa và đạo đức. Nếu thiếu đạo đức, con người sẽ trở
thành con người khơng có văn hố và cuộc sống xã hội bình thường thành cuộc
sống xã hội khơng có tính người. Xã hội có đạo đức và văn hóa thì sẽ là một xã
hội đáng sống, một xã hội tự do, công bằng và văn minh.
1.4. Những nhân tố chủ quan thuộc về phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh

Lý luận tư tưởng ln ln là sản phẩm của con người, do chính con người
tạo ra dựa trên cơ sở nhận thức các nhân tố khách quan. Ngay từ khi còn vị thành
niên, Người đã có những ước mơ, những hồi bão lớn, giàu lịng nhân ái và có chí
giải phóng đất nước. Ngồi nguồn gốc lý luận thì cịn nêu tới cơ sở thực tiển, tác
đọng của thực tiễn đến sự hình thành và phát triển tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
Bởi các hoạt động thực tiễn ấy giúp cho Hồ Chí Minh tìm hiểu, phân tích tổng

hợp, khái qt hình thành những luận điểm đúng đắn và sáng tạo, hình thành tư
tưởn đạo đức Hồ Chí Minh. Lý luận được kiểm tra trong quá trình áp dụng. Trải
qua các quá hình hoạt động thực tiễn, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh phát triẻn
từ thương dân, lòng yêu nước, muốn bảo vệ những giá trị truyền thống của dân
tộc….

5

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

CHƯƠNG 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC
2.1. Đạo đức cách mạng là gốc, là nền tảng của người cách mạng

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ: đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển
con người.

Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức là nguồn nuôi dưỡng, phát triển con
người. Hồ Chí Minh nhiều lần khẳng định đạo đức là gốc, là nền tảng, là sức
mạnh, là tiêu chuẩn hàng đầu của người cách mạng, từ rất sớm và xuyên suốt cuộc
đời cách mạng của mình. Trong Đường cách mệnh năm 1927, Người đã nêu lên
hai mươi ba điều về tư cách một người cách mạng, giải quyết ba mối quan hệ: với
mình, với người, với việc. Những thập kỷ bốn mươi, năm mươi, sáu mươi, Người
đều có những bài viết ngắn gọn, súc tích về đạo đức cách mạng. Trong Di
chúc, Người nhấn mạnh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán
bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần, kiệm, liêm, chính,
chí cơng, vơ tư”3. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người
lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân... Đảng cần phải chăm lo
giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn viên và thanh niên, đào tạo họ thành những

người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”.

Người xem đạo đức như cội nguồn của mọi thứ, như gốc cây, như thượng
nguồn của dịng sơng, sơng có nguồn mới có nước, khơng có nguồn thì sơng sẽ
cạn. Cây phải có gốc rễ hấp thu nước để sống. Người cách mạng cần phải có tài
lẫn đức, khơng có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng khơng lãnh đạo được nhân
dân. Vì muốn giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho lồi người là một cơng việc
to tát mà tự mình khơng có đạo đức, khơng có căn bản, tự mình đã hủ hố, xấu xa
thì cịn làm nổi việc gì?”4 . Vai trò nền tảng của đạo đức cách mạng được Hồ Chí
Minh khẳng định: “Làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới, là một
sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu
tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được

3 Trong bản di chúc viết năm 1965
4 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 253.

6

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành
được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”5 .

Đạo đức trở thành nhân tố quyết định sự thành bại của mọi công việc, phẩm
chất mỗi con người: “Mọi việc thành hay là bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm
nhuận đạo đức cách mạng, hay là không”6, Người từng khẳng định: “Chúng ta
đem tinh thần mà chiến thắng vật chất”7. Chỉ nhìn về vật chất, chỉ nhìn ở hiện
tượng, chỉ lấy con mắt hẹp hịi mà xem xét, thì khơng giải thích được thắng lợi

của ta đối với kẻ thù lớn mạnh. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đảng ta theo chủ nghĩa Mác-
Lênin, chúng ta khơng những nhìn vào hiện tại mà lại nhìn vào tương lai, chúng
ta tin chắc vào tinh thần và lực lượng của quần chúng, của dân tộc. Cho nên chúng
ta quả quyết trả lời những người lừng chừng và bi quan kia rằng: Nay tuy châu
chấu đá voi, nhưng mai voi sẽ bị lòi ruột ra.”8

Đạo đức thể hiện trong hành động, thể hiện trong hiệu quả thực tế. Chính vì
vậy, Hồ Chí Minh ln đặt đạo đức bên cạnh tài năng, đức đi đôi với tài, lời nói
đi đơi với hành động và hiệu quả thực tế. Người từng nói: “Phải lấy kết quả thiết
thực đã góp sức bao nhiêu cho sản xuất và lãnh đạo sản xuất mà đo ý chí cách
mạng của mình. Hãy kiên quyết chống bệnh nói sng, thói phơ trương hình thức,
lối làm việc khơng nhằm mục đích nâng cao sản xuất”9.
2.2. Những phẩm chất đạo đức cơ bản
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra 4 phẩm chất đạo đức cơ bản sau:
2.2.1. Trung với nước, hiếu với dân

Đây là phẩm chất quang trọng hàng đầu đối với mỗi người làm cách mạng, vì
mỗi người có rất nhiều mối quan hệ nhưng mối quan hệ với dân với nước có ý
nghĩa rất quan trọng, là nền móng của đạo đức cách mạng, yêu cầu mỗi chiến sĩ
cần phải có.

5 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 283
6 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 351
7 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 5, trang 148
8 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 6, trang 163-164
9 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 13, trang 68

7

Downloaded by mai truong ()


lOMoARcPSD|38183518

Trên cơ sở kế thừa, phát triển chủ nghĩa yêu nước truyền thống Việt Nam,
khắc phục, vượt qua những hạn chế của truyền thống đó. Hồ Chí Minh khơng bát
bỏ những truyền thống cũ, từ bỏ trách nhiệm, bổn phận của người Việt Nam. Kế
thừa khái niệm cũ đó, Người đưa vào đây một nội dung mới có tính cách
mạng, mở rộng phạm vi của đạo đức ngày nay hơn, khơng phải trung với vua và
chỉ có hiếu với cha mẹ, mà “trung với nước, hiếu với dân”.

Đây là cuộc cách mạng về quan niệm đạo đức. Người gạt bỏ điều cốt lõi nhất
trong đạo đức Nho giáo là lòng trung thành tuyệt đối với chế độ phong kiến và
ông vua phong kiến. Cái mà Nho giáo tơn thờ nhất chính là cái mà cách mạng lên
án và đánh đổ. Hồ Chí Minh khơng thể chấp nhận lòng trung thành tuyệt đối của
nhân dân bị áp bức với kẻ áp bức mình, “Trung với nước” thể hiện mối quan hệ
giữa cá nhân với cộng đồng, xã hội; thể hiện trách nhiệm với sự nghiệp dựng nước
và giữ nước, với con đường đi lên của đất nước. Nước ở đây là nước của dân và
dân là chủ nhân của nước.

Từ “trung với vua, hiếu với cha mẹ” chuyển thành “trung với nước, hiếu với
dân” là một sự đảo lộn trong quan niệm đạo đức truyền thống. Hồ Chí Minh đã
viết: “Đạo đức cũ như người đầu ngược xuống đất chân chổng lên trời. Đạo đức
mới như người hai chân đứng vững được dưới đất, đầu ngửng lên trời”10 . Nhân
dân từ chỗ là kẻ nghèo hèn, phải được chăn dắt, sai khiến trở thành lực lượng làm
nên lịch sử, sáng tạo ra lịch sử. Trước, quan là phụ mẫu của dân, thì nay - Đảng,
cán bộ, đảng viên là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Theo Hồ Chí Minh, trung
với nước, hiếu với dân là phải suốt đời đấu tranh cho cách mạng, ra sức làm việc,
giữ vững kỷ luật, thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng. Hồ Chí Minh dạy
rằng, hiếu với dân thì phải hồ mình với quần chúng thành một khối, tin quần
chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng, làm cho dân tin, dân

phục, dân yêu, đoàn kết quần chúng chặt chẽ xung quanh Đảng, tổ chức tuyên
truyền và động viên quần chúng hăng hái thực hiện chính sách và nghị quyết của

10 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 6, trang 320-321

8

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

Đảng; phải lấy dân làm gốc, phải thực hiện dân chủ, bao nhiêu lợi ích đều vì dân.
Đảng, Nhà nước hoạt động phải gần dân, thân dân, lấy trí tuệ ở dân, học hỏi dân,
phải biết làm học trò dân mới làm được thầy học của dân. Chỉ có thực hiện được
như thế thì người cách mạng mới được dân tin yêu, cách mạng mới đi đến thành
cơng.
2.2.2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư

Đây là phẩm chất đạo đức gắn liền với hoạt động hàng ngày của mỗi người.
Gắn bó chặc chẽ với tư tưởng “trung với nước, hiếu với dân”. Việc thực hiện phẩm
chất này, đặt ra đối với tất cả mọi người, đòi hỏi mỗi người phải lấy bản thân mình
làm đối tượng điều chỉnh. Nó diễn ra hàng ngày, hàng giờ, trong cơng tác, sinh
hoạt. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, “bọn phong kiến ngày xưa nêu ra cần, kiệm, liêm,
chính nhưng khơng bao giờ thực hiện mà lại bắt nhân dân tuân theo để phụng sự
quyền lợi cho chúng. Ngày nay ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực
hiện làm gương cho nhân dân theo để lợi cho nước cho dân”11. Với ý nghĩa như
vậy, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư cũng là một biểu hiện cụ thể của phẩm
chất “trung với nước, hiếu với dân”.

Theo Hồ Chí Minh cần, kiệm, liêm là gốc rễ của chính. Cần, kiệm, liêm, chính

là tứ đức của con người là thước đo văn minh, tiến bộ của dân tộc. Hồ Chí Minh
đã khẳng định:

“Trời có bốn mùa: Xn, Hạ, Thu, Đơng
Đất có bốn phương: Đơng, Tây, Nam, Bắc
Người có bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính
Thiếu một mùa thì khơng thành trời
Thiếu một phương thì khơng thành đất
Thiếu một đức thì khơng thành người”12.
Cần, kiệm, liêm, chính đối với cán bộ đảng viên lại càng cần thiết, bởi vì: “Cán
bộ các cơ quan, các đồn thể, cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì quyền nhỏ. Dù to

11 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 7, trang 220
12 Trong bài viết “Cần, kiệm, liêm, chính” đăng trên báo Cứu Quốc số ngày 30-5, 31-5,1-6 và 2-6 năm 1949

9

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

hay nhỏ, có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của đút”13 .
Theo Hồ Chí Minh, càng có chức, có quyền thì càng cần phải cần kiệm, liêm,
chính. Người viết: “Những người trong các cơng sở đều có nhiều hoặc ít quyền
hành. Nếu khơng giữ đúng Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì dễ trở nên hủ bại, biến
thành sâu mọt của dân”14 .Vậy Cần, kiệm, liêm, chính ai cũng phải thực hiện, song
cán bộ, đảng viên phải thực hiện trước để làm gương. “Muốn hướng dẫn nhân
dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước” - Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chí cơng, vơ tư là khơng nghĩ đến mình trước, hưởng thụ đi sau, là lịng mình

chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào. Hồ Chí Minh địi hỏi, thực hành chí
cơng vơ tư là phải “kiên quyết qt sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức
cách mạng”. Bởi vì, chủ nghĩa cá nhân là trái với chủ nghĩa tập thể, trái với đạo
đức cách mạng. Hồ Chí Minh chỉ ra “chủ nghĩa cá nhân là một thứ rất gian giảo,
xảo quyệt, nó khéo dỗ dành người ta đi xuống dốc. Nó là một thứ vi trùng rất độc,
đẻ ra hàng trăm thứ bệnh: tham ơ, hủ hố, lãng phí, xa hoa, tham danh trục lợi,
thích địa vị quyền hành, tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng,
độc đoán, chuyên quyền, quan liêu mệnh lệnh, v.v...”. Tóm lại, chủ nghĩa cá nhân,
tư tưởng cảu tiểu tư sản cịn ẩn nấp trong mình mỗi người. Nó là kẻ địch và là
đồng minh của kẻ địch khác.

Tuy nhiên cần phân rõ giữa chủ nghĩa cá nhân và lợi ích cá nhân. “Mỗi người
đều có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng của bản thân và của gia
đình mình”15. Nếu những lợi ích cá nhân đó khơng trái với lợi ích của tập thể thì
khơng phải là xấu. Hồ Chí Minh khẳng định: “chỉ ở trong chế độ xã hội chủ nghĩa
thì mỗi người mới có điều kiện để cải thiện đời sống riêng của mình, phát huy tính
cách riêng và sở trường riêng của mình”16 .

13 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 5, trang 641
14 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 5, trang 104
15 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 291
16 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 291

10

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

2.2.3. Yêu thương con người

Là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp của mỗi con người, tình yêu

thương con người được Hồ Chí Minh quan niệm người cách mạng là người giàu
tình cảm, có tình cảm cách mạng mới đi làm cách mạng. Vì yêu thương nhân
dân, yêu thương con người mà chấp nhận mọi gian khổ hy sinh để đem lại độc
lập, tự do, cơm no áo ấm và hạnh phúc cho con người.

Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người rất tồn diện và độc đáo. Con người
khơng phải thần thánh, có tốt có xấu ở trong lịng. Dù văn minh hay dã man, tốt
hay xấu, đều có tình. Chúng ta cần làm cho trong mỗi con người phần tốt nảy nở
như hoa mùa xuân và phần xấu mất dần đi. Tình u thương con người ở Hồ Chí
Minh khơng chung chung trừu tượng kiểu tôn giáo, mà trước hết dành cho những
người mất nước, người cùng khổ. Đối với Người đó là một tình cảm sâu sắc, vừa
bao la, vừa gần gũi, bao trùm cả cộng đồng đến từng số phận con người. Hồ Chí
Minh yêu thương những con người đang sống trên trái đất này. Đó là tình yêu
thương gắn liền với hành động cụ thể để mang lại cơm ăn, nước uống, trả lại nhân
phẩm cho con người. Tình u thương con người ở Hồ Chí Minh vượt ra ngồi
phạm vi dân tộc, mang tính nhân loại, vừa bốn biển năm châu, vừa bốn phương
vơ sản. Đó chính là một nội dung cơ bản của tinh thần quốc tế trong sáng thủy
chung. Hồ Chí Minh là bậc đại nhân, thể hiện tinh thần phục vụ Tổ quốc, phục vụ
cách mạng, phục vụ nhân dân. Đó cũng chính là phẩm chất đạo đức cách mạng
“giàu sang không quyến rũ, nghèo khó khơng chuyển lay, uy vũ khơng khuất
phục”17 mà người cộng sản quyết tâm thực hiện để phục vụ quần chúng nhân dân.
2.2.4. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung

Chủ nghĩa quốc tế là một trong những phẩm chất quan trọng nhất của đạo đức
cách mạng. Nó bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân, nhằm vào mối quan
hệ rộng lớn vượt ra khỏi quốc gia dân tộc. Nội dung chủ nghĩa quốc tế trong tư
tưởng Hồ Chí Minh rất rộng lớn và sâu sắc. Đó là sự tơn trọng, hiểu biết, thương


17 />lam-theo-tam-guong-dao-duc-5 , đăng ngày 22/6/2016, truy cập 10/7/2022

11

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

yêu và đoàn kết với giai cấp vơ sản tồn thế giới, với tất cả các dân tộc và nhân
dân các nước, với những người tiến bộ trên toàn cầu, chống lại mọi sự chia rẽ, hằn
thù, bất bình đẳng và phân biệt chủng tộc, chống lại chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, sô
vanh, biệt lập và chủ nghĩa bành trướng bá quyền…Mục tiêu của đoàn kết quốc
tế là nhằm thực hiện những mục tiêu lớn của thời đại hịa bình, độc lập dân tộc,
dân chủ và tiến bộ xã hội, là hợp tác và hữu nghị theo tinh thần: “ Quan sơn muôn
dặm một nhà, bốn phương vô sản đều là anh em”. Trong suốt cuộc đời hoạt động
cách mạng, Hồ Chí Minh đã dày cơng xây đắp tình đồn kết hữu nghị giữa nhân dân

Việt Nam và nhân dân thế giới.

2.3. Những nguyên tắc cơ bản xây dựng đạo đức mới
Con đường và phương pháp hình thành đạo đức mới là một điểm rất đáng chú

ý khi nói về tư tưởng Hồ Chí Minh. Đặc điểm và quy luật hình thành tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh cho thấy rõ một số nguyên tắc xây dựng đạo đức mới cơ bản
sau đây:
2.3.1. Tu dưỡng đạo đức bền bỉ suốt đời thông qua thực tiễn cách mạng

Theo Hồ Chí Minh, “đạo đức cách mạng khơng phải trên trời sa xuống. Nó do
đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc
càng mài càng sáng, vàng càng luyện cành trong. Có gì sung sướng vẻ vang hơn

là trau dồi đạo đức cách mạng để góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội và giải phóng lồi người”18 .

Khi tu dưỡng đạo đức cách mạng cần dựa trên tinh thần tự giác, tự nguyện,
dựa vào lương tâm của mỗi người và dư luận của quần chúng. Người làm cách
mạng phải ý thức được đạo đức cách mạng là nhằm giải phóng con người và là
đạo đức của những con người được giải phóng. Đã hoạt động cách mạng thì khó
tránh khỏi sai lầm và khuyết điểm. Quan trọng là biết sữa chữa những sai lầm đã
rây ra. Người viết: “Tư tưởng cộng sản với tư tưởng cá nhân ví như lúa với cỏ
dại. Lúa phải chăm bón rất khó nhọc thì mới tốt được. Cịn cỏ dại khơng cần

18 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 293

12

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

chăm sóc cũng mọc lu bù. Tư tưởng cộng sản phải rèn luyện gian khổ mới có
được. Cịn tư tưởng cá nhân thì cũng như cỏ dại, sinh sôi, nảy nở rất dễ”19 . Vì
vậy, gột rửa chủ nghĩa cá nhân “ví như rửa mặt thì phải rửa hàng ngày”.
2.3.2. Nêu gương đạo đức, lời nói đi đơi với việc làm

Đây là nguyên tắc rèn luyện đạo đức cách mạng, cũng là ranh giới phân biệt
giữa đạo đức cách mạng và không phải đạo đức cách mạng.

Nói đi đơi với làm, là một trong những đặc điểm và nét đẹp của truyền thống
văn hóa, truyền thống đạo đức phương Đơng. Hồ Chí Minh coi đây là nguyên tắc
quan trọng bậc nhất trong xây dựng nền đạo đức mới. Nói nhưng khơng làm là

đặc trưng đạo đức của giai cấp bóc lột. Lời nói phải đi đôi với việc làm và thực
hành đạo làm gương là đạo đức của người cách mạng nói chung, nằm trong vốn
văn hố phương Đơng nói riêng. Hồ Chí Minh viết: “Nói chung thì các dân tộc
phương Đơng đều giàu tình cảm, và đối với họ một tấm gương sống còn có giá trị
hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”20 . Người nhấn mạnh: “Trước mặt quần
chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến.
Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân
dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước... Hô hào dân tiết kiệm,
mình phải tiết kiệm trước đã”21. Người dạy “đảng viên đi trước”, để cho “làng
nước theo sau”.

Người cho rằng việc xây dựng một nền đạo đức mới một trong những điều đặc
biệt chú trọng là “đạo làm gương” Đạo làm gương phải được quán triệt trong tất
cả mọi đối tượng, mọi lĩnh vực: từ Đảng, Nhà nước, các đồn thể đến nhà trường,
gia đình, xã hội...Đạo làm gương của Hồ Chí Minh thực sự có tầm ảnh hưởng
mạnh mẽ, khiến cho cả dân tộc, biết bao thế hệ, các giai cấp tầng lớp xã hội đều
tin tưởng đi theo tiếng gọi của Người.

19 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 1, trang 260
20 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 9, trang 448
21 Hồ Chí Minh (2011), tồn tập, nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tập 5, trang 552

13

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

CHƯƠNG 3: SỰ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH XÂY DỰNG
ĐẠO ĐỨC CHO THẾ HỆ TRẺ GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

3.1. Giá trị của tư tưởng hồ chí minh về dạo đức
3.1.1 Đối với dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh đã soi sáng con đường giải phóng và phát triển dân
tộc. Là tài sản tinh thần vô giá của tồn thể dân tộc Việt Nam. Khơng những thế
tư tưởng về đạo đức của Người còn là nển tảng và là kim chỉ nam cho hành động
cách mạng Việt Nam.

Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh và chính Người đã trở thành biểu tượng văn hố,
được nhận thức theo nghĩa rộng nhất của từ này hay trong sự thống nhất giữa văn
hố, chính trị và đạo đức. Biểu hiện và sự khẳng định này không chỉ dựa trên lời
nói hay các tác phẩm của Người để lại, mà trước hết là ở hoạt động thực tiễn sinh
động, đầy sáng tạo của Người, ở sự đóng góp to lớn của Người trong việc xóa ách
nơ lệ phong kiến và thực dân hàng ngàn năm, đóng góp cho sự nghiệp giải phóng
giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Đó là chính trị, là văn hố và
cũng là đạo đức.

Theo Người, không có thứ chính trị trừu tượng, chung chung, mà “chính trị”
bao gồm: Các giai cấp, nhà nước, là lợi ích kinh tế, là quyền lợi và nghĩa vụ của
nhân dân; là Đảng chính trị, là quan hệ quốc tế...

Tư tưởng về đạo đức và đạo đức Hồ Chí Minh cũng là những giá trị văn hố
đích thực, là đạo đức cách mạng. Hồ Chí Minh cho rằng, đạo đức là những phẩm
chất đòi hỏi con người cần phải có để tham gia vào cuộc đấu tranh vì độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội. Đạo đức là cái gốc, là nền tảng, bởi vì muốn làm cách
mạng thì con người phải có cái tâm trong sáng, cái đức cao đẹp. Có cái "đức" để
đi đến cái "trí", khi có "trí" thì "đức" chính là cái bảo đảm để “giữ vững chủ
nghĩa”.
3.1.2 Đối với sự phát triển thế giới


Tư tưởng Hồ Chí Minh phản ánh khát vọng thời đại. C.Mác khái quát rằng
mỗi thời đại đều có những người tài giỏi vĩ đại và Hồ Chí Minh chính là nhân vật

14

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

lịch sử vĩ đại đó. Khơng chỉ là sản phẩm của dân tộc, của giai cấp cơng nhân Việt
Nam, mà cịn là sản phẩm của thời đại, của nhân loại tiến bộ. Hồ Chí Minh đã có
những cống hiến xuất sắt về lý luận cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa dưới
ánh sáng của chủ nghĩa Mác- Lênin vào những năm 20 của thế kỷ xx. Việc xác
định đúng đắn những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam trong tư tưởng Hồ
Chí Minh, trong đó có cả các vấn đề về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa
xã hội, về hịa bình, hợp tác, hữu nghị giữa các dân tộc... có giá trị to lớn về mặt
lý luận và đang trở thành hiện thực của nhiều vấn đề quốc tế ngày nay.

Di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh là di sản của một nhà hoạt động quốc tế lỗi
lạc trong phong trào giải phóng dân tộc, phong trào cộng sản, cơng nhân quốc tế
và phong trào vì hịa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới. Di sản đó khơng chỉ
là tài sản quý báu của dân tộc Việt Nam, mà còn là tài sản của nhân loại tiến bộ.
Những vấn đề tồn cầu mà Chủ tịch Hồ Chí Minh hướng tất cả mọi người Việt
Nam cũng như những người có lương tri trên thế giới thực hiện đã góp phần xây
dựng một thế giới tiến bộ, văn minh. Do đó, UNESCO đã đánh giá rằng, Chủ tịch
Hồ Chí Minh là một biểu tượng kiệt xuất về quyết tâm của cả một dân tộc đã cống
hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp
phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hồ bình, độc lập dân tộc, dân
chủ và tiến bộ xã hội.


Thế giới luôn đổi thay nhưng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
sống mãi với ý nghĩa truyền cảm hứng cho sự phát triển văn minh, tiến bộ của
nhân loại, làm cho các dân tộc, mọi người thoát khỏi sự áp bức, bất công, vươn
tới những giá trị chân - thiện - mỹ.
3.2. Thực trạng đạo đức thanh niên, học sinh, sinh viên hiện nay

Thanh niên, học sinh, sinh viên đóng vai trị quan trọng trong cơng cuộc xây
dựng và phát triển nước nhà, là những mầm non đang sẵn sàng cống hiến cho đất
nước, là trọng điểm của một quốc gia. Vậy nên sự giáo dục và dạy dỗ những mầm
non ấy cũng là trọng điểm đáng quan tâm. Khi cịn sinh thời, trong một lần nói
chuyện với học sinh (HS), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng “Có tài mà

15

Downloaded by mai truong ()

lOMoARcPSD|38183518

khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng
khó”22. Lấy đạo đức làm cốt lõi để giáo dục thế hệ mới, thế nhưng thực tại lại khá
phũ phàng với cái kết quả khảo sát đáng báo động.

Nghiên cứu của tác giả Lê Duy Hùng (2013) về đạo đức của HS tại ba trường
THPT tại TP. Hồ Chí Minh cho thấy tỉ lệ HS vi phạm các chuẩn mực đạo đức là
không nhỏ. Hành vi vi phạm phổ biến nhất là: chửi thề, chửi bậy; gây gổ, đánh
nhau; trốn học, bỏ giờ và gian lận trong thi cử. Tỉ lệ 50% HS được khảo sát cho
biết thỉnh thoảng có chửi thề và 12% thường xun có những hành vi đó. Tình
trạng báo động HS gây gổ đánh nhau, trong đó khơng chỉ có HS nam mà cịn có
cả HS nữ. Một tỉ lệ đáng kể (34,2% HS) cho biết là thỉnh thoảng có thực hiện hành
vi gây gổ, đánh nhau. Bên cạnh đó, hành vi bỏ giờ, trốn học cũng trở thành phổ

biến. Có đến 26,7 % HS được khảo sát thừa nhận thỉnh thoảng và 7,5% cho biết
là thường xuyên.23

Khảo sát về thực trạng đạo đức của HS tại 5 trường THCS tại TP. Hà Nội, tác
giả Nguyễn Thị Thi (2017) cũng đã có một thống kê về hàng loạt hành vi vi phạm
đạo đức như: vi phạm quy chế thi cử, gây gổ đánh nhau, bỏ giờ trốn học, trộm
cắp, thiếu tôn trọng thầy cô, …Tình trạng suy thối đạo đức của một bộ phận giới
trẻ nói chung và HS nói riêng khơng chỉ là kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên
cứu và theo dõi phản ánh của giới truyền thông, trong Văn kiện Đại hội Đảng
khóa X (Đảng CSVN, 2006), Đảng ta cũng đã nhận định “Tình trạng suy thối,
xuống cấp về đạo đức, lối sống, sự gia tăng tệ nạn xã hội và tội phạm đáng lo ngại,
nhất là trong giới trẻ”24

22 Danh ngơn của Hồ Chí minh
23 Lê Duy Hùng (2013), Giáo dục đạo đức cho học sinh trung học phổ thơng: thực trạng, ngun nhân và giải
pháp, Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM
24 Nguyễn Thị Thi (2017), Thực trạng và giải pháp giáo dục đạo đức học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thành
phố Hà Nội

16

Downloaded by mai truong ()