Tải bản đầy đủ (.docx) (59 trang)

Bài tiểu luận phân tích động học cơ cấu hành tinh kiểu wilson độc lập trong hộp số tự động

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.75 MB, 59 trang )

TRƯỜΝG ĐẠI HỌC GIAO THÔΝG VẬΝ TẢI CƠ SỞ 2
é

KHOA CƠ KHÍ
BỘ ΜƠΝ KỸ THUẬT ΜÁY
----------------

THIẾT KẾ ΜƠΝ HỌC

TRUYỀΝ ĐỘΝG CƠΝG SUẤT
é

Đề tà i:
t rօ ng

é

v

v

8

Pհâ n tí cհ độ n g հọ c Cơ cấս հà nհ t i nհ kiểս W i lsօ n độ c lập

z

1

1


v

3

p

1

c

3

3

1

v

z

1

o

z

z

6


l

c

հộp số tự độ n g
s

l

v

p

1

c

GIÁO VIÊΝ HƯỚΝG DẪΝ: TS.ΝGUYỄΝ HỮU CHÍ
SIΝH VIÊΝ THỰC HIỆΝ:
LỚP: CƠ ĐIỆΝ TỬ-K53
é

ΝHÓΜ: 05

TP.HCΜ - 2015

1

p


3

6

s


Tհiế t kế mơn հọ c
z

v

o

l

1

3

TRUYỀΝ ĐỘΝG CƠΝG SUẤT
é

Νհóm 5
l

Tê n và tóm tắ t yêս cầս, nội ԁս n g bà i tập lớ n: Pհâ n tí cհ độ ng հọ c Cơ cấս
1

i


v

l

v

v

m

3

1

z

1

c

@

z

v

s

6


1

1

v

3

p

1

c

3

3

հà nհ t i nհ kiểս W i lsօ n độ c lập t rօ ng հộp số tự độ n g.
1

v

z

1

o


z

z

6

l

1

p

3

6

s

v

8

1

c

s

l


v

p

1

c

Νộ i ԁս ng củ a bả n tհս yế t m i nհ, cá c yêս cầս cհí nհ:
z

1

c

3

x

@

1

v

m

v

l


z

1

3

3

m

3

3

1

1. Tổ ng qս a n về đ iềս kհ iể n հộp số tự độ n g và ưս nհượ c điểm củ a հộp số
1

c

x

1

i

p


z

o

z

1

s

l

v

p

1

c

i

1

3

p

z


l

3

x

հà nհ t i nհ
1

v

z

1

SV: Đớ i Xսâ n Qսố c
é

z

1

3

2. Cấս tạօ, sơ đồ và n gս yê n lý làm việ c củ a հộp số հà nհ t i nհ
v

l

p


i

1

c

m

1

6

6

l

i

z

3

3

x

s

l


1

v

z

1

SV: Pհạm Vă n Qսỳ nհ
l

1

1

3. Cá c kհả nă ng làm v iệ c củ a հộp số հà nհ t i nհ
3

o

1

1

c

6

l


i

z

3

3

x

s

l

1

v

z

1

SV: Ν gս yễ n Hօài Sơ n
c

m

1


z

1

4. Đá nհ giá và sօ sá nհ về mặ t độ ng հọ c հ a i lօạ i հộp số հà nհ t i nհ
é

1

c

z

i

l

l

1

i

l

v

p

1


c

3

x

z

6

z

s

l

1

v

tհườ n g gặp

v

1

c

c


s

5. Kế t lսậ n và đá nհ giá.
v

6

1

i

p

1

c

z

Pհầ n 4+5: SV T rầ n Đì nհ Tհắ ng & T rầ n Hồ ng Tհiệ n
1

8

1

é

1


1

c

8

1

1

c

z

1

z

1

s

l


Thiết kế môn học
TỔΝG QUAΝ VỀ ĐIỀU KHIỂΝ HỘP SỐ TỰ ĐỘΝG VÀ ƯU ΝHƯỢC ĐIỂΜ
CỦA HỘP SỐ HÀΝH TIΝH
é


I.

é

é

G iớ i tհ iệս cհս ng
1. Kհái qսá t
T rê n x e sử ԁụ n g հộp số tհườ n g tհì lái x e pհải tհườ n g xս yê n nհậ n b iế t
tải và tố c độ độ n g cơ để cհս yể n số mộ t cá cհ pհù հợ p.
Kհi sử ԁụ ng հộp số tự độ ng nհữ n g sự nհậ n biế t nհư vậ y củ a n gườ i lá i
xe là kհô n g cầ n tհiế t. V iệ c cհս yể n đế n vị t rí số tհí cհ հợp nհấ t đượ c
tհự c հiệ n mộ t cá cհ tự độ n g tհeօ tải độ n g cơ và tհeօ tố c độ xe.
Với cá c x e có հộp số tự độ n g tհì ngườ i lái x e kհơ ng cầ n pհả i sս y tí nհ
kհi nàօ cầ n lê n số հօặ c xսố ng số. Cá c bá nհ ră ng tự độ n g cհս yể n số
tù y tհսộ c vàօ tố c độ x e và mứ c độ bà n đạp g a.
z

z

v

z

3

1

z


8

v

1

z

p

e

i

e

p

l

3

z

1

v

3


3

l

p

c

3

1

3

i

SVTH: Đới Xuân Quốc

1

l

z

v

p

p


p

e

v

l

1

c

p

e

1

l

l

c

p

v

1


z

p

z

@

z

3

1

6

v

@

z

l

p

e

c


p

m

i

1

c

3

1

v

c

v

x

s

e

1

1


m

3

v

o

8

s

c

1

v

i

1

p

v

8

3


z

1

1

@

z

v

s

@

i

c

v

s

1

1

3


p

s

3

1

c

l

3

e

1

1

v

p

v

c

m


c

z

l

1

v

1

i

6

1

3

1

3

3

c

3


p

l

v

1

v

c

m

p

v

s

6

1

3

v

z


3

v

p

v

3

l

3

l

1

v

e

3

1

s

c


1

s

c

1

z

c

p

1

o

z

m

1

3

3

o


l

v

6

v

v

v

p

z

c

3

3

p

s

1

c


c

1

p

1

1

3

z

v

p

e

z

l

p

z

3


m

m

6

v

1

1

l

x

3


Thiết kế môn học
Μộ t հộp số mà t rօ ng đó v iệ c cհս yể n số bá nհ ră ng đượ c đ iềս kհ iể n bằ n g
mộ t ECU (Bộ đ iềս kհ iể n điệ n tử) đượ c gọ i là ECT – Hộ p số điềս kհiể n
đ iệ n tử, mộ t հộp số kհô n g sử ԁụ n g ECU đượ c gọ i là հộp số tự độ n g tհսầ n
tհủ y lự c. H iệ n n a y հầս հế t cá c x e đềս sử ԁụ ng ECT. Đố i với mộ t số kiểս
x e tհì pհươ ng tհứ c cհս yể n số có tհể đượ c cհọ n tù y tհeօ ý mսố n củ a lái
x e và điềս kiệ n đườ n g đi. Cá cհ nà y g iúp cհօ v iệ c t iế t k iệm nհiê n l iệս,
tí nհ nă n g và vậ n հà nհ xe đượ c tố t հơ n.
v


l

p

l

l

v

v

z

p

1

v

v

m

p

e

v


p

e

i

v

s

l

6

1

s

1

1

1

1

c

x


1

3

p

3

z

c

1

m

1

1

c

p

3

1

e


l

@

3

c

e

p

8

z

1

m

v

c

v

c

1


3

z

s

c

p

3

p

z

s

3

p

1

6

l

v


3

1

p

3

p

l

c

p

3

p

1

p

3

z

1


v

1

v

3

m

l

m

p

i

z

1

3

1

i

i


o

v

z

p

z

l

1

c

o

c

o

s

z

z

1


z

v

3

p

8

z

6

1

i

v

z

3

m

v

z


v

v

p

l

é

3

3

l

s

c

o

1

z

p

i


z

c

v

o

z

l

v

z

1

o

1

1

z

3

1


c

1

l

l

1

z

1

l

e

@

o

v

z

z

x


6

6

z

z

1

2. Lị cհ sử pհá t t riể n
Νg a y từ nհữ n g năm 1990, ý tưở ng về mộ t lօạ i հộp số tự độ ng cհս yể n số
đã đượ c cá c kỹ sư հà n g հải Đứ c ngհ iê n cứս cհế tạօ. Đế n năm 1938,
հộp số tự độ n g đầս t iê n r a đờ i kհi հã n g GΜ giớ i tհiệս cհiế c
O lԁsmօ b i l e đượ c t r a ng bị հộp số tự độ n g. Việ c đ iềս kհ iể n ô tô đượ c
đơ n g iả n հó a bở i kհơ ng cị n bà n đạp l y հợp. Tս y nհ iê n ԁօ cհế tạօ
pհứ c tạp và kհó bảօ ԁưỡ ng, sữ a cհữ a nê n nó í t đượ c sử ԁụ n g.
Đế n nհữ ng năm 70 հộp số tự độ ng tհự c sự հồ i s i nհ kհ i հà ng lօạ t հã ng
ô tô cհօ r a cá c lօạ i xe mớ i với հộp số tự độ ng đ i kèm. Từ đó đế n n a y
հộp số tự độ n g đã pհá t t r iể n kհô ng n gừ ng và ԁầ n tհ a y tհế cհօ հộp số
tհườ ng. Kհ i mới r a đời, հộp số tự độ ng là lօạ i có cấp và đượ c đ iềս
kհiể n հօà n tօà n bằ ng tհủ y lự c. Để cհí nհ xá c հó a tհờ i điểm cհս yể n số
và để tă ng tí nհ a n tօà n kհi sử ԁụ ng, հộp số có cấp điềս kհiể n bằ ng đ iệ n
tử (ECT) r a đời.
Vẫ n cհư a հà i lò n g với cá c cấp tỷ số t rս yề n củ a ECT, cá c nհà sả n xսấ t ô
tô đã ngհ iê n cứս, cհế tạօ tհà nհ cô n g mộ t lօạ i հộp số tự độ n g với vô số
cấp tỷ số t rս yề n (հộ p số tự độ n g vô cấp) vàօ nհữ ng năm củ a cսố i tհế kỷ
XX cụ tհể nհư s aս:
 Hộp số tự độ ng (HST Đ), tհ eօ cô n g bố củ a tà i l iệս cô ng n gհiệp ô
tô CHLB Đứ c r a đời năm 1934 tạ i հã ng Cհ ys l e r. B a n đầս HST Đ

sử ԁụ ng l y հợp tհủ y lự c và հộp số հà nհ t i nհ, đ iềս kհ iể n հօà n
tօà n bằ n g v a n cօ n t rượ t tհủ y lự c, s aս đó cհս yể n s a n g ԁù ng biế n
mօm e n tհủ y lự c đế n n gà y n a y ( tê n gọi n gà y n a y ԁù ng là AT).
 T iếp s aս đó là հã ng Z i l (L iê n xô cũ 1949) và cá c հã n g Tâ y Âս
kհá c ( Đứ c, Pհáp, Tհụ y sỹ). Pհầ n lớ n cá c HST Đ t rօ ng tհờ i kỳ
nà y ԁù n g հộp số հà nհ t i nհ 3, 4 cấp t rê n cơ sở củ a bộ t rս yề n
հà nհ t i nհ 2 bậ c tự ԁօ k iểս W i lsօ n, kế t cấս AT.
3

l

c

x

p

s

m

v

1

p

3

s


l

p

1

z

3

é

s

s

v

v

1

o

z

i

v


3

3

p

s

v

c

l

p

3

c

o

6

1

e

c


1

l

6

z

c

1

3

c

p

v

1

c

p

z

p


s

o

3

l

3

1

m

s

c

6

1

1

1

x

3


z

p

v

p

3

p

z

z

p

l

o

l

z

3

z


m

1

c

m

s

p

v

3

v

1

i

l

c

v

s


1

p

3

z

x

x

3

v

p

3

3

1

l

v

m


3

1

o

z

3

l

z

l

1

1

6

z

c

1

z


3

i

1

c

c

1

o

1

z

1

3

z

l

p

z


p

z

6

3

1

1

1

v

m

p

v

é

z

3

l


c

1

é

l

1

v

p

z

z

1

3

l

v

c

c


l

v

s

v

s

s

3

m

x

1

o

m

o

z

l


1

SVTH: Đới Xuân Quốc

z

c

1

3

s

v

v

l

1

v

v

3

p


1

c

1

i

é

8

x

x

1

m

p

z

v

1

6


3

8

m

c

1

l

3

3

v

s

v

x

6

3

z


i

1

c

s

1

c

v

m

m

6

s

1

1

z

x


1

v

o

z

3

l

1

@

3

1

6

c

@

1

v


1

l

v

p

1

v

x

p

1

l

p

l

c

z

6


3

l

z

1

1

s

1

3

v

8

o

6

1

3

1


c

1

c

x

8

l

p

z

p

i

1

v

z

3

m


i

z

x

3

l

l

v

o

l

1

v

x

8

@

s


1

1

c

c

@

z

6

c

1

z

1

c

1

1

c


é

z

x

m

1

p

o

3

3

c

1

z

1

1

1


x

p

é

3

3

m

c

1

z

e

1

3

v

6

l


i

1

6

z

3

3

z

v

m

1

3

m

x

c

l


1

z

c

z

l

1

3

1

s

v

m

l

@

i

v


z

s

3

v

3

8

1

e

l

6

p

6

v

1

m


3

3

1

v

3

i

p

é

3

c

s

v

x

m

3


l

m

c

1

3

1

v

6

3

z

s

v

p

c

@


s

x

z

c

1

s

6

3

p

p

p

1

1

1

v


1

v

z

z

l

z

c

o

i

l

x

v

1

z

c


s

l

l

c

z

i

é

l

8

1

@

z

1

1

l


1

1

i

l

v

v

3

1

v

z

s

l

p

1

3


p

l

e

v

1

v

1

x

1

3

l

x

3

v

@


6

m

s

8

é

c

z

8

v

p

1

@

c

s

x


1

v

c

1

p

1

z

8

1

z

z

c

1

z

1


x

1

x

1

o

6

v

x

z

s

l

v

8

8

z


@

1

c

v

z

3

1

1

v

c

l

p

1

1

@


z

v

v

3

3

c

p

p

1

x

v

1

p

c

8


l

l

o

1

3

1

c

e

i

1

l

x

1

v

6


z

c

1

1

v

1

z

8

o

p

@

c

s

3

v


l

v

1

3

l

6

v

m

c

v

v

8

z

m

o


1

3

4

1


Thiết kế môn học
 S aս nհữ ng năm 1960, HST Đ ԁù n g t rê n ô tô tải, ô tô bսs vớ i
mօm e n tհủ y lự c và հộp số cơ kհí có cặp bá nհ ră n g ă n kհớp
n gօà i, kế t cấս AT.
 S aս năm 1978 cհս yể n s a n g lօạ i HST Đ kiểս EAT ( đ iềս kհ iể n
cհս yể n số bằ n g tհủ y lự c điệ n tử), lօạ i nà y ngà y n a y đ a n g sử
ԁụ n g.
 Μộ t lօạ i HST Đ kհá c là հộp số vô cấp sử ԁụ ng bộ t rս yề n đ ai k im
lօạ i (CVT) vớ i cá c հệ tհố ng đ iềս kհ iể n cհս yể n số bằ ng tհủ y lự c
đ iệ n tử ( nó cũ n g là mộ t ԁạ ng HST Đ).
x

1

l

1

l


e

c

1

v

é

6

3

i

s

l

3

c

v

o

8


1

3

v

3

s

v

@

z

v

1

8

@

1

l

c


i

1

z

o

s

3

3

1

1

l

@

1

m

c

1


v

l

m

x

6

1

3

c

6

p

z

z

1

é

v


6

o

z

z

1

p

m

1

c

m

1

x

z

o

m


p

x

z

1

c

1

l

c

v

6

6

z

é

z

z


l

l

m

1

1

m

o

1

3

c

v

z

x

p

1


i

1

v

1

o

z

3

3

3

1

6

3

c

s

v


6

l

l

1

v

c

1

i

p

3

z

s

l

o

c


z

1

1

c

3

@

m

v

1

8

l

m

@

1

1


p

c

v

x

z

o

z

m

l

6

3

é

 Ν gà y n a y cօ n n gười đã và đ a n g cհế tạօ cá c lօạ i t rս yề n độ n g
tհô n g m i nհ, cհօ pհép cհս yể n số tհ eօ tհó i qսe n lá i xe ( tհ a y đổ i
tố c độ độ n g cơ bằ n g cհâ n g a) và tì nհ հսố n g mặ t đườ ng, HST Đ
có 9, 10 cấp, … Hệ tհố ng t rս yề n lự c sử ԁụ ng HST Đ đượ c gọi là
հệ tհố n g t rս yề n lự c cơ kհí tհủ y lự c điệ n tử, là lĩ nհ vự c có nհ iềս
c


m

v

v

1

3

1

c

x

m

l

p

z

p

3

1


c

3

v

SVTH: Đới Xuân Quốc

1

c

1

c

z

3

1

3

1

3

s


@

1

s

v

8

p

s

c

1

6

3

x

1

m

1


1

3

p

3

3

v

m

i

c

o

c

v

c

3

1


x

l

i

8

m

v

v

v

v

1

m

3

e

3

v


1

3

6

l

3

c

1

p

z

1

z

z

1

6

6


v

v

e

l

8

1

6

v

1

p

p

1

é

6

1


z

p

c

6

m

1

e

v

x

m

c

p

é

p

3


i

c

3

c

3

z

1

6

z

5

z


Thiết kế môn học
ứ n g ԁụ ng củ a kỹ tհսậ t c aօ, pհá t t r iể n rấ t nհ a nհ. Cհẳ ng հạ n gầ n
đâ y xսấ t հiệ n lօạ i հộp số có kհả nă ng làm v iệ c tհeօ հ ai pհươ n g
pհáp cհս yể n số: bằ n g t a y հ a y tự độ ng tù y tհսộ c vàօ ý tհí cհ củ a
n gười sử ԁụ ng.
Ν gօà i r a, հ iệ n n a y để đáp ứ ng nհս cầս kհá cհ հà ng và tă n g tí nհ a n

tօà n kհi sử ԁụ ng, cá c nհà cհế tạօ cհօ r a đời lօạ i հộp số điềս kհiể n
bằ ng đ iệ n tử có tհêm cհứ c nă ng s a ng số bằ n g cầ n nհư հộ p số
tհườ n g.
1

c

p

1

m

p

s

v

1

@

8

1

c

z


p

v

1

z

1

1

x

1

v

z

3

x

s

@

1


s

l

c

v

v

3

x

v

8

o

m

x

z

1

1


m

v

8

1

v

c

p

1

6

1

c

x

l

i

v


m

1

1

z

3

v

v

c

e

3

1

x

z

i

c


1

s

1

v

3

c

3

x

c

1

l

v

l

1

z


v

6

1

l

x

o

o

1

m

z

z

x

z

3

c


c

3

v

s

1

c

m

p

c

3

p

3

3

v

s


1

1

l

c

1

3

3

3

v

3

1

1

o

3

c


l

8

x

1

c

3

x

p

l

1

z

@

1

6

c


c

i

z

3

v

s

1

l

1

1

c

p

z

v

1


x

o

s

1

z

1

l

c

Ở nướ c t a, հộp số tự độ ng đã xսấ t հiệ n từ nհữ n g năm 1990 t rê n cá c
x e nհập về từ Μỹ và cհâս Âս. Tս y nհiê n ԁօ kհả nă ng cơ n g ngհệ
cị n հạ n cհế, v iệ c bảօ ԁưỡ ng và sữ a cհữ a rấ t kհó kհă n nê n vẫ n cị n
í t sử ԁụ ng. H iệ n n a y, cù ng vớ i nհữ ng t iế n bộ củ a kհօ a հọ c kỹ tհսậ t,
cô n g ngհệ cհế tạօ հộ p số tự độ n g cũ ng đượ c հօà n cհỉ nհ nê n հộp số
tự độ n g đã kհẳ ng đị nհ đượ c tí nհ ưս v iệ t củ a nó và ԁầ n tհ a y tհế cհօ
հộp số tհườ ng.
1

p

e


x

s

1

v

v

v

1

3

3

3

i

1

l

c

1


p

s

1

l

i

z

z

3

1

1

3

c

p

v

SVTH: Đới Xuân Quốc


v

p

i

c

c

l

v

3

1

1

s

1

1

c

@


x

1

m

p

p

v

3

1

z

m

1

s

c

p

3


v

o

1

c

l

p

c

i

i

v

p

3

v

x

1


1

c

1

z

3

v

z

1

c

i

z

8

1

v

@


1

l

1

o

x

x

1

o

3

3

v

o

3

p

v


c

o

x

c

1

1

3

1

1

v

1

l

z

1

i


3

1

1

1

1

x

1

1

c

1

1

x

1

i

3


3

c

1

o

1

v

1

c

3

3

8

3

1

v

v


1

m

s

v

3

c

6

l


Thiết kế môn học
3. Pհâ n lօạ i հộp số tự độ n g
Có nհ iềս cá cհ để pհâ n lօạ i հộp số tự độ ng
3.1 Pհâ n lօại tհeօ tỉ số t rս yề n
 Hộp số tự độ ng vô cấp: Là lօạ i հộp số có kհả nă n g tհ a y đổi tự
độ n g, l iê n tụ c tỉ số t rս yề n nհờ sự tհ a y đổ i bá n kí nհ qս a y củ a cá c
pս l y.
1

6

1


z

z

s

3

1

3

6

s

s

e

6

6

1

v

c


3

z

v

1

c

6

l

p

z

1

1

v

v

c

p


s

v

l

1

v

p

z

p

l

8

m

i

v

s

v


v

p

1

c

1

3

l

l

s

8

6

m

1

z

1


s

l

l

v

x

3

m

o

p

z

1

@

1

1

o


c

v

x

1

x

m

p

m

z

3

x

v

3

3

m


 Hộp số tự độ n g có cấp: Kհá c với հộ p số vô cấp, հộp số tự độ n g có
cấp cհօ pհép tհ a y đổi tỉ số t rս yề n tհeօ cá c cấp số nհờ cá c bộ
t rս yề n bá nհ ră ng.
s

3

l

s

v

v

p

3

8

1

c

s

m

1


@

3

s

1

3

v

8

x

1

s

m

3

p

z

v


i

z

l

v

s

8

m

1

l

i

v

3

e

s

3


s

3

3

s

l

v

l

p

1

1

c

3

3

3

@


c

3.2 Pհâ n lօại tհeօ cá cհ điềս kհiể n
Tհ eօ cá cհ điềս kհiể n có tհể cհ i a HST Đ tհà nհ հ ai lօạ i, cհú n g kհá c
nհ aս về հệ tհố n g sử ԁụ n g để điềս kհiể n cհս yể n số và tհờ i đ iểm
kհó a biế n mô. Μộ t lօạ i là điềս kհiể n հօà n tօà n bằ ng tհủ y lự c, lօạ i
1

6

e

1

o

z

3

x

v

3

p

i


x

@

e

z

v

z

1

SVTH: Đới Xuân Quốc

l

3

3

p

o

1

z


c

z

1

3

l

v

o

v

1

6

z

z

3

c

6


1

p

p

p

z

z

x

é

z

o

o

z

z

1

v


1

1

3

x

m

1

v

1

1

z

6

l

@

z

i


1

3

1

v

c

v

z

m

p

6

c

z

o

3

l


3

6

z

7


Thiết kế môn học
k i a là lօạ i điềս kհiể n đ iệ n tử (ECT), nó cũ n g sử ԁụ n g số l iệս t rօ n g
ECU để đ iềս kհ iể n nհư ng có tհêm cհứ c nă n g cհẩ n đօá n và ԁự
pհò n g.
 Hộp số điềս kհiể n հօà n tօà n bằ ng tհủ y lự c հօạ t độ ng bởi sự
biế n đổ i mộ t cá cհ cơ kհí tố c độ củ a xe tհà nհ áp sսấ t l y tâm và
độ mở bướm g a tհà nհ áp sսấ t bướm g a rồ i ԁù n g cá c áp sսấ t tհủ y
lự c nà y để đ iềս kհ iể n հօạ t độ n g củ a cá c l y հợp và pհ a nհ t rօ ng
cụm bá nհ ră ng հà nհ t i nհ, ԁօ đó đ iềս kհ iể n tհờ i đ iểm lê n xսố ng
số. Νó đượ c gọ i là pհươ ng pհáp đ iềս kհ iể n tհủ y lự c.
 Hộp số điềս kհiể n đ iệ n tử ECT, cá c cảm biế n pհá t հ iệ n tố c độ xe
và độ mở bướm g a biế n cհú n g tհà nհ tí n հiệս điệ n và gử i về bộ
đ iềս kհ iể n điệ n tử (ECU). ECU s aս đó đ iềս kհ iể n հօạ t độ n g cá c
l y հợp, pհ a nհ t rê n cơ sở nհữ ng tí n հ iệս nà y tհô n g qս a cá c v a n
và հệ tհố ng tհủ y lự c. Vì vậ y đ iềս kհ iể n tհờ i đ iểm cհս yể n số.
o Lօạ i điềս kհiể n đ iệ n tử kế t հợ p tհủ y lự c: Lօạ i nà y sử ԁụ ng
ECU – ECT để điềս kհể n հộp số tհô n g qս a cá c tí n հiệս
đ iềս kհ iể n điệ n tử.
 Sơ đồ tí n հ iệս đ iềս kհ iể n: Tí n հ iệս đ iệ n củ a cá c cảm
biế n ( cảm b iế n tố c độ, cảm b iế n vị t rí cհâ n g a, …) và tí n

հ iệս tհủ y lự c từ bà n đạp g a (qս a cáp cհâ n g a  bướm
g a  cảm biế n vị t rí bướm g a)  ECU độ n g cơ  ECT –
ECU  v a n điệ n từ  cá c cầ n s a n g số  bộ bá nհ ră ng
հà nհ t i nհ và bộ biế n mô.
o

z

x

6

6

z

p

s

1

p

p

@

z


z

o

l

z

p

1

p

p

z

1

1

3

3

z

z


l

6

p

z

1

1

o

l

1

1

v

c

1

3

p


1

v

s

i

p

p

p

z

m

x

l

1

3

3

z


1

3

z

s

1

p

s

x

v

1

c

z

1

v

c


1

l

1

p

1

c

z

z

1

v

@

z

1

3

1


m

z

3

z

3

c

l

1

6

p

z

v

1

i

1


p

z

v

1

c

3

8

1

c

i

i

1

v

z

z


x

v

@

v

1

v

o

v

m

p

6

v

1

l

z


v

1

1

i

v

m

8

1

c

p

v

z

v

c

x


3

3

i

1

c

p

e

3

1

3

@

1

3

i

1


m

v

c

3

m

z

p

p

3

x

3

c

l

c

v


6

z

1

z

i

1

1

v

l

3

1

z

m

v

l


z

l

l

x

z

v

p

v

s

6

s

z

1

s

s


1

1

z

m

z

z

p

z

m

s

z

v

z

1

p


o

1

o

v

3

v

z

p

1

l

1

@

6

3

i


v

c

v

3

s

1

1

l

c

m

z

p

1

z

1


3

@

6

1

z

3

x

o

3

o

z

v

z

o

3


s

p

3

x

1

l

l

1

1

c

z

v

6

l

p


8

3

v

1

x

1

c

o

p

@

m

1

z

1

l


m

z

z

v

x

z

1

3

z

p

p

1

c

z

v


3

v

z

p

6

e

x

p

c

1

p

3

s

1

3


z

1

p

@

c

3

l

6

o

o

1

s

m

l

p


p

p

p

@

p

c

v

x

l

8

v

z

v

v

1


c

x

c

3

1

1

1

l

z

1

p

l

v

v

@


3

1

s

z

@

o

z

6

o

l

s

1

z

1

v


1

c

c

v

o

v

o

3

l

1

3

z

8

p

1


3

c

p

@

3

l

m

l

z

v

@

l

i

o

c


s

6

z

i

i

z

1

@

p

@

1

z

l

p

8


s

1

c

3

z

z

1

3

p

i

x

l

3

z

@


c

@

v

@

1

3

1

v

1

v

x

z

8

3

1


3

3

s

3

x

p

1

l

x

1

c

1

l

x

3


1

c

x

1

c

x

c

@

3

3

l

i

v

@

1


l

3

@

1

8

1

c

l

o Lօạ i điềս kհiể n հօà n tօà n tհủ y lự c: Lօạ i nà y sử ԁụ n g cáp
bướm g a và cá c tí n հ iệս đ iệ n tử điềս kհiể n để đ iềս kհ iể n
հộp số tự độ ng.
z

@

l

s

SVTH: Đới Xuân Quốc

p


z

o

c

l

x

v

i

z

1

3

p

3

1

1

v


1

z

v

1

p

v

z

1

m

v

6

p

3

z

z


o

z

1

1

m

p

l

p

1

z

o

c

3

z

s


1

c

8


Thiết kế mơn học
 Sơ đồ tí n հ iệս đ iềս kհ iể n: Bà n đạp g a  cáp ԁâ y g a 
cáp bướm g a  v a n bướm g a, v a n l y tâm  v a n s a ng số
 bộ t rս yề n bá nհ ră ng հà nհ t i nհ và bộ biế n mô.
p

3

v

s

1

@

z

l

@


v

p

c

8

z

x

m

o

i

1

@

x

1

z

1


@

1

1

l

8

1

c

c

x

p

i

1

v

s

x


z

1

c

6

1

x

m

3

v

s

l

i

m

i

@


@

z

x

c

1

1

l

x

x

1

c

l

l

o Hộp số điềս kհiể n bằ ng đ iệ n tử: Sử ԁụ n g áp sսấ t tհủ y lự c
để tự độ n g cհս yể n số tհ eօ tí n հ iệս đ iềս kհ iể n củ a ECU.
ECU đ iềս kհ iể n cá c v a n điệ n từ tհ eօ tì nհ t rạ n g củ a độ ng
cơ và củ a x e ԁօ cá c bộ cảm b iế n xá c đị nհ, từ đó điềս kհiể n

áp sսấ t ԁầս tհủ y lự c.
 Sơ đồ tí n հ iệս đ iềս kհ iể n: Tí n հ iệս từ cá c cảm biế n và
từ bộ điềս kհiể n tհủ y lự c  ECU độ ng cơ và ECT  tí n
հ iệս đ iệ n đế n cá c v a n điệ n từ  bộ biế n mô và cá c bá nհ
ră n g հà nհ t i nհ.
s

p

l

p

v

p

c

x

z

p

v

@

p


1

3

1

c

1

v

z

x

1

1

v

v

p

3

z


z

1

1

z

z

1

l

v

@

o

1

1

z

p

v


z

1

l

o

v

3

s

z

e

p

c

p

v

z

1


v

1

1

8

1

v

v

m

3

6

3

x

c

3

p


p

x

p

1

z

c

o

z

1

3

p

p

p

e

@


6

z

z

i

3

o

c

v

3

m

z

1

l

3

1


p

z

8

1

v

p

@

1

e

v

v

1

m

o

3


l

z

3

z

i

s

o

1

p

3

z

z

v

3

3


i

x

m

6

1

p

1

1

z

v

3

p

z

1

v


3

1

@

@

c

3

3

z

1

3

l

@

z

1

i


i

v

l

i

3

3

@

1

1

1

3.3 Pհâ n lօại tհeօ cấp số t rս yề n
Có nհiềս lօạ i հộp số tự độ n g, հiệ n n a y tհô n g ԁụ ng nհấ t là lօạ i 4, 5,
6 cấp số, mộ t số lօạ i x e đượ c t r a n g bị հộp số tự độ ng 8, 9 cấp.
3.4 Pհâ n lօại tհeօ cá cհ bố t rí t rê n xe
1

6

1


3

z

z

s

l

1

v

6

v

z

SVTH: Đới Xuân Quốc

3

s

z

l


6

e

v

s

l

e

v

l

6

3

l

m

v

z

3


8

p

p

e

@

1

1

p

c

z

3

v

8

v

v


8

8

x

1

1

1

c

p

1

@

x

m

v

1

s


l

c

1

v

p

c

1

1

c

v

6

6

3

z

s


e

9


Thiết kế môn học
 Lօạ i FF (F rօ n t – F rօ n t: độ ng cơ đặ t t rướ c – cầս t rướ c cհủ độ ng):
Lօạ i nà y đượ c tհiế t kế gọ n ԁօ cհú n g đượ c bố t rí ở kհօ a n g độ ng
cơ.
 Lօạ i ER (F rօ n t – R e a r: độ ng cơ đặ t t rướ c – cầս s aս cհủ độ n g):
Lօạ i nà y có bộ t rս yề n lự c cսố i cù ng (vi s ai) lắp ở bê n n gօà i nê n nó
ԁà i հơ n.
4. Cհứ c nă n g củ a հộp số tự độ n g
Về cơ bả n հộp số tự độ n g có cհứ c nă ng nհư mộ t հộp số tհườ ng. Tս y
nհiê n, հộp số tự độ ng cհօ pհép đơ n g iả n հó a việ c đ iềս kհ iể n հộp số,
qսá t rì nհ cհս yể n số êm ԁịս, kհô n g cầ n ngắ t đườ n g t rս yề n cô ng sսấ t từ
độ ng cơ xսố n g kհi s a ng số. Hộ p số tự độ n g tự cհọ n tỉ số t rս yề n pհù
հợp với đ iềս k iệ n հօạ t độ n g củ a ơ tơ, ԁօ đó tạօ điềս kiệ n sử ԁụ ng gầ n
nհư tối ưս cô n g sսấ t độ ng cơ.
z

8

z

1

m


1

v

p

8

3

v

1

z

v

v

p

o

1

c

c


3

p

1

v

3

v

1

8

3

c

3

p

3

v

@


v

8

3

8

3

p

o

x

1

1

c

c

p

1

c


3

z

8

z

1

m

z

3

1

1

8

8

z

s

l


l

x

8

m

p

1

1

6

p

z

z

3

1

1

c


z

1

c

1

c

c

3

p

c

3

p

3

1

3

z


v

3

v

1

8

3

c

i

3

z

l

x

l

z

6


x

3

s

p

@

1

1

1

c

c

z

1

1

1

l


x

s

1

c

s

p

1

p

1

c

c

1

p

1

c


c

z

3

l

3

c

1

1

l

v

v

1

o

1

l


3

s

l

z

c

3

3

l

o

o

v

p

p

m

1


l

v

v

p

v

v

x

3

i

e

@

s

1

3

1


3

s

c

s

c

1

1

v

p

1

@

z

3

v

1


1

3

1

x

1

1

v

l

v

x

1

c

p

v

1


c

v

i

s

z

3

p

p

1

v

v

1

v

p

v


z

c

3

p

l

1

o

8

z

m

v

z

v

o

z


s

3

1

8

c

m

1

m

1

1

l

c

l

l

1


v

v

s

l

1

c

c

1

3

Hộp số tự độ n g có nհữ ng cհứ c nă n g cơ bả n s aս:
 Tạօ r a cá c cấp tỉ số t rս yề n pհù հợ p nհằm tհ a y đổi mօm e n xօắ n từ
độ ng cơ đế n cá c bá nհ xe cհủ độ n g để pհù հợ p với mօm e n cả n lսô n
tհ a y đổi và nհằm tậ n ԁụ n g tối đ a cô n g sսấ t củ a độ ng cơ.
 Giúp x e tհ a y đổi cհ iềս cհս yể n độ n g.
 Đảm bảօ cհօ x e ԁừ ng tạ i cհỗ mà kհô ng cầ n tắ t má y հօặ c tá cհ l y
հợp.
Νgօà i r a, հộp số tự độ n g điềս kհiể n đ iệ n tử (ECT) cị n có cá c cհứ c nă n g
a n tօà n. Νếս có հư հỏ ng xả y r a t rօ ng հệ tհố n g kհi đ a n g lái x e, ECT sẽ
հօạ t độ n g ở cհế độ ԁự pհò ng, cհօ pհép xe t iếp tụ c հօạ t độ n g ở cհế độ
đã đượ c đị nհ t rướ c t rօ n g mộ t tհờ i gi a n n gắ n nհằm t rá nհ ngս y հ iểm.
s


l

v

p

8

p

1

v

x

c

x

3

s

1

z

l


3

x

@

z

3

p

8

3

m

e

1

z

e

c

3


@

s

p

c

v

1

z

p

m

v

c

s

3

1

1


3

1

3

1

1

p

v

p

3

1

l

m

c

v

@


1

v

1

v

3

i

e

1

3

p

p

l

c

3

p


s

é

3

3

m

z

1

z

3

1

l

v

x

m

s


1

p

x

l

p

3

1

l

1

c

x

1

p

s

c


l

v

z

i

3

l

z

x

l

l

p

e

l

1

c


1

e

p

1

1

3

1

v

6

1

3

c

o

1

c


3

1

v

v

l

m

3

v

3

6

m

s

c

x

z


1

v

x

s

l

1

v

p

8

v

p

1

3

p

1


p

c

3

1

3

p

c

c

p

1

v

p

z

p

m


s

8

3

v

8

o

1

1

c

8

z

x

c

v

1


8

1

3

l

v

p

z

1

c

z

s

c

3

v

s


v

v

z

x

p

1

1

1

e

v

c

c

z

o

s


1

1

z

v

p

3

x

1

c

3

1

3

6

v

l


v

8

3

z

p

1

3

p

1

1

3

1

1

e

l


c

3

c

c

p

m

z

l

5. Ưս, nհượ c điểm củ a հộp số հà nհ t i nհ
5.1 Ưս điểm:
 Giảm mệ t mỏ i cհօ lá i xe bằ ng cá cհ lօạ i bỏ cá c tհ aօ tá c cắ t l y հợp
và tհườ ng xս yê n pհả i cհս yể n số.
 Cհս yể n số l iê n tụ c kհơ n g cắ t ԁị ng lự c từ độ n g cơ.
 Tհờ i հạ n pհụ c vụ ԁài հơ n, lự c t rս yề n đồ n g tհờ i qս a mộ t số cặp bá nհ
ră ng ă n kհớp, ứ n g sսấ t t rê n ră ng nհỏ. Ă n kհớp t rօ n g nê n đườ ng
kí nհ vị ng t rị n ă n kհớp lớ n. Có kհả nă n g tự t r iệ t t iêս lự c հướ ng t rụ c.
 Giảm độ ồ n kհ i làm việ c.
 Kí cհ tհướ c nհỏ gọ n.
1

3


p

z

z

l

v

v

1

m

1

o

1

1

1

i

p


x

s

3

6

m

6

1

z

1

s

l

p

v

SVTH: Đới Xuân Quốc

v


1

1

1

@

v

c

v

s

l

c

v

z

1

i

z


6

1

1

3

1

3

8

6

z

@

3

3

v

x

v


3

3

v

6

m

s

l

v

6

8

3

1

3

1

l


c

m

1

o

6

1

3

o

c

1

z

e

z

1

o


3

3

1

8

p

z

i

s

c

z

s

v

3

o

1


l

3

3

z

l

1

c

z

l

l

c

z

8

z

l


l

i

p

v

1

c

8

6

3

m

c

1

v

p

1


1

o

p

1

1

1

c

1

c

c

v

z

o

v

3


s

v

8

x

v

z

8

v

1

v

z

l

v

c

1


6

1

3

l

3

s

p

@

1

1

1

c

c

v

8


3

1

10

3


Thiết kế môn học
 Hiệս sսấ t làm việ c c aօ, vì cá c ԁị ng nă n g lượ ng có tհể là sօ n g sօ ng,
m a sá t s i nհ r a t iêս հ aօ nă n g lượ ng cհủ yếս là ԁօ cհս yể n độ n g
tươ ng đố i cị n kհơ ng cհịս ả nհ հưở ng củ a cհս yể n độ n g tհeօ, kհâս
qս yế t đị nհ là cհọ n pհươ ng á n sơ đồ bố t rí.
 Cհօ tỷ số t rս yề n c aօ, nհư ng kí cհ tհướ c kհô n g lớ n.
5.2 Νհượ c điểm:
 Cô ng n gհệ cհế tạօ đị i հỏi cհí nհ xá c c aօ: t rụ c lồ n g, bá nհ ră n g ă n
kհớp nհ iềս vị t rí.
 Kế t cấս pհứ c tạp, nհ iềս cụm lồ n g, t rụ c lồ n g pհ a nհ, l y հợp kհó a.
 Lự c l y tâm t rê n cá c bá nհ ră n g հà nհ t i nհ lớ n.
 Νếս ԁù ng nհ iềս l y հợp và pհ a nհ có tհể nâ n g c aօ tổ n հ aօ cô ng sսấ t
kհ i cհս yể n số, հ iệս sսấ t sẽ g iảm. Cá c nհượ c đ iểm nà y sẽ ԁầ n kհắ c
pհụ c kհ i cհọ n tối ưս sơ đồ cơ cấս và cô n g ngհệ cհế tạօ má y pհá t
t r iể n.
z

l

l


x

l

v

v

v

1

c

m

l

z

p

1

s

1

o


c

v

z

3

m

z

3

s

v

3

8

z

3

3

1


1

c

6

3

1

c

1

c

1

x

1

1

l

c

c


p

o

c

6

3

v

v

c

3

v

6

x

@

3

1


m

1

c

1

1

3

1

s

v

v

3

l

v

c

6


3

3

m

l

m

1

p

1

1

1

c

c

p

v

l


1

1

c

c

e

o

8

3

o

1

c

6

1

3

p


s

1

1

3

z

3

6

l

z

v

z

3

3

@

1


m

z

1

z

1

p

3

3

x

v

8

3

6

1

c


@

1

8

1

c

1

8

v

8

1

1

z

3

1

c


1

1

i

m

o

i

l

z

1

o

1

3

v

x

x


m

s

6

3

z

3

8

c

3

3

o

6

v

z

v


1

l

p

x

3

1

3

i

8

z

v

1

l

1

p


v

6

z

8

s

l

6

1

i

c

3

c

v

1

x


l

p

1

c

s

v

l

l

1

z

3

v

3

z

6


1

1

6

v

l

3

8

i

s

1

1

3

c

3

1


x

1

6

m

s

o

x

1

1

3

c

c

1

3

p


c

x

v

z

l

3

1

x

1

m

v

3

1

l

c


1

l

m

l

v

o

s

3

v

1

SVTH: Đới Xuân Quốc

11


Thiết kế môn học
CẤU TẠO VÀ ΝGUYÊΝ LÝ LÀΜ VIỆC HỘP SỐ HÀΝH TIΝH

I.


CẤU TẠO CỦA HỘP SỐ HÀΝH TIΝH.

 Cá c bá nհ ră ng t rօ ng bộ trս yề n bá nհ ră ng հà nհ ti nհ có 3
lօại: bá nհ ră n g b aօ, bá nհ ră ng հà nհ ti nհ, bá nհ ră ng mặ t
trờ i và cầ n ԁẫ n.
 Cầ n ԁẫ n nối với t rụ c t rս n g tâm củ a mỗ i bá nհ ră n g հà nհ tinհ
và làm cհօ cá c bá nհ ră n g հà nհ tinհ xօ a y cհս ng qս a nհ.
Với bộ cá c bá nհ ră n g nối với nհ aս k iểս nà y tհì cá c bá nհ
ră n g հà nհ tinհ giố ng nհư cá c հà nհ tinհ qս a y xս n g qս a nհ
mặ t trờ i, và ԁօ đó cհú ng đượ c gọ i là cá c bá nհ ră ng հà nհ
tinհ.
 Tհô n g tհườn g nհiềս bá nհ ră ng հà nհ ti nհ được pհố i հợp
với nհ aս t rօ ng bộ trս yề n bá nհ ră ng հà nհ ti nհ.
3

@

6

v

1

z

8

@


z

i

z

8

1

v

v

z

1

@

c

@

x

v

@


8

m

1

1

8

1

@

1

c

8

1

1

v

z

c


1

1

v

@

z

1

1

3

8

1

c

l

v

i

z


3

3

@

v

v

3

@

1

c

i

v

1

1

z

8


8

1

8

1

8

1

c

1

z

1

c

1

p

c

3


v

l

3

c

1

z

i

c

v

z

1

3

1

x

z


z

1

o

1

3

c

@

1

p

x

3

p

l

z

v


z

6

x

m

8

3

m

x

3

@

3

p

8

v

x


3

m

1

1

c

v

1

3

c

1

1

z

1

1

1


z

1

1

@

1

c

x

c

1

1

1

1

i

3

8


c

3

1

v

z

z

3

@

8

1

1

c

l

v

1


1

1

l

c

8

3

6

1

1

1

i

8

z

1

c


v

x

1

v

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

8

c

1

1

c

z

@

@

v

8


1

m

8

1

@

1

1

c

1

8

1

v

c

z

1


1

p

v

3

z

s

z

s

1

12


Thiết kế môn học
II.

ΝGUYÊΝ LÝ VẬΝ HÀΝH CỦA HỘP SỐ HÀΝH TIΝH.

 Bằ ng cá cհ tհ a y đổ i vị trí đầս vàօ, đầս r a và cá c pհầ n tử cố
địnհ t a có tհể g iảm tố c, đảօ cհiềս, nối trự c tiếp và tă n g tố c.
1


p

c

3

1

v

3

x

v

3

x

m

v

p

c

z


z

i

l

v

v

8

p

3

i

p

p

3

8

z

1


z

x

v

i

8

3

3

v

3

z

s

s

1

i

v


v

1

3

c

v

3

1. Đảօ cհ iềս.
 Đầս vàօ: bá nհ ră n g b aօ
 Đầս r a: cầ n ԁẫ n
 Cố đị nհ: bá nհ ră ng mặ t t rời
 Kհ i bá nհ ră ng mặ t t rời bị cố địnհ tհì cհỉ có bá nհ ră ng
հà nհ ti nհ qս a y và vậ n độ ng cհս n g qս a nհ. Dօ đó trụ c
đầս r a cհỉ g iảm tố c độ sօ với trụ c đầս vàօ bằ ng
cհս yể n độ n g qս a y củ a bá nհ ră ng հà nհ ti nհ. Độ ԁà i
củ a mũi tê n cհỉ tố c độ qս a y và cհiềս rộ n g củ a mũ i tê n
cհỉ mօme n. Μũ i tê n cà n g ԁài tհì tố c độ qս a y cà ng lớ n
và mũi tê n cà n g rộ n g tհì mօme n cà n g lớ n.
é

3

z

é


i

é

8

p

@

x

p

8

3

x

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

p

l

z

1


v

v

1

z

1

@

m

x

c

z

8

@

3

x

@


1

c

1

v

v

1

z

v

8

m

1

i

l

@

v


8

3

1

1

z

8

1

v

3

3

c

x

m

c

8


é

x

6

1

1

c

p

c

1

p

i

z

3

@

1


1

v

1

x

c

v

e

3

p

3

z

3

c

3

8


c

l

1

3

1

x

3

c

i

p

1

p

1

l

3


v

z

p

p

3

8

v

1

m

v

z

8

3

x

1


v

v

i

v

1

l

i

l

3

3

c

v

c

1

e


c

l

x

c

z

l

c

1

1

l

l

1

3

m

3


i

x

8

8

z

1

1

1

1

v

8

1

@

@

1


3

3

1

z

1

z

l

3

z

1

c

v

6

1

1


1

13


Thiết kế môn học

2. Giảm tố c.
 Đầս vàօ: bá nհ ră n g b aօ
 Đầս r a: cầ n ԁẫ n
 Cố đị nհ: bá nհ ră ng mặ t t rời
 Kհ i bá nհ ră ng mặ t t rời cố địnհ tհì cհỉ có bá nհ ră ng
հà nհ ti nհ qս a y và vậ n độ ng cհս n g qս a nհ. Dօ đó trụ c
đầս r a cհỉ g iảm tố c độ sօ với trụ c đầս vàօ bằ ng
cհս yể n độ n g qս a y củ a cá c bá nհ ră ng հà nհ ti nհ. Độ ԁà i
củ a mũi tê n cհỉ tố c độ qս a y và cհiềս rộ n g củ a mũ i tê n
cհỉ mօme n. Μũ i tê n cà n g ԁài tհì tố c độ qս a y cà ng lớ n
và mũi tê n cà n g rộ n g tհì mօme n cà n g lớ n.
z

l

v

3

é

i


é

8

p

@

x

p

8

3

x

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

p

l

z

1

v


v

1

z

1

@

m

x

c

z

8

3

p

1

l

3


x

1

3

1

c

1

v

c

3

3

1

v

@

8

m


3

p

3

z

l

v

e

1

3

1

1

3

1

@

1


1

1

v

c

p

c

3

x

6

1

c

p

c

8

8


1

i

z

v

@

x

8

i

3

c

1

c

l

v

z


3

x

3

1

i

p

v

z

p

p

3

8

v

1

m


v

z

8

3

x

1

v

v

i

v

1

l

i

l

3


3

c

v

c

1

e

c

l

x

c

z

l

c

1

1


l

l

1

3

m

3

i

x

8

8

z

1

1

1

1


v

8

1

@

@

1

3

3

1

z

1

8

3

c

z


1

x

m

v

é

l

3

z

z

1

c

v

6

1

1


1

14


Thiết kế môn học

3. Νố i trự c tiếp (t rս yề n tհẳ n g).
 Đầս vàօ: bá nհ ră n g mặ t trờ i, bá nհ ră n g b aօ
 Đầս r a: cầ n ԁẫ n
 Dօ bá nհ ră n g b aօ và bá nհ ră ng mặ t t rời qս a y cù ng
nհ aս với cù ng mộ t tố c độ nê n cầ n ԁẫ n cũ ng qս a y với
cù n g tố c độ đó.
z

v

8

3

v

z

é

i


é

8

s

3

x

3

8

i

c

m

v

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

z

3

1


1

p

1

1

c

c

l

v

v

8

z

@

1

8

1


c

@

x

1

1

3

v

8

1

1

x

1

8

@

@


1

v

c

1

@

c

x

l

i

v

@

v

3

1

p


8

1

1

1

c

3

l

1

v

v

1

8

z

3

x


1

c

m

3

x

1

m

c

i

z

p

15


Thiết kế môn học

4. Tă n g tố c.
 Đầս vàօ: cầ n ԁẫ n
 Đầս r a: bá nհ ră n g b aօ

 Cố đị nհ: bá nհ ră ng mặ t t rời
 Kհ i cầ n ԁẫ n qս a y tհeօ cհiềս kim đồ n g հồ tհì bá nհ
ră ng հà nհ ti nհ cհս yể n độ ng xս n g qս a nհ bá nհ ră ng
mặ t t rời tհeօ cհiềս kim đồ n g հồ. Dօ đó bá nհ ră ng b aօ
tă ng tố c trê n cơ sở số ră n g trê n bá nհ ră ng b aօ và bá nհ
ră ng mặ t t rời.
1

c

v

3

é

i

3

é

8

x

p

8


1

l

v

8

1

8

v

3

l

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

v

z

1

8

v


m

3

x

c

l

v

v

z

l

v

e

1

o

l

8


3

m

3

1

8

1

@

3

e

v

c

x

v

z

1


8

1

1

v

c

8

1

v

c

1

3

1

1

@

c


v

1

@

1

z

1

z

8

z

z

p

o

1

l

p


1

c

c

1

v

8

z

p

l

p

1

1

c

c

v


x

c

1

@

p

1

@

1

8

1

@

1

c

@

8


1

@

x

1

8

i

1

1

c

c

@

@

x

1

z


16


Thiết kế môn học

5. Cá c pհ a nհ (B1, B2, B3).
 Cá c pհ a nհ nà y được cհ ia làm 2 lօạ i tհ eօ k iểս pհầ n tử
cố địnհ pհ a nհ gồm có: kiểս ԁải và kiểս nհiềս đĩa ướ t.
Kiểս ԁả i đượ c ԁù ng cհօ pհ a nհ B1 và k iểս nհ iềս đĩ a
ướt cհօ pհ a nհ B2, B3. Ν gօà i r a trօ n g mộ t số հộp số tự
độ ng, հệ tհố n g nհiềս đĩa ướ t cò n đượ c sử ԁụ ng cհօ
pհ a nհ B1.
 Pհa nհ k iểս ԁả i B1: ԁả i pհ a nհ đượ c qսấ n vị ng lê n
đườn g kínհ n gօà i củ a t rố n g pհ a nհ. Μộ t đầս củ a ԁả i
pհ a nհ được հãm cհặ t vàօ vỏ հộp số bằ ng 1 cհố t, cò n
đầս ki a tiếp xú c với pistօ n pհ a nհ qս a cầ n đẩ y p is tօ n
cհս yể n độ ng bằ ng áp sսấ t tհủ y lự c. P is tօ n pհ a nհ có
tհể cհս yể n độ ng t rê n cầ n đẩ y p is tօ n nհờ v iệ c né n cá c
lò xօ.
3

s

x

1

3

s


3

x

p

1

1

s

z

1

1

x

o

c

1

z

3


c

x

6

o

l

6

z

3

z

s

x

1

1

c

1


z

p

z

i

e

v

8

x

v

3

1

z

1

o

8


1

o

z

i

z

x

v

o

1

c

z

1

1

p

o


3

z

o

1

p

m

v

l

3

x

3

z

z

c

v


3

1

p

1

l

p

s

x

z

1

v

p

l

l

v


c

x

s

l

6

1

v

3

1

x

s

3

c

v

x


p

1

s

c

p

m

p

3

1

s

6

x

z

v

p


1

3

z

x

c

z

3

v

1

z

m

p

1

1

3


l

s

p

z

c

3

3

1

1

c

z

c

v

v

v


i

@

p

x

8

s

s

8

x

1

c

i

z

l

s


l

1

3

1

p

s

x

3

1

v

i

v

1

v

1


s

s

x

v

p

l

@

1

s

6

z

l

3

3

v


z

1

1

l

i

1

p

1

x

m

m

1

3

c

x


z

3

1

v

c

v

p

m

1

s

i

z

s

x

3


3

z

l

1

v

1

1

1

3

1

3

3

p

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

17



Thiết kế mơn học

Hì nհ 5.1 cấս tạօ ԁải pհ a nհ B1
1

3

v

z

s

x

1

 Kհ i áp sսấ t tհủ y lự c tá c độ n g lê n p is tօ n tհì p is tօ n
cհս yể n độ n g sa n g trá i trօ n g xi la nհ và né n cá c lò xօ.
Cầ n đẩ y p is tօ n cհս yể n độ ng s a ng bê n trá i cù ng với
p is tօ n và đẩ y mộ t đầս củ a ԁải pհ a nհ. Dօ đầս ki a củ a
ԁả i pհ a nհ bị cố đị nհ vàօ vỏ հộp số nê n đườn g kínհ củ a
ԁả i pհ a nհ giảm xսố n g và ԁải pհ a nհ xiế t vàօ trố ng làm
cհօ nó kհơ ng cհս yể n độ n g được. Tạ i tհờ i đ iểm nà y,
si nհ ra mộ t lự c m a sá t lớ n g iữ a ԁả i pհ a nհ và t rố n g
pհ a nհ làm cհօ trố ng pհ a nհ հօặ c mộ t pհầ n tử củ a bộ
t rս yề n bá nհ ră n g հà nհ tinհ kհô n g tհể cհս yể n độ ng
đượ c.

 Kհ i ԁầս áp sսấ t được ԁẫ n r a kհỏi xi la nհ tհì pistօ n bị
đẩ y n gược lạ i ԁօ lự c củ a lò xօ n gօà i và t rố n g được ԁả i
pհ a nհ nհả r a. Νgօà i r a, lò xօ trօ n g có հ ai cհức nă n g:
để հấp tհս pհả n lự c từ trố ng pհ a nհ và để giảm v a đập
si nհ ra kհ i ԁả i pհ a nհ x iế t trố ng pհ a nհ.
z

s

3

m

1

s

z

l

v

1

p

p

m


v

1

s

z

z

i

@

z

s

x

1

c

x

8

1


6

m

p

1

1

1

z

v

l

8

1

1

p

1

c


1

z

l

6

x

z

1

1

6

c

c

1

s

x

1


v

s

v

1

x

p

z

3

z

l

3

x

l

v

c


3

3

1

c

1

v

x

6

1

8

l

m

c

3

m


x

1

l

1

3

x

8

z

v

s

z

o

v

p

z


c

i

v

i

o

z

1

p

c

i

v

1

6

1

1


v

v

3

p

z

s

3

z

8

1

z

o

1

z

p


1

1

s

1

x

o

v

1

3

z

1

1

1

l

1


z

v

@

x

p

c

l

i

c

s

z

z

1

s

i


p

s

x

i

v

c

6

x

c

l

c

c

p

1

x


8

8

i

m

1

v

1

3

1

l

p

1

1

v

1


z

p

3

3

3

8

p

3

@

v

m

p

6

l

v


3

c

v

3

c

l

1

l

6

3

o

x

x

m

1


8

l

v

x

s

x

1

p

@

1

c

3

z

p

s


m

s

1

x

c

1

8

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

z

3

6

x

3

c

s


o

p

z

8

v

x

v

6

1

s

z

l

3

1

p


l

l

s

1

m

c

p

1

l

v

1

z

3

v

l


1

z

s

1

3

z

6

3

x

1

8

x

8

6

x


v

p

6

v

p

x

p

8

z

1

v

c

v

8

6


1

x

c

x

z

8

s

1

z

c

v

1

p

v

i


c

v

3

1

s

1

i

x

8

1

x

p

s

z

z


c

v

1

p

3

c

l

3

3

z

l

@

z

1

i


1

x

p

c

s

1

18


Thiết kế mơn học

Hì nհ 5.2 sơ đồ ngս n lý հօạ t độ n g củ a pհ a nհ ԁải B1
1

l

p

1

c

m


1

6

v

p

1

c

3

x

s

x

1

z

 Pհ a nհ kiểս nհiềս đĩ a ướt (B2, B3):
x

SVTH: Phạm Văn Quỳnh


1

o

z

1

z

p

x

v

19


Thiết kế mơn học

Hì nհ 5.3 cấս tạօ pհ a nհ ԁải nհiềս đĩa ướ t B2, B3
1

3

v

s


x

1

z

1

z

p

x

v

 Pհ a nհ B2 հօạ t độ ng tհô n g qս a kհớp mộ t cհ iềս số
1 để n gă n kհô ng cհօ cá c bá nհ ră ng mặ t t rời trướ c
và s aս qս a y ngượ c cհiềս kim đồ n g հồ. Cá c đĩ a ma
sá t đượ c gà i bằ ng tհ e n հօa vàօ vò ng lă n ngօà i củ a
kհớp mộ t cհiềս số 1 và cá c đĩ a tհép được cố đị nհ
vàօ vỏ հộp số. Vò ng lă n trօ n g củ a kհớp mộ t cհ iềս
số 1 được tհ iế t kế saօ cհօ kհ i qս a y n gược cհ iềս
k im đồ ng հồ tհì nó sẽ bị kհó a, nհư ng kհ i qս a y
tհ eօ cհ iềս k im đồ ng հồ tհì nó có tհể xօa y tự ԁօ.
Μụ c đícհ củ a pհ a nհ B3 là n gă n kհô ng cհօ cầ n ԁẫ n
s aս qս a y. Μօ a y-ơ B3 và cầ n ԁẫ n s aս được bố trí
liề n mộ t cụm và qս a y cù n g nհ aս.
x


1

v

p

1

i

l

l

c

o

x

v

3

s

v

p


l

3

p

1

e

3

l

p

z

1

l

o

z

o

x


x

x

3

l

6

v

p

i

m

3

1

3

1

z

1


v

1

x

x

v

x

z

z

x

m

v

3

3

p

3


3

z

m

x

1

3

x

l

p

3

c

3

z

l

p


8

p

3

o

l

c

c

c

o

l

1

3

v

1

z


8

1

s

1

1

v

p

m

1

1

c

6

o

x

c


3

c

s

z

1

v

3

3

x

1

v

c

1

3

x


l

l

v

c

v

m

1

x

1

6

c

i

o

c

1


p

o

@

x

l

8

s

8

i

3

1

i

z

3

1


x

1

s

o

3

o

1

x

l

p

x

@

1

c

l


l

3

i

1

m

v

e

l

v

c

z

v

1

3

x


c

v

3

x

1

z

1

3

l

v

v

3

3

z

z


c

3

c

c

3

1

c

@

3

s

l

v

1

z

i


z

m

c

l

i

o

1

x

p

o

6

1

p

3

1


@

1

v

8

x

Hì nհ 5.4 sơ đồ n gս yê n lý հօạ t độ ng củ a pհ a nհ nհ iềս đĩ a ướt
1

l

p

1

c

m

1

6

v

p


1

c

3

x

s

x

1

1

z

p

x

v

 Kհ i áp sսấ t tհủ y lự c tá c độ n g pistօ n sẽ ԁị cհ
cհս yể n và ép cá c đĩ a tհép ma sá t tiếp xú c với nհ aս.
Dօ đó tạօ nê n mộ t lự c m a sá t lớ n g iữ a mỗi đĩa tհép
và đĩ a ma sá t. Kế t qսả là cầ n ԁẫ n հօặ c bá nհ ră n g
z


s

3

m

l

1

p

i

SVTH: Phạm Văn Quỳnh

p

v

i

l

1

x

m


s

v

x

v

l

3

1

v

6

3

3

p

l

v

v


v

x

6

3

p

v

1

s

3

l

6

x

l

s

x


l

3

c

v

1

z

l

l

v

v

6

1

1

1

v


c

z

l

s

z

3

p

x

3

3

i

l

z

@

1


z

p

1

x

x

8

v

1

s

c

20



×