B GIÁO DO
I HC BÁCH KHOA HÀ NI
---------------------------------------

C ANH

NGHIÊN CU HIN TR XUT CÁC GII PHÁP THÍCH HP
NHM CI THIN VIC QUN LÝ CHT THI RN Y T TI CÁC
BNH VIN CÔNG LA BÀN THÀNH PH HÀ NI

LU THUT
QUNG

Hà Ni -  2017

1708330008873b7fb9798-cc94-431c-9169-8da10bd24191
1708330008873cc9131f7-2dad-4904-bfb9-1044c4637de9
1708330008872a201769a-68bd-467e-abe5-7a1a0d709700


B GIÁO DO
I HC BÁCH KHOA HÀ NI
---------------------------------------

C ANH

NGHIÊN CU HIN TR XUT CÁC GII PHÁP THÍCH HP
NHM CI THIN VIC QUN LÝ CHT THI RN Y T TI CÁC
BNH VIN CÔNG LA BÀN THÀNH PH HÀ NI

Chuyên ngành: Qung

LU THUT
QUNG

NG DN:
 TRNG MÙI

Hà Ni -  2017


L

u
tơi. Các s liu s dng phân tích trong lun án có ngun gc rõ ràng, c s ng

ý ca Cc Qu  ng y t  nh. Các kt qu ng
lun án do tơi t tìm hiu, phân tích mt cách trung thc, khách quan và phù hp

vi thc tin ca Vit Nam. Các kt qu c công b tron
nghiên cu nào khác.



c Anh


LI C
Sau 2 năm học tập, tận đáy lịng mình, tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc tới
các thầy, cô giáoViện Khoa học và Công nghệ môi trường, Trường đại học Bách
Khoa Hà Nội đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành chương

trình học tập và hỗ trợ tơi trong q trình thực hiện đề tài nghiên cứu.
Với tất cả tình cảm sâu sắc nhất, tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn tới thầy hướng
dẫn TS. Đỗ Trọng Mùi, người đã giúp đỡ tôi từ khi xác định vấn đề nghiên cứu, viết
đề cương, chia sẻ thơng tin và hồn thành luận văn này. Cùng với sự tận tình trong
giảng dạy của các thầy, cơ đã giúp tơi có được những kiến thức, kinh nghiệm qúy
báu trong nghiên cứu khoa học.
Tôi xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc tới Cục Quản lý mơi trường y tế, các
khoa phòng, đã tạo điều kiện giúp đỡ, cung cấp số liệu, góp ý, hướng dẫn để tơi có
thể hồn thành nghiên cứu này.
Xin cảm ơn các bậc sinh thành, bạn bè và đồng nghiệp luôn động viên tơi
trong suốt q trình học tập và phấn đấu.
Xin cảm ơn tất cả các bạn đồng môn trong lớp cao học 2015A đã cùng nhau
chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ tôi trong 2 năm học qua.
Cuối cùng, với những kết quả trong nghiên cứu này, tôi xin chia sẻ với tất cả
các bạn đồng nghiệp nhất là những ai quan tâm đến lĩnh vực này.
Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày 15 tháng 9 năm 2017
Tác gi


MC LC
DANH MC BNG ................................................................................................ iii
DANH MC HÌNH ................................................................................................. iv
BNG KÝ HIU CÁC CH VIT TT ...............................................................v
M U ....................................................................................................................1
 - TNG QUAN .................................................................................3
1.1. Qun lý cht thi y t .........................................................................................3
1.1.1. Các khái nim....................................................................................................3
1.1.2. Phân loi cht thi y t ......................................................................................4

n quy phm pháp lut v qun lý cht thi y t ti Vit

1.1.4. Quch s 58/2015/TTLT-

1.1.5. ng ca cht thi y t i vi sc khi ....................
 lý cht thi rn y t .....................................
1.2. Thc trng qun lý cht thi rn y t trên Th gii .....................................15
1.3. Các nghiên cu v qun lý cht thi rn y t ti Vit Nam .........................17
1.3.1. Các nghiên cu qun lý chung v cht thi rn y t .......................................17
1.3.2. Các nghiên cu v kin thc, thc hành trong qun lý cht thi rn y t .......21
 - HIN TRNG QUN LÝ CHT THI RN Y T ..............22
2.1. Hin trng phát sinh cht thi rn y t khu vc Hà Ni ..............................23
2.2. Hin trng thc hinh hành chính trong qun lý cht thi rn y t
khu vc Hà Ni ........................................................................................................28
2.3. Hin trng các hong qun lý cht thi rn y t khu vc Hà Ni.........31

2.3.1. Hin trng trang thit b thu gom, vn chuyu gi cht thi rn y t
2.3.2. Hin trng các hong phân loi, thu gom, vn chuy
rn y t........... ............................................................................................................35
2.3.3. Hin trng x lý cht thi rn y t ...................................................................41

i


 -  XUT CÁC GII PHÁP .......................................................44
3.1. Gi, chính sách nâng cao hiu qu trong công tác qun lý
cht thi y t ti các bnh vin công lp khu vc Hà Ni ....................................44
3.2. Gii pháp k thut nâng cao hiu qu trong công tác qun lý cht thi y t
ti các bnh vin công lp khu vc Hà Ni ...........................................................48
KT LUN  KIN NGH ....................................................................................56

TÀI LIU THAM KHO ......................................................................................58
PH LC .................................................................................................................64

ii


DANH MC BNG
Bng I.1: Nhng ng ca cht thi nhim khun [19] ...................................10
Bng I.2: ng ca cht thi sc nhn [43]...................................................11

Bng I.3: ng cht thi phát sinh tc trên th gii [49] ........................
Bng cht thi phát sinh ti các tuyn bnh vin trên th gii [49]..
Bng I.5ng cht thi phát sinh ti các tuyn bnh vin Vit Nam 2009 ..........19
Bng II.1ng cht thi rn t phát sinh trung bình ti ........................................24
Bng II.2: ng cht thi y t phát sinh và thu gom ti các bnh vin công lp khu
vc Hà N ...............................................................................................27
Bng II.3: D ng cht thi rn y t khu vc Hà N

Bng II.3: Kt qu kho sát vic thc hinh hành chínhtrong qun lý ch
thi y t ......................................................................................................................28

Bng II.4: Kt qu kho sát trang thit b thu gom, vn chuy ch
rn y t khu vc Hà Ni ............................................................................................32

Bng II.5: Kt qu kh tm thi cht thi rn y t
Bng II.6: Tng hp công ngh x lý cht thi rn y t khu vc Hà Ni.................41
Bng III.2: Thành phn cht thi rn y t và nhit tr ...............................................52

Bng III.3:  ng to thành khi x lý cht thi y t khu vc Hà Ni bn
t ........................................................................................................53


iii


DANH MC HÌNH

Hình II.1: T l các hong phân loi cht thi rn y t theo tuyn .....................35

Hình II.2: T l thc hin các hong thu gom cht thi rn y t ........................37

Hình II.3: T l các hong vn chuyn cht thi rn y t trong khuôn viên bn
vin khu vc Hà Ni .................................................................................................38

Hình II.4: T l các hong v  cht thi rn y t khu vc Hà Ni....
i thin quy trình qun lý cht thi y t ..........
Hình III.2: X lý cht thi bng công ngh t .............................................55

iv


BNG KÝ HIU CÁC CH VIT TT
BYT

B Y t

BV


Bnh vin
Bnh vi


CBYT
CT

Cán b y t
Cht thi

CTR
CTRYT

Cht thi rn
Cht thi rn y t

CTLN

Cht thi lây nhim

CTNH
CTYT

Cht thi nguy hi
Cht thi y t

CTYTNH
IPCS

Cht thi y t nguy hi
 cu v an tồn hóa cht





ng nghiên cu
ng phát vn

GB

ng bnh

HBV
HCV

Hepatitis B virus (Vi rút viêm gan B)
Hepatitis C virus (Vi rút viêm gan C)

HIV

Human Immunodeficiency Virus (Vi rút gây suy gim min
dch  i)

KSNK
NVYT

Kim soát nhim khun
Nhân viên y t

QLCT
QLCT

Qun lý cht thi

Qun lý cht thi

QLCTYT
QLCTRYT

Qun lý cht thi y t
Qun lý cht thi rn y t

IRTPC


T
h

chuyên môn

TNHH

WHO

Trách nhim hu hn

World Health Organization (T chc Y t Th gii)

v

hó

h



M U

Trong nh thng y t Vi

tin b y t c cng c và phát trin c v s ng v
Tuy nhiên, s phát trin c, dch v khám cha bnh tuy 

trong vic khi song vic kim soát x lý ch

 y t t v cn quan tâm. 





t b
 
a có kh n các bnh truyn nhim

 nc qu Tuy n
qun lý và x lý cht thi y t cịn 

Theo s liu B

bình qn m y t trên c c thi ra khong 380 tn ch

ng 45 tn là cht thi rn y t nguy h

n gng 600 tn/ngày và d ki


800 tn/ngày. Tuy vy, hin mi có kho 
cht thi y t trong s hiu h thng x ng cp nghiêm trng.
Vi thc trng s liu h tr công tác qun lý cht thi rn y t còn hn ch

 ng cht thi loi này ngày m

các s liu cp nht, thit thc v công tác qun lý cht thi y t ti bnh vin, trên

 nh và  xut mt s gii pháp nhm ci thin vic qun lý

rn y t ti các bnh vin. Trong kh  bn thân  c s ng ý c

Qung y t cho phép s dng phiu cung cp thông tin ca các
vin  thc hin lu,  tài: “Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất các giải pháp
thích hợp nhằm cải thiện việc quản lý chất thải rắn y tế tại các bệnh viện công lập
trên địa bàn thành phố Hà Nội” c la chn.

1


Mc tiêu nghiên cu ca lu

- n trng công tác qun lý cht thi y t ti các bnh vin
lp khu vc Hà Ni.
-  xut mt s gii pháp nh  ng tính hiu qu trong cơng
qun lý cht thi y t.
ng và phm vi nghiên cu
-         



-  100% các  

- 53 

 c 72%  (38 


- T       


-  
 

-  
.


- 




-         

- 

là

 và p


2


 - TNG QUAN
1.1. Qun lý cht thi y t
1.1.1. Các khái nim

Cht thi y t là vt cht  th rn, lc thi ra t 
bao gm cht thi y t nguy hi và cht thi y t ng [1], [2].

Cht thi rn là tt c nhng cht thi khơng phc thi và khí thi [47]
Cht thi y t nguy hi là cht thi y t cha yu t nguy hi cho sc khe

 lây nhim, gây ng c, phóng x

c có tính nguy hi khác nu nhng cht th
toàn [6].

        

Cht thi y t nm trong Danh mc A ca danh mc cht thi nguy hi và có
mã s A4020-Y1 [3].
Vic qun lý cht thi y t cn tuân th 
lý cht thi nguy hi nói chung và qun lý cht thi y t nói riêng [5].










V




         





3





 


            
.
1.1.2. Phân loi cht thi y t
1.1.2.1 Phân loại chất thải y tế theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
Theo WHO, cht thi y t c phân thành 8 loi [49]:
- Cht thi nhim trùng

Là cht thi có cha mm b   n, vi rút, ký sinh trùng v

  gây bnh cho nhi d b cm nhim, bao gm các loi:
ng nuôi cy t phịng thí nghim.
+ Cht thi t phịng m, nht là phòng m t thi và bnh nhân b nhim
trùng.
+ Cht thi t phòng cách ly bnh nhân b nhim trùng.
+ Súc vc tiêm, truyn trong phịng thí nghim.
+ Dng c hoc vt tip xúc vi bnh nhân b truyn nhim.
- Cht thi sc nhn
Là cht thi có th làm rách hoc t
m, b tiêm truyn...
- Thuc thi loi
Là thuc quá hn, thuc không dùng hoc các loi vaccin, huyt thanh, k c
chai, l ng chúng...
- Cht thc vi t bào

Là cht thi có th làm bi

- Hóa cht
Có th i dng rn, lng hoc khí, bao gm:

4


+ Hóa chc.
+ Hóa chc PH>12).
+ Hóa cht d gây n.

- Cht thi cha kim loi nc: cht thi cha kim lo  y n

asen.

- Các bình cha khí nénc dùng trong y t i d

- Cht phóng x: khơng th phát hin b   
ng lâu dài (gây ion hóa t , tia ...[50].
1.1.2.2. Phân loại theo Thơng tư liên tịch 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT
nh tu 4 c:
u 4. nh cht thi y t
1. Cht thi lây nhim bao gm:
a) Cht thi lây nhim sc nhn là cht thi lây nhim có th gây ra các vt

ct hoc xuyên thng bao g

truyn; kim chc dò; kim châm ci dao m
và các vt sc nhn khác;
b) Cht thi lây nhim không sc nhn bao gm: Cht thi thm, dính, cha

máu hoc dch sinh hc c; các cht thi phát sinh t bung bnh cách ly

c) Cht th  m cao bao gm: Mu bnh ph
ng, dính mu bnh phm, cht thi dính mu bnh phm phát sinh t các phòng
xét nghim an toàn sinh hc cp III tr    nh ti Ngh
-       a Chính ph
hành Lut Phòng, chng bnh truyn nhim v bm an tồn sinh hc ti phịng
xét nghim;

d) Cht thi gii phu bao gm: Mô, b ph   i thi b v
ng vt thí nghim.
2. Cht thi nguy hi khơng lây nhim bao gm:

a) Hóa cht thi b bao gm hoc có các thành phn nguy hi;

5


c phm thi b thuc c t bào hoc có cnh báo ng
t nhà sn xut;

c) Thit b y t b v, h dng thi b có cha thy ng
kim loi nng;
d) Chi b;

 t thi nguy h    nh t 
a B ng B 

v qun lý cht thi nguy hi t 36
3. Cht thi y t ng bao gm:
a) Cht thi rn sinh hot phát sinh trong sinh ho ng ngày ca con
i và cht thi ngoi c y t;

b) Cht thi rng phát sinh t  y t không thuc Da

cht thi y t nguy hi hoc thuc Danh mc cht thi y t nguy h  n

m a Kho  u t nguy h 
hi;
c) Sn phm thi lng không nguy hi.
4. Danh mc và mã cht thi y t nguy hi bao gm:

a) Danh mc và mã cht thi nguy hnh ti Ph lc 1 ban hành kè


 36/2015/TT-nh c th cho ch
hi ti Ph lc s 

b) Danh mc cht thi y t c phép thu gom phc v

 nh ti Ph lc s 01 (B) 
1.1.3. Các vn quy phm pháp lut v qun lý cht thi y t ti Vit Nam

Cùng vi công tác khám cha bnh, công tác qu   c nhà

       u lut, các quy 

quc bit trong khuôn kh lua vào mt s 

- -BYT-


].

6


- 

-
].
1.1.4. Qun lý CTRYT ch s 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT
c phân thành 3 nhóm:
- Cht thi lây nhim

- Cht thi nguy hi không lây nhim
- Cht thi y t ng
* Mã màu sc

- i vi bao bì, dng c, thit b a cht thi lây nh

- i vi bao bì, dng c, thit b a cht thi nguy hi k
nhim;
-   i vi bao bì, dng c, thit b  a cht thi y
ng;
- Màu tri vi bao bì, dng c, thit b a cht thi tái ch.
* Phân loi cht thi y t

- CTRYT phi phân lo  qun lý ngay t   
phát sinh;
- Tng loi cht thi y t phi phân loi riêng vào trong bao bì, dng c, thit
b a cht thi;
- Mi khoa, phòng, b phn phi b trí v  t các bao bì, dng c p
loi cht thi y t ng dn cách phân loi và thu gom cht thi.
* Thu gom cht thi y t

- Cht thi lây nhim phi thu gom riêng t  khu v
cht th y t;
- ng cht thi phi bu
thi phi có n y kín, b m không b   cht thi trong
gom;

7



- Cht thm cao phi x  
 gi, x lý cht th y t;
- Tn sut thu gom cht thi lây nhim t  
th y t ít nht 01 (mt) ln/ngày;

- Cht thi nguy hi không lây nhi riêng
gi cht th y t;

- Thu gom cht thi y t ng: Cht thi y t n

m    và cht thi y t  ng không phc v m
c thu gom riêng.
 cht thi y t
- Dng c, thit b a cht thi y t nguy hi t
ng các u c

+ Có thành cng, khơng b bc v, rị r dch th
thi;
+ Có bing loi cht th nh;

+ Dng c, thit b  a cht thi lây nhim phi có n y k
chc s xâm nhp cng vt.

- CTYT nguy hi và CTYT thônng ph riêng ti khu v
gi cht th y t.
- CT lây nhim và CT nguy hi không lây nhim ph   riêng tr
ng hp các loi cht thi này áp dng cùng m lý.

-   ng phc v m     
không phc v m  riêng.


- Th cht thi lây nhii vi cht thi lây nhi
t y t, th cht thi lây nhim t y

trou king h cht thi lâ

bo qun li 8°C, th t

8


* Vn chuyn CTRYT

- n vn chuyn: s dng xe thùng kín hoc xe bo ơn chun d
chuyn.
- Dng c, thit b  a CTYT nguy h   
phng các yêu cu sau:

p kín, kt cu cng, chc va chm, kh
bi trng cht thi, bm an toàn trong quá trình vn chuyn
+ Có bing v loi cht thnh
c lp c nh hoc có th tháo rn vn
m khơng b  trong quá trình vn chuyn cht thi.
+ Cht thi lây nhi c khi vn chuyn ph   

thùng, hp hoc túi kín, b m khơng b bc, v hoc phát tán cht thi trên
ng vn chuyn.
* Gim thiu cht thi y t

- L t, s dng các thit b, dng c, thuc, hóa cht và các nguyên vt

liu phù hp, bm hn ch phát sinh cht thi y t.

- i mi thit b, quy trình trong hong y t nhm gim thiu phát sinh
cht thi y t.
- Qun lý và s dng vp lý và hiu qu.
* Qung phc v m

-  c s dng vt liu tái ch t cht thi y t  sn xu
dùng, bao gói s dc thc phm.

- Cht thi lây nhim sau khi x t quy chun k thut quc gia v mô
c qut thi y t ng.

- a cht thi phc buc kín và có bin
ch nh [9].
1.1.5. ng ca cht thi y t i vi sc khi
1.1.5.1. Ảnh hương của chất thải nhiễm khuẩn

9


Các vt th trong thành phn ca cht thi rn y t có th ch ng m
ng ln tác nhân vi sinh vt gây bnh truyn nhim [28], [29], [46].

Các tác nhân gây bnh này có th xâm nh i th

các cách thc sau: qua da, qua các niêm mng hô hng tiêu h
Bng I.1: Nhng ng ca cht thi nhim khun [19]
Các dng nhim khun
Nhim khung

hóa

Mt s tác nhân gây bnh

Cht truyn bnh

Các vi khung tiêu h
Samonella, Shigella, Vibrio

Phân và cht nôn.

cholera, trng giun...

Nhim khung Vi khun Lao, virus si, ph c bt, cht tit,
hp

cu khun...

ng hô hp...

Nhim khun mt

Herpes

Cht tit  mt

Nhim khun da

T cu khun


M

Bnh than

Trc khun than

Cht tit qua da

AIDS

HIV

Nhim khun huyt

T cu

Máu

Viêm gan A

Virus viêm gan A

Phân

Viêm gan B và C

Virus viêm gan B và C

Máu và d


Máu, dch tit t
ng sinh dc

1.1.5.2. Ảnh hưởng của chất thải sắc nhọn
Các vt sc nhn không nh

 truyn bnh nguy him. Theo s

Nht Bc bnh sau khi b 
sau: nhim HIV là 0,3%, nhim viêm gan B là 3%, viêm gan C là 3  5% .

10


 Hoa K, tháng 6/1994, Trung tâm kim soát bnh t

ng hp mc HIV/AIDS ngh nghi

kim tiêm nhim khung hp do dao m c
hp b t ca ng thy tinh [45

tình trng nhim virut vn t

Bng I.2: ng ca cht thi sc nhn [43]
S ca tt

S ca b viêm gan

sc nh




17.700  22.000

56  96

800  7.500

2  15

11.700  45.300

23  91

12.200

24

100  400

<1

Bác s ngoài bnh vin

500  1.700

13

Nha s ngoài bnh vin


100  300

58

2.600  3.900

<1

12.000

24

500  7.300

1  15

Ngh nghip
u ng
Nhân viên xét nghim
Nhân viên v sinh bnh
vin
K a bnh vin
Bác s và nha s BV

Nhân viên ph 
ngoài bnh vin.
Nhân viên cp cu ngoài
bnh vin
Nhân viên x lý cht thi
ngoài bnh vin


S liu Bng I.2 cho thy, hu h ng nhân viên y t 

t sc nhng liên quan, tip x
thi nhiu có tn s b t l nhim viêm gan tp
 ng viên và nhân viên v sinh bnh vin.

11