HỌC VIỆN NƠNG NGHIỆP VIỆT NAM

HỒNG PHƯƠNG ANH

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ
ĐẾN PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT TỈNH CAO BẰNG

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2023


HỌC VIỆN NƠNG NGHIỆP VIỆT NAM

HỒNG PHƯƠNG ANH

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ
ĐẾN PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT TỈNH CAO BẰNG

Chuyên ngành : Quản n lý đất t
đai Mã số

: 9.85.01.03

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THANHi hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THANHng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THANHn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THANHc: PGS.TS. NGUYỄN THANHN THANH TRÀ
TS. NGUYỄN THANHN THỊ HỒNG HỒNGNG HẠNHNH

HÀ NỘI - 2023


LỜI CAM ĐOAN

Số liệu tổng hợp điều tra thứ cấp trong Luận án là một phần của đề tài khoa học
và công nghệ cấp tỉnh “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp tạo quỹ đất
phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Cao Bằng”, do Học viện Nông nghiệp Việt Nam
là đơn vị chủ trì thực hiện và PGS.TS. Hồ Thị Lam Trà làm chủ nhiệm đề tài.
Tôi xin cam đoan: (1) Một phần kết quả trong luận án này đã được tổng hợp từ
đề tài trên do tôi (thư ký đề tài) và nhóm nghiên cứu thực hiện, kết quả được cơng bố
với sự đồng ý của chủ nhiệm đề tài và các thành viên tham gia thực hiện; (2) Các kết
quả nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và không trùng
lặp với bất kỳ một luận án tiến sĩ nào đã công bố trước đây; (3) Mọi sự giúp đỡ cho việc
thực hiện luận án đã được cảm ơn, các thơng tin trích dẫn trong luận án này đều được
chỉ rõ nguồn gốc./.
Hà Nội, ngày 8 tháng 12 năm 2023
Tác giả luận án

Hoàng Phương Anh


LỜI CẢM ƠN
Luận án này được hoàn thành tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hồn thành luận án, tơi đã nhận được
sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè,
đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hồn thành luận án, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban Giám đốc, Ban
Quản lý đào tạo, các Thầy Cô giáo, các Nhà khoa học Bộ môn Quản lý đất đai, Khoa
Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ tơi
trong q trình học tập, thực hiện đề tài và hồn thành luận án.
Đặc biệt tơi xin được bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc PGS.TS. Nguyễn
Thanh Trà - nguyên trưởng bộ môn Quản lý Đất đai, Khoa Tài nguyên và Môi trường,
Học viện Nông nghiệp Việt Nam và TS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Trường Đại học Tài
nguyên và Môi trường Hà Nội, đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều cơng sức, thời gian và

tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Ban chủ nhiệm Khoa và các Thầy Cô
giáo Khoa Quản lý đất đai - Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tạo điều
kiện cho tơi trong suốt q trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Xin trân trọng cảm ơn UBND tỉnh Cao Bằng đã cấp kinh phí và các thành viên thực
hiện đề tài: “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp tạo quỹ đất phục vụ phát
triển kinh tế - xã hội tỉnh Cao Bằng”. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh
đạo, công chức, viên chức UBND tỉnh Cao Bằng, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Cao
Bằng, các phịng ban chun mơn, các đơn vị liên quan cùng nhân dân địa phương đã giúp
đỡ và tạo điều kiện cho tơi trong suốt q trình thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành
luận án./.

Hà Nội, ngày 8 tháng 12 năm 2023
Nghiên cứu sinh

Hoàng Phương Anh

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan......................................................................................................................i
Lời cảm ơn........................................................................................................................ii
Mục lục.............................................................................................................................iii
Danh mục chữ viết tắt......................................................................................................vi
Danh mục bảng................................................................................................................vii
Danh mục hình.................................................................................................................ix
Trích yếu luận án...............................................................................................................x

Thesis abstract.................................................................................................................xii
PHẦN 1. MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1.1.

Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1

1.2.

Mục tiêu của đề tài..............................................................................................3

1.3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................3

1.4.

Những đóng góp mới của đề tài..........................................................................3

1.5.

Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài............................................................3

1.5.1.

Ý nghĩa khoa học.................................................................................................3

1.5.2.

Ý nghĩa thực tiễn.................................................................................................4


PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU...............................................................................5
2.1.

Cơ sở lý luận về phát triển quỹ đất......................................................................5

2.1.1.

Khái niệm đất đai................................................................................................5

2.1.2.

Sở hữu đất đai và quyền sử dụng đất.................................................................6

2.1.3.

Khái quát về quỹ đất và phát triển quỹ đất..........................................................7

2.2.

Cơ sở thực tiễn của phát triển quỹ đất...............................................................15

2.2.1.

Kinh nghiệm quốc tế về phát triển quỹ đất.......................................................15

2.2.2.

Phát triển quỹ đất tại Việt Nam.........................................................................23

2.3.


Một số yếu tố ảnh hưởng đến phát triển quỹ đất...............................................29

2.3.1.

Yêu cầu của phát triển quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế xã hội.....................29

2.3.2.

Nhóm yếu tố liên quan đến Nhà nước...............................................................30

2.3.3.

Nhóm yếu tố điều kiện tự nhiên và cơ sở hạ tầng.............................................34

2.3.4.

Nhóm yếu tố liên quan đến người sử dụng đất có đất bị thu hồi phục vụ
phát triển quỹ đất...............................................................................................37


2.3.5.

Nhóm yếu tố liên quan đến nhà đầu tư..............................................................40

2.4.

Một số cơng trình nghiên cứu liên quan đến phát triển quỹ đất........................44

2.4.1.


Cơng trình nghiên cứu liên quan đến phát triển quỹ đất ở nước ngồi.............44

2.4.2.

Cơng trình nghiên cứu liên quan đến phát triển quỹ đất ở Việt Nam...............46

2.5.

Định hướng nghiên cứu.....................................................................................47

PHẦN 3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................49
3.1.

Nội dung nghiên cứu.........................................................................................49

3.1.1.

Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tình hình quản lý và sử dụng đất tỉnh
Cao Bằng...........................................................................................................49

3.1.2.

Thực trạng phát triển quỹ đất của tỉnh Cao Bằng..............................................49

3.1.3.

Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến phát triển quỹ đất tỉnh Cao Bằng.......49

3.1.4.


Đề xuất giải pháp tăng cường phát triển quỹ đất tỉnh Cao Bằng......................49

3.2.

Phương pháp nghiên cứu...................................................................................49

3.2.1.

Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp...............................................................49

3.2.2.

Phương pháp chọn điểm nghiên cứu.................................................................50

3.2.3.

Phương pháp điều tra thu thập số liệu sơ cấp....................................................51

3.2.4.

Phương pháp phân tích và xử lý số liệu............................................................54

3.2.5.

Phương pháp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển quỹ đất................58

3.2.6.

Phương pháp chuyên gia...................................................................................60


3.2.7.

Phương pháp SWOT.........................................................................................61

3.3.

Khung nghiên cứu.............................................................................................61

PHẦN 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.......................................................................63
4.1.

Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, tình hình quản lý và sử dụng đất của
tỉnh Cao Bằng....................................................................................................63

4.1.1.

Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội...................................................................63

4.1.2.

Tình hình quản lý và sử dụng đất......................................................................72

4.1.3.

Đánh giá chung..................................................................................................77

4.2.

Thực trạng phát triển quỹ đất của tỉnh Cao Bằng..............................................78


4.2.1.

Tổ chức và hình thức phát triển quỹ đất............................................................78

4.2.2.

Kết quả phát triển quỹ đất.................................................................................80

4.2.3.

Đánh giá thực trạng phát triển quỹ đất..............................................................94

4.3.

Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến phát triển quỹ đất tỉnh Cao Bằng.......96


4.3.1.

Lựa chọn và xác định một số yếu tố có khả năng ảnh hưởng đến phát triển
quỹ đất...............................................................................................................96

4.3.2.

Xác định một số yếu tố ảnh hưởng đến phát triển quỹ đất................................98

4.3.3.

Đánh giá ảnh hưởng của một số yếu tố đến phát triển quỹ đất.......................106


4.4.

Đề xuất giải pháp tăng cường phát triển quỹ đất của tỉnh Cao Bằng..............121

4.4.1.

Quan điểm, mục tiêu phát triển quỹ đất..........................................................121

4.4.2.

Phân tích SWOT trong phát triển quỹ đất.......................................................124

4.4.3.

Giải pháp tăng cường phát triển quỹ đất.........................................................132

PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................139
5.1.

Kết luận...........................................................................................................139

5.2.

Kiến nghị.........................................................................................................141

Danh mục các cơng trình đã cơng bố có liên quan tới luận án.....................................142
Tài liệu tham khảo.........................................................................................................143



DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
BCH

Nghĩa tiếng Việt
Ban chấp hành

CHXHCN

Cộng hịa Xã hội Chủ nghĩa

CN - XD

Cơng nghiệp - xây dựng

CP

Chính phủ

CSHT

Cơ sở hạ tầng

CSPL

Chính sách pháp luật

DV

Dịch vụ


ĐKTN

Đi�