TIẾP CẬN XỬ TRÍ
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
GS.TS.Nguyễn Văn Kính
PCT Tổng Hội Y học VN
Sốt SXH Dengue
Là bệnh truyền nhiễm gây dịch do vi rút Dengue gây
nên
Có 4 týp huyết thanh là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và
DEN-4.
Muỗi Aedes aegypti là côn trùng trung gian truyền
bệnh chủ yếu.
Bệnh xảy ra quanh năm, nhưng thường gia tăng
vào các tháng mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 11
Bệnh chủ yếu ở trẻ em, có xu hướng gia tăng ở
người lớn và người già ở khu vực phía Bắc.
Đặc điểm của SXH Dengue là sốt, xuất huyết và
thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích
tuần hồn và rối loạn đông máu, dẫn tới tử vong
TÌNH HÌNH SXH TẠI VIỆT NAM
Phân bố SXH theo khu vực
TÌNH HÌNH SXH TẠI VIỆT NAM
18000
Số mắc theo tháng
2006
15000
2007
TB 03 -07
2008
Số ca
12000
8M_2009
9000
6000
3000
0
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
Tháng
T8
T9
T10
T11
T12
Virus Dengue
Dengue thuộc giống Flavivirus và thuộc họ
Flaviviridae.
ARN sợi đơn, 4 types huyết thanh: D1, D2, D3
và D4. Mắc D2 bệnh thường diễn biến nặng với
sốc và nguy cơ tử vong cao.
Bộ gen gồm các gen cấu trúc và phi cấu trúc
trong đó NS1 có vai trị quan trọng trong chẩn
đoán sớm
CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUS DENGUE
Vector
Vector chính truyền bệnh cho người là muỗi
Aedes aegypti.
Các vector khác bao gồm Aedes albopictus,
Aedes polynesiensis , và một vài loài Aedes
scutellaris
Muỗi Aedes thường đẻ trứng ở các vật dụng
chứa nước ở gần người hoặc ở trong nhà
Vòng đời muỗi A. aegyti
Chu kỳ lây truyền
Muỗi Aedes hút máu ban ngày và thường hút
máu nhiều nhất vào sáng sớm và chiều tối
Người bệnh nhiễm virus Dengue bị muỗi Aedes
mang virus đốt
Muỗi đốt hút máu người bệnh ở pha nhiễm virut
huyết
Muỗi có khả năng truyền trực tiếp virus sang thế
hệ kế tiếp
ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH TRONG DHF
NHIỄM DENGUE TIÊN PHÁT
Thời kỳ ủ bệnh TK phát bệnh
Hồi phục
Nhiễm virus
máu
IgM (90 days)
Intrinsic
IgA (45 days)
IgG
Sốt
-7
Phân lập virus
PCR phát hiện RNA
Phát hiện KN NS1
0
7
15
20
Days
IgG ELISA
Virus Neutralisation Assay
IgM ELISA
HI
Virus Neutralisation Assay
NHIỄM DENGUE THỨ PHÁT
Thời kỳ ủ bệnh
Hồi phục
TK phát bệnh
Nhiễm virus
máu
Previous IgG
IgA
Intrinsic
IgM
Sốt
-7
0
IgA ELISA
IgG Capture
7
15
20
Ngày của bệnh
SINH BỆNH HỌC SXH
DENGUE
CÁC BIỂU HIỆN CHÍNH CỦA DHF
Sốt cao, Nhức đầu, đau mỏi toàn thân
Giảm sức bền thành mạch
Giảm tiểu cầu
Xuất huyết
Thoát quản huyết tương
Đau tức vùng gan
Sốc và tổn thương đa tạng nhất là tái nhiễm
Bội nhiễm…
Vì sao?
SINH BỆNH HỌC SXH DENGUE
Thuyết tăng cường miễn dịch
Tăng tải
lượng virus
Kháng thể từ
lần nhiễm
trước
Bệnh
SINH BỆNH HỌC SXH DENGUE
Thuyết tăng cường miễn dịch
SINH BỆNH HỌC SXH DENGUE
Thuyết tăng cường miễn dịch phụ thuộc kháng thể
Giải thích tại sao nhiễm Dengue thứ phát và nhiễm
Dengue ở trẻ sơ sinh lại nặng
Kháng thể từ lần nhiễm nguyên phát
Tạo điều kiện cho các virus khác type dễ xâm nhập vào tế bào
Virus nhân lên nhanh và nhiều
Cytokine và chất trung gian hóa học
Thốt huyết tương
SINH BỆNH HỌC SXH DENGUE
Thuyết tăng độc lực của virus
Giải thích có độc tố gây độc của virus
1 số vụ dịch dengue tiên phát cũng có những ca nặng
Sự thay đổi động lực của virus phụ thuộc nhiều yếu tố
Lâm sàng và chẩn đoán
CÁC GIAI ĐOẠN CỦA SXHD
1
Số ngày bị bệnh
Nhiệt độ
Các yếu tố nguy cơ
2
3
4
5
6
7
8
9
10
40
Sốc
Xuất huyết
Mất dịch
Tái hấp thu
Thừa dịch
Suy các tạng
Tiểu cầu
Thay đổi vè XN
Hematocrit
IgM/IgG
Tải lượng VR
HT và virus học
Giai đoạn
Sốt
Nguy hiểm
Hồi phục