- Trang chủ >>
- Khoa Học Tự Nhiên >>
- Vật lý
Vi mô và Vĩ mô pot
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (102.25 KB, 3 trang )
Vi mô và Vĩ mô
Để trở thành người, toàn bộ sự tiến hóa cần thiết cho tổ tiên của
chúng ta là khả năng chạy nhanh hơn hoặc khôn ngoan hơn bất
cứ thứ gì có thể giết chết họ trước khi họ sản sinh ra thế hệ baby
tiếp theo. Lấy thí dụ loài voi ma mút, chúng không còn có mặt
trên hành tinh chúng ta vì chúng không đáp ứng danh sách gồm
kĩ năng cao cần thiết.
Nhờ có đồng tiền, hay cái chúng ta có thể mua với nó, đa số
chúng ta có thể hình dung ra những thứ xung quanh với kích
thước tương đối một nghìn, một trăm nghìn, và một triệu.
Nhưng một khi chúng ta vượt qua ngưỡng vài triệu, thì mọi thứ
bắt đầu khó hình dung hơn. Điều tương tự cũng đúng đối với vật
chất nhỏ bé – chúng ta biết virus và vi khuẩn là nhỏ, và các
nguyên tử còn nhỏ hơn nữa, nhưng nhỏ đến mức nào thì khó mà
hiểu thấu đáo cũng như cán cân ngân hàng Rupert Murdoch vậy.
Nhưng có một cách đơn giản để hình dung một cái gì đó to lớn
hay nhỏ bé đến mức nào: bạn chỉ việc so sánh kích thước của nó
với kích thước của những vật mà chúng ta đã quen thuộc, thí dụ
như bản thân chúng ta.
Trên quy mô của những cái nhỏ nhất đến những cái lớn nhất,
chúng ta có thể thấy ở trong hệ mặt trời, chúng ta nằm ở khoảng
kích cỡ hết sức trung bình. Hay như Danny DeVito đã làm – với
chiều cao 1,5 mét, ông to hơn một nguyên tử 10 tỉ lần và nhỏ
hơn đường kính của mặt trời một tỉ lần.
Các vi khuẩn khoảng bằng
một phần kích thước tế bào
của chúng ta, nhưng chúng to
hơn virus 10 lần. (Ảnh: CDC/
Dr. Ray Butler)
Vật chất nhỏ bé
Cơ thể của chúng ta cấu tạo từ những tế bào, và so với chúng ta
thì chúng thật nhỏ bé. Tế bào người trung bình khoảng chừng
10-15 micromet (µm), nghĩa là chúng ta to hơn các tế bào của
mình 100.000 lần. Nếu các tế bào của cơ thể bạn có kích cỡ
bằng một đồng xu 5 cent (Australia), thì bạn sẽ cao tới 2 km.
Không phải mọi tế bào đều nhỏ bé. Tế bào trứng người khoảng
chừng 130 µm, nghĩa là rộng hơn một sợi tóc người (100 µm) và
rộng hơn 30 lần so với đầu của con tinh trùng khỏe mạnh nhất.
Các tế bào thần kinh trong dây thần kinh hông của bạn dài
khoảng 1 mét – chúng chạy liền mạch từ xương sống của bạn
xuống đến bàn chân.
Vi khuẩn cũng là những tế bào, nhưng chúng có kích cỡ chỉ
bằng một phần mười các tế bào của chúng ta. Và virus lại còn
nhỏ hơn nữa – chúng khoảng bằng một phần trăm kích thước tế
bào của chúng ta.
Cho nên, chúng ta to hơn 100.000 lần so với những tế bào của
mình, to hơn một triệu lần so với vi khuẩn, và to hơn 10 triệu lần
so với một con virus trung bình trong cơ thể bạn!
Nếu một con virus có kích cỡ của một đồng 5 cent, thì một con
vi khuẩn sẽ bằng một cái đĩa trên bàn ăn, và bạn sẽ cao đến 200
km
