Tải bản đầy đủ (.pdf) (144 trang)

Mức độ nhận thức của sinh viên đối với bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.16 MB, 144 trang )

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRẦN LÂM BẢO LONG

MỨC ĐỘ NHẬN THỨC CỦA SINH VIÊN ĐỐI VỚI BẢO
MẬT THƠNG TIN CÁ NHÂN TRÊN MẠNG XÃ HỘI

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 7340101

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 8 NĂM 2023


NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRẦN LÂM BẢO LONG

MỨC ĐỘ NHẬN THỨC CỦA SINH VIÊN ĐỐI VỚI BẢO
MẬT THƠNG TIN CÁ NHÂN TRÊN MẠNG XÃ HỘI

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH


MÃ SỐ: 7340101

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN THỊ CẨM PHÚ

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 8 NĂM 2023


TÓM TẮT
Mạng xã hội là một phương tiện giao tiếp và giải trí phổ biến cho tồn thế giới
trong có sinh viên Việt Nam. Việc sử dụng mạng xã hội cũng chứa đựng những nguy
cơ tìm ẩn về bảo mật thông tin cá nhân của người dùng. Bảo mật thông tin cá nhân
trên không gian mạng là quyền riêng tư của mỗi cá nhân trong việc chia sẻ và công
khai những thông tin cá nhân. Nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá
nhân mà nhiều sinh viên vẫn chưa nhận thức được. Chính vì thế, tơi quyết định nghiên
cứu này với đề tài "Mức độ nhận thức của sinh viên đối với bảo mật thông tin cá
nhân trên mạng xã hội" làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận của mình.
Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp bao gồm phương pháp
nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Từ việc nêu các khái niệm và các
nghiên cứu liên quan trong và ngoài nước, tác giả đã đưa ra mơ hình nghiên cứu đề
xuất gồm 5 thang đo ảnh hưởng (Bảo mật mật khẩu, Bảo mật trình duyệt, Rủi ro cảm
nhận, Kiến thức an ninh mạng và Hoạt động trên mạng xã hội) với 26 biến quan sát.
Phạm vi nghiên cứu là sinh viên tại các trường Đại học công lập trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh. Qua kết quả của nghiên cứu định tính, tác giả đã tiến hành thêm
một biến quan sát là RR5 vào thang đo Rủi ro cảm nhận, nâng tổng số biến quan sát
lên 27 biến với 5 thang đo. Tiếp theo dựa trên kết quả của nghiên cứu định lượng sơ
bộ, tác giả đã loại biến MK5, MK6 và TD 4, giảm số biến quan sát của nghiên cứu
xuống cịn 24 biến. Thơng qua kết quả nghiên cứu định lượng chính thức, tác giả tiến
hành phân tích độ tin cậy, phân tích EFA và phân tích hồi quy cùng dữ liệu được xử
lý bởi phần mềm SPSS 20 với 209 mẫu nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, từ

mơ hình nghiên cứu của tác giả đề xuất ban đầu, bây giờ còn lại 19 biến quan sát được
gom lại thành 4 nhóm yếu tố tác động đến Nhận thức bảo mật thông tin cá nhân trên
mạng xã hội của sinh viên bao gồm Bảo mật mật khẩu, Bảo mật trình duyệt, Kiến
thức an ninh mạng và Hoạt động trên mạng xã hội.

i


ABSTRACT
Social networks are a popular means of communication and entertainment for the
whole world, including Vietnamese students. Using social networks also poses
hidden risks to the personal information security of users. Personal information
security on cyberspace is the right to privacy of each individual in sharing and
disclosing personal information. Realizing the importance of protecting personal
information that many students still do not realize. Therefore, I decided to conduct
this study with the topic “The level of awareness of students towards personal
information security on social networks” as the research topic for my thesis.
The study uses a mixed research method including qualitative and quantitative
research methods. From the concepts and related studies in and outside the country,
the author has proposed a research model consisting of 5 scales of influence
(Password security, Browser security, Perceived risk, Network security knowledge
and Activity on social networks) with 26 observed variables. The scope of the study
is students at public universities in Ho Chi Minh City. Through the results of
qualitative research, the author has added an observed variable RR5 to the Perceived
risk scale, increasing the total number of observed variables to 27 variables with 5
scales. Next, based on the results of preliminary quantitative research, the author
eliminated variables MK5, MK6 and TD 4, reducing the number of observed
variables of the study to 24 variables. Through the results of official quantitative
research, the author conducted reliability analysis, EFA analysis and regression
analysis with data processed by SPSS 20 software with 209 research samples. The

results show that, from the author’s proposed initial research model, there are now 19
observed variables grouped into 4 groups of factors affecting Students’ awareness of
personal information security on social networks including Password security,
Browser security, Network security knowledge and Activity on social networks.

ii


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là Trần Lâm Bảo Long, sinh viên lớp DH35MK03, ngành Quản trị Kinh doanh
chuyên ngành Marketing hệ đào tạo Chính quy, Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ
Chí Minh.
Tơi xin cam đoan bài khóa luận tốt nghiệp “Mức độ nhận thức của sinh viên đối với
bảo mật thông cá nhân trên mạng xã hội” là công trình nghiên cứu khoa học riêng của
tơi cùng với sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Cẩm Phú, kết quả nghiên cứu là khách
quan và trung thực. Mọi số liệu sử dụng phân tích trong khóa luận là do tơi tự tìm
hiểu với các trích dẫn trong khóa luận đã được phép cơng bố rõ ràng.
Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về nội
dung bài khóa luận của mình.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2023
Tác giả

Trần Lâm Bảo Long

iii


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô Trường Đại học Ngân hàng TP.

Hồ Chí Minh nói chung và q thầy cơ khoa Quản trị Kinh doanh nói riêng đã giảng
dạy và tạo điều kiện cho tơi trong q trình học tập cũng như nghiên cứu tại trường.
Đó là những nền tảng kiến thức vững chắc và hỗ trợ cho tôi trong quá trình thực hiện
khóa luận tốt nghiệp này.
Tơi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến người hướng dẫn của mình là TS. Nguyễn
Thị Cẩm Phú vì sự hướng dẫn tận tình và góp ý thiết thực, cùng những kiến thức nền
tảng học thuật mà Cô đã trang bị cho tơi trong suốt q trình thực hiện khóa luận này.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, người thân và bạn bè đã quan
tâm chia sẻ, khích lệ cũng như giúp đỡ thu thập dữ liệu để tơi hồn thành khóa luận
này.
Mặc dù đã cố gắng hồn thiện khóa luận về mọi mặt nhưng vẫn còn hạn chế về năng
lực cũng như kinh nghiệm bản thân sẽ khó tránh khỏi nhiều thiếu sót trong khóa luận.
Kính mong nhận được sự hướng dẫn, góp ý của q thầy cơ để hồn thiện khóa luận
này.
Xin chân thành cảm ơn!

Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2023
Tác giả

Trần Lâm Bảo Long

iv


MỤC LỤC

TÓM TẮT ................................................................................................................... i
ABSTRACT ............................................................................................................... ii
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... iii
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iv

MỤC LỤC ...................................................................................................................v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................... viii
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ ix
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ .....................................................................................x
DANH MỤC CÁC HÌNH ...........................................................................................x
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN .......................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài ..............................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu.........................................................................................2
1.2.1. Mục tiêu tổng quát ....................................................................................2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..........................................................................................2
1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................3
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ...............................................................................3
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................3
1.4. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................3
1.5. Ý nghĩa nghiên cứu ..........................................................................................4
1.6. Kết cấu khóa luận .............................................................................................4
TĨM TẮT CHƯƠNG 1 ..............................................................................................5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ..........6
2.1. Các khái niệm liên quan ...................................................................................6
2.1.1. Nhận thức bảo mật thông tin cá nhân .......................................................6
2.1.2. Mạng xã hội...............................................................................................8
2.1.3. Trường Đại học công lập ........................................................................17
2.2. Cơ sở lý thuyết ...............................................................................................18
2.2.1. Bộ ba CIA ................................................................................................18
2.2.2. Mơ hình nhận thức an ninh mạng TTAT – MIP ......................................21
v


2.3. Lược khảo cơng trình nghiên cứu trước .........................................................22

2.3.1. Cơng trình nghiên cứu trong nước..........................................................22
2.3.2. Cơng trình nghiên cứu nước ngoài .........................................................25
2.4. Đề xuất giả thuyết nghiên cứu và xây dựng mơ hình nghiên cứu..................30
2.4.1. Giả thuyết nghiên cứu .............................................................................30
2.4.2. Mơ hình nghiên cứu ................................................................................34
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..........................................................................................35
CHƯƠNG 3: QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................36
3.1. Quy trình nghiên cứu .....................................................................................36
3.2. Nghiên cứu đính tính ......................................................................................39
3.2.1. Xây dựng thang đo nháp .........................................................................39
3.2.2. Thảo luận và phỏng vấn chuyên gia .......................................................41
3.2.3. Xây dựng thang đo chính thức ................................................................44
3.3. Nghiên cứu định lượng sơ bộ .........................................................................47
3.3.1. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát sơ bộ ......................................................47
3.2.2. Nghiên cứu định lượng sơ bộ ..................................................................47
3.3. Nghiên cứu định lượng chính thức.................................................................55
3.3.1. Phương pháp chọn mẫu ..........................................................................55
3.3.2. Phương pháp thu thập số liệu .................................................................55
3.3.3. Phương pháp xử lý số liệu.......................................................................56
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..........................................................................................59
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................60
4.1. Mẫu nghiên cứu ..............................................................................................60
4.2. Đánh giá độ tin cậy thang đo Cronbach’s Alpha ...........................................66
4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ...................................................................70
4.3.1. Phân tích nhân tố EFA các biến độc lập ................................................70
4.3.2. Phân tích nhân tố EFA biến phụ thuộc ...................................................73
4.4. Hiệu chỉnh mơ hình nghiên cứu .....................................................................74
4.5. Phân tích tương quan......................................................................................76
4.6. Phân tích hồi quy tuyến tính...........................................................................77
4.6.1. Đánh giá độ phù hợp của mơ hình ..........................................................77

4.6.2. Kiểm định mức độ phù hợp của mơ hình hồi quy ...................................78
4.6.3. Xây dựng phương trình hồi quy bội ........................................................78
vi


4.6.4. Giả định về phân phối chuẩn dư .............................................................80
4.7. Kết quả hồi quy và kiểm định giả thuyết nghiên cứu ....................................82
4.8. Kiểm định sự khác biệt về Nhận thức bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã
hội theo các yếu tố nhân khẩu – xã hội học ..........................................................83
4.8.1. Giới tính ..................................................................................................84
4.8.2. Độ tuổi .....................................................................................................84
4.8.3. Tần suất sử dụng MXH ...........................................................................85
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4..........................................................................................87
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ..........................................88
5.1. Kết luận ..........................................................................................................88
5.2. Đề xuất giải pháp ...........................................................................................90
5.3. Hạn chế của nghiên cứu .................................................................................95
5.4. Hướng nghiên cứu trong tương lai .................................................................95
KẾT LUẬN CHƯƠNG 5..........................................................................................96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... i
PHỤ LỤC .................................................................................................................. vi

vii


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Nguyên nghĩa

Từ viết tắt
ANOVA


Analysis of Variance

CIA

Confidentiality - Integrity - Availability

CNTT

Công nghệ thông tin

ĐH

Đại học

EFA

Exploratory Factor Analysis

KMO

Kaiser -Mayer -Olkin

MIP

Mass Interpersonal Persuasion

MXH

Mạng xã hội


SV

Sinh viên

TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

TTAT

Technology Threat Avoidance Theory

TTCN

Thông tin cá nhân

VIF

Variance Inflation Factor

viii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1: Thang đo nháp .............................................................................................39
Bảng 2. Thang đo chính thức ....................................................................................44
Bảng 3: Kết quả độ tin cậy thang đo Bảo mật mật khẩu ...........................................49
Bảng 4: Kết quả độ tin cậy thang đo Bảo mật mật khẩu đã loại biến quan sát .........50
Bảng 5: Kết quả độ tin cậy thang đo Bảo mật trình duyệt ........................................51

Bảng 6: Kết quả độ tin cậy thang đo Bảo mật trình duyệt đã loại biến ....................51
Bảng 7: Kết quả độ tin cậy thang đo Hoạt động trên mạng xã hội ...........................52
Bảng 8: Kết quả độ tin cậy thang đo Rủi ro cảm nhận .............................................53
Bảng 9: Kết quả độ tin cậy thang đo Kiến thức an ninh mạng .................................53
Bảng 10: Kết quả độ tin cậy thang đo Nhận thức bảo mật TTCN trên MXH ..........54
Bảng 11: Tóm tắt biến trong nghiên cứu ..................................................................60
Bảng 12: Thống kê đặc điểm của mẫu nghiên cứu ...................................................61
Bảng 13: Kết quả phân tích thang đo Bảo mật mật khẩu ..........................................67
Bảng 14: Kết quả phân tích thang đo Bảo mật trình duyệt .......................................67
Bảng 15: Kết quả phân tích thang đo Hoạt động trên MXH ....................................68
Bảng 16: Kết quả phân tích thang đo Rủi ro cảm nhận ............................................68
Bảng 17: Kết quả phân tích thang đo Kiến thức an ninh mạng ................................69
Bảng 18: Kết quả phân tích thang đo Nhận thức bảo mật TTCN trên MXH ...........69
Bảng 19: Kết quả kiểm định KMO cho các biến độc lập .........................................70
Bảng 20: Bảng kết quả Tổng phương sai trích cho các biến độc lập ........................71
Bảng 21: Bảng kết quả Ma trận xoay nhân tố ...........................................................72
Bảng 22: Kết quả kiểm định KMO cho biến phụ thuộc............................................74
Bảng 23: Mơ hình nghiên cứu sau khi loại biến rác .................................................74
Bảng 24: Phân tích tương quan .................................................................................76
Bảng 25: Kiểm định độ phù hợp của mơ hình ..........................................................77
Bảng 26: Kiểm định ANOVA cho mơ hình hồi quy.................................................78
Bảng 27: Kết quả phân tích hồi quy ..........................................................................79
Bảng 28: Kết quả kiểm định sự khác biệt Giới tính ..................................................84
Bảng 29: Độ tuổi của sinh viên .................................................................................85
Bảng 30: Phân tích ANOVA đối với Độ tuổi của sinh viên .....................................85
Bảng 31: Tần suất sử dụng MXH .............................................................................86
Bảng 32: Robust Tests of Equality of Means của tần suất sử dụng MXH ...............86
Bảng 33: Trung bình thang đo Hoạt động trên MXH ...............................................91
Bảng 34: Trung bình thang đo Bảo mật mật khẩu ....................................................92
Bảng 35: Trung bình thang đo Kiến thức an ninh mạng ...........................................93

Bảng 36: Trung bình thang đo Bảo mật trình duyệt .................................................94

ix


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1: Thống kê giới tính ...................................................................................64
Biểu đồ 2: Thống kê độ tuổi ......................................................................................64
Biểu đồ 3: Thống kế tần suất sử dụng MXH ............................................................65
Biểu đồ 4: Thống kê sử dụng nền tảng MXH ...........................................................66
Biểu đồ 5: Biểu đồ phân phối chuẩn dư ....................................................................80
Biểu đồ 6: Biểu đồ P-O plot ......................................................................................81
Biểu đồ 7: Biểu đồ phân tán –Scatterplot .................................................................81

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1: Mơ hình hệ thống thái độ điển hình ...............................................................7
Hình 2: Bộ ba CIA ....................................................................................................20
Hình 3: Cách thức bảo mật thơng của Trần Thị Minh Đức - Bùi Thị Hồng Thái
(2014) ........................................................................................................................24
Hình 4: Mơ hình Nhận thức bảo vệ thơng tin riêng tư của Bùi Thành Khoa (2017) 25
Hình 5: Mơ hình đánh giá nhận thức về an ninh mạng của Alqahtani (2022) ..........26
Hình 6: Mơ hình đánh giá độ nhận thức an ninh mạng của Sinh viên Nigeria của
Adamu và cộng sự (2022) .........................................................................................27
Hình 7: Thang đo đánh giá hành vi và nhận thc bo mt thụng tin ca ệỹtỗỹ v
cng s (2015) ...........................................................................................................28
Hình 8: Mơ hình đánh giá nhận thức an ninh mạng..................................................29
Hình 9: Mơ hình nhận thức bảo mật TTCN trên MXH của sinh viên ......................34
Hình 10: Quy trình nghiên cứu .................................................................................36
Hình 11: Mơ hình nghiên cứu sau hồi quy ................................................................82


x


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của cơng nghệ thơng tin
nói chung và mạng xã hội nói riêng đã có những tác động to lớn đến đời sống con
người. Mạng xã hội đang dần trở thành một phần không thể thiếu và số lượng người
dùng trên các nền tảng mạng xã hội đang tăng dần theo thời gian. Các nền tảng mạng
xã hội với tính chất cơng khai, phục vụ nhu cầu thể hiện bản thân. Do đó, khi người
dùng đăng những thơng tin cá nhân, hình ảnh riêng tư và nhạy có thể sẽ trở thành
nguy cơ tiềm ẩn để những đối tượng tội phạm công nghệ cao lợi dụng. Đồng thời, số
lượng nạn nhân của các cuộc tấn công mạng, đánh cắp thông tin cá nhân, sử dụng
thông tin trái phép trên mạng xã hội cũng ngày một tăng lên (Becker và cộng sự,
2018).
Theo thống kê của DataReport tính đến tháng 01/2023 tại Việt Nam hiện đang có
70 triệu người dùng đang sử dụng mạng xã hội, con số này tương đương 71% dân số
cả nước. Các mạng xã hội phổ biến ở Việt Nam bao gồm các mạng xã hội có độ phủ
sóng tồn cầu như Facebook, Instagram, Youtube, Twitter,… Trong số đó, Facebook
là nền tảng truyền thông xã hội lớn nhất thế giới với khoảng hai tỷ người dùng (Van
Heerden, Von Solms & Vorster, 2018) và cũng là mạng xã hội có lượng người dùng
lớn nhất Việt Nam với 66.2 triệu người và còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.
Đáp lại, số lượng nhóm tội phạm mạng và tin tặc theo đó tăng lên nhanh chóng.
Những tội phạm này ngày càng có nhiều hình thức mới để gây án tin vi hơn. Mục
đích chính của đối tượng này là đánh cắp những thơng tin nhạy cảm để địi tiền chuộc
hoặc dùng nó như dạng dữ liệu thông tin cá nhân để bán cho bên thứ ba (Alharbi &
Tassaddiq, 2021). Tuy nhiên thực trạng cho thấy, nhận thức về việc bảo mật thông
tin cá nhân của người dùng chưa cao, các nghiên cứu cho thấy rằng phần lớn người
dùng mạng xã hội không quan tâm đến quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân của
họ, với một số người tin rằng họ khơng có thứ gì đáng để lấy (Koyuncu & Pusatli,

2019). Trong khi đó nhận thức của người dùng đóng một vai trò quan trọng trọng
việc giảm thiểu hoặc gia tăng cỏc vn v bo mt thụng tin (ệỹtỗỹ v cộng sự,
2016).
1


Xuất phát từ thực tiễn trên, tôi xin chọn đề tài nghiên cứu "Mức độ nhận thức
của sinh viên đối với bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội" nhằm giúp
sinh viên nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá nhân.
Từ đó nâng cao cảnh giác và phịng ngừa bị đánh cắp thông tin nhạy cảm trên các nền
tảng xã hội, góp phần hạn chế tội phạm cơng nghệ cao trên không gian mạng.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu tổng quát
Đánh giá mức độ nhận thức của sinh viên với bảo mật thông tin cá nhân trên
mạng xã hội.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
Từ mục tiêu tổng quát, tác giả đưa ra ba mục tiêu cụ thể như sau:
− Xác định các yếu tố đánh giá nhận thức của sinh viên về bảo mật thông tin trên
mạng xã hội.
− Đo lường mức độ nhận thức của sinh viên đối với bảo mật thông tin cá nhân
trên mạng xã hội.
− Đưa ra một số đề xuất các giải pháp nâng cao kiến thức của sinh viên về an
ninh mạng hiệu quả dựa trên kết quả nghiên cứu.
1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu
Để thực hiện các mục tiêu cụ thể, tác giả lần lượt đưa ra ba câu hỏi tương ứng
như sau:
− Yếu tố nào tác động đến mức độ Nhận thức của sinh viên đối với bảo mật
thông tin cá nhân trên mạng xã hội?
− Mức độ nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội ảnh hưởng
như thế nào đối với sinh viên?

− Giải pháp nào nào được đề xuất để tăng mức độ nhận thức của sinh viên đối
với bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội?

2


1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Nhận thức của sinh viên đối với bảo mật thông tin cá
nhân trên mạng xã hội.
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu: Sinh viên hiện đang theo học tại các trường Đại học công
lập trong khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.
Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 5/2023 đến tháng
8/2023.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu này, tác giả sử dụng kết hợp 2 nghiên cứu là nghiên cứu định
đính và nghiên cứu định lượng, tác giả trình bày cụ thể như sau:
Nghiên cứu định tính: Ở phương pháp nghiên cứu định tính, tác giả phỏng vấn
chuyên gia bao gồm chun gia và nhóm sinh viên thơng qua dàn bài phỏng vấn
chuyên gia, cụ thể ở Phụ lục 1. Dữ liệu định tính thu thập được dùng để xây dựng,
hồn thiện và kiểm định mơ hình nghiên cứu, sau cùng là hồn thành xây dựng thang
đo chính thức.
Nghiên cứu định lượng: Bao gồm 2 phần là nghiên cứu định lượng sơ bộ và
nghiên cứu định lượng chính thức. Tại nghiên cứu định lượng sơ bộ, tác giả xây dựng
Bảng câu hỏi sơ bộ (Phụ lục 2), sử dụng phương pháp định lượng thực hiện lấy 70
mẫu khảo sát, tiến hành kiểm tra độ tin cậy Cronbach's Alpha. Mục đích của việc này
nhằm phát hiện những sai sót trong bảng hỏi, kiểm tra thang đo và hồn thành bảng
hỏi chính thức. Nghiên cứu định lượng chính thức được tiến hành ngay khi bảng hỏi
được chỉnh sửa. Dữ liệu sẽ được thu thập bởi Bảng câu hỏi khảo sát chính thức (Phụ

lục 3) thông qua gửi bản khảo sát online đến các sinh viên Trường Đại học công lập
trong khu vực TP. Hồ Chí Minh. Kết quả khảo sát sẽ được phân tích đánh giá, kiểm
định thang đo thơng qua đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố
khám phá EFA, phân tích phương sai (ANOVA), phân tích tích tương quan và hồi
quy. Dữ liệu sẽ được phân tích bằng phần mềm SPSS 20.
3


Các dữ liệu thu thập được giữ kín bí mật, tuân thủ chính sách đạo đức nghiên cứu
và tập trung vào các khía cạnh nghiên cứu, tơn trọng tính ẩn danh.
1.5. Ý nghĩa nghiên cứu
Khóa luận với đề tài “Mức độ nhận thức của sinh viên đối với bảo mật thơng tin
cá nhân trên mạng xã hội” góp phần cung cấp một cái nhìn khách quan về nhận thức
bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội của sinh viên nói riêng và giới trẻ nói
chung hiện nay. Qua đó giúp sinh viên có những biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân
hiệu quả hơn, cải thiện môi trường mạng an toàn cho giới trẻ, xây dựng phương pháp
tự bảo vệ thông tin cá nhân khỏi những cuộc tấn cơng mạng.
1.6. Kết cấu khóa luận
Trong nghiên cứu này tác giả sẽ trình bày nghiên cứu với 5 chương như sau:
Chương 1: Tổng quan
Giới thiệu tổng quan về đề tài nghiên cứu gồm: lý do lựa chọn đề tài, mục tiêu
tổng quát, mục tiêu cụ thể, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Qua
đó nói lên trọng tâm của đề tài nghiên cứu là làm rõ sự cần thiết của việc thực hiện
đề tài nghiên cứu này, chỉ rõ giá thực tiễn và giá trị khoa học của kết quả nghiên cứu.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu liên quan
Giới thiệu các khái niệm và cơ sở lý thuyết, khảo lược các nghiên cứu thực nghiệm
trong và ngoài nước liên quan đến nhận thức bảo mật thông tin trên mạng xã hội. Đây
là nền tảng quan trọng cho khoa học, cơ sở tham chiếu cho việc đề xuất mơ hình
nghiên cứu, xác định các giả thuyết và đưa ra phương pháp nghiên cứu ở chương 3.
Chương 3: Quy trình và phương pháp nghiên cứu

Trong chương này, tác giả trình bày quy trình nghiên cứu, các lý thuyết liên quan
đến quá trình nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng, xây dựng mơ hình
nghiên cứu, trình bày phương pháp thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Đầu tiên bài nghiên cứu sẽ đánh giá thực trạng tình hình nhận thức của sinh viên
về các vấn đề liên quan đến đề tài. Sau đó, tác giả trình bày các kết quả nghiên cứu.
4


Thảo luận và đưa ra phương pháp cải thiện thực tiễn cho sinh viên về bảo mật thông
tin trên mạng xã hội.
Chương 5: Kết luận và đề xuất giải pháp
Từ cơ sở của chương 4 tác giả đề xuất giải pháp nâng cao kiến thức của sinh viên
kết luận tổng quát cho đề tài nghiên cứu. Dựa trên kết quả đó đề xuất hướng tiếp theo
cho đề tài.

TĨM TẮT CHƯƠNG 1
Chương 1 đã trình bày sơ lược những thơng tin cơ bản của đề tài nghiên cứu
bao gồm: Đặt vấn đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng
và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, ý nghĩa của đề tài, bố cục của đề
tài. Qua đó giúp người đọc có cái nhìn khái qt về đề tài nghiên cứu, từ đó tạo nền
tảng cho nghiên cứu của tác giả về cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu liên quan ở
chương 2.

5


CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN
Trong chương này, tác giả sẽ làm rõ các khái niệm liên quan đến đề tài nghiên

cứu, các cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu liên quan từ đó đề xuất giả thuyết cho mơ
hình nghiên cứu.
2.1. Các khái niệm liên quan
2.1.1. Nhận thức bảo mật thông tin cá nhân
2.1.1.1. Khái niệm về nhận thức
Theo Kellogg (2015) đã từng định nghĩa rằng "Tâm lý học nhận thức là quá trình
nghiên cứu tinh thần của con người và vai trị của chúng trong lúc suy nghĩ, cảm nhận
và hành vi". Từ đó ta có thể suy ra rằng nhận thức của một con người có thể được
đánh giá qua suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người đó. Theo đó, Proctor và Proctor
(2021) cho rằng, nhận thức là một phần quan trọng trong quá trình tư duy và là thành
phần quan trọng để hiểu được hành vi của con người. Mặt khác theo Zimbardo và
Leippe (1991) lại công bố hệ thống thái độ điển hình mà tất cả mọi người đều có. Hệ
thống thái độ này sẽ giúp giải thích các khía cạnh khác nhau liên quan đến việc xác
định cách một người sẽ hành xử trong một tình huống nhất định. Theo đó, trung tâm
của mọi thứ là bản thân thái độ thực tế, nhưng liên quan đến nó là một số yếu tố khác:
• Ý định hành vi: điều này đề cập đến ý định của một người để hành xử theo một
cách nhất định trong những điều kiện nhất định;
• Hành vi: đây là hành vi thực tế được thể hiện bởi một người trong một tình
huống nhất định, khơng nhất thiết giống như họ dự định hành xử trong tình huống đó;
• Nhận thức: điều này đề cập đến kiến thức và niềm tin của một người về cách
một người nên cư xử trong một tình huống nhất định;
• Phản ứng tình cảm: đây là những phản ứng cảm xúc hoặc “linh cảm” được thể
hiện trong bất kỳ tình huống nào.

6


Hình 1: Mơ hình hệ thống thái độ điển hình
Nguồn: Nghiên cứu của Kellogg (2015)
2.1.1.2. Khái niệm về thông tin cá nhân

Trong nghiên cứu của Schwartz và Solove (2014) có trình bày rằng, thơng tin cá
nhân hay được gọi là thông tin nhận dạng cá nhân bao gồm tất cả thơng tin có thể
nhận dạng hoặc xác định danh tính một người. Những thông tin cá nhân này bao gồm
các thông tin như họ và tên, ngày sinh, chủng tộc, tôn giáo, số điện thoại, thông tin
hộ chiếu, địa chỉ nhà, hồ sơ bệnh án, thông tin sinh tác học,… Ngày nay, thông tin cá
nhân của một người dễ dàng được tiếp cận hơn thông qua mạng xã hội. Đây cũng là
nơi mà các đối tượng đánh cấp thông tin cá nhân thường nhắm đến. Chính vì thế mà
việc bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng xã hội ngày càng trở nên cần thiết.
2.1.1.3. Khái niệm nhận thức bảo mật thông tin cá nhân
Trong nghiên cứu của Senge (1990) về thuật ngữ "nhận thức về bảo mật thông
tin'' được sử dụng để chỉ trạng thái mà người dùng trong một tổ chức nhận thức được
(cam kết) sứ mệnh bảo mật của họ trong tổ chức. Tức đòi hỏi người dùng phải nhận
thức được tầm quan trọng của thông tin và cố gắng bảo vệ nó. Cũng như Morin (2006)

7


định nghĩa "Thông tin cá nhân về bản thân" là một loại thông tin khái niệm hoặc trừu
tượng về các khía cạnh của bản thân liên quan đến nhận thức về bản thân trong khi
thông tin về bản thân công khai là một loại nhận thức hoặc thông tin hữu hình về các
khía cạnh của bản thân như các đặc điểm và hành vi thể chất.
Như vậy có thế kết luận rằng "Nhận thức bảo mật thông tin cá nhân" là trạng thái
mà ở đó người dùng ý thức được tầm quan trọng của thơng tin cá nhân, có kiến thức
để tiến hành các hình thức bảo vệ, mức độ nhận thức bảo mật thông tin cá nhân được
thể hiện qua suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người ú.
Ngoi ra, nghiờn cu G ệỹtỗỹ v cng s (2016) chỉ ra rằng trình độ học vấn
càng cao thì nhận thức về bảo mật thông tin của họ càng cao. Người ta thấy rằng trình
độ học vấn hoặc được đào tạo về bảo mật thông tin làm giảm mức độ rủi ro trong
hành vi của người dùng. Cũng từ nghiên cứu đó cho thấy sinh viên (trong độ tuổi từ
18 - 30) là nhóm có nguy cơ cao nhất, do sinh viên ở độ tuổi này sử dụng Internet quá

nhiều, đặc biệt là các mạng xã hội và phương tiện truyền thơng.
2.1.1.4. Vai trị nhận thức bảo mật thơng tin cá nhân
Nhận thức về bảo mật thơng tin đóng một vai trị quan trọng trong q trình bảo
mật thơng tin tổng thể của bất kỳ tổ chức nào (Siponen, 2001). Straub & Welke (1998)
cũng đã từng phát biểu Nhận thức về bảo mật thơng tin có tầm quan trọng đặc biệt,
vì các kỹ thuật hoặc quy trình bảo mật thơng tin có thể bị người dùng cuối sử dụng
sai, hiểu sai hoặc khơng sử dụng, do đó làm mất đi tính hữu dụng thực sự của chúng.
Chính vì thế nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân không chỉ quan trọng mà cịn là
cơ sở bảo mật thơng tin cho cả một tổ chức. Hơn hết, vai trò quan trọng của yếu tố
con người trong an ninh bảo mật thông tin đã được cả cộng đồng nghiên cứu và các
nhà thực hành an ninh thông tin công nhận (Mitnick & Simon, 2003).
2.1.2. Mạng xã hội
2.1.2.1. Khái niệm mạng xã hội
Thuật ngữ mạng xã hội là một khái niệm đã tồn tại lâu hơn nhiều so với Internet
hoặc thậm chí là truyền thông đại chúng (Weaver & Morrison, 2008). Theo Ferlander
(2007) từ lâu thuật ngữ mạng xã hội đã xuất hiện và đề cập đến mạng lưới các mối
8



×