BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

NGUYỄN THỊ THÚY PHƯỢNG

H
P

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÂN LỰC VÀ
MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TẠI

BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM TIỀN GIANG GIAI ĐOẠN 2018 - 2020

U

H

CHUYÊN KHOA II TỔ CHỨC QUẢN LÝ Y TẾ
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 62.72.76.05

Hà Nội – 2021


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

NGUYỄN THỊ THÚY PHƯỢNG

H
P

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÂN LỰC VÀ
MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TẠI

BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM TIỀN GIANG GIAI ĐOẠN 2018 - 2020

U

H

CHUYÊN KHOA II TỔ CHỨC QUẢN LÝ Y TẾ
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 62.72.76.05

Hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN ĐỨC THÀNH

Hà Nội – 2021


I

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, q Thầy Cơ, phịng Đào tạo
Sau đại học và các phòng, ban trường Đại học Y tế công cộng đã giúp đỡ, tạo điều kiện
cho tôi học tập và hồn thành luận văn này.
Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS Nguyễn Đức Thành, Phó Viện
trưởng Viện Đào tạo bồi dưỡng cán bộ quản lý ngành y tế, Phó trưởng bộ mơn Quản lý
bệnh viện - Trường Đại học Y tế công cộng đã tận tình chỉ dạy, hỗ trợ, hướng dẫn, truyền
đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, quý đồng nghiệp Bệnh viện Đa khoa
Trung tâm Tiền Giang đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho tôi tham gia học tập


H
P

cũng như thu thập số liệu để thực hiện nghiên cứu và hồn thành luận văn đúng thời hạn.
Cuối cùng tơi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ba mẹ, ông xã và hai con,
những người đã luôn chia sẽ, động viên và ở bên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên
cứu.
Xin trân trọng cảm ơn tất cả!

U

Tiền Giang, tháng 12 năm 2021

H

Nguyễn Thị Thúy Phượng


II

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được công bố ở
bất kỳ nơi nào.
Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thúy Phượng

H
P


H

U


III

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BS

: Bác sĩ

BSCKI

: Bác sĩ chuyên khoa cấp 1

BSCKII

: Bác sĩ chuyên khoa cấp 2

BSĐK

: Bác sĩ đa khoa

BSSBCK

: Bác sĩ sơ bộ chuyên khoa


BVĐKTTTG

: Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang

CBVC

: Cán bộ viên chức

CĐHA

: Chẩn đốn hình ảnh

CLS

: Cận lâm sàng

CSSK

: Chăm sóc sức khỏe

CSVC

: Cơ sở vật chất

U

CTV
DS
DSĐH
DSTH

ĐD
ĐDT

H
P

: Cộng tác viên

H

: Dược sĩ

: Dược sĩ đại học
: Dược sĩ trung học
: Điều dưỡng
: Điều dưỡng trưởng

HĐLĐ

: Hợp đồng lao động

KCB

: Khám chữa bệnh

KTV

: Kỹ thuật viên

LS


: Lâm sàng

NCV

: Nghiên cứu viên


IV

NHS

: Nữ hộ sinh

NLĐ

: Người lao động

NNL

: Nguồn nhân lực

NNL YT

: Nguồn nhân lực y tế

NVYT

: Nhân viên y tế


PVS

:Phỏng vấn sâu

QLNL

: Quản lí nhân lực

SYT

: Sở Y tế

TCCB

: Tổ chức cán bộ

Ths

: Thạc sĩ

Trk

: trưởng khoa

TrP

: Trưởng phòng

U


TLN

: Thảo luận nhóm
: Tiến sĩ

TS
TTB
TTLT
TTYT
UBND

H
P

H

: Trang thiết bị
: Thơng tư liên tịch
: Trung tâm y tế
: Ủy ban nhân dân


V

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 1.1.

Tỷ lệ cơ cấu bộ phận, chuyên môn theo thông tư 08/TTLT-BYT-


13

BNV
Bảng 1.2. Văn bản pháp luật liên quan đến nguồn nhân lực y tế
Bảng 1.3

Thực trạng nhân lực Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang đến

18
28

tháng 12/2020

H
P

Bảng 1.4

Sơ đồ bộ máy tổ chức Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang

30

Bảng 3.1

Thông tin chung về nhân lực theo giới và độ tuổi của Bệnh viện Đa

38

khoa Trung tâm Tiền Giang từ năm 2018 đến năm 2020
Bảng 3.2


Cơ cấu nhân lực theo chức danh chun mơn

Bảng 3.3

Cơ cấu nhân lực chung theo trình độ chuyên môn

41

Bảng 3.4

Số người làm việc tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang

41

U

H

giai đoạn 2018 -2020
Bảng 3.5

Kết quả công tác tuyển dụng giai đoạn 2018 -2020 tại BVĐKTTTG

Bảng 3.6

Kết quả thu hút Bác sỹ tại BVĐKTTTG giai đoạn 2018 -2020

Bảng 3.7


Kết quả đào tạo theo lĩnh vực giai đoạn 2018 – 2020 tại

39

46

49

BVĐKTTTG
Bảng 3. 8 Thu nhập bình quân/tháng của người lao động giai đoạn 2018-2020

54

Bảng 3. 8 Thu nhập bình quân/tháng của người lao động giai đoạn 2018-2020

50


VI

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Trang
Biểu đồ 3.1

Cơ cấu nhân lực chung của Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền

38

Giang giai đoạn 2018 - 2020 theo độ tuổi và giới tính

Biểu đồ 3.2

Cơ cấu nhân lực chung theo chức danh chuyên môn

40

BVĐKTTTG từ2018-2020
Biểu đồ 3.3

Cơ cấu nhân lực chung của BVĐKTTTG giai đoạn 2018 -

H
P

2020 theo trình độ chun mơn

H

U

40


VII

MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ......................................................................................................................... I
Lời cam đoan .................................................................................................................... II
Danh mục các chữ viết tắt .............................................................................................. III

Danh mục các bảng biểu...................................................................................................V
Danh mục các biểu đồ .................................................................................................... VI
Mục lục .......................................................................................................................... VII

H
P

Tóm tắt nghiên cứu ...................................................................................................... XIV
Đặt vấn đề ........................................................................................................................ 1
Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................... 3
Chương 1: Tổng quan tài liệu ........................................................................................ 4
1.1 Một số khái niệm trong nghiên cứu ........................................................................ 4

U

1.1.1 Nhân lực .......................................................................................................... 4
1.1.2 Nguồn nhân lực ............................................................................................... 4

H

1.1.3 Nguồn nhân lực y tế ........................................................................................ 5
1.1.4 Quản lý nguồn nhân lực .................................................................................. 6
1.2 Quản lý nguồn nhân lực ........................................................................................... 6
1.2.1 Mục tiêu quản lý NNL .................................................................................... 6
1.2.2 Các nguyên tắc quản lý NNL .......................................................................... 7
1.2.3 Các chức năng của quản lý nguồn lực............................................................. 7
- Chức năng thu hút nguồn nhân lực ................................................................. 7
- Chức năng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực........................................... 8
- Chức năng duy trì nguồn nhân lực .................................................................. 8



VIII

1.2.4 Các nội dung quản lý nguồn nhân lực ............................................................ 9
1.2.5 Các hoạt động của quản lý nguồn nhân lực .................................................... 9
- Trong công tác thu hút NNL ..................................................................... 10
- Trong công tác đào tạo và phát triển NNL ............................................... 10
- Trong cơng tác duy trì NNL và sử dụng có hiệu quả NNL ...................... 12
1.2.6 Một số phương pháp quản lý nhân lực .......................................................... 12
1.2.7 Quản lý nguồn nhân lực y tế ......................................................................... 12
1.2.8 Tiêu chí đánh giá nguồn nhân lực bệnh viện ................................................ 13

H
P

1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nguồn nhân lực .......................... 15
1.3.1 Các yếu tố mơi trường bên ngồi .................................................................. 15
- Yếu tố mơi trường chính sách, pháp luật ...................................................... 15
- Yếu tố về môi trường công nghệ, kỹ thuật và thông tin .............................. 15
- Yếu tố về môi trường văn hóa xã hội............................................................ 16

U

- Mức độ cạnh tranh trên thị trường ................................................................ 16
1.3.2 Các yếu tố môi trường bên trong .................................................................. 16

H

- Năng lực đội ngũ lãnh đạo ............................................................................ 16
- Mục tiêu, chiến lược của đơn vị .................................................................... 17

- Chính sách và các quy định của đơn vị ......................................................... 17
- Môi trường làm việc...................................................................................... 17
1.3.3 Các văn bản pháp luật, chính sách liên quan đến quản lý NNL y tế............. 17
1.4 Một số nghiên cứu về quản lý NNL ...................................................................... 22
1.4.1 Một số nghiên cứu về thực trạng quản lý nhân lực ....................................... 23
1.4.2 Một số nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý NNL ..... 25
- Mơi trường bên ngồi ................................................................................... 25


IX

- Môi trường bên trong .................................................................................... 25
1.4.3 Nghiên cứu về công tác quản lý nhân lực tại BVĐKTTTG ........................... 27
1.5 Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu .......................................................................... 28
1.5.1 Thực trạng bộ máy tổ chức ........................................................................... 28
1.5.2 Thực trạng công tác quản lý nhân lực tại BVĐKTTTG ............................... 29
1.5.3 Phòng tổ chức cán bộ BVĐKTTT1............................................................... 29
1.6 Khung lý thuyết ..................................................................................................... 31
Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu ................................................... 32

H
P

2.1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................... 32
2.2 Thời gian và địa điểm nghiên cứu ............................................................................ 32
2.3 Thiết kế nghiên cứu .................................................................................................. 32
2.4 Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu .......................................................................... 32
2.5 Phương pháp thu thập số liệu ................................................................................... 33

U


2.6 Các biến nghiên cứu ................................................................................................. 35
2.7 Các khái niệm, thước đo, tiêu chuẩn đánh giá.......................................................... 36

H

2.8 Phương pháp phân tích số liệu.................................................................................. 36
2.9 Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ............................................................................. 37
Chương 3: Kết quả ....................................................................................................... 38
3.1 Thông tin chung về nhân lực Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang
giai đoạn 2018 -2020 ............................................................................................. 38
3.1.1 Thông tin về nhân lực theo giới và độ tuổi............................................................ 38
3.1.2 Cơ cấu nhân lực ..................................................................................................... 39
3.2 Thực trạng công tác quản lý NNL tại BVĐKTTTG giai đoạn 2018 đến 2020 . 41
3.2.1 Công tác xây dựng kế hoạch phát triển, thu hút NNL, đề án vị trí việc làm, kế
hoạch tuyển dụng ................................................................................................. 42


X

3.2.1.1 Kế hoạch phát triển, thu hút NNL .............................................................. 42
3.2.1.2 Đề án vị trí việc làm .................................................................................. 42
3.2.1.3 Kế hoạch tuyển dụng ................................................................................. 44
3.2.1.4 Kế hoạch đào tạo, phân cấp quản lý đào tạo ............................................. 44
3.2.2 Thực trạng quảng bá, thu hút và tuyển dụng NNL ................................................ 45
3.2.2.1 Quảng bá thu hút NNL ............................................................................... 45
3.2.2.2 Tuyển dụng ................................................................................................. 45
3.2.3 Thực trạng công tác đào tạo và phát triển NNL ................................................... 47

H

P

3.2.3.1 Công tác quản lý đào tạo ............................................................................ 47
3.2.3.2 Kết quả đào tạo giai đoạn 2018 - 2020 ...................................................... 49
3.2.4 Thực trạng cơng tác duy trì và sử dụng NNL ........................................................ 50
3.2.4.1 Công tác phân công, điều động NNL ......................................................... 50
3.2.4.2 Giám sát, đánh giá thực hiện công việc ..................................................... 51

U

3.2.4.3 Thu nhập, phúc lợi .................................................................................... 53
3.2.4.4 Công tác thi đua, khen thưởng – kỷ luật .................................................... 54

H

3.2.4.5 Qui hoạch, bổ nhiệm – Cơ hội thăng tiến .................................................. 55
3.3 Các yếu tố ảnh hưởng ........................................................................................... 57
3.3.1 Mơi trường bên ngồi ............................................................................................ 57
3.3.1.1 Mơi trường chính sách - pháp luật (luật, văn bản dưới luật ....................... 57
3.3.1.2 Môi trường công nghệ kỹ thuật và thông tin .............................................. 59
3.3.1.3 Môi trường cạnh tranh ................................................................................ 60
3.3.2 Môi trường bên trong............................................................................................. 60
3.3.2.1 Năng lực của đội ngũ lãnh đạo .................................................................. 60
3.3.2.2 Mục tiêu, chiến lược phát triển của đơn vị................................................. 61


XI

3.3.2.3 Chính sách và các quy định của đơn vị ...................................................... 61
3.3.2.4 Môi trường làm việc .................................................................................. 63

Chương 4: Bàn luận ..................................................................................................... 66
4.1 Thực trạng NNL Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang giai đoạn 2018
-2020 ..................................................................................................................... 66
4.2 Thực trạng công tác quản lý nhân lực tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm
Tiền Giang giai đoạn 2018 -2020 ....................................................................... 67
4.2.1 Công tác xây dựng kế hoạch phát triển, thu hút NNL, đề án vị trí việc
làm, kế hoạch tuyển dụng ................................................................................ 67

H
P

4.2.2 Thực trạng quảng bá, thu hút và tuyển dụng NNL ....................................... 67
4.2.2.1 Quảng bá thu hút NNL ........................................................................ 67
4.2.2.2 Tuyển dụng .......................................................................................... 68
4.2.3 Thực trạng công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực ................................ 70
4.2.3.1 Công tác quản lý đào tạo ..................................................................... 70

U

4.2.3.2 Công tác hỗ trợ chuyên môn và định hướng nghề nghiệp .................. 72
4.2.3.3 Giám sát và đánh giá đào tạo ............................................................. 72

H

4.2.4 Thực trạng cơng tác sử dụng và duy trì nhân lực .......................................... 73
4.2.4.1 Công tác phân công điều động NL ...................................................... 73
4.2.4.2 Giám sát, đánh giá thực hiện công việc .............................................. 73
4.2.4.3 Thu nhập, phúc lợi............................................................................... 74
4.2.4.4 Công tác thi đua, khen thưởng – kỷ luật ............................................. 75
4.2.4.5 Qui hoạch, bổ nhiệm – Cơ hội thăng tiến ........................................... 75

4.3 Một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhân lực tại Bệnh viện ......................... 76
4.3.1 Mơi trường bên ngồi .................................................................................... 76
4.3.1.1 Mơi trường chính sách - pháp luật (luật, văn bản dưới luật)............... 76


XII

4.3.1.2 Môi trường công nghệ, kỹ thuật và thông tin ...................................... 77
4.3.1.3 Môi trường cạnh tranh ......................................................................... 78
4.3.2 Môi trường bên trong .................................................................................... 79
4.3.2.1 Năng lực của đội ngũ lãnh đạo ........................................................... 79
4.3.2.2 Mục tiêu, chiến lược phát triển của đơn vị.......................................... 79
4.3.2.3 Chính sách và các quy định của đơn vị ............................................... 79
4.3.2.4 Môi trường làm việc ........................................................................... 80
4.4 Hạn chế của nghiên cứu, sai số và các biện pháp khắc phục sai số ................ 82

H
P

Chương 5: Kết luận ...................................................................................................... 83
5.1 Thực trạng công tác quản lý nhân lực tại BVĐKTTTG giai đoạn 2018 – 2010 ...... 83
5.1.1 Công tác thu hút, tuyển dụng nguồn nhân lực .............................................. 83
5.1.2 Công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ............................................. 83

U

5.1.3 Cơng tác sử dụng và duy trì nhân lực............................................................ 83
5.2 Một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhân lực tại Bệnh viện ................................. 84
5.2.1 Yếu tố ảnh hưởng tích cực ............................................................................ 84


H

5.2.2 Yếu tố ảnh hưởng chưa tích cực ................................................................... 84
Chương 6: Kiến nghị .................................................................................................... 85
6.1 Ý kiến với UBND tỉnh, Sở Y tế ............................................................................... 85
6.2 Ý kiến đối với lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Trng tâm Tiền Giang.......................... 85
Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 86
Phụ lục 1. Trang thông tin nghiên cứu. .......................................................................... 90
Phụ lục 2. Biến số Nghiên cứu ....................................................................................... 92
Phụ lục 3. Các công cụ thu thập số liệu ......................................................................... 99
Phụ lục 3.1. Phiếu hướng dẫn phỏng vấn sâu Ban giám đốc BV ............................. 99


XIII

Phụ lục 3.2. Phiếu hướng dẫn phỏng vấn sâu cán bộ quản lý khoa, phòng ............ 104
Phụ lục 3.3. Phiếu hướng dẫn phỏng vấn sâu trưởng phòng TCCB ....................... 109
Phụ lục 3.4. Phiếu hướng dẫn thảo luận nhóm ...................................................... 114
Phụ lục 4. Phiếu thu thập số liệu thứ cấp ..................................................................... 116
Phụ lục 5. Bảng thu thập thông tin số liệu thứ cấp ....................................................... 117
Phụ lục 6. Phiếu đồng ý tự nguyện tham gia nghiên cứu. ............................................ 121

H
P

H

U



XIV

TÓM TẮT NGHIÊN CỨU

Nguồn nhân lực trong hệ thống y tế là thành phần vô cùng quan trọng trong việc
cung cấp các dịch vụ y tế có chất lượng. Quản lý tốt nguồn lực này là tiền đề để khai thác
triệt để các nguồn lực khác như cơ sở vật chất, trang thiết bị… Để có bức tranh tồn cảnh
về thực trạng nguồn nhân lực và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhân lực tại
Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang từ đó đề xuất một số giải pháp xây dựng nguồn
nhân lực, tôi thực hiện đề tài: “Thực trạng công tác quản lý nhân lực và một số yếu tố
ảnh hưởng tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang giai đoạn 2018 – 2020” nhằm
mô tả thực trạng công tác quản lý nhân lực và phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến công

H
P

tác quản lý nhân lực tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang giai đoạn 2018 - 2020
Nghiên cứu đã được triển khai tại Bệnh viện từ tháng 04 đến