lOMoARcPSD|38119299

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TPHCM
PHÂN HIỆU VĨNH LONG
KHOA CƠ BẢN
ꭥꭥꭥꭥ

ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU
TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI LẬP VÀO NHẬN DIỆN CÁC MÂU
THUẪN TRONG CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY VÀ SỰ NGHIỆP ĐỔI

MỚI Ở NƯỚC TA HIỆN NAY.
Sinh viên thực hiện: Huỳnh Dương
Anh Tuấn
MSSV: 31221570035
Lớp K48-Logistics & Quản lý chuỗi
cung ứng
Giảng viên : Tiến sĩ Phan Thị Hà

Vĩnh Long, ngày 17 tháng 10 năm 2022

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

MỤC LỤC
LỜI MỞ
ĐẦU.....................................................................................
........

1) Lý do chọn đề tài

2) Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
PHẦN NỘI
DUNG...................................................................................
........
I-QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI
LẬP
1. Định nghĩa quy luật thống

nhất.......................................................................1
2. Khái niệm của mâu thuẫn và các tính chất chung của

mâu thuẫn...............1
3. Định nghĩa về tính thống

nhất...........................................................................3
4. Định nghĩa về đấu

tranh............................................................................
........3
5. Ý nghĩa của phương pháp luận rút ra từ quy luật thống
nhất và đấu tranh của các mặt đối
lập...............................................................................
..............4
II-VẬN DỤNG QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA
CÁC MẶT ĐỐI LẬP VÀO NHẬN DIỆN CÁC MÂU THUẪN TRONG
CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY VÀ SỰ NGHIỆP ĐỐI LẬP Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY.
1.Trong cuộc sống hằng
ngày:...................................................................................
...5

2.Trong sự nghiệp đổi mới ở nước
ta:.........................................................................5

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

III-KẾT
LUẬN...................................................................................
...........................8
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO THÊM

LỜI MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài :
Cùng với xu thế phát triển của thời đại và những của biến động thế
giới trong thời kỳ cách mạng cơng nghiệp 4.0 thì việc đổi mới và
chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường của Việt Nam là điều hiển
nhiên, và đồng thời đây cũng là một thách thức đối với nước ta nói
riêng và mỗi quốc gia trên thế giới nói chung.
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi
xướng và lãnh đạo. Đảng ta đã vận dụng đúng đắn, sáng tạo và phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin một cách đúng đắn, thích hợp vào điều
kiện cụ thể của đất nước. Bước chuyển mình mạnh mẽ nhất đó là
việc đưa nền kinh tế từ cơ chế tập trung, quan liêu bao cấp sang nền
kinh tế thị trường.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, vẫn còn những vấn
đề mâu thuẫn làm kìm hãm sự phát triển cơng cuộc đổi mới. Do đó

Downloaded by van nguyen ()


lOMoARcPSD|38119299

trong quá trình học tập và nghiên cứu về bộ môn Triết học Mác-Lênin
em đã quyết định chọn đề tài “VẬN DỤNG QUY LUẬT THỐNG NHẤT
VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT ĐỐI LẬP VÀO NHẬN DIỆN CÁC MÂU
THUẪN TRONG CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY VÀ SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI Ở
NƯỚC TA HIỆN NAY.”
2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu: Tìm hiểu về đặc điểm, biểu hiện của quy
luật thống nhất và đấu tranh đồng thời nhận diện được các mâu
thuẫn trong công cuộc đổi mới hiện nay trong công cuộc đổi mới
đem lại.
Phạm vi nghiên cứu: trong môi trường đại học năm đầu còn nhiều
bỡ ngỡ và mới mẻ đối với sinh viên năm nhất. Và những đề án kinh
tế-xã hội ở nước ta được các chuyên gia trong ngành kinh tế và triết
học quan tâm.

PHẦN NỘI DUNG
1) Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập
Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập hay còn
gọi là quy luật mâu thuẫn là một trong ba quy luật cơ bản của
phép biện chứng duy vật và là quy luật quan trọng nhất của phép
biện chứng duy vật trong triết học Mác - Lênin, là hạt nhân của phép
biện chứng. Quy luật này vạch ra nguồn gốc, động lực của sự vận
động, phát triển, theo đó nguồn gốc của sự phát triển chính là mâu
thuẫn và việc giải quyết mâu thuẫn nội tại trong bản thân mỗi sự
vật, hiện tượng.
Theo V.I.Lenin “ Có thể định nghĩa vắn tắt phép biện chứng là học
thuyết về sự thống nhất của các mặt đối lập, như thế là nắm được


Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

hạt nhân của phép biện chứng, nhưng điều đó địi hỏi phải có những
sự giải thích và một sự phát triển thêm”.
Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là quy luật về
nguồn gốc, động lực cơ bản, phổ biến của mọi q trình vận động và
phát triển. Theo đó, nguồn gốc của mọi q trình vận động, phát
triển chính là sự mâu thuẫn khách quan, vốn có của sự vật hiện
tượng.
2)Khái niệm của mâu thuẫn và các tính chất chung của mâu
thuẫn
Khái niệm của mâu thuẫn dùng để chỉ: Mối liên hệ thống nhất, đấu
tranh và chuyển hóa giữa các mặt đối lập của mỗi sự việc, hiện
tượng hoặc giữa các sự vật hiện tượng với nhau.
Ví dụ: Điện tích âm và điện tích dương trong một nguyên tử.
Đồng hóa và dị hóa trong cơ thể sống ;
Sản xuất và tiêu dùng trong hoạt động kinh tế và xã hội.
Mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các sự vật, hiện tượng, cũng như trong
tất cả các giai đoạn phát triển của chúng. Mâu thuẫn hết sức phong
phú, đa dạng. Tính phong phú đa dạng được quy định một cách
khách quan bởi đặc điểm của các mặt đối lập, bởi điều kiện tác động
qua lại của chúng, bởi trình độ tổ chức của hệ thống (sự vật) mà
trong đó mâu thuẫn tồn tại.
Phân loại mâu thuẫn:
Căn cứ vào quan hệ đối với sự vật được xem xét, có thể phân biệt
thành mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài:
Mâu thuẫn bên trong là sự tác động qua lại giữa các mặt, các
khuynh hướng đối lập của cùng một sự vật. Mâu thuẫn bên trong có

vai trị quyết định trực tiếp đối với quá trình vận động và phát triển
của sự vật. Ví dụ: Bên trong hạt nhân có điện tích dương và điện tích
âm triệt tiêu lẫn nhau tạo nên sự trung hòa về điện của nguyên tử.
Mâu thuẫn bên ngoài đối với một sự vật nhất định là mâu thuẫn
diễn ra trong mối quan hệ sự vật đó với các sự vật khác. Mâu thuẫn
bên ngồi có ảnh hưởng đến sự phát triển của sự vật. Ví dụ: nước
Nga và Ukrania chiến tranh với nhau.
Việc phân chia mâu thuẫn thành mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn
bên ngoài chỉ là sự tương đối, tuỳ theo phạm vi xem xét. Cùng một
mâu thuẫn nhưng xét trong mối quan hệ này là mâu thuẫn bên ngoài
nhưng xét trong mối quan hệ khác lại là mâu thuẫn bên trong. Để
xác định một mâu thuẫn nào đó là mâu thuẫn bên trong hay mâu

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

thuẫn bên ngoài trước hết phải xác định phạm vi sự vật được xem
xét.

Mâu thuẫn bên ngồi có ảnh hưởng đến sự phát triển của sự vật.
Mâu thuẫn bên trong có vai trị quyết định trực tiếp đối với q trình
vận động và phát triển của sự vật.Tuy nhiên mâu thuẫn bên trong và
mâu thuẫn bên ngồi khơng ngừng có tác động qua lại lẫn nhau.
Việc giải quyết mâu thuẫn bên trong khơng thể tách rời việc giải
quyết mâu thuẫn bên ngồi; việc giải quyết mâu thuẫn bên ngoài là
điều kiện để giải quyết mâu thuẫn bên trong.

Căn cứ vào ý nghĩa đối với sự tồn tại và phát triển của toàn bộ sự
vật, mâu thuẫn được chia thành mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn

không cơ bản.

– Mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn quy định bản chất của sự vật, quy
định sự phát triển ở tất cả các giai đoạn của sự vật. Mâu thuẫn cơ
bản tồn tại trong suốt quá trình tồn tại của sự vật. Mâu thuẫn này
được giải quyết thì sự vật sẽ thay đổi căn bản về chất.

Ví dụ:

Trong ví dụ về bạn Lan đã nêu ở trên, mâu thuẫn giữa việc có tiền
ít và muốn đi du lịch nhiều là mâu thuẫn cơ bản vì nó liên quan đến
giá trị sống của bạn Lan. Khi mâu thuẫn cơ bản này được giải quyết
(tức là kiếm được nhiều tiền để đi du lịch nhiều), cuộc sống mới
nhiều hạnh phúc của Lan thay thế cho cuộc sống cũ ít hạnh phúc.
Như tế, sự vật đã thay đổi căn bản về chất.

– Mâu thuẫn không cơ bản là mâu thuẫn chỉ đặc trưng cho một
phương diện nào đó của sự vật, nó khơng quy định bản chất của sự
vật. Mâu thuẫn đó nảy sinh hay được giải quyết khơng làm cho sự
vật thay đổi căn bản về chất.

Ví dụ:

Mâu thuẫn giữa phòng A và phòng B trong nội bộ công ty X mà ta

nêu ở trên là mâu thuẫn khơng cơ bản. D

Căn cứ vào vai trị của mâu thuẫn đối với sự tồn tại, phát triển của
sự vật trong một giai đoạn nhất định, ta có mâu thuẫn chủ yếu và
mâu thuẫn thứ yếu.


Mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn nổi lên hàng đầu ở một giải đoạn
phát triển nhất định của sự vật, nó chi phối các mâu thuẫn khác
trong giai đoạn đó. Giải quyết được mâu thuẫn chủ yếu trong từng
giai đoạn là điều kiện để sự vật chuyển sang giai đoạn phát triển
mới.

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

Mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn chủ yếu có quan hệ chặt chẽ với
nhau. Mâu thuẫn chủ yếu có thể là một hình thức biểu hiện nổi bật
của mâu thuẫn cơ bản, hay là kết quả vận động tổng hợp của các
mâu thuẫn cơ bản ở một giai đoạn nhất định.
Việc giải quyết mâu thuẫn chủ yếu tạo điều kiện giải quyết từng
bước mâu thuẫn cơ bản.
Mâu thuẫn thứ yếu là những mâu thuẫn ra đời và tồn tại trong một
giai đoạn phát triển nào đó của sự vật, nhưng nó khơng đóng vai trò
chi phối mà bị mâu thuẫn chủ yếu chi phối. Giải quyết mâu thuẫn
thứ yếu góp phần vào việc từng bước giải quyết mâu thuẫn chủ yếu.
. Căn cứ vào tính chất của các quan hệ lợi ích, ta chia mâu thuẫn
trong xã hội thành mâu thuẫn đối kháng và mâu thuẫn không đối
kháng.
Mâu thuẫn đối kháng là mâu thuẫn giữa những giai cấp, những tập
đồn người có lợi ích cơ bản đối lập nhau.
Ví dụ: Mâu thuẫn giữa công nhân với giới chủ, giữa nông dân với địa
chủ, giữa thuộc địa với chính quốc.
Mâu thuẫn khơng đối kháng là mâu thuẫn giữa những lực lượng xã
hội có lợi ích cơ bản thống nhất với nhau, chỉ đối lập về những lợi ích

khơng cơ bản, cục bộ, tạm thời.
Ví dụ: Mâu thuẫn giữa thành thị và nông thông, giữa lao động trí óc
với lao động chân tay.
Việc phân biệt mâu thuẫn đối kháng và khơng đối kháng có ý nghĩa
trong việc xác định đúng phương pháp giải quyết mâu thuẫn. Giải
quyết mâu thuẫn đối kháng phải bằng mâu thuẫn đối kháng. Giải
quyết mâu thuẫn khơng đối kháng thì phải bằng phương pháp đàm
phán, hiệp thương…
QUÁ TRÌNH VẬN ĐỘNG CỦA MÂU THUẪN
Quá trình thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập tất yếu dẫn
đến sự chuyển hóa giữa chúng.
Nói thêm: sự chuyển hóa giữa các mặt đối lập diễn ra hết sức phong
phú, đa dạng tùy thuộc vào tính chất của các mặt đối lập cũng như
tùy thuộc vào nhiều điều kiện lụch sử, cụ thể.
Trong sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập, sự đấu tranh
là tuyệt đối, còn sự thống nhất là tương đối, có điều kiện tạm thời.
Trong sự thống nhất đã có sự đấu tranh trong tính thống nhất chung
của chúng

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập là quy luật về
nguồn gốc, động lực cơ bản, phổ biến của mọi quá trình vận động và
phát triển.
Nội dung quy luật mâu thuẫn
Nội dung quy luật này phát biểu rằng:
Mọi sự vật, hiện tượng đều chứa đựng những mặt, những khuynh
hướng đối lập tạo thành những mâu thuẫn trong bản thân mình;

sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập tạo thành xung lực
nội tại của sự vận động và phát triển, dẫn tới sự mất đi của cái cũ và
sự ra đời của cái mới.
Mặt đối lập
Mặt đối lập: Mặt đối lập là những mặt có những đặc điểm, những
thuộc tính, những tính quy định có khuynh hướng biến đổi trái ngược
nhau, tồn tại một cách khách quan trong tự nhiên, xã hội và tư duy.
Nhân tố tạo thành mâu thuẫn là các mặt đối lập
Ví dụ:
Trong mỗi con người, các mặt đối lập là hoạt động ăn và hoạt động
bài tiết.
Trong một lớp học, các mặt đối lập là hoạt động đoàn kết để cả lớp
cùng lớn mạnh và hoạt động cạnh tranh để trở thành sinh viên giỏi
nhất lớp.
Trong sinh vật, các mặt đối lập là đồng hóa và dị hóa.
Sự tồn tại của các mặt đối lập là khách quan và phổ biến trong tất cả
các sự vật.
Mâu thuẫn biện chứng:
Mâu thuẫn biện chứng là trạng thái mà các mặt đối lập liên hệ, tác
động qua lại lẫn nhau.
Mâu thuẫn biện chứng tồn tại một cách khách quan và phổ biến
trong tự nhiên, xã hội và tư duy. Mâu thuẫn biện chứng trong tư duy
là phản ánh mâu thuẫn trong hiện thực và nguồn gốc phát triển của
nhận thức.
Ta cần phân biệt mâu thuẫn biện chứng với mâu thuẫn lơ-gic hình
thức. Mâu thuẫn lơ-gic hình thức chỉ tồn tại trong tư duy, xuất hiện
do sai lầm trong tư duy.
3) Định nghĩa về quy luật thống nhất

Downloaded by van nguyen ()


lOMoARcPSD|38119299

Sự thống nhất của các mặt đối lập là sự nương tựa lẫn nhau, tồn tại
không tách rời nhau giữa các mặt đối lập, sự tồn tại của mặt này
phải lấy sự tồn tại của mặt kia làm tiền đề.
4)Định nghĩa về đấu tranh : Đấu tranh là một phạm trù triết học
liên quan đến thế giới quan và phương pháp luận của con người. Đấu
tranh là để giải quyết mâu thuẫn nhằm đưa tới sự phát triển hài hịa
chứ đâu chỉ có sự tiêu diệt.

Đấu tranh của các mặt đối lập là sự tác động, bài trừ phủ định
nhau,là sự triển khai của các mặt đối lập.

Ví dụ: Tư sản Vơ sản, nơng dân địa chủ. Nơng dân tìm cách để thốt
khỏi địa chủ, địa chủ tìm cách để bóc lột.

 Các hình thức của các mặt đối lập rất phong phú đa dạng, phụ
thuộc vào điều kiện, tính chất, phạm vi, phạm vi của các mặt
đối lập.

Ví dụ: Đấu tranh Trong tự nhiên và xã hội là khác nhau. Ở đây Điều
kiện và hình thức đấu tranh khác nhau…. Chúng ta phải phân tích
các loại mâu thuẫn để tìm cách giải quyết.

 Phân biệt đấu tranh trong phạm trù triết học là đấu tranh của
các mặt đối lập, không giống với quan niệm đấu tranh thông
thường. không phải đấu tranh chống chọi trong lĩnh vực chính
trị. Thực ra đấu tranh trong chính trị chỉ là một bộ phận. Ví dụ:
đấu tranh giải phóng đất nước.


Đấu tranh các mặt đối lập dẫn đến chuyển hóa, mâu thuẫn được giải
quyết, sự vật cũ mất đi, sự vật mới ra đời vì thế đấu tranh các mặt
đối lập nói riêng, mâu thuẫn nói chung là nguồn gốc, động lực của
sự phát triển.
5)Ý nghĩa của phương pháp luận rút ra từ quy luật thống
nhất và đấu tranh của các mặt đối lập
Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập làm sáng tỏ nguồn gốc của sự
vận động, phát triển của các sự vật và có ý nghĩa phương pháp luận trong nhận thức và
hoạt động thực tiễn.

Để nhận thức đúng bản chất của sự vật và tìm ra phương hướng, giải pháp đúng
cho hoạt động thực tiễn, ta phải đi sâu nghiên cứu phát hiện ra mâu thuẫn của sự
vật.
Muốn phát hiện ra mâu thuẫn phải tìm ra trong thể thống nhất những mặt, những
khuynh hướng trái ngược nhau, tức là tìm ra những mặt đối lập và tìm ra những mối
liên hệ, tác động qua lại lẫn nhau giữa những mặt đối lập đó.

Phải xem xét quá trình phát sinh, phát triển của từng mâu thuẫn.

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

Khi phân tích mâu thuẫn, ta phải xem xét quá trình phát sinh, phát triển của từng mâu
thuẫn. Ta phải xem xét vai trò, vị trí và mối quan hệ lẫn nhau của các mâu thuẫn. Phải
xem xét quá trình phát sinh, phát triển và vị trí của từng mặt đối lập, mối quan hệ tác
động qua lại giữa chúng.
Chỉ có như vậy ta mới có thể hiểu đúng mâu thuẫn của sự vật, hiểu đúng xu hướng vận
động, phát triển và điều kiện để giải quyết mâu thuẫn.

Để thúc đẩy sự vật phát triển, ta phải tìm mọi cách để giải quyết mâu thuẫn,
khơng được điều hịa mâu thuẫn.
Việc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn phải phù hợp với trình độ phát triển của mâu
thuẫn. Phải tìm ra phương thức, phương tiện và lực lượng giải quyết mâu thuẫn. Mâu
thuẫn chỉ được giải quyết khi điều kiện đã chín muồi.
Một mặt, ta phải chống thái độ chủ quan, nón vội. Mặt khác, ta phải cực kỳ thúc đẩy
các điều kiện khách quan để làm cho các điều kiện giải quyết mâu thuẫn đi đến chín
muồi.
Mâu thuẫn khác nhau phải có phương pháp giải quyết khác nhau. Do đó, ta phải tìm ra
các hình thức giải quyết mâu thuẫn một cách linh hoạt, vừa phù hợp với từng loại mâu
thuẫn, vừa phù hợp với điều kiện cụ thể.

II-VẬN DỤNG QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA
CÁC MẶT ĐỐI LẬP VÀO NHẬN DIỆN CÁC MÂU THUẪN TRONG
CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY VÀ SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY.
1.Trong cuộc sống hằng ngày: Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra
được các mặt đối lập và đấu tranh với nhau bởi vì, bên trong bất kỳ
tất cả các sự vật hiện tượng nào cũng đều có các mặt đối lập và
những mặt đối lập này vừa thống nhất vừa đấu tranh, và mâu thuẫn
trở nên gay gắt và khi đủ điều kiện nó sẽ bài trừ chuyển hóa lẫn
nhau để mâu thuẫn được giải quyết dẫn đến sự phát triển . Vì thế
việc ápdụng các quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối
lập vào việc nhận diện các sự vật hiện tượng trong cuộc sống nếu có
thể sẽ rất hữu ích. Ví dụ: Hai thành viên cùng lớp đưa ra các ý kiến
trái ngược nhau cho một chủ đề triết học trên giảng đường
Mặt đối lập: Hai ý kiến khác nhau
Tính thống nhất: Phát triển xây dựng bài.

Downloaded by van nguyen ()


lOMoARcPSD|38119299

2.Trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta:Chúng ta đang sống trong
một thời kỳ công nghệ tiên tiến cùng với giai đoạn các quốc gia đang
đua nhau chạy đua về mọi mặt để góp phần cho mỗi quốc gia đó trở
nên phát triển hơn. Từ những vấn đề đã được đề ra ở trên chúng ta
càng khẳng định rằng: Việc vận dụng quy luật thống nhất và đấu
tranh của các mặt đối lập để nhận diện ra các mặt đối lập vào sự
nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay là vô cùng sáng suốt . Cùng với xu
thế phát triển của thời đại và những biến động của thế giới thì việc
chuyển sang nền kinh tế thị trường của Việt Nam là một tất yếu.
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi
xướng và lãnh đạo. Đảng ta đã vận dụng đúng đắn, sáng tạo và phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin một cách đúng đắn, thích hợp vào điều
kiện cụ thể của đất nước. Bước chuyển mình mạnh mẽ nhất đó là
việc đưa nền kinh tế từ cơ chế tập trung, quan liêu bao cấp sang nền
kinh tế thị trường.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, vẫn cịn những vấn
đề mâu thuẫn làm kìm hãm sự phát triển công cuộc đổi mới. Việc
nhận thức đúng, tìm ra những ngun nhân và giải quyết chúng có
vai trị vơ cùng quan trọng và cần thiết để thúc đẩy nền kinh tế nước
phát triển.
Mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và mục tiêu xây dựng con người xã hội chủ nghĩa.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước
hết phải có con người xã hội chủ nghĩa. Yếu tố con người giữ vai trò
cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp cách mạng, bởi vì con người là
chủ thể của mọi sáng tạo, của mọi nguồn của cải vật chất và văn
hóa. Con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất,

phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực của sự
nghiệp xây dựng xã hội mới, là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Chúng
ta phải bắt đầu từ con người làm điểm xuất phát. Xuất phát từ sự
phân tích trên, chúng ta thấy rằng đổi mới ở nước ta hiện nay, không
thể xây dựng và phát triển con người nếu thiếu yếu tố kinh tế thị
trường.
Kinh tế thị trường là điều kiện rất quan trọng đưa nền kinh tế nước ta
ra khỏi khủng hoảng và phát triển, phục hồi sản xuất, đẩy mạnh tốc
độ tăng trưởng, bắt kịp bước tiến của thời đại. Trên cơ sở đó, đời sống
của nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao, những nhu cầu

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

sinh hoạt vật chất cơ bản ngày càng được đáp ứng một cách đẩy đủ
và nhanh chóng. Con người khơng thể có cơ thể khỏe mạnh nếu
thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu các điều kiện y tế hiện đại để chăm sóc
giữ gìn sức khỏe. Con người khơng thể có trí tuệ minh mẫn, phát
triển nếu các điều kiện vật chất tiến hành các hoạt động học tập,
nghiên cứu khoa học.

Trong những năm qua, kinh tế thị trường ở nước ta đã được nhân dân
hưởng ứng rộng rãi và đi vào cuộc sống rất nhanh chóng, góp phần
khơi dậy nhiều tiềm năng sáng tạo, làm cho nền kinh tế sống động
hơn, bộ mặt thị trường được thay đổi và sôi động hơn. Đây là những
kết quả đáng mừng, đáng được phát huy. Bên cạnh đó, kinh tế thị
trường ở nước ta hiện nay không chỉ tạo điều kiện vật chất để xây
dựng, phát huy nguồn lực con người mà cịn tạo ra mơi trường thích
hợp cho con người phát triển hoàn toàn, toàn diện cả về thể chất lẫn

tinh thần. Kinh tế thị trường tạo ra sự cạnh tranh quyết liệt. Buộc con
người phải năng động sáng tạo, linh hoạt để thích nghi và hành động
có hiệu quả, từ đó nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn của con
người góp phần làm giảm đi sự chậm chạp và trì trệ vốn có của người
lao động. Kinh tế thị trường tạo ra những điều kiện thích hợp cho con
người mở rộng các quan hệ bn bán giao lưu. Đây hướng tốt đẹp bù
đắp những thiếu hụt trong hệ giải trí của con người Việt Nam.

Tuy nhiên, cần phải thấy rằng không phải cứ xây dựng được kinh tế
thị trường là những phẩm chất tốt đẹp tự nó hình thành cho con
người. Mà ngược lại, cịn làm tha hóa bản chất con người, biến con
người thành gả nơ lệ sùng bái đồng tiền vì lợi ích cá nhân, sẵn sàng
chà đạp trên nhân phẩm, văn hóa, đạo đức... tệ nạn thương mại hóa
trường học, xem nhẹ truyền thống tơn sự trọng đạo. Làm xói mịn
nhân cách và phẩm chất con người. Ngoài ra, đi kèm với kinh tế thị
trường là hàng loạt các tệ nạn xã hội để đưa đến rối loạn, khủng
hoảng cho gia đình. Nạn cờ bạc, rượu chè, mại dâm, ma túy, buôn
lậu, hối lộ, tham nhũng... là những căn bệnh trầm kha không
dễ khắc phục trong kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường là con dao
hai lưỡi, nếu dùng không cẩn thận sẽ bị đứt tay. Những phân tích trên
đây cho thấy, kinh tế thị trường là mục tiêu xây dựng con người Xã
hội chủ nghĩa là một mâu thuẫn biện chứng trong thực tiễn nước ta
hiện nay, vì nó vừa đêm lại cơ hội, vừa tạo ra những thách thức và
khó khăn cần giải quyết. Đây chính là hai mặt đối lập của một mâu
thuẫn xã hội. Giữa kinh tế thị trường và q trình xây dựng con người
vừa có sự thống nhất, vừa có sự đấu tranh. Kinh tế thị trường vừa tạo
ra những điều kiện để xây dựng, phát huy những nguồn lực con
người, vừa tạo ra những độc tố hủy hoại đầu độc con người. Việc giải

Downloaded by van nguyen ()


lOMoARcPSD|38119299

quyết những mâu thuẫn trên đây là việc làm không hề đơn giản. Việc
áp dụng cơ chế thị trường đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản lý
tầm vĩ mô của Nhà nước, đồng thời xác nhận đầy đủ chế độ tự chủ
của các đơn vị sản xuất kinh doanh. Các hoạt động sản xuất kinh
doanh phải hướng vào phục vụ công cuộc xây dựng nguồn lực con
người. Cần phải tiến hành các hoạt động văn hóa giáo dục nhằm loại
bỏ tâm lý sùng bái đồng tiền, bất chấp đạo lý coi thường các giá trị
nhân văn, phải ra sức phát huy các giá trị tinh thần nhân đạo, thẩm
mỹ, các di sản văn hóa nghệ thuật của dân tộc.

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

III KẾT LUẬN

Qua thời gian học tập, tìm hiểu và nghiên cứu ở giảng đường

em đã rút ra được nhiều bài học bổ ích và thực sự có thêm được
nhiều kiến thức và hiểu biết.Trước đây khi còn học ở bậc phổ thông
em đã hiểu rất mơ về cuộc sống và quy luật thống nhất đấu tranh
của các mặt đối lập. Nhưng bây giờ em đã am hiểu rõ hơn về cơ chế
của này. Cũng nhờ học quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các
mặt đối lập em có thêm sự vững vàng về việc đánh giá và nhận diện
các vấn đề trong cuộc sống. Qua đó giúp em có cái nhìn rộng hơn về
cuộc sống, biết phân biệt đúng sai mà tránh đi những cái xấu góp
phần xây dựng một xã hội văn minh, không tệ nạn. Theo em nghĩ thế

hệ trẻ luôn là lực lường nồng cốt để quyết định đến tương lai của một
quốc gia, vận mệnh của mỗi đất nước luôn chịu sự chi phối không hề
nhẹ của thế hệ trẻ. Nếu hiện nay thế hệ trẻ được giáo dục-đào tạo,
hiểu rõ hơn “Quy luật thống nhất đấu tranh giữa các mặt đối lập” để
có một thế giới quan tốt hơn, có được lối đi đúng đắn trong tương lai,
thì đây sẽ là một tiền đề cho đất nước phát triển ổn định và lâu dài.
Là một sinh viên đang được theo học tập và rèn luyện tại trường Đại
Học Kinh Tế TPHCM-Phân Hiệu Vĩnh Long. Em mong sẽ đóng góp
được một phần sức lực nhỏ bé của mình vào sự nghiệp phát triển
chung của đất nước.

Downloaded by van nguyen ()

lOMoARcPSD|38119299

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO THÊM
Toploigiai.vn
Vass.gov.vn
tulieuvankien.dangcongsan.vn
luanvan.net.vn
lytuong.net
123docz.net
vi.wikipedia.org
luathoangphi.vn

Downloaded by van nguyen ()