BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHĨA LUẬN
TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
KẾ TỐN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN
TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BƯU ĐIỆN LIÊN VIỆT
- PGD PHÚ NHUẬN
ĐÀO NGUYỄN BẢO TRÂM
TP. HỒ CHÍ MINH – 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHĨA LUẬN
TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
KẾ TỐN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN
TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BƯU ĐIỆN LIÊN VIỆT
- PGD PHÚ NHUẬN
Ngành: Kế toán
Mã số: 7340301
Họ và tên sinh viên: Đào Nguyễn Bảo Trâm
Mã số sinh viên: 030536200232
Lớp: DH36KT06
Người hướng dẫn khoa học: ThS. Nguyễn Thị Thương
TP. Hồ Chí Minh – 2023
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan khóa luận này là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi, dưới
sự hướng dẫn của Giảng viên hướng dẫn là Thạc sĩ Nguyễn Thị Thương. Kết quả
nghiên cứu của khóa luận là trung thực, trong đó khơng có các nội dung đã được cơng
bố trước đây hoặc do người khác thực hiện. Các số liệu, bảng biểu trong khóa luận
được thu thập từ các nguồn khác nhau và được dẫn nguồn đầy đủ ở mục tài liệu tham
khảo.
Tôi xin cam đoan những vấn đề nêu trên là hoàn toàn đúng sự thật và sẽ chịu
trách nhiệm hoàn toàn với lời cam đoan trên.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 11 năm 2023
Ký tên
Đào Nguyễn Bảo Trâm
i
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, đặc biệt là
Quý thầy cơ Khoa Kế tốn – Kiểm tốn Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ
Chí Minh đã chỉ dạy và giúp đỡ em trong suốt thời gian em học tập tại trường.
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Thị Thương – giảng viên hướng
dẫn của em, đã hướng dẫn em hồn thành khóa luận tốt nghiệp. Cô đã đưa ra những
nhận xét, chỉ dẫn và hỗ trợ em rất nhiều trong suốt quá trình em viết khóa luận.
Em xin cảm ơn các anh chị ở Phịng Kế tốn – Hành Chính – Nhân sự của Ngân
hàng Thương mại Cổ Phần Bưu điện Liên Việt – Phòng giao dịch Phú Nhuận đã tạo
điều kiện để em có thể hồn thành bài viết của mình.
Xin gửi lời cảm ơn đến gia đình vì đã ln thấu hiểu và động viên con trong
khoảng thời gian qua.
Lời cuối cùng, vì kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn của em cịn
nhiều hạn chế, em rất mong nhận được góp ý từ Q thầy cơ để có thể hồn thiện bài
viết của mình.
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH ẢNH ...................................................................................... vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................... ix
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU ...........................................................1
1.1
Sự cần thiết của đề tài ....................................................................................1
1.2
Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................2
1.2.1
Mục tiêu chung........................................................................................2
1.2.2
Mục tiêu cụ thể ........................................................................................2
1.3
Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................3
1.4
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................3
1.5
Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................4
1.6
Kết cấu khóa luận ..........................................................................................4
KẾT CHƯƠNG 1: .....................................................................................................5
CHƯƠNG 2: CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KẾ
TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN .........................................................................6
2.1
Các nghiên cứu trước .....................................................................................6
2.2
Cơ sở lý thuyết về tiền lương và các khoản trích theo lương tại ngân hàng
thương mại cổ phần .................................................................................................9
2.2.1
Tổng quan về tiền lương .........................................................................9
2.2.2
Tổng quan về các khoản trích theo lương ............................................15
iii
2.2.3
Kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương ...............................19
2.2.4
Trình bày trên Báo cáo tài chính ..........................................................26
KẾT CHƯƠNG 2: ...................................................................................................27
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, HÀM Ý VÀ KẾT LUẬN .................29
3.1
Tổng quan về Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt .................................29
3.1.1
Lịch sử hình thành và phát triển ...........................................................29
3.1.2
Tổng quan về Phòng giao dịch Phú Nhuận – Chi nhánh TP. Hồ Chí
Minh…................................................................................................................30
3.1.3
Sứ mệnh và tầm nhìn .............................................................................31
3.1.4
Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – PGD Phú
Nhuận.................................................................................................................31
3.2
Tổ chức cơng tác kế tốn tại Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – PGD Phú
Nhuận .....................................................................................................................32
3.2.1
Tổ chức bộ máy kế tốn tại Phịng giao dịch Phú Nhuận ....................32
3.2.2
Sơ đồ bộ máy kế tốn tại Phịng giao dịch Phú Nhuận ........................33
3.2.3
Nhiệm vụ của Phịng Kế tốn – Ngân quỹ tại Ngân hàng Bưu điện Liên
Việt – PGD Phú Nhuận ......................................................................................35
3.2.4
Quy trình luân chuyển chứng từ tại đơn vị ...........................................35
3.2.5
Hình thức kế toán tại Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – PGD Phú
Nhuận.................................................................................................................36
3.2.6
3.3
Quy trình ghi sổ kế tốn tại Phịng giao dịch Phú Nhuận ....................37
Thực trạng về cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại
Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – PGD Phú Nhuận ...............................................38
3.3.1
Cơng tác tính lương cơ bản và phụ cấp ................................................38
3.3.2
Cơng tác tính lương làm thêm giờ ........................................................56
3.3.3
Cơng tác tính lương kinh doanh ...........................................................73
iv
3.3.4
3.4
Cơng tác tính các khoản trích theo lương ............................................81
Hàm ý giải pháp ...........................................................................................90
3.4.1
Nhận xét ................................................................................................90
3.4.2
Giải pháp ..............................................................................................93
3.5
Kết luận........................................................................................................95
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................97
v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
BHXH
Bảo hiểm xã hội
BHYT
Bảo hiểm y tế
BHTN
Bảo hiểm thất nghiệp
KPCĐ
Kinh phí cơng đồn
PGD
Phịng giao dịch
CBNV
Cán bộ nhân viên
TLHT
Tỷ lệ hồn thành
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TMCP
Thương mại Cổ phần
KPI
Key performance indicator - Chỉ số đo
lường và đánh giá hiệu quả hoạt động
KHKD
Kế hoạch kinh doanh
vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Tỷ lệ các khoản trích theo lương theo quy định hiện hành ......................16
Bảng 3.1: Bảng quy đổi hệ số làm thêm giờ tại Ngân hàng Bưu điện Liên Việt .....57
Bảng 3.2: Tỷ lệ giao chỉ tiêu KPI của Ban Giám đốc ...............................................75
Bảng 3.3: Tỷ lệ giao chỉ tiêu KPI của Ban Khách hàng ...........................................76
Bảng 3.4: Tỷ lệ giao chỉ tiêu KPI của Ban Kế toán - Ngân quỹ ...............................76
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 2.1: Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh .............................................27
Hình 3.1: Logo của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt ...............30
Hình 3.2: Danh sách vân tay chi tiết .........................................................................42
Hình 3.3: Bảng chấm cơng tại PGD Phú Nhuận .......................................................43
Hình 3.4: Giao diện của hệ thống phần mềm Nhân sự .............................................44
Hình 3.5: Các lệnh thực hiện để xuất bảng chấm cơng.............................................45
Hình 3.6: Giao diện chọn kỳ xuất bảng chấm cơng ..................................................46
Hình 3.7: Các lệnh thực hiện để kiểm tra thông tin nghỉ phép của nhân viên ..........46
Hình 3.8: Trạng thái đã phê duyệt yêu cầu nghỉ phép ..............................................47
Hình 3.9: Các lệnh thực hiện để tiến hành thao tác tính lương .................................48
Hình 3.10: Thao tác cập nhật lại bảng chấm cơng ....................................................49
Hình 3.11: Thao tác tính lương .................................................................................49
Hình 3.12: Thao tác hủy bảng tính lương .................................................................50
Hình 3.13: Các lệnh để xuất bảng tính lương ...........................................................51
Hình 3.14: Chọn tên báo cáo để xuất bảng tính lương..............................................51
Hình 3.15: Chọn vùng để hạch tốn tiền lương và các khoản trích theo lương ........52
vii
Hình 3.16: Giao diện hạch tốn tiền lương và các khoản trích lập theo lương trên phần
mềm kế tốn ..............................................................................................................53
Hình 3.17: Giao diện hệ thống thanh toán tiền lương cho nhân viên .......................54
Hình 3.18: Phiếu hạch tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tháng 10/2023
tại PGD Phú Nhuận ...................................................................................................55
Hình 3.19: Sổ cái TK Chi lương cơ bản....................................................................56
Hình 3.20: Bảng theo dõi làm thêm giờ ....................................................................61
Hình 3.21: Giao diện q trình tải thơng tin làm thêm giờ lên hệ thống ..................62
Hình 3.22: Các lệnh thực hiện...................................................................................63
Hình 3.23: Các thao tác tính lương làm thêm giờ .....................................................63
Hình 3.24: Q trình tính lương hồn tất khi hệ thống hiển thị trạng thái "Thành cơng"
...................................................................................................................................64
Hình 3.25: Các lệnh thực hiện...................................................................................65
Hình 3.26: Chọn kỳ kế tốn để thực hiện tính lương làm thêm giờ..........................65
Hình 3.27: Hệ thống hiển thị trạng thái thành cơng ..................................................66
Hình 3.28: Các lệnh thực hiện xuất báo cáo .............................................................67
Hình 3.29: Chọn loại báo cáo cần xuất .....................................................................67
Hình 3.30: PR15 - Bảng tổng hợp thanh tốn tiền làm thêm giờ..............................68
Hình 3.31: PR16 - Bảng chi tiết làm thêm giờ để nghỉ bù ........................................69
Hình 3.32: PR17 - Bảng chi tiết thanh tốn làm thêm giờ ........................................69
Hình 3.33: PR25 - Bảng tổng hợp làm thêm giờ để nghỉ bù ....................................70
Hình 3.34: Giao diện hạch toán tiền làm thêm giờ lên phần mềm kế tốn ...............71
Hình 3.35: Phiếu hạch tốn chi lương làm thêm giờ tháng 9....................................72
Hình 3.36: Sổ cái tài khoản Chi lương làm thêm giờ ...............................................73
Hình 3.37: Phiếu hạch tốn chi lương kinh doanh tháng 10 .....................................80
viii
Hình 3.38: Sổ cái tài khoản Chi lương kinh doanh ...................................................81
Hình 3.39: Bảng đối chiếu dữ liệu BHXH tại PGD Phú Nhuận ...............................83
Hình 3.40: Phiếu hạch tốn các khoản trích theo lương tại PGD Phú Nhuận ..........85
Hình 3.41: Quyết tốn các khoản phải nộp bảo hiểm theo quy định ........................86
Hình 3.42: Phiếu hạch toán KPCD tháng 9 tại PGD Phú Nhuận .............................88
Hình 3.43: Thư cơng tác gửi CN TP.HCM ...............................................................89
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức tại Ngân hàng Bưu điện Liên Việt - PGD Phú Nhuận ...31
Sơ đồ 3.2: Sơ đồ bộ máy kế toán tại PGD Phú Nhuận .............................................34
Sơ đồ 3.3: Quy trình luân chuyển chứng từ tại PGD Phú Nhuận .............................36
Sơ đồ 3.4: Quy trình ghi sổ kế tốn tại PGD Phú Nhuận..........................................37
Sơ đồ 3.5: Quy trình tính lương cơ bản và phụ cấp tại PGD Phú Nhuận .................41
Sơ đồ 3.6: Quy trình tính lương làm thêm giờ tại PGD Phú Nhuận .........................60
Sơ đồ 3.7: Sơ đồ chi lương kinh doanh tại PGD Phú Nhuận ....................................77
Sơ đồ 3.8: Quy trình tính các khoản trích theo lương tại PGD Phú Nhuận ..............82
ix
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU
Trong chương 1, tác giả giới thiệu về sự cần thiết của đề tài, mục tiêu nghiên
cứu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu
và kết cấu khóa luận với mục đích trình bày về sự cần thiết trong việc nghiên cứu
cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân hàng.
1.1 Sự cần thiết của đề tài
Trong thời đại của cuộc cách mạng Cơng nghiệp 4.0, vai trị của người lao
động đã có sự thay đổi rõ rệt. Xã hội ngày đánh giá cao các giá trị mà người lao động
đem lại, kéo theo đó là tiền lương và các phúc lợi khác của người lao động cũng được
xem trọng. Nguyên nhân của sự thay đổi này là do xã hội nhận tức được người lao
động là yếu tố cơ bản mang tính chất quyết định để một doanh nghiệp có thể tiến
hành hoạt động sản xuất kinh doanh, tiền lương và các khoản trích theo lương sẽ là
địn bẩy kinh tế khuyến khích người lao động làm việc có hiệu quả và chi phí phát
sinh để chi trả liên quan đến người lao động thường chiếm tỉ trọng khá cao trong phần
lớn các doanh nghiệp. Cũng vì vậy mà việc cân đối tiền lương và các khoản trích theo
lương ln là một bài toán nhận được nhiều sự quan tâm trong việc xử lý chi phí của
các doanh nghiệp. Việc tổ chức sử dụng lao động hợp lý, tính đúng thù lao, hạch tốn
chính xác và thanh tốn kịp thời tiền lương và các khoản trích theo lương khơng chỉ
thúc đẩy người lao động nâng cao năng suất lao động mà còn tiết kiệm chi phí, từ đó
gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của bài
toán tiền lương đối với một đơn vị, tác giả nhận thấy tính cấp thiết trong việc tìm hiểu
rõ hơn về quy trình kế tốn tiền lương và đưa ra những đề xuất, kiến nghị hồn thiện
để góp phần xây dựng một mơ hình nghiệp vụ kế tốn chun nghiệp, mang lại nhiều
lợi ích cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, qua q trình học tập và nghiên cứu, tác giả nhận thấy rằng chưa
có nhiều đề tài tìm hiểu về kế tốn tiền lương tại các ngân hàng thương mại cổ phần.
Cụ thể, theo tìm hiểu của tác giả vẫn chưa có tài liệu nào trình bày chi tiết về quy
trình tính và cách hạch tốn các khoản lương, thưởng và phúc lợi theo hệ thống tài
khoản kế tốn của các ngân hàng. Bên cạnh đó, các chính sách lương, thưởng tại ngân
hàng vẫn ln là một vấn đề được nhiều người lao động quan tâm. Ngân hàng luôn
1
nổi tiếng với việc có nhiều phúc lợi dành cho cán bộ nhân viên nhưng vẫn chưa có
tài liệu nào mô tả chi tiết về các khoản lương, thưởng, trợ cấp, phụ cấp này sẽ được
hạch toán vào những tài khoản kế tốn nào, quy trình tính và chi lương ra sao.
Cùng với đó, việc có cơ hội được thực tập ở Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên
Việt cho tác giả nhiều cơ hội để tiếp xúc với các công việc kế tốn tại ngân hàng nói
chung và kế tốn tiền lương nói riêng. Tác giả nhận thấy rằng đề tài kế toán tiền lương
tại ngân hàng thương mại là một đề tài mang lại nhiều giá trị cả về mặt lý luận và
thực tiễn; Kết quả nghiên cứu giúp cung cấp thông tin chi tiết nhằm mang lại hiểu
biết về quy trình kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương của ngân hàng
thương mại cổ phần – chủ đề theo tìm kiếm của tác giả là hiện nay chưa có nghiên
cứu nào ở Việt Nam thực hiện. Từ các vấn đề nêu trên, cũng như hiểu được tầm quan
trọng của kế toán tiền lương đối với việc xác định chi phí của ngân hàng, tác giả lựa
chọn đề tài nghiên cứu “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân
hàng Thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt – PGD Phú Nhuận” làm đề tài khóa
luận tốt nghiệp của mình.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Khóa luận được thực hiện nhằm tìm hiểu về cơng tác kế tốn tiền lương và các
khoản trích theo lương tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt (sau
đây sẽ gọi là Ngân hàng Bưu điện Liên Việt).
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Để đạt được những mục tiêu chung ở trên, tác giả triển khai các mục tiêu cụ
thể như sau:
- Nghiên cứu về cơ sở lý luận của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
tại các ngân hàng thương mại cổ phần;
- Tìm hiểu về kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân hàng Bưu
điện Liên Việt – PGD Phú Nhuận;
2
- Phân tích, đánh giá và xác định những ưu điểm và nhược điểm của cơng tác kế tốn
tiền lương và các khoản trích theo lương; từ đó đề xuất những kiến nghị phù hợp
nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân
hàng Bưu điện Liên Việt – PGD Phú Nhuận.
1.3 Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt được những mục tiêu nói trên, tác giả cần thực hiện nghiên cứu để trả
lời các câu hỏi:
- Câu hỏi 1: Hệ thống cơ sở lý luận về kế tốn tiền lương và các khoản trích theo
lương tại ngân hàng bao gồm những gì?
- Câu hỏi 2: Quy trình kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt – Phòng giao dịch Phú Nhuận diễn ra như
thế nào?
- Câu hỏi 3: Cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại Ngân hàng
Bưu điện Liên Việt – Phòng giao dịch Phú Nhuận có những ưu điểm và nhược điểm
gì?
- Câu hỏi 4: Những đề xuất, kiến nghị nào có thể giúp cơng tác kế toán tiền lương tại
Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – Phịng giao dịch Phú Nhuận hồn thiện hơn? Cách
thực hiện như thế nào?
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo
lương tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – PGD Phú Nhuận.
Phạm vi nghiên cứu:
- Khơng gian: tại phịng Kế tốn – Nhân sự của Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – PGD
Phú Nhuận.
- Thời gian: các tài liệu, thơng tin có liên quan được thu thập từ tháng 8 năm 2023
đến tháng 11 năm 2023.
3
1.5 Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài nghiên cứu và đạt được các mục tiêu nói trên, khóa luận
sử dụng cách tiếp cận định tính với nghiên cứu trường hợp điển hình Case Study.
Cùng với đó, tác giả cũng sử dụng một số phương pháp khác nhằm tìm hiểu và cung
cấp các thông tin chi tiết về công tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương
tại Ngân hàng Bưu điện Liên Việt – Phòng giao dịch Phú Nhuận, từ đó đưa ra những
nhận xét và đề xuất thích hợp. Cụ thể các phương pháp được sử dụng trong đề tài bao
gồm:
- Phương pháp đọc tài liệu và nghiên cứu chứng từ: Tác giả tiến hành đọc các giáo
trình và văn bản pháp luật để tổng hợp khung lý thuyết liên quan đến các tài khoản
kế toán và cách hạch toán tiền lương tại ngân hàng. Cùng với đó, tác giả tham khảo
các chứng từ phục vụ cho cơng tác kế tốn tiền lương tại đơn vị để hiểu rõ hơn về các
nghiệp vụ kế toán cũng như quy trình luân chuyển chứng từ tại Ngân hàng Thương
mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt
- Phương pháp quan sát: Tác giả quan sát quy trình tính lương và quy trình luân
chuyển chứng từ. Đồng thời, tác giả cũng xem về cách hạch toán thực tế tại đơn vị để
củng cố lý thuyết về cách hạch toán tiền lương tại ngân hàng.
- Phương pháp phỏng vấn: Tác giả phỏng vấn chuyên viên kế toán nội bộ và các
thành viên ở Phòng nhân sự để hiểu sâu hơn về cơng tác kế tốn tiền lương và các
khoản trích theo lương tại đơn vị.
1.6 Kết cấu khóa luận
Ngồi Lời cam đoan, Lời cảm ơn, Mục lục, Danh mục từ viết tắt, Danh mục
các bảng biểu, hình vẽ, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung đề tài bao gồm 03
chương sau:
- Chương 1: Giới thiệu nghiên cứu
- Chương 2: Các nghiên cứu trước và cơ sở lý thuyết về kế tốn tiền lương và các
khoản trích theo lương tại ngân hàng thương mại cổ phần.
- Chương 3: Kết quả nghiên cứu, hàm ý và kết luận.
4
KẾT CHƯƠNG 1:
Trong Chương 1, tác giả đã giới thiệu các thơng tin chi tiết về khóa luận giúp
người đọc hiểu rõ hơn về tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu cũng như có cái nhìn
tổng quan về mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu được
sử dụng và bố cục của bài nghiên cứu. Từ đây, tác giả thực hiện lược khảo các nghiên
cứu trước và trình bày cơ sở lý thuyết về kế tốn tiền lương và các khoản trích theo
lương tại ngân hàng thương mại cổ phần.
5
2
CHƯƠNG 2: CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ
KẾ TỐN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
Nội dung chương 2 trình bày những tìm hiểu của tác giả về những nghiên cứu
có liên quan trước đây và đề cập đến cơ sở lý thuyết gồm khái niệm của tiền lương
và các khoản trích theo lương, các cơng thức tính lương và tỷ lệ các khoản trích theo
lương được quy định bởi pháp luật. Đồng thời, chương này cũng giới thiệu về các tài
khoản kế tốn áp dụng cho cơng tác tính lương tại ngân hàng và một số bút tốn
thường xuyên phát sinh khi hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương.
2.1 Các nghiên cứu trước
Trên Tạp chí Tài chính, tác giả Lê Hồng Kỳ (2021), thực hiện nghiên cứu đề tài
“Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại doanh nghiệp”. Bài viết đã trao
đổi về những thuận lợi và khó khăn ở cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích
theo lương trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang tác động mạnh mẽ. Bài viết cũng
đề xuất những đánh giá chung và các giải pháp nâng cao hiệu quả kế toán tiền lương
và các khoản trích theo lương tại các doanh nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, do sự hạn
chế về độ dài của bài đăng tạp chí, bài viết này chỉ đề cập ngắn gọn đến những vấn
đề về kế toán tiền lương tại doanh nghiệp dưới sự tác động của đại dịch COVID-19
mà chưa triển khai các nội dung cụ thể trong cơng tác kế tốn.
Bài đăng “Chế độ kế tốn tiền lương và một số lưu ý đối với hạch toán tiền
lương tại doanh nghiệp” của Tạp chí Tài chính vào kỳ 1 tháng 11 năm 2019 đã trình
bày các quy định chung về chế độ kế toán tiền lương đối với các doanh nghiệp. Bài
viết mô tả cụ thể về kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 334 – “Phải trả người
lao động” cũng như cách hạch toán và một số nội dung cần lưu ý trong q trình hạch
tốn kế tốn tiền lương tại các doanh nghiệp. Tuy nhiên, điểm hạn chế của bài viết
này là chỉ trình bày lại một cách ngắn gọn những quy định và cách hạch tốn trong
Thơng tư 200/2014/TT-BTC về Hướng dẫn chế độ kế tốn doanh nghiệp nên cịn khá
nặng về lý thuyết, chưa gắn với thực tế tại các doanh nghiệp.
6
Tác giả Nguyễn Thanh Tồn (2023) đã thực hiện khóa luận nghiên cứu đề tài
“Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại cơng ty TNHH Kiyohara Việt
Nam” với nội dung là tổng hợp lý thuyết cũng như cập nhật những quy định về tiền
lương và các khoản trích theo lương theo pháp luật hiện hành tại Việt Nam. Bài viết
cũng mô tả chi tiết về thực trạng kế tốn tiền lương tại cơng ty TNHH Kiyohara. Sau
cùng, tác giả đưa ra những nhận xét và đề xuất các kiến nghị với mục đích góp phần
hồn thiện hơn về cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại doanh
nghiệp.
Tác giả Bùi Trương Hồi Ngọc (2023) với đề tài khóa luận “Kế tốn tiền lương
và các khoản trích theo lương tại cơng ty TNHH SX TM may túi xách ba lô Hợp
Phát”. Bài viết đã phản ánh thực tế về quy trình hạch tốn tiền lương và các khoản
trích theo lương tại doanh nghiệp. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra nhận xét về những
ưu điểm và nhược điểm của cơng tác kế tốn tại đơn vị cũng như đề xuất một số giải
pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại
cơng ty Hợp Phát.
Cơng trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thanh Toàn (2023) và Bùi Trương
Hoài Ngọc (2023) đã tổng hợp lý thuyết và quy trình thực tế về cơng tác kế tốn tiền
lương và các khoản trích theo lương tại các doanh nghiệp – nội dung vốn đã được
quy định chặt chẽ trong Thông tư 200 cũng như trong các Giáo trình Kế tốn tài chính
và các tài liệu tham khảo khác. Ngồi ra, các nghiên cứu này đã cung cấp được thông
tin chi tiết về quy trình kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại các doanh
nghiệp cụ thể nhưng đó là các doanh nghiệp sản xuất hay thương mại. Do vậy, các đề
tài này vẫn chưa thật sự có liên hệ trực tiếp với đề tài kế toán tiền lương và các khoản
trích theo lương ở ngân hàng thương mại cổ phần mà người viết đang thực hiện.
Tác giả Phạm Thị Thùy Ngân (2022) đã thực hiện đề tài khóa luận nghiên cứu
về “Kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại phịng Tài chính – Kế hoạch
huyện Krông Bông”. Tác giả đã mô tả thực trạng cơng tác tiền lương của một đơn vị
hành chính sự nghiệp cũng như vận dụng các kiến thức đã học để phân tích ra những
ưu điểm và nhược điểm trong bộ phận Kế tốn. Từ đó, bài nghiên cứu cũng nêu ra
một số giải pháp góp phần hồn thiện cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản trích
7
theo lương tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Krơng Bơng. Tuy nhiên, cơng tác
kế tốn tại một đơn vị hành chính sự nghiệp vẫn khác biệt rất nhiều so với các ngân
hàng thương mại cổ phần – vấn đề mà người viết đang nghiên cứu.
Tác giả Vũ Kim Thành (2019) đã thực hiện luận văn thạc sĩ với đề tài “Hoàn
thiện quy chế trả lương tại Ngân hàng thương mại TNHH một thành viên Đại Dương”
trình bày các lý thuyết về xây dựng quy chế trả lương và thực trạng quy chế tiền lương
tại Ngân hàng Đại Dương. Đồng thời, tác giả vận dụng các kiến thức vào nghiên cứu
thực tiễn để đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy chế trả lương tại đơn vị.
Mặc dù vậy, khe hổng của luận văn nghiên cứu này là tác giả Vũ Kim Thành chỉ mới
tập trung nghiên cứu về cách xây dựng quy chế lương tại tại Ngân hàng Thương mại
TNHH Đại Dương, hồn tồn khơng đề cập đến lý quy trình kế tốn hạch tốn và quy
trình ln chuyển chứng từ khi tính và thanh tốn lương tại ngân hàng.
Tác giả Lê Thị Băng Tâm (2014) đã thực hiện luận văn nghiên cứu về đề tài
“Hoàn thiện công tác quản lý tiền lương tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt
Nam chi nhánh Hà Nội”. Bài viết trình bày tổng quan về lý thuyết quản lý tiền lương
và công tác quản lý tiền lương thực tế tại Ngân hàng TMCP Công Thương – chi nhánh
Hà Nội. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra những đánh giá về quy chế quản lý tiền lương
cũng như đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tiền lương tại
Ngân hàng TMCP Công Thương – chi nhánh Hà Nội. Có thể nói, luận văn của tác
giả Lê Thị Băng Tâm đã phân tích sâu về quy chế quản lý tiền lương tại một ngân
hàng thương mại cổ phần. Tuy nhiên, cơng trình nghiên cứu vẫn chưa mơ tả chi tiết
về cơng tác kế tốn cũng như quy trình kế tốn hạch tốn tiền lương tại ngân hàng.
Q trình tìm hiểu các nghiên cứu có liên quan trước đây cho thấy rằng các
cơng trình nghiên cứu trước đây đã thực hiện đầy đủ quy trình nghiên cứu để làm rõ
các vấn đề đáng quan tâm trong công tác kế toán tiền lương tại doanh nghiệp. Tuy
nhiên, theo hiểu biết của tác giả thông qua nghiên cứu, các luận văn và khóa luận
trước đây vẫn chưa làm rõ về cơ sở lý thuyết khi hạch tốn cũng như cơng tác kế toán
tiền lương tại các ngân hàng. Do vậy, bài viết này sẽ tập trung tìm hiểu về cơ sở lý
thuyết hạch tốn cũng như cơng tác kế tốn tiền lương tại Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Bưu điện Liên Việt với mục tiêu làm sáng tỏ những vấn đề chưa được nghiên
8
cứu, góp phần cung cấp thêm thơng tin và kiến thức có liên quan về kế tốn tiền lương
và các khoản trích theo lương ở ngân hàng thương mại cổ phần.
2.2 Cơ sở lý thuyết về tiền lương và các khoản trích theo lương tại ngân hàng
thương mại cổ phần
2.2.1 Tổng quan về tiền lương
2.2.1.1 Khái niệm về tiền lương
Hiện nay, trên thế giới có rất nhiều định nghĩa về tiền lương tùy theo những
lĩnh vực khác nhau và góc độ tiếp cận vấn đề. Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác Lênin, tiền lương là một phần thu nhập quốc dân biểu hiện bằng tiền mà người lao
động nhận được để bù đắp cho lao động đã bỏ ra tuỳ theo số lượng và chất lượng của
người lao động đó.
Theo khái niệm của Tổ chức lao động quốc tế (International Labour
Organization - ILO): ‘’Tiền lương là sự trả công hay thu nhập, có thể biểu hiện bằng
tiền, được ấn định bằng thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động
hoặc bằng pháp luật,do người sử dụng lao động trả cho người lao động theo một hợp
đồng lao động bằng văn bản hay bằng miệng, cho một công việc hay những dịch vụ
đã thực hiện hay sẽ phải thực hiện’’.
Tại Việt Nam, căn cứ theo Điều 90 của Bộ Luật Lao động 2019, tiền lương
được định nghĩa là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo
thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức
danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Ngoài ra, khái niệm tiền lương theo “Giáo trình kế tốn tài chính” (Nguyễn
Quỳnh Hoa - Nhà xuất bản Tài chính, 2020) của Trường đại học Ngân hàng TP.HCM
là: “Tiền lương, tiền công là số tiền mà doanh nghiệp trả cho người lao động mà họ
đóng góp cho doanh nghiệp nhằm đảm bảo người lao động đủ để tái sản xuất sức lao
động và nâng cao, bồi dưỡng sức lao động”.
Bên cạnh đó, tiền lương theo khái niệm của “Giáo trình Kế tốn tài chính” (Hà
Xn Thạch – Nhà xuất bản Kinh tế TP.HCM, 2018) – Trường đại học Mở TP.HCM
9