TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THƠNG VẬN TẢI TP. HỒ CHÍ MINH
VIỆN CƠ KHÍ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: KHAI THÁC HỆ THỐNG PHANH TRÊN XE
HYUNDAI ACCENT 2018. THIẾT KẾ MƠ HÌNH DẪN ĐỘNG
ĐỘNG CƠ VỚI HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC Ô TÔ CON

Ngành: KỸ THUẬT CƠ KHÍ
Chun ngành: CƠ KHÍ Ơ TƠ

Giảng viên hướng dẫn: ThS. THÁI VĂN NÔNG
Sinh viên thực hiện

: NGUYỄN VIỆT HÙNG

MSSV: 1951080314

Lớp: CO19D

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2023





LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

LỜI CẢM ƠN
Kính gửi: Ban giám khảo và các thầy cô giáo của Trường Đại học Giao Thơng
Vận Tải Tp.Hồ Chí Minh,
Em xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Ban giám khảo đã dành thời gian
quý báu để đánh giá luận văn của tôi. Cũng như gửi lời tri ân đến các thầy cô giáo đã
hướng dẫn và truyền đạt kiến thức cho em trong suốt quá trình nghiên cứu và hồn thiện
đề tài này.
Em xin chân thành cảm ơn vì sự cung cấp tài liệu, kiến thức chuyên môn và
những hướng dẫn chi tiết từ các thầy cô giáo. Nhờ đó, em đã có cơ hội tổng hợp và vận
dụng kiến thức đã học vào thực tế để thực hiện dự án này.
Em cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với cơng ty ơ tơ Hyundai vì đã cung cấp
cho tôi tài liệu một chiếc xe Accent 2018 để tiến hành nghiên cứu. Sự hỗ trợ của họ
không chỉ giúp em hiểu rõ hệ thống phanh ABS trên xe mà cịn đảm bảo sự thành cơng
của đề tài này.
Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo: ThS. Thái Văn Nơng đã tận tình hướng
dẫn em trình bày bài luận văn tốt nghiệp.
Ngoài ra, em cũng muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình và bạn bè đã
ln đồng hành cùng em trong những thời điểm khó khăn. Sự ủng hộ và động lực từ bạn
bè và gia đình đã giúp em vượt qua những thử thách và hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn một lần nữa đến Ban giám khảo và các
thầy cô giáo đã dành thời gian và công sức để đánh giá luận văn của em. Em rất trân
trọng và đánh giá cao những góp ý xây dựng và những kiến thức quý báu mà tôi đã nhận
được từ phía các thầy cơ.
Em xin chân thành cảm ơn!
Ngày 5 tháng 7 năm 2023
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Việt Hùng

i



LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

TÓM TẮT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Hệ thống phanh là hệ thống an toàn chủ động, rất quan trọng của ôtô và cũng là
một trong những thiết bị có tần số hoạt động vào loại cao nhất trên xe. Chức năng của
nó là giảm tốc, dừng đỗ và giúp xe đứng yên trên các mặt đường dốc. Do vậy việc hiểu
và khai thác hệ thống phanh đúng cách là yêu cầu không thể thiếu của người khai thác,
sử dụng xe. Hệ thống phanh phải bảo dưỡng sửa chữa thường xuyên để duy trì trạng
thái kỹ thuật đảm bảo cho xe hoạt động tốt và an tồn.
Hiện nay, có rất nhiều các hãng xe, chủng loại xe được nhập khẩu về Việt Nam
cũng như được sản xuất trong nước. Do vậy, công tác kiểm nghiệm, đánh giá độ an toàn,
độ tin cậy cho các xe này là rất quan trọng. Nó giúp người khai thác có thể nắm bắt được
điều kiện sử dụng, trạng thái kỹ thuật cũng như biện pháp sử dụng chúng.
Xuất phát từ các yêu cầu thực tiễn đó, em đã thực hiện nghiên cứu đề tài “KHAI
THÁC HỆ THỐNG PHANH TRÊN XE HYUNDAI ACCENT 2018. THIẾT KẾ MƠ
HÌNH DẪN ĐỘNG ĐỘNG CƠ VỚI HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC Ô TÔ CON”. Các
nội dung chính của đề tài bao gồm:
* Tổng quan về hệ thống phanh
* Kết cấu hệ thống phanh xe Hyundai Accent 2018.
* Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh.
* Thiết kế mơ hình dẫn động động cơ với hệ thống truyền lực ơ tơ con.
Được sự hướng dẫn nhiệt tình của Thầy giáo : ThS. Thái Văn Nông và sự nỗ lực
của bản thân, em đã hoàn thành đồ án đúng thời gian quy định. Tuy nhiên do trình độ
và kinh nghiệm thực tế cịn ít, nên đồ án khơng tránh khỏi thiếu sót, chưa hợp lý. Vì vậy
em rất mong được sự đóng góp của các thầy giáo cùng tồn thể các bạn.
Em xin trân thành cảm ơn !


ii


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ i
TÓM TẮT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP .................................................................. ii
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH Ô TÔ HYUNDAI
ACCENT 2018 ........................................................................................................... 1
1.1. Công dụng và yêu cầu của hệ thống phanh .................................................... 1
1.1.1.Công dụng ...................................................................................................1
1.1.2.Yêu cầu........................................................................................................1
1.2. Sơ đồ động học .................................................................................................2
1.3. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống phanh ô tô Hyundai Accent 2018 .......3
1.3.1. Cơ cấu phanh .............................................................................................. 3
1.3.2. Dẫn động phanh .......................................................................................... 4
1.3.3. Xi lanh phanh chính .................................................................................... 4
1.3.4. Bộ trợ lực chân không ................................................................................. 6
1.3.5. Xi lanh công tác .......................................................................................... 8
1.3.6. Cơ cấu phanh tay ........................................................................................ 9
1.4. Các hệ thống an tồn hỗ trợ phanh tích hợp trên Hyundai Accent 2018 ... 10
1.4.1. Hệ thống chóng bó cứng phanh (ABS) ...................................................... 10
1.4.2. Hệ thống hỗ trợ khi phanh (Brake Assistance -BA) ................................... 24
1.4.3. Hệ thống phân phối lực phanh điện tử (EBD)............................................ 25
1.4.4. Hệ thống điều khiển lực kéo ( TRC).......................................................... 28
1.4.5. Hệ thống ổn định thân xe (VSC) ............................................................... 30
1.4.6. Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HAC) ............................................ 31

CHƯƠNG 2: BẢO DƯỠNG, SỬA CHỮA HỆ THỐNG PHANH ........................ 33
2.1. Các hiện tượng hư hỏng, nguyên nhân hư hỏng và biện pháp khắc phục
của hệ thống phanh .............................................................................................. 33
2.2. Quy trình kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống phanh .......................................... 36
2.2.1. Bảo dưỡng hàng ngày ............................................................................... 37
2.2.2. Bảo dưỡng định kỳ .................................................................................... 37
2.2.3. Quy trình bảo dưỡng dẫn động phanh ....................................................... 39
iii


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

2.2.4. Quy trình bảo dưỡng cơ cấu phanh............................................................ 44
2.2.5. Quy trình tháo lắp cơ cấu phanh đĩa .......................................................... 46
2.3. Quy trình kiểm tra các chi tiết của hệ thống phanh .................................... 50
2.3.1. Kiểm tra xilanh phanh chính ..................................................................... 50
2.3.2. Kiểm tra đường ống dầu phanh ................................................................. 52
2.3.3. Kiểm tra bàn đạp phanh ............................................................................ 53
2.3.4. Kiểm tra bộ trợ lực phanh ......................................................................... 56
2.3.5. Kiểm tra điều chỉnh phanh dừng ............................................................... 60
CHƯƠNG 3 : THIẾT KẾ MƠ HÌNH DẪN ĐỢNG ĐỢNG CƠ VỚI HỆ THỚNG
TRÙN LỰC Ô TÔ CON .................................................................................... 64
3.1. Mục đích ........................................................................................................ 64
3.2. Chuẩn bị vật tư .............................................................................................. 64
3.3. Phương pháp cắt............................................................................................ 64
3.4. Các bước tiế n hành hoàn thiêṇ mô hin
̀ h....................................................... 65
3.5. Nguyên lý làm viêc̣ của đô ̣ng cơ với hê ̣ thố ng truyề n lư ̣c ô tô con. .............. 66

KẾT LUẬN .............................................................................................................. 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 69

iv


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1.1: Sơ đồ động học hệ thống phanh....................................................................2
Hình 1.2: Cấu tạo phanh đĩa ô tô .................................................................................. 3
Hình 1.3: Cấu tạo xylanh phanh chính .........................................................................5
Hình 1.4: Cấu tạo bộ trợ lực chân không ......................................................................7
Hình 1.5: Sơ đồ cấu tạo xilanh công tác .......................................................................9
Hình 1.6: Sơ đồ hệ thống phanh tay ........................................................................... 10
Hình 1.7: Sơ đồ hệ thống phanh có ABS .................................................................... 11
Hình 1.8: Chế độ phanh bình thường (ABS khơng hoạt động) ................................... 11
Hình 1.9: Chế độ tăng áp ........................................................................................... 12
Hình 1.10: Chế độ giữ áp ........................................................................................... 13
Hình 1.11: Chế độ giảm áp ........................................................................................ 14
Hình 1.12: Vị trí cảm biến tốc độ bánh xe .................................................................. 15
Hình 1.13: Cấu tạo cảm biến tốc độ bánh xe .............................................................. 15
Hình 1.14: Khe hở giữa rotor và cảm biến tốc độ ....................................................... 16
Hình 1.15: Sơ đồ cấu tạo cảm biến giảm tốc .............................................................. 16
Hình 1.16: Các chế độ hoạt động của cảm biến giảm tốc ........................................... 17
Hình 1.17: Cấu tạo bộ chấp hành thuỷ lực.................................................................. 18
Hình 1.18: Biểu đồ quá trình điều chỉnh tốc độ của bánh xe....................................... 21
Hình 1.19: Sơ đồ điều khiẻn các relay của ABS và ECU............................................ 22

Hình 1.20: Chức năng kiểm tra ban đầu ..................................................................... 23
Hình 1.21: Cấu tạo hệ thống hỗ trợ phanh khẩn cấp BA ............................................. 24
Hình 1.22: Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD ............................................. 25
Hình 1.23: Các trường hợp phân phối lực phanh điện tử EBD ................................... 27
Hình 1.24: Sơ đồ cấu tạo hệ thống TRC và VSC ........................................................ 28
Hình 1.25: Sơ đồ điều khiển của TRC ........................................................................ 29
Hình 1.26: Sơ đồ điều khiển của hệ thống VSC ......................................................... 30
Hình 2.1: Má phanh bị nứt ......................................................................................... 33
Hình 2.2: Thay đường ống dầu .................................................................................. 33
Hình 2.3: Phớt chắn dầu............................................................................................. 34
Hình 2.4: Dĩa phanh bị xước ...................................................................................... 34
Hình 2.5: Dầu phanh bị rò rỉ ...................................................................................... 35

v


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

Hình 2.6: Má phanh bị mòn ....................................................................................... 35
Hình 2.7: Má phanh mới ............................................................................................ 35
Hình 2.8: Đĩa phanh................................................................................................... 36
Hình 2.9; Bầu trợ lực phanh ....................................................................................... 36
Hình 2.10: Kiểm tra và thay thế dầu phanh ................................................................ 37
Hình 2.11: Thay dầu phanh ........................................................................................ 38
Hình 2.12: Xả khí đường ống phanh .......................................................................... 39
Hình 2.13: Dầu phanh ................................................................................................ 40
Hình 2.14: Các chi tiết xilanh phanh chính ................................................................ 40
Hình 2.15: Kiểm tra các chi tiết xilanh chính ............................................................. 41

Hình 2.16: Bôi trơn chốt bàn đạp ............................................................................... 41
Hình 2.17: Bầu trợ lực phanh ..................................................................................... 42
Hình 2.18: Xả bọt khí trong đường ống ...................................................................... 42
Hình 2.19: Các bước thực hiện xả khí đường ống phanh ............................................ 43
Hình 2.20: Bộ dụng cụ ............................................................................................... 44
Hình 2.21: Đĩa phanh ................................................................................................. 45
Hình 2.22: Má phanh ................................................................................................. 45
Hình 2.23: Bôi trơn ắc phanh ..................................................................................... 46
Hình 2.24: Tháo cụm phanh đĩa ................................................................................. 46
Hình 2.25: Tháo 2 má phanh đĩa ................................................................................ 47
Hình 2.26: Tháo bộ đệm chống ồn má phanh ............................................................. 47
Hình 2.27: Tháo tấm đỡ má phanh ............................................................................. 47
Hình 2.28: Tháo chốt trượt xilanh phanh đĩa .............................................................. 48
Hình 2.29: Tháo bạc trượt .......................................................................................... 48
Hình 2.30: Tháo cao su chắn bụi bạc phanh đĩa ......................................................... 49
Hình 2.31: Tháo giá bắt xilanh phanh đĩa ................................................................... 49
Hình 2.32: Tháo đĩa phanh......................................................................................... 49
Hình 2.33: Tháo công tắc mức dầu phanh .................................................................. 50
Hình 2.34: Tháo ống phanh khỏi xilanh ..................................................................... 51
Hình 2.35: Tháo ốc kết nối xilanh chính với bộ trợ lực .............................................. 51
Hình 2.36: Nới lỏng đai ốc......................................................................................... 52
Hình 2.37: Sử dụng vòng đệm mới khi lắp đặt ........................................................... 53

vi


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG


Hình 2.38: Tháo bu lơng giá đỡ ................................................................................. 54
Hình 2.39: Tháo chốt khố ......................................................................................... 54
Hình 2.40: Tháo đai ốc .............................................................................................. 54
Hình 2.41: Kiểm tra công tắc đèn phanh .................................................................... 55
Hình 2.42: Ngắt kết nối đầu nối công tắc đèn phánh (A) ............................................ 56
Hình 2.43: Điều chỉnh bàn đạp phanh ........................................................................ 56
Hình 2.44: Ngắt kết nối đầu nối bộ lọc nhiên liệu (A,B) ............................................ 57
Hình 2.45: Nới lỏng các đai ốc................................................................................... 58
Hình 2.46: Tháo ống chân khơng ............................................................................... 58
Hình 2.47: Tháo chốt khố ......................................................................................... 58
Hình 2.48: Tháo các ống dàu phanh (A) khỏi HECU ................................................. 59
Hình 2.49: Xoay ống dầu phanh (A) sang một bên ..................................................... 59
Hình 2.50: Ngắt kết nối đầu nối(A) của công tắc phanh tay ....................................... 60
Hình 2.51: Nới lỏng đai ốc điều chỉnh (A) và dây cáp phanh đỗ ................................ 61
Hình 2.52: Tháo các bu lông ...................................................................................... 61
Hình 2.53: Lắp cáp phanh đỗ (A), lắp kẹp (B) ........................................................... 62
Hình 2.54: Bôi mỡ lên tấm cóc (A) ............................................................................ 62
Hình 3.1: Động cơ ..................................................................................................... 64
Hình 3.2: Hộp số........................................................................................................ 65
Hình 3.3: Lắp đặt mô hình lên khung ......................................................................... 66

vii


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH Ơ TƠ HYUNDAI
ACCENT 2018

1.1. Cơng dụng và yêu cầu của hệ thống phanh
1.1.1.Công dụng
- “Hệ thống phanh có nhiệm vụ làm giảm tốc độ của ơ tơ cho đến một mức độ
nào đó hoặc đến khi dừng hẳn. Ngồi ra cịn để giữ cho ơ tơ đứng được trên đường có
độ dốc nhất định.”
- Trong hệ thống của xe ô tô, hệ thống phanh là một phần quan trọng, đảm bảo
an toàn khi di chuyển ở tốc độ cao và tăng cường hiệu suất vận chuyển.
- Hệ thống phanh bao gồm các thiết bị giúp kiểm sốt tốc độ góc của từng bánh
xe.
1.1.2.u cầu
- “Chỉ tiêu quan trọng hàng đầu: đảm bảo an toàn chuyển động;”
- “Có khả năng phanh với cường độ phanh lớn nhất.”
- “Thời gian chậm tác dụng là nhỏ nhất;”
- “Điều khiển thuận tiện, nhẹ nhàng;”
- “Phân phối hợp lý lực phanh ra các cầu, đồng đều giữa các bánh xe; cơ cấu phanh
khơng có hiện tượng tự hãm;”
- “Các chi tiết, các cụm của hệ thống phanh có trọng lượng riêng nhỏ nhưng đủ bền và
có độ tin cậy làm việc;”
- “Có khả năng chống được bụi bẩn, bùn lầy bám vào cơ cấu;”
- “Có khả năng thốt nhiệt tốt;”
- “Có khả năng chống mài mòn cao ở các bề mặt làm việc của chi tiết;”
- “Kết cấu đơn giản, thuận tiện trong bảo dưỡng kỹ thuật;”
- “Hệ thống phanh tay phải làm việc tin cậy và có khả năng giữ cho xe (khi đầy tải) đứng
được trên dốc với độ dốc 16%, không phụ thuộc thời gian.”

1


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP


SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

1.2. Sơ đồ động học

Hình 1.1: Sơ đồ động học hệ thống phanh
Hệ thống phanh chính của xe Huyndai Accent sử dụng dẫn động bằng thủy lực,
trợ lực chân khơng, hai dịng độc lập.
Hệ thống phanh xe Huyndai Accent gồm có hai phần chính : dẫn động phanh và
cơ cấu phanh.
Cơ cấu phanh xe Hyundai Accent sử dụng cả 4 phanh đĩa cho cả bánh trước và
bánh sau.
Hệ thống phanh được lắp đặt trên khung xe bao gồm: Xi lanh chính, các ống dẫn
dầu đến các cơ cấu phanh và trợ lực phanh sử dụng trợ lực chân không gồm: Bầu trợ
lực, thanh đẩy, lò xo, màng ngăn, piston, thanh nối và phần thân van…
Hệ thống phanh được kết hợp hệ thống chống bó cứng phanh ABS. Hệ thống
phanh ABS được cấu tạo bởi các bộ phận gồm: Cảm biến tốc độ, hệ thống thủy lực và
van thủy lực, bơm thủy lực và hệ thống điều khiển.
Nguyên lý hoạt động: Khi ta áp dụng lực lên bàn đạp phanh, lực này sẽ được
chuyển tới bầu trợ lực, làm tăng cường lực phanh. Từ lực bàn đạp phanh, xy lanh chính
sau đó sẽ sinh ra áp suất dầu phanh, áp suất này tiếp tục được chuyển qua van điều chỉnh
2


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

và đến các xy lanh phụ ở hệ thống phanh của từng bánh xe. Kết quả là, phanh ở mỗi
bánh xe sẽ hoạt động để giảm tốc độ quay của bánh.
1.3. Phân tích đặc điểm kết cấu hệ thống phanh ô tô Hyundai Accent 2018

1.3.1. Cơ cấu phanh

Hình 1.2: Cấu tạo phanh đĩa ô tô
1. Bu lông

4. Giá đỡ càng phanh

6. Má phanh

2. Ốc xả gió

5. Miếng đệm chống ồn

7. Đệm giữ má phanh

3. Càng phanh
* Cấu tạo phanh đĩa ơ tơ gồm có: càng phanh, má phanh, đĩa phanh, piston, chốt trượt,
xilanh,…
* “Nguyên lý hoạt động phanh đĩa: Khi người lái đạp phanh, áp suất dầu sẽ truyền từ
xy lanh chính xuống piston ở phanh làm cho má phanh ở 2 bên mặt đĩa kẹp chặt vào mặt
đĩa khiến lốp xe ô tô dừng quay. Khi người lái nhả chân phanh, má phanh sẽ nhả ra,
khơng cịn kẹp chặt mặt đĩa giúp bánh xe có thể quay bình thường.”

3


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG


* Phanh đĩa có một số ưu điểm sau:
- “Kết cấu nhỏ gọn, trọng lượng nhỏ.”
- “Khe hở giữa má phanh và trống phanh nhỏ (0,05 – 0,1mm), nhờ đó cho phép tăng
khá nhiều tỷ số truyền dẫn động phanh.”
- Thoát nhiệt, thoát nước các bề mặt ma sát tốt.
- Lực tác dụng lên cơ cấu phanh cân bằng, không gây tải trọng trên moay ơ.
- Áp suất phân bố đều trên các bề mặt ma sát.
* Phanh đĩa có một số nhược điểm:
- “Do đĩa phanh hở nên khó giữ sạch các bề mặt ma sát. Trong quá trình sử dụng, bụi,
đất bẩn gây xước bề mặt đĩa và má phanh làm chúng nhanh mòn.”
- “Áp suất lên các bề mặt ma sát lớn (tới 5MPa), nên tốc độ mài mòn lớn, đòi hỏi phải
sử dụng vật liệu tốt.”
- Giá thành cao.
1.3.2. Dẫn động phanh
Hệ thống phanh chính ơ tơ Hyundai Accent 2018 sử dụng dẫn động phanh bằng
thuỷ lực có trợ lực chân khơng.
“Cấu tạo chung gồm có các bộ phận chính: Bàn đạp phanh, bầu trợ lực chân
khơng, xy lanh chính, đường ống dẫn dầu ,các xy lanh công tác.”
“Dẫn động phanh thuỷ lực có ưu điểm: Phanh êm dịu, kết cấu gọn, dễ bố trí, độ
nhạy cao nên đảm bảo độ linh hoạt.”
“Dẫn động phanh thuỷ lực có nhược điểm: Khi bị hư hỏng, rị rỉ vỡ đường ống
dẫn thì hầu như tồn bộ hệ thống phanh khơng thể hoạt động. Khi ở nhiệt độ thấp phanh
cho hiệu suất giảm.”
1.3.3. Xi lanh phanh chính
1.3.3.1. Cấu tạo
Xy lanh phanh chính kép bao gồm hai piston, gọi là piston số 1 và piston số 2, và
chúng hoạt động trong cùng một xy lanh. Piston số 1 được kích hoạt bằng cách tác động
trực tiếp từ một thanh đẩy, trong khi piston số 2 hoạt động bằng áp suất thủy lực tạo ra
4



LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

bởi piston số 1. Thường thì, áp suất phía trước và phía sau piston có giá trị tương đương
nhau. Tại mỗi đầu của piston, có một van để điều khiển dầu phanh và đưa nó đến các xy
lanh trên bánh xe thơng qua các ống dẫn dầu.

Hình 1.3: Cấu tạo xylanh phanh chính
1. Thanh đẩy;

4.Buồng áp suất số1;

8.Cửa dầu buồng số1;

2. Piston số 1;

5. Piston

9. Cửa dầu buồng số 2;

3,6. Lò xo hồi vị;

7. Buồng áp suất số 2;

10. Bình dầu phanh.

Cấu tạo xylanh phanh chính gồm những bộ phận chính sau:
- Bình chứa dầu phanh: Bình chứa dầu phanh là nơi chứa dầu phanh. Khi bạn đạp xuống

bàn đạp phanh, lực được tạo ra và dầu phanh được đẩy đi từ bình chứa đến các bộ phận
khác trong hệ thống phanh.
- Xylanh chính: Xylanh chính là một bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh, nằm
trong khoang động cơ, trên trục thủy lực. Khi bạn đạp bàn đạp phanh, lực được truyền
từ bàn đạp phanh đến xylanh chính, tạo ra áp lực dầu phanh để kích hoạt các bộ phận
khác trong hệ thống phanh.
- Van chống tràn: Lắp đặt trên bình dầu phanh, nhiệm vụ của nó là giữ cho áp lực trong
hệ thống phanh ổn định và tránh quá mức.
- Thiết bị giảm áp: Thiết kế để giảm áp lực dầu phanh phát sinh từ xy lanh chính, giúp
bảo vệ các thành phần trong hệ thống phanh.

5


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

- Bộ van trung gian: Bộ van trung gian có chức năng giảm áp lực dầu phanh và chuyển
hướng dòng dầu phanh từ xylanh chính đến các bộ phận khác trong hệ thống phanh.
- Bộ van khóa: Khi bàn đạp phanh được giảm lực, van này giữ cho áp suất dầu trong hệ
thống không bị mất.
1.3.3.2. Nguyên lý làm việc
Khi đạp bàn đạp phanh: thanh đẩy của bàn đạp sẽ tác động trực tiếp lên piston số
1. Với áp suất dầu cân bằng ở cả hai bên buồng, áp suất dầu phía trước của piston số 1
tạo ra lực đẩy, đẩy piston số 2 di chuyển. Khi các cửa bù trên các cúp pen của piston số
1 và số 2 bắt đầu đóng lại, áp suất phía trước tăng lên dần trong khi áp suất phía sau
giảm dần. Phía trước của hệ thống dầu được nén, trong khi phía sau được nạp dầu thơng
qua cửa nạp. Khi đạt đến một áp suất nhất định, áp suất dầu sẽ vượt qua lực của lò xo
van ở hai đầu ra và được đưa đến các xy lanh phanh trên bánh xe thông qua đường ống

dẫn dầu để thực hiện q trình phanh.
Khi nhả phanh: lị xo trên piston sẽ đẩy chúng ngược trở lại. Khi đó, áp suất dầu
phía trước của hai piston giảm nhanh chóng, các cúp pen của hai piston cúp xuống và
dầu từ phía sau cúp pen sẽ chuyển tới phía trước của hai piston. Khi các cúp pen trên
piston mở cửa bù, dầu từ bình chứa sẽ trơi qua cửa bù để điền đầy vào hai khoang phía
trước của hai piston để cân bằng áp suất giữa các buồng trong xy lanh. Tại thời điểm
này, hệ thống phanh đã trở lại trạng thái ban đầu.
1.3.4. Bộ trợ lực chân không
1.3.4.1. Cấu tạo
Bộ trợ lực chân không hoạt động bằng cách tận dụng sự chênh lệch áp suất giữa
chân không trong động cơ và áp suất khí quyển, tạo ra một lực mạnh (gọi là tăng lực) tỷ
lệ thuận với lực đặt lên bàn đạp phanh để điều khiển hệ thống phanh. Nó sử dụng chân
không được tạo ra từ đường ống nạp trong động cơ.
Cấu tạo của bộ trợ lực chân không bao gồm các bộ phận chính sau:
- Bơm chân khơng: Là một thành phần tạo áp âm thấp bằng cách loại bỏ khơng
khí khỏi hộp chân khơng. Bơm chân khơng có thể được hoạt động bằng cách sử dụng
động cơ xe hoặc bằng một bộ phận điện tử.

6


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

- Bình chứa chân khơng: Được sử dụng để lưu trữ khơng khí hút chân khơng, cung cấp
khí để tạo áp suất âm cho hệ thống.
- Van chân không: Là một van liên kết với bơm chân khơng và bình chứa chân khơng.
Van này được điều khiển bởi một thành phần điện tử, cho phép tạo áp suất âm trong hệ
thống khi cần thiết.


Hình 1.4: Cấu tạo bộ trợ lực chân không
1. Thanh đẩy xilanh

4. Pít tông trợ lực

7. Thanh đẩy bàn đạp

2. Van chân không

5. Van điều khiển

8. Buồng chân không

3. Màng ngăn

6. Lọc khí nạp

- Bộ điều chỉnh trợ lực chân khơng: Là một bộ phận được gắn trên bàn đạp phanh của
xe, giúp điều chỉnh áp suất chân không tại các xi-lanh phanh của bánh xe. Khi người lái
đạp vào bàn đạp phanh, điều khiển trợ lực chân không sẽ giảm áp suất chân không tại
các xi-lanh phanh, tạo ra lực phanh mạnh hơn so với phanh thường.
- Van điều áp phanh: Là một van kết nối giữa điều khiển trợ lực chân không và các xilanh phanh của bánh xe. Van này được điều khiển bởi bộ điều khiển ABS, giúp kiểm
soát lực phanh tại từng bánh xe.
1.3.4.2. Nguyên lý làm việc

7


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP


SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

Khi trong trạng thái khơng phanh: Trong tình trạng khơng áp dụng phanh, van
khơng khí kết nối với cần điều khiển van và bị lị xo phản hồi của van khơng khí đẩy về
phía bên phải. Van điều chỉnh cũng bị lò xo đẩy sang bên trái để tiếp xúc với van khơng
khí. Do đó, khơng khí bên ngồi đi qua lưới lọc bị chặn lại không vào được buồng áp
suất biến đổi. Trong trường hợp này, van chân không trên thân van bị tách ra khỏi van
điều chỉnh, tạo ra một lối thông giữa buồng A và lỗ B. Vì ln có chân khơng trong
buồng áp suất khơng đổi, cũng có chân khơng trong buồng áp suất biến đổi vào thời
điểm này. Vì vậy, lị xo màng ngăn đẩy piston sang phía bên phải.
Trong quá trình đạp phanh: Cần điều khiển đẩy van khơng khí, làm cho nó dịch
chuyển sang bên trái. Lị xo trên van điều chỉnh cũng đẩy van khơng khí di chuyển sang
bên trái cho đến khi tiếp xúc với van chân không. Chuyển động này chặn lối thông giữa
buồng A và B. Khi van khơng khí tiếp tục di chuyển sang bên trái, nó cách xa hơn van
điều chỉnh, cho phép khơng khí từ bên ngồi xâm nhập vào buồng áp suất biến đổi. Sự
chênh áp suất giữa buồng áp suất không đổi và buồng áp suất biến đổi khiến piston di
chuyển sang bên trái, làm cho đĩa phản hồi đẩy cần điều khiển bộ trợ lực về phía trái và
gia tăng lực phanh.
Khi khơng có chân khơng: Trong trường hợp khơng có áp suất chân khơng, do
bất kỳ nguyên nhân nào, ảnh hưởng đến hệ thống trợ lực phanh, sẽ khơng có sự chênh
lệch áp suất giữa buồng áp suất không đổi và buồng áp suất biến đổi. Khi hệ thống trợ
lực phanh ở vị trí "off", lị xo màng ngăn đẩy pitơng về phía bên phải. Tuy nhiên, khi
bạn đạp bàn đạp phanh, cần điều khiển van tiến về phía trái và đẩy van khơng khí, đĩa
phản hồi và cần điều khiển trợ lực. Điều này làm cho piston của xi lanh chính tạo ra lực
phanh lên phanh. Đồng thời, van khơng khí đẩy vào chốt chặn van lắp trong thân van.
Do đó, hệ thống phanh vẫn hoạt động ngay cả khi khơng có áp suất chân không tác động
vào hệ thống trợ lực phanh.
1.3.5. Xi lanh công tác
Cụm xi lanh công tác được thể hiện trên hình 1.5 bao gồm: Xy lanh được chế tạo

liền khối với giá đỡ, piston , vịng cao su làm kín, vịng chắn bụi.
*Ngun lý hoạt động
Khi phanh: Trong q trình di chuyển, để dừng lại, người điều khiển xe máy chỉ
cần đạp bàn đạp phanh. Lúc này, qua các bộ phận của phanh, áp suất dầu trong xi-lanh

8


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

SVTH: NGUYỄN VIỆT HÙNG

và hệ thống ống dầu tăng lên, đẩy piston và bàn phanh vào đĩa phanh. Lực ép này tạo ra
ma sát, làm giảm tốc độ quay của đĩa phanh và bánh xe, thậm chí dừng lại hoàn toàn,
theo ý muốn của người điều khiển xe.
Khi dừng phanh: Khi người điều khiển rút chân khỏi bàn đạp phanh, áp suất trong
hệ thống dầu phanh giảm đột ngột. Điều này xảy ra nhờ khe hở của các ổ bi nơi bánh xe
và sự biến dạng của vịng đệm kín dầu của piston, tạo ra hiện tượng rung lắc tại đĩa
phanh. Điều này làm cho má phanh và piston rời xa đĩa phanh.

Hình 1.5: Sơ đồ cấu tạo xilanh cơng tác
1.3.6. Cơ cấu phanh tay
Chức năng chính của phanh tay (hay còn gọi là phanh đỗ) là tránh cho xe tự
chuyển động khi đã đỗ. Ngoài ra, cịn đóng vai trị quan trọng trong việc tránh cho xe
chuyển động lùi khi tiếp tục di chuyển trên dốc. Phanh đỗ chỉ tác động lên cả hai bánh
sau của xe.
* Nguyên lý hoạt động:
- Phanh tay cơ khí bao gồm sợi dây cáp kết nối với cả hai bánh sau. Khi người lái kéo
phanh, dây cáp tác dụng vào đòn quay biến lực kéo thành lực ép guốc phanh vào tang
trống, hạn chế chuyển động quay của bánh xe và giúp xe dừng lại.


9