Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (114.93 KB, 3 trang )
Vật lí - Các khái niệm và quan hệ (Phần
11)
1.14 Lực ma sát và lực pháp tuyến
Khi hai vật trượt lên nhau, sẽ phát sinh lực ma sát giữa chúng.
Thỉnh thoảng những lực này có lợi cho chúng ta, và thỉnh thoảng
chúng gây cản trở chúng ta. Không có ma sát, sẽ không thể nào
làm cho một chiếc xe khởi động, dừng lại, hoặc rẽ cua. Tuy
nhiên, nếu chúng ta có thể khử lực ma sát đi một khi xe của
chúng ta đang chuyển động ở một vận tốc không đổi, thì chúng
ta sẽ không cần động cơ nữa vì, theo định luật I Newton, chúng
ta sẽ tiếp tục chuyển động ở tốc độ không đổi theo một đường
thẳng.
Những chi tiết vi mô của lực ma sát vẫn chưa được hiểu hết.
Chúng ta tin rằng khi hai vật tiếp xúc nhau, chúng tạo ra những
kết nối vi mô tại những điểm khác nhau trên bề mặt của chúng.
Ngay cả những bề mặt tráng nhẵn bóng vẫn là gồ ghề và mấp
mô khi nhìn dưới một kính hiển vi phân giải mạnh. Vì các điểm
tiếp xúc ở quá gần nhau, nên các lực liên phân tử tạo ra những
mối hàn vi mô phải bị phá vỡ để cho các vật tách ra khỏi nhau.
Những mối hàn này tiếp tục tạo ra và phá vỡ khi các vật trượt
qua nhau.
+ Phóng to hình
Xét một cài đèn nằm trên bàn. Hình 1.52 là sơ đồ vật tự do của
cái đèn cho thấy lực do trọng lực tác dụng (hướng xuống) và lực
do cái bàn tác dụng (hướng lên). Giả sử cái đèn không gia tốc,
thì hai lực này bằng nhau và ngược chiều nhau. Lực hướng lên
của cái bàn tác dụng vuông góc với mặt bàn. Bất kì lực nào do
một bề mặt tác dụng lên một vật thì luôn vuông góc với bề mặt
đó (tức là pháp tuyến với bề mặt) và được gọi là lực pháp
tuyến, F
n